(TN&MT) - Báo TN&MT nhận được đơn kêu cứu của 51 hộ dân thôn Dục Linh 1 và Dục Linh 2 (xã An Ninh, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Binh) về việc bị thu hồi 30.784m2 đất canh tác cấy lúa hai vụ hàng năm giao cho Công ty gạch Hoa Cương thuê 30 năm. Việc làm này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khiến người dân mất đất sản xuất.

Theo phản ánh của 51 hộ dân, 30.784m2 đất canh tác chuyên trồng lúa nước hai vụ hàng năm nằm ở xứ đồng Bến Hái thuộc khu vực Bến Dằm, xã An Ninh. Đây là đất ruộng cơ bản được giao cho nhân dân theo NĐ 64CP của Chính Phủ và QĐ 652, QĐ 948 của UBND tỉnh Thái Bình. Năm 2005, ông Nguyễn Văn Hứa - Chủ tịch UBND xã An Ninh tại thời điểm đó đã triển khai đến Trưởng thôn Dục Linh 1 và Dục Linh 2, vận động 51 hộ dân cho doanh nghiệp Hoa Cương thuê có thời hạn 8 năm (từ năm 2005 – 2013) với số tiền 7.920.000/sào Bắc Bộ.

Ông Nguyễn Văn Bảy (thôn Dục Linh 1) bức xúc: Chính quyền địa phương hứa với bà con chỉ cho doanh nghiệp thuê đến năm 2013, hết thời hạn thì UBND xã sẽ chia lại ruộng. Thế nhưng, hết thời hạn cho thuê, các hộ dân mới “tá hỏa” khi được biết là đất bị thu hồi vĩnh viễn và UBND tỉnh Thái Bình đã cho doanh nghiệp thuê 30 năm.

Theo ông Nguyễn Văn Bẩy, nhiều giấy tờ, quyết định có mâu thuẫn về mặt thời gian so với thực tế. Chẳng hạn, ngày 24/12/2005, 51 hộ dân đều đã ký vào phiếu chi lấy tiền tạm ứng - văn bản ký nhận duy nhất từ thời điểm đó đến giờ. Thế nhưng, đến ngày 29/12/2005, UBND huyện Quỳnh Phụ mới ra Quyết định số 2749/QĐ – UBND về việc phê duyệt phương án đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để xây dựng nhà máy gạch bằng công nghệ tuynel tại xã An Ninh.

Tiếp đó, ngày 26/1/2006, UBND tỉnh Thái Bình mới ra công văn số 118/UBND-NN về việc giải phóng mặt bằng cho Công ty vật liệu và xây dựng hạ tầng Hoa Cương thuê đất. Trong đó, nội dung công văn ghi rõ “Giao UBND huyện Quỳnh Phụ lập phương án, dự toán bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án theo quy định của Nhà nước”. Như vậy, nhà máy lại xây dựng trước tất cả quyết định thu hồi đất tổng thể và biên bản bàn giao đất?!

Đặc biệt, các hộ dân mất đất khẳng định chỉ ký tên vào phiếu chi lấy tiền tạm ứng (ngày 24/12/2005), ngoài ra không hề ký vào bất kỳ văn bản nào. Tuy nhiên, trong biên bản xác định diện tích đất nông nghiệp thu hồi để giải phóng mặt bằng xây dựng nhà máy gạch Tuynel thuộc Công ty vật liệu và xây dựng hạ tầng Hoa Cương đều có đầy đủ chữ ký. Họ nghi ngờ đó là những chữ ký “giả mạo”.

Bà Phạm Thị Huyền (thôn Dục Linh 1) nói: “Mặc dù mắc bệnh hiểm nghèo, không biết sống chết thế nào nhưng tôi vẫn phải từng ngày vừa chống chọi với bệnh tật, vừa đấu tranh đòi lại quyền sử dụng đất. Người nông dân như chúng tôi chỉ biết trông chờ vào “mảnh đất cắm dùi”, nay bỗng thành “trắng tay”.

Để làm rõ vấn đề người dân “tố cáo”, nhóm phóng viên báo TN&MT đã có buổi làm việc với ông Đỗ Văn Nam - Chủ tịch UBND xã An Ninh. Tuy nhiên, vị Chủ tịch xã đương nhiệm chỉ mới nhậm chức được khoảng nửa năm nay trong khi sự việc diễn ra đã lâu nên không nắm được tình hình.

Liên quan đến vụ việc của 51 hộ dân xã An Ninh, ông Phạm Hồng Thái – Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Phụ khẳng định việc thiết lập hồ sơ giải phóng mặt bằng của công ty Hoa Cương đầy đủ và đảm bảo theo quy định Luật Đất đai thời điểm đó (Luật Đất đai 2003).

Theo ông Phạm Hồng Thái, việc dân kiện đòi đất xảy ra vào năm 2013 sau khi Luật Đất đai mới được ban hành, người dân cho rằng đất của họ được gia hạn thêm 50 năm nữa. Ngay từ thời điểm đó, UBND huyện Quỳnh Phụ đã tổ chức rất nhiều cuộc đối thoại, giải thích cụ thể để người dân hiểu việc thu hồi đất cho doanh nghiệp thuê là đúng theo quy định và người dân “đòi đất” như vậy là không có căn cứ để giải quyết.

Đỉnh điểm nhất là ngày 23/5/2016, UBND huyện Quỳnh Phụ đã ra công văn số 416/UBND – TNMT giải thích và trả lời đơn đề nghị của một số công dân xã An Ninh. Theo đó, khẳng định việc thu hồi đất để xây dựng nhà máy gạch tuynel của Công ty vật liệu và xây dựng hạ tầng Hoa Cương đối với diện tích đất của 51 hộ dân xã An Ninh là thu hồi đất vĩnh viễn. Vấn đề bồi thường, hỗ trợ được thực hiện đảm bảo đủ chế độ chính sách quy định tại thời điểm thu hồi đất.

Về việc có hay không việc chính quyền các cấp tỉnh Thái Bình “làm ngơ” để doanh nghiệp “vượt quyền” và đi trước một bước trong thu hồi đất giải phóng mặt bằng, ông Phạm Hồng Thái giải thích: Người dân vẫn thắc mắc tại sao lại có quyết định thu hồi đất sau khi doanh nghiệp đã trả tiền và giải phóng mặt bằng? Tuy nhiên, thực tế, ở thời điểm đó, doanh nghiệp đã chia hai đợt để trả tiền cho dân. Đợt tạm ứng tiền thứ nhất diễn ra trong khi doanh nghiệp “chờ” làm các thủ tục pháp lý như quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường…Sau khi có quyết định của UBND tỉnh Thái Bình, doanh nghiệp mới trả nốt số tiền còn lại cho dân.

Với việc người dân phản ánh họ không hề biết đến quyết định thu hồi đất, ông Vũ Tiến Mạnh – Phó Chánh Thanh tra huyện Quỳnh Phụ cho rằng: Theo Luật Đất đai năm 2003 (thời điểm xảy ra sự việc), khi có quyết định thu hồi đất tổng thể của UBND tỉnh về khu vực làm dự án nhà máy gạch Tuynel Hoa Cương, UBND huyện sẽ ra quyết định thu hồi. Theo nguyên tắc, các hộ gia đình được bàn giao giữ 1 niên, UBND xã An Ninh 1 niên, Phòng TN&MT huyện 1 niên và 3 niên gửi lên UBND tỉnh.

“Trong hồ sơ lưu ở Phòng TN&MT huyện Quỳnh Phụ có 1 bộ bản gốc, còn bây giờ rất khó để xác minh xem người dân có nhận được quyết định thu hồi đất hay không?!. Tuy nhiên, khi ban hành quyết định thu hồi phải gửi đến cho công dân; nếu không, trong trường hợp người dân không chấp hành thực thi theo quyết định thu hồi đó, sẽ không có căn cứ để cưỡng chế thu hồi đất”, ông Vũ Tiến Mạnh giải thích.

Như vậy, theo nội dung UBND huyện Quỳnh Phụ cung cấp, việc thu hồi đất để quy hoạch xây dựng Nhà máy gạch Tuynel Hoa Cương là đúng quy định. Thế nhưng, thực tế đến nay, sự việc vẫn khiến các hộ dân bất bình và khó đạt được sự đồng thuận. Đề nghị UBND tỉnh Thái Bình, UBND huyện Quỳnh Phụ và UBND xã An Ninh khẩn trương có biện pháp giải quyết triệt để đảm bảo quyền lợi và ổn định cuộc sống cho nhân dân.

Báo điện tử TN&MT sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.