BÍ ẨN LỊCH SỬ 67/9
(ĐC sưu tầm trên NET)
Tình báo là một mặt trận thầm lặng nhiều khi không có tiếng súng nhưng
vô cùng nguy hiểm, đòi hỏi người chiến sĩ tình báo phải gan dạ, mưu trí,
dũng cảm. Trong thời gian tồn tại của mình, cơ quan tình báo Liên Xô
(KGB) đã có những đóng góp đáng kể vào sự vững mạnh của đất nước cũng
như thế cân bằng chiến lược Đông Tây. Cuốn Các chủ tịch KGB - Những hồ
sơ lộ sáng của nhà sử học lừng danh người Nga Leonid Mlechin viết về
những nhà lãnh đạo của KGB trong suốt thời gian cơ quan này hoạt động.
Với những phân tích, đánh giá sâu sắc, tinh tế của mình, Leonid Mlechin
sẽ đem đến cho bạn đọc cái nhìn đúng đắn, thoả đáng về vai trò, vị trí
của các vị thủ lĩnh và cơ quan KGB trong lịch sử tồn tại của Liên bang
Xô Viết. Đó là những người mà số phận gắn liền với cả vinh quang chói
lọi và những thất bại cay đắng.
------------------------------------------------------------------
LỜI GIỚI THIỆU
LỜI GIỚI THIỆU
Cuốn sách các bạn cầm
trên tay của tác giả
Nga Leonid Mlechin là một
cuốn sách đặc biệt vì
nó kể về những người
lãnh đạo một công tác
mà ở Liên Xô trước
đây và Nga hiện nay
gọi là "công tác đặc
biệt"; và bản thân những
người đó cũng có những
số phận đặc biệt. Đó
là các Chủ tịch KGB.
Cơ quan an ninh Liên
Xô được thành lập từ
những ngày đầu cách mạng
tháng Mười với nhiệm vụ
trấn áp các lực lượng
phản cách mạng trong nước
để bảo vệ chính quyền
với tên gọi là Ủy
ban đặc biệt, về sau
đã trở thành một cơ
quan kiểm soát toàn diện
xã hội và một cơ
quan tình báo quốc tế
bậc nhất. Với tên gọi
là KGB từ năm 1954,
cơ quan quyền lực hùng
mạnh này đã trở thành
nỗi kinh hoàng đối với
số đông người và niềm
kính nể đối với đồng
nghiệp an ninh quốc tế.
KGB là một hiện tượng
lịch sử trong thế kỷ
20, nó được xây dựng
bằng công sức, trí tuệ
và cả xương máu của
nhiều thế hệ người Xô
viết. Suốt 74 năm tồn
tại Liên Xô (1917 -
1991); KGB sống song hành
cùng Liên Xô.
Những chặng
đường các Chủ tịch KGB
đã đi là những chặng
đường của lịch sử Liên
Xô vinh quang và cay
đắng. Và số phận cá
nhân vừa oanh liệt vừa
bi thảm của họ cũng
không nằm ngoài lịch sử
đó.
Đây là lần đầu tiên,
một cuốn sách kể về
cuộc đời và sự nghiệp
của tất cả các Chủ
tịch KGB (mười bảy vị)
từ thời Lênin cho đến
khi Liên Xô tan rã.
Đọc cuốn sách này, người
ta hiểu biết thêm nhiều
về lịch sử chính trị
và an ninh Liên Xô.
Trong sách có đề cập
đến những lãnh tụ và
nhân vật lịch sử như
Lênin, Stalin, Trotski và một
số nhân vật còn có
những đánh giá khác nhau
như Beria, Tukhachevski và một
số vụ việc còn nhiều
bí ẩn như vụ ám
sát Kirov, "Vụ án các
bác sĩ", vụ "Đảng bộ
Lêningrad "v.. v... Một số
sự kiện lịch sử như
việc Stalin bắt tay với
Hitle để trì hoãn chiến
tranh, sự biến ở Hung-ga-ri
năm 1956 v.v... được đề
cập và phân tích khá
sâu trong mối quan hệ
chính trị - ý thức
hệ - an ninh.
Sách cũng cung cấp thêm
tư liệu và lý giải
về những diễn biến nhân
sự ở hậu trường trong
những bước ngoặt lớn chuyển
giao lãnh đạo của Liên
Xô. Hầu hết các nhà
hoạt động nhà nước nổi
tiếng của Liên Xô được
nhắc đến trong sách này.
Đây không phải là cuốn
sách về một ngành công
tác. Đây là câu chuyện
kể về những bước ngoặt
lịch sử của đất nước
Liên Xô, mà trên mỗi
bước ngoặt đó đều có
vai trò của KGB.
Do đó nó không chỉ
bổ ích về nghiệp vụ
mà còn có giá trị
nghiên cứu, tham khảo rất
quý đối với đông đảo
bạn đọc.
L.Mlechin trong mấy năm gần
đây là một tác giả
ăn khách ở Nga, vì
sách của ông thường viết
về đề tài an ninh,
trên cơ sở khai thác
kho tư liệu lưu trữ
phong phú của Liên Xô
và KGB. Tuy nhiên, nằm
trong trào lưu tư tưởng
dân chủ cấp tiến của
xã hội Nga hiện nay,
tác giả có xu hướng
phân tích một cách phê
phán đối với lịch sử
nước nhà, đối với Stalin.
Đó là điều phổ biến
và khó tránh được hiện
nay. Nhiều điều đã được
biết hoặc trở thành bình
thường đối với xã hội
Nga có thể không được
chấp nhận hoặc chia sẻ
đối với chúng ta. Mặc
dù vậy, giới thiệu cuốn
sách này với độc giả
kính mến, chúng tôi tin
rằng cuốn sách có giá
trị tái hiện lịch sử
sinh động, lại được viết
bằng giọng văn chính luận
hấp dẫn, chắc chắn nó
sẽ mang lại cho bạn
đọc nhiều điều bổ ích
và phát hiện lý thú.
Dịch giả HÙNG SƠN
CHƯƠNG 9: LAVRENTI PAVLOVICH BERIA
(2)
Lavrentiy Pavlovich Beria (29-3-1899 – 23-12-1953) là là đại tướng 4 sao, trùm mật vụ KGB
Con người này có ảnh
hưởng lớn đến số phận
nước ta.
Đánh giá về ông ta
rất khác nhau. Đa số
coi ông ta là ác
quỷ của địa ngục. Một
số người lại cho ông
ta là nhà tổ chức
lỗi lạc không có điều
kiện thực hiện các kế
hoạch của mình.
Lịch sử đã có thể
phát triển theo hướng khác.
Nếu Nikita Sergeevich Khruschov vào
năm 1953 không hoá ra
là nhà chính trị nhạy
bén và sắc sảo thì
cuộc "tan băng" của đất
nước chúng ta sau Stalin
đã gắn với tên tuổi
của Lavrenti Beria, chứ không
phải của Nikita Khruschov.
Trong không đầy bốn tháng
mà ông ta có được
từ khi Stalin mất đến
khi bị xử bắn, Beria
đã nổi lên là người
đề xướng những cải cách
căn bản.
Tất cả những gì mà
khi đó Beria đã bị
cáo buộc, nay có thể
được coi là công lao
của ông ta: đấu tranh
chống tệ sùng bái cá
nhân Stalin và sự lộng
quyền của bộ máy Đảng,
ân xá tù nhân, đào
tạo các cán bộ dân
tộc, khôi phục quan hệ
với Nam Tư và không
cản trở việc thống nhất
nước Đức.
Trong ngày 5/3/1953 (ngày Stalin
chết - ND), Nguyên soái
Beria trở thành một trong
những người lãnh đạo đất
nước: ông là Phó Chủ
tịch thứ nhất Hội đồng
Bộ trưởng, ủy viên Đoàn
Chủ tịch Trung ương Đảng
(tương đương Bộ Chính trị
sau này - ND), Bộ
trưởng Bộ Nội vụ.
Đến ngày 26/6 ông đã
bị bắt. Như vậy ông
cầm quyền được 114 ngày.
Trong khoảng thời gian ngắn
đó, ông đã bắt tay
vào công cuộc hồi sinh
đất nước bị tàn phế.
Một số việc đã được
làm, như: thả một số
tù chính trị, khép lại
một số vụ việc nhơ
bẩn do Bộ An ninh
quốc gia tạo dựng và
trừng trị những kẻ tổ
chức và tiến hành các
vụ đó, làm dịu bầu
không khí căng thẳng, sợ
hãi trong nước; về đối
ngoại đã le lói những
tia sáng đầu tiên của
hoà hoãn, Liên Xô cùng
với các nước lớn bắt
đầu thương lượng về đình
chiến ở Triều Tiên sau
ba năm chiến tranh.
Sau khi Stalin mất, chức
Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởng của Stalin được giao
cho G.Malenkov. Khi Stalin còn
sống, Malenkov là người thứ
hai. Do đó theo lô-gích
của sự việc, Malenkov giờ
phải là người thứ nhất.
Sự thật, Stalin còn kiêm
chức Tổng Bí thư Đảng.
Nhưng Malenkov chỉ nhận chức
Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởng.
Ban Chấp hành Trung ương
bầu ra Ban Bí thư
gồm năm người, trong đó
Khruschov là chính, nhưng chính
thức đến tháng 9/1953 Khruschov
mới được bầu là Bí
thư thứ nhất. Beria và
Malenkov coi Chính phủ quan
trọng hơn Ban Bí thư.
Dưới thời Lê nin đã
như vậy, với Stalin những
năm sau này cũng như
vậy. Hơn nữa, bốn thành
viên của Ban Bí thư
mới, trừ Khruschov, đều là
những cán bộ lãnh đạo
bộ máy mờ nhạt, không
dám tranh chòi với những
nhà chính trị sừng sỏ
như Malenkov và Beria. Một
người nữa là Ignatiev thì
một thời gian sau đã
nhanh chóng bị đưa ra
khỏi Ban Bí thư vì
trách nhiệm đầy tai tiếng
trong ngành an ninh.
Từ phải sang: Stalin, Khrushchev, Beria, Malenkov (hàng sau), Shkiriyatov và Zhdanov
Sau này, Khruschov sẽ kể
lại với hội nghị Trung
ương về việc Tổng Bí
thư Đảng kiêm Thủ tướng
Hungary Matiash Rakoshi đến Matxcơva
hỏi kinh nghiệm Liên Xô
xem Hội đồng Bộ trưởng
giải quyết những vấn đề
gì và Trung ương Đảng
giải quyết những vấn đề
gì, thì được Beria trả
lời: "Trung ương gì! Mọi
việc cứ để Hội đồng
Bộ trưởng giải quyết, còn
Trung ương Đảng lo công
tác cán bộ và tuyên
huấn".
Ngày 5/3, Bộ An ninh
quốc gia và Bộ Nội
vụ sáp nhập lại thành
Bộ Nội vụ. Beria là
Phó Chủ tịch thứ nhất
Hội đồng Bộ trưởng kiêm
Bộ trưởng Bộ Nội vụ.
Ba Thứ trưởng thứ nhất
là S.N Kruglov. B.Z.Kobulov, I.A.Serov.
Beria ra lệnh thả đến
một nửa số cán bộ
của Bộ An ninh đã
bị bắt thời Ignatiev, và
tập hợp lại lực lượng
an ninh có từ trước.
Ông ta ấp ủ những
kế hoạch lớn và rất
muốn làm việc.
Khi Stalin còn sống, Beria,
cũng như các cán bộ
cao cấp khác, đặc biệt
lại là Bộ trưởng An
ninh, bất cứ lúc nào
cũng có thể ra đi.
Beria sợ Stalin. Ông chứng
kiến Stalin gạt bỏ tất
cả những người mà ông
đã đưa lên, và biết
rằng các cuộc nói chuyện
của ông đều bị nghe
trộm và ghi lại.
Từ năm 1941, thực tế
là Stalin đã gạt Beria
ra khỏi công tác của
Bộ An ninh quốc gia.
Việc Stalin thường xuyên thay
đổi cơ cấu và người
lãnh đạo cơ quan an
ninh chứng tỏ rằng ông
đang tìm kiếm phương án
thay thế Beria.
Việc Stalin không công nhận
cho Beria truyền đạt các
chỉ thị của mình và
giao nhiệm vụ lại cho
Bộ trưởng An ninh làm
cho một số nhà nghiên
cứu lầm tưởng. Thật ra
thì Ignatiev đã biết trước
Beria sẽ nói gì, vì
Stalin gặp và bàn việc
với ông thường xuyên hơn
là với các ủy viên
Bộ Chính trị. Nhưng Stalin
quy định như thế, nên
cứ thế mà làm. Ignatiev
cẩn thận ghi lại: ngày
này, giờ này đồng chí
Beria gọi điện truyền đạt
chỉ thị của đồng chí
Stalin về vấn đề này
thế này v.v... Các cuộc
đàm thoại giữa Beria và
Ignatiev được ghi lại để
Stalin kiểm tra xem Beria
truyền đạt có chính xác
không và Ignatiev sau này
có thực hiện đúng không,
nhưng quan trọng hơn là
để nắm được tình trạng
quan hệ giữa hai người.
Stalin đưa Beria ra khỏi
Lubianka (Quảng trường Lubianka -
nơi đặt trụ sở của
cơ quan An ninh -
ND), nhưng vẫn dùng ông
như biểu tượng của bộ
máy thanh trừng để răn
đe mọi người. Beria hiểu
rằng sự tàn ác của
ông ta được Stalin tán
thưởng. Stalin không hề đánh
giá cao các đồng nghiệp
của mình trong Bộ Chính
trị về độ cứng rắn,
chỉ trừ Beria. Stalin đã
giao cho Beria thực hiện
các công việc đẫm máu,
biết rằng Beria sẽ không
run tay. Đồng thời Stalin
cũng sợ Beria, và tìm
cách thay thế Beria. Người
ta đã có thể tổ
chức được việc giết Trotski
ở tận Mehico thì tại
sao lại không có thể
tổ chức việc giết Stalin?
- Và Stalin nghĩ rằng
Beria có thể dám hành
động? - Tôi hỏi giáo
sư Naumov.
- Stalin biết ông ta
là một con người mạo
hiểm, dám làm tất cả.
Beria thì cảm thấy cái
vòng kim cô bao chung
quanh ông ta ngày càng
siết chặt lại. Ignatiev kể
lại rằng khi nói chuyện
điện thoại với ông ta,
Beria chỉ trả lời ngắn
gọn bằng những câu "vâng"
hoặc "không" - ông ta
sợ cả nói chuyện. Điều
đó xảy ra sau khi
cuộc nói chuyện của ông
ta với Abacumov bị ghi
âm và vài tuần sau
Abacumov bị bắt.
- Beria có biết được
điều gì chờ đợi ông
hay không?
- Tất nhiên là có,
cũng như mọi ủy viên
Bộ Chính trị khác. Nhưng
mỗi người đều nuôi hy
vọng là lãnh tụ còn
chừa mình ra. Còn Beria
thì hy vọng rằng Stalin
sẽ qua đời trước khi
kịp bỏ tù ông. Thông
tin về tình trạng sức
khoẻ lãnh tụ của Beria
là chính xác nhất, vì
ở cấp nào, chỗ nào
cũng có tai mắt tay
chân của ông. Kaganovich sau
này kể rằng Beria nói
với ông ta rằng nếu
Stalin bắt ông ta, thì
lực lượng an ninh sẽ
nổi loạn để phản kháng.
(Chính vì vậy mà các
đồng chí của Beria trong
Bộ Chính trị sau này
sẽ không dám cách chức,
mà phải tìm cách bắt
giữ ông ta).
Malenkov đứng ở vị trí
lãnh đạo số một của
đất nước.
Nhưng ông ta không đủ
ý chí, thế và lực
để làm người đứng đầu.
Do đó ông ta liên
minh với Beria để giữ
quyền lực. Khruschov còn chưa
được họ tiếp nhận một
cách nghiêm túc và coi
là đối thủ. Vậy là
Malenkov - Beria cùng với
Khruschov là bộ ba lãnh
đạo. Nhưng riêng Beria không
tính đến ai cả và
thường hành động một cách
độc lập.
Sự khác nhau giữa họ
và cả những người lãnh
đạo khác với Beria là
ở chỗ: trong khi họ
còn đang phân vân liệu
có quản lý nổi đất
nước to lớn này không?
(họ đã quen quá lâu
làm theo lệnh của Stalin
đến nỗi ý chí bị
tê liệt đi rồi), thì
Beria không chút phân vân:
ông ta tin rằng sẽ
giải quyết được bất kỳ
nhiệm vụ nào. Trong khi
những người lãnh đạo khác
còn đang nhập vai mới
một cách khó khăn, thì
Beria đã bắt đầu hành
động, độc lập và tự
tin. Ông ta có trong
tay mọi đòn bẩy quyền
lực, có bộ máy an
ninh hùng hậu, và không
ai dám chất vấn ông
ta khi ông ta làm
việc này việc kia. Sau
khi trở thành Bộ trưởng
Nội vụ, Beria thành lập
bốn nhóm kiểm tra các
vụ việc cũ: "vụ các
bác sĩ", vụ bắt các
cán bộ của Bộ An
ninh quốc gia và vụ
bắt các cán bộ Tổng
cục pháo binh, và một
ủy ban xem xét lại
các cáo buộc đối với
ban lãnh đạo quân đội.
Dựa trên kết quả làm
việc của bốn nhóm kiểm
tra, Beria ra quyết định
huỷ bỏ các kết luận
về các vụ việc này,
và bắt đầu phục hồi
danh dự cho các quân
nhân bị bắt sau chiến
tranh.
Ngày 3/4, theo đề nghị
của Beria, Đoàn Chủ tịch
Trung ương Đảng ra quyết
định phục hồi phục danh
dự cho những người bị
bắt và bị xử trong
"vụ các bác sĩ" và
truy cứu trách nhiệm hình
sự các cán bộ của
Bộ An ninh quốc gia
đóng vai trò tích cực
nhất trong việc tạo dựng
các vụ án này.
Ngày 4/4, Beria ký lệnh
cho Bộ Nội vụ "cấm
áp dụng bất kỳ hình
thức cưỡng bức và tác
động về mặt thân thể
nào đối với những người
bị bắt".
Tuy nhiên chỉ những vụ
án thời gian gần đây
mà Beria không dính líu
đến được xem xét lại.
Còn những vụ án trước
và vô số những nạn
nhân khác thì bị im
lặng.
Song, phải nói rằng khi
báo "Sự Thật" đưa tin
về việc phục hồi các
nạn nhân trong "vụ các
bác sĩ", thì điều đó
đã gây một ấn tượng
mạnh mẽ đối với toàn
dân. Đây là sự thú
nhận công khai đầu tiên
về việc cơ quan an
ninh quốc gia cũng thực
hiện những việc làm tội
lỗi. Bầu không khí ngột
ngạt như đám mây đen
trong thời gian Stalin còn
sống tan bớt đi. Đấy
là những biểu hiện đầu
tiên của thời kỳ mà
sau này người ta, dùng
lời của nhà văn I.Erenburg,
gọi là thời kỳ "tan
băng".
Sau này, Trung ương Đảng
sẽ phê phán Beria là
xem xét lại các vụ
án thì đồng ý, nhưng
tại sao lại đem ra
công bố công khai, làm
ảnh hưởng uy tín của
Đảng trong nước và trên
quốc tế. Còn hiện giờ,
mọi việc diễn ra dồn
dập. Beria mạnh mẽ, năng
động và kiên trì. Các
đồng chí trong ban lãnh
đạo chỉ còn biết im
lặng giơ tay ủng hộ
những sáng kiến do Beria
đề xướng.
Ngày 10/4 Đoàn
Chủ tịch Trung ương Đảng
ra nghị quyết "tán thành
những biện pháp do đồng
chí Beria tiến hành nhằm
vạch trần những hoạt động
tội lỗi trong nhiều năm
của Bộ An ninh quốc
gia . . . ".
Theo đề nghị của Beria,
Trung ương Đảng ra nghị
quyết cấm mang ảnh lãnh
tụ - kể cả còn
sống hay đã chết -
trong các cuộc tuần hành
quần chúng. Hai tháng sau
( lúc đó Beria đã
bị bắt), Trung ương Đảng
lại huỷ bỏ Nghị quyết
đó, bởi vì quần chúng
đi tuần hành mà không
mang cờ và ảnh các
vị lãnh đạo thì mang
gì?
Trong mấy tháng năm 1953,
Beria đã biến Bộ Nội
vụ thành một trung tâm
quyền lực. Nhưng đồng thời
cũng giải phóng Bộ Nội
vụ khỏi hoạt động kinh
tế - sản xuất, phân
phát cho các bộ ngành
toàn bộ cơ ngơi xây
dựng và công nghiệp của
Bộ Nội vụ đã từng
sử dụng lao động tù
nhân. Ông giao cho Bộ
Tư pháp toàn bộ tù
nhân trong các trại cải
tạo lao động (viết tắt
tiếng Nga là GULAG), chỉ
giữ lại cho Bộ Nội
vụ những trại và nhà
tù đặc biệt giam giữ
các tội phạm quốc gia
đặc biệt nguy hiểm và
tội phạm chiến tranh trong
số các tù binh Đức
và Nhật.
Riêng số tù nhân trong
các trại tù của Bộ
Nội vụ là 220 nghìn
người. Số này sau này
sẽ được Khruschov thả.
Ngày 26/3/1953, Beria báo cáo
với Đoàn Chủ tịch Trung
ương Đảng rằng các nhà
tù và trại cải tạo
lao động hiện đang giam
giữ hai triệu rưỡi người.
Một số đông những người
đó không phải là mối
nguy hiểm gì đối với
xã hội: họ là phụ
nữ, thiếu niên, người già
yếu. Những người này bị
bắt từ thời gian trước
chiến tranh nhiều khi chỉ
vì tự tiện bỏ việc,
buôn bán đầu cơ, trộm
cắp và những lỗi trong
công tác hoặc trong sản
xuất.
Beria đề nghị thả gần
một triệu người. Những người
bị kết án trên 5
năm tù, bị kết án
vì các tội phản cách
mạng, cướp bóc giết người
có chủ định và biển
thủ lớn không được ân
xá. Đồng thời Beria đề
nghị xem xét lại ngay
các đạo luật để giảm
nhẹ hình phạt đối với
các tội không nặng, còn
đối với các sai phạm
sản xuất, công tác và
sinh hoạt chỉ cần phạt
hành chính.
Mỗi năm các toà án
xem xét các vụ việc
liên quan đến khoảng một
triệu rưỡi người - Beria
viết tiếp. Trong số đó,
650 nghìn người bị kết
án tù, mà một nửa
là vì các tội không
nguy hiểm đối với xã
hội. Nếu không sửa đổi
luật pháp, thì chỉ một
, hai năm nữa các
trại cải tạo của chúng
ta sẽ lại phải chứa
ba triệu người.
Ngày 26/3/1953, Beria viết một
tờ trình lên Đoàn Chủ
tịch Trung ương Đảng kèm
dự thảo sắc lệnh cùng
với Bộ Tư pháp và
Viện Kiểm sát tối cao.
Tờ trình lập tức được
thông qua. Hai ngày sau,
sắc lệnh được ban hành,
1,2 triệu người đã được
tha, và các vụ việc
đối với 400 nghìn người
xét thấy không có tội
đã được đình chỉ.
Mùa xuân năm 1953, A.Kobulov
- Phó thứ nhất của
Beria nói với một cán
bộ cấp dưới: "Không thể
tưởng tượng được hết những
dự kiến của Lavrenti Pavlovich
(cách gọi kính trọng đối
với Beria - ND). Ông
sẽ phá vỡ rất kiên
quyết trật tự hiện nay
không chỉ ở nước ta,
mà cả trong các nước
dân chủ nhân dân".
Beria không cho tăng chi
phí quốc phòng và đề
nghị Hội đồng Bộ trưởng
cắt giảm nhiều công trình
lớn, tốn kém, ngốn rất
nhiều ngân sách. Riêng đối
với các dự án công
trình cho Bộ Nội vụ
quản mà tốn nhiều tiền
của và lực lượng như:
kênh đào Turkmenia, kênh đào
Volga - Ural, đường sông
nối Volga và Baltic, thuỷ
điện sông Đông, các đường
sắt phía Bắc, Beria ra
lệnh đình chỉ.
Malenkov và Beria đã có
những bước đi theo hướng
phi tập trung hoá việc
quản lý kinh tế, thi
hành một chính sách kinh
tế tự do hoá hơn,
rõ ràng nhằm giảm bớt
gánh nặng cho người nông
dân, như tăng giá thu
mua nông phẩm, chú trọng
sản xuất hàng tiêu dùng
- điều mà Malenkov sau
này - khi đến lượt
ông bị đưa "lên thớt"
- sẽ bị phê bình.
Beria hoạt động tích cực
cả trong các vấn đề
quốc tế.
Sau ba năm chiến tranh,
các cuộc đàm phán về
đình chiến ở bán đảo
Triều Tiên đã được bắt
đầu. Còn ở Hungari, kỷ
nguyên của chủ nghĩa Stalin
kết thúc với việc Imre
Nagy trở thành Thủ tướng
- người mà sau này
sẽ lãnh đạo đất nước
vào năm 1956.
Beria tìm cách khôi phục
lại quan hệ với Nam
Tư mà dưới thời Stalin
đã bị cắt đứt. Ông
đã giao nhiệm vụ cho
tình báo của mình tổ
chức cuộc gặp mặt giữa
ông với A.Rankovich - người
giữ chức vụ tương đương
như ông trong ban lãnh
đạo Nam Tư (ủy viên
Bộ Chính trị, Phó Thủ
tướng kiêm Bộ trưởng Bộ
Nội vụ).
Mùa hè năm 1953, xảy
ra cuộc khủng hoảng ở
Đông Đức. Chính sách yếu
kém của lãnh đạo, đời
sống khó khăn, nhất là
so với Tây Berlin mà
lúc đó còn mở cửa
đã dẫn đến cuộc nổi
dậy phản kháng của quần
chúng ở tất cả các
thành phố lớn của Cộng
hoà dân chủ Đức. Cuộc
nổi dậy bị đè bẹp
bởi xe tăng Liên Xô,
nhưng đã buộc người ta
phải suy nghĩ về việc
liệu xây dựng chủ nghĩa
xã hội ở Đông Đức
có phải là đúng hay
không?
Ý kiến của Matxcơva về
vấn đề này là chia
rẽ. Beria thì cho rằng
"không việc gì phải xây
dựng chủ nghĩa xã hội
ở Đông Đức cả, cứ
để Đông Đức và Tây
Đức thống nhất lại thành
một nhà nước tư sản,
yêu hoà bình ở châu
Âu". Molotov - lúc đó
đã lại trở thành Bộ
trưởng Ngoại giao - thì
cực lực phản đối. Ý
kiến của Molotov được thực
hiện, vì Beria sau đó
bị bắt. Nhưng về mặt
lịch sử, ý kiến của
Beria đã đi trước thời
gian.
Không lâu trước khi bị
bắt, Beria gọi các sĩ
quan tình báo đến gặp,
và giao cho họ những
nhiệm vụ mới. Ông cũng
bắt các đại diện tình
báo ở nước ngoài phải
thi ngoại ngữ. Ai đạt
thì tiếp tục bố trí
công tác, ai không đạt
thì về nước công tác,
và cử nhiều cán bộ
trẻ đi công tác ở
các nước dân chủ nhân
dân. Riêng ở Đông Đức,
bộ phận an ninh gồm
2.200 người - Beria cho
là quá nhiều và giảm
xuống còn 300 người. Ông
cũng đổi mới lực lượng
và phương thức hoạt động
của cố vấn Liên Xô
tại các nước dân chủ
nhân dân, yêu cầu họ
dứt khoát phải biết tiếng
và quan hệ sâu sát
với nhân dân nước sở
tại.
Đồng thời, xuất phát từ
chỗ quan hệ của Liên
Xô với các nước đồng
minh cần phải thân mật
trọng thị hơn, ông yêu
cầu các cố vấn Liên
Xô tránh can thiệp vào
công việc nội bộ của
nước sở tại, tránh đưa
ra những lời khuyên về
những vấn đề tế nhị
nhất là những vấn đề
nội bộ lãnh đạo để
người khác có thể vin
vào đó mà cho rằng
có "bàn tay Liên Xô".
V G.Cherniavski - năm 1953
lãnh đạo một vụ trong
Tổng cục 2 (Tổng cục
tình báo Đối ngoại) và
được cử đi làm trưởng
đoàn cố vấn Liên Xô
bên cạnh Bộ trưởng An
ninh và Nội vụ Rumani.
Cherniavski vừa mới làm quen
với tình hình thì xảy
ra vụ nổi dậy ở
Cộng hoà dân chủ Đức
và bị Liên Xô dẹp.
Beria gọi điện cho anh
và nói: "Đồng chí hãy
lấy đầu mình mà bảo
đảm để tình hình như
vậy không xảy ra ở
Bucarest", và ra lệnh hàng
ngày phải gọi điện về
báo cáo tình hình cho
ông hoặc phó thứ nhất
của ông là Kobulov (phụ
trách tình báo và phản
gián).
*
Nghĩ rằng ai cũng căm
ghét Beria là không đúng.
Sau khi Trung ương Đảng
quyết định thả những người
bị bắt trong "vụ án
các bác sĩ" và trừng
trị những kẻ tổ chức
vụ đó, viện sĩ Iakov
Zeldovich, ba lần Anh hùng
lao động xã hội chủ
nghĩa nói với Viện sĩ
Andrei Sakharov:
- Cái này chính là
Lavrenti Pavlovich của chúng ta
làm đấy!
Đối với một số người,
Beria được coi là chỗ
dựa và người bảo vệ.
Alexei Adjiubei (con rể của
Khruschov, Tổng biên tập báo
"Tin tức") mô tả lại
hình ảnh Beria đọc diễn
văn tại buổi lễ kỷ
niệm cách mạng Tháng Mười:
"Người béo đậm, khuôn mặt
bầu bầu, áo quần xoàng
xĩnh, nom ông giống một
anh cán bộ bình thường.
Nhưng khi ông cất tiếng
phát biểu, thì ông nói
hay, dõng dạc, rành mạch
và đầy uy lực, thỉnh
thoảng ngắt mạch, ngẩng đầu
lên để mọi người vỗ
tay. Bài phát biểu của
ông là một bài phát
biểu không tẻ nhạt".
Beria khao khát quyền lực,
đồng thời muốn làm việc
để cải tổ đất nước,
và biết rằng muốn thế
phải dựa vào Đảng, phải
tranh thủ sự ủng hộ
của các Bí thư Tỉnh
ủy.
Trong vấn đề này Khruschov
có thuận lợi hơn Beria,
vì ông được các Bí
thư Tỉnh ủy biết, và
mặc dù họ nhìn Khruschov
bằng con mắt có phần
giễu cợt, nhưng dù sao
họ cũng coi Khruschov là
người của mình. Còn Beria
chỉ có thể bắt họ
phải sợ mình. Nhưng không
thể nào quản lý và
giữ đất nước chỉ bằng
nỗi sợ.
Nikita Sergeyevich Khrushchyov
Ники́та Серге́евич Хрущёв |
Nikita Sergeyevich Khrushchyov
|
Chức vụ
|
|
Nhiệm kỳ |
1953 – 1964Trong số tất cả các lãnh đạo cao cấp của Liên bang Xô Viết, chỉ
có một mình Nikita Khrushov (đọc là Khơ-rút-xốp) không được chôn cất tại
Quảng trường Đỏ, nơi an táng tất cả các lãnh đạo cao cấp của nước Nga
Xô Viết. Khi còn sống, Khrushov từng nói rằng, ông không muốn nằm chung ở
Quảng trường Đỏ với Stalin.
Leonid
Brezhnev - người kế nhiệm Khrushov bằng một cuộc chính biến chính trị
trong thời gian Khrushov đang đi nghỉ - cũng không đồng ý để người ta
dựng tấm bia mộ của Khrushov tại nơi đây. Vì vậy, khi qua đời vì bệnh
tim vào năm 1971, Khrushov đã được chôn cất ở một nơi vốn không thuộc về
ông: Nghĩa trang Novodevichy…
1. Nghĩa trang
Novodevichy nằm ở phía Tây Nam của Moscow, từ xưa đã là nơi an nghỉ của
những người danh lưu, quý tộc. Vào thời kỳ sau Cách mạng tháng 10, vị
trí của nghĩa trang Novodevichy chỉ xếp thứ hai sau bức tường Điện
Kremlin.
|
Stalin và Khrushchyov trong đoàn chủ tịch kì họp Ủy ban Chấp hành Trung ương Liên Xô
[2]
(tháng 1 năm 1936)
Năm 1953, khi Stalin mất,
đã xuất hiện một khoảng
chân không chính trị. Ban
lãnh đạo không biết đưa
ai lên làm người đứng
đầu. Đất nước lần đầu
tiên không có lãnh tụ.
Nhân dân không biết các
nhà lãnh đạo của mình
ai làm cái gì. Chỉ
có một mình Molotov là
Bộ trưởng Ngoại giao được
báo chí đưa tin đi
dự các cuộc chiêu đãi
quốc khánh, nhận và trả
lời các công hàm và
điện chúc mừng hoặc chia
buồn của nước ngoài. Và
Voroshilov với danh nghĩa là
Chủ tịch Xô viết tối
cao trao huân chương hoặc
huy chương cho các tập
thể và cá nhân xuất
sắc. Các Bí thư Tỉnh
uỷ không biết báo cáo
ai, xin ý kiến ai,
và dựa vào ai. Sự
sắp xếp nội bộ phức
tạp trong điện Kremli làm
họ bực bội và lúng
túng.
Trong bối cảnh đó, Beria
tranh thủ các nước cộng
hoà. Ông chủ trương phải
trao cho họ nhiều quyền
chủ động hơn trong việc
sắp xếp và đề cử
các cán bộ dân tộc
(đối với các nước cộng
hoà) và địa phương (đối
với các khu tự trị).
Các nước cộng hoà lâu
nay vẫn ngầm tức bực
vì Trung ương cử những
cán bộ từ đâu tới
lãnh đạo, những người này
tiếng dân tộc thì không
hiểu, điều kiện địa phương
thì không tường, mà xử
sự thì như ông chủ.
Nếu trước kia cảnh giác
đấu tranh với chủ nghĩa
dân tộc như thế nào
(chẳng hạn nhà điện ảnh
lỗi lạc A.Dovienko vì bộ
phim rất hay về Ucraina
mà bị "treo bút"), thì
nay Beria đề nghị phát
triển các nền văn hoá
dân tộc, dạy học bằng
tiếng dân tộc song song
với tiếng Nga, và các
Bí thư thứ hai Tỉnh
ủy có thể được đề
bạt từ địa phương chứ
không nhất thiết cứ phải
từ Trung ương cử xuống.
Những điều đó làm ấm
lòng lãnh đạo Đảng các
địa phương.
Tháng 6/1953, sau khi đi
công tác Belarussia về, Beria
báo cáo Trung ương là
lãnh đạo Bộ Nội vụ
Belarussia không có một ai
là người Belarus cả. Tình
hình cũng như vậy trong
các cơ quan khác của
Đảng, Xô viết và chính
quyền của Belarussia. Beria đã
bằng thế lực của mình
làm thay đổi Bộ trưởng
Nội vụ của Belarussia. Còn
bộ máy Đảng của nước
cộng hoà thì Beria không
làm được, vì điều đó
thuộc thẩm quyền của Đoàn
Chủ tịch Trung ương Đảng.
Cũng theo tinh thần những
kiến nghị của Beria, Ucraina
đã phải tiến hành hội
nghị Trung ương, phê phán
công tác lãnh đạo của
Bộ Chính trị Đảng Ucraina
đối với các vùng phía
tây và cách chức Bí
thư thứ nhất L.Melnikov là
một người Nga, thay bằng
A.Kirichenko người Ucraina. Cũng theo
sơ đồ như vậy Beria
đề nghị thay Bí thư
thứ nhất Đảng Cộng sản
Belarussia N.O.Patolichev bằng người Belarus
M.V.Zimianin.
Bộ trưởng Nội vụ Belarussia
M.Baskakov đi Matxcơva về ghé
tai báo cho Patolichev cái
"tin chết người" đó. Ông
ta lập tức lên Matxcơva,
thì gặp người bạn đồng
cảnh của mình ở Ucraina
là Melnikov vừa bị cách
chức thật, đang làm thủ
tục đi đại sứ ở
Rumani.
Potolichev xin gặp các vị
cao cấp có thế lực
kể từ Khruschov trở xuống,
nhưng không thấy ai nói
là Patolichev sắp sửa bị
cách chức. Một vài người
"thạo đời" , khuyên Patolichev
gặp Beria thì mới biết
đích xác.
Nhưng Beria không tiếp, nói
là quá bận. Patolichev đành
về.
Vài ngày sau, Khruschov gọi
điện xuống Minsk cho Patolichev
thông báo rằng Trung ương
Đảng quyết định cho ông
ta thôi chức Bí thư
thứ nhất Belarus vì "đã
vi phạm chính sách dân
tộc lê-nin-nít".
Nhưng Patolichev vẫn số đỏ.
Trong khi hội nghị Trung
ương Belarussia đang phân tích
các khuyết điểm của Bí
thư thứ nhất, thì ở
Matxcơva Beria bị bắt. Lần
này, Malenkov và Khruschov gọi
điện cho Patolichev thông báo
rằng Beria bị bắt, và
nói nếu Hội nghị Trung
ương Belarussia quyết định vẫn
giữ chức cho Patolichev thì
Trung ương sẽ không phản
đối. Thế là những người
vừa mới phê phán Patolichev
lại biểu quyết tán thành
ông ta.
Nhưng Khruschov cũng chỉ giữ
Patolichev thêm được ba năm,
sau đó chuyển ông ta
sang làm Thứ trưởng Bộ
Ngoại giao rồi cho về
hưu.
Người ta cho rằng việc
bắt Beria là cái mốc
đánh dấu việc mở đầu
cuộc đấu tranh chống tệ
sùng bái cá nhân Stalin.
Đấy là sau này Khruschov
tuyên bố như thế.
Còn lúc đó, vào năm
1953, đơn giản chỉ là
cuộc đấu tranh giành quyền
lực. Các đồng chí trong
Đảng tìm cách loại bỏ
một nhân vật sừng sỏ
và một đối thủ đáng
gờm.
Stalin gạt bỏ các ủy
viên Bộ Chính trị một
cách bài bản, từng bước:
tập hợp chứng cứ và
lời khai đối với từng
người, cho xem hồ sơ,
tư liệu về các ủy
viên Bộ Chính trị khác
và hỏi ý kiến. Sau
đó vấn đề được đưa
ra hội nghị Trung ương.
Đối tượng bị đưa ra
khỏi Bộ Chính trị, bị
cách mọi chức vụ, cuối
cùng bị điều tra và
bị bắt.
Với Beria thì họ không
làm thế được. Họ không
có gì để tố cáo
Beria cả. Đúng hơn, họ
có thể cáo buộc Beria
về mọi chuyện, nhưng là
những chuyện mà chính họ
cũng dính vào.
Không có bằng chứng nào
nói rằng Beria có ý
định lật đổ ban lãnh
đạo Đảng, bắt tất cả
các ủy viên Bộ Chính
trị. Khruschov chỉ nói thế
này:
- "Với một kẻ gian
giảo như thế thì chỉ
có thể hành động như
vậy được thôi các đồng
chí ạ. Nếu chúng tôi
bảo thẳng vào mặt hắn
rằng hắn là con người
như thế nào, thì chắc
chắn hắn đã nghiền nát
chúng tôi. Hắn biết làm
điều đó lắm. Chúng tôi
đã tính toán kỹ: nếu
hắn mà biết được Trung
ương sẽ họp để bàn
về hắn, thì có thể
xảy ra là chúng ta
đến phòng họp, mà lực
lượng của hắn đã bao
vây khắp xung quanh rồi".
Khruschov, Malenkov và những người
khác năm 1953 đó đã
hành động như dưới thời
Stalin đã hành động: họ
tóm luôn Beria, chẳng cần
đầy đủ chứng cứ, chẳng
có lệnh bắt.
Trong năm năm cải tổ,
các sĩ quan của Bộ
Nội vụ có kể lại
rằng năm 1953, một sư
đoàn của Bộ Nội vụ
đã được dồn về gần
Matxcơva để chờ hễ có
lệnh của Beria là nhảy
vào giúp Beria giành chính
quyền.
Ý kiến của giáo sư
Naumov:
- Sư đoàn ấy bây
giờ vẫn đóng ở Matxcơva.
Đó là sư đoàn quân
cận vệ mang tên Dzerjinski.
Người ta không tìm được
bằng chứng nào nói rằng
Beria chuẩn bị một cuộc
đảo chính cướp chính quyền.
Theo tôi, ông ta không
cần như vậy. Ông ta
nắm tất cả mọi người
trong tay bằng các hồ
sơ mật của mình. Bất
cứ lúc nào, nếu muốn,
ông ta cũng có thể
buộc tội bất kỳ ai
về một tội gì đó
Nhưng ông ta không vội,
cho rằng thời điểm còn
chưa chín.
- Thế nếu Beria chưa
có ý định gạt bỏ
các đồng nghiệp trong Bộ
Chính trị, thì tại sao
họ lại quyết định bắt
ông ta?
Giáo sư Naumov:
- Uy tín của Beria
trong nước ngày càng lớn.
Bên cạnh ông ta, Malenkov,
Khruschov, Molotov, Bulganin chỉ là
những nhà lãnh đạo yếu
ớt. Bằng sức mạnh của
tính cách mình, ông ta
áp đảo tất cả. Trong
các cuộc họp Bộ Chính
trị, ông tự mình nêu
vấn đề tranh luận, tự
mình kết luận, cắt ngang
người khác một cách thô
bạo khi họ đang nói.
Tất cả đều sợ ông
và đều ấm ức với
ông nhưng không dám nói
lại. Tất cả các ủy
viên Bộ Chính trị đều
có những bất đồng với
nhau, và tự họ với
nhau đã cãi lộn, và
chính họ cũng biết thế.
Nhưng có một cái chung
liên kết họ lại với
nhau: đó là sự sợ
hãi Beria. Và họ đã
đi một bước quyết định
. . .
Kế hoạch đã chín muồi
vào đầu tháng 6 năm
1953.
Và Khruschov đặt cược tính
mạng vào kế hoạch đó.
Malenkov, Jukov cũng vậy. Họ
bắt đầu vận động từng
người một trong đoàn Chủ
tịch Trung ương Đảng một
cách hết sức cẩn mật.
Tất cả các cuộc nói
chuyện đều ở ngoài phố,vì
sợ bị nghe trộm (việc
này Cục 9 của Bộ
Nội vụ làm, với lý
do bảo vệ cán bộ
lãnh đạo).
Các đồng chí của Beria
trong ban lãnh đạo Đảng
lật Beria không chỉ vì
Beria có tham vọng lên
làm người đứng đầu, mà
còn vì sợ ông ta
phanh phui các tài liệu
về sự dính líu và
trách nhiệm của họ trong
các vụ thanh trừng. Beria
biết rõ hơn ai hết
: ai đã từng tham
gia cái gì. Mà ai
cũng đều có "phốt", có
tội. Và Beria nắm tất
cả những cái đó của
họ trong tay.
Những người lãnh đạo Đảng
cũng ý thức được sự
cần thiết phải có những
thay đổi. Chỉ có điều
họ lúng túng và chậm
trễ.
Malenkov đề nghị triệu tập
trong tháng 4/1953 một Hội
nghị Trung ương để phê
phán tệ sùng bái cá
nhân Stalin. Nhưng Hội nghị
Trung ương không triệu tập
được. Matxcơva không dám nêu
tên Stalin ra, còn Beria
thì nói thẳng về tệ
sùng bái cá nhân Stalin,
về những sai lầm của
Stalin, và gửi cho các
ủy viên Trung ương xem
bản phân tích của mình
về "vụ các bác sĩ".Tài
liệu này dày mấy chục
trang, như một quả bom
nổ đối với tất cả
các ủy viên Trung ương
.
Beria làm như thế tức
là giũ bỏ trách nhiệm
khỏi bản thân về các
cuộc khủng bố. Thế còn
trách nhiệm của những người
khác thì sao? Điều đó
làm cho bộ máy Đảng
lo sợ. Beria ra lệnh
bắt Riumin (nguyên Thứ trưởng
Nội vụ) và định bắt
Ignatiev (nguyên Bộ trưởng Nội
vụ). Và nếu vậy thì
hai người này sẽ khai
ra khối điều Đến lúc
đó thì Khruschov và Malenkov
đã chủ động bắt Beria.
Làm sao mà một người
dày dạn kinh nghiệm, một
chuyên gia về các vụ
âm mưu như thế, đã
sống qua được cả Stalin,
mà lại để cho Khruschov
bắt?
Có lẽ Beria đã chủ
quan, mất cảnh giác, đánh
giá thấp đối thủ, đặc
biệt là Khruschov. Chính Khruschov
- kiên trì và táo
bạo - đã quyết định
số phận Beria. Sau khi
lật đổ Beria, Khruschov nổi
lên vị trí số một
và đã được bầu làm
Bí thư thứ nhất Trung
ương Đảng.
Thật ra ban đầu mọi
người không định xử tử
Beria.
Vẫn còn giữ lại một
bài phát biểu viết tay
của Merculov, trong đó đề
xuất cách mọi chức vụ
đang có của Beria và
đề bạt làm Bộ trưởng
dầu khí. Mikoian và Voroshilov
cũng đồng ý như thế,
hoặc là bố trí một
công tác nào đó khác.
Nhưng Khruschov và Molotov chủ
trương loại bỏ hoàn toàn
Beria, và ý kiến của
họ thắng thế.
Khi mọi người xông vào
phòng làm việc của Beria,
Malenkov tuyên bố Beria bị
bắt. Tiếp đó nhóm quân
nhân đứng đầu là Nguyên
soái Jukov và Đại tướng
Moskalenko tiến đến gần Beria.
Bằng một động tác nhanh
mạnh, Jukov gạt cái cặp
trên bàn trước mặt Beria
đề phòng nhỡ trong đó
có vũ khí. Chiếc cặp
bay sang một bên. Beria
bị giải đi.
Một cuộc họp Đoàn Chủ
tịch Trung ương Đảng được
triệu tập khẩn cấp vào
ngày 2/7/1953. Nhưng không phải
mọi ủy viên Trung ương,
thậm chí nhiều ủy viên
Đoàn Chủ tịch không được
báo. Mikoian thì được Khruschev
báo vì hai người cùng
đi một xe. Một số
người khác thì chỉ biết
trước khi cuộc họp được
bắt đầu.
Nhiều người có mặt tại
cuộc họp kể tội Beria
là đã đặt Bộ Nội
vụ lên trên Đảng và
Chính phủ, ngạo mạn và
thô bạo với các đồng
chí.
Những người ta không bị
xử tử vì những chuyện
đó - Beria nghĩ như
vậy. Cho nên khi người
ta dẫn ông ta ra
khỏi phòng họp, ông ta
vẫn không tin là sẽ
bị xử tử.
Nhưng Beria quên rằng bản
thân ông ta đã từng
xử bắn bao nhiêu người
khác vì những tội còn
bé hơn nhiều.
Các ủy viên Đoàn Chủ
tịch Trung ương Đảng ngồi
chờ ở Kremli đến tận
khuya, cho đến khi được
thông báo là đã đưa
Beria vào phòng giam.
Người đảm nhận trách nhiệm
bắt Beria là Bộ trưởng
Quốc phòng N.A.Bulganin. Trực tiếp
chỉ đạo công việc này
là Thứ trưởng thứ nhất
Nguyên soái Jukov bởi vì
ban đầu, khi được giao
bắt Beria, có người đã
ngất xỉu.
Sau khi tuyển xong người,
Jukov chở các sĩ quan
mang theo súng ngắn lên
xe của Bulganin không bị
kiểm soát đi thẳng vào
Kremli, nói là để báo
cáo với Bulganin về hệ
thống phòng không.
Khi đến nơi rồi, người
ta mới nói với các
sĩ quan đó kế hoạch
và trình tự tiến hành
công việc.
Beria bị bắt vào thứ
sáu. Các báo được chỉ
thị gạt bỏ mọi tin
tức liên quan đến Beria,
còn các địa phương thì
dỡ bỏ tất cả các
ảnh của ông ta. Vài
ngày sau hội nghị Trung
ương, trên các báo trung
ương xuất hiện một tin
có vài dòng, nói rằng
Trung ương Đảng đã khai
trừ Beria khỏi Đảng như
một kẻ thù của Đảng
và nhân dân Liên Xô,
và đề nghị đưa vụ
việc của Beria sang Toà
án tối cao xét xử.
Mọi người trong nước đều
lập tức cho rằng Beria
là một kẻ tội phạm:
một khi bị bắt tức
là có tội. Một số
người còn tin rằng Beria
làm gián điệp.
Các cán bộ của bộ
máy Đảng trong cả nước
thì thở phào. Họ sợ
Beria và sợ bộ máy
của ông ta từ trên
xuống dưới theo dõi các
cấp lãnh đạo Đảng và
không công nhận quyền lực
của Đảng ở trên bản
thân mình.
Không một ai từ Bí
thư Đảng bộ cấp bất
kỳ đến Bí thư Trung
ương Đảng nước cộng hoà
được bảo đảm khỏi việc
bị bắt bất cứ lúc
nào. Họ sợ anh Giám
đốc Sở Nội vụ hoặc
trưởng ty an ninh hơn
bất kỳ ai, vì sinh
mạng chính trị của họ
phụ thuộc vào những gì
mà anh ta báo cáo
về Trung ương. Ngày 29/6,
trên báo "Sự thật" đã
xuất hiện bài về việc
tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng bộ các cấp,
rằng bất cứ cơ quan
nào, cán bộ nào cũng
không được năm ngoài sự
kiểm soát của Đảng. Trung
ương Đảng ra nghị quyết
"Về việc tổ chức tiến
hành điều tra, xét xử
những hoạt động tội phạm,
chống Đảng, chống Nhà nước
của Beria".
Viện trưởng Viện Kiểm sát
Tối cao cũng bị thay
thế bằng R.A.Rudelko đang làm
Viện trưởng Viện Kiểm soát
Ucraina, được Khruschov tin cậy.
Những người đặt mua cuốn
"Đại từ điển bách khoa
toàn thư Liên Xô" mùa
hè năm 1953 nhận được
những trang sách mới in
để thay thế trang 22
và trang 23 cũ, có
phần về tiểu sử và
sự nghiệp của Beria.
Tháng 10/1953, Trung ương Đảng
duyệt văn bản luận tội
Beria. Trước đó, Đoàn Chủ
tịch Trung ương Đảng suốt
một tuần không biết làm
thế nào để định tội
danh cho Beria. Viết là
tội "hoạt động chống Đảng".
Nhưng Viện trưởng Viện Kiểm
sát Tối cao Rudenko bảo
rằng trong Bộ luật hình
sự không có tội danh
đó. Khi ấy, người ta
bèn viết là "hoạt động
chống nhà nước". Nhưng cụ
thể là gì?
Phiên toà xét xử Beria
diễn ra từ ngày 18
đến ngày 23/12/1953, đã kết
tội Beria "phản bội Tổ
quốc, tổ chức hoạt động
chống Liên Xô nhằm mục
đích cướp chính quyền và
tiến hành các hoạt động
khủng bố chung các nhà
hoạt động trung thành với
Đảng Cộng sản và nhân
dân; trong thời gian công
tác ở Bắc Kavkas đã
tìm cách phá hoại tình
hữu nghị giữa nhân dân
Azerbajan với nhân dân Nga
vĩ đại v.v..." Cùng bị
xử với Beria có Merculov
(nguyên Bộ trưởng Bộ An
ninh quốc gia hiện là
Bộ trưởng Thanh tra Nhà
nước), Kobulov (nguyên Thứ trưởng
thứ nhất Bộ Nội vụ),
Dekanozov (nguyên Cục trưởng Bộ
Nội vụ, hiện là Bộ
trưởng Bộ Nội vụ Gruzia),
Gogliedze (Cục trưởng Bộ Nội
vụ).
Phiên toà xử Beria và
những người khác chỉ là
hình thức. Ai cũng đã
rõ từ trước phiên toà:
điều gì sẽ đợi Beria.
Án tử hình Beria được
thi hành vài tiếng đồng
hồ sau khi kết thúc
phiên toà, ngày 23/12/1953.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét