Sưu Tầm Những Vụ Án Oan trong LSVN đến nay

XÉ BỨC MÀN DỐI TRÁ TRONG VỤ THẢM ÁN LỆ CHI VIÊN

(Rút trong cuốn BÊN LỀ CHÍNH SỬ
Tác giả : TS Đinh Công Vĩ
NXB Văn hóa Thông tin 2005)

Mối quan hệ giữa "quân và thần", đặc biệt là giữa vua chúa với công thần khai quốc sau thời cùng chung hoạn nạn (nhiều khi là thời chiến) chuyển sang thời phân chia quyền lực, lợi lộc (nhiều khi là thời hoà bình) thường dẫn tới những gay cấn, lắm khi là các vụ thảm án cực kỳ bất công tàn bạo. Đó là việc xẩy ra không riêng gì ở Việt Nam. Song thường là vua chúa làm việc “quăng nơm bẻ ná". Như Việt Vương Câu Tiễn giết Văn Chủng, làm Phạm Lãi bỏ đi; Lê Lợi giết Trần Nguyên Hãn, Phạm Văn Xảo, bắt giam Nguyễn Trãi... Gia Long giết Đỗ Thanh Nhơn, Nguyễn Văn Thành... Nhưng hậu phi tham gia vào việc đó, người đàn bà trực tiếp giết công thần khai quốc thì ở Đông phương chỉ có hai trường hợp nổi bật nhất: 1) Lã Hậu tiếp tay Hán Cao tổ trực tiếp sai giết công thần khai quốc số một nhà Tây Hán là Hàn Tín. 2) Thái hậu Nguyễn Thị Anh trực tiếp dàn dựng lên vụ án Lệ Chi Viên (Vườn Vải) tru di tam tộc đại công thần khai quốc, nhà văn hoá số một là Nguyễn Trãi và sau đó còn gây ra hàng loạt vụ án khác, giết thêm một số công thần khai quốc nữa như Trịnh Khả, Trịnh Khắc Phục...

Chính sử nhà Lê không ít chỗ ca ngợi bà Anh. Bởi chẳng gì bà cũng là "bậc mẫu nghi thiên hạ" đẻ ra một trong những lịch đại đế vương chính thống của nhà Lê là Lê Nhân Tông, là mẹ già của vua Lê Thánh Tông... Song dù bưng bít vẫn lộ ra những mặt không hay. Chính Đại Việt sử ký toàn thư của nhóm sử thần nhà Lê như Ngô Sĩ Liên... vẫn phải dẫn Trung Hưng ký để nói về bà Anh :

"Thái hậu Nguyễn Thị Anh như gà mái gáy mai... người giỏi như Trịnh Khả, Trịnh Khắc Phục thì vội giết đi, người tài như Nguyễn Mộng Tuân thì ném vào hoạ hại, oan uổng không kêu đâu được".

Để Nguyễn Thị Anh lộng hành được thế, do bước đầu cũng có chỗ yếu, khe hở của vua thứ hai nhà Hậu Lê (thời Lê sơ) là Lê Thái Tông. Mới 11 tuổi, Thái Tông đã nối ngôi Lê Lợi nên ông sớm được hưởng lạc. Vào tuổi biết yêu, ngoài công việc triều chính, Thái Tông khác nào con bướm mẫn cán thưởng thức hương nhụy trong vườn hoa phi tần muôn tía nghìn hồng. Trong đó nổi bật lên ba đoá hồng rực rỡ : Dương Thị Bí, Lê Thị Mai (tức Bùi Quí nhân, theo tư liệu dòng họ Lê Bùi ở xã Thượng Trưng (huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc), Nguyễn Thị Anh. Những đoá hồng ấy làm át đi những bông hoa bình thường vì "vị cây, dây cuốn" mà được vào cung đình như Lê Thị Ngọc Dao, con gái Đại tư đồ Lê Sát và Lê Thị Lệ con gái quan Đại Đô đốc Lê Ngân... Song không gì làm Thái Tông say đắm một cách lâu bền như Nguyễn Thị Anh, hoa khôi của xã Bố Vệ, huyện Đông Sơn (Thanh Hoá). Trong xứ sở hồng tía đua tươi, nhờ sắc, nhờ tài, kể cả những mẹo vặt mà Thị Anh dần dần chiếm được trái tim chúa xuân. Chiếm được trái tim Thái Tông, bà có thể làm được những việc động trời. Bà làm được việc động trời vì dù triều Lê là một vương triều hiển hách có nhiều cống hiến cho đất nước nhưng triều Lê vẫn có những mặt sơ hở: Thời Lê Thái Tông, bà Phạm Huệ phi, vợ Lê Lợi "oán vọng" mà phải chết. Vua Thái Tông không những giết một bà phi bằng hàng mẹ mình mà còn "nghi kỵ", "ruồng đuổi anh ruột" là Lê Tư Tề, giết hai ông bố vợ là các Đại thần Lê Sát, Lê Ngân. Cung đình loạn tới mức triều đình phải theo kế Nguyễn Thị Lộ (vợ Nguyễn Trãi) bắt giam những con gái ngỗ nghịch. Việc tuyển chọn người đẹp thời này chưa chặt chẽ: Bà Ngô Thị Ngọc Dao (mẹ vua Lê Thánh Tông) thời trẻ, có chị gái là Xuân vào hầu vua Thái Tông ở hậu cung nên theo chị vào, vua trông thấy thích thì cho làm cung tần, cần gì chọn. Thời Lê Thánh Tông về sau (ở nước ta) là thời gọi là toàn thịnh của chế độ phong kiến tập quyền, chế độ phi tần qui củ nhất thời Lê sơ mà còn có chuyện nội thần là Phan Tông Trinh thông dâm với cung nữ là Nguyễn Mai nữa là cái thời thối nát dột từ nóc, không chặt chẽ ấy. Chính vì thế, Nguyễn Thị Anh mới làm được việc khủng khiếp như bà Thái hậu thời Lã Bất Vi đổi máu hoán ngôi. Theo tư liệu Ngọc phả họ Đinh ở làng Đông Cao huyện Nông Cống (Thanh Hoá) có ghi lại Bút ký Hồng Mai của Thái sư Lân quốc công Đinh Liệt với bản dịch của Đinh Quốc Bảo và cả phần chữ Nôm chữ Hán chép tay, ông Bảo ghi lại mà nay nhiều người có, lưu lại ở dòng họ Đinh ở Đông Cao và cả ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm... Tư liệu này đã được trích dẫn hay sử dụng từng phần trong các báo Pháp luật, báo Nhân dân, báo Đại đoàn kết, báo Xưa & Nay, báo tỉnh Hà Tây, báo tỉnh Thanh Hoá. Vậy, chúng tôi tiếp bước các báo khác, xin cung cấp cho bạn đọc vài thông tin để có thêm tư liệu tham khảo, dù là còn dưới dạng nghi án mà chúng tôi chỉ nêu ra, tuỳ bạn đọc suy xét. Theo tài liệu Ngọc phả đó, thì Bang Cơ (vua Nhân Tông) do Nguyễn Thị Anh có thai sẵn từ ngoài khôn khéo đưa vào cung đình mà Thái Tông vẫn tưởng là con mình, yêu quý hơn vàng hơn ngọc. Sự kiện này, ăn khớp một cách lạ lùng với lời "Đại xá thiên hạ" sau khi lật đổ mẹ con Nguyễn Thị Anh của Lê Nghi Dân vào năm Diên Ninh thứ 6 (1459) ghi rõ là: “Diên Ninh (Lê Nhân Tông) tự biết mình không phải con của tiên đế (Lê Thái Tông)". Lời đáng chú ý ấy, dù là lời của một người làm việc lật đổ vẫn được các nhà sử học: Ngô Sĩ Liên (trong Đại Việt sử ký toàn thư), và Lê Quý Đôn (trong Đại Việt thông sử) là những người cẩn trọng ghi vào sách sử của mình. Không phải ngẫu nhiên mà hai sử thần vào hàng cự phách, viết dưới quyền uy của triều Lê, ở hai giai đoạn khác nhau lại đều trùng nhau dám công bố bài văn "Đại xá" có câu “Diên Ninh..." ấy. Ngô Sĩ Liên từng làm Đô Ngự sử thời đó, được gần vua càng dễ biết "thâm cung bí sử". Vậy làm sao Đinh Liệt, cháu gọi Lê Lợi bằng cậu, cựu thần của cả mấy triều Thái Tổ, Thái Tông, Nhân Tông, Thánh Tông, cả thời Nghi Dân, và Nguyễn Trãi, vị khai quốc công thần đặc biệt lại không biết? Chính cái biết đó, cộng với việc vợ chồng Nguyễn Trãi thường xuyên bảo vệ, bênh vực bà Ngô Thị Ngọc Dao và cái thai trong bụng bà (về sau là vua Lê Thánh Tông), người trực tiếp vừa là tình địch, vừa có thể tranh giành ngôi vị với mẹ con mình mà Nguyễn Thị Anh phải tìm cách hạ thủ Nguyễn Trãi và gia tộc ông.

Về vua Lê Thái Tông, một trong những nạn nhân:

Sử sách chính thống coi ông là vị anh quân vì đã biết ngăn ngừa cường thần, dẹp yên phiên trấn, sùng Nho, mở khoa thi, làm văn vật rực rỡ. Song trong hoàn cảnh hậu cung phức tạp, ông lại có điểm yếu là nặng về sắc dục. Mới 20 tuổi, vua Thái Tông đã chết đột ngột. Ai giết ông? Có thể là Thái Tông tự giết mình hay góp phần để người khác dễ giết vì dục tình, vì ăn chơi quá đà để Thị Anh lợi dụng. Hoặc phải chăng là do Thị Anh giết? Bởi biết đâu sự nhập nhằng của bà có thể có người biết, nếu lan ra, đến tai vua thì nguy quá. Vậy bà phải lợi dụng cái chết do bệnh tình của bản thân vua, hay phải giết vua sớm, để sớm đưa Bang Cơ lên ngôi, tránh tai vạ. Cho nên, phải có sự dàn dựng nên hai vụ án liên đới: Vụ Nguyễn Trãi thi hành khẩn cấp ngày 16 tháng 8 năm 1442 và vụ giết hai quan thị Đinh Thắng, Đinh Phúc để vừa đổ vấy cho người khác, vừa bịt đầu mối, cứu mẹ con mình, đoạt phú quý, lại vừa để trả thù những người làm việc trái ý mình, bất phục tùng.

Về Nguyễn Trãi:

Ông cũng có chỗ hở là không lường trước, ngăn trở, để Nguyễn Thị Lộ có mặt vào đúng lúc vua chết, làm cho bọn Nguyễn Thị Anh có cớ lợi dụng. Mà thật ra với một Lễ nghi Học sĩ kề cận để giúp vua như bà Lộ, Nguyễn Trãi lường trước cũng rất khó.

Còn về chuyện bà Lộ dùng sắc đẹp đầu độc vua thì rất khó tin. Vì theo gia phả họ Nguyễn ở Nhị Khê và một số tài liệu thành văn khác (trong đó có tài liệu của G.S. Bùi Văn Nguyên), kể cả truyền thuyết dân gian thì: Nguyễn Trãi gặp Nguyễn Thị Lộ nếu sớm nhất là vào thời nhà Hồ, nếu muộn hơn có thể vào thời Minh thuộc, cách nhau chỉ vài năm: Lúc đó bà Lộ ở tuổi "Trăng tròn lẻ" (16, 17 gì đấy) + 10 năm ở "góc thành Nam" + 10 năm kháng chiến chống Minh + 15 năm ở triều đình đến khi xảy ra vụ án. Lúc đó bà Lộ đã hơn 50 tuổi, ân ái với ông vua 20 tuổi, tin được không? Nhà vua thiếu gì những phi tần còn trẻ đẹp hơn? Tất nhiên ta không loại trừ hẳn những trường hợp đặc biệt ngược lại: có những người trai trẻ thích đi lại với người đàn bà già hơn vợ mình hoặc người già mà vẫn quá hấp dẫn hơn người trẻ. Nhưng các trường hợp này ít xảy ra hơn. Về cơ bản có thể thấy: Nếu nhà vua muốn gần, hoặc quan hệ với bà Lộ cũng vì việc chung của triều đình, vì trọng trí thức, đức độ của bà mà thôi, hơn là vì những chuyện sàm sỡ. Song ta vẫn có thể đặt ra trường hợp xấu nhất: Nếu bà Lộ có quan hệ tình dục với Thái Tông thật, thì bà cũng chẳng có tội gì cả. Vì vua bảo bề tôi chết bề tôi cũng phải nghe theo... (như lệ xưa). Nếu vậy, kẻ có tội chính là Thái Tông, người dùng cường quyền để ép buộc.

Nhưng, đây chỉ là giả thuyết. Suy cho cùng thì: Bà Lộ có mặt chỉ là cái cớ để vu khống. Với cái biết và cái bênh của Nguyễn Trãi cùng với tài năng, đức độ đối lập với bọn quyền gian, đứng đầu là Nguyễn Thị Anh đang rất đông ở triều đình của ông thì dù có hay không có bà Lộ, vụ thảm án vẫn cứ xảy ra, dàn dựng ở vườn vải hoặc nơi khác... để đưa ông vào thảm hoạ tru di.

Về việc thi hành thảm án:

Theo cuốn Nguyễn Trãi anh hùng dân tộc của Trúc Khê Ngô Văn Triện (do NXB Tân Dân in năm 1941) có thuật lại chuyện: "Khi Nguyễn Trãi sắp bị chém có than : Đáng tiếc không nghe theo lời Hoàng Phúc". Thượng thư Hoàng Phúc, quan cai trị nhà Minh, trước đây có xem mộ tổ nhà Nguyễn Trãi và ghi "Nhị Khê mạch đoản, hoạ thảm tru di", khuyên ông sớm từ bỏ chức về để tránh hậu hoạ. Thị Anh và bọn tay chân đã triệt để lợi dụng, nói trá hai tiếng Hoàng Phúc thành "Thắng Phúc" để vu cáo cho Đinh Thắng và Đinh Phúc tội thông đồng với Nguyễn Trãi mà giết cả hai. Tư liệu này không ăn khớp với quốc sử nhà Lê, tiếng nói của bọn cầm quyền từng vu khống xử án Nguyễn Trãi (buộc quốc sử làm sao nói để có lợi cho bọn chúng) nhưng lại rất ăn khớp với Ngọc phả họ Đinh, cuốn Ngọc phả góp phần giải thích thêm : Thực ra căn nguyên Thắng - Phúc bị giết vì cả hai vị là quan thị có trách nhiệm ghi ngày giờ phi tần vào nằm với vua và phát hiện ra việc của bà Nguyễn Thị Anh. Hai người đã mật báo cho Đinh Liệt (và có thể cho cả Nguyễn Trãi) biết từ lâu. Tất nhiên Đinh Liệt không thể nói dù là với vua Thái Tông vì vua đang mê đắm Thị Anh, tin sao được, có khi lại nguy vào thân. Ở “Bút ký Hồng Mai" trong Ngọc phả, Đinh Liệt viết về vua Nhân Tông (đọc lái là Nhung Tân):

Nhung Tân hà hữu Tống Thai tinh
Lục nguyệt khai hoa quái dị hình
Niên nguyệt nhật thể Thăng Đính ký
Hoàng bào ô nhiễm vạn niên thanh.

(Nhân Tông đâu phải máu con rồng
Sáu tháng hoài thai cảnh lạ lùng
Năm tháng ngày giờ Đinh Thắng chép
Hoàng bào để vết tiếng ngàn năm).

Tức là từ khi bà Anh nằm với vua tới khi đẻ Bang Cơ chỉ có 6 tháng.

Đáng chú ý là từ xưa tới nay nơi hành hình, nơi chôn cất những người trong vụ thảm án Nguyễn Trãi vẫn còn nhiều ức thuyết, khó xác định. Có người cho rằng nơi hành hình là ở khu vực Trường Thi (Hà Nội) ngày nay. GS Bùi Văn Nguyên cho rằng: "Những người bà con xa và học trò của Nguyễn Trãi đã xin thi hài của ông đưa đi táng tại núi Giáp Sơn thuộc địa phận Hà Bắc, nhưng rất bí mật, vì cho đến nay con cháu trong họ cũng chẳng mấy người biết đích xác là ở đâu”. Theo Nguyễn thị thế phả thì thi hài Nguyễn Trãi mai táng tại núi Tam Tiêm, còn răng tóc táng tại trang Thượng Thung huyện Đông Triều, trấn Hải Dương (nay là Quảng Ninh).Gần đây, chuẩn bị cho năm kỷ niệm Nguyễn Trãi và cuộc Hội thảo Khoa học về bà Nguyễn Thị Lộ, chúng tôi có đi các nơi và phát hiện ra ở thôn Khuyến Lương (thuộc xã Trần Phú, huyện Thanh Trì, ngoại thành Hà Nội) là nơi có miếu thờ Nguyễn Thị Lộ riêng duy nhất ở Thăng Long và ở nước ta.

Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ từng có thời về đây sinh sống. Dân ở đây nhiều người cho biết: Trước đây sát miếu Bà là khu ruộng cấy lúa, người ta đào ao, vật đất lên làm trại chăn nuôi, phát hiện ra một khối gỗ xếp theo hình cũi, xếp mộng rất khít. Lúc mới đào lên, gỗ mềm như bún, để lúc sau thì cứng như đá. Anh Nguyễn Văn Khải người ở đây nhặt được chiếc châm bằng vàng, cắm búi tóc phụ nữ dài 1,5 phân ở trong cũi. Dư luận ở đó, nhiều người cho đấy là châm của bà Lộ, sau khi chém, tử thi chôn cùng cũi. Cũng có người phân vân... Chúng ta cần tiếp tục cân nhắc các ức thuyết đó.

Từ bài viết của Ngáo Ngơ

Song từ nửa sau thế kỷ XX trở đi, dưới ánh sáng của phương pháp khoa học mới, các nhà nghiên cứu khoa học (trước tiên là ở chuyên ngành Sử học) mới tìm ra và phân tích những nguyên nhân sâu xa của thảm án Lệ Chi Viên là ở mưu đồ nham hiểm của cái bậc gọi là "mẫu nghi thiên hạ" đã dựng nên vụ án để giành ngai vàng cho con mình (nên muốn loại trừ mẹ con Lê Thánh Tông gắn với loại trừ Nguyễn Trãi và mọi trở lực khác). Đó là điểm cơ bản nhất mà nhóm sử thần Ngô Sĩ Liên dẫu biết cũng không dám nêu lên trong Đại Việt sử ký toàn thư. Vậy nên, để đỡ cho bà Anh và cũng là giữ danh dự cho nhà Lê, người ta lại hay kết án bà Lộ. Qua đó, dù muốn minh oan cũng vẫn gián tiếp trách Nguyễn Trãi là thiếu sáng suốt mới rơi vào thảm hoạ tru di... Cải khó xử trong cách lập luận chính là ở đây, làm cho người ta có khi cố ý, hay vô tình lồng những chuyện huyền hoặc vào để che đậy sự thực. Trong tác phẩm Nguyễn Trãi, một nhân vật vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam, xuất bản năm 1962, Trần Huy Liệu đã phân tích, vạch ra sự lắt léo của những văn đề ấy, để đi đến khẳng định: "Ngày nay chúng ta chẳng những phải làm sáng tỏ khí tiết của Nguyễn Trãi mà còn phải minh oan cho Nguyễn Thị Lộ nữa".

Như vậy Nguyễn Trãi cũng đã được Sử học Việt Nam nửa sau thế kỷ 20 minh oan là không phải ông âm mưu cho Thị Lộ giết Vua để đoạt vương quyền; cũng giống như Thái hậu Dương Vân Nga được minh oan vào cùng thời những năm 60, vậy mà có mod diễn đàn ta không biết là vô tình hay cố ý lại cho rằng Thái hậu Dương Vân Nga là kẻ giết chồng đoạt ngôi về cho nhân tình, thật là vô sỉ, bôi cho chát chấu vào mặt lịch sử.

Từ bài viết của Sephiroth

Hãy điểm qua vài Hoàng hậu có thể coi là ghê gớm nhất trong lịch sử Đại Việt:

1. Dương Thái hậu:
Là Hoàng hậu của hai triều Đinh, Tiền Lê. Là vợ của 2 hoàng đế chiến tướng chinh chiến tài ba vào bậc nhất lịch sử Đại Việt, Dương thị cũng không hổ danh là 1 bậc nữ trung hào kiệt.

Sinh ra Đinh Toàn vốn dĩ không có hy vọng được làm Thái tử, Dương hậu đã tư thông cùng Thập đạo tướng quân Lê Hoàn để sát hại cả Đinh Tiên Hoàng đế và Đinh Liễn, đưa thành công con mình lên ngôi. Sau khi có sự phản biến của các trung thần triều Đinh, thì Dương hậu lại rất nhanh chóng đưa người tình lên ngai vàng Đại Việt, tiếp tục kiến lập 1 triều đại mới, nơi bà tiếp tục làm Hoàng hậu.

Thảm nào có bạn cho rằng diễn đàn ta suy cấp, tức là suy giảm cấp độ.

Đại Chúng

Trang

Thứ Ba, 29 tháng 12, 2015

NỖI NIỀM OAN KHUẤT 8

Phong trào Nhân Văn - Giai Phẩm

Khởi nguồn

Một số văn nghệ sĩ trong phong trào

Việc dập tắt phong trào

Các quan điểm

Đảng lao động Việt Nam

Các nhân vật trong phong trào

Ý kiến khác

Dư âm của Phong trào

Giải thưởng Nhà nước

Ðề tài: Sưu Tầm Những Vụ Án Oan trong LSVN đến nay

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Tìm kiếm thông tin trong blog