CÂU CHUYỆN KHOA HỌC 170

(ĐC sưu tầm trên NET)

 

Những Phát Hiện Khoa Học Chấn Động Thế Giới Năm 2018

Những phát hiện khoa học quan trọng nhất của thập kỷ

• Như Trần
• 10:08 22/12/2019

Thập niên 2010 với nhiều khám phá quan trọng sắp kết thúc. Trong 10 năm qua, các nhà khoa học đã có nhiều khám phá về cơ thể người, hành tinh và vũ trụ có ý nghĩa.

Ngay sau khi hạ cánh xuống bề mặt sao Hỏa vào ngày 6/8/2012, xe tự hành thám hiểm sao hỏa mang tên Curiosity của NASA đã phát hiện những viên sỏi tròn. Đây là bằng chứng cho thấy bề mặt sao Hỏa từng có những dòng sông chảy qua hàng tỷ năm trước. Curiosity sau đó phát hiện thêm nhiều bằng chứng khác cho thấy bề mặt sao Hỏa đã từng có nhiều suối, hồ và thậm chí đại dương. Năm 2014, Curiosity còn phát hiện các phân tử hữu cơ phức tạp mà các nhà khoa học gọi là khối cơ bản tạo nên sự sống. Ảnh: NASA.

Đây là bức ảnh đầu tiên về hố đen vũ trụ được các nhà khoa học thuộc dự án Kính viễn vọng Chân trời Sự kiện (Event Horizon Telescope - EHT) công bố ngày 10/4/2019. Bức ảnh là thành quả phối hợp giữa tám đài quan sát trên khắp thế giới, từ Hawaii đến cực Nam và hơn 200 chuyên gia thiên văn học. Khi kết hợp lại, những kính thiên văn này hoạt động như một chiếc kính thiên văn có kích thước bằng Trái Đất. Nó có thể thu thập hơn một petabyte trong khi quan sát hố đen M87 cách trái đất gần 55 triệu năm ánh sáng vào tháng 4/2017. Sau đó, các nhà khoa học phải mất hai năm để sắp xếp những bức ảnh đã chụp lại thành bức ảnh này. Ảnh: European Southern Observatory.

Tiến sĩ Christian Hinrichs (phải) tại Viện Ung thư Quốc gia Mỹ về liệu pháp miễn dịch cho bệnh ung thư HPV + cho một bệnh nhân ung thư di căn xem ảnh chụp  CT sự khác biệt của khối u ung thư và trước và sau khi điều trị. Từ lâu, các bác sĩ chỉ có 3 biện pháp chính để chiến đấu chống tế bào ung thư: phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Tuy nhiên, phát hiện mới về liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư của hai nhà khoa học James P.Allison (Mỹ) và Tasuku Honjo (Nhật Bản) giành Giải Nobel Y học và Sinh lý học 2018 đã mang lại cho các bệnh nhân ung thư niềm hi vọng. Ảnh: AFP.

Hai nhà khoa học Emmanuelle Charpentier (trái) và Jennifer Doudna đã giúp cách mạng ngành y sinh với việc phát triển công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR. Phương pháp phẫu thuật gene CRISPR là phương pháp nhóm các đoạn ngắn đối xứng lặp lại thường xuyên. Hệ thống CRISPR/Cas9 “làm việc” bằng cách định vị chính xác và ghép các gene đặc biệt vào hệ gene. Phương pháp này có thể tạo các đột biến khiến gene mất chức năng, hoặc tạo ra các biến đổi khiến các gene đột biến trở lại tình trạng bình thường. Phương pháp này mở ra khả năng điều trị HIV, ung thư hoặc thậm chí hồi sinh những động vật đã tuyệt chủng. Ảnh: AFP.

Các phát hiện trong thập kỷ này chứng minh rằng hội họa có nguồn gốc lâu đời. Năm 2019, một bức tranh hang động mô tả cảnh săn bắn có niên đại 44.000 năm đã được tìm thấy ở Indonesia. Bức tranh vừa được phát hiện này đã trở thành bức tranh vẽ trên đá lâu đời nhất do con người tạo ra. Trước đó, các nhà khoa học đã tìm thấy các mảnh vỏ sò có màu được đục lỗ ở Tây Ban Nha có niên đại ít nhất 115.000 năm vào năm 2018. Điều này chứng tỏ người cổ đại có cuộc sống phong phú hơn chúng ta nghĩ. Ảnh: AFP.

Thập kỷ này cũng chứng kiến nhiều phát hiện khoa học mới về loài người. Năm 2010, kết quả xét nghiệm ADN từ một mẩu xương ngón tay út trong hang Denisova cho thấy chủ nhân của ngón tay là một phụ nữ thuộc chủng người khác với người hiện đại. Họ gọi chủng người ấy là Denisova. Năm 2015, các nhà khoa học cũng đã tìm ra hóa thạch của chủng người Homo naledi ở Nam Phi. Những phát hiện này đã mở ra khả năng nghiên cứu sự tiến hóa của con người. Ảnh chụp mô hình tái tạo lại chân dung người Homo naledi của nghệ sĩ John Gurche. Ảnh: National Geographic.

Hình ảnh trên mô tả hai ngôi sao neutron va chạm với nhau và tạo ra sóng hấp dẫn, một trong những khám phá lớn của thập kỷ. Ngày 11/2/2016, một nhóm các nhà vật lý của Trạm quan sát Sóng hấp dẫn bằng tia laser giao thoa (LIGO) ở Washington và Louisiana (Mỹ) công bố đã phát hiện được sóng hấp dẫn từ vụ va chạm của hai lỗ đen cách chúng ta khoảng 1,3 tỷ năm ánh sáng. Phát hiện này đã chứng mình cho lý thuyết tương đối rộng của Albert Einstein và đem lại cho các nhà khoa học tìm ra chúng giải thưởng Nobel Vật lý 2017. Ảnh: National Geographic.

Kính viễn vọng không gian dùng để tìm kiếm những hành tinh nằm ngoài hệ Mặt trời (TESS) của NASA đã được phóng lên không gian vào ngày 18/4/2018. TESS được thiết kế để tiếp nối kính viễn vọng không gian Kepler, sứ mệnh săn hành tinh đầu tiên của NASA được phóng đi năm 2009. Trong thời gian đầu hoạt động, TESS đã phát hiện ba hành tinh mới, trong đó có một hành tinh được mô tả là "siêu Trái Đất". Sứ mệnh TESS được đánh giá sẽ là "cầu nối đến tương lai", giúp các nhà khoa học xác định những ngoại hành tinh nào có triển vọng nghiên cứu thêm để chuẩn bị cho sứ mệnh Kính viễn vọng Vũ trụ James Webb được phóng lên vào năm 2021. Ảnh: AFP. 10 bí ẩn nhân loại khiến các nhà khoa học chào thua Khoa học phát triển, đạt được nhiều thành tựu không ngờ nhưng tới giờ, các nhà khoa học vẫn chịu thua nhiều hiện tượng bí ẩn. Dưới đây là top 10 bí ẩn cho tới giờ vẫn khiến các nhà khoa học "bó tay", chưa giải thích được.     Bí ẩn lời tiên đoán đã trở thành sự thật của Albert Einstein Bí ẩn "tàu ma" Northumberland Strait tự bốc cháy “trêu ngươi” con người Giải mã bí ẩn hiện tượng 'con tàu ma' kỳ bí nhất thế giới Sự thật về kho báu cổ bí ẩn trên quần đảo Hải Tặc Bí ẩn về sự biến mất của những nền văn minh cổ đại Sự chuyển dời của các lục địa   Đâu là nguyên nhân dẫn đến sự di dời của các lục địa? Lý thuyết về sự chuyển dời lục địa được đưa ra lần đầu tiên năm 1500. Theo đó, các lục địa chuyển dời qua đại dương. Sau đó, thuyết Địa kiến tạo ra đời. Thuyết Địa kiến tạo cho rằng trên nền đại dương có rất nhiểu tầng địa chất, những tầng địa chất này là nguyên nhân khiến các lục địa chuyển động rời dần nhau và tạo thành đại dương trong nhiều triệu năm. Nhưng nguyên nhân gì khiến các lớp địa tầng dịch chuyển trong thuyết Địa kiến tạo vẫn chưa được giải thích một cách đầy đủ. Sự tuyệt chủng của những loài động vật siêu lớn   Vì sao những loài động vật siêu lớn như ma mút lai bị tuyệt chủng vẫn là bài toán thách đố các nhà khoa học. Các loài động vật siêu lớn như voi ma mút đã tuyệt chủng được khoảng hoăn 10.000 năm và đến giờ các nhà khoa học vẫn chưa giải thích được vì sao. Có 2 cách giải thích chính cho sự việc này: là do nạn săn bắn do con người tiến hành và do thời tiết thay đổi. Những người ủng hộ cho nguyên nhân thứ 2 có rất ít bằng chứng chứng minh cho luận điệu của mình. Cũng có rất ít bằng chứng khảo cổ củng cố cho nguyên nhân thứ 1. Hiện tượng Mpemba   Vì sao nước sôi trong những điều kiện nhất định lại đóng băng nhanh hơn nước lạnh? Hiện tượng Mpemba là nước đang sôi, dưới những điều kiện nhất định, không những đông đặc lại mà thời gian đông đặc còn nhanh hơn so với cả thời gian nước lạnh bị đông đặc. Hiện tượng này đã được ghi nhận từ thời Hy Lạp cổ đại, mặc dù nó khá tương phản với Định luật Nhiệt động lực học. Năm 1969, nhà bác học Mpemba đã làm thí nghiệm chứng minh tác động này là thực. Có rất nhiều lời giải thích được đưa ra, nhưng chưa có lời giải thích nào khiến các nhà khoa học ủng hộ. Tốc độ ánh sáng   Con người có thể di chuyển nhanh hơn tốc độ ánh sáng? Trong khi những giả thuyết cho rằng tốc độ ánh sáng là tốc độ nhanh nhất mà con người có thể đạt được chưa được chứng minh, ngày càng có nhiều bằng chứng chứng minh rằng giả thuyết này là chưa chính xác. Một vài người cho rằng năng lượng bóng đêm còn di chuyển với tốc độ nhanh hơn tốc độ ánh sáng. Họ cũng chứng minh rằng nếu học thuyết Big Bang là đúng, vũ trụ đã được mở rộng nhanh hơn tốc độ ánh sáng trong những ngày đầu khai sinh vũ trụ. Những trải nghiệm “ngoài cơ thể”   Những hình ảnh trải nghiệm khi con người cận kề cái chết liệu có thực? Chúng ta đã từng được nghe đến những trải nghiệm lạ lùng khi ta cận kề tới cái chết, hoặc khi chúng ta bị mất nhận thức. Tuy nhiên, những hình ảnh mang tính trải nghiệm này vẫn chưa được chứng minh là có tồn tại thực hay không. Chim “từ trên trời” rơi xuống   Vẫn chưa có lời giải thích nào thỏa đáng cho hiện tượng chim từ trên trời rơi xuống và cá chết hàng loạt tại cùng thời điểm, cùng địa điểm. Mấy năm trước, tại thành phố Arkankas, hàng loạt chú chim rơi xuống từ trên trời, Đã có lúc, người ta đổ tội cho pháo hoa, tuy nhiên điều này chưa được kiểm chứng. Ngoài ra, cùng thời điểm đó, tại khu vực này hàng nghìn con cá cũng bị chết một cách bí ẩn. Hiện tượng bí ẩn này đến nay vẫn chưa tìm được lời giải thích thỏa đáng. Tiếng ầm từ vũ trụ   Từ đâu có những tiếng động kỳ lạ trong không gian? Các nhà khoa học đang cố gắng nghiên cứu những ngôi sao mới hình thành, nhưng năm 2006, họ gặp phải một vấn đề rắc rối: đó là những tiếng động bí ẩn xuất hiện trong những nghiên cứu của họ. Một cuộc tranh cãi nảy lửa về nguyên nhân của tiếng động này đã nổ ra. Vì âm thanh không thể truyền trong không trung, chỉ có sóng vô tuyến mới có thể làm được điều đó, nên các nhà khoa học đã rất lúng túng về xuất xứ của những sóng vô tuyến này. Những tiếng động này lớn gấp 6 lần so với âm thanh thường gặp, và các nhà khoa học cũng chứng minh được rằng âm thành này không thuộc bất cứ loại sóng vô tuyến nào mà chúng ta từng biết. Ảo giác Mặt trăng   Ảo giác Mặt trăng là một trong những bí ẩn cổ đại chưa có lời giải. Ảo giác Mặt trăng được ghi nhận từ thời cổ đại. Hiện tượng này xảy ra khi Mặt trăng xuất hiện rất thấp và lớn trên bầu trời. Trước kia, nhiều người cho rằng đây là do ảnh hưởng của không khí, hoặc ảnh hưởng vật lý. Tuy nhiên, những lý giải này đã nhanh chóng bị bác bỏ. Đến giờ các nhà khoa học vẫn chưa thể lý giải được hiện tượng trên. Tính đối ngẫu của các phân tử sóng   Photon ánh sáng tồn tại dưới dạng sóng hay phân tử? Ánh sáng là sóng hay là các phân tử, câu hỏi này vẫn khiến nhiều người thắc mắc. Sau nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học dường như lại vướng vào những rắc rối khác. Nhiều nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và rút ra kết luận rằng photon cùng lúc có thể hoạt động như sóng và như phân tử. Một hạt photon sẽ hoạt động với tư cách sóng hoặc phân tử còn tùy thuộc vào điều kiện nhất định. Hiện tượng này vẫn chưa được các nhà khoa học lý giải. Khởi nguồn của sự sống   Khởi nguồn sự sống và sự hình thành vũ trụ là từ đâu? Khởi nguồn sự sống và việc hình thành vũ trụ là một trong những chủ đề tranh luận lâu nhất từ trước đến nay. Một vài nhà khoa học giải thích sự hình thành vũ trụ bằng thuyết Big Bang. Nhiều nhà khoa học đang tham gia vào sự án Large Hadron Collider để nghiên cứu về hạt Higgs Boston, điều có thể giúp các nhà vật lý tiến tới giải thích được về học thuyết vụ nổ Big Bang và những thuyết hình thành vũ trụ khác. Theo PV (Kiến Thức)