HẰNG SỐ HẤP DẪN

HẰNG SỐ HẤP DẪN

G ơi G!
Em là ảo huyền hay là hiện thực
Mà ẩn tàng trong thẳm sâu tiềm thức
Níu kéo lòng anh suốt chặng đường đời?

Tưởng em rất gần nhưng lại tít xa vời
Chẳng ràng buộc gì hóa keo sơn bằng hữu
Dấu ấn không phai suốt từ thời thơ ấu
Nỗi nhớ âm thầm, khắc khoải mãi tháng năm!

Anh đã dò tìm khắp nẻo thăng trầm 
Hình bóng em thoáng trong từng tỷ lệ
Trong cuộc kiếm tìm của biết bao thế hệ
Phải chăng Niutơn đã đặt tên em?

Ôi cái tên G nghe yêu dấu, chân tình
Gợi nhớ tóc dài, xổ miên man vô tỉ
Thướt tha lượn lờ, oằn lòng bao thi sĩ
Sao lại thành hằng số thế em ơi!?

Thôi từ nay anh đã hiểu ra rồi
Cung chúc em trọn một đời viên mãn
Vectơ nào không thuận chiều hấp dẫn?
Tình yêu nào không hướng thẳng vào tim?

                                                                    Trần Hạnh Thu

Sự tích Hoa Uất Kim Hương [Tulip]

1799

Ngày xửa ngày xưa, tại một thung lung trong núi Derapsan ở Uzbekistan có một người sống bằng nghề chăn cừu tên là Xabiđan. Ông sống rất cực khổ vì đàn cừu ông chăn dắt không phải là sở hữu của ông mà là của điền chủ độc ác Hamít. Xabiđan chỉ có đôi cánh tay lực lưỡng, một cây sáo tự khoét lấy và bảy cô con gái mắt đen huyền. Cô út có tên gọi hơi khác thường đó là Tulip. Xabiđan rất yêu quí các cô con gái của mình, xong cũng đã nhiều lần ông than thở:
– Ôi, giá ta có đứa con trai….
Mọi người biết đó đối với một người cha, con trai giống như đôi cánh. Còn con gái… con gái rồi cũng sẽ đi lấy chồng, sẽ bỏ cha và để lại cho trái tim ông nỗi đơn độc và buồn rầu. Một hôm, cô út và là cô gái đẹp nhất của người chăn cừu tên Tulip mười tuổi, mang bữa ăn trưa đến cho cha.
Để cho người cha đang mệt mỏi được khuây khoả, nàng bèn cất tiếng hát những bài hát nàng tự nghĩ ra và nhảy những điệu múa trông thật uyển chuyển và đẹp mắt. Đôi gò má của Tulip cứ hồng hào thêm lên, và cặp mắt đen láy thì sáng rực như hai vì sao, không một nàng công chúa nào có thể sánh được
Đúng giờ khắc ấy, số phận cay nghiệt đã phái tên điền chủ Hamít cưỡi một con ngựa hùng dũng đến trước đàn cừu. Vừa trông thấy Tulip đang nhảy múa, gã bèn dừng ngựa lại, nấp sau mấy bụi cây nhỏ theo dõi từng động tác nhảy tuyệt diệu của cô gái kiều diễm.Nhảy xong Tulip nói với cha:
– Cha ơi, con muốn được múa hát cả đời để cho mọi người được vui sướng.
– Ôi, con gái yêu quí của ta – người cha lắc đầu – Con là con của một kẻ chăn cừu thuê nghèo hèn, kiếm đâu ra những xiêm áo lụa là và những bộ y phục múa trong suốt chứ con?
Hamít rình mò chờ cho đến khi cô gái mang bát đĩa về nhà thì xông ra túm lấy cô đưa cô về dinh cơ nhà mình. Gã đẩy Tulip vào một căn phòng kín, ở đó đã có hàng trăm cô gái đẹp đang dệt thảm.
Suốt từ lúc mặt trời mọc cho đến tận hoàng hôn, Tulip dầm mình trong đám bụi với công việc dệt thảm tẻ ngắt và mệt mỏi. Từ ngày này qua ngày khác, từ tháng này qua tháng khác, quanh năm không nhìn thấy chút ánh nắng mặt trời.
Mùa hạ tối tăm và lạnh lẽo cũng trôi qua, rồi ngay cả mùa thu buồn bã và mùa đông lạnh lẽo cũng qua đi. Nỗi nhớ cha mẹ, nhớ quê hương nhớ những con suối chảy rì rào và tiếng chim ca. Nổi nhớ dày vò trong tâm tư của Tulip khôn nguôi. Khiến nàng đưa ra một quyết định liều lĩnh đó là bỏ trốn hoặc là chết….
Một bữa nọ, Tulip lại bên cửa sổ phóng tầm mắt qua lỗ khe nhỏ nhìn xuống phía dưới. Nàng phát hiện ra ở ngay dưới chân cửa sổ có vô số những mảnh chai, kính vỡ – đó chính là cái bẫy, nếu tù nhân nữ nào liều mạng phá cửa sổ bỏ trốn thì sẽ bị cứa đứt chân. Đúng lúc đó có một con chim bay đến đậu ngay bên bệ cửa sổ – đấy chính là con bồ câu trắng của người chị cả tên là Phairidôđa.
Làm thế nào để báo tin về nhà đây? Tulip không biết viết, thậm chí ở nhà cũng chẳng ai biết đọc. Cô vội vã cắt ngay một mớ tóc đen của mình, dứt một vài sợi quí vẫn thường dùng để dệt thảm rồi chuyển qua khe hở cho chú bồ cầu đó. Chú chim bồ câu tạm biệt nàng, bay đi.
Khi nhận được tin em út, Phairidôđa nghĩ nát óc tìm cách cứu em gái. Cuối cùng nàng đến gặp bà lão Turơxun. Bà là người sống đơn độc trong túp lều rách nát, ngày ngày kiếm cây cỏ làm thuốc chữa bệnh. Tương truyền Turơxun có cả thuốc phục sinh.Turơxun nghe hết chuyện Phairidôđa kể, bà liếc nhìn mặt trăng rồi lầm bầm khấn:
– Tự do không phải thứ quà tặng mà phải đánh đổi nó bằng máu.
– Bằng máu của Tulip ư? – Phairidôđa sợ hãi kêu lên.
– Phải, không những bằng máu của Tulip mà còn bằng máu của tất cả bảy chị em nhà ngươi và còn của tất cả những người bạn, những đứa bé nghèo nàn bị nhốt nữa. Hãy nghe ta nói đây:
Sau hai đêm nữa, đến đêm thứ ba, khi mặt trăng bắt đầu mọc lúc nửa đêm, Hamít sẽ tổ chức tại dinh cơ nhà lão một bữa đại tiệc. Như thường lệ, bọn lính gác bao giờ cũng là những kẻ bị chuốc rượu say trước nhất, mặc dù sáng hôm sau họ phải trả giá bằng một cái đầu. Ngay đêm ấy, trước lúc trăng lên, chị em các ngươi phải lọt được vào dinh cơ, còn chim bồ câu sẽ chỉ cho các ngươi cửa sổ phòng giam của các cô gái. Hãy đi chân đất đến gần cửa sổ mà mở ra. Bây giờ ta sẽ nói tại sao Hamít nhanh chóng phát hiện ra bầy nô lệ của gã chạy trốn và gã có thể nhanh chóng đuổi theo bắt lại. Gã căn cứ vào những vết máu, gã có thể biết một cách rõ ràng bầy nô lệ trốn đi đâu, nhưng nếu dấu vết đó lại quá nhiều thì gã sẽ lúng túng, trong khi đó có những người lại đang leo lên một sườn dốc đứng mà ngựa của gã không leo được. Vì thế ta nói lại một lần nữa nhất định là phải đi chân đất, bàn chân các ngươi sẽ phải bị thương vì mảnh kính.
Phairidôđa làm tất cả những việc mà Turơxun chỉ vẽ. Những tên lính canh bị chuốc rượu say mèm không còn nhận ra các cô gái đang lén lút bỏ trốn. Sau khi bị mảnh kính cứa nát bàn chân, các cô mở cửa sổ ra và khẽ gọi Tulip. Tulip nhảy ào qua cửa sổ, mặc dù hai bàn chân bị thương đau nhói nàng vẫn không dám kêu ca. Các chị, các bạn gái và những người đồng cảnh ngộ với nàng cũng phải chịu những đau đớn như thế.
Các cô gái chạy toán loạn theo sườn núi. Dù hai bàn chân bị thương, phải chạy một cách khó khăn, các cô vẫn không dám rên rỉ, vì nếu để lộ, các cô sẽ mất tự do, một món quà mà các cô phải đổi bằng một giá quá đắt. Các cô cứ men theo sườn núi đá còn phủ tuyết mà chạy cho đến khi nghe rõ những tiếng vó ngựa dồn dập.
– Hamít đang đuổi theo chúng ta đấy! – Tulip hét lên, giục mọi người – hãy chạy nhanh lên!
Các cô gái chạy trốn dường như có gió giúp sức cho họ nhưng Tulip đã bắt đầu đuối sức, nàng bị rớt lại phía sau. Ngựa của Hamít đã ập đến sau lưng nàng. Chẳng lẽ nàng lại phải trở thành tù nhân, lại không được trông thấy mặt trời cùng núi rừng nữa hay sao? “Không, ta thà chết trong tự do còn hơn là sống một cuộc đời nô lệ!” Và, thế là Tulip gieo mình xuống dưới vó ngựa, cả bốn vó ngựa xéo lên người nàng, nhưng chính con vật đã bị khuất và gẫy một chân. Hamít bị thương lết về nhà lúc trời còn chưa sáng, hối hả giục lũ gia nhân đuổi bắt những kẻ trốn chạy.
Còn Tulip đáng thương thì toàn thân đẫm máu, nàng gượng đứng lên nhưng không còn sức lực. Tulip lảo đảo đi vài bước rồi ngã sấp người xuống tuyết. Rồi nàng ngủ một giấc ngủ không bao giờ tỉnh.
Sáng hôm sau, Hamít cùng lũ lâu la mò lên đỉnh núi cao tuyết phủ. Trước mắt chúng hiện ra một cảnh tượng kì lạ từ chỗ của Tulip nằm. Trên bãi tuyết trắng lạnh đó có những bông hoa đỏ bừng nở. Và bông hoa mang tên nàng Tulip ra đời từ đó, góp thêm một vẻ đẹp quyến rũ cho đời.
Ý nghĩa của hoa Tulip đỏ là tỏ lòng yêu nhưng chưa được đáp lại
St.

Ý nghĩa của loài hoa Uất kim hương

(VOH)- Hoa Tulip (còn gọi là Uất Kim Hương) là một trong những loài hoa rất đẹp. Hoa lâu tàn, được nhiều người yêu thích không chỉ bởi màu sắc mà còn là loài hoa mang ý nghĩa sâu sắc, một tình yêu nồng nàn, thuần khiết, một lời cầu hôn ngọt ngào…

• Lý Nhã Kỳ chính thức trở thành Lãnh sự danh dự Romania tại TPHCM
• Thanh xuân ơi, chào em - Được sống trong quá khứ một lần nữa, bạn dám không?
• Danh sách thí sinh vào vòng Mạ Non giải Bông Lúa Vàng 2018
• Trai đẹp học ngành y nhờ Trấn Thành tìm vợ giúp
• Quốc Cơ - Quốc Nghiệp bật khóc trong ngày trở về

Huyền thoại về hoa Tulip – Uất Kim Hương

Việt Nam và Trung Quốc gọi thứ hoa có búp như hoa hồng chưa mở cánh là Uất kim hương. Phần còn lại của thế giới lại gọi là hoa Tuy-líp.

     Việt Nam và Trung Quốc gọi thứ hoa có búp như hoa hồng chưa mở cánh là Uất kim hương. Phần còn lại của thế giới lại gọi là hoa Tuy-líp. Đôi khi ở Việt Nam ta cũng gọi hoa Tuy-lip. Nhưng Uất kim hương nghe thơ hơn, gợi cảm hơn.

Tết này, một người bạn quen ở Đà Lạt hứa gửi tặng tôi ít hoa Uất kim hương đủ cho một bình hoa Tết. Đổi lại, tôi sưu tầm giúp anh bài thơ về rượu Uất kim hương của Thi tiên Lý Bạch (đời Nhà Đường, Trung Quốc). Bài thơ  như sau:

Tạm dịch:     Khách trên đường

                 Lan Lăng rượu ngát Uất  kim hương

                 Sóng sánh tràn li ánh ngọc vương

                 Chủ khéo chuốc say lòng lữ khách

                 Quên khuấy mình đang kẻ tha hương

                 ( Bản dịch của ĐẶNG PHÚC AM)

Người bạn quen ấy cũng là một tín đồ của Uất kim hương như tôi vậy.

Lễ hội Hoa Hà Nội năm Canh Dần là một “Đại tiệc hoa” giữa trung tâm Thủ đô quanh hồ Hoàn Kiếm. Trong Đại tiệc hoa ấy, có một không gian đặc biệt, ở phía trước trụ sở Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch Hà Nội nằm trên Đường Đinh Tiên Hoàng, dành trưng bày hơn 22 ngàn bông hoa Tuy-líp đến từ Hà Lan - một đất nước gắn liền với hình ảnh guốc gỗ, cối xay gió và pho-ma - do bà Gerda Verburg, Bộ trưởng Nông nghiệp – Thiên nhiên và Chất lượng Thực Phẩm Hà Lan gửi tặng Thủ đô Hà Nội, để cùng khoe sắc với hàng trăm loài hoa Việt Nam.

      Hoa Tuy-líp được mệnh danh là “Lời bày tỏ của tình yêu”, nên lớp trẻ học sinh, sinh viên đến không gian này “đông như kiến cỏ”. Để ngắm. Bình phẩm. Để tạo dáng thể hiện mình và chụp ảnh.

      Một sinh viên gái có cặp mắt đen láy, long lanh sau cặp mắt kính trắng, thấy một người không còn trẻ mà cũng si mê Tuy-lip, lân la hỏi:

      - Bác có am tường về hoa Tuy-lip không ạ?

      - Bác am tường … ngoại cảm!

      - Cháu nói ý kiến riêng, bác xem sao?

      - Được. Chúng ta cùng suy ngẫm!

      Cô sinh viên vui, “tóm” được một chiên ngoan nghe mình truyền giáo.

      - Màu hoa Tuy-lip, là truyền đi một thông điệp tình yêu – Cô gái trẻ nói -

      Màu đỏ: “Hãy tin anh! Sự tuyên bố của tình yêu, tỏ lòng yêu mà chưa được đáp lại.”

      Màu vàng: “Tỏ tình yêu nhưng không hy vọng, một tình yêu tuyệt vọng.”

      Màu trắng: “Tỏ lòng yêu quý!”

      Trời ơi! Những điều ấy tôi chưa từng trải qua. Nhưng không thể không trả lời. Chính là lúc phải vận công ngoại cảm:

      - Cái đó cũng tùy tâm trạng người ngắm hoa. Bác đã nghe một chàng trai trước cháu, tại chỗ này, ngắm hoa Tuy-lip trắng, lại thở hắt ra, than: “Ôi! Dù ở trong bóng tối hay ánh sáng, hoa Tuy-líp trắng vẫn cho tôi cảm nhận sự đau buồn của một trái tim rỉ máu!” Có nghĩa là anh chàng đó đang thất tình!

      Cô sinh viên cười rũ: “- Có lý!”

      Bốn tháng rưỡi sau. Tôi có chuyến qua Bắc Kinh, may mắn được dự “Lễ Hội Văn hóa hoa Uất kim hương Bắc Kinh lần thứ nhất”. Người dân Bắc Kinh được thưởng thức cảnh đẹp hiếm có của biển hoa có tới 3 triệu bông Uất kim hương, thuộc hơn 70 loại hoa Uất kim hương như Bác-xê-lô-na, Mỹ nhân xấu hổ, Đôn–ki-hô-tê …

       Số tôi thường hay gặp may mắn. Tại đây, tôi gặp lại chị Quo Jiang Ming, phóng viên Đài Truyền hình Bắc Kinh, đồng học một khóa ở Học viện Truyền hình Islamabad - Pakistan. Hồi đó chị khoe đất nước Trung Hoa của chị có nhiều cái “number one”: Đồ sứ, hàng tơ lụa, thuốc bắc, võ thuật, xiếc, thể dục dụng cụ, tranh thủy mặc, truyện ngắn mi-ni. Tôi thêm: Dân số nữa chứ! Cả nhóm cười toáng. Nhắc lại chuyện này, tôi nói: Giờ thêm hoa Uất kim hương! Chị đập chiếc micro vào cánh tay tôi, cười mắng: “Bao năm rồi mà còn nhớ dai thế!” Chị cho tôi hay, tại Hội chợ Hoa Trung Quốc lần thứ 7, có ra mắt một Cảng hoa tươi Quốc tế Bắc Kinh nằm ở Dương Trấn quận Thuận Nghĩa. Cảng này đã nhập 3 triệu củ giống hoa Uất kim hương từ Hà Lan. Số lượng nhập khẩu củ giống lần này chiếm 1/5 tổng lượng nhập khẩu trong nước cùng năm. Và may thay 3 triệu củ hoa Uất kim hương đã ăn sâu bám rễ ở quận Ninh Thuận thành phố Bắc Kinh, và kết thúc thời kỳ ngủ đông, bước vào thời kỳ sinh trưởng.

      Vậy là cái loài hoa mà người ta cho rằng trong thế giới loài hoa chắc không có loài hoa nào so bì được với hình dáng và màu sắc cùng truyền thuyết về nó, đã khoác trên mình hai cái tên mà cả hai cùng đáng yêu, một bên là Tuy-líp, và một bên là Uất kim hương.

      Có lẽ đối với người Việt Nam, cái tên Uất kim hương thật gợi cảm và có phần ma mị.

      Alexandre Dumas đã để lại một tác phẩm văn chương nổi tiếng được chuyển ngữ tiếng Việt “Hoa Tuy-líp đen”, mô tả một mối tình tuyệt đẹp nẩy sinh trong ngục tối giữa một chàng trai đã lai tạo ra giống Tuy-lip đen bị hàm oan, với cô gái xinh đẹp con viên cai ngục.

      Cộng đồng cư dân mạng là các tín đồ của Uất kim hương, thì lập các Câu lạc bộ mở Forum trên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, YouTube …làm diễn đàn chia sẻ và “góp cổ phần” bằng những comment về hoa Uất kim hương. Nhiều bài thơ, truyện ngắn, tản văn, tùy bút, thậm chí cả nhạc nữa ...đã ném các nhân vật mang tên Uất kim hương vào tác phẩm, cùng những cảm xúc, sự kiện liên quan đến Uất kim hương.

      Ở Hà Nội có nhiều cửa hàng, quán sá mang tên Uất kim hương: Thời trang Uất kim hương, Spa Uất kim hương, Mỹ phẩm Uất kim hương, Café Uất kim hương… Tôi hay đến quán Café Uất kim hương, để được ngồi bên chậu hoa Uất kim hương đang độ mẩy tươi, cảm nhận về loài hoa có sức hút kỳ diệu này, mặc dù đó là hoa giả. Hoa thật ở Việt Nam chỉ trồng được ở Đà Lạt có khí hậu lạnh và trồng trong nhà kính.

      Uất kim hương có vẻ đẹp sang trọng và lịch sự. Hoa nổi hình kim hoặc hình chén. Bông hoa to mọng căng, giữa có chùm nhụy hoa cong cong gợi cảm. Hoa bọc sáu cánh chia làm hai hàng trong và ngoài. Hoa có nhiều màu sắc khác nhau, hương thơm ngào ngạt. Vẻ ngoài Uất kim hương hao hao giống Hoa sen, lại cũng tựa tựa hoa Mẫu đơn nữa.

      Nay thì Uất kim hương là hình ảnh tượng trưng cho đất nước Hà Lan. Là “tứ đại quốc bảo” của Hà Lan, bao gồm: cối xay gió, pho-ma, guốc gỗ và hoa Uất kim hương. Tuy nhiên nó còn được trồng nhiều ở Thổ Nhĩ Kỳ, Hung-ga-ry và Iran.

      Thật ra quê hương của hoa Uất kim hương là ở Cao nguyên Tây Tạng – Trung Quốc, và tên gọi Uất kim hương là từ nơi ấy. Nay Tây Tạng vẫn còn sinh trưởng không ít loài hoa Uất kim hương hoang dã.

      Hơn 2000 năm trước, hoa Uất kim hương được truyền đến Thổ Nhĩ Kỳ từ vùng Trung Á. Tương truyền vào thế kỷ XVI, một vị sứ giả người Áo tại Thổ Nhĩ Kỳ nhìn thấy hoa Uất kim hương có sắc màu diễm lệ, bèn lấy một số cây mang về Vinara và trồng trong Cung đình Vinara. Một người Hà Lan lại lấy giống nó mang về Hà Lan.

      Sau khi người Hà Lan say mê trước vẻ đẹp diễm lệ, tao nhã, quý phái của hoa Uất kim hương, lập tức nó được nhân trồng quảng bá, được nổi tiếng khắp nước, và được đặt tên là hoa Tuy-líp. Hoa Tuy-líp trở thành loại hoa có giá trị rất cao. Có chuyện ở một đường phố Amutstan vào kì hoa đắt nhất, giá ba cây hoa Tuy-líp bằng một căn phòng đẹp.

      Hiện nay đất nước Hà Lan trở thành quốc gia xuất khẩu hoa và củ hoa Tuy-líp lớn nhất thế giới, tới 185 quốc gia, với khối lượng lớn như Mỹ, Đức, Nhật…

      Thực ra thế giới đã “phẳng” từ lâu chứ không phải chờ tới cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI khi có Internet cùng với những tiến bộ của công nghệ thông tin thế giới mới “phẳng”.

      Câu chuyện “Tấm Cám” của Việt Nam, “Chiếc Hài cườm Pha lê” của Nga, và “Lọ Lem” của Pháp cùng giống nhau về đề tài “Dì ghẻ - Con chồng” mà “chiếc giầy” là đầu câu chuyện. Các nhà học giả phương Tây đi tìm nguồn gốc của truyện dân gian sau khi quy chiếu nhiều khung, có kết luận: Gốc truyện là của một nước Hồi giáo, trong di tản văn hóa tới mỗi quốc gia, phần kết truyện được thay đổi khác nhau cho phù hợp với phong tục tập quán của quốc gia tiếp nhận văn hóa.

      Hoa Uất kim hương hay Tuy-líp cũng thế. Nguồn gốc và truyền thuyết về nó được dựng thành những câu chuyện ly kì và bí hiểm, được gắn với đặc trưng văn hóa của quốc gia đó để chứng minh rằng “Nó là của riêng ta!”

      Truyền thuyết đầu tiên về hoa Tuy-líp là truyện: “Tuy-líp – Cuộc chạy trốn bất thành”. Chuyện rằng: “Một lần đưa cơm cho cha, Tuy-líp – cô con gái của người chăn cừu, đã bị tên điền chủ bắt cóc đưa về làm thợ dệt thảm cho hắn. Cô bị nhốt trong một gian nhà tối om.

      Một mùa hạ tối tăm và tuyệt vọng trôi qua.

      Rồi một mùa thu buồn bã và một mùa đông lạnh lẽo cũng hết.

      Khi xuân đến, nỗi buồn nhớ cha mẹ, vườn nhà, núi non bỗng dày vò Tuy-líp khôn nguôi. Nàng quyết định bỏ trốn chứ không thể chết ở nơi đây.

      Một bữa nọ, kế hoạch bỏ trốn của nàng được các cô gái cùng cảnh ngộ ủng hộ.

      Vượt qua khung cửa sổ găm đầy mảnh thủy tinh, toàn thân nàng bị cứa rách đầy máu me. Tuy-líp chạy về phía đồi núi. Bị lộ. Tên điền chủ phi ngựa đuổi theo. Tuy-líp bị ngựa áp sát. “Không để bị bắt lại!” Nàng nghĩ, và quyết định quay đầu lao vào chân ngựa. Ngựa ngã. Điền chủ bị văng vào vách đá. Tuy-líp gượng dậy nhưng không còn đủ sức, nàng lảo đảo ngã xuống tuyết. Sớm hôm sau, từ nơi Tuy-líp nằm, một cảnh tượng lạ lùng hiện ra, trên bãi tuyết trắng lạnh xuất hiện cơ man bông hoa đỏ bừng nở. Người ta lấy tên nàng đặt cho hoa gọi là hoa Tuy-líp từ đó, tạo vẻ đẹp cho đời.”

      Lại có chuyện tên hoa Tuy-líp bắt nguồn từ đâu?

      Là loại hoa của Iran và Thổ Nhĩ Kỳ. Hình ảnh của hoa được khắc họa trong nghệ thuật dân gian ở Ba Tư cũ và Thổ Nhĩ Kỳ. Cái tên châu Âu Tuy-líp bắt nguồn từ một từ tiếng Ba Tư “Turban”, nghĩa là khăn xếp, là từ tập quán cài hoa lên chỗ xếp khăn của người Ba Tư. Cũng có thể là từ đặc điểm của hoa khi chưa nở to, giống chiếc mũ không vành hay khăn xếp.

      Người Thổ Nhĩ Kỳ lại cho rằng không rõ từ khi nào, mà chỉ biết hoa Tuy-líp bắt nguồn từ Thổ Nhĩ Kỳ với tên gọi “Tulipan”, vì hình dáng như chiếc khăn đội đầu của người Thổ thời kỳ đó.

      Chứng minh điều này có chuyện kể: Vua Thổ trước khi có lễ cưới một ngày, đã lệnh cho người làm vườn trong ngày cưới của mình phải có nhiều hoa Tuy-líp trưng bày trong Cung đình. Và ngoài vườn thì đầy hoa nở.

      Đận ấy là tháng 11. Người làm vườn nhờ một đạo sĩ thổi sáo suốt một ngày một đêm. Kỳ lạ thay sáng sớm hôm sau vườn hoa nở rộ đầy màu sắc.

      Vua Thổ ban thưởng người làm vườn một thanh vàng. Người làm vườn xin được trao lại cho người đạo sĩ và thưa rằng công ấy là của ông ta.

     Vậy có hoa “Tuy-líp đen” như trong tiểu thuyết của Alexandre Dumas?

      Đêm tối ngự trị màu đen huyền bí, sức mạnh siêu nhiên. Nên hoa màu đen đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của con người về vẻ đẹp và sức mạnh tâm linh, và gắn cho nó nhiều huyền thoại huyễn hoặc.

      Người ta đã cố gắng rất nhiều trong lai tạo nhằm có được loại hoa Tuy-líp đen. Nhưng thất bại. Rồi lại dùng mọi thủ thuật bí mật, cũng chỉ cho ra đời loại Tuy-líp có màu tím xẫm hay đỏ xẫm, và cứ đồn bừa lên nó là đen.

      Dù sao chăng nữa những câu chuyện như thế được truyền đi rất nhanh, thêu dệt thêm yếu tố huyền bí như là một phát hiện mới, làm cho hoa Tuy-líp càng nổi tiếng và hấp dẫn.

      Tựu trung, chỉ có người Hà Lan là giàu có rất nhanh từ hoa Tuy-líp. Loài hoa được xếp vào hàng phát triển như “Cơn sốt vàng”, tương tự như “Cơn sốt Internet” những năm 90 vậy.

Ghi chép của Giang Lân