Werner Karl Heisenberg, nhà khoa học Đức từng đoạt giải Nobel, trở thành nhân vật chủ chốt trong dự án bom nguyên tử của Hitler. Ảnh: Wikimedia Commons

Một trong những nỗi sợ hãi lớn nhất của quân Đồng minh trong Thế chiến thứ hai là Adolf Hitler và Đức Quốc xã sẽ sử dụng cái gọi là Wunderwaffen, hay “vũ khí kỳ diệu”. Một số vũ khí được đồn đại của phát-xít Đức khá kỳ quặc, như máy phát động đất và tia tử thần. Nhưng những thứ khác, như vũ khí vi trùng, tên lửa và khí độc mới, thì hoàn toàn khả thi. Và điều đáng ngại nhất là khả năng người Đức sẽ chế tạo và kích nổ một quả bom nguyên tử.
Vào đầu Thế chiến II, Đức đã vượt xa các nước khác trong nghiên cứu hạt nhân. Năm 1938, các nhà khoa học Đức phát hiện ra sự phân hạch hạt nhân. Người Đức thậm chí đã thành lập một đơn vị khoa học đặc biệt, đứng đầu là nhà vật lý lượng tử Werner Karl Heisenberg, có nhiệm vụ phát triển vũ khí hạt nhân và tích trữ kho urani cho nỗ lực này.
Để tìm hiểu sự thật, năm 1943 người Mỹ đã tổ chức một đơn vị đặc nhiệm bí mật có nhiệm vụ khám phát bí mật hạt nhân của Đức quốc xã và bắt cóc các nhà khoa học hàng đầu của họ. Đơn vị có tên Phái bộ Alsos này, được đặt mật danh là “Tia chớp A”, bao gồm các nhà khoa học và sĩ quan phản gián, đứng đầu là Đại tá Boris T. Pash. Là một sĩ quan phản gián từng phụ trách an ninh cho chương trình sở hữu vũ khí hạt nhân của Mỹ- Dự án Manhattan, ông Pash từng phát hiện ra một đường dây gián điệp tìm cách đánh cắp vũ khí hạt nhân.
Đại tá Pash và nhóm của ông ban đầu theo quân Đồng minh lên mặt trận Italy và Pháp, thẩm vấn các nhà khoa học Đức bị bắt và thu giữ tài liệu nghiên cứu. Ban đầu họ đi đến kết luận người Đức không có khả năng phát triển một vũ khí hạt nhân nhưng lại không có bằng chứng rõ ràng. Và trong khi thế giới bắt đầu manh nha một cuộc Chiến tranh Lạnh giữa Liên Xô và Mỹ, người Mỹ ngày càng lo lắng việc các nhà khoa học Đức Quốc xã và các nghiên cứu hạt nhân của Đức có thể bị Liên Xô thu giữ khi chiến tranh kết thúc.

Phòng thí nghiệm của Werner Heisenberg (trái) được đặt bên dưới một nhà thờ thời Trung cổ ở Haigerloch, Đức, nay được biến thành Bảo tàng Atomkeller. Ảnh: Wikipedia

Để ngăn chặn điều đó xảy ra, Pash đã lãnh đạo đơn vị “Tia chớp A” tiến hành một sứ mạng táo bạo và nguy hiểm nhất của họ: băng qua chiến tuyến và xâm nhập vào lãnh thổ Đức.
"Chiến dịch Lớn": Lùng ra phòng thí nghiệm hạt nhân của Đức Quốc xã
Khi đơn vị nhỏ của Pash xâm nhập vào lãnh thổ kẻ thù vào ngày 22/4/1945, trong một sứ mạng có tên “Chiến dịch Lớn”, họ chỉ được bảo vệ bởi hai chiếc xe bọc thép, bốn xe jeep gắn súng máy và một số vũ khí Đức thu giữ được. Mặc dù khi đó chế độ Đức Quốc xã đang trên đà sụp đổ, đơn vị này vẫn đối mặt với mối đe dọa từ những đơn vị kháng cự của Đức, được gọi là Wehrwulf, gồm những thanh niên Đức Quốc xã cực đoan.
Đi trước cả lực lượng Đồng minh, nhóm “Tia chớp A” lùng sục khắp các vùng nông thôn quanh Heidelberg, hướng tới thị trấn Haigerloch về phía Nam. May mắn cho Pash, người Đức trong thị trấn tin rằng chiến tranh sẽ sớm kết thúc nên đã chủ động đầu hàng, treo hàng loạt tờ giấy trắng từ các cửa sổ và cột điện.
Trong một cái hang cách không xa Haigerloch, Đại tá Pash đã tìm thấy "phần thưởng cho sứ mệnh để đời" của mình: một phòng thí nghiệm hạt nhân của Đức quốc xã, với một lò phản ứng đang thử nghiệm. Người Mỹ bắt đầu tháo dỡ nó ngay ngày hôm sau, rồi phá hủy địa điểm. Sau đó Pash chia nhỏ đội của mình, tiếp tục săn lùng các nhà khoa học Đức đã lẩn trốn.

Một bản sao lò phản ứng hạt nhân của Đức Quốc xã được quân Đồng minh phát hiện, trưng bày trong Bảo tàng Atomkeller ở Haigerloch, Đức. Ảnh: AP

Vào ngày 24/4, nhóm của Pash đã có một phát hiện lớn khác: một nhà máy dệt và các tòa nhà xung quanh đã được chuyển đổi thành phòng thí nghiệm phục vụ các nỗ lực nghiên cứu hạt nhân của Đức. Ở đó họ đã bắt giữ được 25 nhà khoa học. Qua các cuộc thẩm vấn, Pash biết rằng các tài liệu nghiên cứu của Đức đã không bị phá hủy như các nhà khoa học tuyên bố trước đó, mà được niêm phong trong một chiếc trống, rồi đánh chìm xuống một bến tàu. Nhóm của Pash sau đó đã thu hồi được chiếc trống này.
Cuối cùng đội của ông còn phát hiện một kho urani và nước nặng (một dạng nước chứa lượng hydro lớn hơn bình thường), được chôn trong một cánh đồng gần Haigerloch. Họ thậm chí xác định được văn phòng của Heisenberg, dù nhà khoa học hạt nhân này đã biến mất. Một tuần trước đó, Heisenberg đã chạy trốn bằng tàu hỏa và xe đạp trở về nhà của mình ở vùng núi Bavaria, cách đó hơn 300 km.

Nhóm "Tia chớp A" tháo dỡ lò phản ứng thử nghiệm của Đức quốc xã.

Cuộc săn lùng Heisenberg
“Chiến dịch Lớn” kết thúc nhưng Pash vẫn muốn bắt được Heisenberg. Lần theo những đầu mối,  ông tìm đến vùng núi Alps ở Bavaria, Đức. Sau khi lực lượng thanh niên Quốc xã Wehrulf phá hủy một cây cầu quan trọng bắc qua hẻm núi, “Tia chớp A” phải từ bỏ các phương tiện xe cộ, Pash dẫn 19 người trong đội leo bộ lên núi.
Khi đến thị trấn Urfeld gần hồ Walchen trên núi cao, họ thấy người Đức đầu hàng hàng loạt. Khoảng 700 tên lính SS nhường đường cho đội quân của Pash. Nhưng viên Đại tá chỉ quan tâm tới việc tìm ra Heisenberg. Sau khi thẩm vấn người dân địa phương, Pash đã lần ra nhà khoa học và gia đình ông ta trong một căn nhà trên núi vào ngày 2/5/1945. Chỉ hai ngày trước đó, Hitler đã tự sát trong boongke ngầm ở Berlin.
Các nhà khoa học Đức cuối cùng được đưa đến một ngôi nhà an toàn có tên Farm Hall ở Anh. Họ công khai tuyên bố đã chống lại Đức quốc xã và từng tìm cách phá hoại các nghiên cứu để Hitler không thể phát triển được bom hạt nhân.
Tình báo Anh đã bí mật cài máy nghe trộm tại Farm Hall và biết được rằng, nhóm khoa học gia Đức đã rất bất ngờ khi biết người Mỹ kích nổ thành công một quả quả bom nguyên tử ở Hiroshima. Otto Hahn, nhà khoa học đã phát hiện ra sự phân hạch hạt nhân, là người chống Đức quốc xã và không tham gia vào nỗ lực nghiên cứu hạt nhân của Hitle, cảm thấy cá nhân ông cũng phải chịu trách nhiệm khi những khám phá ban đầu của ông đã dẫn đến nhiều cái chết khủng khiếp.
Theo baotintuc.vn

Con đường tới thế giới tình báo

Betty Pack, nữ điệp viên quyến rũ của tình báo Anh.

Cha của Amy Thorpe là một sĩ quan Hải quân Mỹ, thường xuyên xa nhà. Khi 11 tuổi, cô đã dùng bưu thiếp và sách hướng dẫn du lịch để dựng bối cảnh về thành phố Naples (Italy) cho cuốn tiểu thuyết lãng mạn mình viết có tên Fioretta. Một bản cuốn tiểu thuyết tình cờ tới tay Alberto Lais, tùy viên hải quân đứng tuổi nhưng tâm hồn trẻ trung tại Đại sứ quán Italy ở Washington, DC.
Khi cha Amy Thorpe rời khỏi Hải quân để học luật, ông đã đưa con gái tới thủ đô nước Mỹ, tại đây cô đã gặp Lais. Họ đã có một mối quan hệ thuần khiết. Lais gọi Amy Thorpe là “cô gái vàng”. Khi tới Washington, cô gái Amy Thorpe 18 tuổi khi đó rất xinh đẹp, duyên dáng, nền tảng giáo dục tốt. Với đôi mắt xanh và mái tóc màu hổ phách, cô là thỏi nam châm hút đàn ông.
Năm 1930, Amy Thorpe đột nhiên mang thai khi 19 tuổi mà không biết ai là bố đứa bé. Cô thoát vụ bê bối bằng cách lấy Arthur Pack, một nhà ngoại giao Anh gấp đôi tuổi cô. Arthur là Bí thư thứ hai tại Đại sứ quán Anh. Cuộc hôn nhân của họ ngay từ đầu đã trục trặc, đặc biệt là sau khi Arthur thuyết phục cô trao con trai Tony cho cha mẹ nuôi sau khi bé chào đời ở London 5 tháng sau đám cưới. Sau khi sinh thêm con gái, mối quan hệ của họ cũng không khá hơn mấy.
Sau khi kết hôn với Arthur, Betty có thêm quốc tịch Anh và là vợ một nhà ngoại giao. Đột nhiên, cô thấy mình có điều kiện mới để thỏa mãn khao khát phiêu lưu cả về tình dục và chính trị. Trong số người tình của cô có một nhà báo Anh. Người này đã giới thiệu cô với ông trùm báo chí Lord Beaverbrook và cả bạn bè mình trong tình báo Anh. Họ đều nhận thấy Betty có sự kết hợp hoàn hảo của sắc đẹp, trí tuệ và chút lả lơi để trở thành điệp viên rất hữu ích.
Arthur Pack được điều chuyển sang Madrid ngay trước Nội chiến Tây Ban Nha. Tại đây, Betty đã dấn thân vào các hoạt động bí mật. Cô giúp chuyển những người theo chủ nghĩa Dân tộc nổi dậy tới nơi an toàn, chuyển đồ cung ứng của Hội chữ thập Đỏ cho lực lượng của Francisco Franco, điều phối cuộc sơ tán bằng tàu khu trục cho nhân viên Đại sứ quán Anh từ Bắc Tây Ban Nha và tham gia vào các vấn đề ngoại giao. Các hoạt động này ngừng khi cô bị bạn bè phe Dân tộc tố là điệp viên của phe Cộng hòa.
Mùa Thu năm 1937, đi cùng con gái nhỏ và vú em, Betty Pack lên tàu Warsaw Express đi Paris mà theo lời cô là để “trở thành một thành viên của Cơ quan Tình báo Bí mật của Nữ hoàng Anh”. Cô nhanh chóng được một nhóm đàn ông trẻ làm việc cho Bộ Ngoại giao Ba Lan tiếp nhận nhờ sự giúp đỡ của chồng. Arthur Pack, giờ là một quan chức tại Đại sứ quán ở Ba Lan, đã thông báo với vợ là mình yêu người khác. Không lâu sau đó, Arthur có huyết khối trong não và phải vào viện dưỡng lão ở Anh.
Betty Pack được tình báo Anh tuyển dụng và cấp cho khoản chi phí giải trí 20 bảng để khai thác các nguồn tin Ba Lan giá trị cao. Trong lần khai thác đầu tiên với một quan chức nam, cô kể lại sau này: “Cuộc gặp của chúng tôi rất hiệu quả. Tôi để cho anh ta ân ái bao nhiêu tùy thích vì điều này đảm bảo tôi có luồng thông tin chính trị suôn sẻ mà tôi cần”.
Betty gặp mục tiêu tiếp theo tại tiệc tối của Đại sứ Mỹ. Người Ba Lan đẹp trai ngồi cạnh cô là một phụ tá riêng của Ngoại trưởng Josef Beck. Mặc dù đã kết hôn nhưng phụ tá này rõ ràng bị ấn tượng trước bạn cùng bàn ăn và sáng hôm sau đã gửi hoa hồng cho cô.
Từ anh này, Pack biết rằng các chuyên gia Ba Lan đang làm việc để vượt qua mối đe dọa mà cỗ máy giải mã Enigma của Đức gây ra. Mức độ đóng góp của Betty trong cung cấp các thông tin “cực mật” đã giúp phe Đồng minh có lợi thế trước Đức Quốc xã. Anh đã giải mã được nhiều thông tin vô tuyến của Đức trong Thế chiến II là nhờ nỗ lực của người Ba Lan – những người đã hợp tác với Pháp để giải mã hệ thống Enigma.
Ở Prague, Betty có bằng chứng độc quyền về các kế hoạch của Adolf Hitler đối với Tiệp Khắc. Vì lý do nào đó chưa rõ, mùa Thu năm 1938, Đại sứ đã lệnh cho Betty rời Ba Lan. Tháng 4 sau đó, khi tạm hòa hoãn mối căng thẳng gia đình, Arthur Pack lúc này đã khỏi bệnh và cùng vợ tới Nam Mỹ. Tại đây, anh đảm nhiệm bộ phận thương mại của Đại sứ quán ở Santiago, Chile.
Khi Thế chiến II bắt đầu, Betty Pack đã đề nghị phục vụ tình báo Anh. Cô viết bài báo chính trị cho các tờ báo tiếng Anh và Tây Ban Nha ở Chile. Mùa Xuân năm 1940, Anh đã tăng tốc nỗ lực tuyên truyền và tình báo ở khu vực này, đặt khu vực dưới sự quản lý của Điều phối An ninh Anh (BSC) do một người Canada tên là William Stephenson phụ trách.
Betty Pack để chồng ở lại và tới New York, nơi cô có mật danh Cynthia và có nhiệm vụ ở Washington, D.C. Cô hoạt động dưới vỏ bọc là nhà báo. Nhiệm vụ quan trọng đầu tiên của cô là thu thập hệ thống mật mã Hải quân Italy. Với nhiệm vụ này, việc Cynthia liên lạc lại với bạn cũ Alberto Lais là chuyện dễ hiểu. Lais giờ là đô đốc và tùy viên hải quân tại Đại sứ quán Italy ở Mỹ.

Alberto Lais, tùy viên Hải quân Italy.

Các thông tin công khai sau này cho biết Cynthia đã lén xem sách mật mã của viên đô đốc Hải quân Italy 60 tuổi này cũng như xem các kế hoạch vô hiệu hóa tàu Italy ở cảng Mỹ để tránh bị tịch thu. Các thông tin đều nhất trí rằng thành công của Cynthia đã góp phần vào chiến thắng của Anh ở Địa Trung Hải. Cynthia mô tả mối quan hệ của mình với Lais là “tình cảm hơn tình dục” và cho biết cô đã nhận thông tin về kế hoạch phá hoại các con tàu trực tiếp từ Lais và có thể tiếp cận các thông tin nhạy cảm từ trợ lý của Lais nhờ sự hỗ trợ của ông này.
Sau này, năm 1967, những người thừa kế của ông Lais đã kiện một tác giả Anh ra tòa án Italy vì phỉ báng ông (người qua đời năm 1951). Họ khẳng định ông không tiết lộ bí mật quân sự và đã thắng kiện. Năm 1988, hai con trai của Lais đã phản đối việc xuất bản một phần thông tin trong cuốn sách bán chạy “Washington Goes to War” của tác giả David Brinkley và thuyết phục Bộ Quốc phòng Italy đăng thông cáo bác bỏ thông tin trên ba tờ báo hàng đầu ở Bờ Đông của Mỹ.
Nhiệm vụ khó khăn

Betty Pack đã dùng sự quyến rũ để lấy nhiều thông tin quan trọng.

Nhiệm vụ tiếp theo của Cynthia là một trong những nhiệm vụ giúp cô có chỗ đứng nổi tiếng trong làng tình báo. Khi đó, Chính phủ Vichy (Chính phủ Pháp ủng hộ phe Trục, được thành lập sau khi Pháp sụp đổ năm 1940) chống đối người Anh kịch liệt. Với vỏ bọc là một nhà báo Mỹ, Cynthia đã gọi điện cho Đại sứ quán Pháp vào tháng 5/1941 và giới thiệu mình với tùy viên báo chí Charles Brousse. Ngay lập tức, Brousse lúc đó 49 tuổi, đã kết hôn vài lần và có tư tưởng chống Đức Quốc xã, đã mê đắm Cynthia.
Mối quan hệ này bắt đầu bằng những mẩu tin tình báo vào tài liệu. Nhưng tới tháng 7, Cynthia đã cảm thấy đủ tự tin để nói dối với Brousse là mình làm việc cho người Mỹ. Vị quan chức Pháp sớm trao cho người tình các thư từ, điện tín, tài liệu và thông tin về hoạt động, nhân sự của đại sứ quán. Để tránh bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) giám sát, Cynthia đã chuyển vào khách sạn nơi Brousse và vợ ông này ở.
Tháng 3/1942, Cynthia được chỉ thị rằng London muốn có mật mã của Hải quân Vichy. Khi nghe thông tin về yêu cầu mới nhất của Cynthia, Brousse đã vung hai tay lên một cách thất vọng. Chỉ có quan chức phụ trách mật mã và trợ lý của ông ta mới có thể tiếp cận phòng mật mã. Tài liệu mật mã được chia thành nhiều quyển, được khóa trong két an toàn. Đêm nào cũng có bảo vệ và chó canh gác khu vực đó.
Sau hàng loạt nỗ lực, Cynthia cuối cùng đã thử cách trực tiếp là ăn trộm. Ông Stephenson thuộc BSC đã nhờ vả một tên du côn có biệt danh là “Georgia bẻ khóa”. Về phần mình, Brousse nói với bảo vệ ca đêm của đại sứ quán là ông cần nơi bí mật để làm một số công việc và trả tiền cho bảo vệ để bỏ qua.
Brousse và Cynthia sau đó tới đại sứ quán vài đêm liền để bảo vệ quen với sự có mặt của họ. Vào đêm họ định trộm tài liệu, họ lên kế hoạch đưa cho bảo vệ một ly rượu có thuốc mê. Sau đó, họ sẽ cho tên bẻ khóa két sắt vào phòng mật mã ở tầng hầm, mở két sắt và chuyển sách mật mã cho một người ở BSC đang chờ trên bãi cỏ dưới gốc cây. Sau đó, họ chờ sao chép sách rồi trả lại vị trí cũ.
Mọi việc dường như diễn ra theo đúng kế hoạch. Thuốc an thần đã hạ gục người bảo vệ và cả con chó của ông ta (thức ăn của nó cũng bị đánh thuốc). “George bẻ khóa” mở được két an toàn nhưng không có đủ thời gian để di chuyển và sao chép các cuốn sách. Họ buộc phải rút lui vội vã. Trong lần thứ hai, không có “George bẻ khóa” giúp đỡ, kế hoạch thất bại vì Cynthia không thể mở nổi két.
Khi vào phòng mật mã mang theo chìa khóa của Brousse để thử lần cuối, họ hồi hộp ngồi trên chiếc ghế sô pha quen thuộc trong đại sứ quán. Khi đó, linh tính của Cynthia mách bảo cô có điều gì không ổn. Ngay lập tức, cô bật dậy và cởi quần áo. Brousse vừa nhìn người tình vừa nói: “Em điên à?”. Lúc này, Cynthia chỉ còn đeo vòng cổ và đi giày cao gót. Cô thuyết phục ông cởi đồ. Cánh cửa đột nhiên bật mở, ánh đèn pin xuyên thủng màn đêm. Khi đèn rọi vào Cynthia, cô nhanh chóng lấy áo lót che người.

Nữ điệp viên mật danh Cynthia.

Người bảo vệ vội nói: “Tôi xin lỗi nghìn lần”. Ông ta quay đèn đi chỗ khác, không còn nghi ngờ nữa và trở về phòng trong tầng hầm. Cynthia cho gã bẻ khóa vào. Toàn bộ kế hoạch suôn sẻ.
Mật mã của chính phủ Vichy được sử dụng rất hiệu quả khi quân Đồng minh đổ bộ vào Bắc Phi bị Pháp chiếm đóng tháng 11/1942. Khi Mỹ giờ cũng tham gia cuộc chiến, Cynthia đã làm việc cho cả OSS Mỹ và tình báo Anh. Cô coi mình là một người yêu nước. Cô từng nói: “Xấu hổ à? Không một chút. Cấp trên nói rằng nhờ công việc của tôi mà hàng nghìn mạng người Mỹ và Anh được cứu sống.Công việc khiến tôi ở trong những tình huống mà những phụ nữ đứng đắn sẽ quay đầu, nhưng tôi toàn tâm toàn ý với công việc. Dùng phương pháp đứng đắn thì không thể thắng trong chiến tranh”.
Sau này, Arthur Pack tự tử năm 1945. Brousse ly dị vợ và kết hôn với Cynthia. Họ sống trong một lâu đài trung cổ ở miền núi nước Pháp. Tuy nhiên, kết cục lại bi thảm. Vào ngày 1/12/1963, Betty chết vì ung thư miệng. 10 năm sau, chồng cô bị điện giật khi đang nằm trên tấm chăn điện. Một phần của lâu đài đẹp như cổ tích của họ cũng bị cháy rụi.
Theo baotintuc.vn