CÂU CHUYỆN TÌNH BÁO 326

(ĐC sưu tầm trên NET)

 

Ông Mười Hương đã đạo diễn cho các tình báo huyền thoại Việt Nam như thế nào?

Tình báo Canada từng cảnh báo hậu quả bắt Mạnh Vãn Chu

Tình báo Canada cho rằng vụ bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ có thể gây hậu quả chính trị toàn cầu.

"Sự kiện được lên kế hoạch từ trước này sẽ có hậu quả rất lớn trên phương diện quốc tế và quan hệ song phương", Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) viết trong bản ghi nhớ ngày 1/12/2018, đề cập đến vụ bắt Mạnh Vãn Chu. Tài liệu được tòa án liên bang tại Ottawa công bố hôm 11/6 theo yêu cầu của bà Mạnh. 

Trong bản ghi nhớ được kiểm duyệt, CSIS cho biết họ được Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) thông báo về kế hoạch bắt bà Mạnh khi bà vừa xuống sân bay Vancouver vào ngày 1/12/2018. FBI không tham gia vào vụ bắt người này nhằm tránh tạo cảm giác rằng họ đang tác động tới phía Canada.

CSIS lưu ý bà Mạnh là con gái của người sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi và việc bắt bà có khả năng "tạo ra một làn sóng xung kích lan truyền khắp thế giới". Cảnh sát Canada tiến hành vụ bắt cũng thừa nhận "bản chất chính trị cao độ" trong hành động pháp lý với bà Mạnh vào thời điểm đó, theo bản ghi nhớ.

Mạnh Vãn Chu đến toà án Canada hôm 27/5. Ảnh: AP.

Bản ghi nhớ trên là một trong nhiều tài liệu do tòa án liên bang tại Ottawa cung cấp sau yêu cầu của nhóm luật sư bào chữa cho bà Mạnh, người cho rằng việc Mỹ yêu cầu dẫn độ bà là có "động cơ chính trị", đồng thời cáo buộc cảnh sát Canada, lực lượng biên phòng Canada và FBI âm thầm phối hợp để thẩm vấn bà Mạnh trong nhiều giờ và tịch thu mật khẩu các thiết bị điện tử của bà trước khi chính thức khởi tố.

Thẩm phán Heather Holmes của Tòa án Tối cao British Columbia, Canada, cuối tháng trước tuyên bố các cáo buộc về hành vi gian lận đối với bà Mạnh thỏa mãn điều kiện tội kép về dẫn độ và bị xem xét dẫn độ sang Mỹ. Đây được xem là phán quyết bất lợi đối với giám đốc tài chính Huawei. Phán quyết cũng mở đường cho phiên điều trần dẫn độ bắt đầu từ tháng này.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa cho biết trong một tuyên bố rằng Bắc Kinh không hài lòng và phản đối mạnh mẽ đối với các phán quyết liên quan đến bà Mạnh và cử đại diện làm việc với Canada.

Bà Mạnh, 48 tuổi, bị Canada bắt khi đang quá cảnh tại sân bay quốc tế Vancouver tháng 12/2018 theo yêu cầu của Mỹ. Sự việc gây rạn nứt ngoại giao chưa từng có giữa Trung Quốc và Canada. 9 ngày sau khi bà Mạnh bị bắt, Trung Quốc bắt hai công dân Canada với cáo buộc gián điệp.

Washington cáo buộc bà Mạnh đánh lừa các ngân hàng của nước này và vi phạm lệnh trừng phạt nhằm vào Tehran, đồng thời muốn Canada dẫn độ giám đốc tài chính Huawei sang Mỹ để xét xử. Tuy nhiên, Mạnh Vãn Chu khẳng định vô tội và quyết đấu tranh tại tòa với lý do các hành động của bà không vi phạm pháp luật Canada.

Mạnh hiện được tại ngoại và phải đeo vòng theo dõi điện tử, bị quản thúc tại gia từ 23h đến 6h nhưng được tự do đi lại trong thành phố Vancouver nếu có người giám sát an ninh.

• Trung Quốc tố Canada 'đồng lõa' với Mỹ
• Đại sứ Trung Quốc thăm Mạnh Vãn Chu
• Canada công bố video khám hành lý giám đốc Huawei
• Trung Quốc cảnh báo Canada về hậu quả của việc 'hùa theo Mỹ

Mai Lâm (Theo Bloomberg)

Đại tá Tư Cang kể chuyện dùng 3kg vàng giải cứu tướng Mười Hương khỏi kẻ thù

Phóng sự - Khám phá Chủ Nhật, 14/06/2020 11:15:00 +07:00 6

(VTC News) - Đại tá Tư Cang nhớ như in câu chuyện dùng 3kg vàng để mua chuộc cai ngục tạo điều kiện giải cứu tướng Mười Hương khỏi ngục tù.

Chân dung ông Mười Hương - người thầy của những nhà tình báo huyền thoại

Chuyện về Tổng cục 2: Người phát hiện ra huyền thoại tình báo Mười Hương

Một chiều trung tuần tháng 6, điện thoại tôi bỗng thông báo có cuộc gọi đến: "Bác Tư Cang".

"Con vẫn ở TP.HCM chứ? Ông Mười Hương mất rồi, báo đài đồng loạt đưa tin. Tự nhiên nhớ và muốn kể những điều dễ thương về ông ấy", giọng ông Tư Cang buồn rầu vang lên trên điện thoại. 

Đại tá Tư Cang (92 tuổi, quê Bà Rịa - Vũng Tàu), tên thật là Nguyễn Văn Tàu. Ông vốn là sĩ quan tình báo quân đội, nguyên là Cụm trưởng Cụm tình báo H.63. Ông cũng chính là người cứu tướng tình báo huyền thoại Trần Quốc Hương (bí danh là Mười Hương, vừa từ trần ngày 11/6/2020) ra khỏi ngục tù của chính quyền Ngô Đình Diệm năm 1963.

Đối với Đại tá Tư Cang, dù không gắn bó lâu dài với tướng tình báo huyền thoại Mười Hương, tuy nhiên mỗi cơ duyên để ông và tướng Mười Hương gặp nhau đều là những giây phút quý giá, đáng trân trọng.

Người khiến chính quyền Ngô Đình Diệm "5 lần 7 lượt" đòi thu phục

Tiếp chuyện chúng tôi tại nhà riêng nằm trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (Phường 25, quận Bình Thạnh, TP.HCM), Đại tá Tư Cang xúc động kể về những dịp hội ngộ với tướng Mười Hương.

"Dịp gặp nhau giữa tôi và ông Mười Hương cũng chỉ đủ đếm trên đầu ngón tay, tuy nhiên lần nào cũng cho tôi có mội cái nhìn mới mẻ, nể phục ông ấy", Đại tá Tư Cang nói.

• 
  
• 
  
• 
  
• 
  

Nhà tình báo Mười Hương lúc còn trẻ và khi về già.

Hè cực thích cùng Winner X

fb.com/HondaVietnam/

Tìm hiểu thêm

Theo lời kể của Đại tá Tư Cang, ngày 26/10/1954, Ngô Đình Diệm lên làm Thủ tướng ở miền Nam Việt Nam. Ông Mười Hương, lúc bấy giờ là Phó Giám đốc Nha tình báo, được cử vào miền Nam 6 tháng để tăng cường cho chiến trường miền Nam.

Ngay những ngày đầu đặt chân vào Nam, ông cùng các cộng sự của mình đã viết nên những huyền thoại tình báo. Ít ai ngờ rằng, 6 tháng tưởng chừng ngắn ngủi như dự định, bỗng trở thành 10 năm đằng đẵng với những biến cố khó lường.

Năm 1960, Mười Hương bị khai báo, bị bắt và đưa đi giam giữ, tra tấn tại nhà giam Chín Hầm (Huế) do Ngô Đình Cẩn cai quản. Tại đây, ông bị Ngô Đình Nhu "5 lần 7 lượt" đòi thu phục nhưng đều thất bại.

"Hồi đó tôi là Cụm trưởng Cụm tình báo H.63, được giao làm thư ký, ghi chép lại những điều ông Mười Hương kiểm điểm khi ra tù. Hồi đó, cứ ai đi tù ra đều phải làm kiểm điểm. Đó cũng là cơ hội để tôi được nghe lại những câu chuyện trong nhà giam Chín Hầm - một "máy xay thịt người" của chính quyền Ngô Đình Diệm, và cũng là cơ hội để hiểu rõ hơn con người của ông Mười Hương", Đại tá Tư Cang kể.

Tại nhà giam Chín Hầm, Mười Hương được trực tiếp Ngô Đình Nhu (người được cho là lý luận sâu sắc, tinh ranh của chính quyền Ngô Đình Diệm) tra khảo. Đánh giá được Mười Hương "khác người", không như những bộ đội khác, Ngô Đình Nhu lên kế hoạch thu phục Mười Hương vào bộ máy chính quyền Ngô Đình Diệm.

Sau nhiều lần tra khảo bằng những lý luận sâu sắc để đấu trí, Ngô Đình Nhu dùng ánh sáng 500kW chiếu thẳng vào mắt Mười Hương nhằm làm rối loạn dây thần kinh, để đo được độ thật của ông. Tuy nhiên, "5 lần 7 lượt" đều thất bại.

Năm 1962, Ngô Đình Nhu buộc phải chuyển Mười Hương về nhà giam tại Sài Gòn để chờ thời cơ tiếp tục thu phục. Trong những lần trực tiếp tra khảo, Ngô Đình Nhu phải thừa nhận Mười Hương là một người cộng sản ngoan cố, nhưng nói nhiều điều phải suy nghĩ. Nếu không thu phục được thì chắc chắn phải thủ tiêu.

Gợi ý của Biên tập viên

• »Chân dung ông Mười Hương - người thầy của những nhà tình báo huyền thoại

• »Chuyện về Tổng cục 2: Người phát hiện ra huyền thoại tình báo Mười Hương

• »Ông Mười Hương - Người thầy của những nhà tình báo lỗi lạc qua đời

Đổi 3kg vàng để lấy... tướng tình báo

Tại nhà giam ở Sài Gòn, Ngô Đình Nhu tiếp tục lên kế hoạch thu phục Mười Hương. Đồng thời bố trí lực lượng canh giữ ông nghiêm ngặt. Tuy nhiên, cuộc đảo chính lật đổ chế độ Ngô Đình Diệm đã tạo cơ may để tổ chức giải thoát ông ra khỏi lao tù.

"Trong cuộc đảo chính, cụm tình báo nhận nhiệm vụ từ Trung ương là giải cứu ông Mười Hương. Khi đó tôi là Cụm trưởng nên phải lên kế hoạch thực hiện", Đại tá Tư Cang nhớ lại.

Tháng 11/1963, nhân thời điểm đảo chính lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm nhiều hỗn loạn, cụm tình báo lên kế hoạch thực hiện. Nhận biết được điệp viên Phạm Xuân Ẩn thông minh, giỏi ngoại giao, Cụm trưởng Cụm tình báo Tư Cang giao Phạm Xuân Ẩn giữ vị trí quan trọng trong cuộc giải cứu Mười Hương.

Sau khi thăm dò tình hình, điệp viên Phạm Xuân Ẩn báo với tổ chức phải chuẩn bị đủ 100.000 đồng (giá vàng thời điểm này là 3.000 đồng/lượng, tương đương hơn 3kg vàng) để mua chuộc cai ngục và đưa Mười Hương ra ngoài.

Đại tá Tư Cang kể về chuyện giải cứu tướng Mười Hương khỏi ngục tù Ngô Đình Diệm.

"Phạm Xuân Ẩn hồi đó đi học ở Mỹ về, trước đó rất thân tín với ông Mười Hương. Việc Phạm Xuân Ẩn qua Mỹ đi học cũng là do ông Mười Hương đề xuất, nên mối liên giao giữa hai người đặc biệt hơn người khác.

Trong cuộc giải cứu ông Mười Hương, bằng khiếu ngoại giao sẵn có cùng sự khôn khéo, Phạm Xuân Ẩn đã tiếp cận được cai ngục.

Sau đó, Ẩn ra điều kiện là viên cai ngục chỉ cần lơ là 15 phút để cho ông Mười Hương tự thoát ra ngoài, rồi giả vờ truy hô thì sẽ được nhận 100.000 đồng. Hồi đó 100.000 đồng lớn lắm, mua được cả căn nhà ở thành phố bây giờ", ký ức về cuộc giải cứu cam go vẫn in rõ mồn một trong ký ức Đại tá Tư Cang.

Nhận được tin phải chuẩn bị đủ 100.000 đồng để mua chuộc cai ngục, là người đứng đầu cụm tình báo, Đại tá Tư Cang lo lắng vì số tiền quá lớn, tổ chức không thể lo đủ để đưa cho Phạm Xuân Ẩn. Tuy nhiên, việc giải cứu không thể trì hoãn, ông cùng đơn vị buộc phải đi vay mượn của một người tư sản yêu nước để giải quyết việc cấp bách.

Đúng như kế hoạch, giữa cuộc đảo chính hỗn loạn, viên cai ngục nhận 100.000 đồng và cho Mười Hương 15 phút tự tìm đường thoát thân. Nhờ vậy, nhiệm vụ giải cứu Mười Hương của ông Tư Cang và cụm tình báo diễn ra thành công.

Vị tướng chân chất, giản dị

Ra khỏi buồng giam, Mười Hương được Phạm Xuân Ẩn chở ra ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình). Sau đó, người của đơn vị tiếp tục chở ông về Bến Đình (Củ Chi) để gặp Cụm trưởng Tư Cang và tổ chức.

Do thời gian cấp bách, sợ quân địch truy đuổi, cuộc gặp gỡ của Mười Hương với tổ chức tại Củ Chi chỉ vỏn vẹn trong một bữa cơm.

"Lúc vừa ra khỏi nhà giam, ông Mười Hương gầy lắm, song gầy nhưng khoẻ khoắn. Khi ông ấy nói muốn ăn cơm, tôi lập tức nhờ một cô chuyên hỗ trợ tổ chức vào bếp ngay. Tổ chức hồi đó cũng nghèo, chỉ có lươn bắt được ngoài đồng, thế là có món lươn kho sả ớt đãi ông Mười Hương ra tù", nói đến đây, Đại tá Tư Cang bỗng phì cười, đưa mắt nhìn xa xăm như nhìn về ký ức xưa.

Sau bữa cơm chóng vánh, Cụm trưởng Tư Cang giao cho Mười Hương một chiếc xe đạp mới. Sau đó cả hai người, mỗi người một xe, đạp lên căn cứ ở Trảng Bàng (Tây Ninh).

Trong ký ức của Đại tá Tư Cang, ông Mười Hương là luôn mang đến năng lượng cho mọi người xung quanh. Thời điểm mới ra khỏi nhà giam sau gần 3 năm tù ngục, ông Mười Hương vẫn rất phấn khởi, tinh thần yêu nước vẫn trào dâng.

Theo Đại tá Tư Cang, dù hôm nay tướng Mười Hương có mất đi, thì mãi tận mai sau người đời sẽ vẫn kính nể ông bằng tấm lòng đơn sơ và chân thật nhất.

Dù là người chuyên đạp xe đi tiền trạm các điểm để lập căn cứ, nhưng trong quãng đường từ Củ Chi đến Trảng Bàng, cụm trưởng Tư Cang vẫn không thể theo kịp Mười Hương - người bị kìm cặp gần 3 năm trong ngục tối.

Song, đối với Đại tá Tư Cang, điều làm ông nhớ và khâm phục nhất về tướng Mười Hương đó là con người hiền hậu, giản dị, chân chất, có lòng yêu nước đặc biệt. Theo ông, một người hội đủ tất cả yếu tố trên thì mới có thể xây dựng được một lực lượng tình báo hùng mạnh như Mười Hương đã làm.

"Sau này, rất nhiều lần gặp lại nhau sau giải phóng, giữa rất đông người, dù đã ở vị trí rất khác nhưng ông Mười Hương vẫn xướng to rằng "Đây là ông Tư Cang, người giải cứu tôi khỏi ngục tù chính quyền Ngô Đình Diệm năm xưa".

Dù đảm nhận vị trí quan trọng trong bộ máy chính quyền, ông ấy vẫn rất gần gũi, vẫn là người thầy đơn sơ như ở chiến trường năm xưa. Tôi chắc chắn rằng, dù hôm nay ông ấy có mất đi, thì mãi tận mai sau người đời sẽ vẫn kính nể ông bằng tấm lòng đơn sơ và chân thật nhất", Đại tá Tư Cang xúc động.

Ngày 11/6, Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương thông báo ông Trần Quốc Hương, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Nội chính Trung ương, nguyên Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương đã từ trần.
Tướng tình báo Trần Quốc Hương (bí danh là Mười Hương) tên thật là Trần Ngọc Ban, sinh năm 1924 tại xã Vũ Bản, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
Ông từng đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng của Đảng, Nhà nước như: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương, Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM.
Tham gia Cách mạng từ năm 13 tuổi, đến năm 1943 khi mới 19 tuổi, ông vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Năm 1948, ông bắt đầu làm công tác tình báo quân sự. Công việc chính ông phụ trách là tổ chức các mạng lưới trinh sát trong các trung đoàn, tổ chức điệp báo vào các thị trấn để xây dựng cơ sở cách mạng.

Thêm thông tin

Ông Mười Hương - Người thầy của những nhà tình báo lỗi lạc qua đời

15:15 11/06/2020

Đại tá tình báo Tư Cang ví phi công huyền thoại Nguyễn Văn Bảy với Phạm Xuân Ẩn

Thy Huệ

Đại tá tình báo Tư Cang, nhân chứng hiếm hoi cuối cùng của mạng lưới tình báo Sài Gòn, kể về cuộc giải cứu người thầy tình báo Mười Hương và những kỷ niệm của ông với điệp viên hoàn hảo Phạm Xuân Ẩn.

Trong ngôi nhà ở con hẻm nhỏ thuộc quận Bình Thạnh (TP.HCM), đại tá Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang) dành những ngày tháng tuổi 92 của mình với khóm mai chiếu thủy, con thỏ đi lạc ông nuôi vì thương, mấy con chim cảnh.
Ông Tư Cang nói nghe tin ông Mười Hương ra đi, ngày nào ông cũng tiếp cánh phóng viên đến hỏi chuyện. Không tìm ông sao được vì ông là nhân chứng hiếm hoi cuối cùng của mạng lưới tình báo làm rung chuyển chế độ Sài Gòn. Vũ Ngọc Nhạ, Lê Hữu Thúy, Phạm Xuân Ẩn rồi Mười Hương giờ đã thành người cõi khác.
“Mấy nay, tôi nhớ cái dáng ông Mười Hương đạp xe từ Củ Chi đi Trảng Bàng. Đó là năm 1964, ông mới ra tù, người nhỏ thó, ốm o mà đạp khỏe dữ. Có lẽ vì ông ấy được tự do”, đại tá tình báo Tư Cang bắt đầu câu chuyện về người được mệnh danh là “người thầy của những huyền thoại tình báo” Trần Quốc Hương - bí danh Mười Hương.

Đại tá Tư Cang kể về vụ 'lo lót' giá 100.000 đồng giải cứu Mười Hương Trong ngôi nhà ở con hẻm nhỏ thuộc quận Bình Thạnh (TP.HCM), đại tá Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang) kể về việc cùng Phạm Xuân Ẩn giải cứu ông Mười Hương.

- Ông Mười Hương giờ đã thành người thiên cổ. Trong các kỷ niệm của ông với ông Mười Hương, ông nhớ nhất điều gì?

- Điều tôi nhớ nhất về ông Mười Hương đó là một người nhiệt tình với công tác tình báo. Ông ấy được Trung ương phái vô để xây dựng ngành tình báo trong Nam sau Hiệp định Geneve 1954. Còn tháng 10/1954, tôi đã tập kết ra Bắc rồi nên chúng tôi chưa có dịp gặp nhau.
Lần đầu tôi gặp Mười Hương là lúc đưa ông ấy ra khỏi tù năm 1964. Tôi được biết từ 1954, ông ấy gây dựng mạng lưới tình báo trong này. Khoảng năm 1957, ông ấy kêu Phạm Xuân Ẩn đi học ở Mỹ. Một năm sau, năm 1958, ông ấy bị bắt, ở Huế một thời gian rồi lại chuyển vào Sài Gòn.
Phải nói thêm rằng ông Mười Hương bị bắt bởi Ngô Đình Cẩn và Dương Văn Hiếu. Thời đó, Dương Văn Hiếu là Trưởng đoàn Công tác đặc biệt miền Trung của Ngô Đình Cẩn, là trùm mật vụ, cực kỳ nguy hiểm. Hiếu đã bắt rất nhiều cán bộ thuộc nhánh tình báo trong Sài Gòn, trong đó có Mười Hương.

Đại tá tình báo Tư Cang hồi tưởng lại lần đầu gặp gỡ người thầy tình báo Mười Hương. Ảnh: Văn Nguyện.

Năm 1961, sau khi được phong đại úy, tôi từ ngoài Bắc vượt Trường Sơn 100 ngày vào Nam để tham gia mạng lưới tình báo ở Sài Gòn. Từ tháng 4/1962, trên giao cho tôi nhiệm vụ tổ chức đường dây vận chuyển thông tin tình báo do điệp viên có bí danh X6 cung cấp. Đó chính là Phạm Xuân Ẩn (Hai Trung). Không lâu sau đó thì xảy ra cuộc đảo chính lật đổ Ngô Đình Diệm.
Tôi cũng làm thư ký trong cuộc họp kiểm điểm của ông Mười Hương trước Bộ Tư lệnh miền. Thủ tục lúc đó là vậy, ai ra tù, trở về căn cứ cũng phải làm kiểm điểm hết. Thành ra, tôi nắm khá rõ quãng thời gian ông ấy bị bắt. Địch cũng tra tấn ông ấy dữ lắm nhưng không bằng các tù nhân khác. Chúng biết ông ấy là trí thức, là lãnh đạo nên tra tấn kiểu khác.
Ấn tượng nhất có lẽ là chuyện ông ấy kể về cuộc đấu tranh lý luận giữa ông ấy với Ngô Đình Nhu. Ngô Đình Nhu (em trai Ngô Đình Diệm) là nhà lý luận của chế độ Sài Gòn, Nhu theo thuyết cần lao nhân vị. Còn ông Mười Hương là cộng sản. Chủ yếu Ngô Đình Nhu thuyết phục ông Mười Hương về phe Sài Gòn. Tôi cũng là thư ký nên chỉ biết vậy thôi.

- Kế hoạch đưa ông Mười Hương ra khỏi nhà tù được thực hiện như thế nào, thưa ông?

- Năm 1963, sau cuộc đảo chính lật đổ Ngô Đình Diệm, tình hình ở Sài Gòn thay đổi rất nhiều. Ông Tám Mỹ (Chính ủy phòng tình báo lúc đó) nhận được lệnh của cấp trên là bằng mọi giá nhân lúc tình hình đảo chính rối ren phải đưa ông Mười Hương ra. Ông Tám Mỹ kêu tôi, lúc đó là Cụm trưởng Cụm tình báo A.18 (sau này mới đổi tên thành H.63 năm 1968), hội ý xem có cách nào không.
Lúc đó, tôi vào thành trao đổi với Phạm Xuân Ẩn. Ẩn nói địch giam ông Mười Hương trong phòng biệt giam nên giờ chỉ có cách thuyết phục cai ngục. Cách duy nhất là phải chồng thật nhiều tiền cho nó. Tôi hỏi Ẩn là cần khoảng bao nhiêu, Ẩn nói cỡ 100.000 đồng. Hồi đó giá một lượng vàng là 3.000 đồng. 100.000 tức là 33 lượng vàng.
Ông Tám Mỹ chạy về kiếm nhà tư sản yêu nước là bà Võ Thị Quê. Bà Quê cho mượn 100.000 đồng. Bà Quê biết ông Mười Hương thành ra thương ông ấy nên mới dám cho vay số tiền lớn như vậy. Bà Quê sau này cũng tham gia mạng lưới tình báo, bị tra tấn rất dữ trong tù và hy sinh.
Kiếm được tiền rồi thì Phạm Xuân Ẩn vô thuyết phục cai ngục. Ông Ẩn kể có nói với nó: “Mày chịu làm như vậy, mày sơ hở trong 15 phút thì mày lấy 100.000 tiêu xài, mua xe Mercedes chạy”. Khi Mười Hương ra khỏi cổng nhà tù, chiếc Renault của Phạm Xuân Ẩn đã chờ sẵn và đón đi luôn. Chạy được tầm 2 km về tới ngã tư Bảy Hiền thì sang xe taxi của ông Nguyễn Văn Huỳnh, là giao thông liên lạc của cụm tình báo, ông Huỳnh chở Mười Hương chạy một mạch về xã Phú Hòa Đông, huyện Củ Chi.
Ở Củ Chi, chúng tôi đã bố trí bà Nguyễn Thị Đệt chờ sẵn và chở về căn cứ Bến Đình. Ông Mười Hương ngồi sau, ôm eo bà Đệt chạy ngang bốt kiểm tra khỏe re. Bến Đình là căn cứ của đội võ trang cụm tình báo A.18.

- Ấn tượng của ông về cuộc gặp đầu tiên với ông Mười Hương như thế nào?

- Mấy năm tù tội, ông Mười Hương ốm gầy. Hồi nào tới giờ chúng tôi đâu biết nhau. Thế mà cũng ôm nhau mừng hoàn thành nhiệm vụ. Về tới đó coi như ngon rồi.
Bữa đó, tôi kêu bà mẹ Củ Chi nấu cơm trưa cho ăn. Bà nấu cơm trắng với lươn kho sả ớt. Ông Mười Hương ăn dữ lắm. Cái không khí giải phóng mà, ông ấy khoái nên ăn khỏe. Sau này gặp lại nhau ông Mười Hương vẫn nhắc lại bữa cơm ấy và tình thương của bà mẹ Củ Chi.
Mọi việc đều phải gấp rút vì địch truy theo. Quả nhiên, 15 phút sau dưới (trung tâm thành phố - PV) báo động. Ăn xong bữa cơm với bà mẹ thì trên cấp cho ông Mười Hương chiếc xe đạp mới, tôi một chiếc, bảo vệ một chiếc. Bảo vệ mang súng trường chạy đằng trước, ông Mười Hương đi giữa, tôi chạy sau cùng.
Lúc đó, ông bịt khăn rằn, mặc áo ngắn tay. Chúng tôi đạp xe tầm 50 km đưa ông ấy về Bời Lời ở huyện Trảng Bàng (Tây Ninh) (lúc đó là căn cứ chính của cụm tình báo A.18 - tiền thân của H.63). Dọc đường ông ấy đạp xe phấn khởi lắm. Cuộc tẩu thoát khỏi nhà tù của ông Mười Hương chỉ diễn ra vỏn vẹn trong 1 ngày.
Hàng chục năm sau gặp lại, ông Mười Hương vẫn giới thiệu tôi với mọi người: “Đây là Tư Cang, người cứu tôi ra khỏi tù Mỹ Diệm”. Lúc đó tôi chỉ là anh đại tá về hưu làm tổ trưởng tổ bột giấy của Thanh niên xung phong ở TP.HCM, còn ông ấy là Phó bí thư Thành ủy TP.HCM.

- Phạm Xuân Ẩn trong vỏ bọc phóng viên tờ Time đã lái chiếc Renault đợi Mười Hương ngay cổng nhà tù rồi chở về tới ngã tư Bảy Hiền. Làm như vậy lẽ nào không bị nghi ngờ gì?

- Không. Cai ngục ăn ý với Phạm Xuân Ẩn rồi. Nó lấy 100.000 đồng thì còn nói gì nữa. Số tiền đó lớn lắm, nó đâu dám hé ra, vừa mất hết lộc lại khéo bị liên lụy.
Việc cứu ông Mười Hương, ngoài chỉ thị của cấp trên là bằng mọi giá thì còn có những tình cảm riêng. Giữa Phạm Xuân Ẩn và ông Mười Hương có thể coi như tình cha con. Người chở ông Mười Hương khi ra khỏi tù chỉ có thể là Phạm Xuân Ẩn bởi ông ấy là nhà báo, có thẻ nên đi lại dễ dàng. Mà cũng chỉ dám chở 2 cây số rồi chuyển qua xe mình. Kế hoạch chúng tôi chuẩn bị cũng tươm tất lắm, tập qua tập lại mấy lần.

- Các đầu mối ông Mười Hương xây dựng có ý nghĩa sao với ngành tình báo miền Nam sau này?

- Mạng lưới do ông Mười Hương xây dựng thì người thành công nhất là ông Phạm Xuân Ẩn. Ông ấy chính là người phân tích cho ông Phạm Xuân Ẩn vì sao phải đi học nghề báo bên Mỹ. Bởi chỉ phóng viên là được len lỏi khắp nơi lấy tin. Ông thuyết phục Phạm Xuân Ẩn ra đi.
Khi ông Mười Hương bị bắt, người em của Phạm Xuân Ẩn gửi thư qua Mỹ nói có một ông già dắt chim đi vô rừng thì bị bắt. Nói lóng lóng vậy nhưng đọc thư ở bên đó, ông Ẩn biết Mười Hương bị bắt. Cấp trực tiếp bị bắt rồi, giờ phải tính làm sao? Nếu ở lại Mỹ, cuộc sống của Phạm Xuân Ẩn sẽ dễ dàng và sung sướng hơn rất nhiều. Nhưng sự kiện Mười Hương bị bắt cũng khiến Phạm Xuân Ẩn quyết tâm dứt bỏ mọi thứ và trở về.

Ông Phạm Xuân Ẩn (ngoài cùng bên trái) và ông Nguyễn Văn Tàu (thứ 3 từ trái qua) phối hợp tổ chức giải cứu Mười Hương. Ảnh tư liệu Cụm tình báo H.63.

- Một số người gọi ông Mười Hương là Hương sự thật. Chính ông Mười Hương cũng từng nói: Chịu đựng, rồi sự thật sẽ chiến thắng. Liệu sự thành thật có mâu thuẫn với cuộc sống của một chỉ huy tình báo lão luyện không?

- Chân thật thì tôi với ông Phạm Xuân Ẩn rất chân thật. Nhưng tôi thấy ông Ẩn là người nhiều chiêu dữ lắm. Nội việc ông ấy nuôi con chó mà biết nghe điều khiển bằng tiếng Pháp, tôi thấy cha đó có tài ghê. Mà việc gì vô nói với ông ấy cũng hoàn thành.
Ví dụ, năm 1968, chuẩn bị bước vô đợt 2 trận Mậu Thân, tay trung tá của mình tên là Tám Hà ra hàng. Trên gọi điện cho tôi phải lấy bằng được bản khai của Tám Hà đem về. Tôi xuống gặp Phạm Xuân Ẩn, ông ấy nói có thể lấy được. Thường Phạm Xuân Ẩn hay mua chuộc mấy người giữ hồ sơ để cung cấp tài liệu cho ông. Họ chỉ biết ông ấy là nhà báo, viết rồi cho tiền chứ đâu biết ông ấy là cộng sản. Dáng ông ấy đi sành điệu quá mà.
Phạm Xuân Ẩn lấy được bản khai. Tám Hà khai ráo không sót gì, có cả việc vũ khí tích trữ gần Tân Sơn Nhất. Lấy được tài liệu tôi mới nói với Phạm Xuân Ẩn: "Nhiệm vụ chính hoàn thành rồi. Giờ ông lên lầu 3, chỗ cục tình báo nước ngoài hay họp, hỏi coi bên Mỹ tính sao với thông tin này".
Thế rồi tôi ngồi dưới Givral uống cà phê chờ. Một hồi, ông ấy xuống nói: "Hay lắm anh Tư. Bên Mỹ nghe mình chuẩn bị đánh sợ quá. Tổng thống nói với các phóng viên nếu mà Việt Cộng đánh đợt 2 thì chỉ có thương lượng rút quân".

- Ông Phạm Xuân Ẩn được coi là điệp viên hoàn hảo trong suốt 15 năm với vỏ bọc một nhà báo. Thời kỳ đầu tiên ông Mười Hương nhìn thấy tư chất gì ở ông Phạm Xuân Ẩn?

- Tôi nghĩ ông Mười Hương thấy lòng yêu nước khi ông Ẩn cầm cờ đi biểu tình năm 1950. Hai là ông Ẩn nói tiếng Anh trôi chảy. Trình độ của ông Mười Hương phát hiện người như vậy là giỏi.
Người tình báo số 1 là người lấy được tin quan trọng. Trong mạng lưới tình báo, tôi chỉ là người phụ trách, tổ chức đường dây. Nhiệm vụ chính của tôi là làm sao đưa tin ông Ẩn lấy được về bên kia an toàn và nhanh nhất. Còn Phạm Xuân Ẩn mới là người lấy tài liệu. Số tài liệu ấy mà rơi vào tay đối thủ thì ông ấy cũng chết.
Phạm Xuân Ẩn xây dựng một vỏ bọc hoàn hảo cho mình giữa Sài Gòn. Ông đi lại có con chó Becgie lững thững đi theo. Xuống ôtô là nắm lấy dây da. Con chó biết nghe lời bằng tiếng Pháp.
Đám sĩ quan Mỹ thấy Phạm Xuân Ẩn cũng rất vồn vã mời lên nói tình hình Sài Gòn trong lúc chúng đi vắng. Nói chuyện có trả tiền nhé. Nói 1 tiếng trả tiền 1 tiếng, rất sòng phẳng. Phạm Xuân Ẩn cũng là người có khiếu hài hước, ông vào quán Givral nói chuyện tiếu lâm là phóng viên nước ngoài cười lăn.
Tìm được người như ông Ẩn, định hướng đi Mỹ học, hòa nhập vào xã hội Sài Gòn lúc bấy giờ để hoạt động tình báo là cái tài tình của ông Mười Hương.

- Sau này trong thời gian làm việc và kể cả chơi với ông Ẩn, ông Ẩn nói gì về ông Mười Hương?

- Ông ấy kể lại đứa em viết thư qua bển (Mỹ - PV), ông đọc cái là hiểu. Rồi ông ấy đấu tranh tư tưởng, quyết định về. Lúc ông Mười Hương bị bắt thì ông Ẩn cũng thương lắm nhưng biết là mình không thể cứu ông ấy ra được.
Sau này thì ông Ẩn vẫn nhắc ông Mười Hương với lòng tôn trọng vì thấy ông ấy chỉ cho con đường đi đúng. Ông Mười Hương là người vạch tương lai cho ông Ẩn.
Tương lai đó là để phục vụ tổ quốc, trở thành một điệp viên tầm cỡ thế giới.

Đại tá Nguyễn Văn Tàu (tức Trần Văn Quang, Tư Cang) sinh năm 1928 tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Năm 1945, ông tham gia cách mạng. Ông là Cụm trưởng Cụm tình báo H.63 trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, là cấp trên trực tiếp của những điệp viên nổi danh như Phạm Xuân Ẩn, Tám Thảo, Vũ Ngọc Nhạ, Lê Hữu Thúy… Cụm H.63 đã được phong tặng Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 1971.
Ông Tư Cang đã được Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu như: Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Quân công hạng Nhì, Huân chương Độc lập hạng Nhì, danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 2006...

Ông Mười Hương đã đạo diễn cho các tình báo huyền thoại như thế nào

X6 Phạm Xuân Ẩn hay "ông cố vấn" Vũ Ngọc Nhạ... đều là những điệp viên huyền thoại dưới bàn tay đạo diễn của chỉ huy Mười Hương. Họ khiến CIA phải thừa nhận thất bại ê chề.

Hà Hương - Thu Hằng thực hiện

Đồ họa: Minh Hồng