Trên vùng đất nguyên sơ trong ca khúc Giấc mơ Chapi của nhạc sĩ Trần Tiến, những người yêu nhạc Việt đặc biệt là những ca khúc đậm hơi thở đại ngàn luôn nhắc về NSND Y Moan như một huyền thoại. 
35 năm hoạt động nghệ thuật nhưng ông đã để lại cho nền âm nhạc Việt Nam nói chung và dòng chảy đam mê đối với những thế hệ ca sĩ trẻ bước ra từ mảnh đất Tây Nguyên nói chung một tấm gương cho ý chí vươn lên số phận nghèo khó, một ngọn lửa căng tràn nhiệt huyết, một giọng hát mệnh danh "trăm năm có một". 
Thậm chí cho tới khi ở quãng cuối cùng của cuộc đời với căn bệnh ưng thư dạ dày quái ác NSND Y Moan vẫn cố gắng rong ruổi khắp các sân khấu cả nước, cũng như hoàn thành liveshow đầu tiên trong đời Ngọn lửa cao nguyên (diễn ra tại Hà Nội).
5 năm sau ngày mất, những gì khán giả nhớ tới Y Moan chỉ qua những tư liệu bài hát hay hình ảnh trên báo chí. 5 năm đó, một di nguyện của giọng ca Giấc mơ Chapi - NSND Y Moan vẫn chưa được thực hiện, một liveshow tri ân khán giả quê nhà Buôn Mê Thuột. 
NSND Y Moan, di nguyen cua NSND Y Moan
 Con trai lớn của NSND Y Moan, ca sĩ Y Vol chia sẻ về ước muốn cuối cùng dang dở của cha là thực hiện liveshow tri ân khán giả Buôn Ma Thuột. 
"Ngay sau liveshow tại Hà Nội (2010), bố tôi đã mong muốn được thực hiện tiếp một liveshow nữa tại Buôn Ma Thuột để tri ân khán giả quê nhà, gần nửa năm sau đó bố mất và ước mơ vẫn còn dang dở. Giỗ đầu bố, chúng tôi luôn ấp ủ thực hiện di nguyện cuối cùng đó cho bố bằng cách tìm kiếm ê-kíp, lên ý tưởng và liên lạc với các ca sĩ thế hệ sau của bố, nhưng vì công việc và điều kiện tài chính không cho phép, chúng tôi đành gác lại", con trai lớn của NSND Y Moan, ca sĩ Y Vol chia sẻ về di nguyện còn dở dang của cha trước lúc qua đời. 
Tuy nhiên dưới sự hỗ trợ của nhạc sĩ Nguyễn Cường và Đài truyền hình Việt Nam tại TP.HCM, một mini concert để tôn vinh NSND Y Moan đã được khởi động. Nói về liveshow di nguyện của cha, con trai NSND Y Moan hạnh phúc nói: "Mãi cho tới gần đây ước muốn đó của chúng tôi cũng thành hiện thực dưới sự hỗ trợ của nhạc sĩ Nguyễn Cường và đạo diễn Đinh Anh Dũng cùng chương trình Sol Vàng.  Liveshow với tên gọi 'Y Moan - Huyền thoại cao nguyên' sẽ là món quà mà gia đình muốn thay mặt NSND Y Moan tri ân tới khán giả đã luôn ưu ái, ủng hộ. Đồng thời đây cũng chính là dịp để chúng tôi hoàn thành tâm nguyện của cha và món quà kỷ niệm để nhớ về cha mình. Thay mặt gia đình, tôi xin gửi lời cảm ơn tới tất cả khán giả trên cả nước". 
NSND Y Moan, di nguyen cua NSND Y Moan
 Hai con trai NSND Y Moan kết hợp cùng đạo diễn Đinh Anh Dũng thực hiện live concert di nguyện cuối cùng tri ân khán giả cho cha mình nhân kỷ niệm 5 năm ngày mất.
Như vậy, live concert Sol Vàng: Y Moan - Huyền thoại cao nguyên sẽ là liveshow cuối cùng được truyền hình trực tiếp trong chuỗi chương trình Sol Vàng (tôn vinh các ca sĩ - nhạc sĩ nổi bật trong nền âm nhạc Việt Nam) của Đài truyền hình Việt Nam tại TP.HCM. Vẫn giữ trọn vẹn phân khúc nội dung, live cocert Y-Moan sẽ gồm thành 3 chương: Nồng nàn cao nguyên, Giai điệu núi rừng Chim bay về cội. 
14 tới 16 ca khúc tiêu biểu nhất mang đến thành công và ghi dấu ấn đậm nét của NSND Y Moan trong lòng công chúng sẽ được tái hiện lại qua những thước phim tư liệu, hình ảnh của ông thu thập được từ các Đài truyền hình mà ông đã biểu diễn. Đặc biệt hơn hết, tiếng hát của cố NSND Y Moan sẽ được vang lên song ca cùng 2 con trai ông.  
Live concert kỷ niệm 5 năm ngày mất cố NSND Y Moan dĩ nhiên không thể thiếu đi tiếng hát gắn liền với núi rừng Tây Nguyên, "họa mi" Siu Black. Ngoài ra, đêm nhạc còn nhận được sự ủng hộ của già làng - nơi NSND Y Moan sinh trưởng lên sân khấu chia sẻ những hồi tưởng về ông trước khán giả xem truyền hình nói chung và khán giả Buôn Ma Thuột nói riêng. 
Live concert Y Moan - Huyền thoại cao nguyên sẽ diễn ra tại Nhà hát Hòa Bình vào lúc 20g ngày 14.11.2015 và được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV9. 
NSND Y Moan tên thật là Y Bliêo (1957 - 2011). Ông là người dân tộc Ê-đê. Nhà nghèo có tới 7 anh chị em nên từ lớp 6 Y Moan đã bỏ học. Năm 18 tuổi, nhờ giọng hát thiên phú ông đã được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đak Lak. 
Con đường âm nhạc chuyên nghiệp của Y Moan khởi sắc khi ông được cử ra Hà Nội theo học Nhạc viện Hà Nội. Tại đây, ông gặp được NS Nguyễn Cường - người thầy và cũng là người phát hiện ra bồi dưỡng tài năng cho ông. Sau đó, Y Moan được cử đi tu nghiệp tại Bungari, Đức, Nga, Hungari, Rumani,....
Năm 1981, Y Moan trở lại biểu diễn tại quê nhà Buôn Ma Thuột khi thể hiện những sáng tác mới cho tỉnh Đak Lak. Từ những ca khúc của NS Nguyễn Cường như: Ơi M'Đrak, Ly cà phê Ban Mê, Anh muốn sống bên em trọn đời,... đã tạo bước ngoặt lớn đưa Y Moan lên đỉnh cao của sự nghiệp. 
Năm 1997, ông được phong tặng Nghệ sĩ ưu tú. Năm 2000 được Bộ VH TT và TT tặng Huy chương vì sự nghiệp Văn hóa. Năm 2010 ông được đón nhận danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân do Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng. 
Cùng tháng 4.2010 ông biết mình mắc bệnh ung thư dạ dày. Tháng 8.2010 dưới sự hỗ trợ một lần nữa của NS Nguyễn Cường, NSND Y Moan đã thực hiện xong album nhạc và liveshow nhạc đầu tiên trong sự nghiệp 35 năm ca hát của mình. Đầu năm 2011, ông qua đời. 
Diệu Linh - Ảnh: Nguyên Trương