5giờ sáng ngày 20/2, tất cả cán bộ, chiến sỹ của tiểu đoàn đã vào vị trí sẵn sàng, triển khai đào hầm hào, công sự chiến đấu. Trong đợt 1, từ ngày 20/2 đến 4/3, tiểu đoàn thực hiện đánh phòng ngự chốt giữ mục tiêu kết hợp với phản kích. Đợt hoạt động thứ 2 của tiểu đoàn diễn ra từ ngày 9/3 đến 14/3. Tiểu đoàn tổ chức đi trinh sát 4 điểm, đánh 2 trận, 1 trận phục kích, 1 trận tập kích.
Ngày 10/3/1979, tiểu đoàn tổ chức phục kích nhằm tiêu diệt đoàn xe cơ giới của đối phương trên quốc lộ 3. Lực lượng luồn sâu của tiểu đoàn có 3 mũi phối hợp với dân quân du kích địa phương bí mật áp sát phục kích địch ở khu vực đồi Nà Cay. Mũi 1 có 20 chiến sỹ do đồng chí Đào Văn Quân chỉ huy trưởng, đồng chí Tường Duy Chính là chỉ huy phó. Mũi 2 có 19 chiến sỹ là mũi phụ. Mũi 3 là bộ phận cối 82mm do anh Dương chỉ huy có nhiệm vụ bắn kiềm chế địch, đề phòng chúng phản ứng vào đội hình của đơn vị.
Sau 2 đêm hành quân đến bản Nà Toòng thì đơn vị được lệnh dừng lại để trinh sát. Có 3 dân quân khu Thanh Sơn là Phan Thị Hoa, Lã Thị Sự và Vương Văn Ngô được điều đến dẫn đường cho đơn vị. Tất cả được lệnh đi sâu vào khu chiến, nơi địch đóng dày đặc trên các đồi Thiên Văn, Pháo Đài... Riêng ở đồi Thiên Văn có tới 1 trung đoàn, hàng ngày chúng canh gác trên đoạn đường ra vào cửa ngõ thị xã. Nhiệm vụ của tiểu đoàn ĐC 45 là phải đánh nhanh rồi tản nhanh, nếu không sẽ bị hãm trong vòng vây của địch.
Trời vừa sáng thì đơn vị cũng đào xong công sự và địch bắt đầu xuất hiện. Lúc đầu chỉ là 1 chiếc xe tải từ Tài Hồ Xìn chạy tới. Đến chân đồi Nà Cay, chiếc xe dừng lại để những tên lính đối phương bốc hàng rồi vào bản vơ vét gà, vịt, lợn của dân ta. Đến 8 giờ 30 phút, 8 chiếc xe tải khác chứa đầy hàng và xe đạp hỏng vẫn từ Tài Hồ Xìn chạy về thị xã. Nửa giờ sau có 17 chiếc xe chở đầy quân địch và đạn tên lửa H12 từ thị xã Cao Bằng chạy qua trận địa.
Nguyễn Văn Thành, nguyên chiến sỹ Đại đội 1, tiểu đoàn ĐC45, kể: Khi chiếc xe cuối cùng vào đúng vị trí khoá đuôi thì đồng chí Nguyễn Văn Sinh được lệnh nổ súng. Trên vai anh, quả đạn B41 vọt ra khỏi nòng, cắm vào thùng xe nổ tung. Tiếp đó là tiếng thủ pháo, lựu đạn nổ xen lẫn từng tràng liên thanh của AK dồn dập đánh địch. Ở vị trí phía trước chặn đầu, chiến sỹ Hà Văn Nhạc bắn 3 viên AK báng gấp tiêu diệt tên cầm lái. Chiếc xe thứ 2 bị Đại đội phó Tường Duy Chính tiêu diệt bằng 1 quả B41.
Đạn tên lửa H12 trên xe bị đốt cháy nổ tung liên tiếp. Thế là cả đội hình 14 chiếc còn lại với hơn 200 tên địch nằm gọn trong tầm súng và biển lửa. Chỉ huy trưởng Đào Văn Quân chỉ huy các chiến sĩ Lợi, Công, Đề và anh dân quân Vương Văn Ngô đánh tạt sườn. Đồng chí Quân bắn luôn 6 phát B41 vào 6 chiếc xe đang nối nhau, bóp còi inh ỏi để tìm đường tẩu thoát. Địch từ trên xe nhảy xuống chỉ kịp giúi đầu xuống sàn xe hoặc nằm rạp xuống 2 bên rãnh thoát nước. Từ trên cao, chiến sĩ ta chỉ việc bỏ lựu đạn, thủ pháo, bắn AK xuống tiêu diệt hết quân địch”.

Trong lúc đơn vị đang tiêu diệt đoàn xe của đối phương thì hàng trăm tên địch chốt trên các đồi Thiên Văn và Yên Ngựa nghe thấy tiếng súng nổ đã bỏ súng, vội vã chạy lên đồi cao nhìn ngọn lửa đang bốc nghi ngút từ mặt quốc lộ 3. Chớp thời cơ, trung đội trưởng cối 82 mm ra lệnh đánh. Hàng chục quả đạn đã được tính toán kĩ lưỡng phần tử bắn nối đuôi nhau giội lửa xuống đầu địch, tiêu diệt hơn 100 tên nữa.
Tất cả trận đánh chỉ diễn ra trên 20 phút. Khi bọn địch phản ứng thì đơn vị đã nhanh chóng theo 3 chiến sĩ dân quân thọc qua bản Nà Cay, trở về vị trí tập kết.
Có thể nói trận đánh phục kích trên quốc lộ 3 đã đạt hiệu suất cao, thắng lợi giòn giã. Tiểu đoàn ĐC 45 được tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Nhất; nhiều tập thể đại đội và cá nhận được tặng thưởng huân chương và bằng khen.
Ngay sau trận thắng đó, tiểu đoàn ĐC45 tổ chức tiếp trận tập kích bí mật đối phương tại khu vực đường số 4. Từ ngày 15/3 đến ngày 17/3/1979, tiều đoàn tiếp tục bám trụ, đồng thời tổ chức lực lượng truy kích đối phương trên đường rút chạy. Mặc dù đường hành quân xa, công tác bảo đảm khó khăn nhưng đơn vị vẫn kiên quyết chấp hành nhiệm vụ, hành quân liên tục suốt ngày đêm, đến các khu vực được phân công, sẵn sàng chiến đấu theo nhiệm vụ.
Chuyển mọi hoạt động sang thời chiến

Cuối tháng 2/1979, trước tình hình chiến tranh nổ ra trên toàn tuyến biên giới phía Bắc, Tổng Tham mưu trưởng ra quyết định điều động Tiểu đoàn 47 (Quân khu 7) về trực thuộc Mặt trận 479, Tiểu đoàn 406 (Quân khu 5) về trực thuộc tỉnh Hoàng Liên Sơn, Tiểu đoàn 44 ở lại thuộc đội hình Quân đoàn 4.
Nhận lệnh của BQP, ngày 1/3/1979, Trung đoàn 198b hành quân gấp về nước tăng cường cho Quân khu 1. Tiếp đó, tháng 6/1979, Bộ điều động Trung đoàn ĐC 113 đang ở chiến trường Campuchia về nước làm lực lượng cơ động của Bộ. Tiểu đoàn ĐC45 đã sáp nhập và Trung đoàn ĐC 113.
Theo lệnh của Bộ Tổng Tham mưu, tháng 12/1979, Tiểu đoàn 1a và Đoàn A54, Đoàn S74 hoạt động ở phía Tây được lệnh về nước, trực thuộc Đoàn ĐC 1 (BTLĐC). Như vậy đến cuối năm 1979, lực lượng cơ động chiến đấu của Binh chủng Đặc công (BCĐC) đang làm nhiệm vụ quốc tế ở nước bạn đã về nước làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
Từ khi chiến sự ở biên giới phía Bắc bùng nổ, BTLĐC đã tổ chức nắm đối tượng tác chiến mới trên các hướng, nắm chắc tình hình mọi mặt (địa hình, thời tiết, …), xây dựng các kế hoạch tác chiến, xác định các hình thức chiến thuật, thế đánh linh hoạt của ĐC. Thường vụ Đảng ủy BCĐC xác định nhiệm vụ trước mắt của Binh chủng là chuyển toàn bộ mọi hoat động của Binh chủng vào thời chiến, xây dựng phương án tác chiến trên mọi hướng, các địa bàn, xây dựng lực lượng luồn sâu.
Để đáp ứng yêu cầu chiến đấu, đến cuối năm 1979 ở tất các quân khu đều đã tổ chức phòng đặc công, mỗi quân khu có 1 tiểu đoàn đặc công. Ngày 7/5/1979, BQP ra quyết định thành lập các trung đoàn ĐC 779, 780, 114 trực thuộc BTLĐC. Ngày 21/8/1979, Bộ trưởng BQP ký quyết định thành lập Trung đoàn đặc công nước 820 trực thuộc BTLĐC.
Năm 1980 và những năm tiếp theo, đối phương vẫn tiếp tục sử dụng hỏa lực, binh lực đánh phá và lấn chiếm nhiều nơi trong nội địa các tỉnh biên giới phía Bắc, nhất là từ ngày 2/4 đến ngày12/7/1984, đối phương liên tục dùng sinh lực và hỏa lực mở nhiều đợt tiến công lấn chiếm ở 27 khu vực và 243 điểm cao Trước hành động dùng vũ trang xâm lược, lấn chiếm của đối phương, Bộ đội ĐC đã cùng với quân dân các tỉnh biên giới tiếp tục chiến đấu đánh trả quyết liệt, giữ vững các điểm mà đối phương có ý định lấn chiếm.

Đánh giá về hoạt động chiến đấu của Bộ đội ĐC tại Hội nghị rút kinh nghiệm chiến đấu trên địa bàn Quân khu 2 vào cuối năm 1986, Trung tướng Vũ Lập- Tư lệnh Quân khu 2, khẳng định: “Bộ đội ĐC đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới và giúp các đơn vị quân khu tác chiến giành thắng lợi. Các đơn vị ĐC đã thực sự góp phần giữ vững phần đất của Tổ quốc trên địa bàn biên giới”.

(Bài viết có sử dụng một số tư liệu của Nhà Xuất bản Quân đội nhân dân)
(An Ninh - Quốc Phòng) - Xin gửi tới độc giả đánh giá của phía Trung Quốc về lực lượng bộ binh ưu tú này của chúng ta.
Lực lượng Đặc công Quân đội Nhân dân Việt Nam, với khẩu hiểu: “Đặc biệt, tinh nhuệ, anh dũng, tuyệt vời, mưu trí, táo bạo, đánh hiểm thắng lớn” đã bao phen lập đại công đóng góp vào nền hòa bình của đất nước.
Bộ đội Đặc công Lục quân Việt Nam
Việt Nam là 1 cường quốc quân sự của khu vực Đông Nam Á , cũng là nơi bộc phát của nhiều cuộc chiến tranh lớn trong thế kỷ 20. Vì vậy quân đội Việt Nam đã được kinh qua trận mạc và dạn dày kinh nghiệm chiến đấu. Trong quá trình chiến đấu chống lại các thế lực xâm lược đến từ bên ngoài, quân đội Việt Nam (QDVN) cũng đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm tác chiến thực chiến, trong đó nổi trội nhất là binh chủng bộ đội đặc công.
Lịch sử hình thành và phát triển của bộ đội đặc công Việt Nam bắt đầu từ kháng chiến chống Pháp. Khi ấy, nhằm chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp, Việt Nam đã tổ chức nhiều tiểu đội cốt cán, nổi trội , chuyên chịu trách nhiệm xuất phát từ căn cứ trong rừng rậm tiến hành ám sát sĩ quan quân đội Pháp và tập kích các căn cứ của quân đội Pháp. Năm 1964, các tiểu đội này bắt đầu tập hợp thành các tổ chiến đấu và nằm trong biên chế đoàn đặc công 305.
Trong 10 năm kháng chiến chống Mỹ sau đó, đoàn đặc công 305 đã tổ chức nhiều trận đánh du kích, tập kích, gây nhiều tổn thất lớn cho Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng Hòa. Họ được mệnh danh là ” B-52″, ” Những chú tắc kè hoa của Bắc Việt”. Năm 1966, Hải quân Bắc Việt cũng bắt đầu thành lập đoàn đặc công nước 126 . Ngày 19 tháng 3 năm 1967, QDVN chính thức thành lập “Bộ tư lệnh bộ đội đặc công” tại Hà Nội.
Sau ngày giải phóng, QDVN nhằm đáp ứng yêu cầu chính trị, ngoại giao đã không ngừng đào tạo, huấn luyện, tăng cường trang bị vũ khí, cơ sở vật chất cho bộ đội đặc công. Hiện nay bộ đội đặc công Việt Nam là 1 binh chủng độc lập, do bộ tổng tham mưu trực tiếp chỉ huy. Biên chế bao gồm: đoàn 113, 429, 198 (đặc công lục quân), đoàn 126 (đặc công nước), đoàn 1 (Biệt động quân). Quân số từng đoàn từ 200-1100 người ,tổng quân số khoảng 5200 người. Ngoài ra hải quân Việt Nam còn có lữ đoàn đặc công hải quân 861, lữ đoàn đặc công lính thủy đánh bộ 126, 147 trực thuộc hải quân. Trong số 10 quân khu thì có 7 quân khu biên chế 1 đoàn đặc công trực thuộc quân khu.
Vũ khí của đặc công Việt Nam là pháo cối nòng 82mm, pháo không giật 60mm, súng chống tăng, súng tiểu liên hạng nhẹ, súng nhắm, súng ngắn và súng giảm thanh, các loại lựu đạn, mìn , dao và các thiết bị thông tin liên lạc hạng nhẹ.
Việc huấn luyện của bộ đội đặc công Việt Nam gồm 2 hạng mục: huấn luyện nhà trường và huấn luyện thực chiến. Việc huấn luyện tại trường do các sĩ quan đặc công trực tiếp đảm nhiệm. Hiện nay , Việt Nam có 2 trường huấn luyện đặc công chính là trường sĩ quan đặc công lục quân và trường đặc công hải quân. Số học viên mỗi trường khoảng hơn 200 người. Thời gian huấn luyện từ 3 đến 6 tháng.
Sau khi kết thúc khóa huấn luyện và về với đơn vị, các tân binh phải trải qua khóa huấn luyện thực chiến hơn 200 ngày. Nội dung huấn luyện gồm : xạ kích, cài mìn, chiến đấu tay không, ngụy trang, đánh bộc phá cùng nhiều bài tập chiến đấu khác. Sau khi kết thúc các bài huấn luyện thực chiến cơ bản, căn cứ vào từng đơn vị và nhiệm vụ, các tân binh sẽ trải qua đợt huấn luyện thực chiến theo tổ , bao gồm: xạ kích, vượt và phá chướng ngại vật, võ thuật, bơi lội, lái xe, nhảy dù, trinh sát, ám sát, bắt cóc, giáo dục chính trị…
Nhiều năm tôi luyện trong chiến tranh đã giúp cho bộ đội đặc công Việt Nam có được trình độ tác chiến, kỹ năng chiến đấu và kinh nghiệm chiến trường rất cao. 1 cựu binh Mỹ đã nhận xét về đặc công Việt Nam như sau: ” Khi hành quân trong rừng rậm, bạn không bao giờ phát hiện ra họ. Bạn chỉ biết đến sự có mặt của họ khi bạn phát hiện ra mình chỉ còn lại một mình”.
Những điểm mạnh của bộ đội đặc công Việt Nam gồm:
– Thiên về độc lập tac chiến. Mỗi 1 tổ đặc công đều có những nhiệm vụ tác chiến riêng biệt. Mệnh lệnh của sỉ quan chỉ huy được chấp hành triệt để. Trong khi tác chiếm, rất ít khi có sự liên lạc giữa tổ đặc công và sở chỉ huy, giữa các tổ đặc công với nhau. Khi xảy ra tình huống bất ngờ, quyền quyết định thuộc về tổ trưởng tổ đặc công đó. Điều này tạo nên sự linh hoạt và cơ động rất cao cho đặc công Việt Nam.
Ưu điểm về ngụy trang. Để đạt được tính đột biến và sự bất ngờ trong tác chiến. Ngoài việc thành thạo lợi dụng màn đêm và điều kiện thời tiết , đặc công Việt Nam còn nổi bật trong khả năng ngụy trang thành dân thường, sử dụng ngôn ngữ đối phương để hoạt động tình báo. Trong chiến đấu, đặc công Việt Nam có sở trường ngụy trang phù hợp với từng hoàn cảnh chiến đấu như: rừng rậm, ao hồ, đầm lầy, hoang mạc…
-Khả năng sinh tồn cao. Đặc công Việt Nam luôn được huấn luyện để sống sót trong mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Thông thường, lương khô mang theo của từng người lính chỉ đủ dùng trong 3,4 ngày, số còn lại là do chính người lính tìm kiếm bằng săn bắt và hái lượm.
Bộ đội đặc công nước Việt Nam
Quy định đầu tiên về tiêu chuẩn của đặc công nước Việt Nam là : mỗi người lính bắt buộc phải bơi được liên tục quãng đường 20 km , đứng nước liên tục trong 4 tiếng đồng hồ, lặn không ống thở với độ sâu trên 30 m, có thể liên tục mang thủy lôi hẹn giờ đặt tại vị trí đã định trong 24 giờ . Những năm gần đây, đặc công nước Việt Nam ngày càng nâng cao năng lực chiến đấu của mình thông qua việc không ngừng tham gia diễn tập tác chiến biển đảo và tác chiến gần bờ.
Thành lập từ năm 1967, đặc công nước hải quân Việt Nam là 1 đơn vị đặc công chuyên nghiệp, trình độ chiến đấu cao. Bao gồm 2 lữ đoàn đặc công chính: đoàn 126 tại Cam Ranh và đoàn 861 tại Nha Trang.
Thủ pháp quen thuộc của đặc công hải quân Việt Nam là xâm nhập tàu thuyền, căn cứ hậu cần, căn cứ chỉ huy gần bờ nhằm đột kích phá hoại. Cách thức tác chiến thường là lợi dụng đêm tối , điều kiện thời tiết xấu như mưa, bão, sương mù…cơ động tổ chức từ 1 đến 2 tổ đặc công dùng thuyền nhỏ và đồ lặn chuyên dụng nhằm tiếp cận địch . Lúc này, bán kính tiếp cận không quá 5 km, bán kính trinh sát 1 km. Sau khi tiếp cận với cự ly gần nhất theo yêu cầu tác chiến, các tổ đặc công sẽ tiến hành đột kích bất ngờ, tiêu hủy căn cứ hậu cần, thiết bị vũ khí và sinh lực địch.
Mục tiêu chủ yếu thường là khu chỉ huy địch, kho vũ khí, khu hậu cần tiếp tế…Trong số thủy lôi mà đặc công nước Việt Nam thường dùng, có cả loại thủy lôi 69-I, 69-II do Trung Quốc viện trợ trước đây.
Hiện nay, bộ đội đặc công nước Việt Nam đã được trang bị thêm nhiều vũ khí hạng nặng như: hỏa tiễn chống tăng, xe thiết giáp lội nước…
Hải quân Việt Nam chủ trương huấn luyện bộ đội đặc công nước trở thành “đội tiên phong” trong tác chiến đổ bộ biển đảo hiện nay. Mục đích tác chiến là hoàn thành vai trò “cú đấm thép” trong các trận chiến quan trọng-đánh vào đầu não địch. Các thành tích nổi bật của đặc công nước Việt Nam có thể kể đến việc tiêu diệt hàng chục tàu chiến địch trong kháng chiến chống Mỹ, trong đó có cả tàu chở dầu trọng tải hàng chục ngàn tấn, đánh chiếm cảng Xihanuc trong chiến tranh xâm lược Campuchia và nhiều thành tích khác.
* Trong cuốn sách trên còn có bảng xếp hạng 50 đơn vị đặc công hàng đầu Thế giới. trong đó binh chủng đặc công Việt Nam được xếp thứ 14. Đơn vị đặc công của 10 nước đứng đầu là : Mỹ, Nga, Anh, Isarel, Nhật, Pháp, Ấn Độ, Đức, Ý, Nam Phi.
Theo Khái quát về các binh chủng đặc công trên thế giới (Tiêu Đạt Hỷ, Hàn Chí Hồng)
(Theo Infonet)