BÍ ẨN ĐƯỜNG ĐỜI 96

(ĐC sưu tầm trên NET)

                                                         Đại tướng Hoàng Văn Thái

Đại tướng Hoàng Văn Thái

 

Đại tướng Hoàng Văn Thái - Võ, Văn toàn diện

Đại tướng Hoàng Văn Thái được đánh giá là một trong những vị tướng có ảnh hưởng quan trọng nhất trong việc hình thành và phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam, người có công lớn trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc chống chủ nghĩa thực dân.

Người “có duyên” cầm cờ từ ngày thành lập quân đội

Đại tướng Hoàng Văn Thái tên thật là Hoàng Văn Xiêm, sinh tháng 5/1915 tại làng An Khang, tổng Đại Hoàng (nay là xã Tây An, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình).

Từ nhỏ, Hoàng Văn Xiêm là một học sinh chăm chỉ, ham học nhưng năm 13 tuổi đã phải bỏ học đi làm thuê. Năm 1936, do tham gia các hoạt động bãi công chống lại chủ mỏ thiếc Tĩnh Túc (Cao Bằng), ông bị đuổi việc. Hoàng Văn Xiêm trở về quê và tích cực hoạt động trong phong trào Mặt trận dân chủ. Tháng 3/1938, ông trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương. Tháng 9/1941, ông lấy bí danh là Quốc Bình, cùng với Hoàng Minh Thảo, Đàm Quang Trung, Vũ Lập được cử đi học tại trường Quân sự Liễu Châu (Trung Quốc). Cuối tháng 10/1944, Hoàng Văn Xiêm về nước với bí danh mới: Hoàng Văn Thái.

Ngày 22/12/1944, Hoàng Văn Thái là một trong số 34 đội viên đầu tiên của Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, được phân công phụ trách tình báo và kế hoạch tác chiến. Theo hồi ức của các đồng đội, ông là người cầm lá cờ trong buổi lễ thành lập đội. Trong trận đánh đồn Nà Ngần, ông cũng là người cắm lá cờ chiến thắng. Không chỉ Hoàng Văn Thái mà cả vợ ông cũng “có duyên” với lá cờ trong những ngày trọng đại. Bà Đàm Thị Loan (phu nhân của ông) là một trong hai người kéo lá cờ đỏ sao vàng trên kỳ đài trong buổi lễ Độc lập thiêng liêng ngày 2/9/1945 ở Hà Nội.

Vị tướng tham mưu lỗi lạc

Ngày 7/9/1945, Chủ tịch  Hồ Chí Minh ra chỉ thị thành lập Bộ Tham mưu và chỉ định Hoàng Văn Thái làm Tham mưu trưởng với những lời căn dặn: “... tổ chức, huấn luyện quân đội cho giỏi; tổ chức nắm dịch, nắm ta rõ ràng, bày mưu kế khôn khéo; tổ chức chỉ huy thông suốt, bí mật nhanh chóng, kịp thời, chính xác để đánh thắng mọi kẻ thù, bảo vệ cách mạng”. Vị Tổng Tham mưu trưởng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam khi đó mới 30 tuổi. Kháng chiến toàn quốc bùng nổ tại Hà Nội, ông cùng với Tổng chỉ huy Võ Nguyên Giáp hoàn thiện và phê duyệt kế hoạch tác chiến của Tư lệnh Mặt trận Hà Nội Vương Thừa Vũ. Cuộc chiến đấu kiên cường của quân dân Hà Nội đã kìm giữ, tiêu hao quân Pháp trong thành phố hai tháng, thêm thời gian chuẩn bị cho kháng chiến lâu dài. Ngày 20/1/1948, Hoàng Văn Thái nhận quân hàm Thiếu tướng trong đợt phong quân hàm cấp tướng đầu tiên.

Ngày 26/11/1953, Thiếu tướng Hoàng Văn Thái dẫn đầu đoàn cán bộ tiền trạm Bộ Tư lệnh tiền phương lên đường đi Tây Bắc. Ông được bí mật cử làm Tham mưu trưởng Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ngày 30/11, ông dừng lại nghiên cứu tập đoàn cứ điểm Nà Sản rất kiên cố của Pháp. Chính những nghiên cứu thực địa kỹ lưỡng này đã giúp ông có nhiều kinh nghiệm cho trận quyết chiến Điện Biên Phủ với công sự kiên cố của quân Pháp.


Khi soạn kế hoạch tác chiến cho hai năm 1975 - 1976, Hoàng Văn Thái  nhận định: “Dù bằng cách nào và bất cứ khi nào thời cơ chiến lược xuất hiện, bản kế hoạch yêu cầu các lực lượng phải ngay lập tức hành động và khai thác triệt để thời cơ, mở cuộc tấn công bằng mọi sức mạnh có thể có để giành toàn thắng trong thời gian ngắn nhất có thể được trước khi ‘đối phương có xu hướng can thiệp’, nghĩa là trước khi Hoa Kỳ và Trung Hoa kịp có phản ứng”. Lịch sử đã chứng minh những nhận định này hoàn toàn chính xác, thể hiện tầm nhìn của một vị tướng chiến lược tài ba.

Trong trận tổng công kích mùa xuân năm 1975, ông được phân công là Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng chi viện, Phó Tổng Tham mưu trưởng Thứ nhất. Trên thực tế ông đã đảm nhiệm vai trò Tổng Tham mưu trưởng lần thứ ba, thay cho tướng Văn Tiến Dũng bí mật vào Nam để trực tiếp chỉ huy chiến trường.

Năm 1980, ông được phong quân hàm Đại tướng. Trước Đại hội Đảng lần thứ VI, 5 giờ 7 phút sáng ngày 2/7/1986, ông đột ngột qua đời.

Hơn 45 năm gắn bó với từng bước trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, đi qua hai cuộc kháng chiến, tham gia chỉ huy 15 chiến dịch lớn, Đại tướng Hoàng Văn Thái được đánh giá là một trong những tướng lĩnh có ảnh hưởng quan trọng nhất trong việc hình thành và phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông là vị tướng tham mưu tài giỏi, là linh hồn của Bộ Tổng tham mưu. Người Mỹ đã từng coi ông là người số 1 trong Danh sách Việt Cộng tại miền nam Việt Nam.

Vị tướng tài hoa, tràn đầy tình cảm

Là một tướng chỉ huy và tham mưu, nhưng Hoàng Văn Thái có thể chất tốt như một nhà thể thao (ông cao 1m75). Ông còn là một người yêu âm nhạc, là một nhạc công. Ít người biết rằng ông là tác giả bài hát “Phất cờ nam tiến” sáng tác trong đêm trước buổi lễ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân với những lời ca hào sảng, tràn đấy khí thế: “Cờ giải phóng phất cao mau thẳng tiến/ Mau bước đều lên, tiến tới cho kịp thời cơ/ Phong trào lên đang sục sôi chuẩn bị khởi nghĩa/ Tung cờ giải phóng trên đất Thăng Long/ Trên thành Huế, trên Sài Gòn, mũi Cà Mau...”. Cũng ít người biết từ năm 1949, Hoàng Văn Thái đã đề xuất hệ thống ký hiệu tổ chức đơn vị quân đội Việt Nam theo ký hiệu ABC. Từ đó đến nay, các ký hiệu chỉ từng cấp đơn vị được sử dụng thống nhất trong toàn quân.

Là một vị tướng, nhưng Hoàng Văn Thái luôn chăm sóc, dành tình thương của mình cho các chiến sĩ. Ông đã khóc khi nghe bộ đội (vẫn) trả lời “No ạ!” với phần cơm ít ỏi đạm bạc trong kháng chiến. Đối với đồng nghiệp, cấp dưới trong cơ quan, ông sống có tình có nghĩa, thường xuyên thăm hỏi động viên. Ông cũng là người rất gắn bó với quê hương. Những bí danh của ông như An hay Mười Khang được lấy từ tên làng An Khang nguyên quán, hay Quốc Bình, Hoàng Văn Thái lấy từ tên tỉnh quê hương Thái Bình đã nói rõ điều này.

Sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đánh giá về tướng Hoàng Văn Thái: “Ông là vị tướng trận mạc, sống nhân hậu, tình nghĩa được Quân đội ta và nhân dân ta mến phục”.
T.S. Ngô Vương Anh

Những dòng thư dạy 8 người con của vị đại tướng

Qua hồi ức của bà Hoàng Minh Châu – người con thứ 6 của Đại tướng, thì ngay từ khi các con còn nhỏ, Đại tướng đã rất chú ý rèn dạy. Mặc dù rất bận công việc, nhưng ông vẫn dành thời gian phân công, giao việc cho các con rồi kiểm tra và nhắc nhở.
Giao việc nhà để rèn sự giản dị, khiêm tốn
Bà Hoàng Minh Châu nhớ lại: “Chị Nguyệt tôi vẫn kể chuyện vui ngày nhỏ được cha phân công cuốc một mảnh đất để chuẩn bị trồng rau. Khi chị vừa cuốc được một ít thì các bạn trong khu tới rủ đi bơi, thế là chị cuốc đất qua quít cho xong rồi đi bơi với các bạn. Chiều tối về, cha tôi gọi chị ra nhắc nhở rằng con làm dối để cha về phải cuốc đất lại. Cha nhẹ nhàng yêu cầu chị lần sau không được làm như vậy, khi đã nhận bất cứ việc gì thì phải cố gắng làm đến nơi đến chốn cho thật tốt, không được làm dối để người khác phải làm lại. Cha tôi ít nói, điều cha nhắc dù chỉ một lần, chúng tôi đều nhớ mãi”.

Đại tướng Hoàng Văn Thái (1915-1986)

Đại tướng Hoàng Văn Thái rất thích tăng gia trồng trọt. Ông phân công các con tham gia cuốc đất, trồng rau và tưới rau, nhổ cỏ... Ông coi việc tăng gia không chỉ là để cải thiện sinh hoạt gia đình, rèn luyện sức khỏe mà quan trọng hơn còn là để xây dựng ý thức yêu lao động, biết trọng người lao động và biết quí mọi thành quả của lao động. “Chính từ những việc làm này, ông đã dạy chúng tôi một nếp sống giản dị, trung thực, cần kiệm, khiêm tốn, biết quí trọng của công” – bà Châu cho biết. “Ngoài trồng rau ăn, gia đình tôi cũng nuôi lợn, gà nữa. Hàng ngày, chúng tôi được phân công thái rau, nấu cám lợn, cho lợn gà ăn và quét rửa chuồng lợn. Làm nhiều, quen việc, dần dần chúng tôi không còn ngại khó, sợ bẩn”.

Nếu không có chiến tranh, ông mong muốn sẽ là một giám đốc nông trường. Yêu lao động, chăm sóc cây quả là một thú vui thường ngày của ông dù ở nhà hay tại chiến trường.

Ông Hoàng Quốc Hùng, con trai của Đại tướng thì có một kỉ niệm mà ông mãi mãi không thể nào quên. “Chú Hoàng Văn Thiệm là em của cha do di chứng vết thương  hồi kháng chiến chống Pháp bị liệt hai chân  phải ngồi xe lăn. Tôi nhớ đầu năm 1969, cha ra Bắc báo cáo tình hình cách mạng miền Nam cho Bộ Chính trị và Bác Hồ. Trên cho xe đón chú lên nơi ở của cha lúc đó tại Quảng Bá để anh em gặp nhau sau quãng thời gian dài xa cách. Khi xe tới, cửa vừa mở, có chú bảo vệ chìa lưng ra để cõng chú Thiệm. Cha liền đi nhanh tới và nói: “Cảm ơn các cậu, đây là việc riêng của anh em chúng tớ”, rồi cúi xuống cõng em mình. Chú Thiệm ngồi trên lưng cha, xúc động rớt nước mắt”.
Lời dạy từ những lá thư
Sống ở Hà Nội cùng gia đình được 5 năm, tới tháng 10/1960, Đại tướng Hoàng Văn Thái  (khi đó là Trung tướng) được cử đi học lớp quân sự cao cấp ở Bắc Kinh (Trung Quốc) đến tháng 11/1962.

Đại tướng Hoàng Văn Thái và phu nhân

Tháng 3/1966, Đại tướng lại nhận nhiệm vụ vào Nam. Một thời gian sau thì phu nhân Đại tướng cũng đi B. Các con ông tuy phải sống xa cha mẹ nhưng luôn nhận được sự động viên an ủi rất nhiều bởi tình thương yêu đùm bọc của các cô, chú, bác cũng như sự gần gũi thân thiết, cảm thông của bạn bè trong Khu.
Ở chiến trường rất bận, nhưng ông thường xuyên viết thư cho các con, lúc thì viết chung rồi mọi người truyền nhau đọc, lúc thì ông viết riêng cho từng con vì điều kiện chiến tranh mỗi đứa học ở một nơi.

Cha và con

Tết năm 1967, ông động viên các con: “Ở nước ngoài, trên hậu phương lớn chắc các con nhớ Tổ quốc lắm, nhớ gia đình lắm phải không? Đúng, người ta ai cũng có gia đình và Tổ quốc. Không đâu yêu quí và đẹp bằng đất nước thân yêu của mình… Lúc này Đảng và Tổ quốc đang cần các con học tập, trau dồi đạo đức cách mạng để trở nên những thanh niên có đức có tài, mai ngày đem tuổi thanh xuân với nghị lực mạnh mẽ của mình ra xây dựng đất nước…” (thư tháng 3/1967).

Gia đình tướng Hoàng Văn Thái năm 1960 Hàng trên từ phải sang: Hoàng Quốc Trinh, Hoàng Minh Tuyết, Hoàng Minh Nguyệt, Hoàng Minh Châu Hàng dưới từ phải: Hoàng Quốc Hùng, Tướng Hoàng Văn Thái , Bà Đàm Thị Loan, Hoàng Minh Phượng

Ông luôn thấu hiểu nỗi lòng của con cái: “Các con ạ, muốn trưởng thành, trước hết phải bồi dưỡng và rèn luyện cho mình có lý tưởng. Có lý tưởng rồi, còn phải coi việc phấn đấu cho lý tưởng là điều cao quí nhất, là hạnh phúc lớn nhất. Ngoài ra trong cuộc sống, phấn đấu có quan điểm và xây dựng đúng về tình bạn, tình đồng chí...”. Ông luôn tỏ ra tin tưởng, dù: “Các con tuổi đang còn trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm đấu tranh trong xã hội, trong cuộc sống. Cuộc sống sẽ rèn luyện dần cho các con, nhưng các con phải tự rèn luyện mình có một cuộc sống có lý tưởng, lý tưởng của những thanh niên của thế hệ Hồ Chí Minh, của một người dân nước Việt Nam anh hùng. Ba tin ở các con lắm” (thư tháng 8/1967).
Ông viết thư đều và luôn yêu cầu các con viết ra những suy nghĩ, cảm nhận của mình để ông hiểu và kịp thời uốn nắn. Ông thường nói: “Cha tuy không có nhiều thời gian, nhưng lúc nào có thể là cha viết, mỗi ngày viết một ít, khi có người đi là cha có thể gửi được thư dài, các con cũng nên làm như vậy để cha con mình luôn hiểu nhau và thấy gần nhau hơn”.

Trung tướng Hoàng Văn Thái (người ngồi giữa) họp với các đồng chí lãnh đạo Trung ương Cục Miền Nam, năm 1967

Hè năm 1968, Hoàng Minh Châu tốt nghiệp lớp 10 Trường Nguyễn Văn Trỗi. Ông viết thư động viên: “Chắc khi nhận được thư này, con đã thi xong rồi đấy nhỉ?... Ba tin rằng con Ba không buồn vì ba mẹ đi vắng cả…Cũng có lúc nghĩ khi các con về không có ai ở nhà trong lúc các bạn khác có cha mẹ rồi có thể các con tủi thân, nhưng ba mẹ lại nghĩ chắc các con đã lớn, biết suy nghĩ, nên dù có nghĩ gì cũng để trong lòng và sẽ phấn đấu. Không những thế các con còn thấy tự hào vì ba mẹ mình đang trên tiền tuyến lớn, đang ngày đêm vì sự nghiệp chống Mỹ giải phóng đất nước, thống nhất Tổ quốc và các con lại càng thấy vui trong lòng, càng thấy mình phải làm gì đây, phải cố gắng thế nào đây cho vui lòng và xứng là con của ba mẹ…”.

Hình ảnh về tình yêu đẹp mà giản dị của một vị tướng trong những năm tháng chiến tranh ác liệt tại miền Nam!

“Cha cũng luôn dặn chúng tôi phải rèn cho mình tinh thần tự lập tự cường tức là tự mình biết phấn đấu, không ỷ lại, phải tự cố gắng học tập, rèn luyện bản lĩnh, đạo đức, phẩm hạnh” – bà Châu xúc động chia sẻ.
Nhiều lúc ông cũng tâm sự: “Các con yêu quí! Nhiều đêm không ngủ được, Ba rất nhớ các con, nhớ những ngày gia đình đoàn tụ, những buổi Ba con ta cùng lao động, sinh hoạt, cả những lúc các con còn nhỏ dại chưa biết nghe lời và những khi các con chăm chỉ học tập, cùng nhau vui đùa…” (thư tháng 6/1968).
Ông luôn lắng nghe và động viên góp ý cho các con: “Trong thơ con có viết một số điểm tự phê bình như thế là tốt. Nhưng chú ý đừng bi quan về khuyết điểm mà cái chính là biết để kiên quyết sửa chữa. Con chưa có kinh nghiệm nhiều trong cuộc sống, đó là điều tất nhiên. Nhưng trong cuộc sống và chiến đấu con sẽ dày dạn trưởng thành lên. Đó cũng là quy luật. Nhưng không phải tự nhiên nó tiến bộ mà phải có sự cố gắng của bản thân, con biết làm điều này ba mẹ rất vui lòng...” (thư tháng 10/1969).
Là người sống rất tình cảm và trọng nghĩa tình, đại tướng luôn nhắc các con viết thư cho ông bà ngoại (ông bà nội đã mất cả). Ông căn dặn: “Các con uống nước phải nhớ nguồn, bất kỳ đi xa mấy cũng phải nhớ đến ông bà sinh ra cha mẹ mình. Ông bà bây giờ già, ở nhà một mình, thỉnh thoảng các con viết thư thăm hỏi thì ông bà sẽ vui mừng, khỏe mạnh…”.
Năm 1971, khi bà Châu đang đi thực tập ở bệnh viện, đại tướng viết thư động viên con gái: “Con học đa khoa à, sau này con có định đi sâu vào chuyên khoa nào không? Ba tin tưởng con sẽ trở thành thầy thuốc giỏi, đúng như lời Bác Hồ dậy “Lương y như từ mẫu”. Do đó con vừa phải giỏi chuyên môn lại vừa phải rèn luyện đức tính kiên trì nhẫn nại, tinh thần phục vụ tận tụy…” (thư tháng 11/1971).
“Thư Cha viết cho chúng tôi lúc nào cũng vui, lúc nào cũng đầy tình cảm và sự tin tưởng, động viên chúng tôi cố gắng phấn đấu học tập, rèn luyện để sau này cống hiến được nhiều cho Tổ quốc” - bà Hoàng Minh Châu chia sẻ.

Từ phải sang: Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thượng tướng Song Hào, Thiếu tướng Vũ Xuân Chiêm, Thượng tướng Hoàng Văn Thái bàn kế hoạch giải phóng Tây Nguyên, năm 1975

“Ông không bao giờ nói về bản thân, về công việc cũng như các trọng trách ông giữ. Trong thư ông chỉ kể về gương chiến đấu của các bạn cùng lứa chúng tôi, không được đi học như chúng tôi nhưng chiến đấu rất dũng cảm và chỉ viết: “Gần đây các con nghe đài báo thấy quân ta ở miền Nam đánh thắng Mỹ dồn dập, trong đó có một phần rất nhỏ của Ba đóng góp tham gia đấy””...
Ngân Anh (lược thuật)- Ảnh tư liệu

Đại tướng Hoàng Văn Thái làm việc với Bộ Tư lệnh Công binh năm 1974. (Ảnh tư liệu.)

NGUYỄN HÀ ANH

Đại tướng Hoàng Văn Thái - Trọn nghĩa nước non, vẹn tình đồng đội