Khi Pep Guardiola tiếp quản Bayern Munich năm 2013, ông đã từng làm việc với rất nhiều cầu thủ đẳng cấp thế giới trước đó. Từ Messi, Xavi, Iniesta ở Barca và khi đến Bayern, Pep lại có cơ hội huấn luyện những siêu sao như Robben, Ribery hay Neuer.
Thế nhưng, chưa một ai có thể tạo ra ảnh hưởng lớn đến Pep như Philipp Lahm, người mà chính Guardiola đã phải thừa nhận: “Có lẽ Lahm là cầu thủ thông minh nhất tôi từng huấn luyện trong cả sự nghiệp của mình”.

Tiền vệ Philipp Lahm

Được biết đến như một hậu vệ cánh nhưng Lahm đã làm lu mờ ranh giới giữa một hậu vệ và một tiền vệ, và anh cũng khiến những quan điểm trước đó về một hậu vệ trở nên lỗi thời.
Khi Pep mới đến Bayern, Lahm vẫn chỉ là một hậu vệ, nhưng là một trong những hậu vệ cánh xuất sắc nhất thế giới. Người ta chỉ biết gọi anh là hậu vệ cánh hay nhất bởi anh có thể chơi tuyệt vời ở cả cánh trái lẫn cánh phải. Điều này có được là nhờ kĩ năng chơi “hai chân như một” và cảm quan vị trí tuyệt vời của Lahm.
Chẳng ai dám nghĩ đến việc thay đổi vị trí của một cầu thủ đang là hay nhất thế giới, ngoại trừ Pep Guardiola. Trận tranh Siêu cúp châu Âu với Chelsea năm 2013, Pep đã mạnh dạn đưa Lahm vào trung tâm hàng tiền vệ Bayern và chơi thiên về phòng ngự, sau lời khuyên của trợ lý Domenec Torrent.

Lahm được Pep Guardiola bố trí chơi tiền vệ.

Tuy trận đấu ấy Bayern chỉ thắng nhờ loạt luân lưu nhưng với Pep, kết quả không quan trọng bằng việc ông đã có một trong những phát kiến thú vị nhất sự nghiệp: tiền vệ Philipp Lahm. Thậm chí, Pep có thể dành cả tuần hoặc cả tháng chỉ để nói về việc Lahm đá tiền vệ hay thế nào.
Ông mô tả Lahm là cầu thủ thông minh nhất mình từng huấn luyện, và rằng Lahm ở một đẳng cấp hoàn toàn khác so với phần còn lại. “Các trận bóng luôn được quyết định ở vị trí tiền vệ, thế nên bạn phải để cầu thủ xuất sắc nhất của mình chơi ở vị trí đó. Ở đây chính là Lahm”, Pep cho hay.
Pep ngày càng phát cuồng về Lahm. Sau trận thắng kình địch Dortmund năm 2013, Pep đã phải thốt lên: “Nếu chúng tôi giành danh hiệu mùa giải này thì công lớn thuộc về quyết định đưa Lahm chơi ở vị trí tiền vệ. Tất cả mọi thứ như vào đúng vị trí của nó từ cái giây phút mà tôi đưa Lahm chơi như một tiền vệ”.
Rất nhiều lời ngợi ca đã được dành cho Lahm, cho sự thông minh của anh. Cây viết người Đức Uli Hesse nói rằng Lahm có thể chơi hay ở mọi vị trí trên sân, thậm chí gọi anh là hậu vệ trái hay nhất thế giới, hậu vệ phải hay nhất thế giới và tiền vệ hay nhất thế giới. HLV Hermann Gerland – người từng huấn luyện Lahm ở đội trẻ Bayern cũng chỉ nói đơn giản rằng Lahm “không đủ khả năng để chơi một trận đấu tệ”.
Khi Lahm mới 19 tuổi, Hermann Gerland muốn tìm một đội bóng để gửi Lahm sang học việc. Hermann Gerland đã liên hệ HLV của Stuttgart khi ấy là Felix Magath và đề nghị “Thiên nga” mượn lại một cầu thủ của Bayern, người mà “nhìn như cậu nhóc 15 tuổi nhưng chơi bóng như thể 30 tuổi”. Magath khi đó muốn biết thêm Lahm có thể chơi những vị trí gì và ông nhận được câu trả lời của Gerland: “Hậu vệ trái, hậu vệ phải, tiền vệ phải hay tiền vệ trung tâm cũng được”.

Khác biệt

Tuy vậy, Lahm lại rất khiêm tốn khi nói về bản thân. Anh không tự nhận mình là một tiền vệ xuất sắc mà chỉ nói rằng đây là một xu hướng của bóng đá hiện đại: “Bóng đá đã thay đổi rất nhiều. Hiện nay có rất nhiều tiền vệ trên sân và những hậu vệ cánh truyền thống cũng không còn nhiều nữa”.
Thế nhưng phải khẳng định rằng, Lahm chính là người đi đầu trong xu thế ấy và cũng là người hay nhất. Nhờ có Lahm mà vai trò của một hậu vệ cánh đã thay đổi nhiều trong những năm qua. Trước kia, hậu vệ cánh được xem như một vị trí phòng thủ chủ yếu thì giờ đây vị trí ấy được coi như sự khởi đầu của một đợt tấn công. Nếu như một thập kỷ trước, hậu vệ hay nhất Premier League là Gary Neville thì giờ đây phải kể đến Kyle Walker hay Bellerin, những người chịu sự tác động từ chính Philipp Lahm.

Rất khó để tìm được cầu thủ nào toàn diện như Lahm.

Hơn nữa, Lahm cũng thay đổi quan niệm về phong cách chơi bóng của một hậu vệ cánh. Hiếm khi người ta thấy ở Lahm những pha tranh chấp nảy lửa, những cú tắc bóng dữ dội. Và có một điều không bao giờ xuất hiện ở Philipp Lahm: thẻ đỏ. Thật vậy, trong suốt sự nghiệp của mình Lahm chưa từng phải nhận một thẻ đỏ nào dù anh phải chơi hậu vệ hay tiền vệ phòng ngự.
Lahm là điển hình cho mẫu cầu thủ chơi khôn ngoan, tinh tế và đầy chất nghệ sĩ. Phong cách chơi bóng của Lahm được thừa nhận trên toàn thế giới. Carlos Alberto, hậu vệ cánh từng dẫn dắt Brazil vô địch World Cup nói rằng Lahm chính xác là một người nghệ sĩ trên sân bóng. “Đôi khi Lahm thật ngoạn mục. Cậu ấy chẳng bao giờ mắc sai lầm. Chỉ có máy móc mới làm được như vậy. Nhưng không, cậu ấy thật sự là một nghệ sĩ”.
Cho đến khi kết thúc sự nghiệp của mình, trong những di sản mà Lahm để lại vẫn không có một sai lầm nào trên sân bóng. Có lẽ, di sản lớn nhất của anh là chức vô địch World Cup cùng đội tuyển Đức.
Trước Lahm, đã có 2 người đội trưởng vĩ đại từng đưa Die Mannschaft tới chức vô địch World Cup là Franz Beckenbauer và Lothar Matthaus. Cả 2 đều là những đội trưởng mạnh mẽ, vững trãi và đầy sức vóc. Chính họ đã làm nên thương hiệu “Cỗ xe tăng” cứng cỏi, lầm lỳ và thô ráp mà người ta vẫn biết.
Nhưng Philipp Lahm đã mở ra một chương mới cho người Đức, đã thay đổi hình ảnh “Cỗ xe tăng” và truyền cảm hứng cho mọi người về một nghệ sĩ phòng ngự trên sân bóng, một nghệ sĩ chơi bằng sự thông minh, cần cù và cả tinh tế.

Thống kê số danh hiệu mà Philipp Lahm giành được trước năm 2017. Anh sẽ có thêm một chức vô địch Bundesliga khi mùa giải này khép lại.

Lahm chưa bao giờ là cầu thủ ồn ào. Người Đức coi anh là huyền thoại, hình mẫu lý tưởng cho giới trẻ noi theo. Ngôi sao từng chơi cho Bayern Munich còn hiện thân cho hình ảnh người thủ lĩnh với sự tận hiến.
Nhưng 7 năm trước, Lahm tạo ra làn sóng gây tranh cãi từ quê nhà. Cuốn tự truyện The Subtle Difference của anh sau khi được nhật báo Bild đăng tải đã gây nhiều ồn ào, khiến cả làng bóng đá Đức chấn động.
Nội dung cuốn sách xoay quanh nhiều câu chuyện "thâm cung bí sử" diễn ra trong nội bộ tuyển Đức và CLB Bayern Munich. Ở đó, mối quan hệ giữa Lahm và Michael Ballack, thế hệ các HLV Jürgen Klinsmann, Felix Magath, Rudi Völler và Louis van Gaal cũng được mô tả với nhiều tình tiết nhạy cảm.

"Klinsmann, một kẻ non cơ"

Lahm mô tả Klinsmann thời cựu danh thủ người Đức dẫn dắt Bayern như "gã non tay nghề". Thậm chí, ở thời điểm cựu trung phong ĐTQG dẫn dắt "Hùm xám", hậu vệ cánh tài năng và các đồng đội sớm nhận ra Klinsmann sẽ thất bại vì năng lực yếu kém.

Lahm mô tả Klinsmann thời cựu danh thủ người Đức dẫn dắt Bayern như "gã non tay nghề"

"Chỉ sau 8 tuần Klinsmann chỉ đạo CLB, mọi chuyện diễn tiến theo hướng không thuận lợi. Giai đoạn còn lại của mùa giải chẳng có gì hơn ngoại trừ việc Klinsmann lộ rõ năng lực có hạn và khiến CLB bị hủy hoại", Lahm viết trong quyển tự truyện của mình.
Đã vậy, cựu hậu vệ trái thẳng thắn nhìn nhận dấu ấn của Klinsmann ở ĐTQG Đức tại World Cup 2006 cũng rất nhạt nhòa. Theo đó, chính người trợ lý Joahchim Loew - sau này trở thành thuyền trưởng "Cỗ xe tăng" - mới phụ trách lên phương án chiến thuật cho đội nhà.
"Với Klinsmann, chúng tôi chỉ toàn được nhồi những bài tập thể lực. Cầu thủ hiếm khi được huấn luyện về chiến thuật. Trước mỗi trận đấu ở World Cup 2006, cầu thủ đa phần toàn tự thảo luận với nhau hôm nay sẽ chơi thế nào", báo DW trích chi tiết trong cuốn sách.
Chưa hết, cựu thủ quân ĐTQG còn dẫn lại giai thoại được cựu hậu vệ Ze Roberto khoác Bayern nhấn mạnh, mô tả ông thầy của họ rất non nớt trên ghế chỉ đạo. "Gần cuối trận, Klinsmann nói những câu rất sáo rỗng như: "Các cậu phải ghi được một bàn"", cựu sao Brazil nói.
Lahm kể cách Klinsmann huấn luyện cho các thành viên ở Bayern thì rất kỳ quặc. Quá trình chuẩn bị lại không giống ai. Ông yêu cầu học trò tập yoga, ngồi thiền tại khu tập luyện phức hợp. Nhiều cầu thủ sau đó công khai bày tỏ sự phẫn nộ, chỉ trích giáo án của vị HLV trẻ.
Triều đại của Klinsmann ở sân Allianz Arena khép lại vào mùa xuân năm 2009 khi nhận trát sa thải từ vì thành tích bết bát. Năm đó, "Hùm xám" cũng bị Barcelona loại khỏi UEFA Champions League từ vòng tứ kết. "Hoàn toàn thất bại", Lahm đúc kết ngắn gọn về người thầy cũ.

Magath và Van Gaal cũng không thoát sự chỉ trích

Klinsmann yếu kém về năng lực nên bị Lahm chỉ trích. Nhưng ngay cả Felix Magath và Louis van Gaal khá thành công tại Bayern cũng được mô tả bằng giọng văn đầy chất mỉa mai. Trong mắt cựu thủ quân tuyển Đức, ông Magath giúp Bayern vô địch Bundesliga toàn nhờ các cầu thủ tự thân vận động.

Louis van Gaal cũng không phải HLV xuất sắc trong mắt Lahm.

"Magath luôn gây sức ép nặng nề với các cầu thủ. Ban đầu chúng tôi không hiểu ông ấy. Các cầu thủ nỗ lực hết sức đơn giản bởi họ muốn chơi bóng, nhưng sau một thời gian thì bắt đầu hiểu rõ bản chất của Magath và cách của ông ta dần mất đi tác dụng".
Sau 3 năm dẫn dắt Bayern, Magath cùng đội nhà hai lần liên tiếp giành đĩa bạc Bundesliga. Nhưng tới mùa 2006-07, mọi thứ chuyển biến theo chiều hướng tệ hại. Lahm kể rằng: "Nhiều cầu thủ cảm thấy bị tù túng. Phương pháp của Magath đã không còn hiệu quả. Mối quan hệ giữa cầu thủ và HLV trở nên căng thẳng". Sau cùng, Magath phải ra đi, khép lại 3 năm với nhiều biến động.
Chia tay Magath, Bayern tiếp theo chào đón Louis van Gaal, người mang đến cú đúp danh hiệu gồm chức vô địch Bundesliga và cúp Quốc gia ở mùa giải 2009-2010. Dù vậy, ông thầy người Hà Lan trong quyển tự truyện của Lahm được phác họa dưới hình ảnh "bướng bỉnh, không có sự linh hoạt trong cách cầm quân.
"Louis van Gaal truyền tải vào đội bóng triết lý rành mạch, yếu tố mang đến thành công cho CLB trong năm đầu tiên. Nhưng ông ấy lại không chịu tiếp thu giá trị mới hay chịu thừa nhận thiếu sót trong triết lý cũ kỹ vào năm thứ hai. Louis van Gaal cũng không chịu từ bỏ những giá trị lạc hậu", Lahm viết.
Có lúc, cựu sao tuyển Đức trình bày những vấn đề đội nhà gặp phải cho Van Gaal. Chiến lược gia người Hà Lan chịu lắng nghe, tuy nhiên không bao giờ thay đổi. "Louis van Gaal chỉ muốn làm điều mình cho là đúng. Ông ta quá cứng nhắc", cựu sao Bayern Munich hồi tưởng trong cuốn tự truyện.

Robben lên tiếng phản pháo Philipp Lahm 

Cuốn tự truyện của Lahm với nhiều tình tiết nhạy cảm đã khiến một số đồng đội không hài lòng. Điển hình là Arjen Robben. Ngôi sao Hà Lan lên tiếng bảo vệ ông thầy cũ Louis van Gaal, cho rằng nhiều người thật sự có suy nghĩ rất nông cạn khi nói về một HLV tài năng đã tạo ra nhiều kỷ lục cho đội bóng Đức.
"Nhiều cầu thủ, trong đó có tôi, rất biết ơn Louis van Gaal. Với tôi, ông ấy là một trong những HLV hay nhất hành tinh. Tôi chỉ biết bật cười vì mọi chuyện xảy ra quá nhanh. Hôm nay ông ấy là người hùng, ngày tiếp theo trở thành kẻ thua cuộc", Robben chia sẻ trên tạp chí Sport-Bild.

Huyền thoại Rudi Völler phản ứng dữ dội hơn với quyển tự truyện của Lahm.

Trong khi đó, HLV tuyển Thụy Sĩ Ottmar Hitzfeld, từng dẫn dắt Bayern Munich, phê phán cuốn sách của Lahm, cho rằng cựu hậu vệ cánh nổi tiếng không nên chỉ trích nhiều nhân vật đã đạt được thành công nhất định trong sự nghiệp. Ông cũng cho rằng thời điểm phát hành cuốn tự truyện cũng không phù hợp.
"Cuốn sách này thật sự gây khó chịu cho người đọc. Anh ta đã chỉ trích người khác qua những câu chuyện của mình", ông Ottmar Hitzfeld lên tiếng.
Huyền thoại Rudi Völler phản ứng dữ dội hơn với quyển tự truyện của Lahm. Trong cuốn sách, cựu sao 34 tuổi không trực tiếp chê bai bậc tiền bối, tuy nhiên bóng gió chuyện Rudi Völler biến những buổi tập cùng ĐTQG thành ra chuyến nghỉ mát, với cường độ tập luyện rất nhẹ nhàng.
Trước truyền thông, Rudi Völler mô tả cuốn sách của Lahm bằng từ "thảm họa và tồi tàn", đồng thời gọi người học trò là một kẻ "không có cá tính".
Sau này, Hiệp hội bóng đá Đức (DFB) vào cuộc, họ làm việc với Lahm trong cuộc họp có sự hiện diện HLV Joachim Loew trước trận gặp Áo ở vòng loại Euro 2012. Thủ quân một thời tuyển Đức và Bayern Munich buộc phải đưa ra lời xin lỗi sau đó. Lahm cũng bị CLB Bayern Munich phạt tiền.
Tại Đức, Lahm không phải cái tên đầu tiên gây ra tranh cãi với những chuyện "thâm cung bí sử" thông qua tự truyện. Năm 1997, huyền thoại Lothar Matthäus với cuốn Nhật ký đời tôi cũng khiến nước Đức một phen dậy sóng.
Lothar Matthäus phải trả giá khi bị tước băng thủ quân trước khi quyển sách được xuất bản, và mất luôn sự tôn trọng từ những đồng đội.

BLV Quang Huy: Tự truyện dìm tất cả, chỉ Công Vinh nổi lên BLV Quang Huy tin rằng cuốn tự truyện của Lê Công Vinh được viết ra dưới một tinh thần thẳng thắn, nhưng đó không phải là sự thẳng thắn dũng cảm mà mang theo rất nhiều toan tính.