Chàng với thiếp đêm khuya trằn trọc, Ðốt đèn lên đánh cuộc cờ người. Hẹn rằng đấu trí mà chơi, Cấm ngoại thuỷ không ai được biết. Nào tướng sĩ dàn ra cho hết, Ðể đôi ta quyết liệt một phen. Quân thiếp trắng, quân chàng đen, Hai quân ấy chơi nhau đà đã lửa. Thoạt mới vào chàng liền nhảy ngựa, Thiếp vội vàng vén phứa tịnh lên. Hai xe hà, chàng gác hai bên, Thiếp thấy bí, thiếp liền ghểnh sĩ. Chàng lừa thiếp đương khi bất ý, Ðem tốt đầu dú dí vô cung, Thiếp đang mắc nước xe lồng, Nước pháo đã nổ đùng ra chiếu. Chàng bảo chịu, thiếp rằng chẳng chịu, Thua thì thua quyết níu lấy con. Khi vui nước nước non non, Khi buồn lại giở bàn son quân ngà.
Trận đấu cờ tướng lịch sử giữa kỳ vương
Lý Chí Hải với các cao thủ Sài Gòn tưởng chừng mới diễn ra ngày nào, nay
nhẩm lại đã trên 50 năm.
Lúc đó là mùa hè năm 1963, kỳ vương Lý Chí Hai trở lại Sài Gòn lần
thứ 2 với ý đồ phục thù Phạm Thanh Mai sau trận quyết đấu thất bại năm
1959. Về trận quyết đấu này chúng tôi đã có dịp kể trong một quyển sách cờ tướng online , nay xin có mấy dòng nhắc lại.
Thật không ai có thể ngờ vào thập niên 50, Lý Chí Hải lừng lẫy tiếng
tăm ở Hong Kong, từng đến các nước Nam dương (Philippines, Indonesia,
Tây Mã, Đông Mã, Thái Lan và Singapore) đã gây kinh hồn bạt vía cho làng
cờ tướng ở các nơi đây. Chiến tích của ông ta thật đáng khâm phục; đánh
đâu thắng đó, mà lại thắng các đối thủ như chẻ tre, do vậy Lý Chí Hải
được cộng đồng người Hoa tôn vinh là Kỳ Vương Đông Nam Á. Thế mà khi đến
Sài Gòn lần đầu tiên năm 1959, kỳ vương này đã thất bại đau đớn trước
Phạm Thanh Mai. Cho đến năm 1963, Lý Chí Hải sau khi đã chuẩn bị kỹ
càng, lại sang Sài Gòn lần nữa để phục hận.
Giai thoại làng cờ tướng : Câu chuyện hơn 50 năm về trước
Để đón kỳ vương Lý Chí Hải, hội Thể thao Tinh Võ ở Chợ Lớn chuẩn bị
rất chu đáo. Lập Ban tổ chức tiếp tân, Ban thi đấu, Ban trọng tài, Ban
giám sát, trật tự và lên danh sách các kỳ thủ Việt – Hoa cần mời tham
dự.
Ban đầu người ta chỉ tổ chức các trận đấu gọi là “Cảng – Việt tượng
kỳ tái” tức là cho kỳ vương mỗi ngày gặp một đối thủ người Việt hoặc
người Hoa, nhưng trận then chốt Lý Chí Hải gặp Phạm Thanh Mai 2 ván căng
thẳng, quyết liệt, rốt cuộc hòa cả hai, mục đích phục hận của Lý Chí
Hải không thành.
Do vậy người ta phải tổ chức thêm một giải thu hẹp chỉ gồm 5 danh thủ
để tạo điều kiện cho Lý Chí Hải có dịp gặp Phạm Thanh Mai một lần nữa.
Giải này được đặt tên là “Cảng – Việt tượng kỳ ngũ hùng tranh bá tái”
hoặc cũng gọi là “Cảng – Việt ngũ cường ngân bôi tranh bá chiến” và năm
danh thủ tham dự gồm: Lý Chí Hải, Phạm Thanh Mai, Trần Dụ Tham, Tất Kiên
Dương và Thái Văn Hiệp. Thể thức thi đấu vòng tròn, mỗi lượt, mỗi cặp
gặp nhau trong 2 ván tính điểm; thời gian mỗi bên được sử dụng 120 phút
được cộng thêm 30 phút để hoàn tất ván cờ, có trọng tài ghi biên bản,
đấu thủ không cần ghi.
Các trận đấu giữa các danh kỳ này đều diễn ra sôi nổi, hào hứng vì ai
cũng chơi quyết tâm, nhưng trận Lý Chí Hải – Phạm Thanh Mai được đặc
biệt chú ý vì đó là trận đấu hay nhất, đầy ấn tượng. Nhiều doanh thương
người Hoa ủng hộ Lý Chí Hải, đã động viên bằng cách hứa tặng thêm hàng
chục ngàn đồng (bằng cả cây vàng) nếu Lý Chí Hải giành chiến thắng.
Nhân mùa Xuân, bạn cờ quây quần bên chung trà, chén rượu, chúng ta
cùng bày cờ ra thưởng thức trận đấu lịch sử giữa kỳ vương Lý Chí Hải và
danh kỳ Phạm Thanh Mai.
*** PHẠM THANH MAI (Tiên thắng) – LÝ CHÍ HẢI
1/P8-5 M2.3 2/M8.7 M8.7 3/X9-8 X1-2 4/B7.1 B7.1 5/M2.1 B9.1 6/P2-3
M7.8 7/M7.6 X9.3 8/X1.1 X9-6 9/X8.6 T3.5 10/X1-6 S4.5 11/B5.1 M8.9
12/P3/1 B7.1 13/M6.7 B7.1 14/B5.1 P8.1 15/M1.3 X6.3 16/M3.4 P8.6 17/S6.5
M9/7 18/X6.3 M7/5 19/M4.2 6-7 20/M7/5 B5.1 21/X6-3 X7/1 22/M2/3 P2-1
23/X8-7 X2.2 24/M3.5 M3/2 25/P3.6 X2.2 26/P3-9 đến đây Đen chưa thua
1-0 (xem hình) ván cờ này diễn ra năm 1959 khi Lý Chí Hải sang Việt Nam
lần thứ nhất.
1001 chuyện đánh cờ của người xưa: Cao Bá Quát ngông chẳng nể vua, Từ Hy Thái Hậu giận giết người
Cờ tướng đã có hơn 2.000 năm lịch sử. Từ cổ chí kim cũng có
rất nhiều danh nhân thích chơi cờ, đã lưu truyền lại cho hậu thế nhiều
giai thoại thú vị.
Chơi cờ là một hoạt động giải trí cao cấp. Cờ tướng 32 quân, bàn cờ nho
nhỏ, Sở hà Hán giới, đỏ đen đối đầu, gió giật mây vần, khó mà đoán định,
ẩn chứa bên trong là đạo lý tiến thoái tồn vong, lại có biết bao huyền
diệu âm dương, dài ngắn.
Văn Thiên Tường đời Bắc Tống chơi cờ theo phong cách rất độc đáo. Khi
ông làm Tri châu Cám Châu, Giang Tây, thường với cao thủ cờ nổi tiếng
vùng Giang Nam là Chu Tử Thiện đến giữa sông đấu cờ. Họ để bàn cờ làm
bằng gỗ trên mặt nước, vừa du ngoạn vừa đấu cờ, đến khi hoàng hôn mới
khoan khoái trở về.
Từ Hy Thái Hậu cũng rất thích chơi cờ, mà lại muốn mình phải là người
“bách chiến bách thắng”. Thực ra, những đối thủ chơi cờ với bà, đều vì
sợ bà mà nhường nước. Thế nhưng Từ Hy lại cho rằng “Ta đây là thiên hạ
đệ nhất”.
Một lần, bà gọi Liên Kỳ, thái giám trong cung có cờ nghệ cao siêu, tới
hầu cờ. Ngay khi khai cuộc, Liên Kỳ liên tiếp tấn công, Từ Hy phải lùi
bước. Lúc này, Liên Kỳ cầm một quân tốt chắp tay bái, cười nói: “Thần
giết một con mã của Lão Phật gia”.
Từ Hy thấy thất bại đã định, cầm quân cờ ném mạnh, bừng bừng nổi giận:
“Ta giết cả nhà ngươi!”. Đáng thương cho Liên Kỳ chỉ vì một ván cờ mà
gây ra cái họa diệt mộn, cả nhà phải chết
Nội hàm của cờ tướng là rất phong phú. Những câu chuyện về cờ có thể kể mãi không hết. Kỳ liên (câu đối cờ)
Gia Cát Lượng thời Tam Quốc có viết: “Trời cao như lọng tròn, đất rộng
như cuộc cờ“. Tả Tông Đường đời Thanh dẫn quân đánh A Cổ Bách phía Tây,
có người soạn một câu đối cờ: “Đại Soái dùng Binh, Sỹ Tốt nghe lệnh, Xe
ầm ầm, Mã vù vù, khí Tượng lồng lộng, nhìn phen này, một Pháo công, mới
xứng danh xuất Tướng nhập Tượng”. Vế đối này đã đưa tất cả các quân cờ
vào trong đó.
Học sỹ Đinh Lượng đã dùng “Bài cửu” để đối lại, ngụ ý chuyện liên quân 8
nước chiếm kinh thành, nhà Thanh bỏ chạy. Vế đối chan chát, chặt chẽ:
“Chí tôn thôn dã, tốt xấu đừng bàn, văn tiu nghỉu, võ thẫn thờ, thừa
tướng lảo đảo, đến sau này, vạn người thất vọng, bị gục ngã than trời
vãn đất”. Kỳ thi (Thơ cờ)
Văn nhân mặc khách đều có duyên với cờ, thích làm thơ về cờ, đã để lại
rất nhiều kiệt tác khoan khoái lòng người. Nổi tiếng hơn cả có bài “Khốc
tượng kỳ thi” (Thơ khóc cờ tướng) của Vương Thủ Nhân (Vương Dương
Minh), một nhà triết học đời Minh.
Khi Vương Thủ Nhân còn nhỏ, một lần chơi cờ trên bờ sông với bạn, mải
chơi quên ăn, mẹ gọi nhiều lần, cậu đều không thưa. Mẹ cậu giận quá, bèn
bước đến ném các quân cờ xuống sông.
Vương Thủ Nhân tiếc nuối khôn nguôi, bất giác ngâm luôn một bài thơ làm mọi người phải vỗ bàn khen ngợi:
“Tượng kỳ tại thủ nhạc du du,
Khổ bị nghiêm thân nhất đán đâu.
Binh tốt trụy hà giai bất cứu,
Tương quân nịch thủy nhất tề hưu.
Mã hành thiên lý tùy ba khứ,
Sĩ nhập tam xuyên trục lãng lưu.
Pháo hưởng nhất thanh thiên địa chấn,
Tượng nhược tâm đầu vi nhân thu”.
Tạm dịch:
“Cờ tướng trên tay lạc thú thay
Khổ nỗi mẹ nghiêm ném mất bay
Binh tốt rớt sông không thể cứu
Tướng quân đuối nước cũng đành thôi
Mã phi ngàn dặm theo dòng nước
Sỹ chốn ba sông sóng cuốn trôi
Pháo gầm một tiếng long trời đất
Tượng kia gục ngã ruột gan rơi.
Những câu thơ tỏ rõ ý chí của một đại tướng, nhìn thấy quân sĩ “chết” mà
lòng đau đớn khôn cùng. Quả đúng vậy, sau này Vương Dương Minh trở
thành một vị tướng tài ba, văn võ song toàn, là cột trụ của triều Minh,
đánh dẹp và chấn chỉnh khắp nơi, mãi đến tận đã ngoài 80 tuổi vẫn cầm
quân ra trận. Kỳ ngữ (ngôn ngữ cờ)
Rất nhiều ngôn ngữ trong cờ tướng thường được dùng trong đời sống hàng
ngày, như “Mã hậu pháo” (Mã trước pháo sau), “Kỳ phùng đối thủ” (Kỳ
phùng địch thủ), “Cử kỳ bất định” (Cầm quân cờ phân vân), “Tinh la kỳ
bố” (La liệt như bàn cờ), “Đâu xa mã bảo tướng soái” (Bỏ xe ngựa, giữ
tướng soái), “Kỳ thác nhất bộ, mãn bàn giai thâu” (Cờ sai một nước, thua
cả ván)… Kỳ phổ (Cờ phổ)
Có rất nhiều kỳ phổ, sách dạy đánh cờ, nghiên cứu cờ được lưu truyền lại
trong lịch sử rất nhiều, nổi tiếng nhất trong đó có “Thất quốc tượng hý
đồ” (Tranh trò chơi cờ tướng 7 nước) của Tư Mã Quang, “Quảng tượng hý
tự” (Thứ tự trò chơi cờ tướng) của Hoảng Lợi Chi đời Bắc Tống, “Kỳ kinh
luận” (Kinh luận về cờ) của Hồng Mại đời Nam Tống, “Bách biến tượng kỳ
phổ” (Kỳ phổ cờ tướng trăm biến) đời Minh, “Thao lược chi cơ” (Tính toán
thao lược) đời Thanh…
Lưu hành rộng rãi nhất, có thành công nhất phải kể đến “Kết trung bí”
(Bí mật trong con quay), “Mai hoa phổ” (Kỳ phổ mai hoa) và “Trúc hương
trai” (Nhà hương trúc). Giai thoại Cao Bá Quát chơi cờ với Tự Đức
Ở Việt Nam, cờ tướng cũng là một môn khá phổ biến, được nhiều người yêu
thích, thường gặp nhất là những bàn cờ vỉa hè, nơi có rất nhiều người
cùng vây quanh bàn cờ, bình luận, mách nước, không khí thực náo nhiệt,
rôm rả.
Chuyện xưa kể lại rằng, có lần Chu Thần Cao Bá Quát chơi cờ với vua Tự
Đức. Thấy cờ mình đang ưu, đôi ngựa nhảy tung tăng, vua bèn đắc ý đọc:
“Lưỡng Mã trì khu thiên lý địa” (tức là: Đôi ngựa tung tăng muôn dặm đất).
Cao Bá Quát vốn tính ngông, thẳng thắn, cũng không chịu lép. Thấy cặp xe
của mình đang uy hiếp quân tướng của nhà vua bèn đối trả lại rằng:
“Song Xa truy kích cửu trùng thiên” (tức là: Cặp xe đuổi đến chín tầng trời).
Vua giận tái mặt vì câu đối khá “hỗn” này. Cao Bá Quát dám khoe đôi xe
của mình truy đuổi “cửu trùng”. Cửu trùng là từ dùng để chỉ các bậc
hoàng đế, quân vương.
***
Người giỏi chơi cờ tướng không phải là ở những việc hãm tướng, vây
thành, bắt xe, giết mã mà là ở tầm nhìn, trí tuệ, định liệu được đại
cục, rèn luyện được sự nhẫn nại, kiên trì, bền bỉ.
Thắng thua trong cờ tướng chỉ là chuyện thứ yếu. Người chơi cờ chỉ với
mục đích sát phạt, thắng thua thì cổ nhân không hề coi trọng. Trái lại,
chơi cờ chính là rèn trí lực, tu tâm tính, vừa là thưởng thức một nét
văn hóa, vừa là giải trí giải khuây. Đối thủ trên bàn cờ không phải kẻ
thù mà chính là tri kỷ.
Chúng ta thường thấy những bậc cao cờ dù thắng dù thua, kết thúc ván cờ
vẫn là tay bắt mặt mừng, cung kính lễ nghĩa, xem nhau như tri kỷ. Ngày
nay, sau hàng nghìn năm lưu truyền, cờ tướng đã dần mất đi vẻ đẹp thuần
thiện ban đầu. Người ta đấu cờ là để so tài cao thấp, tranh đua giải
thưởng, thể hiện cái tôi, tranh đấu không ngừng. Những điều đó vốn không
có trong đạo đánh cờ.
Vậy mới nói, đánh cờ cũng là tấm gương phản ánh của đạo làm người vậy.
Kẻ hiếu thắng thì nước đi mạnh bạo, chỉ thích sát phạt, ăn quân, tham
bát bỏ mâm, không nhìn đại cuộc. Người quân tử đánh cờ là nhìn trước
nhìn sau, phân tích thế trận, ứng đối khôn khéo, điềm đạm, thanh thản,
thắng không kiêu, bại không nản, từ chuyện đánh cờ mà ngẫm về đạo tu
thân, làm người. Ấy mới là người cao cờ thực sự vậy!
Đời người như ván cờ, quân tốt tuy yếu nhưng có thể vụt sáng lúc tàn cuộc
Trong cuộc sống, có thể bạn đã từng nghe câu nói: “Đời
người như ván cờ, đi sai một bước, cả ván đều thua”. Quan sát ván cờ
cuộc đời, có những lúc khiến người ta do dự không quyết được, sau khi đã
đặt quân cờ xuống bàn cờ thì cho dù là thắng thua ra sao, đều không thể
đi lại được nữa.
Người ta thường nói rằng:“Người đứng xem thì luôn tỉnh táo”. Trong lúc
người khác chơi cờ, tôi không thích bình phẩm nước cờ, mà chỉ thích xem
thi đấu. Vì xem thi đấu chỉ là quan sát, bất luận đôi bên ai thắng ai
thua, tâm cảnh của tôi cũng không nằm ở trong đó, nó đã sớm vượt ra
ngoài thắng thua rồi. Xem thi đấu, luôn có thể nhìn ra được triết lý
nhân sinh mà trong đời sống không dễ dàng phát giác được, những đạo lý
đó đều có thể khai ngộ ra trí tuệ nhân sinh hiếm có.
Ví dụ, trong một ván cờ, binh tốt chắc chắn sẽ chết trước. Là vì không
chỉ do vị trí của nó đứng ở ngay hàng trên cùng nhất, còn vì quy tắc quy
định những quân cờ khác sau khi quá hà (qua sông) còn có thể tụt lùi về
phía sau, binh tốt sau khi quá hà thì không được tụt lùi về phía sau
nữa, cho dù gặp phải quân địch lớn mạnh ra sao, cũng chỉ có thể dũng cảm
tiến về phía trước. Do vì nguyên nhân này, tuy số quân của binh tốt là
nhiều nhất, nhưng binh tốt có thể sống sót đến phút cuối thì lại rất ít.
Kỳ thủ đấu cờ, đều vô cùng trân quý các quân cờ “xe- pháo – mã” của
mình, còn về sự tổn thất của binh tốt thì lại không bận tâm. Nào biết
rằng đấu đến lúc tàn cuộc, một binh một tốt mới là mối chốt quan trọng
để giành thắng lợi, quân tốt tuy yếu kém nhưng lại có thể khắc được
tướng già, trong một số tàn cuộc thì 2 quân tốt còn mạnh hơn quân xe.
Quân xe tuy có thể phi nước đại khắp bàn cờ, nhưng vẫn không thể thoát
khỏi vài nước đi, và nó cũng không thể quay vòng tiến quân. Người chơi
sử dụng quân xe chém giết mạnh bạo, luôn bị thiếu hụt sức mạnh về sau;
kỳ thủ lợi dụng mã và pháo hỗ trợ tấn công, cờ nghệ có cao hơn một bậc,
ngang dọc bắt chéo nhau, từng bước ép chết, luôn làm cho đối thủ chỉ còn
sức đổi quân với nhau, mà không còn sức đánh trả lại.
Kỳ thủ cao minh nhất là biết tận dụng sức mạnh của binh tốt, bởi vì quân
cờ tung hoành ngang dọc, khắc chế quân địch để giành thắng lợi trong
rất nhiều màn tàn cuộc, rất có thể là một quân tốt nhỏ không được xem
trọng. Sinh mạng vốn dĩ không có sự phân biệt nặng nhẹ sang hèn, chỉ cần
đặt quân tốt vào đúng vị trí thích hợp, trong giờ phút quyết định có
thể là quân yếu nuốt chửng quân mạnh, một nước chiếu tướng giành thắng
lợi.
Vì vậy, tôi thường nghĩ rằng tính quan trọng của mỗi quân cờ đều giống nhau, quan trọng là do kỳ thủ đặt nó vào vị trí nào.
Trên đời này không có quân cờ nào là vô dụng cả, nhưng lại có vô số kỳ
thủ bất tài không biết dùng cờ, tuy là một lòng muốn chiến thắng, nhưng
lại vì tham lợi nhỏ mà không có tầm nhìn quan sát toàn cuộc, cuối cùng
xé lẻ hết các quân cờ rồi đi vào con đường tự hủy diệt.
Đi một bước cờ, cần phải tĩnh tâm suy nghĩ. Thật ra đạo lý của đời người không phải cũng như vậy hay sao?
Nếu như mỗi ngày đều có thể duy trì một tâm thái ôn hòa, đã là người
giành chiến thắng của cuộc đời rồi! Lúc tâm trạng bực tức, bất luận là
chơi cờ, làm việc hay viết văn chương, đều có cảm giác không thể làm
được theo ý muốn. “Tắm gió xuân nhìn trời cao, dung hòa với tự nhiên
thành nhất thể”, làm được như vậy, đời người sẽ không còn trận đấu giữa
người với người nữa, mà chỉ còn là tâm thái im lặng xem thi đấu mà thôi.
* “Tắm gió xuân nhìn trời trong, dung hòa với tự nhiên thành nhất thể”:
Hai câu này nói về một cảnh giới tương tối cao trong tâm, mượn hình ảnh
của thiên nhiên để diễn đạt tâm thái ung dung tận hưởng những gì đang
diễn ra trước mắt, hòa nhập tâm tư suy nghĩ với tự nhiên làm một, không
phán xét và nhận định, để mọi thứ diễn ra một cách chân thực nhất.
Làng cờ Tướng Việt Nam đang trên đà phát triển manh mẽ, có thể so sánh với các cường quốc cờ trên thế giới như Trung Quốc.
Ngày nay, cộng động cờ quốc tế đang dần công nhận Việt Nam là một quốc
gia chơi cờ Tướng đáng gờm bên cạnh quốc qua đã nổi danh từ lâu như
Trung Quốc.
Những danh cờ và cộng đồng cờ tướng đang phát triển mạnh mẽ đã giúp cái
tên Việt Nam thêm nổi danh trên thế giới. Những cái tên tiếp theo sẽ là
tiêu biểu cho sức mạnh cờ Việt Nam đã và đang lên như thế nào. Bạch Mi Ưng Vương – Trương Á Minh
Trương Á Minh được xem là một trong Đặc cấp Đại Sư tương đương với kiện
tướng cờ tướng quốc tế. Tài năng của ông đã gây tiếng vang trên đấu
trường quốc tế vào năm 2014 khi giành được chức vô địch giải cờ quốc tế
Dương Quan Lân( Trung Quốc).
Để đổi lấy những vinh quang của mình, Trương Á Minh đã bỏ công luyện tập
rất nhiều, khác với nhiều người, ông không trải qua những khóa đào tạo
chính thức nào. Cách của ông là luyện tập với các tay cờ giang hồ và
cũng từ đó, mà ông già với cặp mày như Bạch Mi Ưng Vương gắn chặt với
tên tuổi ông. Ông là một trong những trụ cột trong làng cờ Việt Nam hiện
nay Lại Lý Huynh – Cà Mau
Trong cộng đồng cờ tướng Việt Nam hiện nay, Lại Lý Huynh được xem là cờ
thủ mạnh nhất Việt Nam hiện nay. Nhiều người hâm mộ Lại Lý Huynh vì
những thành tích hết sức đáng nể của anh như Quán quân cờ tướng Quốc gia
2014, 3 lần vô địch giải TP Hồ Chí Minh, Huy chương bạc Đại hội thể
thao châu Á trong nhà 2009, huy chương bạc giải vô địch đồng đội thế
giới 2009.
Kỹ thuật chơi cờ của Lại Lý Huynh xuất sắc đều ở cả 3 đoạn cờ Khai cuộc,
trung cuộc và tàn cuộc. Vì vậy, Lại Lý Huynh là cái tên thường thấy
trong đội tuyển quốc gia thi đấu Quốc tế. Các đại sư cờ tướng khét tiếng
từ Trung Quốc mà Lại Lý Huynh đã đối đầu như Ngạc Châu Sư Trưởng – Lưu
Tông Trạch, Mạnh Thường Quân – Tăng Nguyên Giai, đều đã từng giao đấu
với Lại Lý Huynh và kết quả Lại Lý Huynh cũng tỏ rõ sức cờ quán quân của
mình rất cừ. Đô đầu – Võ Minh Nhất
Cờ thủ tiêu biểu cho đội cờ tỉnh Bình Phước làm rạng danh cờ Việt Nam
trong các đấu trường quốc tế với các thành tích như ngôi Quý quân cá
nhân tại Giải cờ tướng quốc tế Tường An Bôi 2014 tổ chức ở TP Hạ
Môn,tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc) và xếp trong nhóm đầu nhận giải tại Giải
Dương Quan Lân Bôi 2014. Nguyễn Vũ Quân
Là người Hà Nội, sinh ra trong gia đình không mấy khá giả, Nguyễn Vũ
Quân đã nỗ lực vươn lên với niềm đam mê cờ Tướng, dưới sự dìu dắt của
HLV Trần Quốc Bảo. Phong cách cờ “nửa chính nửa tà”, và những sáng tạo,
táo bạo, độc dị trong những nước cờ, Nguyễn Vũ Quân không những là tay
cờ khó chịu với nhiều đấu thủ Việt Nam và Quốc Tế.
Thành tích để đời của anh có thể kể đến như 3 lần vô địch quốc gia 2004,
2005, 2009, HCĐ giải Vô địch cờ tướng thế giới 2005 và danh hiệu Đặc
cấp đại sư trẻ tuổi nhất ở Việt Nam…Nhận xét công tâm, một HLV tại TP
HCM cho biết: “Nguyễn Vũ Quân toàn năng, xuất sắc tại tất cả khai –
trung – tàn cuộc.” Phong cách thi đấu điềm đạm, chuyên nghiệp là những
điểm tạo thành công của anh. Ông xích lô Trần Quốc Việt- “Sát nhân vô ảnh”
Trần Quốc Việt hành nghề xích lô, không được học hành bài bản, chỉ mải
mê chạy theo đam mê cờ tướng từ trẻ đến khi các danh thủ cờ tướng đều
khiếp sợ sức cờ của ông. Tại giải đấu Phương Trang IV, ông đã cầm hòa
được những đại danh cờ tướng Trung Hoa.
Tại giải đó, ông về giải 4 và tạo điều kiện cho các đồng đội xếp hạng
cao hơn trong giải đấu. Sở dĩ ông có biệt danh Sát nhân vô ảnh, vì lối
cờ Phản Cung Mã của ông rất điêu luyện. Sau 10 năm gắn bó với đội tuyển
TP HCM, ông về đầu quân cho đội cờ Tướng Bình Dương để có nhiều cơ hội
giao lưu với các cao thủ khác. Trần Quốc Việt còn được biết đến là người
rất thẳng thắn, vui tính, là ông chủ tiệm cà phê cờ tướng trong giới
chơi cờ. Nguyễn Hoàng Lâm
Là một trong những cái tên tiêu biểu trong đội tuyển cờ TP HCM, câu
chuyện “duyên nợ” với cờ tướng của Nguyễn Hoàng Lâm có nhiều điểm thú
vị. Sinh ra tại Từ Liêm, Hà Nội, Hoàng Lâm được cha mình dạy chơi cờ vua
đầu tiên, sau đó, gia nhập những câu lạc bộ cờ ở Hà Nội.
10 tuổi là anh cùng gia đình chuyển vào TP HCM và có thành tích chinh
chiến nhiều giải cờ trong nước và quốc tế. Thành tích cờ tướng của
Nguyễn Hoàng Lâm có thể điểm qua như vô địch giải cờ tướng Châu Á tại Ma
Cau – 2011, Huy chương vàng giải Châu Á, ngôi á quân tại Đại hội thể
thao trí tuệ thế giới 2009, phong tặng Đặc cấp Quốc tế Đại Sư. Trềnh A Sáng – Túy Kỳ Tiên
Trềnh A Sáng hay còn gọi là Hà Chảy là một vận động viên cờ Tướng Việt
Nam. Tính đến nay, ông là kỳ thủ nam vô địch cờ tướng Việt Nam nhiều lần
nhất- 7 lần vô địch toàn quốc, 3 lần quán quân liên tiếp từ 2000 đến
2002, được làng cờ xưng tụng danh hiệu “Tam liên quán”. Gừng càng già
càng cay, dù đã qua tuổi tứ tuần, những nước cờ biến hóa, lối chơi linh
hoạt của ông đều làm những kì thủ trẻ phải kiêng dè và học hỏi.
Thông thường, mỗi ngày ông đều dành thời gian nghiên cứu tài liệu và tập
luyện cùng người bạn thân là Trương Á Minh, cũng là một danh thủ cờ
tướng Việt Nam. Theo ông, muốn thành công trong thi đấu, ông đều dành
thời gian để nghiên cứu lối chơi của các đối thủ và cách để gài bẫy đối
thủ. Ngô Lan Hương – Nữ Hoàng Cờ Tướng Việt Nam
Chị được xem là một trong nữ kỳ thủ xuất sắc số 1 tại Việt Nam hiện nay.
Ngô Lan Hương có kinh nghiệm thi đấu nhiều năm trên cả đấu trường Việt
Nam lẫn quốc tế. Trong phạm vi Việt Nam, Ngô Lan Hương giữ vị trí Á quân
Nữ quốc gia tại Giải A1 toàn quốc 2014 cùng chiếc HCV cá nhân Nữ tại
Giải vô địch TP HCM năm 2014 là đáng kể nhất. : quán quân giải A1 Việt
Nam năm 2011, vô địch giải Cờ Tướng thế giới lần thứ 12 và Châu Á lần
thứ 15,… Cô từng là nữ kỳ thủ duy nhất được Trung Quốc mời sang tham dự
Đại hội Thể Thao Trí Tuệ thế giới 2011 ở Bắc Kinh.
Đánh Cờ Tướng (Tượng kỳ) được chia thành ba giai đoạn cơ bản: Khai cuộc – Trung cuộc và Tàn cuộc. Mỗi người có quan điểm và nhận xét riêng về từng giai đoạn này. Có người cho rằng quan trọng nhất là Trung cuộc, bởi nó là thời điểm người chơi ra những quyết định mang tính sống còn, những chiến thuật, toan tính được thể hiện.
Mục lục
Tầm quan trọng của khai cuộc
Có người cho Tàn cuộc mới thực là quan trọng (theo “Tàn cuộc sát chiêu“). Bởi không vô lý khi nói “Lạc nước hai Xe đành bỏ phí, gặp thời một Tốt cũng thành công“,
nghĩa là cho dù trung cuộc có thế nào, nếu không thuận, cũng vô ích,
các quân dù mạnh mà không được dùng đúng, dùng hợp lý thì cũng chỉ là đồ
bỏ đi.
Trong khi một quân yếu nhất, nếu có thời cơ và được sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, sẽ làm nên chuyện. Nhưng với rất nhiều “Cao thủ“,
họ nói rằng khai cuộc mới thực là quan trọng và bạn có thể nhận ra ai
là cao nhân chỉ trong 7 nước đi đầu tiên của ván đấu đó.
Mỗi người có một cách chơi khác nhau, lối đánh khác nhau khi chơi cờ
Tướng, cũng không có quy định cụ thể hay ranh giới rõ ràng nào cho việc
Khai cuộc thế nào là đủ, kéo dài trong bao lâu, bao nhiêu nước. Nhưng
theo một số cờ thủ hàng đầu thì 12 – 15 nước cờ đầu tiên được coi là
khai cuộc.
Bài viết này mình xin tổng hợp cho các bạn 15 thế cờ tướng khai
cuộc thông dụng nhất thường gặp trong thực chiến đỉnh cao của các cờ
thủ hiện đại. Những thế cờ được cập nhật mới nhất theo cách triển khai
thế trận của những bố cục rõ ràng để mọi người có thể nắm bắt cơ bản.
Chi tiết cụ thể về cách đánh, các cạm bẫy, điểm mạnh, điểm yếu và
cách phá giải các thế cờ mình sẽ để link bài viết chi tiết ngay dưới mọi
người muốn tham khảo kỹ thế nào có thể bấm vào. Có một vài thế cờ mình
chưa viết xong, mong các bạn thông cảm mình sẽ liên tục update các thế
cờ đầy đủ nhất.
Thống kê tỷ lệ thắng – hòa của các thế cờ khai cuộc
Phản công mã, hay còn gọi là “Phản cung mã”, “Giáp pháo bình
phong”, “Bán bích sơn hà”, “Nửa cõi sơn hà”. Trong thế cờ này, hai Mã
lên giữ chính diện nhưng có một con Pháo trước đó vào trong. Pháo giữ
Mã, Sĩ giữ Pháo, Xe giữ Mã còn lại.
Đây là thế trận cơ bản và thực chiến vì nó linh hoạt, linh động,
đối công và tranh tiên quyết liệt. Có thể dễ dàng chuyển đổi thế trận,
thế trận liền lạc, các quân đều có căn, quân này bảo vệ quân kia, phòng
ngự chặt, phản công nhanh, thuận lợi cho phục kích, du kích chiến, bẫy,
bắt chết quân địch, và có những miếng đánh hiểm hóc bất ngờ.
>> chi tiết: Cách khai cuộc phản cung mã
Bình phong Mã
Bình phong mã là thế cờ khai cuộc mà hai mã lên giữ chốt đầu, bảo
vệ chặt chẽ trung lộ. Đây được cho là thế trận chống Pháo Đầu tốt nhất
và là thế trận ổn định nhất. Trong các giải lớn cấp quốc gia, quốc tế,
Bình phong mã đều được dùng với số lượng cao, tỷ lệ cao, nhiều hơn nhiều
so với loại khai cuộc khác.
>> Cẩm nang khai cuộc bình phong mã hiện đại
Thuận Pháo
Khi đối thủ vào Pháo Đầu, người chơi cũng vào Pháo Đầu cùng chiều,
thì đó gọi là “thuận pháo” hoặc “pháo thuận”. Bên Trung Quốc gọi là
“thuận thủ pháo”. Thay vì lên Mã giữ Chốt đầu, thì bên Hậu cũng đưa Pháo
vào giữa, dụ đối thủ dùng Pháo ăn Chốt đầu.
Nếu đối thủ ăn Chốt đầu thì vi phạm nguyên tắc “chưa triển khai tất
cả các quân thì không nên vội tấn công đơn lẻ”, sẽ mất một nước và xuất
binh chậm. Bên Hậu thì lợi được 1 nước lên Mã đuổi Pháo, xuất quân
nhanh hơn, tranh tiên, phản tiên, và giành lại một nước.
>> Bí quyết khai cuộc thuận pháo
Nghịch Pháo
Khi đối thủ vào Pháo đầu mình cũng vào Pháo đầu nhưng khác chiều,
trái chiều, thì đó gọi là “nghịch pháo” hoặc “pháo nghịch”. Bên Trung
Quốc gọi là “liệt thủ pháo”. Đây là thế khai cuộc phổ biến, nhưng thực
tiễn cho thấy Thuận pháo ổn định hơn, còn Nghịch pháo thì thường xảy ra
đối công rất mãnh liệt, một thắng một thua, một mất một còn, rất ít khi
hòa được.
>> Tuyệt chiêu khai cuộc nghịch pháo
Bán đồ nghịch Pháo
Bán đồ nghịch pháo, thay vì vào Pháo nghịch ngay, thì bên Hậu tấn
Mã giữ Chốt giữa, sau đó đưa Pháo qua hà (qua sông) phong Xa (đè Xe),
rồi mới đem con Pháo kia vào trung tâm. Thế trận này gọi là “Bán đồ
nghịch pháo”. Thế trận Nghịch pháo hiện đại này ổn hơn Nghịch pháo
truyền thống cổ điển 1 chút, nhưng cũng đối công, đôi co, tranh hùng sát
phạt, công phá lẫn nhau rất dữ dội.
Quy Pháo bối
Quy bối pháo hay Pháo lưng rùa, đây cũng là một khai cuộc giang hồ,
dân gian, ít kỳ thủ cấp quốc gia hay quốc tế nào chơi. Đưa Pháo xuống
cho Xe bảo vệ rồi rình rập ở hàng đó, có tác dụng đuổi Xe rất tốt.
Điểm mạnh của thế trận này là các quân chủ lực cùng được phối hợp để vừa
tấn công vừa phòng thủ. Điểm yếu của thế trận này là nước đi quân lập
đi lập lại nhiều lần làm mất tính chủ động và các quân cản trở nhau.
Khám phá thêm: Thế khai cuộc quy bối pháo
Thiên phong Pháo
Thiên phong pháo là thế cờ hơi giống Quy bối pháo nhưng khác ở chỗ
là Hậu ra Xe ở hàng 4 hoặc 6 xong rồi mới xuống Pháo. Cũng là khai cuộc
dân dã, giang hồ, rất ít thấy trong các giải lớn.
Khai cuộc Thiên phong Pháo là kiểu khai cuộc cổ rất ít dùng. Do có
nước hoành Xa và thoái Pháo nên vào loại Quy bối Pháo. Nhưng theo nhiều
nhà nghiên cứu, biến hóa của Thiên phong Pháo khác nhiều so với Quy bối
Pháo nên việc xếp như vậy không thỏa đáng.
Thiết hoạt xa
Thiết hoạt xa là loại khai cuộc mà bên đi Tiên chấp nhận bỏ Mã ngay
nước đi đầu tiên (bằng cách đi X1+1 hoặc X9+1), sau đó lợi dụng nước bắt
Pháo để giành lấy nước tiên và sở hữu 2 tiên. Có thế công và thế chủ
động tốc chiến.
Tuy nhiên đây là lối chơi ăn thua đủ, thắng nhanh mà thua cũng nhanh,
không có hòa, và thường là tiên thua vì không đủ bù đắp sự hao hụt về
chất, về lực, về quân số. Cho nên thế trận khai cuộc này ít thấy chơi
ngoài đời, chỉ tồn tại trên lý thuyết, sách cờ, Internet, và các trận
đấu biểu diễn, hiếm thấy trong các giải cờ nghiêm túc.
Uyên ương Pháo
Uyên Ương pháo, hay còn gọi là “Tây Tạng quyền”, là khai cuộc cổ
truyền của người Tây Tạng, hay được chơi ở xứ Tây Tạng thần bí. Điểm đặc
dị của nó khác với các loại khai cuộc khác là nó không ra Xe giữ Pháo,
và nó lên Xe 2 bước để giữ Pháo, để rồi tìm cách hạ còn Pháo bên kia
xuống 1 bước rồi mưu đồ chuyển 2 con Pháo sang 1 phía vừa thủ kỹ vừa
đuổi Xe trở vào, hoặc ko cho Xe bên Tiên xuất ra.
Khai cuộc này nửa giang hồ, nửa chuyên môn. Thỉnh thoảng cũng được
dùng trong các giải cao cấp, cấp quốc gia, cấp quốc tế, nhưng không
thường xuyên, không nhiều..
>> Học khai cuộc uyên ương pháo
Đơn đề mã
Đơn đề mã là thế cờ khai cuộc mà một mã lên giữ chốt đầu, mã còn
lại nhảy ra biên. Đây cũng là một thế trận được những người chơi cờ
trung bình khá chơi nhiều do gần như các quân cờ đều có sự liên thủ chặt
chẽ với nhau.
Trong các giải lớn cấp quốc gia, quốc tế, đơn đề mã ít được dùng so
với loại khai cuộc khác. Tùy theo việc nhảy mã nào ra biên mà người ta
phân ra là Tả đơn đề mã và Hữu đơn đề mã. Thế trận này thường được bên
hậu sử dụng để chống lại mọi thế trận của bên tiên thậm chí là nó chống
nó, thế ra quân tương đối mạnh của trận thế này gọi là Thiết đơn đề mã.
Xuyên cung mã
Xuyên cung mã hay còn gọi là “Tượng triều xuyên cung mã”, “Mã giáp
sĩ” hay “Mã quỳ”. Thế cờ này thì hình dung như sau: trước là lên tượng,
sau đó nhãy mã cùng phía tượng lên khóa chân tượng lại không cho thoái
về.
Nếu trường hợp đến đây mà đi tiếp nước chống sĩ thì trận thế này sẽ
được gọi là “Biệt cước mã”. Đây là thế trận cũng rất phổ thông, gần như
đi đâu cũng thấy người chơi cờ sử dụng, thường được bên đi hậu sử dụng
vì thế trận này ẩn chứa nhiều cạm bẫy có thể phản đòn mạnh mẽ nếu bên
tiên đi thiếu chính xác.
Ngọa tâm pháo
Nó còn được gọi với tên khác là “Tọa tâm pháo”, “Hoa tâm pháo” hay
“Sáo tâm pháo”. Thế cờ này thì hình dung như sau: đầu tiên vào pháo đầu,
sau đó con pháo này thối 1, rồi tiếp đến bình con pháo còn lại vào đầu
luôn.
Thế trận này tính công sát rất dữ do sau đó bên đi thế trận này sẽ
tiếp tục lên chính mã, rồi dùng 2 mã tấn lên xông đội đánh thẳng vào
tuyến giữa đối thủ. Những kỳ thủ yếu có thể sẽ bị hạ đo ván bởi thế trận
này trong vòng 30 nước. Tuy nhiên, do vì quá tập trung vào tuyến giữa
nên việc phòng thủ ở 2 cánh trở nên yếu đi nên thế trận này cũng ít được
sử dụng.
Tiên nhân chỉ lộ
Tạm dịch thế trận này là tiên ông chỉ đường, nó còn được gọi bằng
các tên khác là “Thế tiến binh” hay “Thế khởi binh”. Thế trận này khi đi
nước đầu tiên thì sẽ tấn chốt trước chứ không đi các quân mạnh khác như
xe, pháo, mã.
Tốt được chọn để tấn thường là chốt 3 hoặc 7 chứ ít khi chọn chốt
1, 5 hay 9 vì tấn chốt 3 hoặc 7 sẽ tạo ra nhiều biến hóa hơn các vị trí
chốt khác. Nếu bên tiên nước đầu tiến chốt số thứ tự nào và bên hậu cũng
tiến chốt số thứ tự nấy, ví dụ như bên tiên tiến chốt 3, bên hậu cũng
tiến chốt 3 thì trận này được gọi là Đối binh cuộc.
>> Cách đánh tiên nhân chỉ lộ trong cờ tướng khai cuộc
Quá cung pháo
Thế trận này còn được gọi là Pháo qua cung. Thế trận này được hình
thành khi 2 pháo ở cùng 1 bên, tức là pháo 2 bình sang lộ 6 gần pháo lộ 8
hoặc pháo 8 bình sang lộ 4 gần pháo lộ 2. Thế trận này mang tính phòng
thủ cao, thường thấy sử dụng ở những người lớn tuổi. Nếu sử dụng không
tốt có khả năng dẫn đến kẹt cờ. Thế trận này cũng được sử dụng khi thi
đấu, nó sẽ không có vấn đề gì nếu cầm quân đi tiên, còn nếu cầm quân đi
hậu sẽ gặp chút khó khăn khi bên tiên đi pháo đầu.
>> Các đánh quá cung pháo nâng cao
Phi tượng cuộc
Thế trận này còn được gọi là Thượng tượng cuộc. Thế trận này khi đi
nước đầu tiên thì sẽ lên tượng (dĩ nhiên là tượng 3 hoặc 7 tấn 5 chứ
đừng ai tấn ra biên nhé). Người sử dụng thế trận này phải có công phu
trung tàn cao mới sử dụng được tốt. Nó mang phong cách phòng thủ phản
công.
MIỀN TÂY HOANG DẠI Ước gì một lần về thuở ấy miến Tây Sống lầy lội những tháng ngày hoang dại Súng cặp kè hông, nhong nhong lưng ngựa Phóng khoáng thảo nguyên, đạn nổ ì đùng Ta sẽ về, rủ em gái theo cùng Đem tình yêu vào vòng đấu súng Và ngã xuống trong một lần anh dũng Để mai này định nghĩa lại...thằng khùng! Đã khùng rồi thì xá chi anh hùng Của một thời tìm vàng sôi động Người người xô bồ tìm giàu sang cuộc sống Để lại điêu tàn, bắn giết mênh mông! Ta ước thế nghe có rùng rợn không? Trần Hạnh Thu NHẠC HUYỀN THOẠI CAO BỒI VIỄN TÂY
(ĐC sưu tầm trên NET) Bản tin 113 online cập nhật ngày 2/5: Truy tố 254 bị can bị trong đại án sai phạm lĩnh vực đăng kiểm 🔴 TRỰC TIẾP: Thời sự quốc tế 3/5 | Nga tuyên bố khai hỏa Iskander, hủy diệt hai pháo HIMARS Ukraine Tin tức thời sự mới nhất hôm nay | Bản tin sáng ngày 5-3-2024 MỘT CÕI ĐI VỀ (Sáng Tác: Trịnh Công Sơn) - KHÁNH LY OFFICIAL Miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch Quốc hội đối với ông Vương Đình Huệ 9 giờ trước Khoảnh khắc tên lửa Nga công kích pháo HIMARS Ukraine 12 giờ trước Mong muốn Campuchia chia sẻ thông tin về Dự án kênh đào Funan Techo 10 giờ trước Gần 50 người chết trong vụ sập đường cao tốc ở Trung Quốc 10 giờ trước Lý do xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga bất ngờ sụt giảm 8 giờ trước Ukraine nói Nga sản xuất tên lửa Zircon 'nhanh bất thường' 6 giờ trước Hàng chục nghìn người Gruzia tiến hành biểu tình lớn nhất từ trước tới nay 16 giờ trước Video 'rừng người' xem phương tiện chiến đấu bị Nga tịch thu ở chiến trường Ukraine 16 giờ trước U23 In...
I Only Want to Be with You - Dusty Springfield (Cover by Emily Linge) VẪN THẾ MÀ! Anh vẫn thế, trước sau vẫn thế mà Nhìn anh này, đừng nhìn phía trời xa Vẫn ngày ngày ra ngóng chờ trước của Đợi Nàng Thơ về tác hợp thi ca Tâm hồn anh có cửa đâu mà khóa Mà phải cùng em mở cánh cửa tâm hồn Anh tìm mãi nào thấy đâu ô cửa Toang hoác tứ bề, thông thống càn khôn* Còn trái tim anh vẫn êm đềm, yên ả Vẫn yêu quê hương, tổ quốc, con người Miền nhiệt đới khi thấy tim băng giá Chắc chắn là anh đã ngoẻo tự lâu rồi! Trần Hạnh Thu CT: * Trời đất
Nhận xét
Đăng nhận xét