Còn ở Việt Nam, cho đến lúc
này, hiện tượng trên cũng đã xuất hiện. Thực tế đã cho thấy cái hay thì
cũng có nhưng rất ít, cái dở thì nhiều và để lại điều tiếng không hay
cho chính cha, anh, người thân của họ, cho công tác tổ chức, nhân sự của
bộ máy Đảng, chính quyền các cấp.
Trước hết, cũng phải nói rõ quan niệm
của người viết bài về câu chuyện "Thái tử Đảng" ở Việt Nam: tôi không hề
quá khắt khe trong cách nhìn về chuyện đào tạo, bồi dưỡng con em lãnh
đạo kế thừa sự nghiệp của cha, anh mình. Để duy trì và bảo vệ chế độ,
điều đó theo tôi không có gì bằng. Có điều, một khi cái gì quá mức, bất
bình thường và có tính "gia đình chủ nghĩa" nặng thì có lẽ cũng nên xem
lại mình và nên tự điều chỉnh. Như vậy sẽ tránh được điều tiếng không
tốt trong dư luận về bộ máy Đảng và chính quyền hiện hành ở nước ta.
Trước đây, khi thông tin mạng chưa phát
triển, chúng ta có thể dễ dàng ngăn chặn việc phản ánh chuyện này trên
mặt báo chính thống. Khi ấy, người dân đâu có biết những chuyện "thâm
cung bí sử" chốn hậu trường chính trị? Nay, mạng xã hội lan nhanh khủng
khiếp, giấu sao nổi!
Một "công chúa" nọ mới ngoài đôi mươi,
vừa ra trường và là con của một vị lãnh đạo Đảng. Cô vốn thiếu kinh
nghiệm nghề nghiệp do chuyên môn đào tạo hoàn toàn xa lạ với công việc.
Nhưng cô lại được bổ nhiệm phó giám đốc một doanh nghiệp không hề nhỏ.
Cô đã bị những người không ưa tại ngay nhiệm sở đưa hình lên mạng rồi
bình phẩm. Chỉ sau vài giờ, nó đã trở thành tin "hot" chóng mặt với
những hình ảnh phản cảm của cô "công chúa" nọ khi ra công trường mà đi
guốc cao gót, mặc jupe, không hề mặc đồ bảo hộ lao động...
Tôi biết, chỉ vài bữa sau "sự kiện" tai
hại từ bức hình đó, chính nhân vật này và cha cô đã chủ động xin rút lui
khỏi vị trí mà cô vừa được bổ nhiệm trong sự đàm tiếu của xã hội. Song,
tôi thấy vẫn còn mừng là ở chỗ dù sao thì người thân của cô gái rất
xinh đẹp nọ cũng đã nhận ngay ra sai lầm và sửa chữa kịp thời. Nếu không
thì không biết sẽ ra sao?
Cũng có trường hợp "Thái tử Đảng" khác
mà tôi biết, năng lực thì cũng thường thường bậc trung nhưng được cái
khiêm tốn, giản dị và mọi người quý mến. Anh được cất nhắc vào Trung
ương. Nhưng rất tiếc, "chiếc áo" anh mặc nó quá rộng so với năng lực của
mình. Anh đã nhạt nhoà trong cái cương vị quá cao ấy và chính môi
trường công tác đã khiến anh không hoàn thành xuất sắc công việc được
trao. Khi cha anh rời khỏi chính trường một nhiệm kỳ thì anh cũng không
trụ được khoá tiếp theo nữa. Kể ra thì cũng khó trách ai được nếu không
tự trách ta.
Chuyện mới đây về con trai của cựu Bộ
trưởng Công thương cũng khiến mạng xã hội "dậy sóng" khi người ta được
biết anh này khi mới có 25 tuổi đã làm tới chức Tổng giám đốc PVFI, chỉ
sau 1 năm trúng tuyển công chức. Rồi mới 28 tuổi, sau mấy năm làm ăn bết
bát, anh được phiên ngang "hàm vụ phó" để được cử tham gia HĐQT và bầu
làm Phó tổng giám đốc TCT Bia, rượu, nước giải khát Sài Gòn (Sabeco)
theo một “quy trình” rất hoàn hảo. Một vị trí mà biết bao người tài
năng, giỏi giang, có nhiều cống hiến trong bộ cũng không dám mơ đến ngay
cả trong giấc ngủ.
Những ví dụ này rất nên xem là bài học
sống động cần lưu ý, rút kinh nghiệm xương máu cho công tác cán bộ và
cho chính các “thái tử" khác và gia đình họ hầu tránh tiếng để đời.
Song, cũng có những trường hợp Đảng chọn
được cán bộ trẻ khá ổn. Tuy cũng thuộc diện "con ông cháu cha" và đương
nhiên cũng có phần ưu ái nào đó nhưng thực tế đã cho thấy việc chọn lựa
không sai.
Tôi biết một người trẻ, vốn là Trưởng
ban Quốc tế của một tờ báo (khi tôi còn làm Phó tổng biên tập tờ báo
này), một nhà báo trẻ, có năng lực chuyên môn, được đào tạo bài bản. Thế
rồi anh chuyển hướng, chọn con đường chính trị và lên dần từng nấc một.
Có lúc tôi cũng hồi hộp dõi theo từng bước đi của một đồng nghiệp vốn
cùng nhau sát cánh vì tờ báo mình yêu mến. Một người bạn ở thành phố ấy
cho tôi biết, khi anh ấy về làm chủ tịch quận, cũng có nhiều ý kiến lắm
và nghĩ cậu ta sẽ khó có thể làm tốt, nhất là thế hệ lãnh đạo cũ cùng
chiến đấu với người cha của anh thời kháng chiến thì còn hoài nghi.
Nhưng thực tế, anh đã làm tốt phần việc theo cái cách làm mới của lớp
cán bộ trẻ được đào tạo căn cơ.
Nay, anh lại ở cương vị đứng đầu một
thành phố lớn, chắc sẽ khó khăn bội phần, nhất là ở nơi từng có cái bóng
quá lớn của người tiền nhiệm được nhân dân ghi nhận. Nhưng tôi vẫn kỳ
vọng ở anh, một người trẻ có kiến thức và quan trọng là có khát vọng
cống hiến. Và, nếu lớp trẻ ấy được tập thể lãnh đạo địa phương ủng hộ,
sẻ chia, tôi nghĩ anh sẽ làm được...
Từ những suy nghĩ này, tôi cho rằng, bên
cạnh việc tổ chức thi tuyển nghiêm túc, việc minh bạch trong tuyển dụng
để có thể thu hút mọi người tài thì việc Đảng lựa chọn cán bộ nguồn từ
lớp con em các nhà lãnh đạo cũng vẫn nên làm nếu như họ có thực tài, có
khát vọng và nhiệt huyết. Họ chính là lớp người mới, họ sẽ có trách
nhiệm bảo vệ thành quả mà cha ông họ đã bao năm gầy dựng từ xương máu mà
nên sự nghiệp. Họ chính là lớp người mà Đảng có thể yên tâm giao phó.
Tuy nhiên, nếu lớp con cháu này của các nhà lãnh đạo không giỏi thì
không nên "nhồi... chức" cho họ nhanh như thế! Cha anh họ mà "dàn xếp"
đặt chỗ, chỉ việc kiểu như thế thì khác gì làm hại họ cả đời bởi thế hệ
cha anh họ đâu có thể lãnh đạo mãi mãi? Và đó là điều mà tôi muốn nêu
trong bài viết này để cùng nhau thảo luận cho sáng tỏ.
Quốc Phong
’Con ông cháu cha’ và cuộc đấu trên chính trường Việt Nam
Hai con trai của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (ảnh) được bầu nắm giữ vị trí quan trọng của hai tỉnh ở Việt Nam.
Một loạt con cái các quan chức trong nước, mà nhiều người gọi là
“thái tử đảng”, mới “lên như diều gặp gió” ở Việt Nam, gây “bão” dư luận
nhiều ngày qua.
Có ý kiến cho rằng việc các “thái tử” đó thăng tiến chóng vánh khi tuổi đời còn trẻ cũng cho thấy sự đấu đá nội bộ trên chính trường ở Việt Nam.
Trước phản ứng của công chúng, quan chức Việt Nam được báo chí trong nước trích lời nói rằng các vụ bầu chọn diễn ra “đúng quy trình”.
Lãnh đạo Bộ Nội vụ còn cho rằng việc nhiều người trẻ được bổ nhiệm là “đáng mừng và cần có cái nhìn khách quan, công bằng đối với những lãnh đạo trẻ”.
Trong khi đó, ông Trương Duy Nhất, chủ nhân của trang web “Một góc nhìn khác”, lại nhận định với VOA Việt Ngữ rằng việc con cái của các quan chức Việt Nam “lên ào ạt” này là “một dấu hiệu thiếu lành mạnh”.
Ông nói tiếp: “Người ta cứ lý sự, người ta bảo là đúng quy trình thế
này, thế nọ, và cái lớp đó cũng được học hành bài bản. Nhưng mà thực sự
công tâm nhìn thì ai cũng thấy rằng nếu mà họ không là lớp của con ông
cháu cha, của ông này, bà nọ, thì chắc chắn sẽ không được bổ nhiệm như
thế rồi. Ở đây, vấn đề không phải là trẻ hay không trẻ, vì xu hướng trẻ
hóa đáng lý ra mình phải ủng hộ, nhưng mà lại bị xã hội lên án bởi vì
sao?”
“Sự cất nhắc, bổ nhiệm đó nó không công bằng. Nó không công tâm trong chuyện đó. Quy chế bổ nhiệm cán bộ của mình có nhiều cái còn tệ hơn cả thời phong kiến. Thời đó, ông quan ở chức đó thì ông không được bổ nhiệm, không được lợi dụng bổ nhiệm người con của mình ở địa phương, quê hương bản quán. Nhưng mà bây giờ những trường hợp ấy nó cho thấy kém cả thời phong kiến”, ông Nhất nói thêm.
Người từng bị cầm tù vì dám đưa ra tiếng nói trái chiều với nhà nước nói thêm rằng các vụ thăng tiến vừa qua đã “gây ra phản ứng không hài lòng từ phía dân chúng”, dẫn tới sự mất lòng tin vào chính quyền.
Kỷ lục mới
Trong số các gương mặt lãnh đạo trẻ tuổi, thế hệ mới mà báo chí Việt Nam ca tụng thời gian qua có ông Nguyễn Thanh Nghị, con trai cả của người đứng đầu chính phủ Việt Nam, người từng lập ‘kỷ lục’ là thứ trưởng trẻ nhất Việt Nam năm 2011.
Nay ở tuổi 39, ông này lại tiếp tục giữ một ‘kỷ lục’ mới là bí thư tỉnh ủy trẻ nhất đất Việt. Còn ông Nguyễn Xuân Anh, cũng 39 tuổi và là con của một cán bộ cấp cao, lại là tân bí thư thành ủy Đà Nẵng trẻ tuổi nhất từ trước tới nay.
Nguyễn Minh Triết, 27 tuổi, em trai của ông Nghị, hiện cũng nắm kỷ lục khác, đó là tỉnh ủy viên trẻ nhất Bình Định.
Một điều đáng chú ý là ông Lê Trương Hải Hiếu, con trai của ông Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. HCM, không trúng cử vào Ban chấp hành Đảng bộ của thành phố này.
Ông Hiếu hiện là Phó Bí thư quận ủy, Chủ tịch UBND quận 12, và từng được kỳ vọng sẽ “lên nhanh” như các con quan chức khác.
Về diễn biến bất ngờ này, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, một nhà quan sát tình hình trong nước, nhận định với VOA Việt Ngữ: “Nó tác động. Nó phản ánh tương quan lực lượng của chính trường Việt Nam. Ngoài yếu tố tâm lý chính trị, cho thấy buổi hoàng hôn của chế độ, nó cũng phản ánh tương quan chính trị trong nội bộ đảng hiện nay. Người nào mà đưa được con lên càng nhanh, càng cao, thì thường là người đó chiếm ưu thế càng lớn. Những người con sau này của các vị sau này có lẽ khá thường xuyên thể hiện vấn đề tranh đấu nội bộ. Đó là chuyện giữa quan chức đảng cộng sản thôi chứ còn dân chúng và đất nước chẳng có lợi lộc gì cả”.
Ông Dũng nói thêm rằng việc các quan chức Việt Nam đồng loạt “cài cắm” con cái vào các chức vụ quan trọng “phản ánh tâm trạng bất an của họ”.
‘Hệ lụy lâu dài’
“Họ phải lập tức đưa con cháu của họ vào các chức vụ vì họ không biết tương lai ngày mai sẽ như thế nào”, nhà quan sát này nói.
Còn blogger Trương Duy Nhất cho rằng việc làm đó gây ra hệ lụy lâu dài cho Việt Nam, và ông không đặt lòng tin vào thế hệ lãnh đạo mới này.
Người từng làm nhà báo này nói tiếp: “Lớp con quan, quan con đó họ được cất nhắc lên bằng những cách thức như thế, những đường như thế, cuối cùng sau này, vô tình, không chỉ làm hỏng một thế hệ, mà còn thêm thế hệ tiếp theo đó nữa. Họ sẽ tiếp tục coi việc nước như việc nhà. Cho nên tôi nói hỏng việc nước dài lâu là theo nghĩa đó”.
Bình luận trên Facebook, luật sư Lê Công Định viết: “Trong nền chính
trị Việt Nam, các chức danh bí thư tỉnh uỷ và thành uỷ trên thực tế mặc
định quyền lực tối cao trong việc điều hành và lãnh đạo mọi hoạt động
hành chính và chính trị của địa phương thuộc quản hạt. Khi Bộ chính trị
của đảng cầm quyền nắm toàn quyền quyết định nhân sự đảm nhiệm chức danh
bí thư thành uỷ Hà Nội, Sài Gòn và các tỉnh thành khác, việc bầu bán ai
điều hành bộ máy hành chính địa phương theo hiến pháp và luật pháp trở
nên hình thức và hiển nhiên không còn quan trọng. Nói cách khác, ý dân
chỉ là thứ yếu, xếp sau ý đảng”.
Ông Định viết tiếp: “Đọc hết các bản hiến pháp hiện đại của Việt Nam (XHCN) từ 1946 đến nay, đố ai tìm được ba chữ “Bộ chính trị”, thế nhưng quyền uy của nó từ lâu vẫn khuynh loát toàn bộ xã hội chúng ta đang sống. Vậy cơ sở pháp lý của quyền uy đó ở đâu? Điều 4 hiến pháp chăng? Xin thưa rằng không. Xin hãy đọc Điều 4, ta sẽ thấy không một nội dung nào của điều luật ấy, dù công nhiên hay mặc nhiên, trao cho định chế “Bộ chính trị” quyền quyết định nhân sự như vậy. Dưới góc nhìn của một luật gia, quyền uy đó được xem là “above the law”, tức đứng trên luật pháp”.
Trong khi đó, nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Tiến Trung nêu ví dụ tân thủ tướng Canada, Justin Trudeau.
Kỹ sư công nghệ thông tin này nói rằng ông Trudeau “cũng là một “con ông cháu cha” lại không gây bão dư luận như ở Việt Nam, đơn giản vì ông Justin Trudeau do dân bầu ra qua bầu cử tự do và công bằng”.
Theo VOA Tiếng Việt
Có ý kiến cho rằng việc các “thái tử” đó thăng tiến chóng vánh khi tuổi đời còn trẻ cũng cho thấy sự đấu đá nội bộ trên chính trường ở Việt Nam.
Trước phản ứng của công chúng, quan chức Việt Nam được báo chí trong nước trích lời nói rằng các vụ bầu chọn diễn ra “đúng quy trình”.
Lãnh đạo Bộ Nội vụ còn cho rằng việc nhiều người trẻ được bổ nhiệm là “đáng mừng và cần có cái nhìn khách quan, công bằng đối với những lãnh đạo trẻ”.
Trong khi đó, ông Trương Duy Nhất, chủ nhân của trang web “Một góc nhìn khác”, lại nhận định với VOA Việt Ngữ rằng việc con cái của các quan chức Việt Nam “lên ào ạt” này là “một dấu hiệu thiếu lành mạnh”.
Người ta cứ lý sự, người ta bảo là đúng
quy trình thế này, thế nọ, và cái lớp đó cũng được học hành bài bản.
Nhưng mà thực sự công tâm nhìn thì ai cũng thấy rằng nếu mà họ không là
lớp của con ông cháu cha, của ông này, bà nọ, thì chắc chắn sẽ không
được bổ nhiệm như thế rồi.
“Sự cất nhắc, bổ nhiệm đó nó không công bằng. Nó không công tâm trong chuyện đó. Quy chế bổ nhiệm cán bộ của mình có nhiều cái còn tệ hơn cả thời phong kiến. Thời đó, ông quan ở chức đó thì ông không được bổ nhiệm, không được lợi dụng bổ nhiệm người con của mình ở địa phương, quê hương bản quán. Nhưng mà bây giờ những trường hợp ấy nó cho thấy kém cả thời phong kiến”, ông Nhất nói thêm.
Người từng bị cầm tù vì dám đưa ra tiếng nói trái chiều với nhà nước nói thêm rằng các vụ thăng tiến vừa qua đã “gây ra phản ứng không hài lòng từ phía dân chúng”, dẫn tới sự mất lòng tin vào chính quyền.
Kỷ lục mới
Trong số các gương mặt lãnh đạo trẻ tuổi, thế hệ mới mà báo chí Việt Nam ca tụng thời gian qua có ông Nguyễn Thanh Nghị, con trai cả của người đứng đầu chính phủ Việt Nam, người từng lập ‘kỷ lục’ là thứ trưởng trẻ nhất Việt Nam năm 2011.
Nay ở tuổi 39, ông này lại tiếp tục giữ một ‘kỷ lục’ mới là bí thư tỉnh ủy trẻ nhất đất Việt. Còn ông Nguyễn Xuân Anh, cũng 39 tuổi và là con của một cán bộ cấp cao, lại là tân bí thư thành ủy Đà Nẵng trẻ tuổi nhất từ trước tới nay.
Nguyễn Minh Triết, 27 tuổi, em trai của ông Nghị, hiện cũng nắm kỷ lục khác, đó là tỉnh ủy viên trẻ nhất Bình Định.
Một điều đáng chú ý là ông Lê Trương Hải Hiếu, con trai của ông Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. HCM, không trúng cử vào Ban chấp hành Đảng bộ của thành phố này.
Ngoài yếu tố tâm lý chính trị, cho thấy
buổi hoàng hôn của chế độ, nó cũng phản ánh tương quan chính trị trong
nội bộ đảng hiện nay. Người nào mà đưa được con lên càng nhanh, càng
cao, thì thường là người đó chiếm ưu thế càng lớn.
Về diễn biến bất ngờ này, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, một nhà quan sát tình hình trong nước, nhận định với VOA Việt Ngữ: “Nó tác động. Nó phản ánh tương quan lực lượng của chính trường Việt Nam. Ngoài yếu tố tâm lý chính trị, cho thấy buổi hoàng hôn của chế độ, nó cũng phản ánh tương quan chính trị trong nội bộ đảng hiện nay. Người nào mà đưa được con lên càng nhanh, càng cao, thì thường là người đó chiếm ưu thế càng lớn. Những người con sau này của các vị sau này có lẽ khá thường xuyên thể hiện vấn đề tranh đấu nội bộ. Đó là chuyện giữa quan chức đảng cộng sản thôi chứ còn dân chúng và đất nước chẳng có lợi lộc gì cả”.
Ông Dũng nói thêm rằng việc các quan chức Việt Nam đồng loạt “cài cắm” con cái vào các chức vụ quan trọng “phản ánh tâm trạng bất an của họ”.
‘Hệ lụy lâu dài’
“Họ phải lập tức đưa con cháu của họ vào các chức vụ vì họ không biết tương lai ngày mai sẽ như thế nào”, nhà quan sát này nói.
Còn blogger Trương Duy Nhất cho rằng việc làm đó gây ra hệ lụy lâu dài cho Việt Nam, và ông không đặt lòng tin vào thế hệ lãnh đạo mới này.
Người từng làm nhà báo này nói tiếp: “Lớp con quan, quan con đó họ được cất nhắc lên bằng những cách thức như thế, những đường như thế, cuối cùng sau này, vô tình, không chỉ làm hỏng một thế hệ, mà còn thêm thế hệ tiếp theo đó nữa. Họ sẽ tiếp tục coi việc nước như việc nhà. Cho nên tôi nói hỏng việc nước dài lâu là theo nghĩa đó”.
Khi Bộ chính trị của đảng cầm quyền nắm
toàn quyền quyết định nhân sự đảm nhiệm chức danh bí thư thành uỷ Hà
Nội, Sài Gòn và các tỉnh thành khác, việc bầu bán ai điều hành bộ máy
hành chính địa phương theo hiến pháp và luật pháp trở nên hình thức và
hiển nhiên không còn quan trọng. Nói cách khác, ý dân chỉ là thứ yếu,
xếp sau ý đảng.
Ông Định viết tiếp: “Đọc hết các bản hiến pháp hiện đại của Việt Nam (XHCN) từ 1946 đến nay, đố ai tìm được ba chữ “Bộ chính trị”, thế nhưng quyền uy của nó từ lâu vẫn khuynh loát toàn bộ xã hội chúng ta đang sống. Vậy cơ sở pháp lý của quyền uy đó ở đâu? Điều 4 hiến pháp chăng? Xin thưa rằng không. Xin hãy đọc Điều 4, ta sẽ thấy không một nội dung nào của điều luật ấy, dù công nhiên hay mặc nhiên, trao cho định chế “Bộ chính trị” quyền quyết định nhân sự như vậy. Dưới góc nhìn của một luật gia, quyền uy đó được xem là “above the law”, tức đứng trên luật pháp”.
Trong khi đó, nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Tiến Trung nêu ví dụ tân thủ tướng Canada, Justin Trudeau.
Kỹ sư công nghệ thông tin này nói rằng ông Trudeau “cũng là một “con ông cháu cha” lại không gây bão dư luận như ở Việt Nam, đơn giản vì ông Justin Trudeau do dân bầu ra qua bầu cử tự do và công bằng”.
Theo VOA Tiếng Việt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét