Nhạc sĩ Vũ Thành An
đang ở Việt Nam để ra mắt một số dự án không chỉ trong âm nhạc. Bên
cạnh album và liveshow Giai nhân 13/4 tại Hà Nội (với các giọng hát Tuấn
Ngọc, Bảo Yến, Thái Hiền…) ông còn cắt băng khánh thành mái ấm cho trẻ
mồ côi ở Bình Phước.
Ông cũng cho hay dòng thảo dược do ông đầu
tư sản xuất đã được cấp phép vào Việt Nam. Lợi nhuận từ kinh doanh dành
cho công việc bác ái mà ông theo đuổi sau khi rời nhà thờ.
Giảng đạo bằng nhạc
Đang là một nhạc sĩ tên tuổi, sao ông có thể ngừng viết nhạc trong hơn 20 năm?
Tại
tôi dồn làm việc khác. Hai mươi năm đó tôi đi tu, ẩn mình vào niềm tin
tôn giáo để phục vụ trong nhà thờ. Sau thời gian đó, mình trở lại với
cuộc đời nhưng với tâm hướng phục vụ bằng âm nhạc, đem lại tình yêu
thương cho mọi người. Được biết trong khoảng thời gian đó, ông vẫn sáng tác cho nhà thờ?
Tôi
phục vụ cho một giáo xứ Mỹ. Tôi soạn những câu hát ngắn bằng tiếng Mỹ.
Sau khi tôi giảng, tôi hát cho người ta nghe, tôi thấy người ta thích
lắm. Thủ lĩnh Ngọt và thứ âm nhạc "vị kỷ" Síu Phạm và phim 'Con đường trên núi' Hương Giang Idol nói về áp lực và hạnh phúc Kay Nguyễn: Từ đam mê xem phim đến Cô Ba Sài Gòn Phạm Thu Hằng: Làm phim về vẻ đẹp của người yếu thế Ở cương vị phó tế, ông còn làm những gì?
Tôi
phụ cho ông cha. Trong các buổi lễ, khi thì ông cha giảng, khi thì tôi
giảng bài cỡ 10-12 phút. Khi tôi giảng căn cứ theo lời của Chúa bằng
tiếng Mỹ, tôi rất ngạc nhiên - tại sao mình là anh Á châu, mình phải nói
có một cái mặc cảm cho đến khi lớn lên của người dân nhược tiểu, đối
với mình dân da trắng bao nhiêu ưu việt (superior), nhưng khi mình đứng
lên giảng họ lại nghe, họ phục mình. Cái đó tôi thấy diệu kỳ. Nó như một
cái gì mình không nhìn thấy nhưng nó có thật. Nó như cái quyền năng
(power) của người đứng giảng trên bục, lúc bấy giờ không phải là mình.
Tôi ngạc nhiên lắm. Khi chịu chức, được đặt tay để phong chức, coi như
mình có cái ơn Chúa Thánh Thần, tự nhiên con người nó khác, nó có cái
quyền năng lạ lắm. Hình như không nhiều vị đi tu xong lại hoàn tục như ông?
Không
phải tôi hoàn tục. Tôi trở lại sinh hoạt trong cuộc đời, đi làm những
công việc như thế này đối với tôi là đi làm sứ vụ. Tôi gọi là sứ vụ
thương yêu, đem tình thương yêu đến với mọi người. Khi tôi đi làm như
thế này không có nghĩa là tôi tìm danh vọng cho riêng tôi, mà tôi muốn
đem tình thương, sự an ủi đến cho mọi người. Họ gặp tôi, họ vui. Như thế
là tôi đạt được mục đích. Chứ không phải tôi đi kiếm tiền. Tiền để làm
những điều mình muốn, chứ không phải để tích trữ.
Từ thời còn đang sáng tác dồi dào những bản tình ca và nổi tiếng, ông đã có ý định đi tu?
Phải
nói cái đó nằm trong tâm thức của mình rồi. Không phải là định đi tu
nhưng lúc bấy giờ tôi cũng muốn đi tìm cái lý lẽ của cuộc đời này. Nhìn
lại tuổi trẻ của tôi, tôi đọc rất nhiều sách về tâm linh, tôn giáo… Tôi
không đi sâu lắm, nhưng đọc hết đạo Phật, đạo Lão, cũng như tất cả các
tư tưởng triết học Đông Tây. Để tìm trong đó con đường tâm linh của
mình. Rồi cuối cùng tôi mới chọn con đường tôi đang đi đây là Công giáo
để phục vụ.
Hiệp nhất trong tâm hồn dân tộc
Sáng
tác của ông vẫn thường xuyên được hát ở hải ngoại nhưng gần đây mới
chính thức được ca sĩ trong nước hát. Cảm giác của ông thế nào?
Tôi
ngạc nhiên tại sao những thế hệ này có thể thích những bài tôi sáng tác
từ khi họ còn chưa sinh ra. Trong mỗi con người dù sinh ra trong thời
đại nào cũng là tâm hồn đó thôi. Nhất là tâm hồn Việt Nam mới hiểu được
nhạc của Việt Nam.
Trong khi đó những nhạc Việt Nam của mình,
trong đó có nhạc của tôi, mặc dù mình sang hải ngoại mấy chục năm rồi
cũng không đi vào được hệ thống của Mỹ, vì tâm hồn của họ khác. Nó làm
sao mình cũng không hiểu. Chẳng hạn những chương trình của Thúy Nga
Paris làm rất hoành tráng, đầy đủ kỹ thuật nhưng không vô được dòng
chính (main stream). Thành ra mỗi dân tộc có một nền văn hóa riêng, dù
sinh trước hay sinh sau.
Chẳng qua mác của mình là người Việt, cũng nhạc đấy mà đứng tên người Mỹ, chắc việc hòa nhập là bình thường, thưa ông?
Khi
làm mấy bài đó mình không nghĩ nó sẽ sống lâu như vậy, nhất là thế hệ
này phải nói ở một xã hội hoàn toàn khác, cuối cùng rồi cũng đi về một
hướng. Các cháu sinh sau thống nhất ở trong một nền giáo dục khác với
nền giáo dục của tôi, cuối cùng lại hiệp nhất được. Cái đó là điều mình
thấy vui. Nó là một sự hiệp nhất trong máu thịt, tư tưởng của mình, cho
dù anh có được giáo dục ra sao đi chăng nữa.
Sinh ra ở miền Bắc
hay miền Nam, thế hệ này, thế hệ kia cũng là người Việt Nam. Do đó những
bạn sinh ra sau này mới có thể quý dòng nhạc sáng tác tại miền Nam cách
đây mấy chục năm. Đó là sự nối kết, hiệp nhất vô hình nhưng rất bền
chặt.
Khổ vì tình
Điều gì
đã thôi thúc ông sửa hẳn tinh thần Bài không tên cuối cùng thành Bài
không tên cuối cùng tiếp nối? Ông có nghĩ việc làm lời mới ảnh hưởng đến
cảm xúc của khán giả về bài hát đã quá nổi tiếng kia?
Không
phải sửa, mà là câu chuyện chấm dứt ở đó, nhưng rồi lại tiếp nối. Giống
như phim có Bố Già 1, rồi lại Bố Già 2… Tôi viết Bài không tên cuối cùng
năm 1965, năm 1991 viết lời thứ hai. 25 năm sau nhìn lại cuộc tình đầu
để mình viết tình cảm của mình về chuyện tình đó.
Cái ý chính là
thế này, Bài không tên cuối cùng tôi viết: "Con đường em đi đó đúng hay
sao em/ Mưa bên chồng có làm em khóc/ Có làm em nhớ những khi mình mặn
nồng…" Thì cũng hay nhưng nó lại hại cho người đó. Tự nhiên người ta cứ
đi chỗ này chỗ kia hát như vậy thì đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới hạnh
phúc gia đình của cô đó. Ông chồng đó cứ nghe cái đó là nổi nóng lên. Đấy là thật hay do ông tự nghĩ thế?
Tôi
nghĩ là như vậy. Cho nên tôi hối hận là đã viết câu đó. Nhất là trong
thời gian tôi cải tạo từ 1975 cho đến 1985. Nhưng đến khi tôi được ra,
được tự do nói lại, thì tôi nói thêm một cái lời như lời xin lỗi cùng
người bạn đó: "Này em hỡi còn đường em đi đó/ Con đường em theo đó đúng
đấy em ơi/ Nếu chúng mình có thành đôi lứa/ Chắc gì ta đã thoát ra đời
khổ đau…"
Ý tôi muốn nói, nếu cuộc tình đó thành thì dĩ nhiên em
phải chịu khổ với anh trong 10 năm bị cải tạo. Nhưng em không lấy anh
cho nên em thoát khỏi cái đau khổ đó… Cô đó may. Chính đương sự trong
câu chuyện đó không ở trong hoàn cảnh đó vì đã thoát khỏi Sài Gòn trước
1975. Thành ra gia đình của cô ấy không chịu sự đau khổ của những người
như tôi. Nhưng nếu cô ấy lấy tôi là cô ấy tiêu rồi. Ông có 50 Bài không tên hầu như đều nổi tiếng, phải chăng sau mỗi bài hát là một bóng hồng?
Không
không, làm gì nhiều thế. Ước gì cũng được như vậy (cười). Có những bóng
hồng có thể là từ em gái, từ những người bạn, những người xung quanh… Khả năng viết nhạc, danh tiếng cộng với ngoại hình cao ráo, khi còn trẻ hẳn là ông… có rất nhiều cô vây quanh?
Cuộc
đời của tôi khổ vì tình chứ. Mình thất tình. Tất cả là tôi thất tình
không à. Là khi yêu mình không lượng sức. Mình đặt niềm tin vô quá cái
sức của mình, nên là mình thất bại thôi. Nếu mình ở cấp này mà yêu người
cấp trên này thì làm sao mà được. Xã hội thời đó không cho phép vậy. Nhạc sĩ bây giờ thường là rất được hâm mộ kèm theo tiền bạc, còn thời ông?
Cũng
có những nhạc sĩ giàu. Một bản nhạc cỡ hai tờ A4 in ra bán hai chục
đồng thời ấy cũng to lắm. Có những bài mà họ bán cả trăm ngàn bàn. Nếu
những bài mà trúng như "Em ơi nếu mộng không thành thì sao…" của Lam
Phương, ông ấy có thể kiếm tiền triệu dễ dàng lắm. Mà hồi đó một lượng
vàng tôi nhớ chỉ khoảng 500Đ. Ông hẳn là cũng kiếm được nhiều tiền từ sáng tác vì nổi tiếng sớm?
Hồi
đó tôi giao cho người khác in, thành ra cũng không biết là họ kiếm như
thế nào. Mình không có phương tiện phổ biến. Khi mình in bán, mình còn
phải có điều kiện để phát hành nó hay không. Ông học nhạc như thế nào?
Tôi
chỉ học cái căn bản rồi tự học. Khi mình sáng tác một ca khúc như thế
này cũng không cần kiến thức nhiều lắm, chủ yếu là năng khiếu, cảm hứng
trong lòng mình. Vì sao hồi trẻ ông không nghĩ tới việc theo học nhạc chuyên nghiệp?
Hồi
đó tôi lại dồn vào trong việc học chữ rồi kiếm địa vị trong xã hội hơn
là đi làm một nhạc sĩ. Đối với tôi như vậy là đủ rồi.
Muôn màu cuộc sống: Nhạc sĩ Vũ Thành An và những bài ca không tên | Vietnam Journey
Khánh Ly & Vũ Thành An - Đời Đá Vàng (Vũ Thành An)
Nhạc sĩ Vũ Thành An đã ngừng sáng tác
trong suốt 20 năm. Rồi một ngày, ông viết trở lại. Bài không tên mới
nhất của ông là Bài không tên 101.
Nhạc sĩ Vũ Thành An
Ảnh NSCC
Nhạc sĩ Vũ Thành An, tác giả của những Bài không tên vừa trở lại Việt Nam. Ông đã tham dự buổi họp báo giới thiệu album Giai nhân của nữ ca sĩ Ngọc Châm gồm 4 ca khúc mới và 4 ca khúc cũ: Giai
nhân (Không tên 91), Không tên 50, Không tên số 6, Không tên số 7, Hà
Nội tôi yêu trái tim khờ (Không tên 94), Em không dám tham vọng, Mùa thu
ngày ấy tìm nhau (Không tên 98), Đời đá vàng.
Bên cạnh việc ra mắt album Giai nhân, tham dự đêm nhạc Vũ Thành An (diễn ra ngày 13.4 tại Nhà hát Lớn, Hà Nội), ông còn tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện. Vì sao ông lại thường lấy tên ca khúc là Bài không tên? Có phải vì ông khó nghĩ ra cái tên nào cho ca khúc của mình? - Nhạc sĩ Vũ Thành An: Trong một “rừng” nhạc Việt
Nam có mấy ngàn bài. Có những bài người ta chỉ hát thôi, không biết tác
giả là ai. Cho nên, bây giờ mình lấy Không tên là người ta biết là Vũ
Thành Anh rồi. Đó cũng là cái ý để người khác nhận diện mình. Làm cái gì
hơi lạ thì người ta để ý (cười).
Năm 1995, ông ngưng việc sáng tác. Và phải đến 20 năm sau, năm 2015, ông viết nhạc trở lại. Vì sao vậy?
- Năm 1995, tôi ngưng mọi sáng tác nhạc tình lứa đôi để dồn thời gian
trong việc tu học chuyên tâm cầu nguyện và làm từ thiện bác ái. 7 năm
sau, tức là 2002, tôi đạt chức phó tế, không đi đâu nữa chỉ lo nhà thờ
và gia đình thôi. An đi đâu cũng được yêu cầu sáng tác nhưng tôi cương
quyết từ chối. 20 năm sau, năm 2015, tôi sáng tác trở lại đó là cái
duyên.
Vũ Thành An nghĩ ơn trên cho mình khả năng tại sao mình không dùng để
đem lại cái đẹp cho cuộc đời, đem lại niềm an ủi yêu thương cho người
khác. Những bài hát giống như những bông hoa vậy đó, bông hoa đẹp cho
đời. Đến nay An đã có Không tên 101… Trong số những người đã hát nhạc ông như Khánh Ly, Lệ Quyên, hay Ngọc Châm…, ông thích giọng ca nào nhất?
- Mỗi người có lối trình diễn riêng. Như những bông hoa, mỗi bông hoa
có nét đẹp riêng, hương thơm riêng. Quan trọng là họ có yêu mến bài hát
của họ không, hát có nhiệt tình không. Tôi thấy những bạn đó muốn bày
tỏ cảm xúc qua những bài hát. Mỗi người mình thấy thích một cái khác.
Tôi kết hợp với ca sĩ Ngọc Châm không chỉ âm nhạc không mà Ngọc Châm còn
tiếp tục những công việc thiện nguyện tôi đang làm nữa. Tôi luôn nghĩ
đến người tiếp tục làm công việc của mình khi mình không làm được việc
nữa.
Tôi rất cảm kích với những người hát nhạc mình. Quan trọng là họ đừng
đổi lời bài hát của tôi. Lời của tôi để cả tâm huyết từng lời một. Đổi
lời mất cả tâm huyết, ý nghĩa đi. Họ không kỹ lưỡng trong hát lời, mình
không được vui. Ông đã viết đến Bài không tên 101. Mỗi bài hát lại gắn với bóng hình của một bóng hồng?
101 tình khúc không có nghĩa là 101 cô, cũng không có nghĩa là 1 cô
(cười). Ở độ tuổi của tôi, tôi viết khi nhớ lại những hình ảnh cũ, hoặc
mượn dòng thơ của người khác. Có lúc viết mà không cần phải có bóng hồng
để viết.
Tôi có thói quen cầm đàn gảy một lúc, lúc nào có giai
điệu có thể dùng được thì ghi lại, rồi phát triển ra. Trời cho mình chút
kinh nghiệm. Khi có nét nhạc có thể phát triển ra thành một bài không
khó khăn lắm. Có khó khăn là ở lời. Lời bài hát tốn nhiều thời gian tâm
huyết nhất. Có lời mình viết, có lời mình phổ theo thơ. Như trong album Giai nhân, ca sĩ Ngọc Châm có những câu thơ hay, tôi phổ câu thơ đó, phát triển ra. Mối tình nào mà ông nhớ nhất?
- Là mối tình mới nhất cũng là người bây giờ tôi đặt hết tất cả tình
thương thực sự là vợ tôi. Khi tôi về Việt Nam, phải xa cô ấy một số ngày
để đi lo công việc, không đi thì không được, nhưng đi thì trong lòng
thấy thương cô ấy. Cô năm nay bảy mấy tuổi rồi bệnh. Tôi thương lắm!
Nếu ở nhà, tôi đóng vai chính lo cho cô ấy. Tôi đi thế này, có các
con, các bạn, mỗi ngày thay phiên nhau lo cho cô ấy. Tôi thường ngồi bên
cạnh cô ấy đánh đàn, ra bài bài nào mới cô ấy nghe đầu tiên để cô ấy
phê bình. Cô ấy nói được thì tôi giữ, chê thì xem lại. Cô ấy là người
khắt khe khi nhận xét về âm nhạc cho tôi. Cô ấy chỉ là người làm công
việc bình thường thôi, nghe nhạc là bằng trái tim.
Ai ở bất cứ tuổi nào cũng có tình thương yêu chứ không có nghĩa là
bây giờ lớn tuổi thì thôi. Tôi nghĩ người phụ nữ phải biết giữ tình yêu.
Khi có tình yêu, người phụ nữ phải biết nâng niu, giữ gìn, đừng để mất
đi rất uống. Bởi vì nguồn hạnh phúc gia đình là người phụ nữ. Phụ nữ là
người mẹ, người vợ. Gia đình đó hạnh phúc hay không phần lớn là do người
vợ. Nhưng một người nhạc sĩ tài hoa như ông hẳn có nhiều người đeo
đuổi. Đã có khi nào ông có những mối tình nào khác bên cạnh người phụ nữ
của mình?
- Tôi chỉ có những mối tình trước hôn nhân, còn sau hôn nhân không
có. Chỉ đến khi cuộc hôn nhân đầu đổ vỡ, tôi mới có tình yêu. Lập gia
đình với người vợ bây giờ, tôi không còn có mối tình nào nữa hết. Ông có mấy người con?
- Con tôi có 1 đứa, con riêng của vợ tôi có 3 đứa. Tức là tôi có 4
đứa con. Con ruột tôi lại không được ở cùng, còn mấy đứa con của vợ tôi
lại được ở gần. Chúng thành con của tôi. Nếu không nói thì người ngoài
cũng không biết tôi sống với con riêng. Bởi chúng tôi rất yêu thương
nhau. Mấy đứa quý mến tôi lắm cũng là vì tấm lòng của mình thôi. Ngay cả
cháu ngoại cũng không biết tôi không phải là ông ruột. Xin cảm ơn ông!
Bài Không Tên Cuối Cùng (Liveshow Tình Khúc Vũ Thành An) - Lệ Quyên, Tuấn Ngọc
Bài Không Tên Cuối Cùng (onscreen lyrics) by Khánh Ly
Bài Không Tên Cuối Cùng Tiếp Nối - Vũ Thành An - Tuấn Ngọc
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét