Trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, với âm
mưu "đánh Cộng sản trong lòng Cộng sản", Cơ quan Tình báo Mỹ và Việt Nam
Cộng hòa (VNCH) đã tung ra miền Bắc hàng trăm tên gián điệp, biệt kích.
Tất cả số này đều bị ta tiêu diệt hoặc bắt sống.
Huấn luyện biệt kích tại Đà Nẵng.
Không
những thế, lực lượng Công an nhân dân (CAND) còn thực hiện thành công
chiến thuật "dùng người của địch, phương tiện của địch để đánh lại
địch".
Chuyên án BK63 là một chiến công tiêu
biểu của cuộc đấu tranh bí mật này. Trong suốt 10 năm (1961- 1970), lực
lượng an ninh đã dùng chính gián điệp mà CIA đánh ra Bắc để câu nhử CIA
đưa phương tiện và nhiều toán biệt kích ra Bắc theo ý đồ của ta. Được
sự giúp đỡ của Cục Chính trị Tổng cục An ninh, phóng viên Chuyên đề ANTG
đã tiếp cận khá đầy đủ hồ sơ chuyên án. Loạt bài tư liệu này sẽ dựng
lại phần nào cuộc đấu trí suốt 10 năm của các cán bộ an ninh với trung
tâm CIA…
Kỳ I: Chiếc thuyền lạ trên bãi biển và cuộc truy lùng "người trở về"
1. Một buổi sáng đầu
tháng 4/1961, cũng như bao buổi sáng khác, ông Ngột, một ngư dân ở thôn
La Khê, xã Tiền An, huyện Yên Hưng, tỉnh Hồng Quảng (nay là Quảng Ninh)
cùng một bạn chài từ trong làng ra bến thuyền để đi biển. Nhưng khi qua
đầm Thùa (thôn La Khê), hai người bất ngờ thấy có một chiếc thuyền nan
có kiểu dáng rất lạ, không giống như của ngư dân vùng Hồng Quảng đang sử
dụng.
Tò mò, hai người đến xem thì thấy trong
thuyền có hai chiếc bơi chèo, một chiếc giỏ đan bằng mây để đựng cá, một
cần câu, một ống câu. Thấy những vật này bỏ trong chiếc thuyền vô chủ,
ông Ngột đã lấy mang về nhà, còn chiếc thuyền thì mang để ở bến thuyền
với ý định sẽ dùng chung. Nhưng sáng hôm sau, khi ra bến thì không thấy
chiếc thuyền đâu nữa.
Chuyện chiếc thuyền lạ lập tức được báo
cho Cơ quan Công an. Công an huyện Yên Hưng sau đó cử cán bộ đi xác minh
đã tìm thấy chiếc thuyền lạ này ở một xã khác cách xã Tiền An 2km.
Người chủ của chiếc thuyền trình bày rằng anh ta mua lại của một gia
đình thuyền chài.
Đúng lúc chuyện chiếc thuyền lạ bỗng
nhiên dạt vào bờ còn chưa hết xôn xao thì mấy hôm sau, anh Phạm Văn Hán,
ở xã Tiền An lên báo với Công an xã rằng mẹ anh là bà Trới, chiều ngày
9/4 khi lên núi Đầm Thùa lấy củi thì bất ngờ thấy ở gần nhà Phạm Ốc có
một người đàn ông lạ ngồi trong bụi rậm, xung quanh có rất nhiều quần
áo. Khi thấy bà, người này úp mặt trên đầu gối như che mặt rồi gừ lên
một tiếng nghe sởn tóc gáy, tưởng ma, bà vứt cả dao lẫn củi bỏ chạy về
nhà.
Khi Công an huyện cử cán bộ đến gặp bà
Trới để hỏi chuyện này thì bà nói rằng không có gì cả, người ngồi trong
bụi rậm hôm ấy là Phạm Ốc, hôm đó đi lấy dây rừng về buộc chuồng lợn,
thấy bà đi một mình nên định trêu bà thôi. Sau đó Ốc đã đến nhà xin lỗi
vì làm bà sợ.
Tuy nhiên, với các cán bộ an ninh, xâu
chuỗi những thông tin lại đã khiến họ đặt một nghi vấn lớn hơn, bởi Phạm
Ốc có một người anh ruột là Phạm Chuyên vốn là một phần tử chống đối ở
địa phương nhưng hai năm trước đã bỏ trốn đi Nam.
Theo hồ sơ lưu tại Cơ quan Công an thì
Phạm Chuyên sinh năm 1922, thời Pháp thuộc đi lính khố xanh và được đi
học về điện đài. Sau Cách mạng Tháng Tám, Chuyên tham gia Cách mạng và
được kết nạp vào Đảng và có một thời gian làm ở Ty Công an Quảng Yên.
Tháng 10/1947, Chuyên bị Pháp bắt, sau được tha và làm thư ký hội đồng ở
thị xã Hồng Gai. Tháng 5-1948, Chuyên bỏ về quê, sau đó chạy vào căn cứ
địa cách mạng ở huyện Hoành Bồ và được kết nạp Đảng lại.
Cuối năm 1948, Chuyên được phân công phụ
trách 3 xã ở huyện Yên Hưng; đầu năm 1949, Chuyên được điều về làm ở
Ban Thi đua tỉnh; đầu năm 1950 chuyển sang làm ở Văn phòng Tỉnh ủy Quảng
Yên. Năm 1953, khi được cử đi học trường Đảng, Chuyên bị tố hủ hóa sau
đó đã cùng tình nhân bỏ vào vùng địch nên lại bị khai trừ Đảng. Sau hòa
bình, dù được bố trí công tác trong một cơ quan, nhưng cuối năm 1957,
Chuyên bất mãn, nên bỏ cơ quan về và gọi cả em trai là Phạm Ốc lúc đó
đang học y sĩ bỏ học về nhà.
Về quê, sẵn tư tưởng bất mãn nên Chuyên
sáng tác ca dao, hò vè đả kích, khích động quần chúng đấu tranh. Tháng
6/1959, sau khi bị Tòa án nhân dân huyện Yên Hưng gọi lên xét hỏi về
hành động chống đối chính quyền, khi được cho về viết kiểm điểm, Chuyên
đã bỏ trốn đi Nam. Thời gian sau đó, có bưu thiếp của Chuyên gửi về báo
tin Chuyên làm ăn phát đạt.
Một loạt câu hỏi được đặt ra: Phải chăng
Phạm Chuyên đã quay về? Người ngồi trong bụi rậm chính là hắn? Việc
Phạm Ốc tự nhận là người ở bụi cây dọa bà Trới là một trò đánh lạc hướng
điều tra của công an và để dập tắt mọi sự nghi ngờ?
Một báo cáo khẩn cấp của Công an Hồng
Quảng gửi về Bộ Công an. Sau khi nhận được chỉ thị của Bộ, một đội trinh
sát tinh nhuệ bí mật triển khai bám sát những thành viên trong gia đình
Phạm Ốc và theo dõi những biến động khả nghi ở vùng lân cận.
Đêm 6/6/1961, phát hiện Phạm Đắc, em
ruột Phạm Chuyên, xách một túi vải đi về thị xã Quảng Yên với nhiều dấu
hiệu nghi vấn, tổ công tác quyết định bắt Phạm Đắc đưa về Đồn Công an
Quảng Yên. Tại đây, khi khám xét chiếc túi đã thu giữ một máy phát tin,
một gói cơm nếp và một số thực phẩm. Đấu tranh ngay trong đêm, Đắc khai
chiếc máy này là của Phạm Chuyên, chiếc thuyền nan mà người dân xã Tiền
An phát hiện thấy ở bờ biển chính là thuyền của Chuyên.
Kế hoạch vây bắt Phạm Chuyên được vạch
ra. Khuya 11/6/1961, đồng chí Nguyễn Minh, Trưởng Ty Công an Hồng Quảng
đã chỉ huy tổ trinh sát đặc nhiệm bí mật bắt Phạm Chuyên ngay tại nhà.
Khám nhà, công an thu được 19 bộ lốc mã giấu trong cót thóc. Mở rộng
diện đấu tranh, ta thu được trọn bộ điện đài vô tuyến điện gồm một máy
thu, một máy phát và một máy phát điện quay tay.
Từng làm công an và lại được CIA đào tạo
bài bản nên những ngày đầu bị bắt, Phạm Chuyên kiên quyết không khai và
giở nhiều thủ đoạn để đối phó với cán bộ điều tra. Sau khi nhận báo cáo
của Công an Hồng Quảng, đồng chí Nguyễn Tài, lúc đó là Cục trưởng Cục
Bảo vệ Chính trị (đồng chí Nguyễn Tài sau này là Thứ trưởng Bộ Công an,
rồi chuyển sang làm Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan), trực tiếp xuống
Hồng Quảng.
Sau những cuộc trò chuyện với Phạm
Chuyên, Cục trưởng Nguyễn Tài nhận ra một điều Phạm Chuyên là kẻ tráo
trở nhưng lại rất thương mẹ, thương em, vì vậy cùng với việc thuyết phục
Phạm Chuyên, Cục trưởng Nguyễn Tài cũng chỉ đạo phải làm tốt chính sách
với với gia đình Phạm Chuyên. Vì vậy mà sau vài lần nói chuyện với Cục
trưởng Nguyễn Tài, cùng với sự tác động của các cán bộ an ninh, Phạm
Chuyên mới khai lại toàn bộ.
Báo cáo của Sở Công an Hồng Quảng gửi Bộ Công an về việc bắt Phạm Chuyên.
2. Trong bản báo cáo
ngày 5/7/1961 có đóng dấu "tối mật" của Sở Công an khu Hồng Quảng đã
trình bày lại toàn bộ quá trình trốn vào Nam của Phạm Chuyên như sau:
Ngày 25/6/1959, sau khi được Tòa án nhân dân huyện Yên Hưng cho về viết kiểm thảo, Phạm Chuyên quyết định bỏ trốn.
Ban đầu Chuyên lên Hà Nội rồi mua vé xe
khách đi vào Vinh. Từ Vinh, Chuyên đi theo đường số 8 lên biên giới rồi
vượt biên sang Lào. Sang Lào, sau khi được tiếp nhận, Chuyên được đưa về
Savanakhet để thẩm vấn. Sau 9 tháng ở Lào và qua nhiều vòng thẩm vấn,
Chuyên được đưa về trung tâm tiếp đón đồng bào vượt tuyến ở Sài Gòn.
Tháng 5/1960, sau khi trải qua nhiều vòng thẩm vấn, Chuyên đề đạt nguyện
vọng được có một việc làm để sinh sống, khi nào cần sẽ tình nguyện về
miền Bắc làm việc, nếu không xin cứ cho nằm lại ở trung tâm.
Công việc mà Chuyên được Sở Nghiên cứu
chính trị giao cho làm sau đó là đi nói chuyện ở một số địa phương với
nội dung xuyên tạc về chính sách thuế nông nghiệp, hợp tác xã ở miền
Bắc.
Sau vài tháng đi nói chuyện, một ngày
đầu tháng 9/1960, một người tên là Phan đến gặp Chuyên. Phan giới thiệu
là nhân viên của Sở Nghiên cứu chính trị thuộc Phủ Tổng thống (thực chất
là cơ quan tình báo, phản gián chiến lược của chính quyền VNCH được
thành lập năm 1956 do Trần Kim Tuyến làm giám đốc. Sở này có nhiệm vụ
điều tra, thu thập tin tình báo chiến lược về mọi mặt; tổ chức, chỉ huy
các hoạt động gián điệp tại Bắc Việt, bảo vệ an ninh nội bộ…).
Câu chuyện của Phan vẫn chỉ xoay quanh
việc Chuyên vượt tuyến, việc Chuyên từng học điện đài thời Pháp thuộc.
Cuối cùng, Phan mới lật bài ngửa với Chuyên khi hỏi thẳng có dám mạo
hiểm trở lại miền Bắc không. Sau khi Chuyên đồng ý, Phan hẹn lần sau sẽ
gặp để bàn tiếp công việc.
Vài ngày sau, Phan lại tới và yêu cầu
Chuyên tự viết bản kế hoạch hoạt động khi quay trở lại miền Bắc. Chuyên
lập tức viết một bản kế hoạch, trình bày chi tiết từ kế hoạch vượt tuyến
trở lại miền Bắc, tới phương pháp gây dựng cơ sở khi ra Bắc, cách thức
lãnh đạo đấu tranh, phương tiện liên lạc để cung cấp tin cho trung tâm ở
Sài Gòn và cả dự trù kinh phí hoạt động… Cầm bản kế hoạch này, Phan ra
về và hẹn sẽ gặp lại sau khi nghiên cứu.
Một buổi chiều giữa tháng 9/1960, Phan
quay trở lại gặp Chuyên và đưa Chuyên đến khách sạn Majestic để gặp một
người Mỹ. Người Mỹ này lại hỏi Chuyên những câu hỏi mà Phan đã hỏi nhiều
lần; gã người Mỹ còn hỏi Chuyên về ấn tượng với chính thể miền Nam rồi
sau đó câu chuyện kết thúc. Một tuần sau, Phan lại đưa Chuyên đến gặp gã
người Mỹ nhưng địa điểm là ngôi biệt thự trên một con phố. Gã người Mỹ
lại đặt những câu hỏi trắc nghiệm tâm lý. Khi kết thúc, gã nói với
Chuyên rằng "cán bộ của chính phủ sẽ gặp ông nữa. Riêng tôi, chúc ông
thành công".
3. Đó là nội dung Phạm
Chuyên khai vào tháng 6/1961. Mấy chục năm sau, trong cuốn sách "Cuộc
chiến bí mật - Hồ sơ Lực lượng đặc biệt Quân đội VNCH" của dịch giả,
giáo sư Vũ Đình Hiếu (Giáo sư Vũ Đình Hiếu là một cựu biệt kích quân
đội VNCH, sang Mỹ năm 1975, đi học trở lại, sau này trở thành giáo sư
chuyên ngành Công nghệ thông tin, từng giảng dạy các trường đại học ở
bang Texas - (Mỹ), căn cứ vào những tài liệu đã giải mã của Lầu Năm Góc
cũng đề cập tới việc CIA và tình báo VNCH tuyển chọn Phạm Chuyên, trong
đó có nhắc tới 2 người đã thẩm vấn và đào tạo Chuyên, đó là Trung úy Đỗ
Văn Tiên, nhân viên của Phòng 45 và Edward Reagan, nhân viên CIA.
Phòng 45 là mật danh của Phòng Bắc
Việt, trực thuộc Phòng Liên lạc Phủ Tổng thống VNCH, thực chất là một
đơn vị tình báo do CIA lập ra vào cuối năm 1958 gồm 12 sĩ quan người
Việt cấp bậc từ thiếu úy đến trung úy. Tất cả những người này đều do CIA
tuyển chọn và đào tạo về nghiệp vụ tình báo, tác chiến, phương thức phá
hoại và chỉ huy đường dây tình báo.
"Phòng 45 lập kế hoạch 5 năm để xâm nhập
vào vùng hậu phương mà đối phương kiểm soát rất chặt chẽ. Lần này Phòng
Liên lạc Phủ Tổng thống giao trách nhiệm cho Trung úy Đỗ Văn Tiên (mật
danh Francois) phái một điệp viên đơn tuyến xâm nhập miền Bắc. Francois
tìm được một người thích hợp là Phạm Chuyên, nguyên là một đảng viên
biến chất, quê ở tỉnh Quảng Ninh. Chuyên bị vợ bỏ nên anh ta di cư vào
Nam.
Thoạt đầu Phạm Chuyên từ chối, mặc dù
Trung tá Lê Quang Tung đã cho đàn em theo dõi, dụ dỗ suốt nửa năm trời.
Trung úy Tiên (Francois) buộc phải cộng tác với một nhân viên CIA là
Edward Reagan tìm cách thuyết phục Chuyên. Sau hơn 6 tháng CIA trổ tài,
Phạm Chuyên nhận lời. Anh ta được đưa ra Nha Trang để làm kỳ trắc nghiệm
tâm lý. Chuyên đạt điểm xuất sắc trong kỳ trắc nghiệm.
Sau đó, Chuyên còn phải trải qua hai kỳ
khảo nghiệm nữa, một ở Sài Gòn và một ở Nha Trang. Tiếp theo CIA huấn
luyện cho Chuyên 6 tháng về kỹ năng truyền tin. Trong lúc Chuyên được
huấn luyện các kỹ năng thì Trung úy Tiên và Reagan bận rộn phác thảo kế
hoạch đưa điệp viên xâm nhập miền Bắc…".
Nhưng, đây là chuyện của mấy chục năm
sau, khi các hồ sơ đã được giải mật. Còn vào thời điểm năm 1961 thì CIA
vẫn chắc mẩm rằng đã thành công khi đưa được Phạm Chuyên trở lại miền
Bắc an toàn…
(Còn tiếp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét