ĐÃ TỪNG HIỆN THỰC 2

(ĐC sưu tầm trên NET)

Hé lộ “nữ điệp viên” xinh đẹp dưới trướng Trần Thủ Độ

Cập nhật lúc: 06:44 17/03/2013 (GMT+7)

Công chúa Ngoạm Thiềm quyết vì ngôi báu của họ Trần mà cam phận về với Nguyễn Nộn, kẻ không chút danh giá, lại là địch thủ của triều đình.

Theo sử sách, khi nhà Trần mới lập, Nguyễn Nộn và Đoàn Thượng là hai thế lực lớn nhất chống "tân" triều đình, phò nhà Lý. Vì không thể đối phó cùng lúc với cả hai kẻ địch, Thái sư Trần Thủ Độ đã sắp đặt gả Công chúa Ngoạn Thiểm cho Nguyễn Nộn...

Sách Việt sử giai thoại của Nguyễn Khắc Thuần ghi: Đoàn Thượng chiếm cứ Hồng Châu (nay là vùng Hải Dương), còn Nguyễn Nộn chiếm cứ vùng Bắc Giang. Cả hai tuy đều chống đối họ Trần, nhưng lại đồng thời là kẻ thù "không đội trời chung". Biết rõ điều đó, Trần Thủ Độ định kiếm kế tiêu diệt từng thế lực một. Đang lúc lo lắng mưu toan thì cơ may đến. Tháng 12 năm Mậu Tí (1228), Nguyễn Nộn bất thình lình đem quân tấn công và giết được Đoàn Thượng. Con của Đoàn Thượng là Đoàn Văn đem hết gia thuộc đầu hàng Nguyễn Nộn. Thế là trong chỗ không ngờ, kẻ thù Nguyễn Nộn đã giúp triều Trần tiêu diệt bớt đối thủ mạnh.

Ảnh minh họa.

Tuy nhiên, từ buổi đó, thanh thế của Nguyễn Nộn rất lừng lẫy. Trần Thủ Độ lo lắng, chia quân chống giữ và sai sứ đem thư đến chúc mừng, gia phong Nộn làm Hoài Đạo Hiếu Vũ Vương; đồng thời đem Công chúa Ngoạn Thiềm gả cho kẻ thù.

Lúc ấy, theo Việt sử giai thoại, sứ mạng của Công chúa Ngoạn Thiềm rất lớn: phải làm sao để vừa từng bước lung lạc Nguyễn Nộn, vừa thường xuyên cung cấp tin tức về tình hình thế lực Nguyễn Nộn cho triều đình rõ. Vì thế, có thể xem Ngoạn Thiềm là nữ điệp viên đặc biệt, phát huy quyền lực mềm của Trần Thủ Độ.

Dù là kẻ chơi bời chè chén bừa bãi, nhưng Nguyễn Nộn vẫn rất tỉnh táo, hết sức cảnh giác đối với Công chúa Ngoạn Thiềm. Sách Đại Việt sử kí toàn thư chép: Nguyễn Nộn cho xây nơi ở riêng cho Ngoạn Thiềm và canh phòng rất cẩn mật, khiến Ngoạn Thiềm không sao thu thập được tin tức gì.

Để xoay chuyển tình thế, không thu được tin mật gửi Trần Thủ Độ thì phải tìm cách làm tiêu hao sinh lực địch, Công chúa Ngoạn Thiềm cùng một toán người hầu xinh đẹp đã triệt để tận dụng sắc đẹp, khiến viên tướng háo sắc này mê mệt trong nhục dục. Và chỉ ba tháng sau, Nguyễn Nộn bị bạo bệnh mà mất. Đó là năm Kỉ Sửu (1229). Trần Thủ Độ thở phào nhẹ nhõm. Song, từ thời điểm đó, mọi thông tin về Ngoạn Thiềm cũng bỗng dưng... mất vết.

Theo một số tài liệu, trong lịch sử tồn tại của Vương triều Trần, không phải duy nhất Công Chúa Ngoạn Thiềm được sử dụng như một quyền lực mềm, thâm nhập vào lòng dịch để làm nội gián, mà còn có công chúa Huyền Trân, An Tư... Tháng Chạp năm Ất Dậu (1285), hơn nửa triệu quân Nguyên do Thoát Hoan cầm đầu, tràn sang xâm lược nước ta lần thứ hai. Khi giặc áp sát kinh thành Thăng Long, tình hình trở nên vô cùng căng thẳng, nhiều tôn thất nhà Trần như: Trần Kiện, Trần Lộng và hoàng thân Trần ích Tắc đã đem toàn bộ gia quyến và liêu thuộc đi đầu hàng.

Trần Khắc Chung được sai đi sứ để làm chậm tốc độ tiến quân của giặc không có kết quả, mà quân ta lại cần có thời gian để củng cố lực lượng, tổ chức chiến đấu, nên vua Trần Thánh Tông không còn cách nào khác, phải dùng đến kế mỹ nhân, tức sai dâng em gái út cho Trấn Nam Vương Thoát Hoan, để tạm cầu hòa. Sách Đại Việt sử ký toàn thư chỉ viết vẻn vẹn: "Sai người đưa Công chúa An Tư (em gái út của Thánh Tông) đến cho Thoát Hoan, là muốn làm thư giãn loạn nước vậy".

Tuân theo lệnh vua và vì an nguy của xã tắc, Công chúa An Tư từ bỏ cuộc sống êm ấm, nhung lụa trong cung đình, vĩnh biệt bè bạn để hiến dâng tuổi trẻ, đời con gái, kể cả tính mạng để lâm trận đơn độc và làm nội gián cho triều Trần. Tháng 3 năm 1825, An Tư vào dinh Thoát Hoan (ở bờ Bắc sông Hồng). Ở trại giặc, Công chúa đã sống như thế nào, làm được những gì - không ai biết. Song, một điều rõ rằng, bà đã phải âm thầm nuốt nhục, chiều chuộng con trai của Hốt Tất Liệt... để làm tròn vai trò "hoà hảo", góp phần không nhỏ vào thắng của quân ta sau đó.

Bàn về việc làm này của nhà Trần, sử gia Ngô Thì Sĩ cho rằng: "Nhà Trần quen làm lối này, cốt được lợi trông thấy, đem má phấn đánh đổi lấy tràng thành, gả Ngoạn Thiềm cho Nguyễn Nộn, An Tư cho Thoát Hoan đều lối ấy cả...".

Bí ẩn cái chết của công chúa quên thân cứu nhà Trần

Cập nhật lúc: 07:30 24/02/2013 (GMT+7)

(Kiến Thức) - Với kế sách "Mỹ nhân kế", Trần Thánh Tông đã dùng chính sắc đẹp tài hoa của An Tư công chúa để đối phó với giặc.

Công chúa là con gái út của Trần Thánh Tông, em gái vua Trần Nhân Tông. Không rõ năm sinh và năm mất của bà. Hầu hết các sử sách đều chép bà là công chúa An Tư, duy chỉ có sách Việt sử tiêu án chép là công chúa Thiên Tư. Nói về công chúa An Tư, sách Đại Việt sử ký toàn thư ghi ngắn gọn: "Vua Trần sai người đưa công chúa An Tư đến cho Thoát Hoan là có ý làm giảm bớt tai họa cho nước vậy". 

Vì nước chấp nhận gian nan

Ngày ấy, vào đầu tháng 2 năm Ất Dậu (1285), sau nhiều lần vua Nguyên Hốt Tất Liệt sai sứ sang buộc vua Trần phải sang chầu, nếu vì lý do chính đáng nào đó không sang chầu được thì phải đưa vàng bạc châu báu sang thay và phải nộp hiền sĩ, thầy âm dương bói toán, thợ khéo tay, mỗi hạng 2 người. Yêu sách của vua Nguyên không được vua Trần đáp ứng, vì thế vua Nguyên phát động cuộc chiến tranh xâm lược nước ta, sai Thái tử Thoát Hoan đem đại binh đánh tới Gia Lâm, vây hãm kinh thành Thăng Long, khiến Thượng hoàng Trần Thái Tông và vua Trần Nhân Tông phải di tản chiến lược bằng thuyền nhỏ ra vùng Tam Trĩ, còn thuyền ngự thì ra vùng Ngọc Sơn để đánh lạc hướng giặc, nhưng quân Nguyên vẫn phát hiện ra.

Ngày 9/3/1285, thủy quân giặc Nguyên bao vây Tam Trĩ, suýt bắt được 2 vua Trần, trong khi tướng Trần Bình Trọng lại lâm trận, dũng cảm hy sinh ở bờ sông Thiên Mạc. Trước thế giặc mạnh và tấn công như vũ bão, nhiều tôn thất nhà Trần như Trần Kiện, Trần Nhượng và Hoàng thân Trần ích Tắc... mang gia quyến chạy sang trại giặc. Bấy giờ tướng Trần Khắc Chung được sai đi sứ để làm chậm tốc độ tiến quân của giặc nhưng không có kết quả. Trong lúc đó, cần phải có thời gian để củng cố lực lượng, tổ chức chiến đấu phản công, kế sách đối phó hữu hiệu nhất là "Mỹ nhân kế".

Bởi vậy, vua Trần Thánh Tông bất đắc dĩ phải dùng đến sắc đẹp tài hoa tuyệt vời của người con gái út yêu quý của mình là công chúa An Tư. Vì nước, vì hiếu nghĩa, công chúa An Tư vâng lệnh vua cha và vua anh dũng cảm đi vào trận chiến chỉ có một mình, không một thanh gươm, không một tấc sắt. Hiểu rõ nạn nước, cảnh mình, nàng đành chấp nhận gian nan tủi nhục, kể cả cái chết.

Ảnh minh họa.

Khoảng trống lịch sử

Công chúa An Tư sang trại giặc không phải với tư cách đi lấy chồng mà là vật cống nạp, cũng còn là một người nội gián. Ở trại giặc, làm vợ Thoát Hoan, An Tư đã sống ra sao, làm được những gì, cả bí mật bao trùm khó ai hiểu biết. Nhưng có điều chắc chắn là kể từ tháng tư năm 1285, sau khi An Tư chung sống bên cạnh tướng giặc Thoát Hoan, có lẽ vì những bí mật quân sự của giặc đã được tiết lộ qua An Tư và cũng vì đắm say nhan sắc của An Tư, tạo cơ hội cho quân nhà Trần bắt đầu phản công hầu khắp các mặt trận khiến cho quân giặc Nguyên đại bại, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng trốn qua bên kia biên giới. Không rõ trong các cuộc hỗn chiến ấy, việc sống chết của công chúa An Tư thế nào?

Sau chiến thắng, các vua Trần làm lễ tế cáo tại lăng miếu, khen thưởng các công thần, truy phong các tướng lĩnh, nhưng không hề nhắc đến công chúa An Tư. Như vậy công chúa còn sống hay đã chết trong đám loạn quân? Hay nàng đã được mang về phương Bắc?

Tại sách An Nam chí lược của Lê Tắc (Trắc) một thuộc hạ của Trần Ích Tắc và Trần Kiện theo chủ chạy sang nhà Nguyên, sống lưu vong có chép rằng: "Trước Thái tử (Thoát Hoan) lấy người con gái nhà Trần sinh được hai con...". Phải chăng người con gái họ Trần này là An Tư? Chưa có chứng cứ rõ ràng khẳng định định điều ấy, nhưng dù triều Trần và sử sách có quên sự cống hiến của nàng cho đất nước và dân tộc thời chống ngoại xâm thì các thế hệ muôn đời sau vẫn mãi mãi dành cho nàng chỗ đứng kính trọng và thương cảm trong lòng dân tộc. Khoảng trống lịch sử đó sẽ được lấp đầy bằng tình cảm tôn kính của các thế hệ mai sau.

Chuyện về nàng “công chúa” 9 tuổi đã xin ra trận

Cập nhật lúc: 07:30 31/01/2013 (GMT+7)

(Kiến Thức) - Ngọc Hoa tuy nhỏ tuổi, nhưng khi xung trận cô bé vô cùng nhanh nhẹn và linh hoạt như một chiến binh dạn dày kinh nghiệm.

Hơn chín tuổi đã xin ra trận

Năm 1103, Chiêm Thành đem quân xâm lược biên giới phía Nam. Vua triệu Lý Thường Kiệt về triều để bàn kế hoạch chinh phạt quân Chiêm Thành. Được tin quan Thái úy về triều, ông thợ mộc già ở trang Đại Bi (sau đổi thành Đại Yên) là một trong "thập tam trại", vốn là bạn thân cũ của quan Thái úy, dắt cháu gái mới hơn chín tuổi đến phủ đệ của Thái úy ở phường Thái Hòa để xin cho cháu được ra trận.

Mặc dù đã 19 năm xa cách nhưng Thái úy vẫn nhận ra người bạn đồng hương, người đã cùng mình xông pha trận mạc, bèn vồn vã mời hai ông cháu ngồi. Cụ già liền nói ngay vào mục đích chính của việc đưa cháu đến đây. Cha của cháu bé là Trần Ngọc Tường, đợt này cũng cùng Thái úy vào chinh chiến phương Nam. Cháu bé cứ nằng nặc đòi theo cha ra trận. Cha và ông ra sức khuyên giải, nhưng cháu vẫn không chịu.

Thái úy nghe người bạn già nói và nhìn gương mặt thanh tú nhưng kiên quyết, cặp mắt sắc sảo lanh lợi của cô gái, thì biết cháu bé là người quả cảm, mưu trí, Thái úy Lý Thường Kiệt hỏi cháu: Cháu có biết chiến trường là nơi chết chóc, đầu rơi máu chảy không? Việc ra trận là bổn phận của người lớn, còn các cháu còn nhỏ tuổi, lại là con gái, các cháu phải lo tránh giặc và học để giúp ích cho đời.

Thái úy nói chứ dứt lời, Trần Ngọc Hoa đã dõng dạc trả lời: Thưa Thái úy, nếu giặc tràn vào thì chúng đâu có tha người già trẻ con. Vì thế, không kể già, trẻ, lớn bé đều phải đánh giặc, cúi xin Thái úy cho cháu được ra trận.

Trước quyết tâm của hai ông cháu, quan Thái úy đành chấp nhận cho cô bé được ra trận.

Minh họa Lý Thường Kiệt làm đại tướng đi tiên phong đánh Chiêm Thành.

Giả trẻ nghèo bán hàng trong vùng giặc đóng quân

Trần Ngọc Hoa giả làm trai đến quân doanh. Cô cũng được phát quân phục như mọi người, hành quân nếu mệt mỏi được ưu tiên cưỡi ngựa. Vốn là con nhà nghèo, lam lũ từ nhỏ, đã quen chịu đựng gian khổ, nên trên đường hành quân cô vẫn theo kịp đoàn quân.

Đến vùng giặc đóng quân, Thái úy hạ trại cử người đi trinh sát. Nhưng giặc canh phòng hết sức nghiêm ngặt. Trần Ngọc Hoa xin với Thái úy cho được đóng vai đứa trẻ nhà nghèo đi bán thuốc lào, trầu cau, hoa quả để lọt vào doanh trại giặc. Thái úy hơi lo ngại, nhưng cô bé đã vạch ra kế hoạch cụ thể và rõ ràng, ông đành chấp nhận.

Với nụ cười có duyên, lời mời chào khéo léo, bọn giặc cho phép cô vào bán thuốc, mặt khác chúng cũng nghĩ rằng cháu bé vì nghèo nên đi bán hàng, không biết gì chuyện quân cơ. Trong khi đó, trong doanh trại đang thiếu thốn đủ thứ, nên chúng để mặc cho cô bé đi lại tự do.

Với sự thông minh và trí nhớ, cháu bé đã ghi vào tấm bản đồ những chấm son đỏ nơi chúng bố phòng đặt vũ khí và đóng quân, những kho lương thực, thuốc súng, đạn dược... và những đường đi lối lại...

Trên cơ sở tấm bản đồ, Thái úy Lý Thường Kiệt đã họp các tướng và giao nhiệm vụ rồi định giờ xuất quân. Ngọc Hoa được Thái úy khen ngợi và giao cho nhiệm vụ dẫn đường.Trận đó quân ta đại thắng.

Trên đường khải hoàn, Trần Ngọc Hoa không bệnh mà hoá. Thái úy cho phép tướng quân Trần Ngọc Tường đưa thi hài Ngọc Hoa về an táng tại làng Đại Bi. Thái úy tâu với nhà vua công trạng của Ngọc Hoa, vua sắc phong thần hiệu cho Ngọc Hoa là "Ngọc Hoa công chúa" cho dân Đại Bi lập đền thờ. Nhân dân làng Đại Bi tôn Ngọc Hoa làm thành hoàng làng.

Ai là nàng công chúa “vượng phu ích tử” nhà Trần?

Cập nhật lúc: 19:30 29/01/2013 (GMT+7)

(Kiến Thức) - Phụng Dương công chúa được đánh giá là "vượng phu ích tử", là phụ nữ quý tộc tiêu biểu của nhà Trần. Vì sao vậy?

Cùng với Linh Từ Quốc mẫu Trần Thị Dung, Phụng Dương công chúa là một phụ nữ quý tộc tiêu biểu của nhà Trần, được chồng là Thượng tướng Trần Quang Khải đánh giá là "vượng phu ích tử".

Thái ấp Độc Lập

Thôn Độc Lập, phủ Thiên Trường (nay thuộc xã Mỹ Thành, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định) vốn là thái ấp của Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải. Trong thời gian ông bận việc triều chính, thì việc cai quản thái ấp đều do phu nhân Phụng Dương coi sóc. Từ khi được lập làm thái ấp tại đây Trần Quang Khải đã cho xây dựng các công trình lớn có tường cao, hào sâu bảo vệ.

Trong cuộc chiến tranh chống quân Nguyên Mông lần thứ hai, phủ Thiên Trường là một trong những căn cứ chiến lược của nhà Trần, trong đó thái ấp Độc Lập có tầm quan trọng đặc biệt. Vì về đường thủy, từ thái ấp Độc Lập đi theo sông Vị Hoàng, sông Đáy, sông Vân là đến được Trường Yên, theo sông Châu, sông Hồng thì lên được Thăng Long, theo sông Vĩnh về được Thiên Trường... Tại đây nhà Trần còn lập các trạm gác đường thủy tại bến Than, bến Miễu, bến Viện... và các trạm gác đường bộ. Ngoài việc tích trữ lương thực, chiêu tập dân binh, rèn vũ khí, Trần Quang Khải còn thực hiện chính sách "ngụ binh ư nông" (những người lính khi thái bình trở thành nông dân tham gia sản xuất).

Công chúa Phụng Dương là người có công trong việc xây dựng thái ấp Độc Lập. Bà quán xuyến mọi việc từ trồng lúa, chăn nuôi, dệt vải, may quần áo cho binh lính đến những việc quản lý thái ấp.

Vào những năm từ 1290 - 1294, Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải về an dưỡng ở trang riêng tại phủ Thiên Trường. Bà về theo rồi năm Tân Mão (1291), bà bệnh nặng. Điều lạ là lúc ấy bà không hề hỏi han gì đến con cháu mà chỉ một lòng yêu thương lo nghĩ đến chồng. Đến thăm bà trên giường bệnh, Quang Khải viết thư đặt vào tay bà rồi bùi ngùi nói: "Kiếp sau xin được làm vợ chồng như xưa". Bà cảm động đến ứa nước mắt và mãn nguyện từ giã trần gian ngày 22/5, khi mới 47 tuổi.

Thái sư Trần Quang Khải và công chúa Phụng Dương được thờ tại làng Cao Đài, xã Mỹ Thành, huyện Mỹ Lộc, Nam Định.

Được chồng lập bia

Bà được an táng tại thôn Độc Lập, phủ Thiên Trường, nay là xã Mỹ Thành, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định. Con trai lớn trong gia đình là Trần Đạo Tái đứng làm chủ tang và xin Thái bảo Lê Củng Viên bài minh để khắc bia thờ. Quan Thái bảo Lê Củng Viên tự nhận mình dù không phải là người văn hay chữ tốt như Hàn Dũ đời xưa (Hàn Dũ là văn sĩ trứ danh của Trung Hoa, tự là Thôi Chi, người đời Đường, quê ở Nam Dương, tỉnh Hồ Bắc. Ông sinh năm 768 mất năm 823, đỗ tiến sĩ). Nhưng sau khi bàn luận, Tướng quân Trần Quang Khải quyết định để ông viết bài minh này. Cuối bài minh có những câu xiết bao cảm động: "Làm thiện tất được phúc chừ, là điều thường tình/Nói nhân tất được thọ chừ, trời đầu chẳng linh/Sống có nết na chừ, chết được lưu danh/Làm vợ của tướng chừ, đời đời khen mình/Nơi thôn Độc Lập chừ, núi cao mồ xanh".

Sau đó, Đại vương Quang Khải đứng ra lập bia cho vợ. Trải qua nhiều năm tháng, chữ bị mờ nên năm Minh Mạng thứ 3 (1822), bia được khắc lại. Nhờ vậy, ngày nay bên cạnh sự nghiệp lẫy lừng của danh tướng Trần Quang Khải, chúng ta mới hiểu thêm đôi điều về đời riêng tư của ông.

Nhân cách của bà được chính Thái sư phu quân đánh giá: "Làm điều thiện, nói điều nhân, sống nết na, chết lưu danh, vượng phu ích tử". Qua năm Giáp Ngọ (1294), Chiêu Minh Đại vương Trần Quang Khải, chồng bà cũng qua đời ở tuổi 53.

Ngày nay Thái sư Trần Quang Khải và công chúa Phụng Dương được thờ ở nhiều nơi, nhưng thờ chính tại làng Cao Đài, xã Mỹ Thành, huyện Mỹ Lộc, Nam Định.