“Tôi nghe nói chuyến bay từ Bali đã gặp sự cố, đúng không? Vậy tại sao nó lại được cất cánh?”, Fendy, 43 tuổi, ngồi trên vỉa hè bên ngoài bệnh viện quân đội ở Đông Jakarta, cố gắng hiểu những gì đã xảy ra.
Lần cuối ông gặp vợ, Mawar Sariarti, là khi đưa bà tới sân bay vào sáng 29/10, trước khi bà lên chuyến bay xấu số gặp nạn trên biển Java chỉ 13 phút sau khi cất cánh.
“Hệ thống ở Indonesia rất khó khăn. Cứ như thể họ không quan tâm gì tới mạng sống con người. Đối với họ, điều đó thật nhỏ nhặt”, ông nói khẽ. “Họ không nên cố gắng ngụy biện và lấy cớ máy bay mới. Nó đáng lẽ không nên được vận hành”.

Gia đình nạn nhân chuyến bay JT610 ngồi chờ bên ngoài bệnh viện quân đội ở Pangkal Pinang hôm 30/10. Ảnh: AP.

5 ngày sau khi chiếc Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không giá rẻ Lion Air chở 189 hành khách và phi hành đoàn lao xuống biển dù điều kiện thời tiết tốt, gia đình nạn nhân vẫn đang tìm kiếm những câu trả lời và một ai đó, hay thứ gì đó chịu trách nhiệm cho tai nạn thảm khốc.
Trong những ngày gần đây xuất hiện nhiều thông tin về sự cố kỹ thuật trên chính chiếc máy bay này vào hành trình hôm trước. Nó xuất phát từ Bali nhưng hạ cánh an toàn tại Jakarta đêm 28/10, vài giờ trước khi tai nạn thảm khốc xảy ra vào buổi sáng.
Đối với những người ở lại, nỗi thống khổ của họ giờ xen lẫn cả phẫn nộ. Ngày 2/11, gia đình nạn nhân đã có cơ hội đối chất trực tiếp với hãng hàng không Lion Air ở bệnh viện quân đội, nơi họ nộp bàn chải đánh răng, quần áo và hồ sơ nha khoa của người thân với hy vọng có thể hỗ trợ chuyên gia pháp y định danh thi thể.

“Họ để mặc cho chúng tôi chờ đợi”

Trong căn phòng lớn ở bệnh viện, hơn 100 người thân của các nạn nhân dự cuộc họp báo dành riêng cho họ. Mọi người ngồi sụp, khoanh tay trước ngực với biểu cảm sững sờ trong khi nhân viên giám định pháp y và đại diện Lion Air cập nhật tình hình cứu hộ, đồng thời hy vọng họ kiên nhẫn chờ đợi.
Dẫu vậy, những người có mặt đón nhận thông báo này với sự bực tức và khinh miệt.
“Các ông có thể nói về hộp đen nhưng đó không phải thứ chúng tôi cần nghe. Nếu các ông thực sự quan tâm tới chúng tôi thì đừng có tự hào về nó như thế”, một người đàn ông nói qua micro, giọng run run.
Trong lúc đó, một người khác nhắm mắt đọc lời cầu nguyện, còn các nhà tâm lý học phía cảnh sát cố gắng đánh lạc hướng những đứa trẻ trong cũi. Hầu hết thành viên gia đình đều đeo bảng tên của mình và người thân gặp nạn trước ngực.
“Kết quả điều tra đối với chúng tôi không quan trọng. Quan trọng là khi nào chúng tôi sẽ kết thúc mọi thứ? Liệu chúng tôi có thể nhìn thấy các thi hài? Không. Tới giờ này chúng tôi vẫn bị bỏ mặc ở đây và chờ đợi”, một người khác lên tiếng.

Jannatun Cintya Dewi, hành khách thiệt mạng trên chuyến bay JT610, được đưa đi chôn cất. Ảnh: Shutterstock.

Trong 5 ngày kể từ khi JT610 gặp nạn, nhóm phụ trách định danh nạn nhân mới chỉ nhận dạng được 4 trong 189 người. Theo chuyên gia pháp y Lisda Cancer, nạn nhân đầu tiên được xác định sau khi có kết quả trùng khớp từ dấu vân tay, một chiếc nhẫn vàng và bàn tay được tìm thấy.
Vào chiều 2/11, 67 túi thi thể được đưa từ cảng tới bệnh viện, hầu hết đều là những bộ phận cơ thể rời rạc, lẫn lộn. “Chúng tôi chỉ có được thông tin rất hạn chế từ các bộ phận thi thể được đưa tới”, Cancer nói.
Theo Guardian, gia đình các nạn nhân đã tập trung ở bệnh viện nhiều ngày qua với hy vọng bằng chứng nhận dạng được tìm thấy, nhưng sự bức bối ở đây dẫn tới hàng loạt những câu hỏi rùng rợn.
“Với những bộ phận trong túi thi thể ấy, họ ghép chúng lại trước hay làm gì?”, họ hàng của người gặp nạn nói. “Tất cả chúng tôi chỉ muốn quá trình được đẩy nhanh”.
Theo đạo Hồi, tôn giáo chính ở Indonesia, thi hài người chết cần được lau rửa và chuẩn bị chôn cất sớm nhất có thể. Đây là nghi thức mà gần như không ai trong căn phòng bệnh viện lúc đó có khả năng thực hiện.

Công cuộc tìm kiếm sự thật

Gia đình các nạn nhân cũng tự hỏi liệu Lion Air có lỗi hay không bởi phi công điều khiến chuyến bay đêm 28/10 cảnh báo lỗi kỹ thuật và yêu cầu quay đầu, nhưng sự cố với hệ thống chỉ báo không tốc “không đáng tin cậy” sau đó đã được giải quyết.
Guardian cũng tìm hiểu được rằng chính chiếc máy bay gặp nạn từng mắc một lỗi kỹ thuật khác khi thực hiện hành trình từ Manado đến Denpasar vài ngày trước tai nạn.
Tuy nhiên, Lion Air tiếp tục khẳng định rằng chiếc Boeing 737 Max 8 đảm bảo chất lượng an toàn bay. “Đúng vậy, chúng tôi dành thời gian sửa lỗi kỹ thuật của chuyến bay từ Manado đến Denpasar để đảm bảo mọi thứ đã được sửa chữa”, Nyoman Rai Pering, giám đốc cơ sở kỹ thuật lớn nhất của Lion Air tại Batam, trả lời khi được hỏi về lý do máy bay này đã không cất cánh trong một thời gian dài vào thời điểm đó.
“Tôi nghĩ vấn đề nằm ở góc tấn, đây là thứ giúp máy bay ổn định”, ông nói. Góc tấn là góc cánh máy bay tạo với luồng không khí tiến tới. Tuy nhiên, ông Nyoman Rai Pering cho hay trục trặc đã được xử lý và máy bay được duyệt là an toàn để vận hành.

Lực lượng cứu hộ tìm thấy bánh xe của máy bay vào hôm 2/11. Ảnh: AFP/Getty.

Ngày 2/11, Bộ Giao thông Indonesia cho biết phát hiện lỗi “nhỏ” trong hai chiếc Boeing 737 Max khác, trong đó có lỗi về thiết bị đo chỉ số tương tự như sự cố có thể đã xảy ra với máy bay gặp nạn.
Hiện chi tiết cụ thể vẫn chưa được tiết lộ, nhưng giới chức thông báo đã kiểm tra hơn 5 chiếc máy bay và phát hiện một chiếc có lỗi liên quan tới thiết bị hiển thị trong buồng lái, chiếc khác gặp trục trặc ở hệ thống cân bằng.
Theo các điều tra viên, có thể mất vài tuần nữa mới tải được dữ liệu từ hộp đen và thậm chí lâu hơn để kết luận nguyên nhân chính xác của tai nạn thảm khốc. Hộp đen bị hư hại và cần phải được xử lý đặc biệt để đảm bảo dữ liệu không bị mất.
Theo Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Indonesia, bộ nhớ đã được mở, lau rửa nhưng một số dây nối phải thay thế và Lion Air cần cung cấp vỏ thiết bị mới trước khi khai thác dữ liệu.
Ông Marsudi, đến từ Palembang thuộc Nam Sumatra, mất con gái, Cici Ariska, trên chuyến bay gặp nạn. Hôm 2/11, ông ngồi một chỗ dưới gốc cây với đôi mắt đỏ hoe, trống rỗng và liên tiếp châm những điếu thuốc.
Cici mới kết hôn cuối tuần trước. Hai vợ chồng đi nghỉ ở Bali và Jakarta trước khi lên chuyến bay JT610 để về nhà tại Bangka. Trên Facebook của họ có đăng tấm ảnh hai người mặc áo đôi màu hồng chụp chung với bạn bè, đằng sau là chiếc máy bay Lion Air. Cô gái mới chỉ 24 tuổi.