Trong Thế chiến II, quân đội Đức quốc xã phong cho nhiều chỉ huy xe tăng đẳng cấp "Ách" (Ace) với thành tích hạ trên 100 xe tăng đối phương. Tuy nhiên, phe Đồng minh cũng có một chỉ huy xe tăng có thành tích đáng nể khi tiêu diệt 52 xe tăng Đức chỉ trong 2,5 tháng tham chiến, theo RBTH.

Huyền thoại chỉ huy xe tăng này là Anh hùng Liên Xô Dmitry Fyodorovich Lavrinenko, người vượt trội các đối thủ về thời gian lập thành tích, trong khi bản thân ông là xạ thủ trực tiếp chiến đấu chứ không phải ra lệnh cho xạ thủ như chỉ huy xe tăng Đức.

Lavrinenko sinh ngày 10/9/1914 ở làng Besstrashnava thuộc vùng Krasnodar. Khi phát xít Đức tấn công Liên Xô và đe dọa thủ đô Moskva vào tháng 9/1941, trung úy Dmitry Lavrienko chỉ huy một trung đội xe tăng thuộc Lữ đoàn xe tăng số 4 (nay là Lữ đoàn xe tăng Cận vệ số 1), bảo vệ thủ đô trước một loạt trận giao tranh ác liệt và cam go.

Trung đội của Lavrienko được biên chế xe tăng T-34 hạng trung được sản xuất từ năm 1940, sử dụng pháo uy lực 76 mm và có thể di chuyển với vận tốc hơn 56 km/h. T-34 còn sở hữu nhiều tính năng thiết kế tiên tiến thời đó với lớp giáp dày, đủ sức phá hủy các xe tăng Panzer của Đức, loại xe chiến đấu bọc thép từng là nỗi kinh hoàng với quân Đồng minh trên chiến trường.

Ngày 6/10/1941, một nhóm gồm 4 xe tăng do Lavrienko chỉ huy chống lại hàng chục xe tăng của Quân đoàn Panzer số 2 gần làng Pervy Voin ở vùng Orlov. Khi đội xe tăng yểm trợ của Lavrinenko đến nơi, những cỗ xe tăng Đức đã gần xóa sổ một đơn vị bộ binh Liên Xô.

Nhờ phát huy tốt yếu tố bất ngờ, Lavrinenko đã chỉ huy 4 xe tăng trong đơn vị tiêu diệt 15 xe tăng Đức, tạo điều kiện cho đơn vị bộ binh rút lui.

Trong một lần khác, những xe tăng dưới sự chỉ huy của Lavrinenko đã giải cứu một nhóm xạ thủ cối của Hồng quân. "Chúng ta có thể không còn sống để trở về nhưng phải cứu đại đội cối", trung sĩ Ponomarenko nhớ lại lời chỉ huy Lavrinenko nói khi đó.

Ngày 5/12, Lavrinenko được trao tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô vì thành tích diệt 35 xe tăng Đức các loại trong hai tháng liên tục chiến đấu.

Sau hai tháng tham chiến, Lavrinenko đã trở thành bậc thầy về chiến thuật và có thể làm chủ xe tăng T-34, phát huy tối đa sức mạnh của nó để giành chiến thắng. Dù có sự dũng cảm phi thường, Lavrinenko không chủ quan và rất thận trọng trong từng quyết định.

Anh cẩn thận nghiên cứu chiến trường trước khi triển khai khí tài cũng như lợi dụng địa hình để giành lợi thế tối đa trong các trận phục kích. Trước khi tấn công, Lavrinenko thường cử lực lượng đi trinh sát chiến trường, lợi dụng cây cối, địa hình để che giấu xe tăng T-34. Những cỗ xe tăng này bất ngờ xuất hiện ở những nơi địch không ngờ tới để tung đòn tấn công khiến chúng không kịp trở tay và chịu thiệt hại nặng nề nhất.

"Có lần trung úy Lavrinenko đã bố trí nhiều khúc gỗ thò ra từ bụi rậm, khiến chúng trông giống như pháo xe tăng và dụ phát xít Đức tập trung tấn công vào các mục tiêu giả này. Khi địch vào gần, anh cho xe tăng của mình bất ngờ khai hỏa từ vị trí phục kích, loại bỏ 9 xe tăng, hai khẩu pháo và nhiều lính Đức", tướng Dmitry Lelyushenko viết trong cuốn "Bình minh Chiến thắng" xuất bản năm 1966.

Lavrinenko cũng là một xạ thủ bắn tỉa hoàn hảo, anh có thể bắn chính xác với nhiều loại vũ khí. Kỹ năng này được anh áp dụng trên xe tăng khi có thể tấn công hiệu quả xe tăng Đức ở tầm xa. Dù vậy, chỉ huy xe tăng Liên Xô thích áp sát đối phương ở tốc độ cao đến cự ly tầm 150-300 m trước khi tung đòn tấn công trực diện.

Người chỉ huy xe tăng Liên Xô này không bao giờ hành động theo cảm tính mà luôn suy nghĩ thấu đáo. Khi Hồng quân Liên Xô phản công trong trận Moskva, trung đội xe tăng của Lavrienko bất ngờ đột kích diệt một trại lính Đức ở làng Gryady, mở đường tiến công sang làng Pokrovskaya bên cạnh. Tuy nhiên, Lavrinenko không thừa cơ truy kích mà cho dừng cuộc tấn công. Đây là quyết định đúng đắn bởi nếu truy kích, họ sẽ lọt vào bẫy phục kích của quân Đức và bị chia cắt hoàn toàn với quân chủ lực.

Ngày 18/12/1941, Lavrienko bị trúng mảnh đạn pháo và hy sinh khi chiến đấu gần Volokolamsk ở vùng Moskva. Trong hai tháng rưỡi tham chiến ngắn ngủi,  Anh hùng Liên Xô này đã diệt 52 xe tăng Đức, thành tích tốt nhất của phe Đồng minh trong Thế chiến II.

Theo các sử gia, nếu không hy sinh sớm như vậy, Lavrienko nhiều khả năng có thể đạt thành tích diệt xe tăng địch hơn cả các sĩ quan thiết giáp tốt nhất của phát xít Đức trong cuộc chiến.

Duy Sơn