BlacKkKlansman được chuyển thể từ
cuốn sách Black Klansman của tác giả Ron Stallworth, dựa trên những
hoạt động điều tra có thật của ông vào cuối thập niên 1970. Phim theo
chân một cảnh sát da đen thành phố Colorado Springs được giao nhiệm vụ
xâm nhập vào một chi nhánh của tổ chức bài da đen Ku Klux Klan. Nhưng
rồi số phận cuộc đời anh bắt đầu thay đổi từ đó, anh trở thành thủ lĩnh
số 1 của tổ chức.
Hội Kín Ku Klux Klan, thường được gọi là KKK hay đơn giản là Klan, là
tên gọi chung của ba phong trào trong ba thời kỳ ở Mỹ với các thành viên
chủ yếu là nam giới da trắng ủng hộ các quan điểm cực đoan, chẳng hạn
như thuyết người da trắng thượng đẳng, phân biệt chủng tộc, chống nhập
cư, bài Do Thái, bài Công giáo. Hội Kín KKK
Ảnh hiếm về cuộc sống thành viên hội kín 3K khét tiếng
Những bức ảnh lạ của nhà báo Mỹ Anthony Karen đã hé lộ các nghi lễ bí mật và
cuộc sống gia đình trần tục của các thành viên hội kín Ku Klux Klan (3K) khét
tiếng trong thế kỷ 21.
Charlie, thành viên KKK, đội voan cưới tự làm theo kiểu của hội kín trong khi
vị hôn phu của cô đứng liếc nhìn. Tấm ảnh này cho thấy một phần nghi lễ và cuộc
sống gia đình của nhóm cực hữu.
Ku Klux Klan là một trong ba tổ chức cực hữu khét tiếng ở Mỹ, ủng hộ thuyết
người da trắng là ưu việt. Họ có bề ngoài dễ nhận biết với áo khoác trắng và mũ
trùm đầu hình nón.
Để chụp được những tấm ảnh hiếm có này, Anthony phải lấy được lòng tin của
các thành viên KKK và từ đó ghi lại những tình huống thực tế, không phòng thủ,
giúp nhìn thấu bên trong vào thế giới của các thành viên KKK.
Những nam nữ thành viên của KKK trong một buổi Klonkave (họp kín). KKK dễ
nhận biết với mũ trùm đầu hình nón màu trắng.
Theo nhà báo Anthony, bất chấp đức tin kinh khủng của mình, các thành viên Ku
Klux Klan vẫn giống như người bình thường trong đời sống thường nhật.
"Phần lớn
những người mà tôi gặp không khác so với những người bình thường. Bạn chỉ có thể
biết họ là thành viên của KKK nếu họ quyết định chia sẻ điều đó với bạn, hoặc
nhìn thấy biểu tượng gắn trên áo họ hay các hình xăm với chủ đề chủng tộc. "Họ
sống cuộc sống bình thường, có người giàu, có người nghèo, thông minh, không
thông minh".
Một nam thành viên KKK và vợ
Do nghi kị và tính bí mật của tổ chức, nhóm này rất ngại người ngoài, do vậy,
dành được lòng tin của họ không phải dễ.
Karen, từng phục vụ trong lực lượng
lính thủy đánh bộ Mỹ vào những năm 20 tuổi nói: "Bạn cần phải cho đi để nhận về
một thứ gì đó. Tôi dành thời gian với họ, tôi lắng nghe những gì họ nói và tôi
đối đãi với từng người như một cá thể. Tôi không tin vào những gì họ tin nhưng
khi tôi ở trong không gian của một ai đó, tôi cảm thấy mình có nghĩa vụ phải tôn
trọng chứ không phán xét".
Trong số các bức ảnh, ngoài hình ảnh về trang phục và nghi lễ, Anthony còn
chụp ảnh các thành viên KKK trong bếp của họ, nói đùa và cuộc sống gia đình
thường nhật.
Nghi lễ kết nạp thành viên mới của KKK
Các thành viên của KKK - trước đây các cựu binh liên bang thành lập sau cuộc
nội chiến Mỹ, đã tiến hành vô số vụ tấn công và giết người liên quan tới chủng
tộc trong thế kỷ trước.
Một gia đình thành viên KKK
KKK ủng hộ sự chia tách chủng tộc. Vào những năm 1920,
nhóm này đi tới đỉnh cao của quyền lực và có tới 6 triệu thành viên. Hiện nay,
số thành viên của họ ước tính vào khoảng 5-8.000 người.
Một trong những vụ phạm tội khét tiếng nhất của nhóm là vụ sát hại ba nhà
hoạt động dân quyền James Earl Chaney, Andrew Goodman, và Michael Schwerner khi
họ tìm cách đăng ký cho người Mỹ gốc Phi đi bỏ phiếu.
May áo có biểu tượng hội kín
Hoài Linh (Theo Dailymail)
5 hiểu lầm về phong trào Ku Klux Klan
Nguồn: David Cunningham, “Five myths about the Ku Klux Klan”, The Washington Post, 11/03/2016. Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Gần đây, trong chương trình “State of the Union” của CNN, hành động
phủ nhận sự ủng hộ từ lãnh đạo nhóm Ku Klux Klan (KKK) David Duke của
Donald Trump đã khơi lại cuộc tranh luận về vai trò của KKK trong chính
trị quốc gia. Đây không phải là điều đáng ngạc nhiên. Lịch sử của KKK đã
trải qua nhiều thăng trầm, từ việc tổ chức này được thành lập sau Nội
chiến với nguồn gốc khủng bố, cho tới cú hồi sinh ngoạn mục như một
phong trào bản địa (nativist) hồi những năm 1920, và sau đó trở lại là
một nhóm chống đối dân quyền tàn bạo trong những năm 1960. Ngày nay, các
chi bộ KKK vẫn tiếp tục tuyển mộ thêm các nhóm nhỏ thành viên. Dù những
chiếc mũ trùm trắng, áo choàng và cây thập tự bốc cháy của KKK tiếp tục
là những biểu tượng đại diện cho khủng bố sắc tộc và thuyết người da
trắng thượng đẳng (white supremacy), nhiều hiểu lầm đã xuất hiện. Dưới
đây là năm hiểu lầm phổ biến nhất.
Ngày nay, KKK đã quá yếu để có thể trở thành một mối đe dọa thực sự.
Khi KKK tổ chức một cuộc biểu tình bên ngoài Tòa nhà Lập pháp bang
South Carolina vào năm 2015, các đối thủ của nó cho rằng không có gì
phải sợ. “KKK ngày nay đã suy yếu, lãnh đạo thì kém, lại còn chia rẽ nội
bộ,” Mark Potok – thành viên Trung tâm Nghiên cứu Luật Người nghèo miền
Nam Hoa Kỳ (The Southern Poverty Law Center, SPLC) – đã trả lời tờ Christian Science Monitor
như vậy. Những người khác cũng có quan điểm tương tự; họ gọi Klan là
“yếu”, là “đơn độc” và thậm chí còn là một nhóm gây thù hận “học đòi”.
Đúng là KKK hiện tại đã thực sự khác biệt, gồm nhiều nhóm nhưng không
liên kết với nhau. Tháng trước, Dự án Tình báo của SPLC đã xác định
được 190 nhóm KKK, hoạt động trong 31 tổ chức khác nhau. Các nhóm này
khá rời rạc và có rất ít thành viên, ước tính tổng cộng là dưới 10.000
người. (Vào thời đỉnh cao hồi những năm 1920, số lượng thành viên của
KKK đã vượt ngưỡng 4 triệu người.)
Tuy nhiên, nhóm ngoài lề xã hội này vẫn có thể có những hành vi bạo
lực khó lường. Nghịch lý thay, trong thời kỳ KKK được hàng loạt người
tin theo, hành vi bạo lực của tổ chức này lại dễ kiểm soát hơn. Lúc đó,
những người đứng đầu vì muốn duy trì tổ chức nên họ có động lực để kiềm
chế những cuộc tấn công trái phép của các cá nhân thành viên. Còn ngày
nay, việc KKK thiếu đi một bộ máy chung có thể khuyến khích âm mưu của
“những con sói đơn độc” hay những phần tử bị cô lập. Sự hiện diện ngày
càng tăng trên Internet đã làm trầm trọng thêm xu hướng này. Những “cảm
tình viên” như Dylann Roof – thủ phạm trong vụ bắn súng tại nhà thờ
Emanuel African Methodist Episcopal ở Charleston, bang South Carolina –
có thể dễ dàng truy cập vào các tài liệu quảng bá và khuyến khích chủ
nghĩa khủng bố nhân danh thuyết người da trắng thượng đẳng.
Những người ủng hộ chính của KKK là ở các vùng nông thôn miền Nam.
Trong nền văn hóa đại chúng, KKK được mô tả là một hiện tượng xuất
hiện chủ yếu ở miền Nam. Đạo diễn Quentin Tarantino đã chế giễu KKK
trong bộ phim “Django Unchained”, lấy bối cảnh ở vùng cực nam Hoa Kỳ.
George Clooney thì ẩu đả với KKK ở Mississippi trong phim “O Brother,
Where Art Thou?” Và trong những cuốn sách lấy bối cảnh ở Alabama của
Harper Lee, nhân vật Atticus Finch ban đầu đồng cảm, nhưng sau đó đã lên
án KKK.
Mặc dù ban đầu KKK là một phong trào riêng biệt ở miền Nam, được phát
triển và lãnh đạo bởi các cựu binh của phe Hợp bang (Confederate – tức
liên minh các bang miền Nam đòi ly khai trong nội chiến Hoa Kỳ – NBT).
Trong thời kỳ hoàng kim vào những năm 1920, KKK đã hồi sinh trên toàn
quốc và chủ yếu là ở thành thị. Vùng Trung Tây, Tây Nam và Duyên hải
miền Đông nổi lên thành các trung tâm quyền lực của KKK. Denver, Detroit
và Philadelphia từng có số thành viên tới hơn 20.000 người.
Trong thời kỳ dân quyền, hoạt động của KKK một lần nữa lại tập trung
về miền Nam, và phần lớn các vụ bạo động tàn bạo nhất của tổ chức này là
nhằm chống lại các lực lượng ủng hộ dân quyền miền Nam. Nhưng thành trì
của họ không ở nông thôn, mà là trong và xung quanh các thành phố, như
Birmingham (Alabama), Greensboro, Raleigh (North Carolina), và
Jacksonville (Florida).
Trong những thập niên sau đó, tầm ảnh hưởng của KKK đã một lần nữa mở
rộng. Ngày nay, “bản đồ các nhóm thù hận” của SPLC đã xác định các nhóm
KKK hoạt động ở 34 bang, từ New England đến Bờ Tây.
KKK chủ yếu hoạt động bí mật, các thành viên đều ẩn danh.
KKK nổi tiếng với các hành động khủng bố trong bóng tối, mà danh tính
thủ phạm bị che giấu dưới những chiếc mũ trùm. Truyền thông cũng ủng hộ
suy nghĩ rập khuôn này. Một bài báo của Anh đem đến “cái nhìn thoáng
qua vào các nghi lễ bí mật.” Một bộ phim tài liệu trên kênh History Channel hứa hẹn sẽ thâm nhập “hội kín” này. Còn tờ Slate thì mô tả KKK là một trong những “nhóm ngoài lề xã hội đáng sợ, và bí mật nhất trên toàn thế giới.”
Các thành viên KKK đôi khi đã dùng mũ trùm để bảo vệ bản thân và tạo
dấu ấn tượng trưng. Nhưng các nhóm KKK vẫn thường xuyên hành động như
các tổ chức công khai, thông báo rầm rộ về sự hiện diện và những đóng
góp dân sự của họ. Năm 1925, các lãnh đạo KKK đã khoa trương về số lượng
thành viên và ảnh hưởng chính trị của họ bằng cách tổ chức một cuộc
diễu hành ở Đại lộ Pennsylvania, Washington. Sự kiện này đã thu hút hơn
40.000 thành viên, tất cả đều không đeo mặt nạ. Trong những năm 1960,
những người KKK đi “dạo phố đêm” ở các thành phố miền Nam. Hàng trăm
thành viên không hề ẩn danh, đi diễu hành qua các khu thương mại địa
phương để kêu gọi sự chú ý cho những cuộc biểu tình gần đó và để nhấn
mạnh sự hiện diện công khai của các thành viên trong cộng đồng.
Những hoạt động dân dự trá hình như vậy dần mở rộng sang một loạt các
sự kiện xã hội và hoạt động từ thiện, từ dịch vụ nhà thờ, các nhà hàng
bán cá và khoai tây chiên, các cuộc thi bắn gà tây cho tới các chiến
dịch cung cấp thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác cho người bệnh hoặc
người thiếu thốn. Trong những năm 1970, David Duke đã cho đổi áo choàng
lấy những bộ com-lê ba mảnh để gia tăng sự tôn trọng và tính thu hút của
tổ chức.
Các lãnh đạo KKK ngày nay tuyên bố rằng họ đang mở rộng các biên giới
mới bằng cách tung ra các trang web hoặc tổ chức tuần hành qua các
trung tâm thành phố. Thực ra, những hành động này là một phần trong nỗ
lực lâu dài của KKK để đạt được tính hợp pháp trong mắt công chúng.
Trong kỷ nguyên dân quyền miền Nam, KKK đã được các chính trị gia phân biệt chủng tộc ủng hộ.
Trong diễn văn nhậm chức năm 1963, Thống đốc bang Alabama George
Wallace đã có câu nói nổi tiếng rằng: “Phân biệt chủng tộc bây giờ, phân
biệt chủng tộc ngày mai, phân biệt chủng tộc mãi mãi!” Một năm trước
đó, Thống đốc bang Mississippi, Ross Barnett tuyên bố rằng ông là một
“người phân biệt chủng tộc và tự hào về điều đó.”
Mặc cho những tuyên bố táo bạo đó, liên minh giữa người Klans và các
chính trị gia vẫn rất phức tạp. Giống như một vài người đồng cấp của ông
trong thời kỳ Jim Crow, Wallace đã nhẫn nhịn KKK, lôi kéo phiếu bầu từ
các thành viên của họ, và nhiều lần dùng ảnh hưởng của KKK để tăng cường
phe phân biệt chủng tộc của mình. Tuy nhiên, các chính trị gia phân
biệt chủng tộc hoặc đã không công khai ủng hộ việc coi thường pháp luật,
nếu không họ sẽ bị coi như chấp nhận hình thức khủng bố có tổ chức của
KKK. Đáng chú ý, khi một nhà báo quay lại được cảnh Wallace bắt tay với
nhà lãnh đạo quốc gia của KKK, Robert Shelton, trong chiến dịch tranh cử
tổng thống của Wallace vào năm 1968, một nhân viên của thống đốc đã chỉ
đạo một quân nhân bang Alabama giật lấy máy quay và phá hủy thước phim.
Đó là vì KKK làm phân cực các cử tri da trắng miền Nam. Dù một tỷ lệ áp
đảo người da trắng ủng hộ phân biệt chủng tộc trong những năm 1960, thì
một nhóm đáng kể đã thấy ghê sợ vì các hành động bạo lực ngoài vòng
pháp luật của KKK.
Các chính trị gia đã phải vật lộn để thu hút cả hai phe. Trước cuộc
bầu cử thống đốc bang North Carolina năm 1964, ứng viên theo tư tưởng
trung dung Dan K. Moore đáp lại lời ủng hộ của lãnh đạo KKK, Bob Jones,
bằng cách tuyên bố không biết “bản chất của KKK hoặc các thành viên của
nó” và nói rằng ông hoan nghênh sự ủng hộ của tất cả các nhóm có trách
nhiệm.
Những hành động cân bằng lại tái hiện trong việc Trump gần đây không
ngay lập tức khước từ sự ủng hộ từ lãnh đạo lâu năm của KKK – Duke: “Anh
chỉ cần hiểu rằng, tôi không biết bất cứ điều gì về David Duke, vậy
được chứ?” Điều này cho thấy cách mà các ứng viên ngày nay, cũng như hồi
1964, có thể tìm kiếm lợi thế thông qua quan điểm về các vấn đề gần với
thế giới quan của KKK.
Tác hại của KKK chỉ giới hạn trong hoạt động khủng bố của họ.
Bất kỳ di sản đáng lo ngại nào của KKK cũng tập trung vào các hành vi
bạo lực nguy hiểm mà các thành viên của tổ chức này gây ra nhân danh tư
tưởng người da trắng thượng đẳng.
Nhưng KKK còn làm hại cộng đồng theo những cách ít trực tiếp hơn,
nhưng vẫn có ảnh hưởng rộng rãi. Thậm chí đến hôm nay, 50 năm sau thời
kỳ bạo lực chống dân quyền mạnh mẽ nhất của KKK, thì những nơi tổ chức
này từng phát triển đều có tỷ lệ tội phạm bạo lực cao hơn các khu vực
lân cận. Điều này chứng tỏ sức mạnh của một phong trào chống chính quyền
và làm suy yếu sự tôn trọng và trật tự trong cộng đồng. Sức mạnh đó sẽ
phá vỡ cấu trúc xã hội còn hơn cả chính sự hiện diện của KKK.
Ảnh hưởng lâu bền của KKK cũng mở rộng sang chính trị bầu cử. KKK
chưa bao giờ giành lại được khối cử tri mà họ đã xây dựng được trong
những năm 1920 (vào thời điểm đó, các thành viên KKK quyết định kết quả
của hàng trăm cuộc bầu cử địa phương và bầu cử tiểu bang). Nhưng trong
một nghiên cứu gần đây, Rory McVeigh, Justin Farrell và tôi nhận thấy
rằng KKK là động lực chính của sự thay đổi trong nền tảng ủng hộ đảng
phái lớn nhất trong nửa thế kỷ qua – khi miền Nam nghiêng dần về phía
Đảng Cộng hòa. Dù sự ủng hộ dành cho các ứng viên Cộng hòa đã tăng lên
trong toàn khu vực, sự gia tăng đó rõ rệt hơn ở những khu vực mà KKK
từng hoạt động trước đó. Họ tạo ra ảnh hưởng này bằng cách khuyến khích
cử tri rời bỏ các ứng viên Dân chủ – những người ngày càng ủng hộ cải
cách dân quyền, và bằng cách làm cho xung đột sắc tộc trở nên nổi bật và
công khai gắn kết những vấn đề đó với cương lĩnh của các đảng.
Dù sự chuyển đổi từ xanh sang đỏ này [chuyển đổi từ Dân chủ sang Cộng
hòa] bản thân nó không phải vấn đề, nhưng tác hại mà KKK gây ra là ở
bản chất chia rẽ của quá trình chuyển đổi đó, điều sẽ tiếp tục được phản
ánh trong hệ thống chính trị phân cực của chúng ta. David Cunningham là Giáo sư Xã hội học tại Đại học Washington,
St. Louis. Ông còn là tác giả cuốn sách “Klansville, U.S.A.: The Rise
and Fall of the Civil Rights-Era Ku Klux Klan.”
Những tội ác đáng sợ của băng đảng 3K khét tiếng thế kỷ 21
Ngày nay, 3K gần như đã không còn tồn tại trên nước Mỹ, tuy nhiên những
tội ác mà nó đã gây ra trong suốt lịch sử tồn tại của mình vẫn còn làm
người ta phải rùng mình mỗi khi nhắc tới.
Thành viên băng đảng 3K thực hiện nghi lễ riêng. Ảnh DailyMail.
Đảng KKK hay băng đảng
3K (tiếng Anh: Ku Klux Klan - viết tắt KKK), là tên của nhiều hội kín
lớn ngày xưa và ngày nay ở Mỹ với chủ trương đề cao thuyết Người da
trắng thượng đẳng (White Supremacy).
Theo tiếng Hy Lạp, Ku Klux Klan nghĩa là "Vòng tròn của những người anh em".
KKK được thành lập sau khi cuộc Nội chiến Mỹ kết thúc, vào ngày
24/12/1865 ở Pulaski, Tennessee, bởi 6 cựu binh trung cấp của quân đội
miền Nam.
KKK được thành lập vào năm 1865.
Tổ chức này đã từng bị cấm vào năm 1880 và một nhóm thứ hai cũng lấy
tên này và cũng đi theo đường lối phân biệt chủng tộc đã được thành lập
vào năm 1915.
Sự phát triển của 3K bị sụt giảm trong cuộc Đại suy thoái vào những
năm 1930 nhưng sau đó lại trỗi dậy vào thập niên 50 và 60 của thế kỷ
trước để đối kháng với phong trào đòi Quyền bình đẳng (Civil Right) tại
Mỹ.
3K được cho rằng cũng đã gây ảnh hưởng chính trị nhất định trong suốt quá trình tồn tại của mình tại Mỹ.
Đặc trưng của tổ chức này là hoạt động theo dạng các hội kín, các thành viên không biết mặt nhau.
3K là một hội kín mà các thành viên của hội thường không thấy mặt nhau.
Ngoài việc kỳ thị người da đen, 3K cũng nâng cao chủ nghĩa bài Do
thái, bài Công giáo, chống cộng sản, chống đồng tính luyến ái và chủ
nghĩa địa phương.
Những hội kín đi theo 3K thường sử dụng các khủng bố, bạo lực và các
hoạt động mang tính hăm dọa chẳng hạn như đốt thập giá, treo cổ vân
vân… để đe dọa người Mỹ gốc Phi và những người khác.
Ngày nay, 3K gần như đã không còn tồn tại trên nước Mỹ, tuy nhiên
những tội ác mà nó đã gây ra trong suốt lịch sử tồn tại của mình vẫn còn
làm người ta phải rùng mình mỗi khi nhắc tới.
Tội ác 'quỷ dữ' của cựu thành viên băng đảng 3K
Kể từ ngày thành lập, thành viên 3K đã thực hiện rất nhiều tội ác
khủng khiếp. Hai trong số hàng trăm tội ác của 3K bị 'đưa ra ánh sáng'
là vụ việc năm 1963 và 1964.
Vào đầu năm 1964, các thành viên của 3K đã bắt cóc 2 thiếu niên da màu tại bang Mississippi.
Hai thiếu niên này bị dẫn vào một khu rừng và bị đánh đập dã man.
Sau đó cơ thể bầm dập của họ bị quăng xuống dòng sông Mississippi cho
chết chìm.
Mãi cuối năm 1964, cảnh sát mới tìm thấy 2 thi thể của 2 thiếu niên, nạn nhân của nhóm phân biệt chủng tộc, màu da.
Trước đó, vào năm 1963, Thomas Blanton Jr, 62 tuổi, cựu thành viên
đảng 3K (Ku Klux Klan, phong trào phân biệt chủng tộc khét tiếng ở Mỹ),
đã bị kết án tù chung thân vì tội đánh bom làm chết 4 em gái da đen ở
bang Alabama (Mỹ).
Trang Ly (T/h)
- hội kín cổ xúy thuyết người da trắng thượng đẳng
Trải qua nhiều biến tướng, KKK vẫn
giữ tư tưởng kỳ thị chủng tộc, coi người da trắng là thượng đẳng, gây ra
nhiều bạo lực ở Mỹ.
Các thành viên KKK tại Nam Carolina năm 2016. Ảnh: AP.
Thuyết người da trắng thượng đẳng do hội
kín Ku Klux Klan ở Mỹ cổ xúy bị coi là nguồn cơn sâu xa dẫn đến cuộc
bạo động ở Charlottesville, Virginia, ngày 12/8 khiến ít nhất một người
thiệt mạng và hàng chục người bị thương.
Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bị
chỉ trích không trực tiếp lên án tư tưởng người da trắng thượng đẳng mà
đổ lỗi "nhiều bên" trong vụ bạo lực ở Charlottesville, người phát ngôn
Nhà Trắng giải thích rằng lời lên án của Trump bao gồm các nhóm tân phát
xít và Ku Klux Klan.
Ku Klux Klan, thường được gọi là KKK hay
đơn giản là Klan, là tên gọi chung của ba phong trào trong ba thời kỳ ở
Mỹ với các thành viên chủ yếu là nam giới da trắng ủng hộ các quan điểm
cực đoan, chẳng hạn như thuyết người da trắng thượng đẳng, phân biệt
chủng tộc, chống nhập cư, bài Do Thái, bài Công giáo.
Trong lịch sử, KKK thường sử dụng các
hành động khủng bố bao gồm giết người bằng cách điển hình là treo cổ
trên thánh giá và tấn công bạo lực nhằm vào các nhóm người và cá nhân mà
họ kỳ thị. Phong trào này kêu gọi thanh lọc xã hội Mỹ và được xem là
các tổ chức cực đoan cánh hữu. Trang phục đặc trưng của KKK là áo choàng
trắng, mũ trùm đầu chỏm nhọn màu trắng, chỉ hở hai mắt.
Phong trào KKK đầu tiên (1865 - 1871)
KKK đầu tiên được thành lập ở Pulaski,
bang Tennessee trong khoảng thời gian từ tháng 12/1865 đến tháng 8/1866
bởi 6 cựu sĩ quan của quân đội Liên minh Miền nam ủng hộ chế độ nô lệ.
"Các nghi thức kết nạp kỳ dị, thách đố sự tò mò của công chúng và tạo
thú vui cho các thành viên là các mục tiêu duy nhất của KKK", theo
Albert Stevens, tác giả của cuốn Bách khoa toàn thư về các hội kín phát
hành năm 1907.
Tên gọi Ku Klux Klan có lẽ xuất phát từ
tiếng Hy Lạp "kuklosm" nghĩa là "vòng tròn". Mặc dù Klan đầu tiên không
có bộ máy tổ chức nào cao hơn cấp địa phương, các hội kín tương tự mọc
lên khắp miền nam Mỹ, đặt cùng tên và có cùng phương thức hoạt động. KKK
phát triển như một phong trào nổi dậy cổ vũ thuyết người da trắng
thượng đẳng và sự phản kháng trong suốt Kỷ nguyên tái thiết (1865-1877)
sau cuộc nội chiến Mỹ.
Chẳng hạn, cựu binh quân đội Liên minh
Miền nam John W. Morton đã thành lập một nhóm KKK ở Nashville, bang
Tennessee. Với tư cách là hội kín dân phòng, KKK tấn công những người da
đen đã được giải phóng khỏi chế độ nô lệ và những người ủng hộ họ.
Nhóm này tìm cách phục hồi vị thế thượng
đẳng của người da trắng bằng những chiêu thức đe dọa và bạo lực bao gồm
các hành động giết người nhằm vào người da đen lẫn người da trắng phe
Cộng hòa ủng hộ bãi bỏ chế độ nô lệ. Trong thời kỳ này, phe Dân chủ bảo
vệ chế độ nô lệ, thúc đẩy thông qua đạo luật phân chủng ở Mỹ.
Năm 1870 và 1871, chính quyền liên bang
Mỹ thông qua ba đạo luật nhằm bảo vệ người Mỹ gốc Phi, đồng thời truy tố
cũng như trấn áp các tội ác của hội kín Klan.
Trước khi bị trấn áp, phong trào KKK thứ
nhất đã đạt những mục tiêu nhất định. Nó cản trở con đường chính trị
của người da đen thông qua việc sử dụng chiêu thức ám sát và đe dọa bạo
lực, khiến một số người da đen phải rút khỏi chính trường.
Mặt khác, nó cũng gây ra sự phản ứng
mạnh mẽ với việc nhiều đạo luật liên bang được thông qua giúp "khôi phục
trật tự, hồi phục nhuệ khí cho người Cộng hòa miền Nam và cho phép
người da đen thực thi các quyền lợi của mình như là những công dân tự
do", theo đánh giá của nhà sử học Mỹ Eric Foner.
George C. Rable, một nhà sử học Mỹ khác,
cho rằng Klan là một thất bại chính trị, vậy nên nó bị ngay chính các
lãnh đạo phe Dân chủ ở miền nam loại bỏ.
Ông nói: "KKK suy yếu sức mạnh một phần
do sự suy yếu nội bộ. Nó thiếu tổ chức trung ương và các lãnh đạo thất
bại trong việc kiểm soát những phần tử tội phạm và những kẻ tàn bạo. Nó
suy tàn vì không đạt được mục tiêu chủ chốt là lật đổ các chính quyền
bang theo phe Cộng hòa ở miền nam".
Sau khi KKK đầu tiên bị trấn áp, các
nhóm dân quân nổi dậy tương tự đã trỗi dậy nhằm đe dọa việc đi bầu cử
của người Cộng hòa và khiến những người Cộng hòa phải rời khỏi các cơ
quan chính quyền.
Các nhóm này bao gồm Liên đoàn Da trắng
(White League) được thành lập ở bang Louisiana vào năm 1974, hay Áo Sơ
mi đỏ (Red Shirts) ở bang Mississippi và các hội kín khác ở hai bang Bắc
Carolina và Nam Carolina.
Các nhóm này hoạt động như là cánh vũ
trang của đảng Dân chủ và được cho là đã giúp đỡ nhiều ứng viên Dân chủ
da trắng giành lại quyền kiểm soát ở hội đồng lập pháp các bang miền nam
Mỹ. Có hàng nghìn cựu binh quân đội Liên minh Miền nam tham gia những
hoạt động này.
Phong trào KKK thứ hai (1915-1944)
Năm 1915, phong trào KKK thứ hai được
thành lập ở Atlanta, bang Georgia. Bắt đầu từ năm 1921, phong trào này
áp dụng một hệ thống hoạt động hiện đại bằng cách sử dụng những người
chiêu mộ thành viên được trả lương toàn thời gian và thu hút với thành
viên mới với tư cách là một hội kín.
Trụ sở quốc gia của phong trào KKK thứ
hai kiếm lợi nhuận thông qua độc quyền buôn bán trang phục của các thành
viên, trong khi đó nhà tổ chức được trả lương bằng phí nhập môn của hội
viên.
Phong trào phát triển nhanh chóng trên
toàn quốc. Nó lan rộng đến mọi bang và gây chú ý ở nhiều thành phố, phản
ánh những căng thẳng xã hội giữa dân đô thị và nông thôn nước Mỹ.
KKK rao giảng về thuyết "chủ nghĩa Mỹ
100%" và yêu cầu thanh lọc nền chính trị, kêu gọi các giá trị đạo đức
nghiêm ngặt và thi hành tốt hơn lệnh cấm sản xuất, vận chuyển và buôn
bán đồ uống có cồn.
Chính sách tuyên truyền chính thức của
nó tập trung vào việc đe dọa Giáo hội Công giáo, sử dụng thuyết bài Công
giáo và thuyết chủ nghĩa địa phương, cho rằng công dân sinh ra ở địa
phương ưu việt hơn người nhập cư.
Lời kêu gọi của phong trào KKK thứ hai
nhằm vào người theo đạo Tin lành da trắng. Phong trào này chống đối
người da đen, người Công giáo, người Do Thái và những người nhập cư từ
Nam Âu, chẳng hạn như người Italy.
Một số nhóm địa phương đe dọa bạo lực
chống lại những người buôn lậu rượu và những người phạm các tội ác đạo
đức nghiêm trọng. Các vụ bạo lực do KKK gây ra chủ yếu diễn ra ở các
bang miền nam.
Phong trào KKK thứ hai là một hội kín
quy củ với bộ máy cấu trúc toàn quốc và theo từng bang. Vào thời điểm
hoàng kim giữa thập niên 1920, phong trào KKK thứ hai có số thành viên
chiếm khoảng 15% cử tri nước Mỹ, tương đương 4-5 triệu người. Tuy nhiên,
sự chia rẽ nội bộ, hành vi phạm tội của các lãnh đạo và sự chống đối từ
bên ngoài đã khiến số thành viên của KKK sụt giảm mạnh xuống còn 30.000
vào năm 1930. Cuối cùng, phong trào Klan thứ hai suy tàn vào thập niên
1940.
KKK ngày nay
Vào thập niên 1950 và 1960, nhiều tổ
chức địa phương độc lập đã lấy tên là KKK để chống đối phong trào dân
quyền cho người da đen và phong trào xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc ở
các trường học.
Một số thành viên của KKK bị kết tội
giết người vì liên quan đến vụ sát hại nhà hoạt động dân quyền ở bang
Mississippi vào năm 1964 và trẻ em trong vụ đánh bom Nhà thờ Baptist
trên phố 16 ở Birmingham vào năm 1963.
Ngày nay, nhiều cơ quan chức năng Mỹ xem
KKK là một tổ chức khủng bố, nổi dậy. Tháng 4/1997, các đặc vụ Cục Điều
tra liên bang Mỹ (FBI) đã bắt 4 bốn thành viên của một nhóm có tên Hiệp
sĩ chân chính thuộc KKK ở Dallas vì âm mưu cướp bóc và đánh bom một nhà
máy xử lý khí đốt. Năm 1999, hội đồng thành phố Charleston, bang Nam
Carolina thông qua nghị quyết tuyên bố KKK là tổ chức khủng bố.
Theo thống kê của Trung tâm hỗ trợ pháp
lý Southern Poverty ở Alabama năm 2016, có khoảng 130 nhóm KKK trên toàn
nước Mỹ với khoảng 5.000-8.000 thành viên. Có nhiều nhóm KKK từ New
Jersey cho đến Los Angeles. Trong những thập niên gần đây, KKK tấn công
cả người nhập cư và người đồng tính luyến ái.
Theo VnExpress
Hội kín 'Ka Klux Klan' và 150 năm chia rẽ trong lòng nước Mỹ
17/08/2017, 11:10
(GMT+7)
Cuộc nội chiến ở Mỹ (1861-1865) đã kết thúc hơn 150 năm, nhưng di chứng
của nó vẫn tồn tại và hiện hữu tới tận thời điểm hiện nay. Trải qua
nhiều đời Tổng thống, phân biệt sắc tộc, kỳ thị giữa hai miền nam-bắc
vẫn là vết hằn khó phai.
Bạo loạn do phân biệt sắc tộc ở Charlottesville, Virginia (Mỹ)
Ngày 16/8, Reuters đưa tin Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng chỉ
trích cả hai phe trong vụ bạo loạn ở thành phố Charlottesville, bang
Virginia. Đụng độ xảy ra giữa phe theo chủ nghĩa người da trắng thượng
đẳng và phe chống phân biệt chủng tộc đã khiến 1 phụ nữ 32 tuổi thiệt
mạng, hàng chục người khác bị thương.
Trước đó, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đăng tải trên trang cá nhân
lời trích dẫn nội dung cuốn tự truyện “Đường dài tới tự do” của cố tổng
thống Nam Phi Nelson Maldela: “Không ai bẩm sinh đã thù ghét người khác
vì màu da, địa vị hay tôn giáo của họ. Người ta phải học cách ghét. Mà
khi đã học được cách ghét, họ sẽ học được cách yêu. Tình yêu luôn đến
với trái tim tự nhiên hơn là thù hận”.
Ông Obama đăng tải dòng twitt trên với bức ảnh ông đứng ngoài cửa sổ
một căn nhà thuộc cơ sở chăm sóc trẻ em ban ngày ở Bethesda, bang
Maryland năm 2011. Cựu Tổng thống Mỹ cười rất tươi với các em bé, đủ màu
da, ở phía trong. Đã có 2,8 triệu lượt người thích, hơn 1,1 triệu chia
sẻ và hàng chục nghìn nhận xét dưới thông điệp ông Obama đưa ra.
Theo AFP, cuộc bạo loạn ở Charlottesville, xảy ra hôm 12/8 khi những
người ủng hộ chủ nghĩa người da trắng thượng đẳng tấn công những người
phản đối chế độ nô lệ. Vụ việc bắt nguồn khi tại đây, khi chính quyền có
ý định đập bỏ bức tượng tướng Robert Lee, Tư lệnh liên minh miền nam
trong cuộc nội chiến Mỹ (1861-1865), vốn không muốn xoá bỏ chế độ nô lệ
và giải phóng người da màu. Lý do đưa ra, bức tượng có thể là biểu tượng
cho chủ nghĩa phân biệt sắc tộc, giai đoạn nô lệ ở Mỹ trong quá khứ.
Tuy nhiên, ý định của chính quyền vấp phải sự phản đối quyết liệt của
các nhóm cực hữu.
Trải qua hơn 150 năm, cuộc nội chiến Mỹ dù kết thúc nhưng vẫn để lại
những vết hằn và sự chia rẽ trong lòng người dân nước Mỹ. Tại rất nhiều
nơi, xung đột vẫn nổ ra giữa những người từng ủng hộ và có cảm tình với
Liên minh miền nam, với chính quyền mới. Từ cuộc nội chiến, nhiều nhóm
cực hữu ở Mỹ đã ra đời. Trong số này, phổ biến phải nhắc tới Ka Klux
Klan, vốn kỳ thị người da đen, phản đối giải phóng nô lệ trong giai đoạn
nội chiến.
Từ những tổ chức mang tính chất hội kín, Ka Klux Klan (gọi tắt là KKK)
đã phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, với quy mô và phương thức
hoạt động cũng có nhiều thay đổi. Theo một thống kê năm 2016, hiện có
khoảng 130 nhóm KKK trên cả nước Mỹ, với số thành viên ước tính từ
5.000-8.000. Một số thành viên KKK từng bị kết tội giết người. Chính
quyền nhiều bang ở Mỹ đã liệt kê KKK là tổ chức khủng bố.
Theo AFP, có lịch sử nhằm vào người da đen ở Mỹ, nhưng KKK hiện nay đã
có xu hướng công kích cả người Do thái nhập cư, người đồng tính nam và
nữ. Thậm chí gần đây, KKK còn tấn công cả người Công giáo. Trong thông
điệp phát đi hôm qua, Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích cả “các tổ
chức cực tả và cực hữu, các tổ chức phát xít mới” đã gây nên vụ việc
đáng xấu hổ ở Virginia. Trước đó, ông Trump đã vấp phải chỉ trích từ
đảng Dân chủ và các thành viên đảng Cộng hoà vì đưa ra phản ứng quá chậm
liên quan tới vụ việc.
Bất chấp những nỗ lực của chính quyền, KKK và nhiều tổ chức cực hữu
khác vẫn hoạt động, gây nên tình trạng chia rẽ nặng nề tại nhiều bang ở
nước Mỹ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét