CÂU CHUYỆN TÌNH BÁO 257/n

(ĐC sưu tầm trên NET)

 

Truyện tình báo Điệp viên giữa sa mạc lửa - P19

 

Truyện tình báo Điệp viên giữa sa mạc lửa - P20

Hoa Kỳ lo ngại đe dọa tình báo của Trung Quốc

• 28 tháng 4 2019

Bản quyền hình ảnh Police handout

Image caption

Kevin Mallory

"Không có quốc gia nào thể hiện đe dọa tình báo lớn hơn, nghiêm trọng hơn Trung Quốc," giám đốc FBI Chris Wray phát biểu hôm 26/4 tại Hội đồng Đối ngoại ở Washington, DC.

"Nói thẳng, Trung Quốc có vẻ quyết tâm ăn cắp để đi lên bậc thang kinh tế gây hại cho chúng ta."
Thời gian gần đây Mỹ phát hiện nhiều vụ Trung Quốc mua chuộc nhân viên tình báo Mỹ để thu thập thông tin.
Năm 2015, xảy ra vụ ăn cắp 20 triệu hồ sơ nhân viên chính phủ Mỹ, bao gồm thông tin nhân thân về họ. Mỹ nghi ngờ tin tặc Trung Quốc thực hiện, trong khi Bắc Kinh phủ nhận.
Mới đây, cựu nhân viên CIA, Jerry Chun Shing Lee, bị truy tố sau khi bị phát hiện liên lạc với hai nhân viên an ninh Trung Quốc.
Công tố viên Mỹ cáo buộc Jerry đã bỏ hàng trăm ngàn đôla bí ẩn vào tài khoản của ông ta ở Hong Kong.
Ông Jerry Lee sinh ra ở Hong Kong, nhập tịch Mỹ sau này.
Nhưng hiện nay, Trung Quốc có vẻ còn tuyển mộ những người Mỹ không có gốc gác Trung Quốc.
Tuần rồi, Candace Claiborne, 63 tuổi, cựu nhân viên bộ ngoại giao Mỹ, thừa nhận tại tòa rằng bà ta nhận 20.000 đôla từ hai người Trung Quốc.
Trợ lý bộ trưởng tư pháp Thomas Gillice nói với tòa rằng bà Claiborne, người biết tiếng Hoa, đã che giấu liên lạc với hai người này.
Bà đã cho họ nhiều tài liệu, kể cả điện tín liên quan các cuộc gặp Mỹ - Trung sắp xảy ra.

Bản quyền hình ảnh AFP/Getty

Image caption CIA

Một cựu nhân viên tình báo Mỹ, Kevin Mallory, sẽ bị tòa xử vào tháng Năm, sau khi bị kết tội năm ngoái là đã bán bí mật cho Trung Quốc.
Ông này là nhân viên CIA thập niên 1990 và làm tình báo quốc phòng thập niên 2000.
Một nhân viên tình báo quốc phòng khác, Ron Hansen, tháng Ba đã nhận tội ở tòa liên bang tại Utah.
Ông ta thừa nhận gặp tình báo Trung Quốc suốt bốn năm, nhận 800.000 đôla.
Giới chức tại bộ tư pháp Mỹ nói rằng hơn 90% các vụ truy tố tình báo kinh tế của 10 năm qua liên quan Trung Quốc.
Trung Quốc có vẻ kết hợp nghệ thuật tình báo truyền thống, thông qua mua chuộc, cộng thêm chiến tranh mạng, để thu thập thông tin.

Cựu đặc vụ CIA nhận tội làm gián điệp cho Trung Quốc

Lee khai đã nhận tiền cùng lời hứa "chăm sóc trọn đời" từ hai đặc vụ Trung Quốc để chuyển cho họ thông tin tình báo mật.

Cựu đặc vụ CIA Jerry Chun Shing Lee. Ảnh: SCMP.

Bộ Tư pháp Mỹ ngày 1/5 cho biết cựu nhân viên Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Jerry Chun Shing Lee , 54 tuổi, đã thừa nhận được hai sĩ quan tình báo Trung Quốc tiếp cận hồi năm 2010 và đề nghị trả 100.000 USD để cung cấp những thông tin mật ông này thu được khi còn làm việc tại cơ quan này.

Lee gia nhập CIA sau khi có bằng thạc sĩ về quản trị nhân lực tại Đại học Thái Bình Dương Hawaii. Theo hồ sơ, Lee dường như từng hoạt động ở Tokyo, Nhật Bản, từ năm 1999 đến năm 2002 dưới vỏ bọc một nhà ngoại giao để thực hiện nhiệm vụ bí mật. Nhà chức trách Mỹ cho biết Lee cũng từng làm việc cho Chi nhánh Đông Á tại trụ sở chính CIA và văn phòng CIA ở Bắc Kinh trước khi thôi việc vào năm 2007 và đến Hong Kong.

Sau khi được các sĩ quan tình báo Trung Quốc hứa hẹn sẽ "chăm sóc trọn đời" nếu đồng ý hợp tác, Lee đã sao chép các thông tin bí mật về hoạt động của CIA cũng như địa điểm và khung thời gian của một chiến dịch nhạy cảm vào USB. Trong giai đoạn 2010-2013, hàng trăm nghìn USD đã được chuyển vào tài khoản ngân hàng của cựu đặc vụ CIA này.

Cuối năm 2010, thời điểm CIA nhận ra các gián điệp của mình liên tục biến mất, mọi nghi ngờ bắt đầu đổ dồn vào Lee.

Tháng 8/2012, FBI đã theo dõi Lee khi ông cùng gia đình trở về Mỹ. Các đặc vụ bí mật đột nhập vào phòng khách sạn Lee thuê ở Hawaii và Virginia và tìm thấy hai cuốn sổ nhỏ ghi những thông tin tuyệt mật, bao gồm danh tính của các đặc vụ CIA ngầm.

Do sợ "đánh rắn động cỏ", giới chức Mỹ tiếp tục để Lee tự do và tiếp tục theo dõi. Cựu đặc vụ CIA chỉ bị bắt vào ngày 15/1/2018 tại sân bay John F. Kennedy ở New York, với cáo buộc nắm giữ thông tin quốc phòng trái phép. Lee dự kiến bị xét xử vào ngày 23/8 và phải đối mặt với án tù chung thân.

Nguyễn Hoàng (Theo Reuters)

Quá khứ mờ ám của cựu đặc vụ CIA bị nghi làm gián điệp cho Trung Quốc

Công ty thuốc lá mà Jerry Chun Shing Lee từng làm việc đã nghi ngờ ông này tiết lộ thông tin nội bộ cho chính phủ Trung Quốc.

Jerry Chun Shing Lee, người bị Mỹ bắt ngày 15/1. Ảnh: SCMP.

Cựu đặc vụ Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Jerry Chun Shing Lee, 53 tuổi ngày 15/1 bị bắt tại sân bay John F. Kennedy ở New York, với cáo buộc nắm giữ thông tin quốc phòng trái phép. Lee bị nghi ngờ đã giúp Trung Quốc loại bỏ mạng lưới gián điệp Mỹ ở nước này, theo SCMP.

Lee từng phục vụ trong quân đội Mỹ năm 1982 - 1986. Sau khi xuất ngũ, Lee tốt nghiệp Đại học Hawaii Pacific năm 1992 với bằng cử nhân quản lý kinh doanh quốc tế.

Lee từng là nhân viên CIA năm 1994 - 2007. Theo New York Times, một số nhà điều tra cho rằng Lee đã rời khỏi CIA với tâm trạng bất mãn và bắt đầu làm gián điệp cho Trung Quốc.

Cựu đặc vụ CIA đến Hong Kong định cư và làm việc cho công ty Thuốc lá Quốc tế Nhật Bản. Ông làm việc trong nhóm điều tra của công ty, chuyên tìm kiếm những kẻ buôn lậu và buôn thuốc lá giả.

Lee chỉ làm việc cho công ty này trong một, hai năm. Sau đó, "ông ta cãi nhau với sếp mình và cuối cùng bị sa thải", một chuyên gia an ninh tại Hong Kong cho biết.

"Chúng tôi nhận ra những điều khả nghi về Lee trong vòng một năm ông ấy làm việc ở công ty", cựu giám đốc điều hành công ty thuốc lá nói. "Mặc dù không có chứng cứ rõ ràng, chúng tôi nghi ngờ ông ta đã tiết lộ với giới chức Trung Quốc đại lục thông tin về các vụ điều tra hàng giả và hàng lậu của chúng tôi, bao gồm các hoạt động được tiến hành với sự hợp tác của các cơ quan hành pháp phương Tây và nhắm vào các tổ chức tội phạm hay Triều Tiên".

Theo cựu giám đốc công ty, sau khi Lee nắm được thông tin chi tiết của một số vụ việc thì sẽ có những bước ngoặt bất ngờ. "Chúng tôi đặt mua một số lô hàng giả để phục vụ điều tra nhưng những lô đó bị chính quyền Trung Quốc tịch thu hoặc đột nhiên bốc hơi. Một trong những nhân viên điều tra của chúng tôi đã bị bắt và bị bỏ tù ở Trung Quốc", ông cho hay.

Sau khi rời công ty thuốc lá, Lee làm việc cho David Reynolds, người từng là nhân viên CIA năm 1988 - 2002 và một viên chức lãnh sự quán Mỹ tại Quảng Châu trong hai năm tiếp theo. Ông này sau đó đầu tư khoảng 380.000 USD để thành lập một công ty ở Hong Kong, chuyên nhận các hợp đồng điều tra việc buôn lậu thuốc lá.

Công ty này cuối cùng bị đóng cửa. "Một ngày nọ, ông ta biến mất. Tôi nghĩ đó là khoảng năm 2012", chuyên gia an ninh tại Hong Kong cho biết. Vào năm đó, Lee và gia đình về Mỹ, hành lý của ông ta bị FBI kiểm tra và họ phát hiện Lee giữ hai cuốn sổ tay ghi tên các đặc vụ chìm của CIA và các thông tin mật.

Vào thời điểm đó, chính phủ Trung Quốc được cho là đã làm tan rã mạng lưới điệp viên mà CIA phải mất hai năm để xây dựng nhờ nguồn tin nội gián. Vậy nên, chính quyền Mỹ đã tiến hành một chiến dịch săn lùng điệp viên tay trong. Lee là nghi can hàng đầu dựa vào tài liệu nhạy cảm mà ông ta nắm giữ.

Theo NYTimes, FBI khi đó không bắt Lee vì sợ "đánh rắn động cỏ". Họ cho rằng nếu kiên nhẫn theo dõi, họ sẽ biết được bằng cách nào Trung Quốc có thể phá vỡ mạng lưới tình báo của Mỹ và xác định rõ liệu Lee có nhúng tay vào hay không.

Lee rời Mỹ để trở lại Hong Kong vào năm 2013. Trong hai năm gần đây, Lee làm việc cho công ty đấu giá Christie's. Với tư cách là giám đốc an ninh của Christie's, Lee chịu trách nhiệm giữ các lô hàng an toàn trong quá trình vận chuyển và khi chúng được trưng bày trước công chúng. "Ông ấy phụ trách kiểm soát đám đông và bảo vệ các đồ vật", nguồn tin trong công ty cho hay.

Người này kể rằng Lee rất dễ tính trong công việc, đôi khi có thể coi là lỏng lẻo. "Giám đốc an ninh thường rất khắt khe nhưng ông ấy không như vậy. Ông ấy không phải là người xét nét các chi tiết", ông nhận xét.

Lee bị bắt khi trở về Mỹ ngày 15/1 nhưng chỉ bị cáo buộc lưu trữ trái phép thông tin mật. Ông này không bị cáo buộc làm gián điệp hay cung cấp bí mật của Mỹ cho Trung Quốc. 

Một người từng họp với Lee tại Hong Kong cho biết ông đã cảm thấy Lee khả nghi từ trước. "Ấn tượng của tôi là ông ấy không quan tâm đến công việc ở công ty đấu giá Christie's. Đó có thể chỉ là một vỏ bọc, không phải là công việc thực sự", ông bình luận.

Phương Vũ

Shop VnExpress

Canh bạc CIA giăng bẫy nghi can gián điệp Trung Quốc

CIA từng chủ ý để một nghi can gián điệp rời khỏi Mỹ cách đây 5 năm nhằm tìm cơ hội vạch trần toàn bộ mạng lưới đứng sau.

Cuối năm 2010, CIA nhận ra các đặc vụ của mình ở Trung Quốc liên tục biến mất và họ nghi ngờ nguyên nhân là do có nội gián. Ảnh minh họa: New York Times.

Đối mặt với một cựu nhân viên Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) hồi năm 2013, các đặc vụ liên bang Mỹ đã quyết định chấp nhận mạo hiểm có tính toán. Họ không tra hỏi ông ta về những tài liệu mật mà họ tìm thấy trước đó trong cặp của người này. Và họ cũng không hỏi điều họ muốn biết nhất: Liệu ông ta có phải một gián điệp làm việc cho Trung Quốc không.

Chính phủ Trung Quốc hồi năm 2010 được cho là đã làm tan rã mạng lưới điệp viên mà CIA phải mất hai năm để xây dựng nhờ nguồn tin nội gián. Vậy nên, chính quyền Mỹ tiến hành một chiến dịch săn lùng điệp viên tay trong và cựu nhân viên CIA Jerry Chun Shing Lee là nghi can hàng đầu, theo New York Times.

Canh bạc

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) có thể bắt Lee ngay lập tức dựa vào các ghi chú, tài liệu nhạy cảm ông ta nắm giữ, nhưng nội bộ lực lượng bí mật đặc biệt của chính phủ lại xảy ra tranh cãi. Các điều tra viên chưa muốn hành động vì sợ "đánh rắn động cỏ". Nếu Lee là kẻ phản bội, bắt giữ ông ta vì một cáo buộc không liên quan sẽ báo động phía Trung Quốc và cho họ thêm thời gian đủ để xóa bỏ mọi dấu vết. Nếu Lee không phải nội gián, một vụ bắt giữ sẽ giúp kẻ phản bội thật sự nhận ra tình thế nguy hiểm và trốn thoát.

Vì thế, FBI đã để Lee trở về Hong Kong đoàn tụ với gia đình, theo tài liệu tòa án. Các đặc vụ, làm việc tại một văn phòng ở bắc Virginia, đánh cược rằng chỉ cần bình tĩnh, kiên nhẫn theo dõi, họ sẽ biết được bằng cách nào Trung Quốc có thể phá vỡ mạng lưới tình báo của Mỹ và xác định rõ liệu Lee có nhúng tay vào hay không.

Gần 5 năm sau, khi Lee bất ngờ trở về Mỹ hồi đầu tuần, FBI bắt đầu hành động. Bước xuống khỏi phi cơ tại sân bay quốc tế Kennedy hôm 15/1, đi qua khu vực hải quan, Lee được đặc vụ FBI Kellie O' Brien gọi tên. Lee trả lời và ông bị bắt.

Tuy nhiên, ngoài một cáo buộc đối với Lee mà thực tế các nhà điều tra Mỹ hoàn toàn có thể đưa ra cách đây nhiều năm, không có bất kỳ bước tiến nào khác. Họ vẫn chưa biết Lee liên quan đến vụ việc như thế nào.

Một quan chức ở Washington cho hay hiện họ không có ý định buộc Lee tội gián điệp, cung cấp bí mật của Mỹ cho Trung Quốc hay bất kỳ cáo buộc nào khác. Lee chỉ bị kết tội lưu trữ trái phép thông tin mật. Câu hỏi bằng cách nào Trung Quốc khám phá được mạng lưới thông tin của CIA vẫn còn bỏ ngỏ.

New York Times đưa tin về việc mạng lưới CIA ở Trung Quốc bị lật tẩy hồi năm ngoái, dẫn thông tin từ 10 quan chức chính phủ Mỹ, những người không được phép chia sẻ công khai về cuộc điều tra. Một số nguồn tin miêu tả Lee là nghi can chính.

Chân dung Jerry Chun Shing Lee. Ảnh: South China Morning Post.

Lee, 53 tuổi, từng có một sự nghiệp đáng chú ý ở CIA. Ông trở thành công dân Mỹ và sau 4 năm phục vụ trong quân đội, Lee theo học ngành quản trị kinh doanh quốc tế tại Đại học Thái Bình Dương Hawaii. Lee tốt nghiệp năm 1992. Trải qua một năm, ông tiếp tục nhận tấm bằng thạc sĩ về quản trị nguồn nhân lực.

Kể từ đây, Lee gia nhập CIA, mang vỏ bọc một nhà ngoại giao để thực hiện nhiệm vụ bí mật. Theo hồ sơ lưu trú cũ, Lee dường như từng hoạt động ở Tokyo, Nhật Bản, từ năm 1999 đến năm 2002. Nhà chức trách Mỹ cho biết Lee cũng từng làm việc cho Chi nhánh Đông Á tại trụ sở chính CIA và văn phòng CIA ở Bắc Kinh trước khi thôi việc vào năm 2007 và đến Hong Kong.

Cuối năm 2010, thời điểm CIA nhận ra các gián điệp của mình liên tục biến mất, sự nghi ngờ chưa đổ dồn vào Lee. Khi mối lo lắng nội gián ngày càng lớn dần lên, chính phủ đã thành lập một lực lượng đặc biệt bao gồm các quan chức, đặc vụ từ cả CIA và FBI. Ông Charles McGonigal, đặc vụ phản gián kỳ cựu của FBI, nhận trách nhiệm lãnh đạo đơn vị này.

Tình trạng các điệp viên biến mất tiếp tục diễn ra. Họ đa phần bị giết hoặc bi bắt giữ ở Trung Quốc. Các chuyên gia phân tích kết luận Lee biết danh tính rất nhiều người dù đã rời khỏi CIA nhiều năm. Không ai khác ngoài Lee đã làm lộ những bí mật về ma trận mà chính phủ sử dụng để xác định các mối đe dọa gián điệp tiềm tàng, một cựu quan chức Mỹ nhớ lại.

Nhưng những dấu hiệu cảnh báo có thể sai. Tại CIA, vụ bắt nhầm Brian J. Kelly, một đặc vụ Mỹ song bị FBI nghi ngờ là gián điệp Nga, đến nay vẫn bị xem là "nỗi xấu hổ" đối với hoạt động phản gián và họ không muốn lặp lại. Mặt khác, những năm gần đây, nỗ lực lật tẩy điệp viên Trung Quốc ở Mỹ của Bộ Tư pháp thường xuyên dẫn tới các cáo buộc đối với những người Mỹ gốc Hoa, do đó họ cần thận trọng.
Trong vụ việc của Lee, vẫn tồn tại những cách giải thích khác. Một số nhà điều tra tin rằng Trung Quốc đã xâm nhập vào hệ thống liên lạc giữa CIA với những người cung cấp tin. Họ từng gặp vấn đề này ở những quốc gia khác. Số khác nói công nghệ bảo mật thông tin liên lạc của CIA quá lỏng lẻo đối với những chuyên gia máy tính Trung Quốc. Có người còn chỉ trích các quan chức CIA ở Bắc Kinh quá sơ hở nên đã tự để lộ thân phận trong những cuộc gặp với các nguồn tin.

Tháng 8/2012, FBI đã theo dõi Lee khi ông cùng gia đình trở về Mỹ. Các đặc vụ bí mật đột nhập vào phòng khách sạn Lee thuê ở Hawaii và Virginia. Họ tìm thấy hai cuốn sổ nhỏ ghi những thông tin tuyệt mật, bao gồm danh tính của các đặc vụ CIA ngầm.

Thông tin trong các cuốn sổ còn bao gồm chi tiết những cuộc gặp giữa người cung cấp tin cho CIA với đặc vụ ngầm cũng như tên thật và số điện thoại của họ.

Các đặc vụ liên tục nói chuyện với Lee những tháng sau đó. Cả bộ trưởng tư pháp và giám đốc FBI thời đó là ông Eric H. Holder Jr. và ông Robert S. Mueller III đều được báo cáo đầy đủ về cuộc điều tra. Họ cam kết sẽ cung cấp mọi nguồn lực cần thiết. Tuy nhiên, nhiều quan chức cấp cao cho hay họ không nhớ chính quyền Mỹ khi ấy có bất kỳ động thái thúc giục nào liên quan đến việc bắt giữ Lee hay cố cáo buộc Lee tội gián điệp.

Tháng 6/2013, FBI và CIA quyết định để Lee rời đi. Ít nhất một lần trong khoảng vài năm trở lại đây, Lee đã về Mỹ nhưng FBI không chú ý tới. Không rõ bằng cách nào và vì sao ông làm vậy.

Bộ Tư pháp Mỹ từng lên kế hoạch sẽ bắt Lee nếu ông về Mỹ vào cuối năm nay để dự lễ tốt nghiệp đại học của con gái. Nhưng cuối cùng, Lee bắt một chuyến bay về New York sớm hơn suy đoán. Các công tố viên Mỹ đã phải chạy đua với thời gian để ra lệnh bắt Lee, việc làm mà họ đã phải chờ nửa thập kỷ để thực hiện.

Vũ Hoàng

Shop VnExpress

Melita Norwood – “Bà cụ đỏ” của tình báo Xô viết

Hồng Sơn | 02/05/2019 23:58

0

Bà Melita Norwood thời còn trẻ.

Ngày 2-6-2005, bà Melita Norwood – người được các phóng viên báo chí Anh mệnh danh là “Bà cụ đỏ” hay “Bà cụ của tình báo Xô viết” – đã lặng lẽ qua đời tại London ở độ tuổi 93.

Nhân vật đặc biệt này trong suốt 55 năm đã chuyển giao cho KGB nhiều tài liệu mật đặc biệt quan trọng, theo đánh giá của các chuyên gia, nhờ đó giúp cho Liên Xô thử nghiệm thành công bom hạt nhân trước 3 năm so với chính nước Anh. Điều đáng chú ý là Melita đã đồng ý hợp tác với tình báo Xô viết hoàn toàn xuất phát từ lý tưởng cộng sản.
Công bằng mà nói, câu chuyện của nữ điệp viên có mật danh là “Hola” này đã tốn rất nhiều giấy mực của báo chí, cũng như khiến giới chức nước Anh phải đau đầu. Người Anh đã dàn dựng cả một bộ phim dựa trên cuộc đời của bà.
Có điều bộ phim có tên “Red Joan” của đạo diễn Trevor Nunn đã ngụy tạo về động cơ hoạt động của bà: Melita hoạt động không phải vì tiền bạc, tình yêu hòa bình hay nỗi kinh hoàng trước những vụ ném bom nguyên tử tại Hiroshima và Nagasaki, mà đơn giản vì bà là một nữ đảng viên cộng sản trung kiên.
Với động cơ đó, Melita không nhận một đồng nào của KGB. “Tôi đơn giản chỉ là yêu quý Lênin” – nữ điệp viên kỳ cựu về sau đã thừa nhận như vậy.
Con gái chính trị gia lưu vong
Melita Norwood sinh ngày 25-3-1912 tại Pokesdown, London; tức là chỉ 3 tuần trước khi diễn ra thảm họa Titanic nổi tiếng trong lịch sử. Cũng vì lý do này mà bà được ví như một tảng băng trôi thực sự mà cơ quan tình báo Anh sau này sẽ đụng phải.
Cha của Melita – ông Alexander Sirnis – nhập cư vào Anh từ thời nước Nga Sa hoàng vì những lý do chính trị. Cũng giống như cha mẹ mình, Melita cũng có những quan điểm ủng hộ cho chủ nghĩa xã hội.

TIN LIÊN QUAN

• 

  Muốn gây bất ổn cho TQ thời Mao Trạch Đông, Liên Xô giăng lưới tình báo "sát sườn" Bắc Kinh

• 

  Người kiến tạo “thời kỳ trăng mật” giữa tình báo Mỹ và Liên Xô

Sau cái chết của cha vào năm 1919, cả gia đình chuyển tới Southampton, là nơi Melita tốt nghiệp phổ thông, vào đại học. Cuộc đại suy thoái nổ ra vào đầu những năm 1930 đã buộc Melita phải bỏ dở sự nghiệp học hành tại Trường đại học tổng hợp Southampton, đặt chân tới London để tìm kiếm cơ hội có việc làm.
Là thành trì của tầng lớp nhân dân lao động trên toàn thế giới, Liên Xô khi đó vẫn được coi là một cái gai cần nhổ bỏ trong con mắt của cộng đồng các quốc gia tư bản. Họ đã làm ngơ để các chính quyền phát xít lên nắm quyền tại Italy và sau đó là Đức, với hy vọng sử dụng lực lượng này làm công cụ đối đầu và loại bỏ nhà nước XHCN đầu tiên trên thế giới.
Nhưng Liên Xô khi đó cũng có không ít người ủng hộ ngay tại châu Âu, vốn cho rằng quốc gia này có quyền để tồn tại. Họ còn sẵn sàng giúp đỡ bằng mọi nỗ lực, nếu như quốc gia trên bị lâm nguy.
Chính vì vậy, cơ quan tình báo Xô viết trong những năm đó đã thu hút được rất nhiều điệp viên sẵn sàng hoạt động không phải vì tiền bạc, mà vì những lý tưởng cộng sản mà họ luôn tôn sùng và ủng hộ. Melita chính là một trong những con người như vậy. “Tôi luôn yêu quí người Nga, nhưng cố gắng che giấu điều đó” – Melita tiết lộ trong một lần trả lời phỏng vấn sau khi đã bị vạch trần.
Năm 1932, Melita tìm được một công việc thư ký tại Hiệp hội nghiên cứu kim loại màu của Anh. Đến năm 24 tuổi, Melita tình nguyện gia nhập Đảng cộng sản Anh. Chồng của bà - Hilary Norwood – cũng là một đảng viên cộng sản và nhà hoạt động công đoàn. Với môi trường như vậy, khi được các đồng chí đề xuất về hoạt động giúp đỡ Liên Xô, Melita đã rất vui mừng nhận lời.
Cũng mới chỉ hoạt động tình báo được một năm, Melita đã có nguy cơ bị bại lộ. Trước đó, bà từng hợp tác với các điệp viên làm việc tại nhà máy quân sự WoolwichArsenal. Vào năm 1938, ba người trong số này bị phát hiện, bắt giữ với tội danh phản bội tổ quốc. Khi đó, cơ quan phản gián Anh thu được một cuốn sổ tay quý giá với phần mật mã ghi danh sách các điệp viên Xô viết tại Anh, trong đó có cả Melita.
Vấn đề là người Anh đã không thể giải mã được dù chỉ là một phần của cuốn sổ tay này. Tên tuổi của Melita do đó vẫn được giữ bí mật. Đảm nhiệm vai trò liên lạc viên xuất sắc cho Melita là Ursula Burton (mật danh là Sonia), một trong những điệp viên chủ chốt trong mạng lưới tình báo của Liên Xô tại Anh vào thời điểm đó.
Điệp viên Hola
Cơ quan nơi Melita đang làm việc đảm trách việc phối hợp hoạt động trong lĩnh vực nguyên cứu về hợp kim và công nghệ cao. Do những thông tin thuộc loại trên đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà khoa học Xô viết, nên Melita đã sao chép tất cả những tài liệu qua tay bà để chuyển tới cho liên lạc viên của mình.

Sau khi bị tiết lộ và khẳng định không hề hối tiếc với những gì đã làm, Melita được báo chí Anh mệnh danh là “Bà cụ đỏ” của tình báo Xô viết.

Khi đó, bản thân Melita không thể biết được, Moscow đã đánh giá cao như thế nào về những tài liệu do điệp viên có mật danh “Hola” chuyển về. Melita chính thức được xếp vào loại siêu điệp viên từ cuối những năm 1940, khi Hiệp hội nghiên cứu kim loại màu của Anh trở thành một trong những cơ quan chính tham gia vào dự án Tube Alloys nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử của Anh.
Từ đó, điệp viên “Hola” đã chuyển cho Liên Xô những kết quả nghiên cứu đặc biệt quý giá của các nhà khoa học Anh trong lĩnh vực vũ khí nguyên tử, giúp Moscow dù đi sau nhưng lại qua mặt cả London.
Sau Đại chiến thế giới thứ hai, Melita vẫn tiếp tục cung cấp nhiều tài liệu quan trọng về dự án hạt nhân của Anh. Cần nhớ là quả bom nguyên tử đầu tiên được Liên Xô thử nghiệm thành công là vào tháng 8-1949, trong khi Anh mãi tới tháng 10-1952 mới đạt được dấu mốc này.
Hoạt động của Melita chỉ tạm thời dừng lại một thời gian vào đầu năm 1950, sau khi cơ quan phản gián MI-5 phát hiện và bắt giữ hai điệp viên quan trọng khác của Liên Xô là Alan Nunn May và Klaus Fuchs. Chỉ hơn một năm sau (tháng 11-1951), bà lại tiếp tục bắt liên lạc lại và chuyển giao thông tin cho trung tâm.
Những tài liệu của Melita khai thác được không chỉ liên quan đến hoạt động chế tạo bom nguyên tử, mà còn được ứng dụng rất hiệu quả trong các ngành công nghiệp của Liên Xô. Cũng nhờ những đóng góp vô giá trên, Melita được tặng thưởng huân chương Cờ đỏ sau một sắc lệnh bí mật vào năm 1958.
Bị lộ vì tên phản bội
Melita hợp tác với tình báo Xô viết cho đến tận năm 1971. Nguyên nhân không phải do bị lộ mà là bà đã tới tuổi nghỉ hưu, không còn có cơ hội để giúp đỡ những người đồng chí có cùng lý tưởng nữa.

Vasili Mitrokhin.
Do Melita không hề che giấu mình là một đảng viên cộng sản, thậm chí còn là một thành viên hoạt động tích cực, cơ quan phản gián Anh đã đưa bà vào tầm ngắm từ cuối những năm 1930. Đến giữa những năm 1960, họ gần như đã khẳng định chắc chắn bà đang làm việc cho KGB. Vấn đề là London không hề có được bằng chứng gì.
Người Anh chỉ thực sự có được bằng chứng rõ ràng và thuyết phục từ Vasili Mitrokhin, một nhân viên ban lưu trữ của Tổng cục I – KGB. Vốn là một sinh viên tốt nghiệp ngành luật, Mitrokhin được mời vào KGB làm việc tại bộ phận tình báo đối ngoại từ năm 1948.
Vì một số lý do không phù hợp với chuyên môn, Mitrokhin đã không thể trở thành một điệp viên thực sự. Dù không bị sa thải, ông ta được sắp xếp một vị trí nhân viên văn phòng tại bộ phận hồ sơ lưu trữ.

TIN LIÊN QUAN

• 

  Các điệp viên hai mang của Nga đã xâm nhập tình báo Mỹ và Anh ra sao?

• 

  Mặt trận phản gián qua cuốn sách của Trung tướng tình báo Nga

Trong thời gian di chuyển trụ sở của cơ quan tình báo đối ngoại sang khu vực mới, Mitrokhin được giao nhiệm vụ vận chuyển các hồ sơ lưu trữ. Tận dụng cơ hội trên, hắn bắt đầu sao chép tài liệu và bí mật giấu chúng tại nhà của mình.
Dù rất muốn liên hệ bán số tài liệu quan trọng trên cho người Mỹ để lấy tiền, nhưng Mitrokhin đã nằm im trong một thời gian dài. Hắn hiểu rằng, mọi chuyện bị tiết lộ cũng đồng nghĩa với một bản án tử hình dành cho mình. Chính vì vậy, hắn vẫn tiếp tục chờ thời cơ, ngay cả khi đã nghỉ hưu vào năm 1984.
Cựu nhân viên KGB chỉ quyết định mạo hiểm sau khi Liên Xô tan rã. Năm 1992, Mitrokhin tới Estonia, đặt chân tới đại sứ quán Mỹ và đề nghị được bán những ghi chép trên.
Nhưng do các tài liệu của Mitrokhin được hắn chép lại bằng tay, nên người Mỹ không chấp nhận vì cho đó là giả mạo. Mitrokhin tiếp đó tới Latvia để kết nối với người Anh. Lần này, hắn đã được tin tưởng. Mitrokhin và số tài liệu nhanh chóng được chuyển tới London.
Phần thưởng cho sự phản bội của Mitrokhi là quốc tịch nước Anh cùng một căn nhà. London ban đầu đã không vội vàng công bố những thông tin trong kho lưu trữ của Mitrokhin, vì có nhiều bằng chứng cho thấy họ đã bị qua mặt trong một thời gian dài, trong đó có cả vụ của Melita. Tính ra, Mitrokhin đã trao cho người Anh rất nhiều tài liệu quan trọng bao trùm các hoạt động tình báo đối ngoại Xô viết trong giai đoạn từ 1930-1980.
Không hối tiếc!
“Giờ đây tôi vẫn tin tưởng rằng, mình đã không hành động chống lại và làm tổn hại đến quyền lợi của đất nước. Tôi đã làm tất cả những gì có thể để chủ nghĩa xã hội không bị lạc hậu so với phương Tây trong cuộc chạy đua vũ trang và có thể tự bảo vệ mình – bà Melita đã bình tĩnh trả lời các phóng viên tụ tập xung quanh nhà của mình như vậy, sau khi thông tin về hoạt động tình báo của bà bị tiết lộ - Tôi không có gì phải tiếc nuối và sẽ lại không hề dao động nếu được lựa chọn một lần nữa”.

Phóng viên Anh tụ tập quanh ngôi nhà của Melita với hy vọng được phỏng vấn bà.

Trước tiết lộ trên, phe Bảo thủ tại quốc hội đã nổi cơn thịnh nộ đòi đưa bà Melita ra tòa. Nhưng chính phủ Anh đã không hành động như vậy. Lý do thứ nhất họ đưa ra là những tài liệu chép tay của Mitrokhin không thể là bằng chứng thuyết phục tại tòa án. Thứ hai là do độ tuổi đã cao của bà Melita.
Tuy nhiên cũng có những nguồn tin khẳng định, phiên tòa xử Melita Norwood rất có thể trở thành một sân khấu để ca ngợi sự kiên định về lý tưởng cộng sản của bà. London cuối cùng đã quyết định không đưa vụ của Melita ra tòa.
Còn các nhà làm phim khi điện ảnh hóa sự nghiệp của bà đã cố tình làm sai lệnh động cơ hoạt động của bà chỉ xuất phát từ chuyện tiền bạc. Melita qua đời tại London vào năm 2005, vẫn sống lâu hơn kẻ phản bội đã bán đứng bà: Mitrokhin chết trước đó một năm rưỡi vì bệnh viêm phổi.

Con đường binh nghiệp của tân Hoàng hậu Thái Lan: 6 năm từ Thiếu úy lên Đại tướng

theo Công an Nhân dân

Muốn gây bất ổn cho TQ thời Mao Trạch Đông, Liên Xô giăng lưới tình báo "sát sườn" Bắc Kinh

Thi Anh | 09/11/2018 07:19

3

Ảnh minh họa: CNN

Các mạng lưới tình báo của KGB ở Bắc Kinh bị giải thể khi quan hệ Nga - Trung xấu đi, vì vậy KGB cần một căn cứ không chính thức khác ở châu Á.

• Không kích Berlin thành công, binh sĩ Liên Xô được thưởng khoản tiền đủ mua 100 kg thịt  
• Khám phá hầm trú ẩn hạt nhân của Liên Xô tại Crimea  
• Hoàn Cầu: Muốn tránh vết xe đổ của Liên Xô, né Chiến tranh Lạnh với Mỹ, TQ phải biết "nhẫn"  

Đường dây Line K của Liên Xô
Nằm ở một vị trí đặc biệt sát sườn Trung Quốc, Hong Kong thời nằm dưới sự cai quản của Anh đã trở thành trung tâm của hoạt động tình báo bí mật. Tuy nhiên, không phải chỉ có mỗi phương Tây sử dụng vùng lãnh thổ này làm căn cứ tình báo.
Trong thập niên 70, Hong Kong nổi tiếng là vùng hoạt động sống còn cho cơ quan tình báo Liên Xô (KGB), chịu trách nhiệm cho những hoạt động mà giới tình báo gọi là Line K (bài Trung Quốc).
Sau khi Trung Quốc - Liên Xô chia tách vào cuối những năm 1950 do bất đồng về học thuyết chính trị, mục tiêu chính của KGB ở châu Á là Trung Quốc. Các mạng lưới tình báo của KGB ở Bắc Kinh bị giải thể khi quan hệ Nga - Trung xấu đi, vì vậy KGB cần một căn cứ không chính thức khác ở châu Á.
"Bởi tình hình an ninh rất nghiêm ngặt ở Trung Quốc nên Hong Kong trở thành một căn cứ quan trọng hơn Bắc Kinh cho những chiến dịch Line K", tài liệu mới giải mật gần đây của tình báo Mỹ đề ngày 20/4/1978 cho hay.
Đây là bối cảnh cho câu chuyện về điệp viên Nga ở Hong Kong vào năm 1972, từng lên trang nhất của SCMP và khiến Hong Kong rúng động.

Bài viết của Sinclair trên trang nhất tờ SCMP năm 1972. Ảnh: SCMP

Vào ngày 25/8 năm đó, với bài viết "Cảnh sát triệt phá đường dây tình báo của Liên Xô ở thuộc địa", Kevin Sinclair đã tiết lộ cách Liên Xô thiết lập đường dây đặc vụ KGB ở Hong Kong từ năm 1969.
Trong vụ việc này, 2 điệp viên Nga, Andrei Ivanovic Polikarov và Stepan Tsunaev đã bị bắt giữ cùng 2 doanh nhân địa phương không rõ tên, với cáo buộc thiết lập một đường dây tình báo để phá hoại Trung Quốc dưới thời của Mao Trạch Đông.
Theo nguồn tin của Sinclair, các doanh nhân địa phương đã được đặc vụ KGB Alexander Trusov, người vào vai quản lý đội tàu buôn ở một trong những bến tàu của Hong Kong, huấn luyện.
Thông tin do 2 doanh nhân thu thập được chuyển cho các đặc vụ ngầm của Nga, vốn ngụy trang dưới vỏ bọc của thuyền trưởng, đầu bếp và thủy thủ trên những con tàu Nga ghé thăm thành phố.
Sinclair đã gọi tổ chức này là "James Bond di động của hạm đội thương nhân Nga" và viết rằng 2 doanh nhân đã "sẵn sàng phản bội Hong Kong vì đồng rúp".
Khi tàu chở khách treo cờ Liên Xô Khabarovsk, một trong khoảng 80 tàu buôn của Nga tới Hong Kong mỗi năm, thả neo ở bến Ocean Terminal vào ngày 17/7/1972, cả Polikarov và Tsunaev đều có mặt trên tàu.
Tsunaev được ghi danh trên bản kê của tàu là một người đốt lò, nhưng kỳ thực lại là một chuyên gia tiếng Trung và là giảng viên từ một trường đại học top đầu của Liên Xô.
Cảnh sát đã ập vào nhà của 1 doanh nhân khi cuộc gặp giữa 2 điệp viên KGB và ông ta diễn ra. Khám người Polikarov, họ tìm thấy một kế hoạch chiêu mộ nguồn tin cho KGB ở châu Á.
Hai điệp viên được dẫn quay trở lại tàu và sau đó, một cảnh báo chính thức được gửi tới Vladivostok. Về phần các doanh nhân, 1 người trở về Đài Loan và người còn lại sau đó cũng được thả vì thiếu chứng cứ. London đã gửi công hàm ngoại giao tới Moscow, thể hiện sự bất ngờ và không hài lòng.

Hong Kong những năm 1970. Ảnh: m20wc51/Flickr

Mức độ chi tiết mà Sinclair có thể khai thác được từ nguồn tin của mình rất đáng ngạc nhiên. Thậm chí ông còn lấy được những bức ảnh chụp 2 đặc vụ KGB để đăng báo.
Điều thú vị về thời điểm của vụ việc này là chỉ 5 tháng trước đó, ngày 13/3/1972, Trung Quốc và Anh đã tái thiết lập quan hệ ngoại giao toàn diện. Tiến triển này diễn ra vài tuần sau chuyến thăm Bắc Kinh của Tổng thống Mỹ khi đó Richard Nixon.
Hong Kong tiếp tục là nguồn ngoại tệ chủ yếu cho người láng giềng, lúc đó vẫn đang chật vật phục hồi sau ảnh hưởng kinh tế tồi tệ từ cuộc Cách mạng Văn hóa.
Vụ việc đã khiến mối quan hệ mong manh nhưng "giàu lợi nhuận" với Trung Quốc trở nên thân mật hơn. Trước đó, các quan chức Trung Quốc từng cảnh báo về những hoạt động ngày càng lan rộng của KGB ở Hong Kong.
Theo SCMP, nhiều khả năng việc Sinclair đưa tin là hành động được thiết kế để Hong Kong thuộc Anh đảm bảo với Trung Quốc về nỗ lực đối phó với KGB và nhằm làm thân với Bắc Kinh.
Nếu chuyện này là đúng thì Sinclair không phải là phóng viên Hong Kong duy nhất đóng một vai trò chủ chốt trong một vụ phản gián.
Mua ngân hàng để đánh cắp công nghệ
Năm 1974, doanh nhân Hong Kong Amos Dawe, một nhà kinh doanh gốc Singapore có nhiều mối làm ăn ở Hong Kong, đã tiến hành một kế hoạch KGB táo bạo nhằm mua rất nhiều ngân hàng ở Mỹ.
Theo các tài liệu từ tòa án, kế hoạch của KGB do ngân hàng Moscow Narodny ở Singapore rót tiền. Ngân hàng này đã cung cấp cho Dawe một hạn mức tín dụng lên tới 50 triệu USD.
Năm 1974, Dawe tìm cách mua các ngân hàng Mỹ có liên hệ mật thiết tới các công ty công nghệ cao và các nhân viên của họ ở khu vực California.
Logic của KGB vô cùng đơn giản: Vì sao phải chiêu mộ gián điệp để đánh cắp những bí mật công nghiệp sống còn về cách mạng công nghệ mới của Mỹ nếu anh có thể lấy được chúng từ những ngân hàng đang cho các công ty này vay tiền?
Dawe mua thành công 2 ngân hàng Mỹ vào tháng 6/1975 với 7,9 triệu USD, nhưng một đặc vụ CIA đã để ý thấy khoản vay đáng ngờ này từ ngân hàng Nga. Hành động của Dawe thì chẳng có gì bất hợp pháp nhưng khoản đầu tư nước ngoài này chắc chắn không được chính quyền Mỹ chào đón.
"Tôi luôn luôn xem đó là một hành động cố ý thâm nhập vào hệ thống ngân hàng Mỹ của KGB", Bartholomew Lee, một luật sư San Francisco liên quan tới vụ việc ở Mỹ chia sẻ với NYTimes.
Kế hoạch của KGB đã đứt gánh giữa đường vào tháng 10/1975 khi CIA tiến hành Chiến dịch Thung lũng Silicon, công khai chi tiết kế hoạch cho nhà báo Hong Kong Raymonde Sacklyn.

• 

  Ly kỳ hành trình CIA Mỹ 'đánh cắp' tàu ngầm Liên Xô chìm dưới đáy biển

Sacklyn không tiết lộ nguồn tin của mình nhưng viết trong tập san tài chính của mình, Target, ông đưa tin rằng ngân hàng Moscow Narodny đang tìm cách gây bất ổn hệ thống ngân hàng của Mỹ.
Dawe vội vàng tẩu thoát, trong khi bị CIA, KGB và những chủ nợ người Hong Kong truy lùng gắt gao. Cuối cùng ông ta đồng ý tự giao nộp mình cho Mỹ.
Sau đó Dawe bị dẫn độ tới Hong Kong, nơi ông ta phải ra tòa với 4 cáo buộc lừa đảo nhưng đều trắng án vào tháng 11/1981. Phán quyết trắng án bị lật ngược vào 1 năm sau đó và Dawe lãnh mức án 5 năm tù giam.
Dawe không ra tòa nhận án mà lẩn trốn ở Thái Lan. Chính quyền Hong Kong đã phát lệnh truy nã Interpol đối với trường hợp của ông ta. Chạy trốn suốt 2 năm, cuối cùng, Dawe bị bắt ở sân bay Heathrow (London) và bị trục xuất về Hong Kong. Tại đó, ông ta thụ án 2 năm 8 tháng trong trại giam Stanley.
Sau này, không ai biết số phận của ông trùm bí ẩn, từng có thời được KGB tài trợ nhưng có tin rằng điểm dừng cuối cùng của Dawe là ở Đài Loan.

Mất Hạ viện cho đảng Dân chủ, hành động tiếp theo của ông Trump sẽ khiến châu Á "mất ngủ"

theo Thời đại