Thứ Bảy, 17 tháng 9, 2016
KÝ ỨC CHÓI LỌI 39
'Thung lũng gọi hồn', 'Đồi thịt băm'... những địa danh dựng tóc gáy ở Vị Xuyên
(VTC
News) - “Đồi thị băm”, là cái tên mà các cựu binh chiến tranh biên giới
Hà Giang thường gọi, đó là điểm cao 772 khốc liệt nhất là trong trận
đánh ngày 12/7/1984.
Kỳ 2: Những địa danh nói lên sự kinh hoàng của cuộc chiến
Với
những ai đã một lần đặt chân đến mảnh đất Vị Xuyên, nghe những cựu
chiến binh kể lại, chắc họ không thể nào quên được một loạt địa danh với
những cái tên không thể lẫn vào đâu như “Ngã ba cửa tử”, “Lò vôi thế
kỷ”, “Đồi thịt băm”, “Thung lũng gọi hồn”, “Thác âm phủ”... Đó là một
loạt những mỏm núi, thung lũng, bao xung quanh khu vực cửa khẩu Thanh
Thủy. Và tên gọi của những địa danh đó, nó đã nói lên sự kinh hoàng của
cuộc chiến này.
Dẫn
chúng tôi đi một vòng thăm lại những điểm cao, những dấu tích cũ của
cuộc chiến, cựu chiến binh Bùi Văn Tạo (Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 149, Sư
đoàn 356, chốt giữ điểm cao 1100 trong chiến tranh biên giới Vị Xuyên)
cho biết, kéo dài suốt nhiều năm ở Thanh Thủy, đạn pháo cày xới đêm
ngày. Khốc liệt nhất là vào những năm 1984 đầu 1985, dù chỉ diễn ra
trong một thời gian ngắn. Những tên gọi kinh hoàng phần lớn cũng bắt đầu
được gọi trong giai đoạn này.
Cựu binh Bùi Văn Tạo |
Đầu
năm 1984, khi quân tình nguyện Việt Nam đang tổ chức tổng phản công
truy quét tàn quân Khmer Đỏ, thì ở miền Bắc, quân Trung Quốc tổ chức tấn
công dọc tuyến biên giới, lấn chiếm các điểm cao nhằm xâm lược lãnh thổ
Việt Nam.
Riêng
ở Hà Giang, sau khi chiếm trọn điểm cao 1509, chúng tiến hành đánh lấn,
pháo kích các điểm cao phía dưới. Thậm chí còn bắn về tận thành phố Hà
Giang, cách trận địa gần 20km.
Từ
28/4 đến 16/5/1984, quân Trung Quốc lần lượt chiếm đóng trái phép nhiều
vị trí trên lãnh thổ Việt Nam, gồm các cao điểm 226, 233, 685, 772,
1030, 1250… thuộc huyện Vị Xuyên, Hà Giang. Thời điểm đó, do tương quan
lực lượng, quân Trung Quốc đã tràn sang chiếm giữ các vị trí trọng yếu.
Ta phải lùi xuống các vị trí thấp hơn để cản đường tiến của kẻ thù
Sư
đoàn 356 được điều từ Lào Cai sang cùng các lực lượng của Sư đoàn 312,
313, 314, 316 thực hiện Chiến dịch MB 84 nhằm chiếm lại các điểm cao đã
mất. Tuy nhiên, có một số trận đánh chiếm lại các cao điểm của ta không
đạt được kết quả như mong đợi, bởi quân Trung Quốc được hỗ trợ hỏa lực
rất mạnh, nhất là pháo binh, chúng pháo kích liên miên, hàng tấn đạn
pháo trút xuống các điểm giao tranh.
“Pháo
địch bắn như ngô rang, nhất là ở điểm cao 772, 685. Để bảo vệ các điểm
cao và chống lại sự tấn công của địch, các trung đội của ta vẫn kiên
cường giữ vững trận địa. Có những người cả tháng nằm trong hang, không
được tắm, ăn uống kham khổ, đến khi trở về thì ai nấy râu tóc tua tủa,
cứ như người rừng”, ông Tạo cho biết.
Trên
điểm cao 685, hai bên giằng co nhau từng tấc đất một, địa hình núi cao,
dốc đứng, đá tai mèo lởm chởm, đạn pháo của ta và địch thi nhau cày xới
suốt ngày đêm.. Thời điểm ấy, những lúc ngưng tiếng pháo, cả một vùng
rộng lớn ở điểm cao này chỉ thấy một màu trắng xóa, không một cây cối
nào có thể sống sót. Chính vì vậy, nó được các cựu binh đặt cho cái tên
là “Lò vôi thế kỷ”.
Cao điểm 685, từng được mệnh danh "Lò vôi thế kỷ" |
“Đồi
thịt băm”, là cái tên mà các cựu binh chiến tranh biên giới Hà Giang
thường gọi, là điểm cao 772, mà khốc liệt nhất là trong trận đánh ngày
12/7/1984. Theo tư liệu của Sư đoàn 356, trận đánh bắt đầu từ 4h sáng.
Sau
lệnh nổ súng, cả thung lũng Nậm Ngặt sáng rực trong màn đạn pháo. Quân
ta từ các vị trí bật dậy hô xung phong vang dậy cả núi rừng. Tuy nhiên,
ta bị địch phản pháo. Từ sáng đến trưa, sương mù vẫn dày đặc, quân ta tổ
chức hàng chục đợt tiến công lên cao điểm nhưng không thành.
Ngày
14/7, Sư đoàn 356 được lệnh rút khỏi trận địa. Sau trận đánh, ta không
lấy lại được các cao điểm đã mất nhưng chặn được Trung Quốc thực hiện
mưu đồ vượt qua ngã ba Thanh Thủy để tiến xuống thị xã Hà Giang.
“Thác
gọi hồn”, hoặc “Thung lũng gọi hồn” cũng chính là cái tên xuất phát từ
trận đánh 12/7/1984 trở về sau. Đó là một thung lũng nhỏ thuộc địa phận
xã Thanh Thủy, Vị Xuyên. Nơi đây, Sư đoàn 356 đã dựng lên một trạm phẫu,
đón tiếp thương bệnh binh từ chiến trường trở về.
Cựu
binh Phạm Ngọc Quyền (Thụy Khuê, Hà Nội, cựu binh Sư đoàn 356), một
người mà chúng tôi đã gặp trong lần lên Thanh Thủy tìm kiếm tư liệu cho
loạt bài này cho biết, ở các trận giao tranh với quân Trung Quốc, con số
thương vong của cả 2 bên là rất lớn. Ở trạm phẫu, các chiến sỹ hi sinh
được đưa về nhiều quá. Thấy đồng đội hi sinh người nào người ấy bê bết
bùn đất, anh em liền bê xuống con thác gần đấy để rửa ráy sạch sẽ.
Trước khi chôn cất, ai cũng cầu nguyện cho đồng đội được yên nghỉ. Cũng
chính vì thế mà họ vẫn gọi con thác ấy với cái tên “Thác gọi hồn”, một
cách để ghi nhớ những kỷ niệm bi tráng trong trận chiến năm xưa.
Video: Cuộc hội ngộ xúc động sau 37 năm của cô bội đội và em bé
“Thác
âm phủ” là một con thác cao ở Thanh Thủy, cách không xa lắm so với
“Thác gọi hồn”. Cựu binh Phạm Ngọc Quyền kể lại, dưới thác có một cái hồ
nhỏ, sâu, các chiến sỹ thường xuống đấy để tắm. Ở đó, tiếng gọi cứ vang
vào vách núi như tiếng âm. Về sau, quân Trung Quốc phát hiện ra địa
điểm ấy, tức thì trút đạn pháo như vãi trấu, nhiều người chìm nghỉm tìm
không thấy xác. Những cựu binh vẫn hay nhắc đến, đó là lối đi xuống âm
phủ.
Cựu binh Phạm Ngọc Quyền giữa đời thường |
Bản
thân cựu binh Phạm Ngọc Quyền cũng trải qua một lần suýt chết ở “Ngã ba
cửa tử”. Nhắc đến địa danh ấy, người cự binh cho biết, đó chính là ngã 3
Thanh Thủy, nơi con đường rộng thênh thang chạy thẳng từ thành phố Hà
Giang lên cửa khẩu, một lối rẽ vào xã.
Trong
chiến tranh biên giới Hà Giang, để đi lên các cao điểm đang giằng co
nhau với quân Trung Quốc, bộ đội ta lúc đầu vẫn đi qua lối ngã ba Thanh
Thủy. Nhưng từ lúc có một sư đoàn điều 4 xe tăng lên biên giới, đi qua
thì 3 chiếc bị bắn cháy. Về sau có một chiếc xe vận tải lái nhầm đường
cũng bị bắn đen thui. Quân Trung Quốc nã đủ các thể loại pháo ngày đêm
để khống chế không cho quân ta chi viện lên chiến trường. Bộ đội ta đã
mở những con đường riêng, vòng sau những cánh rừng, ngọn đồi, để lên các
điểm cao chốt giữ.
Ông Quyền cùng các cựu chiến binh ôm lấy chiếc bình cất giữ nắm đất được lấy từ cao điểm 468, nơi những chiến sĩ của Sư đoàn 356 đã hi sinh năm xưa - Ảnh: Nguyễn Khánh |
Mặc dù, không được phép hành quân qua “Ngã ba cửa tử”,
nhưng một lần vào tháng 6/1984, một nhóm mấy chiến sỹ trong đó có cả
ông Quyền vẫn quyết định khảo sát để tìm đường lên trận địa, bởi đó là
con đường ngắn nhất. Đêm đó, hơn 1h sáng, mọi người lặng lẽ bò qua những
bụi lau lách um tùm ở Thanh Thủy
Tình
hình yên ắng lắng, không có gì khác biệt. Quan sát một hồi lâu, ông
Quyền lẩm nhẩm trong bụng : “Vậy mà cũng gọi là Ngã ba cửa tử”, rồi đứng
dậy định đi vệ sinh.
Ngay
tức khắc, có tiếng quát của đồng đội ở gần đó, bảo là chạy ngay và nằm
xuống. Vừa mới thực thi hiệu lệnh, thì ngay chỗ ông Quyền đứng dậy cách
đấy vài phút trước, đạn pháo, đạn cối đủ các kiểu đã liên miên giã
xuống. Tiếp sau, quân Trung Quốc bắn mở rộng ra các vùng xung quanh.
Cũng may mà trong đêm ấy, ông Quyền cùng đồng đội chạy thoát, không có
thương vong.
Những câu chuyện bi tráng chưa biết về mặt trận Vị Xuyên
(VTC
News) - Ta với địch giành nhau từng mét chiến hào, từng mỏm đá, gốc
cây. Những trận địa pháo nã đạn liên hồi đã biến đồi cây xanh thành đồi
đất đỏ, hạ thấp độ cao hàng chục mét.
Kỳ 1: Cuộc chiến khốc liệt
Nghĩa
trang Vị Xuyên (Hà Giang) nay đã là nghĩa trang quốc gia với hàng ngàn
di cốt liệt sỹ đã được quy tập, nhưng vẫn còn rất nhiều anh linh liệt sỹ
khác vẫn còn chôn vùi trong núi đá, trong những điểm cao nơi biên giới,
cửa khẩu Thanh Thủy, giữ gìn từng tất đất biên cương ở mảnh đất hào
hùng này.
Cửa
khẩu Thanh Thủy nay trông rất khác, hiện đại, khang trang. Một con
đường lớn, hiện đại được mở từ thành phố Hà Giang kéo dài đến cửa khẩu.
Ngay tại ngã 3 Thanh Thủy, nơi mà cách đây hơn 30 năm về trước, nó còn
được mệnh danh là “ngã 3 cửa tử”, chúng tôi thấy nhà cửa san sát, mái
ngói đỏ au. Thấp thoáng trong cảnh chiều tàn là hình ảnh những người dân
trở về sau một ngày lao động miệt mài trên nương rẫy.
Thanh
bình đến lạ. Những lữ khách một lần đặt chân qua cửa khẩu đều không
khỏi bâng khuâng, xao xuyến. Nhưng nếu không nghe kể, ít người hình dung
được rằng, mảnh đất này, chỉ mới 30 năm trước thôi, đó là nơi diễn ra
những trận đánh khốc liệt, giữa một bên là những chiến sĩ Quân đội Nhân
dân Việt Nam thuộc mặt trận Vị Xuyên (1979-1989) với quyết tâm giữ gìn
từng tấc đất của quê hương, dù hy sinh đến người cuối cùng cũng không
lùi bước, và một bên là đạo quân xâm lược hung tàn Trung Quốc.
Điểm cao 685, được gọi với cái tên "Lò vôi thế kỷ", trong chiến tranh biên giới Hà Giang |
Cao
điểm 772, 685, 1100, 1509 (thuộc xã Thanh Thủy, Vị Xuyên) xanh mướt màu
cây cối, thấp thoáng những bản làng và những con đường mới được mở,
nhưng trong tâm trí những cựu binh Mặt trận Vị Xuyên thì nó vẫn đặc
quánh màu khói pháo, thuốc súng của những trận đánh năm xưa.
Những
địa danh bất tử như “Đồi thịt băm”, “Lò vôi thế kỷ”, “Thung lũng gọi
hồn”, “Thác âm phủ”, “Ngã ba tử thần”… với họ, vẫn luôn hằn sâu trong ký
ức.
Ở
điểm cao 468, một đài hương đã được dựng lên, và công trình nhà tưởng
niệm vẫn còn đang trong quá trình hoàn thiện. Ông Hoàng Thế Cương, một
cựu binh chia sẻ, đó là nơi hội tụ của những đồng đội đã hy sinh trên
các điểm cao, sườn đồi, hốc đá mà chưa tìm được để đưa về nghĩa trang Vị
Xuyên. Với những cựu chiến binh còn may mắn sống sót, họ mong muốn làm
tất cả những gì có thể để anh linh đồng đội được yên nghỉ.
Ông Hoàng Thế Cương (áo trắng) cùng các đồng đội trên chiến trường năm xưa |
Hàng
năm, cứ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7, mà cao điểm nhất
là vào ngày 12/7 – ngày giỗ trận của Sư đoàn 356 anh hùng, có rất nhiều
người lính năm xưa đã trở về chiến trường khốc liệt 30 năm trước. Những
cuộc hội ngộ diễn ra trong nước mắt. Họ khóc vì thương nhớ đồng đội, vì
những ký ức bi tráng, vì sự đổi thay, hồi sinh thần kỳ của Vị Xuyên –
mảnh đất họ từng chiến đấu để giữ gìn. Một số cựu binh còn chọn mảnh đất
này là nơi gắn bó vởi cả phần đời còn lại của mình sau cuộc chiến.
Có
những người về sau chỉ nghe loáng tháng họ vẫn gọi đấy là cuộc chiến
Lão Sơn. Tuy nhiên, Lão Sơn chỉ là cách gọi của Trung Quốc. Đối với các
cựu binh trở về sau cuộc chiến, chỉ có những địa danh trở nên bất tử như
điểm cao 1509, 772, 685…
Trong
buổi lễ phát động xây dựng Nhà tưởng niệm tri ân các anh hùng liệt sỹ
mặt trận Vị Xuyên – Hà Giang của Ban liên lạc Hội cựu chiến binh mặt
trận ngày 2/4/2016 vừa qua, Đại tá Nguyễn Lư, 81 tuổi, nguyên Sư trưởng
Sư đoàn 3, Quân khu I, cho biết, chỉ tính riêng từ năm 1984 đến 1989 đã
có 16 sư đoàn, 4 lữ đoàn, nhiều trung đoàn của Quân đội nhân dân Việt
Nam đã tham gia chiến đấu trên mặt trận này.
Suốt
một dải, từ điểm cao 1509 qua bình độ 1200-1100-1000 đến các điểm cao
772, 685, 400, đồi cây xanh, đồi Chuối, đồi Đài, ngã ba Thanh Thủy và
hai bản Đông Tây Sông Lô, 6 năm ấy đã diễn ra hàng ngàn trận đánh từ quy
mô trung đoàn, sư đoàn đến sư đoàn tăng cường. Cán bộ chiến sĩ trên mặt
trận này đã anh dũng chiến đấu đánh bại mọi cuộc tấn công xâm lược của
quân đội Trung Quốc giật lại những địa danh như bình độ 1100, điểm cao
685, điểm cao 400...
Đại tá Nguyễn Lư trong buổi lễ phát động xây dựng Nhà tưởng niệm tri ân các anh hùng liệt sỹ mặt trận Vị Xuyên |
Ta
với địch giành nhau từng mét chiến hào, từng mỏm đá, gốc cây. Những
trận địa pháo nã đạn liên hồi đã biến đồi cây xanh thành đồi đất đỏ, hạ
thấp độ cao hàng chục mét.
Người
chiến sĩ phải lấy đất đỏ nhào vào người chỉ trừ đôi mắt, mũi, nòng súng
để ngụy trang và tiêu diệt địch. Hai bên đối mặt nhiều lúc chỉ cách
nhau có hơn trăm mét. Quân Trung Quốc bắn pháo như vãi trấu, rồi tràn
quân sang chiếm các điểm cao. Các chiến sỹ kiên quyết giữ từng mỏm đá,
đánh đến người cuối cùng.
Đại
đội trưởng Nguyễn Viết Ninh đã khắc lên báng súng lời thề “Sống bám đá,
chết hóa đá”, đã dũng cảm chiến đấu tiêu diệt hàng trăm tên địch trở
thành người hùng bất tử.
Các cựu binh Chiến tranh biên giới bên đài hương tưởng niệm ở điểm cao 468 |
Trên
mặt trận Vị Xuyên, quân và dân ta đã loại ra khỏi vòng chiến đấu hàng
ngàn tên địch, thu và phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh, giữ vững
từng tấc đất của Tổ Quốc. Họ đã thực hiện lời thề: “Vị Xuyên đất rộng
trời cao/ Thề cùng Trung Quốc có tao không mày” và tạo nên những địa
danh huyền thoại như Lò Vôi Thế Kỳ, Suối Âm Phủ, Thác Gọi Hồn…
Hoàn
thành xuất sắc nhiệm vụ, nhiều đơn vị cá nhân đã được Đảng và Nhà nước
phong tặng những phần thưởng cao quý, anh hùng lực lượng vũ trang nhân
dân, cùng nhiều huy chương các loại.
Để
giành được thắng lợi huy hoàng này, đã có hàng ngàn người con ưu tú
phải hi sinh mà hài cốt các anh hiện nay còn nằm lại ở các thung sâu,
khe đá, bên lùm cây vẫn chưa quy tập được.
"Những
chiến sĩ con dân đất Việt/ Tuổi xuân đâu tiếc/ Lưng trần, cắp súng xung
phong/ Đạn xé toác vai, đạn cày rách mặt/ Súng cầm tay rực lửa/ Xông
pha giữ đất biên thùy..." - cựu binh Đặng Việt Châu - nguyên chính
trị viên Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 876, Sư đoàn 356, đã ngậm ngùi cất lên
những vần thơ day dứt khôn nguôi cho đồng đội và thân nhân, khi hồi
tưởng lại những ký ức bi tráng mà hào hùng năm ấy.
Chiến tranh biên giới: Hãy về đây đồng đội ơi!
(VTC
News) - Mỗi năm, họ lại tiến vào sâu hơn, về hang Dơi, hang Làng Lò,
hang Suối Cụt… và những đồng đội còn nằm ở đó, qua thời gian, như gần
lại hơn với những nỗ lực không biết mệt mỏi của họ.
Những chuyện khó tưởng tượng về trận đánh trên 'Đồi thịt băm' 'Thung lũng gọi hồn', 'Đồi thịt băm'... những địa danh dựng tóc gáy ở Vị Xuyên
Kỳ 5 (Kỳ cuối): Đau đáu một nghĩa tình tri ân
Kể
lại những ký ức sinh tử trong ngày 12/7 hơn 30 năm trước, cựu binh Phạm
Ngọc Quyền tâm sự: “Sau này tôi trở về nhà, được gia đình cho biết là
có bạn tôi vào chơi, kể chuyện chiến sự ác liệt kinh hoàng lắm. Mọi
người ở nhà cứ tưởng là tôi đã hi sinh, bố đã lập cho tôi bàn thờ cùng
tấm ảnh thời học sinh, đặt cạnh di ảnh của mẹ, ai ngờ tôi vẫn còn sống
sót”.
Ở
cái thời khắc nhận ra quân Trung Quốc lấp ló trên đỉnh núi, biết nằm im
thì kiểu gì mình cũng chết, ông Quyền lặng lẽ nép mình vào thành hào lở
loét, bất thình lình tung quả lựu đạn chày về phía trước. Đạn nổ, đất
đá bay tứ tán, cùng lúc đó ông lấy hết sức nhảy ra khỏi chiến hào rồi
lăn lông lốc xuống. Bất thần, ông thấy hẫng hụt, nhận ra là mình lại
rơi vào một đoạn chiến hào khác ở phía dưới, có lối dẫn ra khe suối cụt
dưới chân 772. Ở đó, có một số đồng đội cũng đang núp bắn trả lại quân
Trung Quốc.
Mọi
người chỉ kịp động viên nhau, rồi nhanh chóng tản ra khắp chiến hào,
mỗi người một hướng, đề phòng quân Trung Quốc gọi pháo bắn xuống.
Đến
tối ngày 12/7/1984, tiếng súng đã tạm ngưng, ông Quyền cõng thêm một
người lính bị thương nặng, cùng với những đồng đội khác ngược lên điểm
cao 468. Đường mòn lúc các chiến sĩ tiến vào xung trận, giờ đã bị đạn
pháo cày xới tung tóe, tre nứa, cây rừng đổ ngổn ngang không biết lối mà
đi.
Đến
tận đêm khuya, cựu binh Phạm Ngọc Quyền cùng mọi người mới trở về đơn
vị. Với những người còn sống sót, ai nấy đều đau đớn và căm phẫn khi
biết được rất nhiều đồng đội của mình đã ngã xuống trong trận chiến, họ
vẫn còn nằm lại đâu đó trên điểm cao 772.
Rồi
tiếp theo những ngày sau đó, hàng đêm các chiến sĩ lại lặng lẽ rời lèn
đá 468, quay trở lại 772 để tìm kiếm những tử sĩ, chuyển về đặt tại 468,
chờ chuyển về tuyến sau. Họ biết, mỗi tấc đất, mỗi ngọn cỏ ở Thanh Thủy
đều đã thấm đẫm máu xương những người đồng đội thân yêu của mình.
Với những cựu binh Sư đoàn 356, tháng 7/1984 là những ký ức không thể nào quên |
Rút
kinh nghiệm của chiến dịch MB84, Quân khu 2 quyết định dùng Sư đoàn
313 và 356 mở chiến dịch vây lấn nhằm giành lại điểm cao 685
và 300-400 với cách đánh mới “sử dụng bộ binh, kết hợp đặc công, có
hoả lực pháo binh chi viện mạnh, từng bước bao vây, chia cắt lấn
sát”. Lần này các đơn vị có 4 tháng để chuẩn bị.
Tháng
11/1984, dưới sự chỉ đạo của Thiếu tướng Hoàng Đan, tư lệnh mặt trận Vị
Xuyên, Trung đoàn 153 đánh lấn dũi trong vòng hơn 3 tháng, tái chiếm và
giữ vững được cao điểm 685. Ngày 14/1-19/1/1985, Trung đoàn 149 đánh
bình độ 300-400. Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, nhưng các đơn vị của ta
đã chiếm lại một số chốt, hình thành thế trận phòng ngự chặt chẽ. Ở các
chốt như đồi Cô Ích, điểm cao 685, hai bên liên tục thay nhau phản kích,
giành đi giật lại hàng chục lần.
Video: Chiến tranh biên giới 1979
Trong
những năm 1985-1986, quân Trung Quốc lần lượt mở thêm nhiều cuộc tấn
công vào các điểm cao của ta ở mặt trận Vị Xuyên nhưng đều lần lượt bị
đẩy lùi. Đầu năm 1987, Trung Quốc sử dụng lực lượng cấp sư đoàn mở chiến
dịch tiến đánh 13 điểm tựa của ta ở cả phía đông và tây sông Lô, mục
tiêu chủ yếu là đồi Đài và đồi Cô Ích. Chúng bắn cả trăm ngàn quả đạn
pháo và chi viện bộ binh liên tục tấn công nhưng đều bị ta ngăn chặn
ngay trước trận địa.
Từ
sau thất bại đó, phía Trung Quốc giảm dần các hoạt động tấn
công lấn chiếm. Từ cuối tháng 12/1988, Trung Quốc bắt đầu ngừng
bắn phá và từ tháng 3 đến tháng 9/1989 lần lượt rút quân
khỏi các vị trí chiếm đóng còn lại trên lãnh thổ Việt Nam.
Chiến
tranh đã lùi xa, những người lính trở về với cuộc sống thường nhật của
mình. Không ít người đã chọn Vị Xuyên làm quê hương thứ 2, là nơi an cư
lập nghiệp, hồi sinh lại mảnh đất một thời nung đỏ trong đạn pháo. Có
người tiếp tục theo con đường quân ngũ, người trở về với ruộng vườn,
người đi buôn bán… Nhưng đối với họ, ký ức những ngày đỏ lửa hơn 30 năm
trước vẫn như ngày hôm qua.
Các cựu binh thắp hương tưởng niệm đồng đội trên đài hương điểm cao 468 |
Họ
có chung một ước nguyện, và thực hiện được, họ mới có thể sống những
ngày thanh thản. Đó là được đón những đồng đội hy sinh trên chiến trường
xưa trở về với gia đình và bạn bè. Hơn 30 năm, ước nguyện vẫn mãi chưa
hoàn thành.
Các
cựu binh vẫn gọi ngày 12/7 là ngày giỗ trận của Sư đoàn 356. Theo những
con số thống kê chưa hoàn chỉnh, 600 chiến sĩ đã anh dũng ngã xuống
trong trận đánh khốc liệt đó. Nhiều năm nay, Những người còn sống sau
trận đánh vẫn đi về Vị Xuyên, gặp nhau, ôm lấy nhau mừng mừng tủi tủi.
Họ cố gắng hình dung lại những vị trí mà đồng đội mình đã hy sinh ngày
trước.
Cây
cối đã phủ xanh những triền đồi, mỏm núi vốn trơ trọi vì đạn pháo trong
ký ức của họ. Thời gian trước, các cựu binh chỉ có thể đứng từ xa nhìn
về các điểm cao. Rồi mỗi năm, họ lại tiến vào sâu hơn, về hang Dơi, hang
Làng Lò, hang Suối Cụt… và những đồng đội còn nằm ở đó, qua thời gian,
như gần lại hơn với những nỗ lực không biết mệt mỏi của họ.
Năm
2013, một đài hương đã được xây dựng trên điểm cao 468. Như cựu binh
Hoàng Thế Cương đã chia sẻ, đài hương được xây dựng nằm đối diện với
điểm cao 772, 685, nơi xảy ra những trận đánh ác liệt ngày trước, nơi
hàng trăm đồng đội đã ngã xuống mà chưa thể trở về. Đó là điểm tập kết,
là bàn đạp triển khai tấn công trong những trận đánh năm xưa, nơi mà mỗi
người lính đều hành quân qua.
Nhiều năm nay, nước mắt chưa bao giờ thôi rơi trong những cuộc hành quân trở về chiến trường Vị Xuyên Ảnh: Hoàng Phương |
Cựu binh Hoàng Thế Cương (áo trắng) trên điểm cao 468 |
Cùng
với đài hương là công trình nhà tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ mặt
trận Vị Xuyên. Với các cựu binh, người ít góp 100, 200 nghìn đồng, người
nhiều góp tiền triệu… ai cũng mong mỏi những công trình này nhanh chóng
được hoàn thành, để anh linh những liệt sĩ được quy tụ, đáp ứng niềm
mong mỏi của các gia đình, thân nhân, các anh hùng liệt sĩ mặt trận Vị
Xuyên, là nơi đi về giữa những người còn sống và những đồng đội đã nằm
lại trên chiến trường này, để những thế hệ sau cảm nhận được công lao
của cha anh, hiểu hơn về truyền thống đấu tranh của dân tộc và sẵn sàng
hy sinh bảo vệ Tổ quốc.
30
năm, danh lợi, giàu sang... tất cả đều trở nên quá đỗi bình thường với
những ước mơ giản dị của người lính: được thấy đồng đội trở về.
Trên cao điểm 468, nhạc sĩ Trương Quý Hải (cựu binh Sư đoàn 356), vẫn cất lên những tiếng ca thổn thức gọi đồng đội: Hãy
về đồng đội ơi/ Còn nằm khe đá hay thung sâu/ Về đây có nhau như nguyện
ước chiến hào/ Được hòa cùng bầy trẻ thơ bên sông Lô hát yên bình…Hãy
về đồng đội ơi/ Người lính chiến mãi đôi mươi…
Như
nhiều cựu chiến binh cho biết, mặt trận Vị Xuyên là nơi diễn ra những
trận đánh cực kỳ gian khổ và khốc liệt, nhưng kinh hoàng nhất vẫn là
những trận đánh trong các năm 1984, 1985, mà tiêu điểm là ở các điểm cao
772, 685, bình độ 400…Riêng ở điểm cao 685, nơi hứng chịu hàng ngàn tấn
đạn pháo, được mệnh danh là “Lò vôi thế kỷ”, chúng ta đã giành được
chiến thắng, dù có trải qua bao hy sinh, mất mát.
Những
hồi ký về trận đánh ở “Lò vôi thế kỷ” sẽ được VTC News chuyển tiếp tới
độc giả trong những loạt bài tiếp theo, kính mời độc giả tiếp tục theo
dõi.
Những câu chuyện bi tráng chưa biết về mặt trận Vị Xuyên Chiến tranh biên giới: Chuyện ít biết về cuộc chiến tàn khốc ở Vị Xuyên
Hải Minh (Ghi theo lời kể của cựu binh Phạm Ngọc Quyền cùng các đồng đội)
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét