Bộ đội xách súng tìm đồ để ăn Tết ở chiến trường K...

Từ Pailin, đoàn xe đưa chúng tôi ngược về Sisophon ngay tối mùng một tết. Vậy là cả ngày ba mươi và mùng một Tết Mậu Ngọ chúng tôi chạy như ngựa, mà là ngựa chiến mới khổ. Chạy trong điều kiện không có nước để uống và không có cả cỏ để ăn.

Sau khi bộ phận hữu tuyến triển khai xong hệ thống thông tin xuống các đại đội, lính vô tuyến lại thu quân, vác máy về đội hình tập trung.

Tiểu đội tôi được bố trí trong một ngôi nhà cấp 4 thấp lè tè, rợp bóng soài, me và vú sữa. Ngôi nhà rất nhỏ nên anh em phải mắc võng ngủ ngoài vườn.

Mà ngủ võng trong rừng đã thành thói quen rồi, quen đến nỗi sau này khi về phum Tà Ben, cả tiểu đội được bố trí ở trên sàn gỗ đàng hoàng mà không thằng nào nằm xuống sàn được vì lưng đau như dần.

Vẫn cứ mỗi thằng một cái võng, nằm cong người như con tôm như thế suốt cả tháng trời. Vì vậy, về đây được mắc võng trong vườn soài đã là sung sướng lắm rồi, chẳng thằng nào thèm ngủ trong nhà.

Sau bao ngày đánh nhau vất vả, mỗi người một hướng, giờ mới được gặp nhau lại đang là ngày mùng một tết nữa nên ai cũng rất phấn khích. Chuyện về các mũi, các hướng tiến công mà anh em đã vác máy theo, rồi chuyện về những cô gái Khmer, những mê mai mà anh em gặp trên đường hành quân… cứ nổ như ngô rang.

Đang chuyện, bỗng thằng Nam atiso kêu thằng Toàn con:

- Toàn, tao với mày đi kiếm xem có cái gì về ăn Tết đi. Ăn mãi cơm sấy với cá khô rồi, ngán bỏ mẹ, hổng có nuốt nổi.

Hai thằng xách súng đi. Một lát sau chúng nó về thông báo:

- Kiếm hoài, đi khắp rồi mà chẳng thấy gì, toàn thấy lông gà với lông lợn bọn Pốt bỏ lại thôi. Bọn tao tìm mãi mới thấy một chuồng vịt đẻ, có ăn không để bọn tao đi bắt?

Tiến xoè thủng thẳng:

- Thôi đi cha, ăn vịt để tan à. Dẹp!

Mấy thằng nghe vậy cũng thấy ngài ngại, bởi đối với lính chiến, chẳng biết từ khi nào, chẳng biết vì sao nhưng có rất nhiều thứ để kiêng cữ, đó là: thịt vịt, rùa, cơm khê, vàng và...gái. Ngoài ra còn rất nhiều thứ khác nữa.

... và những điều kiêng cữ trên chiến trường K

Tôi bắt đầu biết chuyện lính kiêng thịt vịt từ hôm vào Chhloung.

Hôm ấy, tôi cùng mấy thằng lính Hà Nội mới bổ sung vào tiểu đội bơi thuyền sang bên kia sông kiếm rau. Nhìn thấy 2 con vịt bọn Pốt bỏ lại đang lạch bạch chạy trong khoảng rừng ven sông, cái cổ xanh xanh, thân bè ra như ca nô, ngon quá.

Thế là mấy thằng xúm vào đuổi, phải vất vả lắm mới túm được mang về. Cả bọn hý hửng như mới lập được chiến công hiển hách lắm. Về tiểu đội, chẳng thấy đứa nào nói gì, mấy thằng lại kì cạch đun nước, cắt tiết, vặt lông, làm thịt…

Đến bữa cơm, cả bọn hí hửng mang lên 2 đĩa thịt vịt nóng hổi, thơm phức, đặt cạnh chậu cơm độn bo bo của trung đội. Lúc ấy, thằng Nam atixo mới trề cái môi thâm xì ra nói:

- Giục đi, ai ăn thịt vịt mà chúng mày làm. Ăn rồi tan tác hết à.

Cả bọn nhìn nhau rồi nhìn đĩa thịt đang bốc khói. Và chúng tôi hiểu, lính chiến kiêng thịt vịt. Nhưng mà tiếc, vừa tiếc vừa tức. Bọn này thâm thật, không ăn thì sao chúng mày không nói từ đầu, để chúng tao mất công làm thịt rồi đến bữa mới nói. Tức lộn cả ruột mà không dám chửi chúng nó.

Bọn lính cựu không ăn làm cho mấy thằng lính mới cũng chẳng dám động đũa, đành lại cơm nhà bếp nhá với cá khô.

Đĩa thịt vịt nóng hổi thì để đấy mà ngắm.

Chuyện kiêng rùa thì thế này:

Bữa đóng quân trong Kh’Vao, tiểu đội tôi nằm ngay trên bờ đập. Mùa mưa nước lai láng khắp nơi. Rau muống nước - thứ rau người Campuchia gọi là "tà cun", rau dành cho lợn chứ họ rất ít khi ăn - mọc lan khắp mặt hồ, được chúng tôi hái về nấu với mỳ tôm Thái để cải thiện rất tuyệt.

Sáng 31/8/1979, khi chúng tôi đang ăn mỳ thì anh Bùi Tiến, Trưởng ban Tác chiến tiểu đoàn (có biệt hiệu là Tiến dê), khuôn mặt đen bóng, kiên nghị, thân hình rắn chắc, khoác khẩu M79 với dây đạn vàng chóe trước ngực, cùng mấy anh em trinh sát đi ngang qua.

Anh tổ chức cho bộ đội nắm địch trên đường buôn theo lệnh của Tiểu đoàn. Chúng tôi chào anh và mời anh vào ăn sáng. Anh không ăn nhưng nán lại tán dóc với bọn tôi một lát rồi mới đi tiếp.

Đi được mấy bước, anh lỡ chân bước qua một con rùa. Con rùa nhỏ thôi, mai chỉ lớn như cái bát ăn cơm. Anh bảo:

- Ủa, sao kỳ nè. Có con rùa đó bây.

Nói rồi, anh nhặt con rùa ném xuống hồ nước ngay cạnh đường.

Lúc anh đi rồi, Tiến xòe mới bảo:

- Bọn này gặp rùa, ú ớ đụng địch cho coi.

Khoảng 10 phút sau, bỗng nghe thấy "uỳnh" như tiếng mìn nổ xa xa. Rồi một lát nữa, nghe thấy tiếng huỳnh huỵch bên ngoài, bọn tôi chạy ra thì thấy hai chú lính trinh sát đi cùng, khiêng anh Tiến ngược trở về, máu từ chân anh nhểu ra ướt hết cả một khoang võng…

Tiến xòe lúc ấy mới nói:

- Đó, thấy chưa, tau nói rồi mà.

Tiến xòe với anh Tiến dê rất thân nhau, cùng dân Sài Gòn đi lính một đợt nên họ như đôi bạn chí cốt. Nhìn anh Tiến bị thương trên võng, Tiến xòe thương lắm, nhưng chẳng biết làm gì, chỉ biết nói nhiêu thôi.

Cho đến bây giờ, khi nhắc lại chuyện con rùa, anh Tiến vẫn khì khì cười và nói:

- Lúc bước qua nó, tau đã thấy ghê ghê…nhưng nhiệm vụ đã giao, biết làm sao. Vậy mà thiêng thật. Đang đi, thấy tiếng "uỳnh". Mìn nổ, may mà chưa cụt giò. Vẫn còn hên.

Giờ đến chuyện cơm khê

Có bữa đánh nhau suốt buổi sáng, đến trưa đói thắt ruột mà khi thằng Công điếc mang cơm từ bếp trung đội sang. Ngửi thấy mùi cơm khê nồng, thằng Nam atixo cầm cả nồi cơm ném thẳng ra rừng rồi cả bọn gặm tạm lương khô chống đói.

Thằng Công thấy thế mặt tái đi, miệng tròn như chữ O, nó chẳng dám cãi câu nào, đành lẳng lặng ra nhặt nồi mang về.

Lính trận nói với nhau, cơm sống thì ráng ăn chứ cơm khê thì kiêng tuyệt đối, đánh trận nào thua trân ấy, mà te tua nữa… Chỉ biết thế và chỉ biết nghe lời những người đi trước.

***

Trở lại chuyện thịt vịt ở tiểu đội tôi.

Vì những điều kiêng cữ ấy nên lúc đó chúng tôi đã thấy ngại, không muốn ăn thịt vịt.

Nhưng thằng Tâm vâu tiếc rẻ, lại lẩm bẩm:

- Ôi dào, thèm bỏ mẹ lại còn kiêng với khem. Chỉ có vịt mà không ăn thì biết ăn cái gì? Tao thấy lính các đại đội cũng bắt ầm ầm, chúng nó cần kiêng hơn còn chả kiêng, huống hồ mình. Nếu không ăn thì lại tiếp bài ca cá thối.

Nghe thấy thế, Toàn con đế thêm:

- Với lại hôm nay là mùng một tết, đã đánh nhau đéo đâu mà lo. Mấy ngày tết mà có được ăn cái gì đâu, toàn bo bo với cá khô, chán bỏ mẹ.

Thế là chúng tôi thống nhất bắt vịt về làm thịt. Tâm vâu, Hải lé, Cương kều ở nhà đun nước, còn chúng tôi đi kiếm vịt.

Đến chuồng vịt mới thấy chẳng phải một mình tiểu đội tôi, mà cả tiểu đoàn đều ăn vịt. Đói quá, thiếu thịt lâu ngày rồi, vả lại tết nhất đã được chén cái gì đâu, nên việc kiêng khem đành dẹp sang một bên. Cả đàn vịt đẻ hàng trăm con mà lúc bọn tôi đến bắt chẳng còn được mấy mống.

Bọn tôi lôi về hơn chục con. Đang giữa kỳ đẻ nên con nào con nấy béo nung núc, những thịt là thịt. Tôi đã tưởng tượng ra miếng thịt vịt béo ngậy cắn ngập chân răng lát nữa được thưởng thức mà thấy ứa nước miếng.

Chảo nước đã sôi, chúng tôi chặt đầu, chặt cánh, chặt chân vịt trước khi cho vào nồi nước để làm lông cho nhanh. Vậy mà mãi hơn 11 giờ đêm mới mổ xong ngần ấy con vịt. Một chậu thịt cao ngất, lại thêm một khay lớn đựng tim gan và trứng non nữa. Trông thật hấp dẫn.

Mãi hơn 12 giờ đêm mới ăn xong. Một bữa ăn thịnh soạn chỉ có tim gan và trứng non vịt luộc chấm bột canh và một nồi cháo bỏ đầy lòng gan vịt mà cả tiểu đội toái loái.

Lính tráng no nê rồi lăn ra ngủ. Chuyện kiêng khem để đó tính sau.