CÂU CHUYỆN TÌNH BÁO 337
(ĐC sưu tầm trên NET)
Tàu chiến Nga trong một cuộc tập trận (Ảnh minh họa)
Ngày 22/10/1962, Penkovsky bị bắt giữ (điều mà các cơ quan tình báo phương Tây không biết) và y ngay lập tức, thừa nhận tội lỗi của mình, đồng ý hợp tác điều tra - khai mật mã và mã liên lạc với các sĩ quan tình báo nước ngoài và tham gia Chiến dịch Kho mật («Тайник»). Rất lâu trước khi bị bắt, Penkovsky đã bố trí một hộp thư mật để chuyển các thông điệp quan trọng ở lối vào một ngôi nhà ở Moscow. Khi bị bắt, y đã gửi đến Đại sứ quán Mỹ một tín hiệu quy ước trước, ám chỉ trong hộp thư mật có thông tin khẩn. Một nhà ngoại giao Mỹ đến nhận tin đó đã bị bắt, sau đó ở Budapest, Wynn cũng bị bắt và bị di lý đến Moscow.
Ở trong tù, Penkovsky đã viết một bức thư cho lãnh đạo KGB, yêu cầu được giữ mạng sống và đảm bảo rằng y vẫn có thể hữu ích, sẽ không làm tổn hại thêm; nếu y thay đổi lời hứa của mình và cung cấp tài liệu chất lượng thấp hoặc "thông tin rởm" - sát hại gia đình y và y, nhưng sẽ không ai sử dụng y làm đặc tình. Phiên tòa xét xử được mở công khai, Penkovsky bị kết án tử hình, và bị xử bắn ngày 16/5/1963. Có thông tin rằng, Penkovsky không bị bắn, mà bị thiêu sống trong lò hỏa táng. Toàn bộ thủ tục đã được ghi hình và trong tương lai, sẽ được chiếu cho các tình báo tương lai, để răn đe.
Greville Wynn - đồng phạm của Penkovsky - lãnh 8 năm tù chế độ nghiêm khắc. Nhưng Wynn ngồi tù không lâu, tháng 4/1964, được đổi lấy sĩ quan tình báo Liên Xô Konon Molodoy (Gordon Lonsdale) - người được tái hiện một cách xuất sắc trong bộ phim Mùa chết (“Dead Season”) của Donatas Banionis. 12 nhà ngoại giao từ các đại sứ quán Anh và Mỹ đã được tuyên bố là các cá nhân “không được hoan nghênh”. Những người bảo trợ của Penkovsky - Ivan Serov và Sergei Varentsov - bị giáng cấp và nghỉ hưu sớm. Gia đình, mẹ, vợ và con gái của Penkovsky không biết về công việc của y, được cấp một căn hộ khác và được đổi họ tên.
Sau khi Penkovsky bị xử bắn, một số cuốn sách và bộ phim về y đã được xuất bản ở phương Tây. Gerald Scheckter - một trong những tác giả của cuốn Đặc vụ cứu thế giới (“The Spy Who Saved the World”) tin chắc rằng, Penkovsky đã đóng một vai trò then chốt trong cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Chính điệp viên này đã thông báo cho người Mỹ rằng việc triển khai tên lửa của Liên Xô ở Cuba là một trò lừa bịp; Liên Xô không có tên lửa xuyên lục địa có khả năng tiêu diệt Mỹ. Điều này có nghĩa là Liên Xô sẽ không chiến đấu với Mỹ. Tổng thống Kennedy đã giữ vững lập trường cứng rắn, và kết quả là các bệ phóng tên lửa của Liên Xô từ hòn Đảo Tự do đã bị tháo dỡ. Còn người Mỹ đã loại bỏ tên lửa của họ ở Thổ Nhĩ Kỳ và đảm bảo không tấn công Cuba.
Tuy nhiên, các chuyên gia Liên Xô lại giữ quan điểm ngược lại. Vài ngày trước khi bị bắt, Penkovsky nói với người Mỹ rằng Liên Xô đang chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân chống lại Mỹ, mặc dù y không có chứng cớ để minh chứng điều đó. May mắn thay, CIA đã không xem trọng thông tin này và không báo cáo với Kennedy. Nếu không, rất khó để nói cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba sẽ kết thúc như thế nào. Penkovsky đề xuất cho nổ các đầu đạn hạt nhân mini gần các tòa nhà của Ủy ban Trung ương ĐCS Liên Xô, KGB, Bộ Tổng tham mưu Bộ Quốc phòng, bằng cách đó, tiêu diệt ban lãnh đạo Liên Xô, hàng chục nghìn người được cho là sẽ chết, nhưng khía cạnh đạo đức của vấn đề này hầu như không khiến y lo lắng.
Kẻ phản trắc, phản bội Tổ quốc đã nhận được những gì xứng đáng với hành động của mình. Có vẻ như người ta có thể đặt dấu chấm hết cho vụ này, tuy nhiên ...
Sự thực?
Năm 2010, cuốn sách "Bí mật chính của GRU" được xuất bản ở Nga. Tác giả của nó - Anatoly Maksimov, một cựu tình báo Liên Xô - cho rằng, Penkovsky không phải là kẻ phản bội, mà thực hiện nhiệm vụ của cơ quan tình báo Xô viết để thông tin sai cho phương Tây về sức mạnh hạt nhân của Liên Xô. Penkovsky đã truyền thông tin sai lệch về sự không hoàn hảo của công nghệ tên lửa của Liên Xô, vốn không gây ra mối đe dọa cho Mỹ, điều cho phép Liên Xô có thêm thời gian để tạo ra lá chắn hạt nhân đáng tin cậy của mình.
Maksimov tin chắc rằng Đại tá Penkovsky không bị bắn; vì nghĩa lớn mà ông đã đồng ý đóng vai một kẻ phản bội, sống ở đất nước của mình với thân phận bất hợp pháp và chết ở tuổi 80. Nhưng phán quyết của tòa thì sao? Theo Maksimov, bản án chỉ là để thuyết phục người Mỹ rằng thông tin mà Penkovsky chuyển đi là có giá trị. Giả thuyết này hoàn toàn có quyền tồn tại. Rốt cuộc, những nguyên nhân khiến một người từng là người lính trận và một sĩ quan thành đạt, liều mạng trở thành kẻ phản bội cũng như nhiều dấu hỏi và bí mật trong vụ án “điệp viên thế kỷ” Penkovsky vẫn chưa được tiết lộ.
Bàn tay tình báo nước ngoài trong vụ di cư 1954 (241)
Tình báo Thổ Nhĩ Kỳ báo động, Tổng thống Putin đang chuẩn bị bất ngờ gì ở Địa Trung Hải?
QS |
Hoạt động của hạm đội Nga tại Đông Địa Trung Hải đang khiến các tàu chiến Pháp, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ rất lo ngại.
Trang mạng Bulgarian Military dẫn nguồn từ hãng thông tấn
Pentapostagma của Hy Lạp cho hay, cường độ hoạt động của hải quân Nga ở
Đông Địa Trung Hải
đã được tiết lộ ở mức "rất nghiêm trọng", không chỉ gây báo động trong
các cơ quan tình báo của Thổ Nhĩ Kỳ, mà còn tại các căn cứ của Anh ở
Cyprus.
"Trong vòng vài giờ ngoài khơi Syria, chúng tôi đã ghi nhận cường độ hoạt động rất mạnh của hải quân Nga, và cường độ này đã gia tăng đáng kể" – Pentapostagma viết.
Mức độ hoạt động tương tự cũng được ghi nhận tại căn cứ không quân Khmeimim và tỉnh Idlib. Theo Bulgarian Military, đây có thể là dấu hiệu cho thấy một chiến dịch quân sự quy mô lớn sắp được phát động.
Cũng theo trang mạng này, có vẻ như lực lượng tàu chiến của hải quân Nga đang chuẩn bị cho các chiến dịch ở Đông Địa Trung Hải, thậm chí có thông tin lực lượng Thổ tại Idlib và một số khu vực khác đang tìm kiếm "nơi trú ẩn".
Mặc dù chưa có tuyên bố chính thức nào được đưa ra nhưng dựa vào hoạt động của các tàu chiến Nga ở một số khu vực tại Địa Trung Hải, giới chuyên gia Nga nhận định đây là sự chuẩn bị rõ ràng cho một chiến dịch quân sự đặc biệt.
Trang
tin Nga Avia.pro không thể tìm được thông tin mới về cuộc tập trận do
các tàu hải quân Nga tiến hành ở Đông Địa Trung Hải và vì thế, hoạt động
của hạm đội Nga tại khu vực này đang khiến các tàu chiến Pháp, Hy Lạp
và Thổ Nhĩ Kỳ rất lo ngại.
Trong một diễn biến liên quan khác, theo Bulgarian Military, sáng 24/8, một máy bay vận tải Nga đã bay tới Syria mang theo các loại vũ khí tăng cường. Động thái này diễn ra sau khi có thông tin về đợt điều động của lực lượng trực thuộc Lữ đoàn cơ giới số 4 Syria.
Đây là lực lượng sẽ tham gia tấn công vào các khu vực al-Muzayrib, al-Yaduda, Tell-Shihab, Kharab al-Shahm, al-Fawar, Zayzun, al-Ajmi ở vùng phía tây tỉnh Daraa, cũng như tỉnh Idlib – nơi hàng trăm lính Thổ và khoảng 450 hệ thống vũ khí được di chuyển tới đây trước đó.
Cũng trong bối cảnh này, theo Bulgarian Military, chúng ta cần lưu ý tới thông tin một tướng Nga đã thiệt mạng trong vụ đánh bom tự chế gần đây. Vụ việc đã khiến Kremlin rất giận dữ và theo truyền thông Nga, Thổ Nhĩ Kỳ phần nào có liên quan tới vụ ám sát này.
"Trong vòng vài giờ ngoài khơi Syria, chúng tôi đã ghi nhận cường độ hoạt động rất mạnh của hải quân Nga, và cường độ này đã gia tăng đáng kể" – Pentapostagma viết.
Mức độ hoạt động tương tự cũng được ghi nhận tại căn cứ không quân Khmeimim và tỉnh Idlib. Theo Bulgarian Military, đây có thể là dấu hiệu cho thấy một chiến dịch quân sự quy mô lớn sắp được phát động.
Cũng theo trang mạng này, có vẻ như lực lượng tàu chiến của hải quân Nga đang chuẩn bị cho các chiến dịch ở Đông Địa Trung Hải, thậm chí có thông tin lực lượng Thổ tại Idlib và một số khu vực khác đang tìm kiếm "nơi trú ẩn".
Mặc dù chưa có tuyên bố chính thức nào được đưa ra nhưng dựa vào hoạt động của các tàu chiến Nga ở một số khu vực tại Địa Trung Hải, giới chuyên gia Nga nhận định đây là sự chuẩn bị rõ ràng cho một chiến dịch quân sự đặc biệt.
Trong một diễn biến liên quan khác, theo Bulgarian Military, sáng 24/8, một máy bay vận tải Nga đã bay tới Syria mang theo các loại vũ khí tăng cường. Động thái này diễn ra sau khi có thông tin về đợt điều động của lực lượng trực thuộc Lữ đoàn cơ giới số 4 Syria.
Đây là lực lượng sẽ tham gia tấn công vào các khu vực al-Muzayrib, al-Yaduda, Tell-Shihab, Kharab al-Shahm, al-Fawar, Zayzun, al-Ajmi ở vùng phía tây tỉnh Daraa, cũng như tỉnh Idlib – nơi hàng trăm lính Thổ và khoảng 450 hệ thống vũ khí được di chuyển tới đây trước đó.
Cũng trong bối cảnh này, theo Bulgarian Military, chúng ta cần lưu ý tới thông tin một tướng Nga đã thiệt mạng trong vụ đánh bom tự chế gần đây. Vụ việc đã khiến Kremlin rất giận dữ và theo truyền thông Nga, Thổ Nhĩ Kỳ phần nào có liên quan tới vụ ám sát này.
Copy link
Trong khi CIA đang cố gắng thiết lập liên lạc với Penkovsky, Penkovsky đã giao cho một người quen là Greville Wynn - một doanh nhân người Anh - một số tài liệu bí mật để chuyển cho cho Đại sứ quán Anh ở Moscow. Các cơ quan tình báo CIA của Mỹ và MI6 của Anh quyết định hợp tác với Penkovsky. Tháng 4/1961, Penkovsky dẫn đầu một phái đoàn các chuyên gia kỹ thuật Liên Xô đến London. Buổi tối, sau khi hoàn thành công việc chính, Penkovsky đến điểm hẹn, nơi các sĩ quan MI6 và CIA đang đợi sẵn. Tại đây, Penkovsky đã chuyển các tài liệu tuyệt mật về tên lửa và các vũ khí chiến lược khác, thông tin về thực trạng giới lãnh đạo quân đội Liên Xô, về các hoạt động của GRU và tên của các sĩ quan tình báo mà y đã học cùng hoặc tiếp xúc trong quân ngũ.
Những ông chủ mới đã thảo luận về các điều khoản hợp tác và cách thức duy trì liên lạc với Penkovsky. Y được hứa nhập quốc tịch Mỹ hoặc Anh và phong quân hàm Đại tá trong quân đội Anh hoặc Mỹ, sẽ nhận được 2.000 USD mỗi tháng (1.000 USD từ mỗi cơ quan tình báo) và một khoản thanh toán bổ sung cho mỗi tài liệu mật. Ở London, y thích đi mua sắm, nhà hàng và hộp đêm mà phải đắn đo nhiều. Penkovsky tự đánh giá rất cao về bản thân, thậm chí còn muốn được Nữ hoàng Anh tiếp. Không được gặp Nữ hoàng, nhưng y đã gặp được giám đốc tình báo Anh Dick White.
Các cơ quan tình báo phương Tây nhận được thông tin từ Penkovsky trong các chuyến công tác với các phái đoàn Liên Xô tới London và Paris. Nhờ Nguyên soái Varentsov, điệp viên tam trùng được tiếp cận các tài liệu đặc biệt quan trọng tại kho lưu trữ tối mật của Bộ Tổng Tham mưu. Đặc biệt quý giá là thông tin về lực lượng tên lửa, tình trạng và việc triển khai của chúng. Khi Wynn đến Moscow, Penkovsky đã trao đổi thông tin với anh ta. Một liên lạc viên khác của Penkovsky là Janet Chisholm - vợ của một nhân viên MI6 làm việc dưới "mái nhà" đại sứ quán Anh. Vỏ bọc của cô này ở Moscow là ba đứa trẻ, cùng cô đi dạo trong công viên - nơi cô định kỳ gặp Penkovsky.
Bại lộ
Vào đầu năm 1962, các sĩ quan KGB đang thực hiện giám sát người nước ngoài nhận thấy hành vi sau: Janet Chisholm bước vào một lối vào nhà, vài giây sau một người đàn ông đi ra khỏi đó và cố gắng xác định xem ông ta có bị theo dõi hay không. Hóa ra, ông này không sống và cũng không có người quen ở đó - đó chính là Penkovsky. Mối nghi ngờ càng gia tăng khi Penkovsky đến Đại sứ quán Anh mà không thông báo về mục đích chuyến đi với cơ quan an ninh nhà nước.
Căn hộ của Penkovsky được giám sát suốt ngày đêm. Công nghệ hiện đại nhất lúc bấy giờ, bao gồm cả thiết bị nghe trộm và nhìn đêm, đã được sử dụng. Một chiếc máy ảnh được gắn trong một cụm hoa trên ban công phía trên căn hộ của Penkovsky có thể giúp đọc được các tài liệu mà điệp viên chụp được trên bệ cửa sổ. Hệ thống phức tạp được điều khiển từ ngôi nhà đối diện và cáp được đặt dọc theo đáy sông Moscow. Điệp viên 3 mang liên tục bị bí mật theo dõi, điều mà ngay cả một đặc vụ chuyên nghiệp cũng khó phát hiện ra.
Mọi hành vi, giao tiếp của Penkovsky
đều được ghi bằng camera giấu trong cặp. Các sĩ quan KGB cũng đã bí mật
đột nhập vào căn hộ của y, tìm thấy một chỗ bí mật trong bàn làm việc,
trong đó có các sổ ghi chép mã hóa, một máy ảnh Minox, một xấp tiền,
phim ảnh chụp tài liệu bí mật và một hộ chiếu giả - không loại trừ khả
năng điệp viên chuẩn bị trốn ra nước ngoài.Những vụ phản bội 'hiếm có' trong lịch sử tình báo Liên Xô
27/08/2020
05:25
GMT+7
Một bên là bổn phận trước Tổ quốc, một bên là tiếng sét ái tình. Đáng tiếc, thay vì thực thi nhiệm vụ, Gideon lại chọn tình yêu.
Gideon vì tình mà phản bội
Gideon
là bí danh của một tình báo viên Liên Xô được phái sang Canada vào
những năm 1950. Nhiệm vụ của anh ta là khai thác thông tin về máy bay
tiêm kích Avro Arrow. Tuy nhiên, Gideon lại say đắm một phụ nữ Canada có
chồng là sỹ quan quân đội và đem hết chuyện của mình ra kể với cô này.
Người
phụ nữ Canada đã khuyên tình nhân đến khai báo với cơ quan an ninh
Canada. Tình báo Canada nhanh chóng tuyển mộ lại Gideon và biến ông ta
thành điệp viên hai mang. Đây cũng là điệp viên đầu tiên và duy nhất
được Canada gài cắm vào KGB. Ở vai trò này, Gideon cũng đã hoàn thành
nhiệm vụ của mình – gửi tin về “Avro Arrow” cho Moscow.
Để
đảm bảo an toàn, những ông chủ mới yêu cầu Gideon bí mật chuyện trăng
hoa, đồng thời tìm cách chuyển chồng cô tình nhân đến Lucon, nên cô này
phải từ bỏ Gideon để đi theo chồng. Sự kiện này gây một cú sốc lớn cho
Gideon. Anh ta sầu não, ủ ê đến độ tuyên bố sẽ từ bỏ công việc.
Ảnh minh họa: Technologynetworks |
Mặc
dù phía Canada “phân bua” rằng họ không liên quan gì đến việc chồng cô
kia bị thuyên chuyển, và nhắc Gideon rằng anh ta còn vợ và cha mẹ ở Nga,
song Gideon vẫn chán nản. Một buổi tối, sau khi uống rượu say, Gideon
gọi điện thoại đến một toà soạn báo ở Montreal và kể hết mọi bí mật đời
mình. Tuy nhiên, tòa báo không tin vào câu chuyện.
Sau
này, Morixon, một điệp viên Canada với bí danh “Mũi dài”, do thiếu tiền
cho gái đã tiếp xúc với một nhà ngoại giao Liên Xô, kể hết những gì anh
ta biết về Gideon để đổi lấy 4.200USD.
Tháng 10/1955
Gideon bị triệu về nước và bị kết án 25 năm tù, đày đi Siberia. Mãn hạn
tù, Gideon trở về Kiev (Ukraina) làm công nhân bốc vác. Năm 1989, sau
khi bức tường Berlin sụp đổ, nhờ sự giúp đỡ của các quan chức Anh ở
Ukraina và sử dụng mật khẩu được trao 30 năm trước, Gideon rời Liên Xô
đến sống tại Canada.
Vetrov tự nguyện hiến mình
Tháng
4/1983, Pháp tuyên bố trục xuất và cấm nhập cảnh 47 cán bộ Liên Xô, mà
phần lớn trong số đó không dính dáng gì đến tình báo. Lý do là một cán
bộ KGB tên là Vetrov bị phát hiện làm việc cho Pháp, đã bị toà án Liên
Xô kết án tử hình.
Mọi chuyện bắt đầu từ một vụ án
hình sự. Vetrov ngoại tình với một cô gái cùng đơn vị. Vào một ngày của
năm 1982, hai người đi chơi ở ngoại ô Moscow. Cặp đôi đã lời qua tiếng
lại, vì Vetrov không chịu ly dị vợ để hợp pháp hoá quan hệ với bạn
tình.
Trong cuộc tranh cãi, thấy người tình tỏ ý ít
nhiều biết đến hoạt động ngầm của mình, Vetrov quyết định giết chết cô
gái. Đúng lúc đó, một khách bộ hành đi qua nhảy vào can. Vetrov dùng dao
đâm chết người can, còn cô gái bị thương nặng. Sau hôm gây án, anh ta
quay lại kiểm tra xem người tình đã chết chưa thì bị nhận mặt và bị bắt.
Vì
tội giết người, Vetrov bị kết án 10 năm tù giam. Tuy nhiên, cơ quan
chức năng nghi ngờ thái độ thành khẩn của Vetrov có thể là để che đậy
một tội lỗi nghiêm trọng hơn, nên khi ở trại giam Vetrov bị theo dõi rất
kỹ. Không lâu sau, Vetrov viết thư bảo vợ báo tin cho người Pháp.
Vetrov lo lắng người Pháp sẽ tìm đến anh ta và làm lộ mọi chuyện.
Cơ
quan phản gián bắt được thư này, Vetrov bị “chuyển vùng” ngay lập tức.
Trước chứng cứ không thể chối cãi, anh ta đã khai nhận về hoạt động làm
gián điệp cho Pháp của mình. Cuối năm 1984, Vetrov bị kết án tử hình.
Điều
tra cho thấy Vetrov tự nguyện hợp tác với tình báo Pháp. Điều ngạc
nhiên là suốt một năm trời, người Pháp quan hệ với Vetrov rất công khai,
“cởi mở”. Hai bên gặp nhau vào ngày giờ cố định, tại một điểm cố định ở
Moscow, trao thông tin cho nhau bằng tay…
Nguyên Phong
Điệp viên 3 mang Penkovsky - Những dấu hỏi lớn
Thứ năm, ngày 27/08/2020 12:33 PM (GMT+7)
Aa
Aa+
Có nhiều dấu hỏi và giả thuyết về điệp
viên 3 mang Penkovsky - Đại tá tình báo Liên Xô, đồng thời là đặc vụ của
CIA và MI16.
Bình luận
0
Oleg
Vladimirovich Penkovsky sinh ngày 23/4/1919 tại Vladikavkaz, trong một
gia đình kỹ sư khai thác mỏ. Đặc vụ tam trùng tương lai này từng tốt
nghiệp trường Pháo binh ở Kiev, năm 1939, tham gia vào chiến tranh chống
lại người Ba Lan, và năm 1940, chiến đấu với người Phần Lan. Trong
Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, Penkovsky phục vụ tại Bộ chỉ huy Quân khu
Moscow, rồi tình nguyện ra mặt trận, đã chiến đấu dũng cảm, được tặng
thưởng nhiều huân huy chương. Penkovsky là trợ lý của Varentsov (về sau
là Nguyên soái) - người đã ảnh hưởng đến sự nghiệp tương lai của đặc vụ
này.
Sau chiến tranh, Penkovsky kết hôn
với con gái của một vị tướng, người đã giúp đôi vợ chồng son có được
một căn hộ ở một khu danh giá gần Điện Kremlin. Không lâu sau đó,
Penkovsky vào Học viện Quân sự Frunze và Học viện Quân sự-Ngoại giao -
nơi được coi là lò rèn của các cán bộ tình báo quân đội Liên Xô. Ở tuổi
31, Penkovsky đã là đại tá. Năm 1955, Penkovsky được cử ra nước ngoài
với tư cách Trợ lý Tùy viên Quân sự và Phó chỉ huy GRU tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy
nhiên, mối quan hệ với cả đồng nghiệp và cấp trên của Penkovsky không
êm thấm. Mơ ước được đảm nhận thay chân Trưởng phòng, Penkovsky đã viết
đơn tố cáo xếp lên Ủy ban Trung ương của ĐCS Liên Xô. Nhưng bức thư đã
gây tác dụng ngược lại - Penkovsky bị triệu hồi khỏi Thổ Nhĩ Kỳ và thậm
chí xuýt bị sa thải, phải nhờ những người quyền lực ra tay cứu vớt (theo
một số nguồn tin, đó là người đứng đầu GRU - Tướng Serov).
Bị
loại khỏi nghiệp tình báo nhưng thậm chí người ta còn định cử Penkovsky
làm Tùy viên Quân sự tại Ấn Độ, một chức vụ có hàm tướng. Tuy nhiên,
việc bổ nhiệm bị thất bại, Penkovsky được chuyển sang làm việc trong Ủy
ban Điều phối Nghiên cứu Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước - là vỏ bọc nhiều
sĩ quan tình báo. Những người làm việc ở Ủy ban này có thể tự do giao
tiếp với người nước ngoài, đi ra nước ngoài để thiết lập quan hệ quốc tế
trong lĩnh vực kinh tế, đồng thời hoạt động tình báo khoa học kỹ thuật.
Chào đón
Tự
cho mình là người bị thiệt thòi, Penkovsky nhận ra mình sẽ không bao
giờ được đeo lon tướng. Có lẽ, sự phẫn uất là một trong những nguyên
nhân khiến viên Đại tá phản bội. Penkovsky đã cố gắng thiết lập liên lạc
với CIA. Lúc đầu, tình báo Mỹ e ngại ông này là "kẻ cài cắm" của các cơ
quan tình báo Liên Xô. Tuy nhiên, sự kiên trì của viên Đại tá đã thành
công. Một lần, gặp hai du khách Mỹ ở Moscow, Penkovsky đã nhờ họ chuyển
cho Đại sứ quán Mỹ một bức thư, hứa cung cấp thông tin về hoàn cảnh
chiếc máy bay trinh sát tầm cao Lockheed U-2 của Mỹ bị bắn rơi.
Trong khi CIA đang cố gắng thiết lập liên lạc với Penkovsky, Penkovsky đã giao cho một người quen là Greville Wynn - một doanh nhân người Anh - một số tài liệu bí mật để chuyển cho cho Đại sứ quán Anh ở Moscow. Các cơ quan tình báo CIA của Mỹ và MI6 của Anh quyết định hợp tác với Penkovsky. Tháng 4/1961, Penkovsky dẫn đầu một phái đoàn các chuyên gia kỹ thuật Liên Xô đến London. Buổi tối, sau khi hoàn thành công việc chính, Penkovsky đến điểm hẹn, nơi các sĩ quan MI6 và CIA đang đợi sẵn. Tại đây, Penkovsky đã chuyển các tài liệu tuyệt mật về tên lửa và các vũ khí chiến lược khác, thông tin về thực trạng giới lãnh đạo quân đội Liên Xô, về các hoạt động của GRU và tên của các sĩ quan tình báo mà y đã học cùng hoặc tiếp xúc trong quân ngũ.
Những ông chủ mới đã thảo luận về các điều khoản hợp tác và cách thức duy trì liên lạc với Penkovsky. Y được hứa nhập quốc tịch Mỹ hoặc Anh và phong quân hàm Đại tá trong quân đội Anh hoặc Mỹ, sẽ nhận được 2.000 USD mỗi tháng (1.000 USD từ mỗi cơ quan tình báo) và một khoản thanh toán bổ sung cho mỗi tài liệu mật. Ở London, y thích đi mua sắm, nhà hàng và hộp đêm mà phải đắn đo nhiều. Penkovsky tự đánh giá rất cao về bản thân, thậm chí còn muốn được Nữ hoàng Anh tiếp. Không được gặp Nữ hoàng, nhưng y đã gặp được giám đốc tình báo Anh Dick White.
Các cơ quan tình báo phương Tây nhận được thông tin từ Penkovsky trong các chuyến công tác với các phái đoàn Liên Xô tới London và Paris. Nhờ Nguyên soái Varentsov, điệp viên tam trùng được tiếp cận các tài liệu đặc biệt quan trọng tại kho lưu trữ tối mật của Bộ Tổng Tham mưu. Đặc biệt quý giá là thông tin về lực lượng tên lửa, tình trạng và việc triển khai của chúng. Khi Wynn đến Moscow, Penkovsky đã trao đổi thông tin với anh ta. Một liên lạc viên khác của Penkovsky là Janet Chisholm - vợ của một nhân viên MI6 làm việc dưới "mái nhà" đại sứ quán Anh. Vỏ bọc của cô này ở Moscow là ba đứa trẻ, cùng cô đi dạo trong công viên - nơi cô định kỳ gặp Penkovsky.
Bại lộ
Vào đầu năm 1962, các sĩ quan KGB đang thực hiện giám sát người nước ngoài nhận thấy hành vi sau: Janet Chisholm bước vào một lối vào nhà, vài giây sau một người đàn ông đi ra khỏi đó và cố gắng xác định xem ông ta có bị theo dõi hay không. Hóa ra, ông này không sống và cũng không có người quen ở đó - đó chính là Penkovsky. Mối nghi ngờ càng gia tăng khi Penkovsky đến Đại sứ quán Anh mà không thông báo về mục đích chuyến đi với cơ quan an ninh nhà nước.
Căn hộ của Penkovsky được giám sát suốt ngày đêm. Công nghệ hiện đại nhất lúc bấy giờ, bao gồm cả thiết bị nghe trộm và nhìn đêm, đã được sử dụng. Một chiếc máy ảnh được gắn trong một cụm hoa trên ban công phía trên căn hộ của Penkovsky có thể giúp đọc được các tài liệu mà điệp viên chụp được trên bệ cửa sổ. Hệ thống phức tạp được điều khiển từ ngôi nhà đối diện và cáp được đặt dọc theo đáy sông Moscow. Điệp viên 3 mang liên tục bị bí mật theo dõi, điều mà ngay cả một đặc vụ chuyên nghiệp cũng khó phát hiện ra.
Ngày 22/10/1962, Penkovsky bị bắt giữ (điều mà các cơ quan tình báo phương Tây không biết) và y ngay lập tức, thừa nhận tội lỗi của mình, đồng ý hợp tác điều tra - khai mật mã và mã liên lạc với các sĩ quan tình báo nước ngoài và tham gia Chiến dịch Kho mật («Тайник»). Rất lâu trước khi bị bắt, Penkovsky đã bố trí một hộp thư mật để chuyển các thông điệp quan trọng ở lối vào một ngôi nhà ở Moscow. Khi bị bắt, y đã gửi đến Đại sứ quán Mỹ một tín hiệu quy ước trước, ám chỉ trong hộp thư mật có thông tin khẩn. Một nhà ngoại giao Mỹ đến nhận tin đó đã bị bắt, sau đó ở Budapest, Wynn cũng bị bắt và bị di lý đến Moscow.
Ở trong tù, Penkovsky đã viết một bức thư cho lãnh đạo KGB, yêu cầu được giữ mạng sống và đảm bảo rằng y vẫn có thể hữu ích, sẽ không làm tổn hại thêm; nếu y thay đổi lời hứa của mình và cung cấp tài liệu chất lượng thấp hoặc "thông tin rởm" - sát hại gia đình y và y, nhưng sẽ không ai sử dụng y làm đặc tình. Phiên tòa xét xử được mở công khai, Penkovsky bị kết án tử hình, và bị xử bắn ngày 16/5/1963. Có thông tin rằng, Penkovsky không bị bắn, mà bị thiêu sống trong lò hỏa táng. Toàn bộ thủ tục đã được ghi hình và trong tương lai, sẽ được chiếu cho các tình báo tương lai, để răn đe.
Greville Wynn - đồng phạm của Penkovsky - lãnh 8 năm tù chế độ nghiêm khắc. Nhưng Wynn ngồi tù không lâu, tháng 4/1964, được đổi lấy sĩ quan tình báo Liên Xô Konon Molodoy (Gordon Lonsdale) - người được tái hiện một cách xuất sắc trong bộ phim Mùa chết (“Dead Season”) của Donatas Banionis. 12 nhà ngoại giao từ các đại sứ quán Anh và Mỹ đã được tuyên bố là các cá nhân “không được hoan nghênh”. Những người bảo trợ của Penkovsky - Ivan Serov và Sergei Varentsov - bị giáng cấp và nghỉ hưu sớm. Gia đình, mẹ, vợ và con gái của Penkovsky không biết về công việc của y, được cấp một căn hộ khác và được đổi họ tên.
Sau khi Penkovsky bị xử bắn, một số cuốn sách và bộ phim về y đã được xuất bản ở phương Tây. Gerald Scheckter - một trong những tác giả của cuốn Đặc vụ cứu thế giới (“The Spy Who Saved the World”) tin chắc rằng, Penkovsky đã đóng một vai trò then chốt trong cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Chính điệp viên này đã thông báo cho người Mỹ rằng việc triển khai tên lửa của Liên Xô ở Cuba là một trò lừa bịp; Liên Xô không có tên lửa xuyên lục địa có khả năng tiêu diệt Mỹ. Điều này có nghĩa là Liên Xô sẽ không chiến đấu với Mỹ. Tổng thống Kennedy đã giữ vững lập trường cứng rắn, và kết quả là các bệ phóng tên lửa của Liên Xô từ hòn Đảo Tự do đã bị tháo dỡ. Còn người Mỹ đã loại bỏ tên lửa của họ ở Thổ Nhĩ Kỳ và đảm bảo không tấn công Cuba.
Tuy nhiên, các chuyên gia Liên Xô lại giữ quan điểm ngược lại. Vài ngày trước khi bị bắt, Penkovsky nói với người Mỹ rằng Liên Xô đang chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân chống lại Mỹ, mặc dù y không có chứng cớ để minh chứng điều đó. May mắn thay, CIA đã không xem trọng thông tin này và không báo cáo với Kennedy. Nếu không, rất khó để nói cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba sẽ kết thúc như thế nào. Penkovsky đề xuất cho nổ các đầu đạn hạt nhân mini gần các tòa nhà của Ủy ban Trung ương ĐCS Liên Xô, KGB, Bộ Tổng tham mưu Bộ Quốc phòng, bằng cách đó, tiêu diệt ban lãnh đạo Liên Xô, hàng chục nghìn người được cho là sẽ chết, nhưng khía cạnh đạo đức của vấn đề này hầu như không khiến y lo lắng.
Kẻ phản trắc, phản bội Tổ quốc đã nhận được những gì xứng đáng với hành động của mình. Có vẻ như người ta có thể đặt dấu chấm hết cho vụ này, tuy nhiên ...
Sự thực?
Năm 2010, cuốn sách "Bí mật chính của GRU" được xuất bản ở Nga. Tác giả của nó - Anatoly Maksimov, một cựu tình báo Liên Xô - cho rằng, Penkovsky không phải là kẻ phản bội, mà thực hiện nhiệm vụ của cơ quan tình báo Xô viết để thông tin sai cho phương Tây về sức mạnh hạt nhân của Liên Xô. Penkovsky đã truyền thông tin sai lệch về sự không hoàn hảo của công nghệ tên lửa của Liên Xô, vốn không gây ra mối đe dọa cho Mỹ, điều cho phép Liên Xô có thêm thời gian để tạo ra lá chắn hạt nhân đáng tin cậy của mình.
Maksimov tin chắc rằng Đại tá Penkovsky không bị bắn; vì nghĩa lớn mà ông đã đồng ý đóng vai một kẻ phản bội, sống ở đất nước của mình với thân phận bất hợp pháp và chết ở tuổi 80. Nhưng phán quyết của tòa thì sao? Theo Maksimov, bản án chỉ là để thuyết phục người Mỹ rằng thông tin mà Penkovsky chuyển đi là có giá trị. Giả thuyết này hoàn toàn có quyền tồn tại. Rốt cuộc, những nguyên nhân khiến một người từng là người lính trận và một sĩ quan thành đạt, liều mạng trở thành kẻ phản bội cũng như nhiều dấu hỏi và bí mật trong vụ án “điệp viên thế kỷ” Penkovsky vẫn chưa được tiết lộ.
Nhận xét
Đăng nhận xét