Thứ Ba, 15 tháng 9, 2020
BÍ ẨN KHOA HỌC 88
Bí ẩn Thế Giới | 9 bí ẩn thế Giới khoa học chưa thể giải mã
Giải mã bí ẩn hiện tượng sét hòn cực hiếm trong tự nhiên
Phong Linh |
Sét hòn thường chuyển động theo phương nằm ngang với vận tốc vài mét một giây. Chúng có thể đứng yên trong không trung hoặc từ trên mây sà xuống mặt đất.
Theo tạp chí New Scientist, sét hòn là hiện tượng nảy sinh trong các cơn bão sấm sét, với kích thước từ quả bóng golf tới chiều ngang phình rộng vài mét. Đã có nhiều báo cáo về các quả cầu phát sáng kỳ lạ như vậy, làm bị thương hoặc thậm chí cướp đi sinh mạng của con người và đốt cháy các tòa nhà.
Sét hòn thường trôi lơ lửng, bay lượn trong không trung và có dạng hình cầu, hình trứng, hình giọt nước hoặc hình que với một kích thước lớn hơn nhiều so với kích thước tia chớp. Kích thước lớn nhất quan sát được là 40-50 cm. Rất nhiều trong số chúng có màu từ đỏ tới vàng, đôi khi trong suốt và một số còn có tia phát ra xung quanh.
Đa phần sét hòn xuất hiện hầu như đồng thời với một tia sét đánh từ mây xuống đất. Chúng xuất hiện cách mặt đất vài mét. Còn khi xuất hiện lúc không có sét đánh, chúng bay thấp hơn nữa. Người ta cũng quan sát được những sét hòn bay cao trên không và những sét hòn từ một đám mây bay xuống mặt đất.
Sét hòn thường chuyển động theo phương nằm ngang với vận tốc vài mét một giây. Chúng có thể đứng yên trong không trung hoặc từ trên mây sà xuống mặt đất. Chúng ít khi bay lên như trường hợp các quả khí cầu nóng chuyển động trong không khí. Nhiều báo cáo mô tả chúng tự xoay khi đang chuyển động. Thỉnh thoảng chúng chồm lên các đồ vật cứng hay trên mặt đất.
Các nhà khoa học đã cố gắng tái tạo sét hòn, hoặc một thứ gì đó giống với nó, trong phòng thí nghiệm. Trong một bài báo được công bố trên tạp chí Phys Review Letters vào năm 2007, nhóm nghiên cứu tại Đại học Liên bang Pernambuco (Brazil) đã sử dụng điện để làm bay hơi các tấm silic nhỏ.
Kết quả họ tạo ra những quả cầu màu xanh, trắng, da cam, có kích thước bằng quả bóng bàn bay lơ lửng xung quanh tấm silic trong khoảng 8 giây. Các nhà nghiên cứu đề xuất giả thuyết cho rằng, sét hòn hình thành từ những cú sét đánh trên đất giàu silica (SiO2). Theo đó, silica bay hơi ngưng tụ thành các hạt nano và liên kết với nhau bằng điện tích. Nó phát sáng rực rỡ vì xảy ra phản ứng hóa học giữa silic và oxy trong không khí.
Tuy sét hòn chỉ được nhìn thấy trong khoảng thời gian 1,64 giây, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn đủ thời gian phân tích ánh sáng nó phát ra bằng máy đo quang phổ. Màu sắc của sét hòn chuyển dần từ màu tím sang da cam, trắng và cuối cùng là đỏ.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature vào năm 2016, nhà vật lý H.C.Wu tại Đại học Chiết Giang (Trung Quốc) đề xuất giả thuyết khác cho rằng, bức xạ vi sóng (sóng viba) hình thành khi sét đánh xuống mặt đất có thể nằm gọn trong một khối cầu plasma, tạo ra sét hòn.
Tìm ra công dụng của "cầu đá bí ẩn" do con người tạo ra cách đây 2 triệu năm
Bảo Nam |
Cuối cùng chúng ta cũng có thể biết được tại sao con người đã sớm tích trữ những quả cầu đá kỳ lạ này quanh mình từ thưở sơ khai.
Mãi tới gầy đây, một nhóm nghiên cứu đến từ Israel đã tuyên bố rằng họ đã phát hiện ra vai trò chính xác của chúng là gì.
Những viên đá hình cầu tạo ra sự tò mò cho các nhà khảo cổ.
So với các công cụ bằng đá khác được tìm thấy trong hang động Qesem, những viên đá hình cầu được chế tạo bằng một kỹ thuật rất cũ, theo kết luận của nhóm nghiên cứu. Con người sống trong hang Qesem từ 400.000 đến 200.000 năm trước, nhưng không có viên đá hình cầu mới nào được tìm thấy ở khu vực phía đông biển Địa Trung Hải so với hang Qesem.
Các mặt khác nhau của một quả cầu đá từ thời tiền sử được tìm thấy tại hang động Qesem ở Israel.
Một điều đáng chú ý rằng tất cả các viên đá không phải là hình cầu hoàn hảo, mà có những phần nhô ra còn sót lại trên bề mặt, với 10 mảnh được phát hiện có dấu vết hao mòn do sử dụng. Do đó, khi nhóm nghiên cứu phân tích bề mặt của dụng cụ bằng đá bằng kính hiển vi kỹ thuật số lập thể đã tìm thấy sự tồn tại của một số chất hữu cơ như sợi collagen, mỡ động vật...
Đặc biệt, dường như dấu vết của chất hữu cơ đã được nhìn thấy rõ trên phần nhô ra khỏi bề mặt. Từ đó, nhóm nghiên cứu nghĩ rằng những viên đá hình cầu "được sử dụng để nghiền nát xương của động vật, cho phép con người nguyên thủy ăn tủy xương bên trong".
Thử nghiệm đập xương bò bằng các viên đá bản sao.
Tủy xương có thể lấy ra sau khi sử dụng những viên đá hình cầu.
Kết quả này phù hợp với một nghiên cứu khác của một nhóm nghiên cứu hang Qesem vào năm 2019, có nội dung rằng: "Con người sống trong hang Qesem đã sử dụng tủy xương của động vật làm thức ăn". Và nghiên cứu của nhóm Assaf đã chỉ ra rằng xương được sử dụng như một loại "hộp" để lưu trữ tủy xương còn những viên đá hình cầu được sử dụng với vai trò "cái mở hộp".
Nghiên cứu được công bố trực tuyến ngày 9/4 trên tạp chí PLOS One.
Dữ liệu cho thấy ngôi sao bỗng dưng mờ dần theo năm tháng, phân tích mới hay đốm sáng là một vụ va chạm thiên thạch thảm khốc
DINK |
Khi thu thập dữ liệu cho dự án kính viễn vọng không gian mới, anh trợ lý phát hiện ra hiện tượng lạ.
Khám phá này đánh dấu mốc lần đầu tiên, các nhà thiên văn học phát hiện ra ngoại hành tinh - những hành tinh trong một hệ sao khác Mặt Trời - bằng cách thức phân tích bước sóng ánh sáng hữu hình. Trước thời điểm này, các nhà khoa học sử dụng cách thức quét hệ sao nhằm tìm ra khoảnh khắc ánh sáng sao bị hành tinh bay ngang qua che mờ.
Nhưng khi András Gáspár, một trợ lý thiên văn học công tác tại cơ sở Kính viễn vọng Steward thuộc Đại học Arizona, nghiên cứu những hình ảnh mới nhất về hệ sao này, có được do Hubble chụp lại hồi 2013-2014, anh phát hiện ra hành tinh Fobalhaut b đã biến mất.
“Tôi ngạc nhiên khi thấy nó không xuất hiện trong loạt ảnh mới nhất”, anh Gáspár viết trong email. “Vì thế tôi rà soát tất cả dữ liệu, phân chính chúng và nhận thấy một mẫu hình cho thấy ngôi sao đang mờ đi”.
Hóa ra, hình ảnh vốn được biết tới là “ngoại hành tinh Fomalhaut b” không phải là một hành tinh; nhiều khả năng đó là ánh sáng phát ra từ một vụ nổ, xuất hiện khi hai thiên thạch băng va chạm với nhau. Theo nghiên cứu mới được Học viện Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ đăng tải, mỗi khối thiên thạch có đường kính ít nhất 100 kilomet.
Việc các tiểu hành tinh va chạm, gây ra vụ nổ lớn không có gì mới, nhất là khi hệ sao Fomalhaut vẫn còn rất “trẻ”, nhưng hiếm khi ta có thể chụp được chúng trong Vũ trụ bao la. Hơn nữa, khám phá này của anh Gáspár chỉ là ngẫu nhiên.
Gáspár không chủ đích tìm dữ liệu về Fomalhaut b, mà đang giúp NASA phát triển Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST), thiết bị nhìn xa thế hệ mới với sức mạnh gấp 100 lần Hubble hiện tại. Anh đang lấy dữ liệu của Hubble để tinh chỉnh lại thấu kính của JWST thì nhận ra Fomalhaut không còn xuất hiện trong loạt ảnh.
Fomalhaut b mờ dần theo năm tháng.
Nhà nghiên cứu Gáspár nhấn mạnh về tầm quan trọng của các vụ va chạm trong một hệ sao trong quá trình nghiên cứu thiên văn. Hãy cứ lấy Trái Đất làm ví dụ, một vụ va chạm lớn đã tạo ra Mặt Trăng để rồi khối cầu khổng lồ kia, theo giả thuyết, trở thành một phần thiết yếu của sự sống trên Trái Đất.
Những cú va chạm giữa các hành tinh, tiểu hành tinh là một phần không thể thiếu trong nghiên cứu quá trình hình thành một hệ sao.
Giải mã bí ẩn hiện tượng sét hòn cực hiếm trong tự nhiên
Phong Linh |
Sét hòn thường chuyển động theo phương nằm ngang với vận tốc vài mét một giây. Chúng có thể đứng yên trong không trung hoặc từ trên mây sà xuống mặt đất.
Theo tạp chí New Scientist, sét hòn là hiện tượng nảy sinh trong các cơn bão sấm sét, với kích thước từ quả bóng golf tới chiều ngang phình rộng vài mét. Đã có nhiều báo cáo về các quả cầu phát sáng kỳ lạ như vậy, làm bị thương hoặc thậm chí cướp đi sinh mạng của con người và đốt cháy các tòa nhà.
Sét hòn thường trôi lơ lửng, bay lượn trong không trung và có dạng hình cầu, hình trứng, hình giọt nước hoặc hình que với một kích thước lớn hơn nhiều so với kích thước tia chớp. Kích thước lớn nhất quan sát được là 40-50 cm. Rất nhiều trong số chúng có màu từ đỏ tới vàng, đôi khi trong suốt và một số còn có tia phát ra xung quanh.
Đa phần sét hòn xuất hiện hầu như đồng thời với một tia sét đánh từ mây xuống đất. Chúng xuất hiện cách mặt đất vài mét. Còn khi xuất hiện lúc không có sét đánh, chúng bay thấp hơn nữa. Người ta cũng quan sát được những sét hòn bay cao trên không và những sét hòn từ một đám mây bay xuống mặt đất.
Sét hòn thường chuyển động theo phương nằm ngang với vận tốc vài mét một giây. Chúng có thể đứng yên trong không trung hoặc từ trên mây sà xuống mặt đất. Chúng ít khi bay lên như trường hợp các quả khí cầu nóng chuyển động trong không khí. Nhiều báo cáo mô tả chúng tự xoay khi đang chuyển động. Thỉnh thoảng chúng chồm lên các đồ vật cứng hay trên mặt đất.
Các nhà khoa học đã cố gắng tái tạo sét hòn, hoặc một thứ gì đó giống với nó, trong phòng thí nghiệm. Trong một bài báo được công bố trên tạp chí Phys Review Letters vào năm 2007, nhóm nghiên cứu tại Đại học Liên bang Pernambuco (Brazil) đã sử dụng điện để làm bay hơi các tấm silic nhỏ.
Kết quả họ tạo ra những quả cầu màu xanh, trắng, da cam, có kích thước bằng quả bóng bàn bay lơ lửng xung quanh tấm silic trong khoảng 8 giây. Các nhà nghiên cứu đề xuất giả thuyết cho rằng, sét hòn hình thành từ những cú sét đánh trên đất giàu silica (SiO2). Theo đó, silica bay hơi ngưng tụ thành các hạt nano và liên kết với nhau bằng điện tích. Nó phát sáng rực rỡ vì xảy ra phản ứng hóa học giữa silic và oxy trong không khí.
Tuy sét hòn chỉ được nhìn thấy trong khoảng thời gian 1,64 giây, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn đủ thời gian phân tích ánh sáng nó phát ra bằng máy đo quang phổ. Màu sắc của sét hòn chuyển dần từ màu tím sang da cam, trắng và cuối cùng là đỏ.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature vào năm 2016, nhà vật lý H.C.Wu tại Đại học Chiết Giang (Trung Quốc) đề xuất giả thuyết khác cho rằng, bức xạ vi sóng (sóng viba) hình thành khi sét đánh xuống mặt đất có thể nằm gọn trong một khối cầu plasma, tạo ra sét hòn.
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét