CÂU CHUYỆN LỊCH SỬ 50/i (Tàu chiến)
Sức mạnh Hải quân nhân dân Việt Nam 2015
Bầy "sói biển" Molniya mới của Hải quân Việt Nam sẽ được trang bị tên lửa Kalibr?
©
Sputnik/ Ministry of Defence of the Russian Federation
Hiện
nay, Hải quân Việt Nam không chỉ làm chủ hoàn toàn những con tàu tên
lửa tấn công nhanh hiện đại mà còn tự nhân bản được hàng loạt nhờ bàn
tay khối óc của những người lính thợ tài hoa của ngành công nghiệp quốc
phòng Việt Nam.
Hoàn thành 6 tàu tên lửa Molnia nội địa
Với việc chính thức đưa vào biên chế lực lượng Hải quân Việt Nam 2 tàu tên lửa tấn công nhanh "tia chớp" số hiệu 382 và 383 thuộc dự án 1241.8 cuối cùng trong loạt 6 tàu nội địa, Tổng công ty Ba Son đã ghi thêm dấu son trên con đường làm chủ kỹ thuật và công nghệ của ngành đóng tàu quân sự Việt Nam. Tất cả các tàu và kíp thủy thủ đều thực hành bắn tên lửa diệt mục tiêu, đảm bảo an toàn trong quá trình chạy thử, nghiệm thu kỹ thuật.
Theo Đại tá Phạm Ngọc Thiện, Tổng giám đốc Tổng công ty Ba Son:
Quan trọng là Ba Son đã làm chủ được công nghệ, nhất là công nghệ đóng tổng đoạn và tự động hóa công nghệ hàn ti-tan, những công đoạn khó nhất, góp phần rút ngắn thời gian thi công và đảm bảo chất lượng cao nhất cho từng con tàu.
Loạt tàu
tiếp theo sẽ mang tên lửa Kalibr?
Trong báo cáo thường niên 2016, Tập đoàn Vympel (Nga) có đề cập tới một thông tin đang chú ý là họ đang đàm phán với Việt Nam về việc đóng thêm loạt 4 tàu tên lửa Molniya tiếp theo tại nhà máy Ba Son. Trước đó, ngày 29/06/2015, Tập đoàn này cho biết hy vọng sớm ký hợp đồng để Việt Nam đóng thêm 4 tàu Molniya. Còn về phía Việt Nam, Báo QĐND số ra ngày 24/07/2015 đã khẳng định, qua việc nghiệm thu và bàn giao cho Quân chủng Hải quân các cặp tàu tên lửa hiện đại, những người thợ Ba Son tích lũy nhiều kinh nghiệm, tự tin tiếp tục đóng loạt tàu Molniya mới.
Gần đây nhất, tại Triển lãm LIMA-2017, ông Viktor Kladov Giám đốc Hợp tác quốc tế và Chính sách khu vực của Tập đoàn Nhà nước Rostec cho biết: "Tôi hy vọng việc đóng mới các tàu tên lửa tấn công nhanh của Việt Nam sẽ được tiếp nối, chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng".
Nếu Việt Nam tiếp tục đóng mới loạt tàu Molniya tiếp theo với cấu hình hiện đại hơn thì chính những kinh nghiệm và những thành tính đã đạt được của đội ngũ kỹ sư và thợ kỹ thuật Ba Son sẽ lại một lần nữa được tỏa sáng.
Việc các tàu này sẽ được trang bị tên lửa hành trình diệt hạm Kalibr là hoàn toàn có thể bởi chính Tổng giám đốc điều hành của Văn phòng thiết kế Trung ương Almaz đã khẳng định:
Các nhà bình luận quân sự quốc tế đánh giá rất cao tính năng kỹ —
chiến thuật của những con tàu tên lửa tấn công nhanh Molniya (Dự án
1241.8) mà Nga chuyển giao công nghệ chế tạo tại Việt Nam.
Những con tàu được mệnh danh là "tia chớp" này rất thích hợp với chiến thuật "sói bầy" trên biển bởi chúng sở hữu những tính năng vượt trội như nhỏ gọn, linh hoạt nhưng có tốc độ cao để đột kích nhanh, rút nhanh, mang được nhiều tên lửa (tới 16 quả tên lửa diệt hạm Kh-35 mỗi tàu). Chỉ cần một biên đội 2 chiếc tàu Molniya có thể tạo ra cơn mưa tên lửa diệt hạm với hàng chục quả đạn có quỹ đạo bay cực thấp, bám ngay trên đỉnh sóng lao vào đội hình tàu của đối phương, khiến hệ thống phòng thủ tên lửa của chúng không kịp phản ứng hoặc bị quá tải, không thể đánh chặn có hiệu quả.
Nay, nếu Hải quân Việt Nam có thêm các tàu tên lửa tấn công nhanh trang bị loại tên lửa Kalibr chắc chắn khả năng tác chiến của "bầy sói" sẽ được nâng lên cấp bội.
Thứ nhất, nếu trang bị tên lửa diệt hạm Kalibr, các tàu Molniya của Việt Nam đã sở hữu một trong những phiên bản của họ tên lửa Kalibr — tương lai của QĐ Nga, có tầm bắn xa và chính xác hơn, uy lực hủy diệt cũng lớn hơn. Nhờ khả năng phóng đạn từ xa nên khả năng bị phản đòn bởi tàu đối phương sẽ giảm đi đáng kể, nâng cao sức sống còn cho con tàu.
Thứ hai, khả năng phòng không trên những con tàu Molniya hiện tại chưa mạnh khi chúng chỉ được trang bị pháo bắn nhanh 30mm và tên lửa phòng không Igla khiến cho phạm vi phòng thủ và xác suất bắn hạ các mục tiêu bay chưa cao.
Do vậy, nếu loạt tàu tiếp theo được ưu tiên bổ sung hệ thống phòng không loại mới kiểu kết hợp pháo và tên lửa phòng không Pantsir-ME (Pantsir) phiên bản hải quân sẽ biến Molniya có sức mạnh công thủ toàn diện hơn.
Pantsir-ME mới đây đã được Nga hoàn tất thử nghiệm và khẳng định sẽ xuất khẩu nên nếu Việt Nam yêu cầu, nhiều khả năng phía bạn sẽ đồng ý trang bị.
Vẫn biết những thay đổi này sẽ dẫn tới việc thiết kế lại đáng kể cấu trúc của con tàu và chi phí sẽ khá lớn, nhưng chắc chắn sẽ "đáng đồng tiền bát gạo", giúp bầy sói Molniya vốn đã mạnh lại càng mạnh hơn, góp phần cùng các lực lượng tàu nổi, tàu ngầm, không quân bảo vệ vững chắc vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.
Nguồn: Thời Đại
Với việc chính thức đưa vào biên chế lực lượng Hải quân Việt Nam 2 tàu tên lửa tấn công nhanh "tia chớp" số hiệu 382 và 383 thuộc dự án 1241.8 cuối cùng trong loạt 6 tàu nội địa, Tổng công ty Ba Son đã ghi thêm dấu son trên con đường làm chủ kỹ thuật và công nghệ của ngành đóng tàu quân sự Việt Nam. Tất cả các tàu và kíp thủy thủ đều thực hành bắn tên lửa diệt mục tiêu, đảm bảo an toàn trong quá trình chạy thử, nghiệm thu kỹ thuật.
Theo Đại tá Phạm Ngọc Thiện, Tổng giám đốc Tổng công ty Ba Son:
"Việc triển khai đóng loạt tàu tên lửa
12418 là dự án trọng điểm của Bộ Quốc phòng. Đây là loại tàu chiến đấu
hiện đại có các tính năng vượt trội, độ phức tạp cao về kỹ thuật, công
nghệ".
Qua thực tế thi công đóng mới các tàu Molniya, đội ngũ kỹ sư, thợ kỹ
thuật của Ba Son đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm và có nhiều sáng
kiến, cải tiến kỹ thuật, tiết kiệm cho ngân sách nhà nước tới 300 tỷ
đồng.Quan trọng là Ba Son đã làm chủ được công nghệ, nhất là công nghệ đóng tổng đoạn và tự động hóa công nghệ hàn ti-tan, những công đoạn khó nhất, góp phần rút ngắn thời gian thi công và đảm bảo chất lượng cao nhất cho từng con tàu.
Loạt tàu
©
Ảnh: Trọng Thiết
Bộ đôi tàu tên lửa Molniya 1241.8 của Việt Nam tại Lễ thượng cờ tàu ngầm Kilo 636 186 - Đà Nẵng và 187 - Bà Rịa - Vũng Tàu
Trong báo cáo thường niên 2016, Tập đoàn Vympel (Nga) có đề cập tới một thông tin đang chú ý là họ đang đàm phán với Việt Nam về việc đóng thêm loạt 4 tàu tên lửa Molniya tiếp theo tại nhà máy Ba Son. Trước đó, ngày 29/06/2015, Tập đoàn này cho biết hy vọng sớm ký hợp đồng để Việt Nam đóng thêm 4 tàu Molniya. Còn về phía Việt Nam, Báo QĐND số ra ngày 24/07/2015 đã khẳng định, qua việc nghiệm thu và bàn giao cho Quân chủng Hải quân các cặp tàu tên lửa hiện đại, những người thợ Ba Son tích lũy nhiều kinh nghiệm, tự tin tiếp tục đóng loạt tàu Molniya mới.
Gần đây nhất, tại Triển lãm LIMA-2017, ông Viktor Kladov Giám đốc Hợp tác quốc tế và Chính sách khu vực của Tập đoàn Nhà nước Rostec cho biết: "Tôi hy vọng việc đóng mới các tàu tên lửa tấn công nhanh của Việt Nam sẽ được tiếp nối, chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng".
Nếu Việt Nam tiếp tục đóng mới loạt tàu Molniya tiếp theo với cấu hình hiện đại hơn thì chính những kinh nghiệm và những thành tính đã đạt được của đội ngũ kỹ sư và thợ kỹ thuật Ba Son sẽ lại một lần nữa được tỏa sáng.
Việc các tàu này sẽ được trang bị tên lửa hành trình diệt hạm Kalibr là hoàn toàn có thể bởi chính Tổng giám đốc điều hành của Văn phòng thiết kế Trung ương Almaz đã khẳng định:
"Việt Nam đang đóng các tàu tên lửa tấn công
nhanh thuộc dự án 1241.8 theo giấy phép và họ đã yêu cầu chúng tôi nâng
cấp bằng hệ thống vũ khí mới". Ngoài lựa chọn tên lửa diệt hạm Yakhont,
các tàu Molniya còn có thể được trang bị tên lửa Kalibr.
Tàu tên lửa tấn công nhanh Molniya (Dự án 1241.8) mang được 16 quả tên lửa diệt hạm Kh-35.
Những con tàu được mệnh danh là "tia chớp" này rất thích hợp với chiến thuật "sói bầy" trên biển bởi chúng sở hữu những tính năng vượt trội như nhỏ gọn, linh hoạt nhưng có tốc độ cao để đột kích nhanh, rút nhanh, mang được nhiều tên lửa (tới 16 quả tên lửa diệt hạm Kh-35 mỗi tàu). Chỉ cần một biên đội 2 chiếc tàu Molniya có thể tạo ra cơn mưa tên lửa diệt hạm với hàng chục quả đạn có quỹ đạo bay cực thấp, bám ngay trên đỉnh sóng lao vào đội hình tàu của đối phương, khiến hệ thống phòng thủ tên lửa của chúng không kịp phản ứng hoặc bị quá tải, không thể đánh chặn có hiệu quả.
Nay, nếu Hải quân Việt Nam có thêm các tàu tên lửa tấn công nhanh trang bị loại tên lửa Kalibr chắc chắn khả năng tác chiến của "bầy sói" sẽ được nâng lên cấp bội.
Thứ nhất, nếu trang bị tên lửa diệt hạm Kalibr, các tàu Molniya của Việt Nam đã sở hữu một trong những phiên bản của họ tên lửa Kalibr — tương lai của QĐ Nga, có tầm bắn xa và chính xác hơn, uy lực hủy diệt cũng lớn hơn. Nhờ khả năng phóng đạn từ xa nên khả năng bị phản đòn bởi tàu đối phương sẽ giảm đi đáng kể, nâng cao sức sống còn cho con tàu.
Thứ hai, khả năng phòng không trên những con tàu Molniya hiện tại chưa mạnh khi chúng chỉ được trang bị pháo bắn nhanh 30mm và tên lửa phòng không Igla khiến cho phạm vi phòng thủ và xác suất bắn hạ các mục tiêu bay chưa cao.
Do vậy, nếu loạt tàu tiếp theo được ưu tiên bổ sung hệ thống phòng không loại mới kiểu kết hợp pháo và tên lửa phòng không Pantsir-ME (Pantsir) phiên bản hải quân sẽ biến Molniya có sức mạnh công thủ toàn diện hơn.
Pantsir-ME mới đây đã được Nga hoàn tất thử nghiệm và khẳng định sẽ xuất khẩu nên nếu Việt Nam yêu cầu, nhiều khả năng phía bạn sẽ đồng ý trang bị.
Vẫn biết những thay đổi này sẽ dẫn tới việc thiết kế lại đáng kể cấu trúc của con tàu và chi phí sẽ khá lớn, nhưng chắc chắn sẽ "đáng đồng tiền bát gạo", giúp bầy sói Molniya vốn đã mạnh lại càng mạnh hơn, góp phần cùng các lực lượng tàu nổi, tàu ngầm, không quân bảo vệ vững chắc vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.
Nguồn: Thời Đại
Lực lượng tàu chiến Hải quân Việt Nam: Mới, hiện đại, mạnh
(Kiến Thức) - Lực lượng tàu chiến của Hải quân Nhân dân Việt Nam bao gồm
nhiều loại tàu hộ vệ, tàu tên lửa nhỏ, tàu ngầm có sức tấn công rất
lớn.
Nhằm
đáp ứng yêu cầu bảo vệ biển đảo trong tình hình mới, ngày càng phức tạp
với nhiều hoạt động tranh chấp lãnh hải hết sức ngang ngược, Hải quân Nhân dân Việt Nam trong những năm trở lại đây liên tục được đầu tư, trang bị nhiều loại tàu chiến mới, hiện đại. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Tuy các tàu chiến Việt Nam
có kích cỡ không quá lớn, chỉ khoảng trên dưới 2.000 tấn nhưng lại có
sức tiến công mãnh liệt, trang bị tên lửa chống hạm tốc độ cao. Đội hình
tàu chiến Việt Nam rất phù hợp với chiến lược chiến tranh phi đối xứng.
Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Theo
một số thống kê quốc tế mang tính tương đối, Việt Nam hiện có gần 100
tàu hải quân các loại gồm: tàu hộ vệ (frigate); tàu hộ tống (corvette);
tàu tên lửa tấn công nhanh (Missile Boat); tàu tuần tra (patrol ship);
tàu đổ bộ (Landing Ship); tàu quét mìn (minesweeper); tàu vận tải/hậu
cần… Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Tàu
chiến cỡ lớn hiện đại nhất mà Việt Nam đang có trong tay là cặp tàu hộ
vệ tên lửa 11661E Gepard 3.9 mang tên 011 Đinh Tiên Hoàng và 012 Lý Thái
Tổ. Trong 1-2 năm nữa, Việt Nam sẽ tiếp tục nhận từ Nga thêm một cặp
tàu Gepard 3.9 được hiện đại hóa vũ khí. Và trong tương lai gần, Việt
Nam có thể mua thêm 2 tàu nữa từ Nga. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Tàu
hộ vệ tên lửa Gepard 3.9 có lượng giãn nước 2.100 tấn, dài hơn 100m,
thủy thủ đoàn 100 người. Tàu được trang bị vũ khí hiện đại gồm: 8 tên
lửa chống hạm Uran-E; tổ hợp pháo – tên lửa phòng không Palma-SU; hai bệ
pháo CIWS AK-630; pháo hạm AK-176M. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Cặp
tàu Gepard 3.9 hiện thuộc biên chế Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân – đây
là lữ đoàn trang bị nhiều tàu chiến hiện đại nhất của Việt Nam. Nguồn
ảnh: Kênh QPVN
Các sĩ quan trẻ chỉ huy tàu Gepard 3.9 trên cabin. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Ngoài việc mua sắm các tàu hộ vệ tên lửa,
Hải quân Việt Namcũng đang chú trọng trang bị các tàu tấn công nhanh trang bị tên lửa. Thậm chí, chúng ta đã mua giấy phép để đóng 6 tàu tên lửa Project 12418 Molniya. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Hải quân Việt Namcũng đang chú trọng trang bị các tàu tấn công nhanh trang bị tên lửa. Thậm chí, chúng ta đã mua giấy phép để đóng 6 tàu tên lửa Project 12418 Molniya. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Các
tàu tên lửa Molniya có khả năng triển khai đến 16 tên lửa hành trình
chống hạm Uran-E. Mà cũng phải nhớ rằng, một quả Uran-E được đánh giá là
đủ sức vô hiệu hóa hoàn toàn một chiến hạm cỡ 5.000 tấn. Nguồn ảnh:
Kênh QPVN
Ngoài tàu Molniya, Việt Nam còn có các tàu tên lửa tấn công nhanh Project 1241RE, BPS-500, Osa-II. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Đặc biệt, Hải quân Việt Nam đã được đầu tư trang bị cả một lữ đoàn tàu ngầm hiện đại với 6 chiếc Kilo 636. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Đây
là một trong những loại tàu ngầm động cơ điện – diesel mạnh nhất thế
giới, sở hữu kho vũ khí vượt xa nhiều loại tàu ngầm phi hạt nhân của
Trung Quốc, của Đức. Tàu ngầm ngoài ngư lôi 533mm có khả năng bắn tên
lửa hành trình đối đất (300km), đối hải (220km). Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Trong
tương lai không xa, Hải quân Việt Nam có thể sẽ đầu tư mua sắm các loại
tàu đổ bộ mới phục vụ cho hoạt động hậu cần, chuyển quân trong các
chiến dịch bảo vệ biển, đảo đất nước. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Hiện
biên chế lữ đoàn tàu vận tải đổ bộ của Việt Nam chỉ có một số chiếc tàu
đổ bộ tăng cỡ nhỏ do Liên Xô cung cấp và một chiếc tàu đổ bộ thu giữ
được sau năm 1975 đến nay vẫn còn hoạt động. Nguồn ảnh: Kênh QPVN
Binh
chủng Hải quân Đánh bộ, Hải quân Nhân dân Việt Nam cũng đang được tích
cực đầu tư đổi mới về mặt trang bị vũ khí cá nhân và tương lai gần sẽ là
thay thế các vũ khí hạng nặng (xe thiết giáp, xe tăng đổ bộ). Theo hãng
thông tấn TASS của Nga, Việt Nam đang nghiên cứu mua pháo tự hành
Sprut-SD hoặc xe chiến đấu bộ binh BMP-3F trang bị cho hải quân đánh bộ.
Nguồn ảnh: Kênh QPVN
An Ninh
Hải quân Việt Nam từ “hạm đội muỗi” đến lực lượng đáng gờm
Một trong các quốc gia then chốt ở
khu vực lấy chính sách biển làm chỗ dựa là Việt Nam. Sự phát triển sức
mạnh hải quân của Việt Nam đã trở thành yếu tố quan
trọng trong “ván cờ lớn” của ba gã khổng lồ Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ,
chuyên gia Nga nhận định.
Tàu ngầm Kilo và trực thăng săn ngầm của hải quân Việt Nam
Tiềm năng xung đột được quy định một mặt bởi sự hiện diện của một số
lượng đáng kể các mối đe dọa phi nhà nước (khủng bố quốc tế, cướp biển,
buôn bán ma túy) và nội bộ quốc gia (bất ổn chính trị, các xung đột sắc
tộc, tôn giáo chưa được giải quyết), mặt khác bởi sự đối kháng giữa các
quốc gia, kể cả giữa một số quốc gia trong khu vực, lẫn các cường quốc
ngoài khu vực.
Yếu tố chủ chốt của nền chính trị khu vực ở Đông Nam Á là sự gia tăng mạnh vai trò của đại dương thế giới. Eo biển Malacca và Biển Đông ở mức độ đáng kể bảo đảm cho sự tăng trưởng kinh tế trong khu vực, nhưng chúng cũng tạo ra phần lớn các nguy cơ đối với an ninh quốc gia và quốc tế. Chính các tuyến đường biển quy định vai trò lớn mà các cường quốc ngoài khu vực là Ấn Độ, Nhật Bản và Mỹ đang có ở đây. Không có gì ngạc nhiên khi các quốc gia trong khu vực đều “đã quay ra hướng biển” và dành sự chú ý ngày càng lớn cho chính sách biển.
Một trong các quốc gia then chốt ở khu vực lấy chính sách biển làm chỗ dựa là Việt Nam. Để phát triển kinh tế và bảo đảm an ninh quốc gia của một nước 90 triệu dân, việc phát triển tiềm năng biển nói chung và hải quân nói riêng sẽ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất trong tương lai gần. Hơn nữa, sự phát triển sức mạnh hải quân của Việt Nam đã trở thành yếu tố quan trọng trong “ván cờ lớn” của ba gã khổng lồ Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ.
Yếu tố chủ chốt của nền chính trị khu vực ở Đông Nam Á là sự gia tăng mạnh vai trò của đại dương thế giới. Eo biển Malacca và Biển Đông ở mức độ đáng kể bảo đảm cho sự tăng trưởng kinh tế trong khu vực, nhưng chúng cũng tạo ra phần lớn các nguy cơ đối với an ninh quốc gia và quốc tế. Chính các tuyến đường biển quy định vai trò lớn mà các cường quốc ngoài khu vực là Ấn Độ, Nhật Bản và Mỹ đang có ở đây. Không có gì ngạc nhiên khi các quốc gia trong khu vực đều “đã quay ra hướng biển” và dành sự chú ý ngày càng lớn cho chính sách biển.
Một trong các quốc gia then chốt ở khu vực lấy chính sách biển làm chỗ dựa là Việt Nam. Để phát triển kinh tế và bảo đảm an ninh quốc gia của một nước 90 triệu dân, việc phát triển tiềm năng biển nói chung và hải quân nói riêng sẽ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất trong tương lai gần. Hơn nữa, sự phát triển sức mạnh hải quân của Việt Nam đã trở thành yếu tố quan trọng trong “ván cờ lớn” của ba gã khổng lồ Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ.
 |
Hai tàu chiến uy lực nhất của Hải quân Việt Nam hiện nay
HQ-011 Đinh Tiên Hoàng và HQ-012 Lý Thái Tổ huấn luyện trên biển |
Về truyền thống, Việt Nam xưa nay
vốn dĩ vẫn là quốc gia hải quân yếu và sự yếu kém này đã không chỉ một
lần ảnh hưởng tai hại đối với an ninh quốc gia của Việt Nam. Thời chiến
tranh của Mỹ ở Việt Nam, ưu thế trên biển hiển nhiên đã cho phép Mỹ tự
do tiến hành chuyển quân và tấn công bờ biển miền Bắc Việt Nam. Năm
1974, sau một cuộc va chạm nhỏ giữa các tàu chiến của Nam Việt Nam và
Trung Quốc, Trung Quốc đã dùng vũ lực thiết lập quyền kiểm soát đối với
quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Trong cuộc chiến tranh Trung-Việt năm 1979, Việt Nam đã thể hiện được sức mạnh của lực lượng vũ trang của mình ở trên bộ và sự yếu kém trên biển, điều đó đã được bù đắp bởi sự hiện diện của một binh đoàn tàu chiến lớn của Liên Xô. Các chiến hạm Liên Xô đã bảo đảm nhiệm vụ bảo vệ bờ biển Việt Nam, giao thông vận tải của Việt Nam, cũng như kiềm chế hạm đội Trung Quốc. Các tàu Liên Xô cũng đã đóng vai trò lớn trong việc ngăn chặn Mỹ can thiệp vào cuộc chiến khi Mỹ duy trì sự hiện diện của cụm tàu sân bay do tàu sân bay Constellation dẫn đầu ở gần bờ biển Việt Nam trong 3 tháng.
Một trong những kết quả của cuộc chiến Trung-Việt là việc Hà Nội và Moskva ký kết hiệp định thành lập trạm bảo đảm vật chất-kỹ thuật của Hải quân Liên Xô ở Cam Ranh, căn cứ hải quân lớn nhất của Liên Xô ở nước ngoài. Tuy nhiên, năm 1988, hạm đội Liên Xô đã không thể trợ giúp Việt Nam trong cuộc va chạm mới giữa các tàu chiến Việt Nam và Trung Quốc ở bãi đá Gạc Ma, trong đó Việt Nam lại thất bại và Trung Quốc kiểm soát được một bộ phận các đảo của quần đảo Trường Sa.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Việt Nam đã có cách nhìn khác về sự cần thiết phát triển chính sách biển. Tấm gương điển hình đối với Việt Nam là trường hợp Singapore, quốc gia đã từ một mảnh đất nhỏ ở cực nam eo biển Malacca trở thành một trong những nước dẫn đầu thế giới về GDP trên đầu người nhờ phát triển hạ tầng cảng biển và thương mại đường biển.
Khác với Singapore, Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia, Việt Nam có hạ tầng cảng biển yếu kém. Ba hải cảng lớn nhất của Việt Nam là Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đà Nẵng thua xa Hongkong, Tanjung Pelepas và Port Klang của Malaysia, Laem Chabang của Thái Lan về doanh thu và chất lượng dịch vụ. Sự tụt hậu này có tác động tiêu cực tới khả năng cạnh tranh của kinh tế Việt Nam và cản trở việc phát triển khai thác dầu mỏ và các tài nguyên khác.
Năm 1999, Chính phủ Việt Nam đã công bố chương trình 10 năm phát triển hạ tầng cảng biển và nó đã chỉ được thực hiện một phần. Mặc dù vậy, Việt Nam đã tìm được một đồng minh chiến lược là đối tác lâu đời Ấn Độ, quốc gia từ thập niên 1990 đã phát triển học thuyết “Hướng đông” và đang muốn bám trụ ở Đông Nam Á. Mùa thu năm 2011, tập đoàn dầu khí Videsh của Ấn Độ và PetroVietnam của Việt Nam đã ký hợp đồng đối tác 3 năm trong lĩnh vực thăm dò, khai thác các mỏ dầu khí ở Biển Đông.
Việc củng cố quan hệ giữa Hà Nội và New Delhi đã làm cho quan hệ Việt-Trung căng thẳng hơn. Tờ báo China Energy News của Trung Quốc đã đăng bài kêu gọi Ấn Độ và Việt Nam hủy hợp đồng dầu khí này và đe dọa không cho thực hiện hợp đồng.
Trong cuộc chiến tranh Trung-Việt năm 1979, Việt Nam đã thể hiện được sức mạnh của lực lượng vũ trang của mình ở trên bộ và sự yếu kém trên biển, điều đó đã được bù đắp bởi sự hiện diện của một binh đoàn tàu chiến lớn của Liên Xô. Các chiến hạm Liên Xô đã bảo đảm nhiệm vụ bảo vệ bờ biển Việt Nam, giao thông vận tải của Việt Nam, cũng như kiềm chế hạm đội Trung Quốc. Các tàu Liên Xô cũng đã đóng vai trò lớn trong việc ngăn chặn Mỹ can thiệp vào cuộc chiến khi Mỹ duy trì sự hiện diện của cụm tàu sân bay do tàu sân bay Constellation dẫn đầu ở gần bờ biển Việt Nam trong 3 tháng.
Một trong những kết quả của cuộc chiến Trung-Việt là việc Hà Nội và Moskva ký kết hiệp định thành lập trạm bảo đảm vật chất-kỹ thuật của Hải quân Liên Xô ở Cam Ranh, căn cứ hải quân lớn nhất của Liên Xô ở nước ngoài. Tuy nhiên, năm 1988, hạm đội Liên Xô đã không thể trợ giúp Việt Nam trong cuộc va chạm mới giữa các tàu chiến Việt Nam và Trung Quốc ở bãi đá Gạc Ma, trong đó Việt Nam lại thất bại và Trung Quốc kiểm soát được một bộ phận các đảo của quần đảo Trường Sa.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Việt Nam đã có cách nhìn khác về sự cần thiết phát triển chính sách biển. Tấm gương điển hình đối với Việt Nam là trường hợp Singapore, quốc gia đã từ một mảnh đất nhỏ ở cực nam eo biển Malacca trở thành một trong những nước dẫn đầu thế giới về GDP trên đầu người nhờ phát triển hạ tầng cảng biển và thương mại đường biển.
Khác với Singapore, Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia, Việt Nam có hạ tầng cảng biển yếu kém. Ba hải cảng lớn nhất của Việt Nam là Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đà Nẵng thua xa Hongkong, Tanjung Pelepas và Port Klang của Malaysia, Laem Chabang của Thái Lan về doanh thu và chất lượng dịch vụ. Sự tụt hậu này có tác động tiêu cực tới khả năng cạnh tranh của kinh tế Việt Nam và cản trở việc phát triển khai thác dầu mỏ và các tài nguyên khác.
Năm 1999, Chính phủ Việt Nam đã công bố chương trình 10 năm phát triển hạ tầng cảng biển và nó đã chỉ được thực hiện một phần. Mặc dù vậy, Việt Nam đã tìm được một đồng minh chiến lược là đối tác lâu đời Ấn Độ, quốc gia từ thập niên 1990 đã phát triển học thuyết “Hướng đông” và đang muốn bám trụ ở Đông Nam Á. Mùa thu năm 2011, tập đoàn dầu khí Videsh của Ấn Độ và PetroVietnam của Việt Nam đã ký hợp đồng đối tác 3 năm trong lĩnh vực thăm dò, khai thác các mỏ dầu khí ở Biển Đông.
Việc củng cố quan hệ giữa Hà Nội và New Delhi đã làm cho quan hệ Việt-Trung căng thẳng hơn. Tờ báo China Energy News của Trung Quốc đã đăng bài kêu gọi Ấn Độ và Việt Nam hủy hợp đồng dầu khí này và đe dọa không cho thực hiện hợp đồng.
Mối đe dọa thường trực
Mặc dù cả hai nước đều có chung ý thức hệ, Trung Quốc vẫn là mối đe dọa chủ yếu đối với an ninh quốc gia của Việt Nam. Sau hơn 30 năm đối đầu, sự căng thẳng trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Hà Nội ở Biển Đông đang gia tăng. Các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với phần lớn Biển Đông, các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa khiến cho Việt Nam ngày càng bất bình.
Ấn Độ cảm thấy ngày càng tự tin ở Đông Nam Á và vì Việt Nam họ sẵn sàng chấp nhận sự gia tăng căng thẳng nhất định trong quan hệ với Trung Quốc.
Một đối tác khác của Việt Nam trong cuộc đối đầu với các tham vọng của Trung Quốc trong khu vực là Mỹ. Sau khi Liên Xô tan vỡ, Hà Nội và Washington đã chủ trương vượt qua sự thù địch do chiến tranh để lại. Năm 2000, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã thăm Việt Nam lần đầu tiên sau chiến tranh. Năm 2010 và 2011, Mỹ và Việt Nam đã tiến hành đợt huấn luyện hải quân chung mà lập tức bị giới lãnh đạo quân sự Trung Quốc gọi là “không phù hợp”.
Mặc dù cả hai nước đều có chung ý thức hệ, Trung Quốc vẫn là mối đe dọa chủ yếu đối với an ninh quốc gia của Việt Nam. Sau hơn 30 năm đối đầu, sự căng thẳng trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Hà Nội ở Biển Đông đang gia tăng. Các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với phần lớn Biển Đông, các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa khiến cho Việt Nam ngày càng bất bình.
Ấn Độ cảm thấy ngày càng tự tin ở Đông Nam Á và vì Việt Nam họ sẵn sàng chấp nhận sự gia tăng căng thẳng nhất định trong quan hệ với Trung Quốc.
Một đối tác khác của Việt Nam trong cuộc đối đầu với các tham vọng của Trung Quốc trong khu vực là Mỹ. Sau khi Liên Xô tan vỡ, Hà Nội và Washington đã chủ trương vượt qua sự thù địch do chiến tranh để lại. Năm 2000, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã thăm Việt Nam lần đầu tiên sau chiến tranh. Năm 2010 và 2011, Mỹ và Việt Nam đã tiến hành đợt huấn luyện hải quân chung mà lập tức bị giới lãnh đạo quân sự Trung Quốc gọi là “không phù hợp”.
Ban lãnh đạo Việt Nam nhận thức được rằng, Việt Nam không thể
tham gia cuộc chạy đua vũ khí hải quân thực sự với Trung Quốc. Tuy
nhiên, kinh nghiệm các cuộc xung đột trước đó cho thấy rằng, để bảo vệ
các lợi ích quốc gia của mình, Việt Nam phải có tiềm lực hải quân đủ
mạnh. Trong những năm đầu 2000, Hà Nội chủ trương xây dựng một hạm đội
ven bờ hiện đại và có khả năng chiến đấu cao. Đối tác chính của Việt Nam
trong lĩnh vực này là Nga và ở mức độ thấp hơn là Ấn Độ.
Theo cách tiếp cận của Việt Nam, hạm đội là dùng để bảo vệ lãnh thổ ven bờ và vùng đặc quyền kinh tế của mình. Việt Nam không cố gắng thiết lập ưu thế trên biển một khi xảy ra xung đột với Trung Quốc, nhưng dự định có được khả năng gây tổn thất đủ lớn cho đối phương và ngăn chặn Trung Quốc thi hành chính sách việc đã rồi. Đây sẽ là yếu tố kiềm chế quan trọng trong quan hệ Trung-Việt.
Ngoài đối phó với Trung Quốc, hạm đội Việt Nam phải có khả năng đối phó với các mối đe dọa trên biển phi truyền thống (buôn lậu, hải tặc, buôn bán ma túy…), cũng như sẵn sàng cho một cuộc xung đột ít có khả năng xảy ra song không thể loại trừ với một nước khác.
Theo các nhiệm vụ chính trị và quân sự được giao, Hải quân Việt Nam trong một thời gian dài thực tế chỉ là “hạm đội muỗi” với toàn tàu nhỏ, nay hướng đến thành lập một hạm đội tàu ngầm hùng mạnh, đóng các tàu hộ vệ hạng nhẹ và tàu tuần tra hiện đại, cũng như các tàu xuồng trang bị pháo-tên lửa.
Tàu ngầm thông thường
Theo cách tiếp cận của Việt Nam, hạm đội là dùng để bảo vệ lãnh thổ ven bờ và vùng đặc quyền kinh tế của mình. Việt Nam không cố gắng thiết lập ưu thế trên biển một khi xảy ra xung đột với Trung Quốc, nhưng dự định có được khả năng gây tổn thất đủ lớn cho đối phương và ngăn chặn Trung Quốc thi hành chính sách việc đã rồi. Đây sẽ là yếu tố kiềm chế quan trọng trong quan hệ Trung-Việt.
Ngoài đối phó với Trung Quốc, hạm đội Việt Nam phải có khả năng đối phó với các mối đe dọa trên biển phi truyền thống (buôn lậu, hải tặc, buôn bán ma túy…), cũng như sẵn sàng cho một cuộc xung đột ít có khả năng xảy ra song không thể loại trừ với một nước khác.
Theo các nhiệm vụ chính trị và quân sự được giao, Hải quân Việt Nam trong một thời gian dài thực tế chỉ là “hạm đội muỗi” với toàn tàu nhỏ, nay hướng đến thành lập một hạm đội tàu ngầm hùng mạnh, đóng các tàu hộ vệ hạng nhẹ và tàu tuần tra hiện đại, cũng như các tàu xuồng trang bị pháo-tên lửa.
 |
Tàu ngầm Projekt 636 Varshavyanka
|
Dự án lớn nhất mà Việt Nam đang thực hiện trong lĩnh
vực xây dựng hải quân là việc mua sắm từ Nga 6 tàu ngầm thông thường
Projekt 636 Kilo.
Hợp đồng này được ký năm 2009, trị giá 1,8 tỷ USD, tàu ngầm đầu tiên đã được khởi đóng tại Admiralteiskye Verfi ở St. Petersburg vào tháng 8/2010. Nga cũng sẽ hỗ trợ xây dựng căn cứ tàu ngầm và hạ tầng đi kèm tại Việt Nam. Chi phí xây dựng căn cứ ước 1,5-2,1 tỷ USD.
Các tàu ngầm thông thường hiện đại được trang bị tên lửa chống hạm (các tàu ngầm Việt Nam nhiều khả năng sẽ được trang bị hệ thống tên lửa Club-S), là một trong những chủng loại vũ khí trang bị hải quân tối ưu nhất xét từ giác độ hệ số chi phí/hiệu quả.
Khi cần, Việt Nam sẽ có thể bảo đảm sự hiện diện thường xuyên của một số tàu ngầm ở ngoài khơi, điều này sẽ cho phép trong trường hợp xung đột tranh giành ưu thế cục bộ trên biển của Trung Quốc trong một thời gian nhất định.
Ấn Độ với hải quân sở hữu 10 tàu ngầm thông thường do Nga đóng cũng sẽ giúp đỡ Việt Nam khai thác tàu ngầm Nga và đào tạo các thủy thủ đoàn. Cũng cần lưu ý rằng, Hải quân Việt Nam còn có trong biên chế 2 tàu ngầm siêu nhỏ lớp Yugo mua từ CHDCND Triều Tiên vào năm 1997 (hiện có nhiều thông tin nước ngoài cho rằng Việt Nam đang có kế hoạch trang bị một đội tàu ngầm mini hiện đại không phải hàng của Nga).
Hợp đồng này được ký năm 2009, trị giá 1,8 tỷ USD, tàu ngầm đầu tiên đã được khởi đóng tại Admiralteiskye Verfi ở St. Petersburg vào tháng 8/2010. Nga cũng sẽ hỗ trợ xây dựng căn cứ tàu ngầm và hạ tầng đi kèm tại Việt Nam. Chi phí xây dựng căn cứ ước 1,5-2,1 tỷ USD.
Các tàu ngầm thông thường hiện đại được trang bị tên lửa chống hạm (các tàu ngầm Việt Nam nhiều khả năng sẽ được trang bị hệ thống tên lửa Club-S), là một trong những chủng loại vũ khí trang bị hải quân tối ưu nhất xét từ giác độ hệ số chi phí/hiệu quả.
Khi cần, Việt Nam sẽ có thể bảo đảm sự hiện diện thường xuyên của một số tàu ngầm ở ngoài khơi, điều này sẽ cho phép trong trường hợp xung đột tranh giành ưu thế cục bộ trên biển của Trung Quốc trong một thời gian nhất định.
Ấn Độ với hải quân sở hữu 10 tàu ngầm thông thường do Nga đóng cũng sẽ giúp đỡ Việt Nam khai thác tàu ngầm Nga và đào tạo các thủy thủ đoàn. Cũng cần lưu ý rằng, Hải quân Việt Nam còn có trong biên chế 2 tàu ngầm siêu nhỏ lớp Yugo mua từ CHDCND Triều Tiên vào năm 1997 (hiện có nhiều thông tin nước ngoài cho rằng Việt Nam đang có kế hoạch trang bị một đội tàu ngầm mini hiện đại không phải hàng của Nga).
Tàu chiến biển xa
Thành phần quan trọng thứ hai của hạm đội đổi mới Việt Nam là các tàu chiến lớp corvette hạng nặng/frigate hạng nhẹ. Năm 2011, Nga đã chuyển giao cho Việt Nam 2 tàu hộ vệ lớp Projekt 11661E Gepard 3.9 đóng tại Nhà máy Zelenodolsk mang tên A.M. Gorky theo thiết kế của Viện thiết kế Zelenodolsk (ZPKB). Hợp đồng này trị giá 350 triệu USD được ký vào năm 2006.
Các chiến hạm này trong biên chế Hải quân Việt Nam được đặt tên lửa HQ-011 Đinh Tiên Hoàng và HQ-012 Lý Thái Tổ, có lượng giãn nước 2.100 tấn và tốc độ tối đa đến 27 hải lý/h. Vũ khí chính của tàu là hệ thống tên lửa chống hạm Uran-E với cơ số đạn gồm 8 quả tên lửa chống hạm Kh-35E.
Thành phần quan trọng thứ hai của hạm đội đổi mới Việt Nam là các tàu chiến lớp corvette hạng nặng/frigate hạng nhẹ. Năm 2011, Nga đã chuyển giao cho Việt Nam 2 tàu hộ vệ lớp Projekt 11661E Gepard 3.9 đóng tại Nhà máy Zelenodolsk mang tên A.M. Gorky theo thiết kế của Viện thiết kế Zelenodolsk (ZPKB). Hợp đồng này trị giá 350 triệu USD được ký vào năm 2006.
Các chiến hạm này trong biên chế Hải quân Việt Nam được đặt tên lửa HQ-011 Đinh Tiên Hoàng và HQ-012 Lý Thái Tổ, có lượng giãn nước 2.100 tấn và tốc độ tối đa đến 27 hải lý/h. Vũ khí chính của tàu là hệ thống tên lửa chống hạm Uran-E với cơ số đạn gồm 8 quả tên lửa chống hạm Kh-35E.
 |
Chiến hạm HQ-011 Đinh Tiên Hoàng
|
Sau khi nhận được 2 tàu Gepard đầu tiên, Việt Nam đã
chuyển điều khoản phụ của hợp đồng thành hợp đồng cứng, đóng thêm một số
tàu loại này. Khác với 2 tàu đầu tiên, các tàu này sẽ có vũ khí chống
ngầm mạnh hơn.
Mùa thu năm 2011, có tin Việt Nam đang đàm phán với công ty Damen Schelde Naval Shipbuilding của Hà Lan về khả năng mua sắm 4 chiến hạm lớp SIGMA, loại tàu đang được đóng cho Indonesia và Morocco. Lớp tàu này có một số biến thể với lượng giãn nước từ 1.700-2.400 tấn.
Mùa thu năm 2011, có tin Việt Nam đang đàm phán với công ty Damen Schelde Naval Shipbuilding của Hà Lan về khả năng mua sắm 4 chiến hạm lớp SIGMA, loại tàu đang được đóng cho Indonesia và Morocco. Lớp tàu này có một số biến thể với lượng giãn nước từ 1.700-2.400 tấn.
 |
| Tàu hộ tống lớp SIGMA |
Xét về tính năng và vũ khí, các tàu lớp SIGMA tương
đương với Gepard của Nga, nhưng có giá cao hơn: tùy thuộc biến thể cụ
thể, Việt Nam sẽ phải trả cho các tàu này 230-400 triệu USD/chiếc. Nếu
hợp đồng sẽ được ký kết thì 2 tàu SIGMA đầu tiên dự định đóng ở Hà Lan, 2
tàu còn lại đóng tại Việt Nam.
Nhiều chuyên giá đánh giá khá thấp tiềm lực chiến đấu của các tàu Geparad và SIGMA khi chê trách các hệ thống chống ngầm và phòng không là yếu. Được đánh giá ngược lại lớp tàu corvette hạng nặng/frigate hạng nhẹ là các tàu ngầm thông thường và tàu xuồng tên lửa cỡ nhỏ. Tuy nhiên, các tàu chiến nổi biển xa cũng có hàng loạt ưu thế mà người ta thường không chú ý.
Nhiều chuyên giá đánh giá khá thấp tiềm lực chiến đấu của các tàu Geparad và SIGMA khi chê trách các hệ thống chống ngầm và phòng không là yếu. Được đánh giá ngược lại lớp tàu corvette hạng nặng/frigate hạng nhẹ là các tàu ngầm thông thường và tàu xuồng tên lửa cỡ nhỏ. Tuy nhiên, các tàu chiến nổi biển xa cũng có hàng loạt ưu thế mà người ta thường không chú ý.
 |
HQ-012 Lý Thái Tổ
|
Khác với các tàu xuồng tên lửa nhỏ, các tàu như
Gepard của Nga có khả năng tiến hành tuần tra khá lâu ở khoảng cách khá
xa bờ biển Việt Nam. Có trong tay 4-8 tàu chiến loại này, Việt Nam có
khả năng bảo đảm sự hiện diện của 1-3 tàu ở Biển Đông. Kinh nghiệm đụng
độ với hạm đội Trung Quốc năm 1974 và 1988 đã cho thấy rằng, các cuộc va
chạm hải quân quy mô nhỏ có thể có những hậu quả chính trị lâu dài. Sự
hạn chế về thời gian, lực lượng tham gia và tổn thất của cả hai phía của
các cuộc đụng độ đó đã cho phép Trung Quốc thực thi thành công chính
sách “việc đã rồi” mà không thèm chú ý đến cộng đồng quốc tế.
Việc Việt Nam sở hữu các tàu chiến biển xa hiện đại, được trang bị hệ thống tên lửa chống hạm uy lực mạnh làm tăng mạnh rủi ro đối với hạm đội Trung Quốc và làm giảm xác suất tiến hành một chiến dịch chóng vánh hiệu quả theo kịch bản năm 1974 và 1988. Hơn nữa, khác với tàu ngầm, các tàu chiến mặt nước là biểu hiện dễ thấy nhất của sức mạnh hải quân của quốc gia.
Các tàu ngầm có khả năng đóng vai trò then chốt trong trường hợp nổ ra xung đột, nhưng không phải là công cụ hiệu quả để ngăn chặn nó. Ta nên nhớ lại cuộc khủng hoảng năm 1977 xung quanh quần đảo Falklands/Malvinas, khi mà sự hiện diện của một tàu ngầm nguyên tử Anh đã không giúp gì nhiều trong việc kiềm chế xung đột và đã không thể ngăn chặn cuộc chiến tranh năm 1982.
Ngoài ra, đối với Việt Nam, các chiến hạm mặt nước cỡ lớn là công cụ ngoại giao hải quân và phô trương sức mạnh quốc gia, cũng như là biểu tượng dễ thấy của uy thế quốc gia phục vụ tuyên truyền đối nội.
Hiện tại, Hải quân Việt Nam còn sở hữu 5 tàu hộ vệ lạc hậu Projekt 159 (3 tàu 159А và 2 tàu 159АE, HQ-09/11/13/15/17) mà Liên Xô chuyển giao trong thập niên 1960-1970. Các tàu này sắp tới chắc chắn sẽ bị loại khỏi biên chế hạm đội Việt Nam.
Việc Việt Nam sở hữu các tàu chiến biển xa hiện đại, được trang bị hệ thống tên lửa chống hạm uy lực mạnh làm tăng mạnh rủi ro đối với hạm đội Trung Quốc và làm giảm xác suất tiến hành một chiến dịch chóng vánh hiệu quả theo kịch bản năm 1974 và 1988. Hơn nữa, khác với tàu ngầm, các tàu chiến mặt nước là biểu hiện dễ thấy nhất của sức mạnh hải quân của quốc gia.
Các tàu ngầm có khả năng đóng vai trò then chốt trong trường hợp nổ ra xung đột, nhưng không phải là công cụ hiệu quả để ngăn chặn nó. Ta nên nhớ lại cuộc khủng hoảng năm 1977 xung quanh quần đảo Falklands/Malvinas, khi mà sự hiện diện của một tàu ngầm nguyên tử Anh đã không giúp gì nhiều trong việc kiềm chế xung đột và đã không thể ngăn chặn cuộc chiến tranh năm 1982.
Ngoài ra, đối với Việt Nam, các chiến hạm mặt nước cỡ lớn là công cụ ngoại giao hải quân và phô trương sức mạnh quốc gia, cũng như là biểu tượng dễ thấy của uy thế quốc gia phục vụ tuyên truyền đối nội.
Hiện tại, Hải quân Việt Nam còn sở hữu 5 tàu hộ vệ lạc hậu Projekt 159 (3 tàu 159А và 2 tàu 159АE, HQ-09/11/13/15/17) mà Liên Xô chuyển giao trong thập niên 1960-1970. Các tàu này sắp tới chắc chắn sẽ bị loại khỏi biên chế hạm đội Việt Nam.
 |
Hệ thống tên lửa bờ biển K-300P Bastion-P
|
Các tàu ven bờ và các hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển
Nền tảng của hạm đội Việt Nam là các tàu xuồng tên lửa cỡ nhỏ do Liên Xô và Nga đóng. Trong những năm 1990-đầu những năm 2000, Hải quân Việt Nam đã mua của Nga 6 tàu tên lửa Projekt 1241RE (HQ-371-374/377/378), mỗi tàu mang 4 tên lửa chống hạm P-20M. Giá rẻ, khai thác đơn giản và sức mạnh hỏa lực cao của các tàu tên lửa Nga này đã tạo điều kiện cho việc ký kết vào năm 2005 hợp đồng lớn cung cấp 12 tàu tên lửa Projekt 1241.8. Hợp đồng này ước trị giá khoảng 1 tỷ USD.
Hai tàu đầu tiên (HQ-375/336) được đóng tại Nhà máy đóng tàu Vympel ở Rybinsk, Nga và được chuyển giao cho Hải quân Việt Nam vào năm 2007-2008. Từ năm 2010, Việt Nam đã bắt đầu đóng theo giấy phép một loạt 10 tàu loại này. Projekt 1241.8 có sức mạnh hỏa lực tăng mạnh so với các tàu Projekt 1241RE. Thay cho 4 tên lửa chống hạm P-20, Projekt 1241.8 được lắp 16 tên lửa chống hạm Kh-35.
Nền tảng của hạm đội Việt Nam là các tàu xuồng tên lửa cỡ nhỏ do Liên Xô và Nga đóng. Trong những năm 1990-đầu những năm 2000, Hải quân Việt Nam đã mua của Nga 6 tàu tên lửa Projekt 1241RE (HQ-371-374/377/378), mỗi tàu mang 4 tên lửa chống hạm P-20M. Giá rẻ, khai thác đơn giản và sức mạnh hỏa lực cao của các tàu tên lửa Nga này đã tạo điều kiện cho việc ký kết vào năm 2005 hợp đồng lớn cung cấp 12 tàu tên lửa Projekt 1241.8. Hợp đồng này ước trị giá khoảng 1 tỷ USD.
Hai tàu đầu tiên (HQ-375/336) được đóng tại Nhà máy đóng tàu Vympel ở Rybinsk, Nga và được chuyển giao cho Hải quân Việt Nam vào năm 2007-2008. Từ năm 2010, Việt Nam đã bắt đầu đóng theo giấy phép một loạt 10 tàu loại này. Projekt 1241.8 có sức mạnh hỏa lực tăng mạnh so với các tàu Projekt 1241RE. Thay cho 4 tên lửa chống hạm P-20, Projekt 1241.8 được lắp 16 tên lửa chống hạm Kh-35.
 |
| Tàu tên lửa Molnya Projekt 1241.8 của Hải quân Việt Nam |
Các tên lửa chống hạm Kh-35 của Nga là nền tảng tiềm
lực chiến đấu của Hải quân Việt Nam. Loại tên lửa dưới âm nhỏ này có tầm
bắn 130 km, còn biến thể hiện đại hơn là Kh-35UE có tầm bắn 260 km. Tên
lửa chống hạm Kh-35 cho phép tác chiến hiệu quả chống các tàu chiến mặt
nước có lượng giãn nước đến 5.000 tấn và các tàu hỗ trợ có lượng giãn
nước đến 10.000 tấn của đối phương.
Năm 2004-2008, Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật (KTRV) của Nga đã cung cấp cho Việt Nam 120 quả tên lửa chống hạm Kh-35E. Tháng 10/2010, Nga và Việt Nam đã ký hiệp định liên chính phủ về việc hợp tác phát triển và sản xuất hệ thống tên lửa Uran-EV trang bị tên lửa chống hạm Kh-35EV phục vụ riêng cho nhu cầu của hạm đội Việt Nam.
Năm 2004-2008, Tập đoàn Vũ khí tên lửa chiến thuật (KTRV) của Nga đã cung cấp cho Việt Nam 120 quả tên lửa chống hạm Kh-35E. Tháng 10/2010, Nga và Việt Nam đã ký hiệp định liên chính phủ về việc hợp tác phát triển và sản xuất hệ thống tên lửa Uran-EV trang bị tên lửa chống hạm Kh-35EV phục vụ riêng cho nhu cầu của hạm đội Việt Nam.
 |
Bệ phóng tên lửa chống hạm Kh-35E / Uran-E trên tàu hộ vệ tên lửa HQ-012 Lý Thái Tổ
|
Cần lưu ý đến một thành phần quan trọng nữa của Hải
quân Việt Nam - đó là các hệ thống tên lửa bờ biển cơ động K-300P
Bastion-P trang bị tên lửa chống hạm siêu âm hạng nặng Yakhont có tầm
bắn đến 300 km do Tập đoàn công nghiệp quốc phòng NPO Mashinostroernia
phát triển.
Hợp đồng cung cấp 2 hệ thống Bastion-P trị giá gần 300 triệu USD đã được ký vào năm 2005 và hoàn thành vào năm 2010-2011. Có khả năng Nga sẽ bán thêm cho Việt Nam các hệ thống tên lửa bờ biển cơ động.
Hợp đồng cung cấp 2 hệ thống Bastion-P trị giá gần 300 triệu USD đã được ký vào năm 2005 và hoàn thành vào năm 2010-2011. Có khả năng Nga sẽ bán thêm cho Việt Nam các hệ thống tên lửa bờ biển cơ động.
 |
| K-300P Bastion-P |
Trong thành phần của hệ thống tên lửa bờ biển cơ động
K-300P gồm có 4 xe bệ phóng lắp trên khung gầm xe MZKT-7930 (mỗi bệ
phóng mang 2 tên lửa), 1 xe chỉ huy chiến đấu, các xe tiếp đạn. Bản thân
các tên lửa được cất giữ trong các ống phóng kín, tạo điều kiện thuận
lợi cho khai thác và tăng hạn sử dụng cho tên lửa chống hạm. K-300P có
thể được tăng cường hệ thống phát hiện tầm xa ngoài đường chân trời và
bám mục tiêu mặt nước Monolit-B triển khai trên bờ biển hoặc hệ thống
chỉ thị mục tiêu lắp trên trực thăng.
Các tàu tuần tra và tàu pháo
Năm 1999-2001, Việt Nam đã tiến hành đóng 2 tàu tuần tra PS-500 (HQ-381/383) theo thiết kế của Viện thiết kế phương Bắc (SPKB) có lượng giãn nước gần 500 tấn. Các tàu lớp này có vũ khí tên lửa và pháo mạnh (tên lửa chống hạm Kh-35, các ụ pháo 76 mm và 30 mm) và có tính năng đi biển cao nhờ 2 ống dẫn tiến phụt nước mạnh và hình dáng thân kiểu chữ V sâu.
Việt Nam đang hoàn tất dự án đóng 6 tàu tuần tra Projekt 10412 Svetlyak do Viện thiết kế hải quân trung ương Almaz của Nga thiết kế. Các tàu nhỏ này có lượng giãn nước gần 400 tấn, dùng để thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ bờ biển và không được trang bị vũ khí tên lửa mạnh. Hai tàu đầu tiên (HQ-261/263)đã đóng xong năm 2002, 2 chiếc tiếp theo (HQ-264/265) hoàn thành vào năm 2011. Cặp tàu thứ ba đang đóng hoàn thiện tại Vladivostok, Nga và sẽ được chuyển giao cho Việt Nam trong năm 2012. Chi phí đóng 6 tàu này là gần 110 triệu USD
Năm 1999-2001, Việt Nam đã tiến hành đóng 2 tàu tuần tra PS-500 (HQ-381/383) theo thiết kế của Viện thiết kế phương Bắc (SPKB) có lượng giãn nước gần 500 tấn. Các tàu lớp này có vũ khí tên lửa và pháo mạnh (tên lửa chống hạm Kh-35, các ụ pháo 76 mm và 30 mm) và có tính năng đi biển cao nhờ 2 ống dẫn tiến phụt nước mạnh và hình dáng thân kiểu chữ V sâu.
Việt Nam đang hoàn tất dự án đóng 6 tàu tuần tra Projekt 10412 Svetlyak do Viện thiết kế hải quân trung ương Almaz của Nga thiết kế. Các tàu nhỏ này có lượng giãn nước gần 400 tấn, dùng để thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ bờ biển và không được trang bị vũ khí tên lửa mạnh. Hai tàu đầu tiên (HQ-261/263)đã đóng xong năm 2002, 2 chiếc tiếp theo (HQ-264/265) hoàn thành vào năm 2011. Cặp tàu thứ ba đang đóng hoàn thiện tại Vladivostok, Nga và sẽ được chuyển giao cho Việt Nam trong năm 2012. Chi phí đóng 6 tàu này là gần 110 triệu USD
|
||
Hai tàu tuần tralớp Projekt 10412 mang số hiệu nhà máy 044, 045 tại Nga
trước khi bàn giao cho Việt Nam ngày 20.10.2011 |
Tháng 1/2012, Hải quân Việt Nam được chuyển giao tàu
pháo đầu tiên lớpTT400TP là HQ-272. Tàu này có lượng giãn nước gần 400
tấn, được trang bị 1 ụ pháo 76mm và 1 ụ pháo 30 mm. Tàu này do Nhà máy
đóng tàu Z-173 thuộc Công ty đóng tàu Hồng Hà ở Hải phóng tự thiết kế.
Dự kiến, Việt Nam sẽ đóng thêm ít nhất 2 tàu loại này. Tàu này được
thiết kế dựa trên các thiết kế PS-500 và Projekt 10412 của Nga.
 |
Tàu HQ-272 thử nghiệm trên biển
|
Năm 1979-1983, Hải quân Việt Nam đã nhận được 8 tàu
tên lửa Projekt 205 (lượng giãn nước gần 200 tấn, vũ khí gồm 4 tên lửa
chống hạm P-15 và 2 ụ pháo 30 mm) và 16 tàu phóng lôi Projekt 206 (lượng
giãn nước gần 150 tấn, vũ khí gồm 4 ống phóng lôi 533 mm và 2 ụ pháo 30
mm). Các tàu này sẽ được loại khỏi biên chế.
Không quân hải quân
Nền tảng không quân hải quân của Hải quân Việt Nam là các trực thăng đa năng Ка-28 của Nga, dùng để triển khai trên các tàu hộ vệ Projekt 11661E Gepard 3.9. Chức năng chính của các trực thăng này là chống ngầm, ngoài ra còn có biến thể trực thăng radar phát hiện tầm xa Ка-31.
Năm 2010, Việt Nam đã ký với Công ty Viking Air của Canada hợp đồng mua 6 máy bay tuần tra hạng nhẹ DHC-6 Twin Otter. Các máy bay này sẽ được chuyển giao cho Hải quân Việt Nam vào năm 2012-2014. Hợp đồng có trị giá ước 30-40 triệu USD. Các máy bay này sẽ là thành phần quan trọng của hệ thống nắm bắt thông tin tình hình tại các vùng biển ven bờ của Việt Nam.
Nền tảng không quân hải quân của Hải quân Việt Nam là các trực thăng đa năng Ка-28 của Nga, dùng để triển khai trên các tàu hộ vệ Projekt 11661E Gepard 3.9. Chức năng chính của các trực thăng này là chống ngầm, ngoài ra còn có biến thể trực thăng radar phát hiện tầm xa Ка-31.
Năm 2010, Việt Nam đã ký với Công ty Viking Air của Canada hợp đồng mua 6 máy bay tuần tra hạng nhẹ DHC-6 Twin Otter. Các máy bay này sẽ được chuyển giao cho Hải quân Việt Nam vào năm 2012-2014. Hợp đồng có trị giá ước 30-40 triệu USD. Các máy bay này sẽ là thành phần quan trọng của hệ thống nắm bắt thông tin tình hình tại các vùng biển ven bờ của Việt Nam.
 |
Máy bay tuần tra hạng nhẹ DHC-6 Twin Otter Series 400
|
Ngoài các chiến hạm thuộc các lớp cơ bản, Việt Nam
còn sở hữu một đội tàu hỗ trợ, xuồng tuần tra và tàu quét lôi mà việc
đánh giá chúng chưa được thực hiện ở đây.
Như vậy, Hải quân Việt Nam đang trong tình trạng phát triển mạnh mẽ và quá độ từ một hạm đội ven bờ lạc hậu, không có khả năng bảo vệ thích đáng ngay cả vùng biển chủ quyền sang một hạm đội khu vực không lớn, nhưng hiện đại và đủ mạnh.Hà Nội dự định xây dựng được một hạm đội mà bản thân sự hiện diện của nó sẽ buộc Bắc Kinh kiềm chế, từ bỏ những mưu toan thiết lập thiết lập quyền kiểm soát đối với Biển Đông bằng vũ lực.
Theo VND Như vậy, Hải quân Việt Nam đang trong tình trạng phát triển mạnh mẽ và quá độ từ một hạm đội ven bờ lạc hậu, không có khả năng bảo vệ thích đáng ngay cả vùng biển chủ quyền sang một hạm đội khu vực không lớn, nhưng hiện đại và đủ mạnh.Hà Nội dự định xây dựng được một hạm đội mà bản thân sự hiện diện của nó sẽ buộc Bắc Kinh kiềm chế, từ bỏ những mưu toan thiết lập thiết lập quyền kiểm soát đối với Biển Đông bằng vũ lực.
[Infographic] Hải quân Việt Nam tiếp nhận thêm hai chiến hạm tên lửa "Tia chớp" cực mạnh
Tàu tên lửa thuộc lớp Project 1241.8 Molniya được mệnh danh là "tia chớp" vì sự lanh lẹ của loại chiến hạm mặt nước này. Chúng được thiết kế để tiêu diệt nhóm tàu chiến, tàu đổ bộ, tàu hộ tống và các phương tiện mặt nước khác một cách độc lập hoặc theo biên đội. Ngoài ra, Molniya có thể bảo vệ tàu ngầm, tàu đổ bộ hoặc thực hiện nhiệm vụ tuần tra giám sát hàng hải.
Hỏa lực mạnh, khả năng cơ động cao, những tàu Molniya sẽ bổ sung và nâng cao đáng kể sức mạnh tác chiến Hải quân nhân dân Việt Nam.
Vũ khí trang bị trên tàu gồm có pháo hạm AK-176 cỡ nòng 76mm, hai ụ pháo cao tốc AK-630 cỡ nòng 30mm với tốc độ bắn kinh hoàng, tổ hợp tên lửa phòng không tầm thấp Igla. Vũ khí uy lực nhất của tàu là tên lửa chống hạm Kh-35E.
Cùng theo dõi thông số của loại chiến hạm cực nhanh này qua infographic dưới đây.
Với đội sáu tàu ngầm Kilo được đưa vào biên chế,
Quân chủng Hải quân có đầy đủ “5 ngôi sao biển” là không quân hải quân,
tàu ngầm, hải quân đánh bộ, tên lửa bờ và tàu mặt nước.
Đến 2017: Hải quân Việt Nam sẽ có 17 tàu tên lửa hiện đại
Được xác định tiến thẳng lên hiện đại và ưu
tiên đầu tư mạnh mẽ, đến năm 2017, Quân chủng Hải quân sẽ có trong biên
chế 17 tàu tên lửa tiên tiến.
4 tàu hộ vệ tên lửa Gepard-3.9 Tiếp sau cặp Gepard đầu tiên gồm tàu 011 - Đinh Tiên Hoàng và 012 - Lý Thái Tổ, cặp tàu hộ vệ tên lửa thứ 2 (chiếc số 3 & 4) đang được Nhà máy đóng tàu Zelenodolsk (Nga) gấp rút hoàn thiện để bàn giao cho Hải quân Việt Nam trong năm 2017. Tiến độ có hơi chậm hơn so với ban đầu vì một số lý do, trong đó có việc trục trặc khi Ukraine không bàn giao động cơ để phía Nga lắp lên tàu Gepard. Tuy nhiên, sau đó, cả Việt Nam và Nga chung tay giải quyết vấn đề này một cách ổn thỏa. Tuy không công bố chi tiết, nhưng rất có thể các tàu Gepard tiếp theo sẽ được lắp động cơ MTU có xuất xứ Đức. Trước đó, Đức là đối tác cung cấp ít nhất 2 động cơ diesel MTU-8000 cho các tàu BPS-500 đầu tiên đóng trong nước của Việt Nam. Được biết, cặp tàu thứ 2 này được bổ sung thêm khả năng săn ngầm, chính thức biến chúng thành những tàu hộ vệ tên lửa đa năng hoàn hảo đúng nghĩa, vừa diệt hạm, vừa săn ngầm, vừa làm tàu chỉ huy biên đội hoặc nhóm tác chiến hải quân sẵn sàng đánh địch. Truyền thông Nga cũng đưa tin, rất có thể trong thời gian tới Hải quân Việt Nam sẽ đặt đóng cặp tàu Gepard thứ 3 (chiếc số 5 & 6), tuy nhiên có lẽ các bên vẫn đang trong quá trình thảo luận v hoàn thiện thiết kế nên hợp đồng vẫn chưa được ký chính thức. Có thông tin cho rằng cặp tàu tiếp theo, ngoài khả năng diệt hạm, săn ngầm, chúng sẽ được trang bị tổ hợp tên lửa phòng không phóng thẳng đứng, tầm bắn xa hơn, tạo thành ô phòng không tương đối mạnh che đầu cho các tàu Hải quân Việt Nam hoạt động trên biển. 8 tàu tên lửa tấn công nhanh Molniya Tính đến đầu năm 2016, đã có tất cả 6 tàu Molniya được bàn giao cho Hải quân Việt Nam. Trong đó có 2 chiếc đóng tại Nga và 4 chiếc đóng tại Việt Nam do Tổng công ty Ba Son thi công theo giấy phép và chuyển giao công nghệ, giám sát của phía Nga. Cặp tàu Molniya thứ 3 (chiếc số 5 & 6) cũng đang được các cán bộ, kỹ sư và công nhân lành nghề của Ba Son gấp rút hoàn thiện để tiến hành chạy thử, nghiệm thu và bàn giao cho các đơn vị Hải quân sử dụng ngay trong năm 2016 này. Dự kiến, sau giai đoạn 1 đóng 6 chiếc tàu loại này, Tổng công ty Ba Son sẽ triển khai giai đoạn 2 với loạt 4-6 tàu Molniya tiếp theo với cấu hình tiên tiến và vũ khí uy lực hơn. 4 tàu tên lửa tấn công nhanh Tarantul Trong giai đoạn cuối những năm 1990 và đầu năm 2000, hải quân Việt Nam đã tiếp nhận 4 tàu tên lửa tấn công nhanh Tarantul, tiền thân của các tàu Molniya ngày nay. Đây là các tàu tên lửa đã được phía Nga triển khai nhưng chưa hoàn thiện bởi nhiều lý do khác nhau. Việt Nam đã mua lại thành công các tàu này, bước đầu làm quen với những tàu tên lửa hiện đại, làm nền móng cho việc tiếp nhận và làm chủ những con tàu hiện đại hơn. Rất có thể, trong ít năm nữa, với việc nghiên cứu thành công tên lửa diệt hạm KCT-15, các tàu Taratul này có thể sẽ được nâng cấp để nâng cao sức mạnh hỏa lực, tiếp tục phục vụ trong biên chế Hải quân Việt Nam thêm vài chục năm nữa.  Dự án này, đã giúp rút ra nhiều kinh nghiệm quý trong việc lựa chọn loại tàu, vũ khí trang bị đi kèm, là tiền đề cho Dự án đóng tàu M, tức các tàu Molniya hiện đại ngày nay.  Ngoài các tàu tên lửa hiện đại kể trên, hiện nay, trong biên chế của Hải quân Việt Nam còn có một số tàu tên lửa lớp OSA-II được đưa vào sử dụng từ khá lâu. Trong tương lai, khi số lượng tàu tên lửa của Việt Nam được bổ sung nhiều hơn, có thể chúng sẽ được niêm cất, đưa về làm lực lượng dự bị. Bình Nguyên
Hải quân duyệt đội hình trên biển
Sức mạnh tàu chiến hải quân Việt Nam mới nhất, mạnh nhất, hiện đại nhất (số 198)
Bất ngờ trình độ đóng tàu Quân sự của Việt Nam
|
Nhận xét
Đăng nhận xét