BÍ ẨN KHẢO CỔ 68
(ĐC sưu tầm trên NET)
Xác ướp công chúa Ba Tư: Vụ lừa đảo khảo cổ động trời nhất lịch sử hiện đại, sự thật phía sau thì tàn nhẫn đến khủng khiếp
Đúng năm đầu tiên của thế kỷ 21, đất nước tưởng không liên quan gì đến văn hóa ướp xác Pakistan tuyên bố phát hiện ra xác ướp 2600 năm tuổi.
Sự xuất hiện bất thường
Trên thế giới, nền văn minh nổi tiếng với văn hóa ướp xác nhất là Ai Cập - đất nước Bắc Phi cách Pakistan 3763km. Sau đó là Trung Quốc (xác ướp Tân Cương), Philippines (xác ướp Kabayan), Mexico (xác ướp Guanajuato)... Iran, quốc gia láng giềng của Pakistan cũng có xác ướp. Đó là 8 xác ướp muối được phát hiện trong mỏ muối Douzlakh tại Chehr Abad. Tuy nhiên, đó là những cái xác được ướp tự nhiên (do người dân cổ đại vô tình nằm chết tại địa điểm này) chứ không phải nhờ con người thực hiện.
Thế nhưng vào đúng năm đầu tiên của thiên niên kỷ thứ III, Pakistan tuyên bố phát hiện một xác ướp 2600 năm tuổi ở Kharan, Balochistan, tỉnh giáp ranh với Iran. Họ thông báo sau một trận động đất, cư dân Sharif Shah Bakhi (Pakistan gốc Iran) sống tại đây đã vô tình thấy có chiếc quan tài lộ ra ở chỗ đất bị lở. Anh ta tò mò mở ra xem và vô cùng kinh ngạc, vì bên trong là một xác ướp.
Chuyện bất ngờ xuất hiện một xác ướp trong nước đã làm chấn động giới khảo cổ học.
Lập tức, Bakhi giao xác ướp này cho gã con buôn chợ đen là Wali Mohammed Reeki (Pakistan). Reeki thuê Ali Akbar (Pakistan) quay video và rao bán nó trên trang trực tuyến bất hợp pháp, với giá 11 triệu dollar.
Tháng 10/2000, các nhà chức trách Pakistan phát hiện clip rao bán xác ướp này và tiến hành bắt giữ Akbar. Dựa trên lời khai của hắn, họ tìm tới nơi ở của Reeki và Bakhi, xác nhận có một xác ướp trong nhà Reeki.
Vốn dĩ, người Pakistan không có phong tục ướp xác. Chuyện bất ngờ xuất hiện một xác ướp trong nước đã làm chấn động giới khảo cổ học. Sau khi xác ướp này được đưa tới Bảo tàng Quốc gia Pakistan ở thành phố Karachi, các nhà nghiên cứu nhanh chóng bắt tay vào xác định niên đại. Họ tuyên bố cái xác được ướp từ 2600 năm trước, là di thể của Công chúa Rhodugune - con gái quốc vương Ba Tư Xerxes Đệ Nhất (591 - 465 TCN).
Pakistan theo văn hóa địa táng, lập lăng mộ hoặc bia mộ lưu danh.
Theo suy đoán của các học giả Pakistan, Rhodugune có khả năng đã liên hôn chính trị với hoàng thân quốc thích Ai Cập. Vì thế mà sau khi qua đời, bà được an táng theo tín ngưỡng nhà chồng. Họ cũng đặt giả thuyết Rhodugune là con tin chính trị. Bà vốn mang gốc gác Ai Cập nên lúc tạ thế, được ướp xác như một cách bày tỏ lòng tôn kính.
Dấy lên sự tranh giành gay gắt
Trước sự xuất hiện của xác ướp Công chúa Rhodugune, không riêng gì Pakistan mà cả thế giới phải bàng hoàng. Tổ chức UNESCO cũng bày tỏ sự quan tâm sâu sắc. Chính phủ Pakistan vô cùng tự hào, xem đây là phát hiện khảo cổ quan trọng nhất đầu thế kỷ.
Khi tin tức về "Công chúa Ba Tư" lan rộng, chính phủ Iran đột ngột đòi Pakistan phải trao trả xác ướp này cho mình. Họ lập luận Vương triều Ba Tư là một phần trong lịch sử lập quốc của Iran, nên xác ướp Công chúa Ba Tư cũng tất yếu thuộc về Iran.
Xác ướp Công chúa Rhodugune khiến Parkistan và cả thế giới bàng hoàng.
Lẽ dĩ nhiên, Pakistan từ chối ngay tắp lự. Iran không buông tay, thảo đơn kiện Pakistan lên UNESCO. Giữa lúc 2 quốc gia này còn chưa giải quyết tranh chấp, Phiến quân Taliban (Afghanistan) nhảy vào giữa. Họ lôi ra một tên buôn lậu, kết tội hắn đã bán "Công chúa Ba Tư" cho Bakhi, yêu cầu Pakistan đưa Rhodugune tới Afghanistan giao nộp.
Trước khi sự việc đi quá xa, Pakistan lựa chọn lùi một bước. Họ cho phép các nhà khoa học và khảo cổ Iran nhập cảnh, tiếp cận xác ướp Công chúa Ba Tư và hợp tác nghiên cứu.
Vụ giết người, bạo hành thi thể tàn nhẫn
Vừa đặt chân tới Karachi, nhóm nghiên cứu từ Iran vội vã bước vào bảo tàng gặp gỡ và bày tỏ lòng thành kính trước "Công chúa Ba Tư". Họ tiếp nhận báo cáo khảo cổ của Pakistan, bắt tay vào tái xác nhận.
Ngay từ lúc chạm vào chiếc quan tài chứa xác ướp, nhóm Iran đã... té ngửa. Nó có rất nhiều dấu vết... bút chì, thứ mãi đến cuối thế kỷ 18 mới lần đầu tiên xuất hiện ở châu Âu (mỏ than chì tinh khiết nhất cũng từ thế kỷ 16, và dĩ nhiên là còn lâu mới được bán sang Trung Đông). Phân tích mảnh gỗ tách ra từ chiếc quan tài này cũng cho thấy, nó chỉ có niên đại khoảng 250 năm (cách thời điểm Rhodugune tạ thế tận 2350 năm).
Chiếc quan tài của xác ướp Công chúa Ba Tư chỉ có niên đại trong khoảng 250 năm.
Trong lịch sử thế giới, chuyện buôn lậu xác ướp từ Ai Cập ra khắp phương tây bắt đầu vào thế kỷ XV và kéo dài suốt 300 năm. Nhóm Iran rất hy vọng, chỉ có chiếc quan tài là giả chứ xác ướp Công chúa Ba Tư bên trong vẫn là thật. Họ gỡ lớp băng quấn thi thể, khám nghiệm kỹ lưỡng. Không ngờ, đó lại là thi thể của một phụ nữ trẻ bị giết và biến thành xác ướp trong thập niên 1990.
Theo kết quả khám nghiệm tử thi, cô mới khoảng 20 - 25 tuổi, có phần xương hộp sọ và cột sống bị tổn thương nghiêm trọng. Hung thủ có khả năng đã giết cô bằng vật cùn rồi giả làm xác ướp cổ đại, rao bán lấy tiền. Ngoài ra, cô cũng có thể đã bị giết và phi tang trước; sau đó lại bị kẻ khác đào lên, biến thành xác ướp.
Người thực sự bị ướp là một phụ nữ qua đời vì bị sát hại trong thập niên 1990.
Vỡ lẽ, cảnh sát Pakistan quay lại Balochistan bắt Bakhi. Tuy nhiên, hắn đã cao chạy xa bay từ lâu, không để lại dấu vết gì. Rốt cuộc, xác ướp Công chúa Ba Tư chỉ là một vụ lừa đảo khảo cổ vô nhân tính. Từ đó cho đến nay, Pakistan vẫn truy nã Bakhi nhưng chưa tìm thấy hắn. Họ cũng điều tra kẻ sát nhân và giả xác ướp Rhodugune, nhưng chưa có kết quả khả quan nào.
Gây chấn động thế giới khảo cổ: Chiếc bình vuông bằng đồng thời chiến quốc có giá nghìn triệu đô
Mới đây, nhà đấu giá Sotheby's ở New York đã chụp một bức ảnh lớn về một chiếc bình vuông bằng đồng quý hiếm từ thời Chiến Quốc. Bức ảnh đã thu hút sự chú ý của giới mộ điệu đồ đồng trong và ngoài nước. Chiếc bình vuông có hình dáng tổng thể cao và nặng, được trang trí bằng các chi tiết khảm vàng, bạc và thủy tinh, toát lên phong cách độc đáo và mỹ lệ. Nó có thể được gọi là một trong những đồ đồng thời Chiến quốc đẹp nhất và quan trọng nhất đã xuất hiện trên thị trường đấu giá trong những năm gần đây. Sau nhiều vòng đấu thầu, giá của chiếc bình đã tăng lên 7 triệu đô la Mỹ và cuối cùng chiếc búa đấu giá được gõ xuống chốt con số 8,307 triệu đô la Mỹ (gần 200 tỉ đồng).
au nhiều vòng đấu thầu, giá của chiếc bình đã tăng lên 7 triệu đô la Mỹ và cuối cùng chiếc búa đấu giá được gõ xuống chốt con số 8,307 triệu đô la Mỹ (gần 200 tỉ đồng).
Theo thông tin từ nhà đấu giá, trước khi đấu giá, ước tính giá trị của chiếc bình vuông bằng đồng này vào khoảng 2,5 triệu đến 3,5 triệu USD. Ông Chu Hử (Zhu Hu), giám đốc ban biên tập của tạp chí "Nghiên cứu Nghệ thuật Trung Quốc" và là phó giáo sư của Trường Mỹ thuật thuộc Đại học Sư phạm Hoa Đông, trước đó đã nói trong một cuộc phỏng vấn với các phóng viên rằng "giá trị ước tính này là hợp lý và giá giao dịch cuối cùng có lẽ sẽ cao hơn nữa."
Là bộ sưu tập hàng đầu của các tác phẩm nghệ thuật cổ đại của Trung Quốc, có một số đồ đồng còn có mức giá hơn 200 triệu nhân dân tệ (~700 tỉ đồng). Đồng của triều đại nhà Thương và nhà Chu hầu hết có kích thước lớn và trang trí tinh xảo, giá cả tương đối cao. Vào tháng 3 năm 2017, nhà đấu giá Christie's của Anh ở New York đã bán đấu giá một chiếc chén chạm trổ bằng đồng hình vuông (cốc uống nước thời cổ đại) cuối đời nhà Thương, giá giao dịch là 37,075 triệu đô la Mỹ, tương đương khoảng gần 900 tỉ đồng. Ngược lại, một chiếc bình vuông bằng đồng, được bán với giá chưa bằng một phần tư chiếc chén đồng vuông, được coi là mức giá không đắt lắm trong toàn bộ cổ vật bằng đồng.
chiếc bình vuông bằng đồng là di vật văn hóa có tính lưu truyền theo trật tự, giá thành cao hơn so với những di vật văn hóa trôi nổi trên thị trường.
Ông Chu Hử cho biết độ cao của đồ đồng thời Thương và Chu cao hơn nhiều so với thời Chiến Quốc, đồ đồng trước đây chủ yếu được dùng làm công cụ nghi lễ cho các đền thờ tổ tiên của quốc gia và còn nguyên thủy và huyền bí hơn. Mặc dù sau này có vẻ ngoài tinh tế hơn và phức tạp hơn trong nghề thủ công, nhưng nó được thiết kế thực tế hơn, và ý nghĩa sử dụng trong các nghi thức truyền thống dần yếu đi.
Tại sao chiếc bình vuông bằng đồng này có thể được bán với giá 8,307 triệu đô la Mỹ? Câu trả lời nằm chính trên các chi tiết hoàn thiện của nó. Chiếc bình vuông được kết hợp nhiều chi tiết chạm khắc vàng bạc, khảm lưu ly nên nó trở thành một bậc thầy về thủ công và có giá trị nghệ thuật cao. Đồng thời, đồ đồng này được bảo quản rất tốt, sau hơn hai nghìn năm vẫn còn nguyên vẹn. Các đồ đồng tương tự hiện có tương đối hiếm và nghề thủ công thậm chí còn ít được biết đến.
Chiếc bình vuông được kết hợp nhiều chi tiết chạm khắc vàng bạc, khảm lưu ly nên nó trở thành một bậc thầy về thủ công và có giá trị nghệ thuật cao.
Mặt khác, giá cả của tác phẩm nghệ thuật cũng không thể tách rời với lịch sử lưu truyền tác phẩm nghệ thuật. Chiếc bình vuông bằng đồng này là một bộ sưu tập cũ của nhà sưu tập nổi tiếng người Bỉ Stockley, người hoạt động vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Năm 1935, Stockley cũng cho trường Đại học Nghệ thuật Hoàng gia ở London mượn chiếc bình và tham gia "Triển lãm Quốc tế về Nghệ thuật Trung Hoa" gây chấn động thế giới lúc bấy giờ. Stockley từng mua một số lượng lớn các di tích đồ cổ văn hóa Trung Quốc từ nhà buôn đồ cổ Lô Cần Trai (Lu Qinzhai). Chiếc bình vuông bằng đồng này có khả năng cao cũng đến từ Lô Cần Trai. Sau sự ra đi của Stockley, bộ sưu tập nghệ thuật của ông bắt đầu dần dần lan rộng đến các bảo tàng lớn trên thế giới. Vì vậy, chiếc bình vuông bằng đồng là di vật văn hóa có tính lưu truyền theo trật tự, giá thành cao hơn so với những di vật văn hóa trôi nổi trên thị trường.
Nhận xét
Đăng nhận xét