“Nếu
như sau cái đêm tối tăm của thời trung cổ, các ngành khoa học đột nhiên
sống lại với một sức mạnh không ngờ và bắt đầu phát triển nhanh chóng
một cách kỳ diệu, thì sự kỳ diệu ấy cũng chính là nhờ sản xuất mà có”
Ph. Ăngghen
"Tình yêu giống như chiến tranh, dễ bắt đầu nhưng rất khó để dừng lại."
"Tôi
không biết chiến tranh thế giới thứ 3 sẽ sử
dụng vũ khí nào nhưng tôi biết rằng chiến tranh thế giới thứ 4 sẽ sử
dụng gậy gộc và đá!"- Albert Einstein
"Chúng ta từng tự hỏi chiến tranh sống ở đâu, và
điều gì khiến nó gớm guốc như vậy. Và giờ chúng ta nhận ra mình biết nó
sống ở đâu... ở trong chúng ta." - Albert Camus
"Người ta vẫn gọi chiến tranh là tội giết người. Không phải: nó là tự sát." - Ramsay MacDonald
"Chưa từng có lúc nào thế giới không chiến tranh. Dù
trong bảy nghìn, mười nghìn hay hai mươi nghìn năm. Những nhà lãnh đạo
khôn ngoan nhất, hay những vị vua cao quý nhất, hay cả Nhà thờ - không
ai trong số họ có thể ngăn chặn nó. Và đừng chịu thua thứ lòng tin dễ
dãi rằng những người ủng hộ chủ nghĩa xã hội nóng vội có thể ngăn được
chiến tranh. Hay có thể chia tách được chiến tranh vì lẽ phải hay đúng
đắn ra khỏi phần còn lại. Luôn có hàng nghìn hàng nghìn người mà đối với
họ thậm chí cả chiến tranh theo kiểu đó cũng là vô nghĩa và phi lý." - Aleksandr Solzhenitsyn
"Chiến tranh không được trả giá trong thời chiến, hóa đơn sẽ đến sau đó."- Benjamin Franklin
"Chiến tranh là sự ngu dại tột bậc của cuộc sống".
Thầy cãi
(Tiếp theo)
***
Trong
tháng 7 và đầu tháng 8, cả hai cụm tập đoàn của phương diện quân tây -
nam cùng một lúc tiến hành 2 chiến dịch: chiến dịch Côrốtchen và chiến
dịch Umanski. Trong chiến dịch phòng ngự Côrốtchen, tập đoàn quân số 5
của Hồng quân phải trải qua những trận chiến đấu ác liệt, giam chân 8 sư
đoàn Đức, gây cho chúng những thiệt hại lớn, góp phần làm giảm nhẹ tình
hình của Hồng quân ở vùng Kiép, bảo vệ thủ đô Ucraina. Trong chiến dịch
Umanski, cụm tập đoàn quân chủ yếu của phương diện quân Tây - Nam bị thu hút
vào những trận đánh lớn trên Hữu ngạn Ucraina. Kết quả những trận đánh
đó, dù có gây cho quân Đức nhiều thiệt hại (cụm xe tăng số 1 của Đức bị
hao hụt hơn 50% khí tài), nhưng đều bất lợi cho Hồng quân. Quân Đức đã
tiến được vào vùng Umana, bao vây cụm tập đoàn này. Các cánh quân bạn
của phương diện quân Tây - Nam đã phải rút lui về phía đông làm cho lực
lượng Hồng quân ở đây bị đe dọa bao vây cả hai bên sườn. Trước tình hình
đó, Đại bản doanh đã lệnh cho các tập đoàn quân ở hướng tây - nam phải
rút qua sông Đơnhiép, tổ chức phòng ngự ở bờ phía tây của vùng Kiép,
Đờnheprôpêtrốpxca và các bàn đạp khác ở phía nam. Đến cuối tháng 8, Hồng
quân đã rút qua sông Đơnhiép, một bộ phận khác rút về Ôđétxa. Quân Đức
đã chiếm được bàn đạp ở Đétsna gần Cônôđốp.
Đối với mỗi người lính thời gian đình chiến luôn là khoảng khắc tuyệt
vời nhất trên chiến trường. Hình ảnh là một chiến sĩ Hồng quân đang cạo
râu cho đồng đội của mình khi có lệnh ngừng bắn. Nguồn ảnh: English
Russia.
Nhưng ngay sau đó họ lại lao mình vào chiến đấu để bảo vệ tổ quốc và những người thân yêu của mình. Nguồn ảnh: English Russia
Hồng quân Liên Xô thuộc Tập đoàn quân 20 phòng thủ tại Dorogobuzh, Smolensk. Ngày 1 tháng 10 năm 1941. (Ảnh:RIA Novosti) Trận
phản đột kích của phương diện quân Brianxcơ nhằm tiêu diệt cụm xe tăng
số 2 của quân Đức không đem lại kết quả mong muốn, không xóa bỏ được mối
đe dọa hở sườn phía bắc (sườn phải) của phương diện quân Tây - Nam.
Sau
khi chọc thủng phòng tuyến của Hồng quân ở hướng Cônôđốp, quân Đức phát
triển thắng lợi vào hậu phương của các lực lượng Hồng quân thuộc phương
diện quân Tây - Nam đang phòng giữ tuyến Đơnhiép và Kiép. Quân đoàn cơ
giới số 24 của Đức phát triển thắng lợi theo hướng Rômna và tập đoàn
quân dã chiến số 2 của chúng tiến công từ Chécnhigốp vào Priluki.
Ngày
1-9-1941, cụm tập đoàn quân Nam của Đức vượt sông Đơnhiép. Những trận
đánh giành giật bàn đạp phía Bắc Kiép, gần Klêmentrúc và Cakhốpca đã
diễn ra ác liệt suốt 10 ngày đêm. Cụm xe tăng số 1 của quân Đức đã qua
sông ở bàn đạp Klêmentrúc. Phương diện quân Tây - Nam của Hồng quân lâm
vào tình thế nguy kịch. Việc Đại bản doanh không cho phép rút lui cùng
một lúc bộ đội của phương diện quân Tây - Nam về phía đông đã làm cho
các tập đoàn quân 5, 37, 26 và một bộ phận của các tập đoàn quân 21 và
38 bị bao vây ở phía đông Kiép. Chỉ sau này, phần lớn lực lượng đó mới
tìm được cách rút ra khỏi vòng vây.
Các
chiến sĩ Hồng quân ở Ôđétxa đã chống giữ anh dũng suốt 73 ngày, kìm
chân 18 sư đoàn Đức trong một thời gian dài. Đến tháng 11, quân Đức đã
tiến đến gần Rốtxtốp.
Những người Việt trong trang phục Hồng quân - Sputnik Việt Nam
Sự
thất bại của phương diện quân Tây - Nam của Hồng quân đã làm cho quân
Đức tiến được vào Đônbát, chiếm được Tả ngạn Ucraina và có mặt ở cửa ngõ
Crưm.
Hồng
quân Liên Xô đã phải nỗ lực rất lớn, đưa các lực lượng dự bị mới vào
chiến đấu, mới củng cố được mặt trận phòng ngự và đến cuối mùa thu thì
chặn đứng được quân Đức. Bản thân cụm tập đoàn đột kích của cụm tập đoàn
quân Nam của Đức lúc này cũng đã kiệt sức.
Nhìn
chung, đến cuối tháng 9-1941, phát xít Đức đã tiến sâu vào lãnh thổ
Liên Xô. Dù ở hai hướng chiến lược tây và tây - bắc, quân Đức phải
chuyển sang phòng ngự tạm thời nhưng lực lượng của chúng còn rất lớn và
vẫn đe dọa nghiêm trọng nền độc lập của đất nước Liên Xô.
Tháng
10-1941, phát xít Đức tập trung nỗ lực mở chiến dịch có mật danh là
“Bão táp” nhằm mục đích chủ yếu là chiếm Mátxcơva. Mátxcơva là trung tâm
động viên, tổ chức kháng chiến của nhân dân Liên Xô; là vùng tập trung
phần lớn sản xuất công nghiệp có ý nghĩa quốc phòng; là đầu mối giao
thông đường sắt và đường bộ lớn nhất đất nước; là biểu tượng của chính
quyền Xôviết. Do đó, Tổng hành dinh Đức cho rằng chưa chiếm được
Mátxcơva tức là chưa giành được thắng lợi quyết định đối với Liên Xô.
Ý
đồ của chiến dịch “Bão táp” là: đột kích chọc thủng mặt trận phòng ngự
chính diện trên cửa ngõ Mátxcơva, đồng thời bao vây tiêu diệt lực lượng
chủ yếu của Hồng quân tại vùng Viadơma và Brianxcơ, rồi phát triển tiến
công đánh vu hồi từ phía bắc và nam, hoàn thành chiến dịch trong thời
gian ngắn.
Cụm
tập đoàn quân “Trung Tâm” được giao nhiệm vụ tiến hành chiến dịch nói
trên với một lực lượng hơn 1 triệu quân, hơn 14 ngàn pháo và súng cối,
1.700 xe tăng và 950 máy bay.
Đối
đầu với lực lượng đó của quân Đức trong việc phòng thủ Mátxcơva là 3
phương diện quân Hồng quân: Miền Tây, Dự Bị và Brianxcơ, bao gồm 800
ngàn quân, 6.800 pháo và súng cối, 780 xe tăng và 545 máy bay (phần lớn
là kiểu cũ). Nữ Hồng quân
Trong
hội nghị các tướng lĩnh, Hitle huênh hoang tuyên bố biến Mátxcơva
“thành một cái hồ lớn bao phủ vĩnh viễn thủ đô của dân tộc Nga”. Hitle
còn lệnh cho Bộ chỉ huy cụm tập đoàn quân “Trung Tâm”: “Phải bao vây
thành phố thế nào để không một người lính Nga nào, không một người dân
nào, dù là đàn ông, đàn bà hay trẻ con có thể bỏ chạy” và “phải hủy diệt
nhân dân và thành phố Mátxcơva”.Trong nhật lệnh ngày 2-10-1941, Hitle
yêu cầu phải tiêu diệt kẻ thù “trước khi mùa đông tới” và ấn định ngày
7-11-1941 sẽ “chiếm xong Mátxcơva và duyệt binh chiến thắng tại Hồng
Trường”. Sự điên cuồng, ngạo mạn và vô văn hóa của Hitle lên đến tột
đỉnh khi cho thành lập một đội đặc biệt để chờ phá hủy điện Cremli. Điều
lạ lùng nhất là một kẻ mắc chứng thâm thù, khát máu, vĩ cuồng bệnh hoạn
như thế đáng lẽ phải ở bệnh viện tâm thần thì lại nghiễm nhiên là Quốc
trưởng của nước Đức ở thời văn minh, bắt cả dân tộc Đức thông thái mà ở
quá khứ đã sản sinh ra những đứa con triết gia vĩ đại của nhân loại, tên tuổi còn lừng
lẫy khắp địa cầu đến tận ngày nay, phải răm rắp phục tùng! Điều phi lý
dị thường như thế phải chăng chỉ có thể giải thích được ở tầng nền tảng
của nền tảng sinh học, tạm gọi nôm na là “Tầng thu phát bức xạ điện từ
và cộng hưởng sinh học”?
Mở
màn chiến dịch, các cụm tập đoàn đột kích của phát xít Đức đã đánh vào
phương diện quân Brianxcơ ngày 30-9, đánh vào phương diện quân miền Tây
và phương diện quân Dự Bị ngày 2-10-1941. Với lực lượng trội hơn từ 5
đến 8 lần, quân Đức nhanh chóng chọc thủng dải phòng ngự chính diện.
Trên tất cả các hướng, Hồng quân nỗ lực tổ chức các cuộc phản đột kích
nhằm làm chậm bước tiến đối phương nhưng vẫn không khôi phục lại được
tuyến mặt trận đã bị chọc thủng. Cụm tập đoàn xe tăng Đức, sau khi đánh
bật những cuộc phản kích của Hồng quân, đã tiến vào chiều sâu phòng ngự
chiến dịch và đến 6-10 đã hợp quân được ở vùng Viadơma. Các tập đoàn
quân 19, 20, 24, 32 của Hồng quân đã bị bao vây gần Viadơma, còn các tập
đoàn quân 3, 13, 50 của phương diện quân Brianxcơ thì bị vây hãm tại
khu rừng Brianxcơ. Tất cả các tập đoàn quân đó, trong tình thế hết sức
khó khăn, vẫn tích cực chiến đấu một cách quyết liệt, gây cho quân thù
những thiệt hại to lớn và mặc dù phải chịu những tổn thất nặng nề, đặc
biệt là về trang bị vũ khí, cũng đã rút ra được khỏi vòng vây về tập kết
ở tuyến qui định. Tại vùng Viadơma, tình hình cũng trở nên rất nghiêm
trọng! Từ ngày 7 đến ngày 14-10, Hồng quân đã phải trải qua những trận
đánh ác liệt trong vòng vây. Bằng những tốp nhỏ, một bộ phận lớn Hồng
quân đã rút được về phía đông.
Dù
bị đánh tê liệt 28 sư đoàn, nhưng quân Đức vẫn còn rất mạnh. Đại bản
doanh Hồng quân buộc phải điều lực lượng mới từ lực lượng dự bị và các
phương diện quân khác về, tung vào hướng chủ yếu, chiếm lĩnh tuyến phòng
ngự Môgiaiscơ. Phương diện quân Dự Bị được sát nhập vào phương diện
quân miền Tây, dưới sự chỉ huy của tướng G. K. Giucốp, cũng đồng thời là
tổng tư lệnh chỉ huy phòng thủ Mátxcơva.
Nữ y tá Hồng quân Valya Gribkova sơ tán một nam quân nhân bị thương từ mặt trận dưới làn đạn của kẻ thù.
Ngày
14-10, quân Đức chiếm được thành phố Calinin, tạo ra khả năng đột kích
thẳng vào Mátxcơva và vào hậu phương của phương diện quân Tây - Bắc. Để
loại trừ nguy cơ đó, ngày 17-10, phương diện quân Calinin của Hồng quân
được thành lập. Từ ngày 18 đến ngày 20-10, lực lượng này đã mở cuộc phản
kích vào cụm xe tăng số 3 của quân Đức, buộc quân Đức ở hướng Calinin
phải chuyển sang phòng ngự.
Quân
đoàn bộ binh cận vệ số 1 của Hồng quân được điều đến hướng Oóclốp-Tula
trong vùng Mxenscô. Lữ đoàn xe tăng số 4 của quân đoàn đã tỏ ra rất xuất
sắc (sau trận này được phong danh hiệu “Cận vệ”), đã đương đầu với 2 sư
đoàn xe tăng Đức và chỉ trong vài ngày, bằng lối đánh phục kích, đã
tiêu diệt 133 xe tăngcủa
chúng. Sự hoạt động thành công của quân đoàn bộ binh đã cải thiện rất
nhiều tình hình của các tập đoàn quân 50, 3 và của phương diện quân
Brianxcơ. Các đơn vị này đã rút lui có tổ chức về tuyến Beliép, Pônưri,
Phategiơ, Lơgốp để tiếp tục phòng ngự.
Khi
quân Đức tiến đến Tula, chúng tổ chức nhiều trận tiến công bằng xe tăng
và bộ binh cơ giới vào thành phố, nhưng đều bị các đơn vị Hồng quân,
dân quân bảo vệ thành phố cùng một lực lượng của tập đoàn quân 50 đến
tăng cường, đánh lùi.
Vào
hạ tuần tháng 10, tại tuyến phòng ngự Môgiaixcơ đã diễn ra những trận
đánh ác liệt. Quân Đức đã chiếm được Caluga, Malôiarốtxláp, Môgiaixcơ và
Vôlôcôlamscơ và như vậy đến tháng 10, chúng đã tiến quân được 230 - 250
km. Tuy nhiên, sự chiến đấu ngoan cường của các chiến sĩ Xôviết trong
những hoạt động phòng ngự tích cực của các binh đoàn Hồng quân đã buộc
quân Đức phải phân tán lực lượng trên chính diện rộng, phải tổ chức tiến
công theo nhiều hướng phân tán với những tổn thất ngày một tăng cao.
Đến cuối tháng 10-1941, quân Đức phải tạm dừng tiến công để tổ chức lại.
Trận
tiến công đầu tiên của phát xít Đức vào Mátxcơva đến đây, đã bị bẻ gãy.
Song tình hình vẫn còn rất căng thẳng. Bộ chỉ huy Đức vẫn quyết tâm
chiếm Mátxcơva trước mùa đông.
Quân trượt tuyết Xô Viết phản công tại khu vực Staraiya Russa, mặt trận Kalinin
Những đợt phản công của Hồng quân đã đẩy lùi được quân Đức, đánh bật chúng ra khỏi những vùng chiếm đóng xung quanh Moscow.
Trước
cuộc tiến công lần thứ hai của quân Đức, nhìn trên toàn cục, lực lượng
quân Đức hơn lực lượng Hồng quân về quân số là gần gấp 2 lần, về xe tăng
là gấp 1,5 lần, về pháo binh và súng cối là gấp 2,5 lần, nhưng ít hơn
về máy bay là 1,5 lần.
Lòng yêu nước nồng nàn và tinh thần bất khuất của nhân dân Liên Xô đã thể hiện rõ ràng nhấttrong
công cuộc phòng thủ Mátxcơva. Sự xả thân của nhân dân Mátxcơva vì tổ
quốc, vì thủ đô của họ thật vô cùng cảm động! Trong một thời gian ngắn,
họ đã biến Mátxcơva thành một pháo đài quyết tử, một công binh xưởng
khổng lồ hoạt động hết công suất dưới làn bom đạn. Ngay trong tháng 9 và
tháng 10, gần 500 ngàn người dân Mátxcơva và các vùng phụ cận đã xây
dựng những tuyến phòng ngự Viadơma và Môgiaiscơ. Tháng 11, trong giá rét
và dưới những cuộc tập kích của máy bay Đức, họ tiếp tục xây dựng tuyến
phòng ngự ngay trên các đường vào và trong lòng thủ đô. Họ đã đào được
676 km hố chống tăng, 445 km hào chống tăng, dựng trên 1.300 km hàng rào
kẽm gai và ở hướng chính diện, đã đào đắp được 380 km các ụ chống tăng,
xây dựng trên 30 ngàn điểm hỏa lực. trong các khu rừng phụ cận
Mátxcơva, họ cũng dựng được 1.528 km các bãi cọc chống tăng.
Người dân Moskva đào hào chống tăng, tháng 10 năm 1941
Hệ thống chiến lũy và vật cản chống tăng trên đường phố Moskva, mùa đông 1941
Theo
sáng kiến của nhân dân và hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng bộ Mátxcơva,
12 sư đoàn dân quân với nhiều tổ xung kích đánh xe tăng của thủ đô đã
được thành lập. Có tới 41 đội du kích hoạt động ngay trong vùng quân Đức
tạm chiếm, trên địa bàn tỉnh Mátxcơva.
Có
hơn 500 nhà máy lớn đã được di chuyển an toàn vào sâu trong hậu phương
đất nước Liên Xô. những xí nghiệp còn lại (gần 2 ngàn) đều được chuyển
sang sản xuất súng máy, cối, pháo, hỏa tiễn, đạn dược và cả máy bay, xe
tăng, xe bọc thép, tàu hỏa bọc thép.
Sáng
ngày 7-11-1941, kỷ niệm lần thứ 24 Cách mạng tháng Mười, tại Hồng
Trường đã diễn ra cuộc duyệt binh như thường lệ. Có điều đặc biệt là
những đơn vị duyệt binh với vũ khí và đạn dược sẵn sàng, diễu qua Hồng
Trường chào tổ quốc rồi tiến thẳng ra mặt trận. Quân thù đã đến cửa ngõ
và Mátxcơva đang lâm nguy!
Hồng quân Liên Xô bảo vệ Moscow năm 1941. Ảnh: RIA Novosti
Các binh sỹ Hồng quân trong cuộc duyệt binh huyền thoại
Đến
giữa tháng 11, tình hình ở các hướng tây - bắc và hướng nam có khá hơn.
Gần Chichvin và Rôtstốp, Hồng quân đã chuyển sang tấn công, làm nhẹ bớt
cường độ chiến đấu ở hướng chiến lược phía tây.
Ngày
15 và 16 tháng 11, các cụm xe tăng số 3 và số 4 của quân Đức bắt đầu
tấn công ở hướng Vôlôcôlamxcơ; ngày 18-11, tập đoàn quân xe tăng số 2
của Đức mở cuộc tấn công ở hướng Tula; vài ngày sau, tập đoàn quân số 2
của chúng tiến công phương diện quân Tây - Nam ở hướng Elét. Trên một
chính diện rộng 600 km lại rộ lên những trận đánh ác liệt. Sức kháng cự
của Hồng quân đã mạnh lên rất nhiều.
Tổ lái xe tăng T-34
của Dmitri Lavrienko giữa hai trận đánh, ngoại ô Moskva, 1-10-1941.
Chiếc T-34 của Lavrienko đã tiêu diệt được 52 xe tăng Đức trước khi hy
sinh trong chiến dịch này.
Các xe tăng T-26 của Liên Xô chuẩn bị cho cuộc phản công ở ngoại vi Moskva, mùa đông 1941-1942
Trong
những trận đánh ở trước cửa ngõ Mátxcơva, các chiến sĩ Xô Viết đã tỏ ra
vô cùng anh dũng. Ngày 16-11, một tổ Hồng quân thuộc sư đoàn bộ binh số
316, đã đương đầu với một đại đội quân Đức trang bị tiểu liên và có xe
tăng yểm hộ. Dù chịu nhiều hy sinh nhưng các chiến sĩ Xô Viết đã không
để trận địa lọt vào tay quân thù. Chính tại đây đã vang lên tiếng hô của
chính ủy đại đội V. G. Klốtrơcốp: “Nước Nga vĩ đại, quyết không lùi bước, đằng sau chúng ta là Mátxcơva!”.
Các
tập đoàn quân cánh phải của phương diện quân Miền Tây bị các cụm xe
tăng 3 và 4 của quân Đức tiến công, dù đã ra sức chiến đấu và chịu nhiều
thương vong, vẫn không giữ được dải phòng ngự chính. Sau khi đã gây cho
quân Đức những thiệt hại không thể khắc phục được, lực lượng này từ từ
rút lui.
Đến
cuối tháng 10, những binh đội đi trước thuộc cụm đột kích phía bắc của
quân Đức đã đến được kênh đào Mátxcơva - Vônga và đã vượt qua kênh đào ở
khu vực Iacrôma. Trước tình huống này, Hồng quân đã tổ chức những cuộc
phản đột kích bằng một phần lực lượng các tập đoàn quân dự bị và quân
Đức đã bị đẩy lui trở lại bờ tây kênh đào.
Ở
cánh trái phương diện quân Miền Tây, tập đoàn quân xe tăng số 2 của Đức
dù đã tiến sâu vào hậu phương của tập đoàn quân 50 của Hồng quân nhưng
vẫn không chiếm được Tula. Việc thành phố Tula và vùng phụ cận được giữ
vững đã tạo điều kiện củng cố phòng ngự ở cánh trái phương diện quân
Miền Tây và cho phép tổ chức hàng loạt các đòn phản đột kích mạnh mẽ vào
quân Đức. Trận phản đột kích lớn hơn cả là trận đánh lớn gần Casira, do
lực lượng của quân đoàn kỵ binh vận vệ số 1 phối thuộc với sư đoàn xe
tăng số 112 của Hồng quân tiến hành.
Kết thúc giai đoạn phòng thủ Moskva. Quân đoàn kỵ binh 2 Ukraina của
tướng P. A. Belov được phong danh hiệu "Quân đoàn kỵ binh cận vệ 1",
ngày 26 tháng 11 năm 1941
Do
kết quả của các trận đánh, ngày 4-12, tập đoàn quân xe tăng số 2 của
quân Đức đã buộc phải ngừng tiến công và chuyển sang phòng ngự.
Trong
thời gian ấy, tại vùng Riadan, việc tập kết tập đoàn quân số 10 thuộc
lực lượng dự bị của Đại bản doanh cũng đã hoàn thành.
Ngày
5-12-1941, các mũi đột kích của quân Đức, thuộc cụm tập đoàn quân Trung
Tâm đã bị chặn đứng trên toàn mặt trận. Cuộc tiến công thứ hai của phát
xít Đức vào Mátxcơva đã bị đập tan.
Mặc
dù còn nhiều khó khăn to lớn và xét đơn thuần về quân lực thì quân Đức
vẫn còn ưu thế hơn Hồng quân, nhưng Đại bản doanh vẫn hạ lệnh quân đội
Xôviết trên mặt trận Mátxcơva chuyển sang phản công, vì cho rằng: quân
Đức đã mệt mỏi; chúng không có lực lượng dự bị chiến lược, chưa kịp tổ
chức phòng ngự hoàn chỉnh và thiếu những tuyến phòng ngự có chiều sâu;
quân đội Đức không chuẩn bị chu đáo cho chiến đấu trong điều kiện mùa
đông lạnh giá; đã xuất hiện hình thái có lợi trên chiến trường tạo điều
kiện cho Hồng quân đánh vào sườn và hậu phương quân Đức; tinh thần chiến
đấu lên cao của chiến sĩ Xôviết.
Tham
gia cuộc phản công này có phương diện quân Calinin, phương diện quân
Miền Tây và phương diện quân Tây - Nam; trong đó phương diện quân Miền
Tây đóng vai trò chính.
Ngày tháng 12 năm 1941, Liên Xô
phản công chống lại hai triệu quân Đức Quốc xã, khi đó đã chạm tới cửa
ngõ Moscow. Photo: RIA Novosti.
Ngày
5-12-1941, phương diện quân Calinin bắt đầu phản công. Ngày hôm sau,
đến lượt hai phương diện quân Miền Tây và Tây- Nam cũng chuyển sang phản
công.
Ở
cánh phải của phương diện quân Miền Tây, Hồng quân đã bẻ gãy sự kháng
cự của quân Đức, buộc chúng phải rút lui về tuyến Klin và Itstra. Ngày
13-12, cụm quân Đức tại vùng Klin bị bao vây. Để cố giữ tuyến phòng ngự
dọc đường xe lửa Mátxcơva-Calinin, quân Đức ở đây đã chống cự quyết
liệt. Ngày 13 và 14-12, quân Đức đã tổ chức bốn lần phản kích nhằm phá
vây cho cụm tập đoàn ở Klin nhưng không thành công. Hồng quân đã đánh
bật chúng về phía tây. Ngày 15-12, Hồng quân chiếm được thành phố. Trên
hướng Itstra, quân Đức tổ chức phòng ngự mạnh tại vùng Kriucôvô. Sau khi
chuẩn bị chu đáo, Hồng quân tấn công và chiếm được vị trí này và tiếp
tục triển khai tấn công Itstra, cho hai lực lượng cơ động bao vây vu
hồi. Để tránh bị vây, quân Đức ở đây đã vội vã rút chạy về Vôlôcôlamxcơ,
bỏ lại khí tài, thiết bị. Hồng quân chuyển sang truy kích.
Một nhóm Quân đội Đức Quốc xã hạ vũ khí đầu hàng Quân đội Liên Xô tại khu vực Moskva ngày 20 tháng 12 năm 1941
Ngày
25-12, lực lượng Hồng quân cánh phải của phương diện quân Miền Tây tiến
đến tuyến sông Lam và Rudơ, định đánh bật quân Đức phòng thủ ở đây
trong hành tiến nhưng không thực hiện được.
Phương
diện quân Calinin, phối hợp với các tập đoàn quân cánh phải của phương
diện quân Miền Tây, chiếm lại được thành phố Calinin vào ngày 16-12. Lực
lượng cánh trái của phương diện quân Miền Tây tiến công theo những
hướng hợp vây vào Udơlốp, đánh bại tập đoàn quân xe tăng số 2 của Đức.
Đến ngày 7-1-1942, Hồng quân đã tiến được 220 km và đã bao vây cụm tập
đoàn quân Trung Tâm của Đức từ phía nam.
Quân
của phương diện quân Tây- Nam, hiệp đồng với lực lượng cánh trái của
phương diện quân Miền Tây, tiến về phía tây được từ 100 km đến 200 km.
Pháo binh Liên Xô trong chiến dịch phòng ngự - phản công Moskva, ngày 3 tháng 12 năm 1941
Như
vậy là trong thời gian từ 25 đến 30 ngày tiến công liên tục của Hồng
quân, hai cụm đột kích của tập đoàn quân Trung Tâm ở vùng Kalinin và
Elét đều bị đánh thiệt hại nặng. Mối đe dọa trực tiếp đối với thủ đô
Xôviết đã bị loại trừ. Chiến dịch “Bão táp” hòng chiếm Mátxcơva của phát
xít Đức đã hoàn toàn thất bại và cuồng vọng của Hitle cũng tan vỡ theo.
Thất bại đó đã bộc lộ ra một vấn đề quan trọng như tướng Đức là Vétphan
thú nhận:“Quân đội Đức, trước đây được coi là không thể đánh bại, nay
sắp bị tiêu diệt”.
Đại tướng G. K. Zhukov, Tư lệnh Phương diện quân Tây (Liên Xô) vạch kế hoạch phản công tại khu vực Moskva, tháng 10 năm 1941
Nhưng ngay sau đó họ lại lao mình vào chiến đấu để bảo vệ tổ quốc và những người thân yêu của mình. Nguồn ảnh: English Russia
Nữ Hồng quân 
Những đợt phản công của Hồng quân đã đẩy lùi được quân Đức, đánh bật chúng ra khỏi những vùng chiếm đóng xung quanh Moscow. 
Hồng quân Liên Xô bảo vệ Moscow năm 1941. Ảnh: RIA Novosti
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét