"Chủ nghĩa anh hùng theo mệnh lệnh, bạo lực phi lý và tất cả những điều
vô nghĩa nhân danh lòng ái quốc - tôi mới căm ghét chúng làm sao!" -Albert Einstein
"Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam. Sử ta dạy
cho ta những chuyện vẻ vang của tổ tiên ta. Dân ta là con Rồng cháu
Tiên, có nhiều người tài giỏi đánh Bắc dẹp Nam, yên dân trị nước, tiếng
để muôn đời. Sử ta dạy cho ta bài học này: Lúc nào dân ta đoàn kết muôn
người như một thì nước ta độc lập, tự do. Trái lại lúc nào dân ta không
đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn"
Hồ Chí Minh
"Lòng yêu nước và sự đoàn kết của nhân dân là một lực lượng vô cùng to
lớn, không ai thắng nổi. Nhờ lực lượng ấy mà tổ tiên ta đã đánh thắng
quân Nguyên, quân Minh, đã giữ vững quyền tự do, tự chủ. Nhờ lực lượng
ấy mà chúng ta làm cách mạng thành công giành được độc lập. Nhờ lực
lượng ấy mà sức kháng chiến của ta càng ngày càng mạnh. Nhờ lực lượng ấy
mà quân và dân ta quyết chịu đựng muôn nỗi khó khăn, thiếu thốn, đói
khổ, tang tóc, quyết một lòng đánh tan quân giặc cướp nước."
Hồ Chí Minh
“Chiến
tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa. Hà Nội,
Hải Phòng, và một số thành phố, xí nghiệp có thể bị tàn phá, song nhân
dân Việt Nam quyết không sợ! Không có gì quí hơn độc lập, tự do! Đến
ngày thắng lợi, nhân dân ta sẽ xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn,
to đẹp hơn!” Hồ Chí Minh
"Thà làm dân một nước độc lập còn hơn làm vua một nước nô lệ" Phạm Khắc Hòe
(Tiếp theo)
Tất nhiên, việc tìm một
chính quyền tay sai người bản xứ cũng được Nhật tính trước từ lâu. Cụ HuỳnhThúc Khánglà một yếu nhân trong phong
trào Duy Tân, được nhắm tới đầu tiên, đã thẳng thắn
khước từ. Nhưng cách mạng tháng Tám thành
công, sau khi tiếp xúc với Hồ Chủ tịch, Cụ nói: "Trong lúc phục hưng dân tộc, xây dựng nước nhà thì bất kỳ già, trẻ,
trai, gái, ai cũng ra sức phụng sự Tổ quốc”.
Và Cụ đã làm được những việc
to lớn thiết thực cho việc bảo vệ chính quyền nhân dân non trẻ. Nhà yêu nước Nguyễn An Ninh đang bị cầm tù ở Côn Đảo,
Nguyễn Hòa Hiệp là người quen biết cũ, đương nhiệm chức sư trưởng đệ tam sư
đoàn của Nhật, dẫn một viên tướng Nhật ra đảo mời hợp tác nhưng ông kiên quyết
từ chối mặc dù ông biết “Nếu phải hoàn thành
xong hình phạt tù tại Côn Nôn, tôi chắc chắn phải để xương tại đây”! Nửa
tháng sau, ông trút hơi thở cuối cùng tại nơi địa ngục trần gian ấy! (Nguyễn An
Ninh qua hồi ức của những người thân – NXB Văn học 2009).
Nguyễn An Ninh
Nguyễn An Ninh là nhà văn, nhà báo, nhà nghiên cứu tôn giáo và là nhà cách mạng ở đầu thế kỷ 20 trong lịch sử Việt Nam. Wikipedia
Đó thật sự là những con
người đẹp, làm việc đẹp và viết nên trang sử đẹp, đáng là niềm
tự hào cho mỗi người Việt Nam
ta.
Ngô Đình Diệm cũng được Nhật để mắt tới nhưng họ không lạ gì con người này.
Trong tình thế ấy, Trần Trọng Kim là sự lựa chọn cuối cùng. Ông được
Nhật đưa sang Chiêu Nam
Đảo (Singapour) trước đó cả năm trời, qua Băng Cốc (Thái
Lan), về Sài Gòn, ra Huế vào giờ phút chót. Ông viết trong hồi ký “Một cơn gió
bụi”:
“Có một điều nên nói cho
rõ, là trong khi tôi chọn người lập chính phủ lúc ấy, người Nhật Bản không bao
giờ hỏi tôi chọn người này người kia. Tôi được hoàn toàn tự chủ tìm lấy người
mà làm việc. Và tôi đã định từ trước rằng nếu người Nhật can thiệp vào việc
trong nước thì tôi thôi ngay, không làm nữa.
“Chừng mười giờ sáng
ngày 17 tháng tư năm 1945, tôi đem danh sách ấy vào trình vua Bảo Ðại. Vào đến
nơi, tôi thấy ông Yokohama, tối cao cố vấn Nhật, đã ngồi đó rồi. Ông thấy tôi
vào liền hỏi: “Cụ đã lập thành chính phủ rồi à?”. Tôi nói: “Vâng, hôm nay tôi
đem danh sách các bộ trưởng vào tâu trình hoàng thượng để ngài chuẩn y”.
“Tôi đệ trình vua Bảo
Ðại, ngài xem xong phán rằng: “Ðược”. Khi ấy ông Yokohama nói: “Xin cho tôi xem là những ai”.
Ông xem rồi, trả lại tôi và nói: “Tôi chúc mừng cụ đã chọn được người rất đứng
đắn”. Sự thực là thế, chứ không như người ta đã tưởng tượng là người Nhật Bản
bắt tôi phải dùng những người của họ đã định trước”.
Có ai không nghĩ rằng đó là
vở kịch được người Nhật dàn dựng từ đầu chí cuối?
Ngày 8/5/1945, chỉ một ngày
trước khi phát xít Đức đầu hàng Đồng Minh, tại Huế, Hoàng đế Bảo Đại đọc Tuyên
chiếu thành lập nội các. Tân Tổng trưởng đưa ra bản Tuyên cáo khẳng định nền
độc lập mới có được sau 80 năm bị Pháp áp chế và cám ơn Nhật Bản đã ra tay
“giải phóng”, kêu gọi “Quốc dân phải cố gắng sức làm việc, chịu
nhiều hy sinh hơn nữa và phải thành thật hợp tác với nước Đại Nhật Bản”, lấy quốc hiệu là Đế quốc Việt Nam, quốc
kỳ Quẻ Ly đỏ trên nền vàng (ứng với
hoàng đế làm chủ phương Nam). Bà con kinh đô nhạo là “vương rút ruột”. Vấn
đề là có thật Nhật “giải phóng” cho Việt Nam không, hay chỉ là động tác tháo
vòng xích cũ, choàng vào cổ cái vòng xích mới xiết chặt hơn để kéo dài cơn hấp
hối của tên phát xít cuối cùng?!
Kế hoạch của tân chính phủ đưa ra thì
nhiều nhưng chỉ là những ý tưởng hão huyền. Trước hết vì chính quyền quân phiệt
Nhật kiềm chế khắt khe cả về mọi mặt. Trong khi chính phủ thì “hữu danh vô
thực”: Không lực! Không quyền! Không được nhân dân ủng hộ! Mặt trận Việt Minh
kêu gọi phải tận dụng thời cơ, tự ta giải phóng cho ta, đồng thời cảnh báo
những ai nhẹ dạ cả tin: “Lợi dụng Nhật
tức là tự để mình cho Nhật lợi dụng; lợi dụng Nhật, đi theo Nhật tức là trốn ra
ngoài hàng ngũ kháng Nhật cứu nước mà toàn thể đồng bào đương hăng hái bước
vào; lợi dụng Nhật là “đánh đu với tinh”; lợi
dụng Nhật là tự tử” (Báo Cứu quốc, số 24 ngày 25/6/1945). Yêu cầu
bức thiết lúc bấy giờ là cứu đói. Trong khi các kho thóc đầy ắp, ngoài việc cấp
ăn cho lính còn dùng thay than cho các tàu thủy, tàu hỏa và nhà máy! Khắp Bắc
Kỳ, nhiều làng vắng tanh không một bóng người, cảnh chết đói đầy đường, đầy
phố! Việt Minh hô hào phá kho thóc Nhật cứu đói cấp thời, thì tân Chính phủ lại
công bố: “Chúng tôi vẫn hợp tác chặt chẽ với nhà đương chức Nhật Bản” và
ra lệnh kết án tử hình những ai cướp phá kho tàng ngũ cốc! Cái gọi là Bộ Tiếp
tế làm được vài việc vặt, coi như vô dụng! Bộ Tài chính chuyên làm một việc gom
tiền thuế của dân giao cho giặc! Chỉ riêng trong 5 tháng tồn tại, Chính phủ
Trần Trọng Kim đã nộp cho Nhật khoản tiền 720triệu Đồng Đông Dương (Piastre),
không thua số tiền 726triệu do chính quyền Decoux nộp trong 5 năm (1940-1945).
Cụ thể là: 1940: 6tr; 1941: 58tr; 1942: 86tr; 1943: 116tr; 1944: 360tr; 1945
cho đến ngày 9/3: 100tr. Tổng cộng trong thời gian Thế chiến hai, chính quyền
Đông Dương đã nộp cho Nhật 1 tỷ 446 triệu Piastre, tương đương 14 tỷ 460 triệu
Franc lúc đó (BS Ngô Văn Quỹ - sđd). Thật
sự đó là tội ác với nhân dân và lịch sử mà chính quyền Trần Trọng Kim không thể
chạy tội được! Vai trò lịch sử của
nội các do ông lãnh đạo thực chất là như thế. Dù rằng thành viên trong nội
các đều là những người có đủ học thức và đức hạnh, chánh trực thanh liêm, lúc
hữu sự muốn góp phần mình giúp nước nhưng trước thực tế đều thấy bị cô lập và
bất lực, rã đám dần. Sau cách mạng tháng
Tám, phân nửa các vị theo Chính phủ kháng chiến cho tới ngày thắng lợi hoàn
toàn. Một số ra định cư ở nước ngoài và hầu như không có ai hợp tác với các
chính quyền tay sai ngoại bang sau đó.
Chân dung một người lính Nhật Bản thời kỳ Nhật chiếm đóng Đông Dương.
Hai tàu chở hàng và một tàu chở dầu của Nhật bị đánh chìm trên sông
Sài Gòn trong các đợt tấn công của máy bay từ tàu sân bay Mỹ USS
Ticonderoda CV-14, ngày 12/01/1945.
Lễ đầu hàng của quân Nhật tại sân bay Tân Sơn Nhất.
Tù binh Nhật Bản đang làm những thùng đựng nước bằng gỗ trong trại
tù binh Vũng Tàu, nơi giam giữ 38.500 tù binh Nhật ở Đông Dương. Ảnh:
Internet.
Quân nhật tiến vào Hải Phòng thế chân quân Pháp, ngày 24/11/1940.
Luật sư Phan Anh, người sớm nhận ra sự
thật, đứng hẳn về phía cách mạng và có những đóng góp to lớn, sau này viết: “Chúng tôi đã lầm rất lớn. Chúng tôi đã tưởng
lợi dụng được một đế quốc chống một đế quốc khác, tranh thủ quyền lợi về ta,
nhưng trái lại bọn Nhật đã lợi dụng chúng tôi, ít nhất cũng là về danh nghĩa.
Đó là một bài học đau đớn!” (Phan Anh – Con đường đi tới cách mạng tháng 8
của tôi – Báo Nhân dân số 2346 ngày 21/8/1960). Giả như có một “khoảng trống
quyền lực” mà nhân dân không được tổ chức, không có lực lượng thì làm sao giành
được chính quyền? Huống chi quyền lực vẫn nằm trong tay quân phiệt Nhật tới giờ
phút chót! Đó là sự thật lịch sử! Riêng vị Tổng trưởng nội các, sau khi quân
Nhật bị giải giáp về nước, cách mạng tháng Tám thành công, quân Pháp quay lại
tái xâm lược Việt Nam, ngài lại tìm đến cố vấn Vĩnh Thụy đang đào tẩu ở Hương
Cảng, theo lời phế đế về Sài Gòn nghe ngóng. Ở đây, vị học giả đã nhìn ra chân
tướng cái xã hội nhố nhăng này: “Tôi xem
việc người Pháp làm, không thấy gì là chân thực. Liên hiệp Pháp chỉ là một
thứ cũi chó mạ vàng! Còn về phương diện người mình, thì không có gì đáng
vui, phe nọ đảng kia lăng nhăng chẳng đâu vào đâu cả!”. Và nhìn ra một sự
thật là: “Tôi vẫn biết việc chống với
Pháp chỉ có Việt Minh mới làm nổi”. Tuy nhiên nhà nho vẫn loanh quanh xứ
trời nam, hy vọng được mời ra hợp tác
với lời an ủi của bậc thánh hiền: “Dụng
chi tắc hành. Xả chi tắc tàng” (Dùng thì ra làm việc. Bỏ thì ở ẩn). Mòn mỏi
đợi chờ, trước khi bỏ xác xứ người,ông
thầy ngán ngẩm thở than: “Nghĩ cho cùng,
ở đời chẳng cái đếch gì ra cái đếch gì”!
***
Cách
mạng Việt Nam, sau ngày Nhật đảo chính Pháp, bước vào thời kỳ cao trào
chống Nhật, cứu nước. Bản chỉ thị “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của
chúng ta” của Trung ương Đảng trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động
của Đảng và của Mặt trận Việt Minh. Ban thường vụ Trung ương Đảng chỉ
rõ: “Nếu Nhật đem quân đánh phá khu du kích thì đội quân du kích phải
khéo dùng chiến thuật hóa chẵn thành lẻ, hóa lẻ thành chẵn phối hợp với
nhân dân đằng sau quân địch đánh phá, nhiễu loạn làm cho chúng phải rút
lui”.
Tháng
4-1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ của Đảng ra nghị quyết về
nhiệm vụ chống lại cuộc tấn công của Nhật vào các khu căn cứ địa, đại ý
như sau:
-
Vì là đang thời kỳ xây dựng lực lượng vũ trang chuẩn bị cho tổng khởi
nghĩa, nên phải dùng chiến thuật đánh du kích, đánh úp địch bằng những
trận nhỏ, nắm chắc phần thắng để giữ gìn và bồi dưỡng lực lượng.
- Phát động du kích thành nhiều chiến khu, nhiều căn cứ địa để đề phòng địch bao vây.
-
Dùng chiến thuật “dĩ công vi thủ” (lấy tấn công làm phòng thủ) mà đối
phó khi địch bao vây. Nếu không giữ được căn cứ thì kiên quyết rút lui
để bảo toàn lực lượng.
- Thi hành vườn không nhà trống.
- Các chiến khu và căn cứ địa phải liên kết chặt chẽ, tương ứng được với nhau.
Từ
sau ngày 9-3 đến cuối tháng 4-1945, bằng nhiều hình thức hoạt động du
kích kết hợp với nổi dậy của nhân dân địa phương, Việt Minh đã giải
phóng được phần lớn nông thôn của 6 tỉnh ở Việt Bắc, lập chính quyền
cách mạng ở những vùng đó.
Lính phát xít Nhật hành quân ở Philippines. Ảnh: Tàng thư quốc gia Mỹ.
Sau
khi hất cẳng Pháp, đến cuối tháng 3, quân Nhật bắt đầu tràn lên chiếm
đóng các tỉnh lỵ, sục xuống các làng xã, tiến đánh các khu du kích, đặc
biệt, vào trung tuần tháng 5, chúng huy động hàng ngàn quân mở cuộc càn
quét lớn khu căn cứ của Việt Minh ở giữa sông Lô và quốc lộ 3.
Bằng
cuộc chiến tranh du kích ở các tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Tuyên
Quang và Thái Nguyên, các lực lượng vũ trang cách mạng và quần chúng
nhân dân đã nhanh chóng bẻ gãy các mũi tiến công càn quét của Nhật, đánh
bật chúng ra khỏi các vùng giải phóng, bao vây chúng trong một số huyện
lỵ, tỉnh lỵ, vừa giữ vững được chính quyền cách mạng, vừa tiếp tục mở
rộng vùng giải phóng.
Sau
khi Khu giải phóng Việt Bắc được thành lập, quân Nhật lại tiếp tục mở
các cuộc càn quét mới, nhưng đều thất bại. Không những bảo vệ vững chắc
cùng giải phóng đã tạo lập được, các lực lượng vũ trang cách mạng ở Việt
Bắc đã sẵn sàng cùng toàn dân xông lên, tổng khởi nghĩa…
Võ Nguyên Giáp (ngoài cùng bên trái) trong buổi lễ thành lập đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng Quân
Ngoài
căn cứ địa Việt Bắc ra, hoạt động thành lập chiến khu, căn cứ địa và
đấu tranh du kích để bảo vệ và mở rộng những địa bàn đó của Việt Minh
cũng diễn ra tại những nơi khác ở Bắc Kỳ, Trung Kỳ và cả ở Nam Kỳ (vùng
Tân Uyên đang manh nha trở thành căn cứ địa, sau này trở nên lừng danh
với cái tên: Chiến khu Đ). Khi
Thế chiến thứ II sắp kết thúc, Nhật còn muốn nắm lực lượng thanh niên để phục vụ
mưu đồ riêng. Ở Nam Kỳ Nhật mời Bác sỹ Phạm Ngọc Thạch lập Thanh niên Tiền
phong, biểu trưng là cờ nền vàng sao
đỏ (thực ra xứ ủy Nam Kỳ đã chủ động nắm tổ chức này). Nhật cũng vận
động Bộ trưởng Phan Anh lập ra tổ chức thanh niên. Lúc này ở Bắc Kỳ đã có “Đoàn
Thanh niên cứu quốc” trong đoàn thể Việt Minh. Tổ chức “Thanh niên Phan Anh” ra
đời ở Huế. Ông bàn với giáo sư Tạ Quang Bửu là người có ảnh hưởng rất lớn trong
giới học sinh ở Huế đứng ra mở “Trường
võ bị thanh niên tiền tuyến” và mời
ông Phan Tử Lăng – võ quan chỉ huy lực lượng Bảo an binh ở kinh đô Huế và cả
Trung kỳ, làm Hiệu trưởng. Các ông đều có tinh thần dân tộc cao và sớm liên hệ
với Việt Minh. Nhà trường kêu gọi: “Đất nước ta sẽ rất cần thanh niên có học,
có hiểu biết về quân sự” và hứa: “Học xong không bắt buộc ra làm việc cho chính
phủ”! Thực chất là chủ động chuẩn bị bổ sung cho lực lượng vũ trang yêu nước
khi cần. Số người ghi danh vào học khá đông, có cả một số sinh viên từ Hà Nội
vào theo học. Lá “cờ quẻ kiền” ba
sọc đỏ (tượng trưng cho người quân tử
làm điều nghĩa hiệp), được lấy làm biểu tượng của thanh niên Võ bị. Vậy
là Mặt trận Việt Minh thông qua những người yêu nước, chủ động biến tướng một
tổ chức phục vụ cho ý đồ của Nhật thành một tổ chức nòng cốt của mình. Cách
mạng thành công, đổi tên là “Trường võ
bị Thuận Hóa” và mở rộng thành phong trào “Thanh niên tiền tuyến”, góp phần đẩy mạnh phong trào “Nam tiến” sôi động trong cả nước, bổ
sung tiếp ứng kịp thời cho mặt trận phía Nam. Nước nhà vừa độc lập thì bước
ngay vào cuộc kháng chiến từ Nam lan nhanh ra Bắc. Cũng như Thanh niên Tiền
phong, Thanh niên Tiền tuyến chấm dứt
vai trò lịch sử, hợp nhất vào tổ chức Thanh niên cứu quốc trong Mặt trận Việt
minh. Cuộc trường kỳ kháng chiến giành thống nhất, độc lập kết thúc thắng lợi,
tám học viên khóa đầu của Trường võ bị được phong quân hàm cấp tướng (Hồi ký
của Thiếu tướng QĐNDVN Mai xuân Tần).
Nhân chuyến công cán qua Trung Quốc, Cố vấn tối cao Vĩnh Thụy đào
nhiệm và lưu trú ở Hồng Công. Giữa năm 1948, kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh”
thất bại, chủ cũ tìm đến ký với phế đế cái gọi là Hiệp định Hạ Long, công nhận
nền độc lập của Việt Nam nằm trong khối
Liên hiệp Pháp và lập ra cái chính phủ quốc gia! Phục dựng lá “cờ quẻ kiền” làm quốc kỳ và lấy bài hát
“Tiếng gọi thanh niên” (của Lưu Hữu
Phước) ra đời trong phong trào thanh niên tiền khởi nghĩa, làm quốc ca. Ngay
lập tức, Chính phủ kháng chiến Hồ Chí Minh ra tuyên bố cảnh cáo: “Chính phủ và nhân dân Việt Nam sẽ theo pháp
luật nước nhà trừng trị bọn phản quốc ấy. Đối với các nước trên thế giới, tôi
thay mặt chính phủ và nhân dân nước Việt Nam dân chủ cộng hòa trịnh trọng tuyên
bố không bao giờ thừa nhận những giấy tờ gì do bọn bù nhìn ấy ký kết với bất cứ
nước nào”!
“Quân đội quốc gia” được gấp rút nặn ra. Với lệnh Tổng động viên,
học sinh trung học ở các thành thị trong vùng tạm chiếm bị dồn vào các trường
sỹ quan trù bị Nam Định, Thủ Đức và Võ bị Đà Lạt. Lá “cờ quẻ kiền” với bài ca vốn ra đời từ phong trào yêu
nước sôi nổi chống ngoại xâm nhưng đã bị đánh tráo nhận vơ cho cái quốc gia ngụy
tạo! Từ đấy“cờ quẻ kiền” hết
đi sau “cờ tam tài” rồi “cờ hoa” trong những cuộc tàn sát, khủng
bố, giết chóc đồng bào ta!
Dù sau này được biết đến là một trong những quốc gia mạnh về sản xuất xe
tăng chủ lực. Tuy nhiên, trong chiến tranh xâm lược Việt Nam
(1946-1954), Quân đội viễn chinh Pháp chủ yếu sử dụng các loại xe tăng
do Mỹ cung cấp. Ảnh: Xe tăng hạng nhẹ M5 (Mỹ chế tạo trong CTTG 2) của
Sư đoàn thiết giáp số 2 LeClerc trong hoạt động tuần tra ở miền Bắc Việt
Nam, năm 1946
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
Lễ đầu hàng của quân Nhật tại sân bay Tân Sơn Nhất. 
Quân nhật tiến vào Hải Phòng thế chân quân Pháp, ngày 24/11/1940.
Lính phát xít Nhật hành quân ở Philippines. Ảnh: Tàng thư quốc gia Mỹ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét