TT&HĐ III - 32/<

                              Sài Gòn 30-4-1975 và những ngày tiếp theo (Phim Tài liệu hiếm)

PHẦN III:     NGUỒN CỘI 

" Đi đi con!
Trong khinh khi may nhớ nước non
Mà ôn lại cho đừng quên lịch sử
Bốn ngàn năm rồi, Việt Nam bất tử
Dằng dặc đoạn trường chống giặc ngoại xâm
Biết mấy đau thương, biết mấy anh hùng
Ghi tạc địa cầu bao chiến công hiển hách..."

                                                                                Trần Hạnh Thu

"Lịch sử hoài thai chân lý, nó có thể kháng cự với thời gian, có thể dìm đi những việc cũ, nó là dấu tích của thời xa xưa, là gương soi của đương đại, là lời giáo huấn cho thế hệ sau."
                                                                  Cervantes (Tây Ban Nha)

"Lịch sử là bằng chứng của thời đại, là ngọn lửa của chân lý, là sinh mệnh của kí ức, là thầy giáo của cuộc sống và là sứ giả của cổ nhân."
                                                                                                      Cicero (La Mã)

 

“Đừng chê cõi trần nhơ
Đừng khen cõi trần đẹp
Cõi trần là thản nhiên
Chỉ có đời nhơ, đẹp.” 

Trần Hạnh Thu

.

.

CHƯƠNG XI (XXXII): ANH HÙNG

Chủ nghĩa anh hùng theo mệnh lệnh, bạo lực phi lý và tất cả những điều vô nghĩa nhân danh lòng ái quốc - tôi mới căm ghét chúng làm sao!

Heroism on command, senseless violence, and all the loathsome nonsense that goes by the name of patriotism - how passionately I hate them!

Albert Einstein

Đọc thêm tại: http://www.tudiendanhngon.vn/tabid/87/strcats/111/sw/a/charmode/true/default.aspx © TuDienDanhNgon.vn

Chủ nghĩa anh hùng theo mệnh lệnh, bạo lực phi lý và tất cả những điều vô nghĩa nhân danh lòng ái quốc - tôi mới căm ghét chúng làm sao!

Heroism on command, senseless violence, and all the loathsome nonsense that goes by the name of patriotism - how passionately I hate them!

Albert Einstein

Đọc thêm tại: http://www.tudiendanhngon.vn/tabid/87/strcats/111/sw/a/charmode/true/default.aspx © TuDienDanhNgon.vn

"Chủ nghĩa anh hùng theo mệnh lệnh, bạo lực phi lý và tất cả những điều vô nghĩa nhân danh lòng ái quốc - tôi mới căm ghét chúng làm sao!"
-Albert Einstein

 

"Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam. Sử ta dạy cho ta những chuyện vẻ vang của tổ tiên ta. Dân ta là con Rồng cháu Tiên, có nhiều người tài giỏi đánh Bắc dẹp Nam, yên dân trị nước, tiếng để muôn đời. Sử ta dạy cho ta bài học này: Lúc nào dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập, tự do. Trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn"

Hồ Chí Minh

"Lòng yêu nước và sự đoàn kết của nhân dân là một lực lượng vô cùng to lớn, không ai thắng nổi. Nhờ lực lượng ấy mà tổ tiên ta đã đánh thắng quân Nguyên, quân Minh, đã giữ vững quyền tự do, tự chủ. Nhờ lực lượng ấy mà chúng ta làm cách mạng thành công giành được độc lập. Nhờ lực lượng ấy mà sức kháng chiến của ta càng ngày càng mạnh. Nhờ lực lượng ấy mà quân và dân ta quyết chịu đựng muôn nỗi khó khăn, thiếu thốn, đói khổ, tang tóc, quyết một lòng đánh tan quân giặc cướp nước."

Hồ Chí Minh

 

“Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa. Hà Nội, Hải Phòng, và một số thành phố, xí nghiệp có thể bị tàn phá, song nhân dân Việt Nam quyết không sợ! Không có gì quí hơn độc lập, tự do! Đến ngày thắng lợi, nhân dân ta sẽ xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn!” 
                                                          Hồ Chí Minh

"Thà làm dân một nước độc lập còn hơn làm vua một nước nô lệ"
                                                          Phạm Khắc Hòe

 

 

 

(Tiếp theo)

Trong cuộc chiến tranh Việt Nam, Níchxơn tàn bạo, dã man hơn Giônxơn. Mặc dù chỉ có 3 năm nhưng số lượng thuốc nổ thời Níchxơn lớn hơn của 5 năm thời Giônxơn. Tính trung bình hàng tháng thì thời Giônxơn là 59.704 tấn, còn thời Níchxơn là 95.402 tấn (gấp 1,6 lần). Riêng cuộc ném bom “12 ngày đêm” ở Hà Nội, Hải Phòng là 40.000 tấn. Tờ “Bưu điện Oasinhtơn” tháng 4-1972 đã đăng dòng tít: “Một tấn bom trong 1 phút, suốt 3 năm”. Theo Roger Pic: “Mỗi phút cầm quyền, Níchxơn ném xuống hơn 1 tấn bom, ông ta trở thành người đầu tiên từ trên trời cao gây ra những tàn phá hơn bất kỳ một người nào khác trong lịch sử nhân loại…”.

Thế thì tại sao Đế quốc Mỹ thua dân tộc Việt để phải rước lấy nỗi hổ thẹn lớn lao như vậy?

Để trả lời được câu hỏi ấy, trước hết phải trả lời được câu hỏi: Vì sao cuộc chiến tranh ấy lại xảy ra?

Cho dù nhận thức triết học về tự nhiên - xã hội của chủ nghĩa Mác - Lênin chưa hoàn hảo, nhưng lý tưởng của nó về một xã hội công bằng, không có cảnh người bóc lột người là thực sự cao đẹp, phù hợp với ước mơ ngàn đời của nhân dân cần lao các dân tộc toàn thế giới. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của Liên bang Xô viết đã có những thành công to lớn, đáng kể nhờ có sáng kiến “Chính sách kinh tế mới” (NEP) của Lênin, người kế thừa xuất sắc C. Mác. Chính sách kinh tế ấy, cùng với quan niệm “Tư bản nhà nước”, dù biện hộ thế nào đi nữa thì bản chất của nó vẫn là: Kinh tế tập trung - bao cấp duy ý chí bắt buộc phải thỏa hiệp với kinh tế hàng hóa - thị trường tự do nhưng mù quáng.

Ước tính, chỉ một phần nhỏ trong số 100.000 binh sĩ phòng thủ Đà Nẵng được di tản trước khi thành phố này thất thủ. Đà Nẵng, thành phố lớn thứ 2 ở miền Nam Việt Nam thất thủ ngày 29/3. Trước đó ít ngày, sự hỗn loạn đã xảy ra ở nơi đây khi binh lính VNCH tìm cách tháo chạy. Từ ngày 28/3, hàng nghìn lính VNCH đã tập trung dọc bãi biển Đà Nẵng. Họ chờ đợi những chuyền tàu quân sự đến chở đi trước khi quân đội Giải phóng tiến vào thành phố. Nhà báo Alan Dawson mô tả Đà Nẵng trong ngày 28/3: “Binh lính rã ngũ nổi loạn, cố sức thoát ra hoặc vơ vét cái gì có thể kiếm được trong khoái lạc bắn giết và cướp bóc…”. “…Các tướng tá thì đang hoạch định các chuyến bay để bí mật trốn thoát… Suốt đêm, sự huỷ hoại, vơ vét, trộm cướp và hãm hiếp tiếp diễn. Toà nhà lãnh sự Mỹ, con voi trắng bị lột chỉ còn trơ cái vỏ”. Quân lực VNCH đã để lại rất nhiều loại vũ khí hạng nặng trước khi đào thoát từ bờ biển. Theo quan sát của phóng viên quốc tế, hàng chục xe tăng và cả một chiếc máy bay trực thăng đã bị vứt bỏ. Ước tính, chỉ một phần nhỏ trong số 100.000 binh sĩ phòng thủ Đà Nẵng được di tản trước khi thành phố này thất thủ. Tình cảnh tương tự xảy ra khi Sài Gòn được giải phóng ngày 30/4/1975. Hàng vạn binh lính ở nơi đây đã vứt bỏ quân phục và tìm cách thoát khỏi thành phố. Binh lính Sài Gòn chen chúc trên một chuyến tàu quân sự rời khỏi Việt Nam.

Sự phát triển của nền kinh tế Liên Xô sau Cách mạng tháng Mười là tất yếu, nhờ có Chính sách kinh tế mới của Lênin và tinh thần lao động quên mình, sự nhiệt tình của Đại chúng cách mạng Nga đi xây dựng ước mơ - lý tưởng cộng sản, chứ không phải nhờ vào cái gọi là “tính ưu việt” của chế độ xã hội chủ nghĩa. (Chúng ta cho rằng chế độ tốt đẹp nhất mà loài người có thể có là chế độ không đặt nặng vấn đề sở hữu, có thể vừa công hữu vừa tư hữu sao cho phù hợp với từng giai đoạn, tùy thuộc vào từng điều kiện, hoàn cảnh xã hội, có thể gọi tên, đặt nhãn mác cho chế độ đó là “xã hội chủ nghĩa” cũng được, nhưng nó phải là sự kế thừa của chế độ tư bản chủ nghĩa và bản chất của nó phải là hoàn toàn do dân và vì dân).

Giai đoạn cuối cùng của công cuộc xây dựng kinh tế Liên Xô sau cách mạng (dần xa rời“Chính sách kinh tế mới” của Lênin!) đã bộc lộ nhiều nhược điểm nhưng chưa đủ để nhận ra sai lầm về sự giáo điều trong phương thức điều hành kinh tế kiểu mới thì chiến tranh thế giới thứ hai đã nổ ra xóa nhòa tất cả. Cái hiện thực tốt đẹp do “duy ý chí” mà có ấy (và nếu không có chiến tranh thì cũng chỉ có thể tồn tại trong một giai đoạn hạn định như sau này đã thực sự xảy ra) đã là tấm gương sáng cho nhiều dân tộc bị đọa đày trên thế giới hướng về.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, hàng loạt nước Đông Âu chịu sự ảnh hưởng của Liên Xô, ở Châu Á thì có Trung Quốc và Bắc - Triều Tiên đã đi theo con đường của chủ nghĩa xã hội. Sự hình thành một hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa mà khẩu hiện của nó là triệt tiêu tư bản tư nhân, xóa bỏ tư hữu về tư liệu sản xuất, đã như một sự bành trướng của Cộng sản, làm cho các nước tư bản, đứng đầu là Mỹ vốn dĩ đã căm ghét, hoảng sợ càng thêm căm ghét, hoảng sợ. Chính điều này chứ không phải bất cứ điều gì khác đã làm cho chính giới Mỹ không ký vào bản Hiệp định Giơnevơ, dựng nên chính quyền bù nhìn ở miền Nam - Việt Nam, và từ đó mà gây ra cuộc chiến tranh hết sức tàn khốc ở Việt Nam. Tội ác của Đế quốc Mỹ đối với dân tộc Việt là không thể chối cãi.

Ngày 28-4-1975, Thành phố Sài Gòn (sau được đổi tên là Thành phố Hồ Chí Minh) đã trở nên vô cùng hỗn loạn và bất an. Những người Mỹ cuối cùng đã ý thức được sự thất bại không thể tránh khỏi và bắt đầu tìm cách đào thoát khỏi miền Nam Việt Nam. Ảnh: Chiến sự ở cửa ngõ Sài Gòn ngày 28-4-1975

Một nhóm binh lính hải quân đánh bộ Mỹ đang chạy trên đường băng mới bị không kích của căn cứ không quân Tân Sơn Nhất, yểm trợ tốp lính Mỹ cuối cùng đồn trú tại đây lên máy bay đào thoát khỏi Sài Gòn.

Những người dân tìm cách trèo lên bức tường cao 4m của Đại sứ quán Mỹ, hy vọng có thể lên được những chuyến trực thăng cuối cùng chở những tốp lính Mỹ cuối cùng, rời khỏi thành phố sắp bị thất thủ.

Trong ảnh là máy bay trực thăng của lực lượng hải quân đánh bộ Mỹ từ các tàu chiến đỗ ở ngoài khơi bay vào Đại sứ quán Hoa Kỳ đón những binh lính Mỹ cuối cùng rời khỏi “chảo lửa” Việt Nam.

Đây là những tốp người Mỹ cuối cùng, trong đó có không ít ký giả hoặc là ở lại đưa tin về sự kiện lịch sử, hoặc là bị lỡ những chuyến bay trước đó, rời khỏi Sài Gòn ngay trước khi quân giải phóng tiến vào.

Một chiếc trực thăng của quân đội ngụy bị vỡ tan cánh quạt và suýt rơi xuống biển khi đáp xuống tàu chiến Mỹ khiến binh lính hải quân đánh bộ Mỹ rạp người đề phòng những mảnh vỡ của máy bay. Tuy nhiên tai nạn đã không xảy ra.

Ảnh chụp trên tàu chỉ huy chiến dịch sơ tán của Mỹ là tàu đổ bộ LCC-19 USS “Blue Ridge”. Lính hải quân đánh bộ Mỹ đẩy những chiếc trực thăng đang đỗ trên boong xuống biển để giành bãi đáp cho nhiều chiếc máy bay khác đang bay vòng trên không hạ cánh.

Đám đông dân chúng nam Việt Nam, trong đó có rất nhiều phụ nữ và trẻ em rời khỏi trực thăng của hải quân đánh bộ Mỹ vừa hạ cánh xuống tàu chỉ huy USS “Blue Ridge”.

Chuyến di tản cuối cùng bằng đường thủy trên con tàu Nam Quan.

Dân tộc Việt làm cách mạng chỉ với một mục đích duy nhất là giành độc lập, thống nhất nước nhà và xây dựng đất nước Việt Nam giàu có, hạnh phúc. Do đó nhiệm vụ của Cách mạng Việt Nam, trước tiên là phải đánh đuổi ngoại xâm. (Bản chất của mọi kẻ xâm lược là ngoan cố cho nên một dân tộc bị áp bức muốn tự giải thoát thì chỉ còn cách đứng lên đấu tranh không khoan nhượng với kẻ xâm lược và hầu hết các trường hợp là phải đấu tranh vũ trang). Trong tình hình thế giới lúc bấy giờ, muốn kiên quyết triệt để cách mạng, thì phải nhận thức đấu tranh theo quan niệm của chủ nghĩa cộng sản. Chính vì vậy mà Nguyễn Ái Quốc đã khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”.

Cuộc chiến tranh Việt Nam đã lùi xa và thực tế lịch sử đã cho thấy Cộng sản Việt Nam chẳng bành trướng đi đâu cả. Đông Dương chẳng chịu bất cứ tai họa nào của cộng sản cả. Hơn nữa Cộng sản Việt Nam đã làm một việc hết sức mã thượng là ân tình: cứu Cămpuchia thoát khỏi nạn diệt chủng “Khơme đỏ” Pôn Pốt - Yêngxary.

Có lẽ Shingo Shibata, giáo sư trường đại học tổng hợp Hosei (Tokyo - Nhật), đã nhận định đúng về nguồn gốc cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam khi ông viết trong “Những bài học của chiến tranh Việt Nam” như sau:

“Cuộc chiến tranh ở Việt Nam nổ ra đúng vào điểm sâu sắc của những mâu thuẫn nảy sinh ra từ sự xung đột trên qui mô toàn cầu giữa chủ nghĩa xã hội, các phong trào giải phóng dân tộc, đấu tranh giai cấp ở các nước tư bản chủ nghĩa và chủ nghĩa đế quốc thế giới, xoay quanh chủ nghĩa đế quốc Mỹ.

Một mặt, bản chất chính trị và quân sự của cuộc chiến tranh ở Việt Nam là một cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ, mang tính chất đế quốc, thực dân mới và mặt khác, nó là cuộc chiến tranh giải phóng của nhân dân Việt Nam giành độc lập chủ quyền, thống nhất đất nước”.

Dưới đây là những nhận định của chính giới Mỹ vào buổi đầu của cuộc chiến tranh Việt Nam

Năm 1953, Tổng thống Aixenhao (Eisenhower): “Để mất Việt Nam, mất Đông Dương thì sẽ khó có thể phòng thủ được bán đảo Malaixia. Bằng bất cứ giá nào đi nữa thì cũng phải chặn ngay nó (Cách mạng Việt Nam ) lại. Dù sao cũng còn có rẻ hơn cái giá phải trả sau này”

Tháng 1-1954, cũng Aixenhao: “Mất một nước nào đó ở Đông Nam Á thì cuối cùng sẽ dẫn đến việc mất cả Đông Nam Á rồi mất cả Ấn Độ, Nhật Bản và rút cuộc: làm nguy hại đến sự ổn định và nền an ninh của Châu Âu”.

Ngày 4-4-1954, Aixenhao viết thư cho Sơcxin (Churchill, thủ tướng Anh khi đó): “Nếu Đông Dương rơi vào tay Cộng sản thì hậu quả cuối cùng tác động đến thế chiến lược toàn cầu của chúng tôi và các ngài, dẫn đến sự thay đổi cán cân lực lượng trên toàn Châu Á và Thái Bình Dương. Điều đó có thể là rất tai hại và tôi biết rằng tôi và cả ngài đều không thể chấp nhận được”.

Ngày 5-10-1961, tổng thống Mỹ lúc này là Kennedy nói: “Hiện có hai nơi bị chiến tranh đe dọa, đó là vùng Đông Nam Á và Béclin… Cuộc khủng hoảng ở Béclin làm cho người ta để ý đến nhiều hơn và hình như Cộng sản muốn làm như vậy. Vì là Cộng sản có thể làm các cường quốc phương Tây đặc biệt chú ý đến Béclin, thì Cộng sản có hy vọng thâu đoạt được thắng lợi ở Đông Nam Á. Phải liên kết mọi hiểm họa ở Đông nam Á với mọi hiểm họa ở Béclin. Vấn đề Cộng hòa Việt Nam đang trở nên trầm trọng thêm vì những sự đột nhập quá đáng của Cộng sản. Dân tộc Mỹ rất quan tâm đến cả hai vấn đề này”.

Ngày 17-7-1963, cũng Kennedy: “Nếu Mỹ rút khỏi cuộc xung đột ở Việt Nam thì sẽ xảy ra sự sụp đổ không những ở miền Nam Việt Nam mà cả ở toàn bộ vùng Đông Nam Á”.

Ngày 26-3-1964, Mắc Namara: “Vai trò của Mỹ ở Nam - Việt Nam là chứng minh trong cuộc thử thách này, thế giới tự do có thể đối phó được với cuộc chiến tranh giải phóng như chúng ta đã từng đối phó có kết quả với Cộng sản ở các mức độ khác”, và “Đông Nam Á có ý nghĩa chiến lược lớn trong cuộc phòng thủ tiền tiêu của Mỹ. Vị trí của nó nằm trên các con đường hàng không và đường biển mà một bên sườn là tiểu lục địa Ấn Độ và sườn bên kia là Úc, Tân Tây Lan và Philippin; khống chế lối vào Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương. Nếu vùng này rơi vào tay cộng sản thì sẽ đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng nhất cho nền an ninh của Mỹ và cho gia đình các quốc gia tự do, trong đó có chúng ta. Để bảo vệ Đông Nam Á, chúng ta phải đương đầu với cuộc thử thách ở Việt Nam”.

Quân ủy Trung ương chỉ đạo Chiến dịch Hồ Chí Minh, tháng 4/1975.

Bộ đội pháo binh trước giờ xuất kích.

Trung đoàn 201 hành quân qua vùng Đồng Tháp Mười.

Nhân dân Phú Hữu dùng thuyền chở quân đoàn 2 vượt sông tiến về Sài Gòn.

Đánh chiếm cầu Thị Nghè sáng 30/4/1975.

Các phân đội Z23, Z22 lữ đoàn 316 và tiểu đoàn 81 (trung đoàn đặc công cơ giới) chiếm 2 đầu cầu Rạch Chiếc, đồng chí Nguyễn Đức Thọ là người nổ phát súng B40 đầu tiên khai màn tấn công.

Đêm 29/4, ở cánh Tây Nam, Sư đoàn 9 đảm nhận mũi tấn công chủ yếu của đoàn 232 cùng với hai tiểu đoàn xe tăng sau khi vượt qua các chướng ngại đồng lầy, sông nước tại Long An, nhận nhiệm vụ tấn công khu viễn thông Phú Lâm.

Từ hướng Bắc, quân đoàn 1 theo đường 1 tiến vào Sài Gòn. Do phải hành quân gấp từ miền Bắc vào bằng mọi phương tiện thuỷ, bộ và đường không nên quân đoàn 1 bắt đầu tấn công chậm một ngày so với các đơn vị khác.

5h30 sáng 30/4, Sư đoàn 10 và hai đại đội xe tăng của Trung đoàn thiết giáp 273 tấn công sân bay Tân Sơn Nhất.

Đánh chiếm Bộ tổng tham mưu.

Chiếm trụ sở Biệt khu thủ đô Sài Gòn.

Đoàn xe tăng lao qua cổng chính, tiến vào sân Dinh Độc Lập sáng 30/4. Đại đội trưởng Bùi Quang Thận ra khỏi xe 843, lấy lá cờ trên xe của mình đem treo lên cột cờ trên nóc Dinh Độc Lập lúc 11h30.

Các chiến sĩ xe tăng 843 trưa 30/4/1975.

Tổng thống Dương Văn Minh cùng nội các ra trước đài phát thanh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, kết thúc chiến tranh Việt Nam.

Người dân tổ chức diễn hành chào mừng trong ngày vui thống nhất.

Với quan niệm và quyết tâm của Đế quốc Mỹ như vậy thì trước ý chí đấu tranh không khuất phục của dân tộc Việt trên con đường đi đòi lại quyền tự chủ và thống nhất tổ quốc của mình, chiến tranh là tất yếu. Đó là cuộc đối đầu quyết liệt đến một mất một còn giữa chính nghĩa và phi nghĩa, giữa một bên là cả một dân tộc tuy còn nghèo nàn lạc hậu nhưng khao khát giành lại chủ quyền lãnh thổ, thoát kiếp bị nô dịch, và bên kia là đội quân nhà nghề của nước đế quốc đầu sỏ, giàu có số 1, hùng mạnh thuộc hàng nhất nhì thế giới nhưng mang bản chất đánh thuê,  máy móc, thiếu động lực chiến đấu. Nói một cách khác, đó là cuộc đối đầu giữa sức mạnh có tính vô địch của kháng chiến toàn dân cứu nước và sức mạnh có tính hung bạo của đế quốc xâm lược. Cuộc chiến tranh Việt Nam trở nên vô cùng khốc liệt cũng là điều không thể tránh khỏi.

Tìm hiểu ra nguyên nhân làm xảy ra cuộc chiến tranh Việt Nam thì cũng phần nào thấy được nguyên nhân cơ bản làm cho Mỹ thua (cũng như trước đó đã làm cho Pháp thua): Đế quốc Mỹ thua vì nó đã tiến hành một cuộc chiến tranh phi nghĩa chống lại cuộc chiến tranh nhân dân chính nghĩa và bất khuất, sẵn sàng chết đến người cuối cùng.

Quân xâm lược Mỹ là đội quân chính qui, trang bị đến tận răng, đủ loại phương tiện chiến tranh, có áp đảo về vũ khí, bom đạn hỗ trợ, chi viện tối đa, có thể là đối thủ đáng gờm của bât cứ đội quân nào trong một cuộc chiến tranh phân rõ trận tuyến nhưng trở thành vụng về, bất lực trong thế trận chiến tranh nhân dân Việt Nam, một thế trận mà như Lão Tử nói là “dàn trận mà như không thành hàng, xua đuổi mà không đưa cánh tay ra, tuy có binh khí mà như không dùng binh khí, tuy có địch mà như không chạm trán với địch”. Trong thế trận ấy, quân Mỹ buộc phải khi hành quân càn quét thì tập trung cao độ và khi nghỉ ngơi, phòng ngự cũng phải co cụm cao độ, đã gặp khó khăn, mệt mỏi trong việc “tìm và diệt” mục tiêu, lại còn phải căng thẳng trong việc “quét và giữ” vì luôn trở thành mục tiêu cho đối phương tấn công bất cứ lúc nào. Một khi đội quân xâm lược ngày một tiêu hao và phương châm có tính quyết định đến thắng lợi của nó là đánh mạnh thắng nhanh bị phá sản thì đội quân ấy sẽ bị sa lầy, làm cho tính phi nghĩa của nó ngày càng bộc lộ, do đó mà nó cũng mất dần sự ủng hộ, bị phân hóa, đồng thời lực lượng kháng chiến cứu nước ngày một mạnh lên. Đế quốc Mỹ thua cuộc, phải rút khỏi chiến trường Việt Nam trước hết là do dân tộc Việt Nam kiên cường, bất khuất, biết cách đánh giặc, sau đó là nhờ công lao cuộc đấu tranh, phản chiến của nhân dân Mỹ trong lòng nước Mỹ và có cả phần công lao của nhân dân tiến bộ toàn thế giới, trong đó có phần viện trợ vô cùng quí báu của Liên Xô và Trung Quốc cho cuộc kháng chiến cứu nước của nhân dân Việt Nam.

Bức ảnh đi vào lịch sử: đám đông tranh nhau lên trực thăng trên 1 nóc nhà Sài Gòn

Đám đông trèo tường vào tòa đại sứ

Một chiếc CH-46 trên nóc tòa đại sứ

Một chiếc CH-53 đang cất cánh từ bãi đỗ xe. Đến buổi tối thì đám lính gác phải huy động tất cả xe hơi bật đèn để chiếu sáng ở đây.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn của nhà báo Cu Ba là Walfredo Angulo, nhân dịp kỷ niệm 30 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã nói rất xác đáng: “Khi bảo vệ lợi ích của nhân dân Pháp, Napôlêông là một nhà quân sự có tài, liên tiếp chiến thắng. Nhưng khi ông ta xâm lược Tây Ban Nha và Nga thì ông ta trở thành tướng chiến bại và kết thúc sự nghiệp ở Oatéclô. Cũng vậy, Mắc Namara, Oétmolen và các tướng lĩnh cao cấp khác của Mỹ đều là những người có bản lĩnh cao, những ông tướng học được nhiều kiến thức tại các học viện quân sự nhưng họ đã thất bại vì đã trở thành những công cụ phục vụ chủ nghĩa đế quốc. Đó là một thực tế của thời đại chúng ta… Nhưng cuối cùng, cái quyết định vẫn là con người. Họ tin vào sức mạnh của vũ khí và kỹ thuật, nhưng điều quyết định vẫn là bản chất và mục đích của cuộc chiến tranh”.

Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước có lẽ giản dị là như thế thôi. Tuy nhiên nó vẫn mang tính thần kỳ bởi từ đó đến nay, nhiều người vẫn chưa hiểu nổi. Chính Kítxinhgiơ đã viết trong hồi ký của mình một cách băn khoăn: “Những nhà tâm lý học và xã hội học có lẽ ngày nào đó sẽ giải thích cho chúng ta phải suy nghĩ như thế nào đây về cái đất nước xa xôi và đơn điệu ấy, với những ngọn núi và những cánh đồng xanh rì, bên một biển xanh biếc, một đất nước hàng ngàn năm nay đã thu hút những người nước ngoài như một cái nam châm. Những người (nước ngoài) này đến đây để tìm kiếm vinh quang và đã vỡ mộng, đi vào để rồi trở ra với một thất vọng đắng cay. Có gì đã nhen lên trong dân tộc đó những ngọn lửa anh hùng và nghị lực như vậy, để làm cho số người đông như thế, từ các chân trời khác nhau đến để tìm đáp số cho điều bí ẩn và đã bị đẩy lùi với một sự kiên trì man rợ. Sự kiên trì man rợ đó không những đã xua đuổi những cố gắng của những người nước ngoài mà còn làm nguy hại cho cả sự ổn định bên trong của cả nước họ nữa”.


 

9 giờ sáng ngày 30.4.1975. Lính dù VNCH đóng tại Hóc Môn kéo chạy về hướng trung tâm thành phố Sài GònBộ ảnh của nhiếp ảnh gia Nguyễn Đạt ghi lại những khoảnh khắc lịch sử trong ngày 30.4.1975. 41 năm đã qua nhưng những hình ảnh trên đường phố Sài Gòn ngày đó vẫn khiến nhiều người nhớ mãi.
“Các cụ già và người đi đường đều tập trung nhìn tôi cầm máy ảnh đứng giữa đường tác nghiệp phóng sự. Trên người tôi lúc ấy dán chữ “Phóng viên” thật to phía trước ngực và phía sau lưng. Chỉ vài phút sau, quân Giải Phóng đi bộ tiến vào”, nhiếp ảnh gia Nguyễn Đạt cho biết.
Bộ ảnh như thước phim quay chậm lại diễn biến của ngày 30.4.1975 lịch sử, ngày đất nước hoàn toàn thống nhất. Đường phố Sài Gòn, cuộc sống người dân trong khoảnh khắc ấy đã được ghi lại chân thật. Bộ ảnh này đã có mặt trong triển lãm kỷ niệm 35 năm ngày thống nhất đất nước (30.4.1975 – 30.4.2010).

Lần đầu tiên nhìn thấy Bộ Đội Giải Phóng. Khoảng 10 giờ sáng ngày 30.4.1975 quân giải phóng từ hướng Hóc Môn tiến vào trung tâm Sài Gòn đang đi ngang qua đường Trương Minh Giảng (Lê Văn Sỹ hiện nay) quận 3. Phía trước các anh là lính VNCH cởi áo đi trước. Những anh Bộ Đội năm xưa trong ảnh nếu nhận được ảnh này thì quý biết bao.

10 giờ 30 sáng ngày 30.4.1975 những người lính VNCH cởi áo lính nhưng còn đeo thẻ bài trên cổ đang di chuyển về hướng trung tâm Sài Gòn. Tất cả đều là con của những người mẹ Việt Nam sinh ra.

9 giờ sáng ngày 30.4.1975. Lính dù VNCH đóng tại Hóc Môn kéo chạy về hướng trung tâm thành phố Sài Gòn.

9 giờ sáng ngày 30.4.1975. Lính dù VNCH từ trại Hoàng Hoa Thám -Tân Bình bỏ chạy về hướng trung tâm Sài Gòn.

Người lính cuối cùng tôi thấy. Lúc 10 giờ 30 ngày 30.4.1975. Quân lính VNCH vứt bỏ quân trang súng đạn nhưng còn sót một anh lính hai tay cầm hai khẩu M16, vai đeo hai khẩu chống tăng M72 đi trên đường nhưng không biết về đâu? Các cụ già và người đi đường đều tập trung nhìn tôi cầm máy ảnh đứng giữa đường tác nghiệp phóng sự (trên người tôi lúc ấy dán chữ “Phóng viên” thật to phía trước ngực và phía sau lưng). Chỉ vài phút sau, quân Giải Phóng đi bộ tiến vào

Khoảng 11 giờ ngày 30.4.1975 trên đường Trương Minh Giảng (Lê Văn Sỹ) quân giải phóng hướng từ Củ Chi tiến vào trung tâm thành phố.

Khoảng 11 giờ ngày 30.4.1975 bộ đội tiến vào trung tâm Sài Gòn đi từ hướng Miền Tây qua đường Trương Minh Giảng nay là Lê Văn Sỹ quận 3.

Quân Giải Phóng từ hướng Hóc Môn tiến vào trung tâm Sài Gòn, đi qua đường Trương Minh Giảng (Lê Văn Sỹ) lúc khoảng 10 giờ sáng ngày 30.4.1975

Khoảng 11 giờ ngày 30.4.1975 biệt động thành xuất hiện đồng loạt, quần áo như người dân Sài Gòn nhưng trang bị súng AK và P64 12 giờ ngày 30.4.1975 tại cổng Dinh Độc lập, lần đầu tiên nhìn thấy chiếc xe mà dân miền Nam hay gọi là “Motolova”

Người lính cởi bỏ áo, chân đất, tay trái đeo miếng vải (có lẽ đã được đánh dấu) đang đi về đâu đó.

Khoảng 10 giờ sáng ngày 30.4.1975, trên đường Trương Minh Giảng (Lê Văn Sỹ) những người lính cởi bỏ hết quân phục đang đi về hướng trung tâm thành phố, những số phận con người trong thời chiến

Phía sau chiếc jeep là xác người chết đã được trùm chiếu. 12 giờ ngày 30.4.1975 tại ngã tư Phú Nhuận Sài Gòn.

Trên đường Võ Di Nguy – Phú Nhuận lúc 12 giờ ngày 30.4.1975

Khoảng 13 giờ ngày 30.4.1975 xe M113 “bỏ của chạy lấy người”. Trên đường Chi Lăng, cửa hông bệnh viện Nguyễn Văn Học (nay là đường Phan Đăng Lưu – bệnh viện Ung Bướu).

15 giờ ngày 30.4.1975 tại khu vực nhà máy xi măng Hà Tiên – Thủ Đức (ngay trạm thu phí xa lộ Hà Nội hiện nay).

Tại ngã tư Hàng Xanh ngày 30.4.1975

Tìm người trong ảnh. Kỷ niệm 40 năm ngày thống nhất đất nước, xem lại những hình ảnh ngày lịch sử 30.4.1975. Người lính trong ảnh chụp tại cầu Thị Nghè ngày 1.5.1975 . Bây giờ anh ở đâu? làm gì? Năm nay cũng đã 60 tuổi rồi. Hy vọng qua Facebook anh nhận được hình ảnh của mình ngày ấy.

Buổi sáng ngày 30.4.1975 trên đường Võ Thị Sáu (đường Hiền Vương cũ)

Khoảng 14 giờ ngày 30.4.1975 người dân tập trung vào khu vực dinh Độc lập xem thời sự.

Cuộc hội ngộ sau 21 năm. Chiếc xe “Com măng ca” chở một vị bộ đội lớn tuổi (không có quân Hàm) có 2 cảnh vệ cầm tiểu liên đã làm khu xóm tại Tân Định hết vía. Người tìm đến lúc ấy là Đại tá Lê Thiện – Bộ Quốc Phòng, đi tìm người em kế là nhạc sĩ Lê Đô và.. nước mắt thay cho lời nói. Anh em ruột thịt mỗi người một chiến tuyến nay đã được gặp nhau. Đứa cháu ruột đứng trước đầu xe vừa đi lính VNCH vài tháng thì giải phóng.

Khoảng 15 giờ ngày 30.4.1975 trên xa lộ Biên Hòa, đoạn gần ngã tư Thủ Đức.

Phút thư giãn khi đã làm chủ tình hình. Khoảng 12 giờ ngày 30.4.1975. Cuối đường Yên Đổ (Lý Chính Thắng) là Hai Bà Trưng, lúc ấy có chiếc M113 đậu trước một ngôi nhà là tiệm phở Bình rất nổi tiếng cho tới nay, rất đông người bu quanh nhưng không thấy có sự cố gì nên không chụp ảnh ,bước tới vài chục mét thì chụp ảnh này. Sau đó tôi mới biết, tiệm phở Bình là “Trung tâm chỉ huy biệt động nội thành” sau đó được gắn bản di tích cách mạng cho đến nay.Tiếc quá lúc ấy không chụp một tấm ảnh, mà cũng phải thôi vì phim chụp đếm từng tấm một.

Buổi chiều ngày 30.4.1975 tại ngã tư Phan Thanh Giản (Điện Biên Phủ) và Trần Quốc Thảo. Hai anh bộ đội đi xe máy nhưng không biết sang số, xe cứ chồm lên rồi tắt máy cứ loay hoay mãi

Ngày 304.1975 gặp chiếc xe Jeep chở các phóng viên nước ngoài. Khoảng 12giờ trên đường Hai Bà Trưng.

Bùng binh chợ Bến Thành nhìn về tòa nhà Quốc Hội của VNCH vài ngày trước 30.4.1975.

Còn Shingo Shibata, trong tác phẩm đã dẫn, thì viết:

“Lịch sử thế giới chưa từng bao giờ thấy có cuộc chiến tranh xâm lược nào lại bị nhân dân nhiều nước phản đối đến như thế và chưa từng thấy có cuộc chiến tranh nhân dân nào lại được nhân dân các nước đó đoàn kết ủng hộ đến như vậy”.

“Một trong những sự kiện kinh ngạc nhất của thời đại chúng ta là nhân dân Việt Nam, một nước bé nhỏ như vậy, đã có thể chiến đấu nhiều năm trời chống lại cuộc xâm lược của chủ nghĩa đế quốc lớn nhất và mạnh nhất trong lịch sử, đã chiến đấu cho đến thắng lợi trong cuộc chiến tranh hủy diệt lớn nhất và tệ hại nhất xưa nay chưa từng thấy.

Khi xét đến tổng số bom của các lực lượng Mỹ ném xuống tất cả các mặt trận trong đại chiến thế giới thứ hai là 2 triệu tấn và ném xuống đất Nhật Bản là 161.000 tấn so với 7.438 triệu tấn ném xuống Đông Dương, thì chính sự tồn tại của xã hội Việt Nam và sự tiếp tục sống sót của nhân dân Việt Nam phải được coi như một chuyện thần kỳ của thời đại chúng ta. Hơn thế nữa, thậm chí vượt qua cả điều đó, nhân dân Việt Nam và chính quyền của họ, mặc dù chịu đựng những hy sinh to lớn, vẫn duy trì được một ưu thế chính trị và tinh thần bất biến, uy tín của họ ngày càng tăng cả về quân sự lẫn ngoại giao. Họ luôn luôn giữ thế chủ động chống lại chủ nghĩa đế quốc Mỹ và chế độ bù nhìn ở Sài Gòn.

Vì vậy, chúng ta đặt câu hỏi tại sao nhân dân Việt Nam đã có thể làm ra được một chuyện thần kỳ như vậy, một chuyện vô song trong lịch sử? Cố nhiên, khoa học xã hội không thừa nhận những chuyện thần kỳ, vì hiện tượng xã hội cần phải được nghiên cứu và làm sáng tỏ trên quan điểm khoa học”.

“Để giải thích sức chiến đấu của nhân dân Việt Nam, nhiều người đã chỉ ra tinh thần kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, “tinh thần dân tộc” của Việt Nam và “chủ nghĩa dân tộc” của Việt Nam. Rõ ràng là trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa Đế quốc Mỹ, cứu nước, nhân dân Việt Nam đã biểu thị đầy đủ sức mạnh tinh thần ghê gớm của họ, tinh thần hy sinh, chịu đựng và sáng tạo của họ. Họ đã cho chúng ta một tấm gương sáng, vô song về sức mạnh tinh thần của con người, thể hiện đến mức tối đa những khả năng tiềm tàng mà chỉ có những khả năng đó mới có thể thực hiện được một kết quả kỳ diệu như vậy trong những hoàn cảnh khó khăn quá sức tưởng tượng, những thành tựu đó chắc chắn sẽ được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác như một bản anh hùng ca cần được ghi lại trong lịch sử nhân loại. Tuy nhiên, câu hỏi của chúng ta là sức mạnh tinh thần đó đã được tạo nên và phát huy hết mức như thế nào?...

Nguyễn Khắc Viện, nhà sử học nổi tiếng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhấn mạnh ý nghĩa của thực tế là suốt mấy ngàn năm, nhân dân Việt Nam đã cần cù và kiên nhẫn xây dựng đê, kênh, rạch, hồ, ao và đắp đê chế ngự lũ lụt, hạn hán và bão, cày cấy ruộng đất của họ như thể bằng máu và mồ hôi của mình. Cuộc đấu tranh này, diễn ra hàng ngày qua bao nhiêu thế kỷ, đòi hỏi phải có tổ chức, và cũng trong suốt hai ngàn năm, người Việt Nam đã phải đánh lui nhiều cuộc xâm lăng của nước ngoài, mỗi lần đều phải huy động tất cả mọi nghị lực…”.

 

 Những người lính bộ binh Giải Phóng quân đầu tiên tiến vào Dinh Độc Lập. Ảnh: Jacques Pavlovsky

 

Chiếc xe tăng 843 cùng những người lính Giải Phóng quân trước sảnh lớn của Dinh Độc Lập. Ảnh: Francoise de Mulder

 

Những người lính Giải Phóng đang vui sướng và phất cao lá cờ của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam trên chiếc xe tăng, sau khi đã chiếm được Dinh Độc Lập. Ảnh: Bettman

 

Phút thư giãn của những người lính Giải Phóng quân. Mệt mỏi nhưng hạnh phúc, họ thoải mái hút thuốc ngay trong phòng làm việc của Tổng thống miền Nam Việt Nam sau khi đã chiếm giữ dinh Độc lập. Ảnh: Bettman

 

Những người Việt Nam Cộng hòa đầu hàng và đang bị lực lượng Giải Phóng quân giám sát trong khuôn viên Dinh Độc Lập. Ảnh: Jacques Pavlovsky

 

Vị Tổng thống cuối cùng của chế độ Nguỵ quyền Sài Gòn Dương Văn Minh đầu hàng quân Giải Phóng trong Dinh Độc Lập. Ảnh: Jacques Pavlovsky

   
Đông đảo người dân Sài Gòn đã kéo về Dinh Độc Lập để chứng kiến mọi chuyện trong ngày 30-4-1975. Ảnh: Francoise de Mulder
 
Bức ảnh đã đi vào tâm trí của nhiều thế hệ,
"Mẹ con ngày gặp lại" của nhà báo Lâm Hồng Long.

(Còn tiếp)
------------------------------------------------------------------