Kim cương máu (Blood Diamond), hay còn được gọi là kim cương xung đột (Conflict Diamond), là tên gọi của Liên hợp quốc đặt ra đối với những loại đá quý có xuất xứ từ những vùng đất dựa trên sự bóc lột sức lao động của những tổ chức phạm pháp hoặc không được chính phủ bảo hộ, dùng vào mục đích quân sự hoặc vận chuyển trái phép. Chính điều này đã dẫn đến cái chết của hàng nghìn con người vô tội ở Châu Phi. Kim cương máu cũng được sử dụng bởi các tổ chức khủng bố để mua sắm vũ khí phục vụ cho mục đích quân sự và chiến tranh.

Vào những năm 90 của thế kỉ trước, người ta đổ dồn sự chú ý vào hiện tượng này khi nó được phanh phui tại Sierra Leone. Trong thời gian đó, ước tính 4% tổng lượng kim cương trên thế giới được khai thác dựa trên hình thức bóc lột này.

Buôn lậu kim cương được các tổ chức phản động dùng để kiếm nguồn vốn cung cấp cho các cuộc nổi dậy tại các nước Angola, Liberia, vùng bờ biển Ivory, Cộng hòa Congo.

Ngày nay, tỉ lệ buôn bán và khai thác loại kim cương này đã được kiểm soát và giảm thiểu xuống còn 1%.

Tháng 7 năm 2000, thị trường kim cương thế giới đã công bố với thế giới về hình phạt không khoan nhượng với những tổ chức, quốc gia còn thực hành chính sách khai thác "kim cương máu".

Cảnh người dân nghèo đãi đất đá tìm kim cương.

Một em bé với 2 tay bị cụt này vẫn ngày ngày tham gia tìm kiếm và khai thác kim cương tại Sierra Leone.

Một người dân đang đào đất tìm kiếm kim cương trong hi vọng.

Một nhân tố quan trọng quyết định sự xuất hiện của loại hình khai thác tàn khốc này là con người.

Con người đóng vai trò quan trọng trong thị trường buôn bán kim cương. Kim cương được vận chuyển từ nước này qua nước khác, qua các nhà buôn trung gian. Luật pháp Mỹ chỉ yêu cầu giấy phép xuất khẩu kim cương từ quốc gia chung chuyển cuối cùng, họ không quan tâm đến những viên kim cương này được khai thác từ đâu và đã được vận chuyển qua bao nhiêu chặng.

Về hình dáng, những viên kim cương này không hề có tên, chúng được đồng nghĩa với tiền. Kim cương nguyên chất là tinh thể tinh khiết cấu thành từ duy nhất nguyên tố cacbon, không hề pha thêm tạp chất. Những viên kim cương có thêm thành phần từ N, Bo và H₂ là những viên đá rất quý hiếm.

Những viên kim cương vô tri là nguyên nhân cái chết của biết bao con người vô tội.

Nhiều viên kim cương từng dính đầy máu và nhiều người cũng đã vĩnh viễn ngã xuống trước khi viên kim cương mà họ khai thác được xuất hiện lộng lẫy tại một cửa hàng sang trọng.

Ngay cả trong lĩnh vực nghệ thuật, các nghệ sĩ cũng đã lên tiếng bảo vệ cho những con người tội nghiệp ngày đêm bị bóc lột sức lao động ở Sierra Leone hay ở các mỏ kim cương trên khắp thế giới.

Bộ phim Blood Diamond của nam tài tử Leonardo Dicaprio miêu tả rất chân thực thế nào là "kim cương máu".