HIỆN THỰC KỲ ẢO 91
(ĐC sưu tầm trên NET)
Huyền thoại về "con đường tơ lụa" nổi tiếng trong lịch sử |
Cập nhật lúc 15h26' ngày 28/04
|
Hiểu hơn về con đường mang theo nhiều điều vĩ đại và chứa đầy sự thú vị mà con người thời xưa đã tạo ra...
Con đường tơ lụa (The Silk Road) là một
tuyến đường thông thương quan trọng của nhân loại trong suốt một thời
gian dài lịch sử. Nhờ có con đường tơ lụa, những vùng đất, nền văn hóa
mới được tìm ra và là động lực cho sự phát triển của cả châu Á, châu Âu
trên nhiều lĩnh vực.
Từ một con đường vĩ đại...
Con đường tơ lụa bắt đầu được hình thành
từ thế kỷ thứ 2TCN, khi ấy Trương Kiên - một triều thần của Hán Vũ Đế
đã nhận lệnh đi về phía Tây để liên minh với những quốc gia và dân tộc
mới.
Con đường tơ lụa trải dài từ Á qua Âu được mô phỏng thời xưa
Cuộc hành trình của Trương Khiên không
mang lại thêm mối quan hệ nào mới cho nhà Hán nhưng giúp ông có thêm
nhiều kiến thức về nền văn hóa phương Tây, tuyến đường mới và đặt nền
móng cho con đường tơ lụa.
Trong lịch sử, người Trung Hoa mang vải
lụa, gấm vóc... đến Ba Tư và La Mã đồng thời những doanh nhân các vùng
khác cũng tìm đường đến với Trung Hoa.
Từ đây, con đường tơ lụa phát triển với
tốc độ chóng mặt, bắt nguồn từ Phúc Châu, Hàng Châu, Bắc Kinh của Trung
Quốc qua Mông Cổ, Ấn Độ, Kazkhstan, Thổ Nhĩ Kì, Hy Lạp…
Từ thế kỷ thứ VII, con đường tơ lụa trên
biển ra đời bởi các thương gia Ả Rập. Sau đó, các quốc gia như Bồ Đào
Nha, Anh, Pháp, Hà Lan lần lượt kéo đến Trung Quốc buôn bán qua đường
biển với tốc độ nhanh, an toàn hơn.
... những món hàng giá trị và kỳ lạ...
Gọi là con đường tơ lụa vì mặt hàng buôn
bán chính và đầu tiên trên con đường huyền thoại chính là tơ lụa. Vào
thế kỷ thứ 3 TCN, Trung Quốc đã tìm ra cách trồng dâu nuôi tằm, dệt lụa
sớm nhất trên thế giới.
Tuy nhiên, tơ lụa thời đó chỉ dành riêng
cho vua chúa và hàng quý tộc ở Trung Quốc. Kể từ khi có con đường tơ
lụa, các thương gia Trung Quốc quyết định đem sản phẩm này tới phương
Tây.
Lụa một thời được coi là tiền tệ trên con đường này
Những bậc đế vương hay nhà quý tộc của
La Mã rất thích lụa Trung Hoa. Họ mong muốn sở hữu thứ hàng này đến mức
sẵn sàng đổi chỗ lụa đó bằng vàng với cân nặng tương đương.
Nhận thấy lợi nhuận khổng lồ từ thị
trường mới, các thương gia Trung Quốc tăng cường vận chuyển hàng hóa tới
La Mã, Ai Cập. Đồng thời, người dân phương Tây cũng lên đường tới Trung
Quốc để buôn bán và truyền bá tôn giáo.
Nô lệ cũng là một món hàng phổ biến trên con đường tơ lụa
Sau một thời gian, số lượng hàng hóa
trên con đường tơ lụa ngày một đa dạng: từ đá quý, các loại gia vị,
khoáng sản, thuốc… hay cả các loài động vật. Ngược lại, ngựa Ba Tư cũng
trở thành món hàng giá trị và đắt đỏ mà các lái buôn thời bấy giờ trao
đổi trên con đường tơ lụa.
Không chỉ các loài động vật, nô lệ cũng
bị buôn bán dọc theo con đường tơ lụa. Họ hầu hết là những người dân
thường vô tội bị bắt trong các cuộc chiến tranh, tội phạm hay nợ một món
tiền lớn mà không thể trả.
... đến động lực phát triển các nền văn minh nhân loại
Không chỉ có ý nghĩa về mặt giao thương,
con đường tơ lụa còn tạo nên động lực để thúc đẩy khoa học phát triển
trong thời kỳ này. Những cuộc buôn bán, thám hiểm giúp con người có cái
nhìn mới về tự nhiên, địa lý, chính trị.
Thông qua con đường này, văn hóa các
nước cùng nhiều tôn giáo được giao thoa khắp nơi. Ở các thành phố lớn
trên con đường tơ lụa như Samarkand, ngoài kinh tế thì tôn giáo cũng là
vấn đề rất đáng tự hào.
Rất nhiều nhà thờ, giáo đường Kitô giáo,
Do Thái giáo, hay chùa chiền đều được dựng lên ở khắp nơi. Mọi tôn giáo
đều được chấp nhận và tôn trọng trên con đường tơ lụa. Chính quan điểm
thể hiện sự tiến bộ, tạo tiền đề cho các nền văn minh phát triển.
Con đường tơ lụa cũng là nơi để nhiều
nhà thám hiểu viết nên tên tuổi của mình, điển hình nhất là Marco Polo
(1254 - 1324). Ông là một người Ý, sống vào thế kỷ XIV và đã sử dụng con
đường tơ lụa để khám phá nhiều vùng đất mới ở Trung Quốc. Marco thậm
chí còn được vua Hốt Tất Liệt phong một chức quan. Khi trở về lại châu
Âu, ông đem theo nhiều kiến thức cùng sản vật Trung Hoa.
Chân dung nhà thám hiểm Marco Polo
Tương truyền rằng, món mì Ý chính là mì
của Trung Hoa được Marco Polo đem về Ý qua con đường tơ lụa. Sau này ông
viết lại cuộc hành trình thú vị của mình trong cuốn sách "Marco Polo du ký" và trở thành một nhà thám hiểm vĩ đại của toàn nhân loại.
Sự suy tàn của con đường vĩ đại
Các cuộc chiến tranh liên miên cùng nạn
đạo tặc, cướp phá khiến cho những đoàn người buôn bán luôn gặp nguy
hiểm, con đường tơ lụa vĩ đại dần suy thoái.
Tuy nhiên sau khi đế quốc Nguyên Mông mở
rộng bờ cõi ra khắp châu Á và châu Âu, công việc buôn bán nơi đây thịnh
vượng trở lại. Nhưng chính con đường này vô tình lại phát tán dịch bệnh
“Cái chết đen” ra khắp châu Âu và Trung Á trong năm 1348 - 1350. Căn
bệnh này giết hại gần 60% dân số của châu Âu và tác động không nhỏ tới
hoạt động của con đường tơ lụa.
Thành phố cổ heo hút người Samarkand
Cuối cùng con đường tơ lụa vĩ đại cũng
tan rã vào thập niên 1400 bằng hàng loạt sự kiện đáng buồn. Tại Trung
Quốc, nhà Minh lên nắm quyền đã khống chế con đường tơ lụa. Việc bắt nộp
thuế cao đã khiến nhiều thương gia phải tìm đến con đường vận chuyển
khác.
Sự phát triển của đế chế Ottoman khiến
cho tuyến đường nối phương Tây và phương Đông bị chặn đứng. Con đường tơ
lụa từ đây chìm vào dĩ vãng và những hào quang của nó cũng tiêu tan để
lại nhiều thành phố cổ heo hút.
|
|
Nhận xét
Đăng nhận xét