Nước Anh với những ngôi nhà mấy trăm năm không thay đổi, với sự phớt tỉnh và có phần lạnh lùng hình như chỉ là cảm giác ban đầu, đến từ những điều đã đọc. Tôi phát hiện ra điều đó trong một chiều London rất gió. Đầu tháng 10, London lạnh, tôi dựng cao cổ áo khoác và rảo bộ tìm một quán bia, tưởng như nó trôi về từ thế kỷ trước. Quán bia Swan có tuổi đời 300 năm (được mở năm 1721) và giữ nguyên đến tận giờ, với những bộ bàn ghế cũ kỹ và hương bia có lẽ cũng thế. Nhưng những vị khách Ănglê có vẻ nồng nhiệt khi nói chuyện.

Ngược lên Bắc, dọc đường đi lên Scotland, trải dài từ London lên Durham, York, New Castle và Edinburgh là những cánh đồng và những đồi lúa mạch. Ngày tôi sang, trời nhiều gió và mây xám, những lọn rơm khổng lồ được máy cuộn lại nằm trên đồi, những đàn cừu và bò ngái ngủ trong ánh hoàng hôn New Castle. Đảo quốc này nhiều gió. Nếu gió London hào phóng cuốn những đám lá sồi vàng tung lên dọc công viên Hyde Park gợi cho lữ khách sự cô đơn man mác thì những cơn gió ở Edinburgh, thủ đô Scotland lại gợi những phóng khoáng khi thổi qua những núi đồi và hải cảng.

Ghé vào một quán rượu ở thành phố Edinburgh, nơi có hàng vạn căn nhà đang được bảo tồn, nhấp một ngụm rượu khói trong chiều thu lạnh, nhìn ra những bức tường và những con đường lát đá đang đón những giọt nắng cuối ngày, cứ ngỡ như mình trôi về trăm năm xưa. Có lẽ là do khung cảnh đã mấy trăm năm rồi không đổi khác, có thể là do những bức tranh xưa trên tường, mà cũng có thể là những thành quách lâu đài của cả nước Anh và Edinburgh hội ngộ về trong ly rượu khói.

Một con đường ở York.

 
Nhà thờ lớn ở York.

 

Những vòm lá ngân hạnh ngả vàng ở Edinburgh.

Với người Scotland, Whisky single malt (mạch nha đơn cất, chỉ chưng cất trong một nhà máy duy nhất) là đỉnh cao của rượu. Họ gọi đấy là những giọt nước của sự sống. Trong buổi chiều hôm ấy, ở cái quán rượu cũ kỹ từ trăm năm, tôi và Thanh, bạn cùng đi gọi hai cốc rượu khói. Anh chủ quán đưa đến một ống thủy tinh bé xíu và như một nghệ sĩ, anh thả vào mỗi cốc rượu một giọt nước. Đa tầng hương sắc thiên nhiên, mùi gỗ sồi, mùi khói và lúa mạch được giọt nước ấy giải phóng, sực lên qua từng hơi thở, màu rượu chếnh choáng như pha cả ráng chiều hải cảng Endinburgh và những thảm lá phong, lá ngân hạnh, màu rơm vàng của những cánh đồng lúa mạch. Và hình như trong đó có cả tiếng vó ngựa xa xăm và tiếng những cơn sóng vỗ dưới chiến thuyền.

Một quán cà phê ở London.