CÂU CHUYỆN KHẢO CỔ 14

(ĐC sưu tầm trên NET)

Bí ẩn trong 17 chiếc quan tài gỗ chứa xác ướp tí hon

00:00:01 07/08/2013

Việt Anh - Theo Trí Thức Trẻ

Cho tới nay, các nhà khoa học vẫn đang đi tìm lời giải cho bí ẩn về những xác ướp siêu nhỏ ở Edinburgh này…

Nhắc tới xác ướp, điều đầu tiên trong đầu chúng ta nghĩ thường là về Ai Cập, quê hương của các Pharaoh với nghệ thuật ướp xác đại tài thời cổ đại. Thế nhưng, tại vùng đất huyền thoại Arthur’s Seat của Vương quốc Anh, cũng có những xác ướp vô cùng nổi tiếng và bí ẩn. Đó không phải là xác ướp của các vị vua hay con người mà chúng là xác ướp của những hình nộm kì lạ…

Sự phát hiện tình cờ…

Arthur's Seat là vùng đồi nằm phía Đông lâu đài Edinburgh, thuộc thành phố Edinburgh, Scotland. Đây là một trong những địa danh huyền thoại của Vương quốc Anh - nơi được cho là vị trí của lâu đài truyền thuyết Camelot, thuộc sở hữu của vua Arthur nổi danh.

Đồi Arthur's Seat - vùng đất truyền thuyết về vua Arthur nổi danh.

Năm 1836, một trong những phát hiện chấn động thế giới phương Tây đã xảy ra tại đây. Tờ London Times số ra ngày 20/7 năm ấy đã mô tả một sự kiện kì lạ như sau: “Có 5 cậu bé trong khi săn thỏ rừng ở Arthur’s Seat đã phát hiện một vách đá kì lạ. Ma xui quỷ khiến thế nào, họ đi vào một hang nhỏ ở đó và tìm ra 17 xác ướp tí hon. Mỗi xác ướp chỉ dài 3 - 4 inches (khoảng 10cm)”.

Những xác ướp tí hon được phát hiện trên đồi Arthur's Seat.

Năm cậu bé hoàn toàn sửng sốt kinh ngạc. Khác hoàn toàn với quan niệm thông thường về những xác ướp to lớn, quấn băng trắng, những xác ướp ở Arthur’s Seat có kích thước rất nhỏ. Chính xác hơn, đó là 17 xác ướp hình nộm gỗ với 17 chiếc quan tài tương ứng. Mỗi hình nộm đều có phục trang tỉ mỉ, riêng biệt y như người thật. 

Cận cảnh khuôn mặt những xác ướp tí hon.

Theo mô tả, 17 xác ướp này được xếp thành 3 hàng ngang, 2 hàng với 8 xác ướp và 1 hàng có 1 xác ướp. Đây là cấu trúc sắp xếp khó hiểu, chưa từng bắt gặp trong lịch sử trước đó.

Những xác ướp bị quên lãng…

Mặc dù có rất nhiều nghi vấn xung quanh các xác ướp ngay tại thời điểm tìm ra, tuy nhiên không hiểu lý do vì sao câu chuyện này chìm dần vào quên lãng hơn 60 năm. 

Ban đầu, ngay chính 5 cậu bé phát hiện ra cũng không mấy quan tâm đến những thứ họ tìm thấy. Một bài báo đăng trên tờ London Times xuất bản năm 1836 đưa tin, những cậu bé này đã đốt chiếc quan tài gỗ nhỏ đó ngay sau khi tìm ra chúng. 

Rất may, một vị giáo sư tên Ferguson khi đó đã "cứu nguy" những chiếc quan tài ấy. Ông mang chúng về nhà và là người đầu tiên mở nắp những chiếc hòm nhỏ, phát hiện có xác ướp bên trong.

Mỗi xác ướp đều được chế tác cho những chiếc quan tài riêng biệt.

Đến đây, những tài liệu lịch sử ghi lại việc nghiên cứu của 17 xác ướp tí hon không hề có nữa. Theo lời kể của người địa phương, những xác ướp này lần lượt trở thành đồ sưu tập của một số cá nhân và thất lạc từ lúc nào không hay. Câu chuyện về xác ướp tí hon đồi Arthur’s Seat chìm dần vào quên lãng.

Xác ướp tái xuất và bí ẩn chưa lời đáp giải…

Năm 1901, 65 năm sau vụ phát hiện năm nào, những xác ướp tí hon lại một lần nữa xuất hiện. Lần này, 8 trong số 17 chiếc quan tài được tìm ra và được hiến tặng cho Bảo tàng quốc gia Scotland. Đây cũng là lúc những nghiên cứu nghiêm túc đầu tiên về bí mật các xác ướp tí hon được tiến hành.

Chỉ còn 8 trong số 17 chiếc quan tài được đem về trưng bày tại bảo tàng quốc gia Scotland.

Qua nghiên cứu, các xác ướp đều được làm từ gỗ khắc bằng dao. Chúng mang đặc điểm chung là đều bị mất một bên cánh tay. Theo các nhà khoa học, nhiều khả năng những xác ướp này mất 1 bên tay là để tác giả làm ra nó có thể dễ dàng may, mặc quần áo, phục trang cho chúng. 

Ngoài ra, trong số 8 xác ướp còn sót lại, chỉ có 3 trong số chúng là được gọt tỉa, giũa tròn các góc cạnh. Các nhà khảo cổ học từ đó kết luận rằng, ít nhất có tới 2 người đã cùng nhau tạo nên những xác ướp này.

Ngoài ra, qua nghiên cứu của hai chuyên gia Simpson và Menefee trên quần áo của xác ướp, họ khẳng định rằng, những tác phẩm này không thể ra đời trước năm 1812 - thời điểm mà sợi bông thay thế lanh ở Scotland.

Quần áo của các xác ướp được may từ bông và trông khá hiện đại.

Nhiều giả thuyết đã được đưa ra để lý giải cho nguồn gốc của những xác ướp siêu nhỏ này. Người dân địa phương cho rằng, chúng là những hình nộm bùa phép phục vụ cho một mụ phù thủy nào đó. Hoặc giả đơn thuần, chúng là bùa hộ mệnh mà các thủy thủ Scotland làm ra trước khi ra khơi. Song cả hai quan điểm này thiên nhiều về tâm linh, thiếu tính xác thực.

Giả thuyết được một số nhà tri thức ủng hộ, đó là các xác ướp trên thuộc về hai kẻ giết người khét tiếng ở Scotland những năm đầu thế kỷ XIX - Burke và Hare. Theo đó, hai sát thủ này đã giết hại 17 người vô tội trong những năm 1820, là nỗi khiếp sợ ở xứ sở này. 

Con số 17 hoàn toàn trùng khớp với số lượng xác ướp ban đầu ở đồi Arthur‘s Seat. Tuy nhiên, giả thuyết trên vẫn còn vấp phải một số phản đối từ nhiều người. Nguyên nhân là vì trong số 17 nạn nhân của Burke và Hare, có tới 12 người phụ nữ, vậy mà trang phục của các xác ướp lại phần lớn là trang phục nam.

Hai sát thủ Burke và Hare - những người được cho là chủ nhân của 17 xác ướp bí ẩn.

Vậy là cho tới ngày nay, bức màn đằng sau những xác ướp tí hon ở Edinburgh vẫn chưa có lời giải. Và hơn thế, tung tích của 9 xác ướp bị mất tích kia vẫn còn nằm trong bóng tối…

* Bài viết có sử dụng tư liệu tham khảo từ các nguồn: NMS, Smithsonianmag, 26treasures, Wikipedia...