- Đọc lại những trang nhật ký của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Lê Mã Lương ghi ở “đỉnh máu”- 1062 (thuộc khu vực mặt trận Thượng Đức, Đại Lộc) ngày ấy, tuổi trẻ hôm nay có thể cảm nhận được phần nào những suy nghĩ, hành động của một thế hệ thanh niên anh hùng thời chống Mỹ.

Anh hùng LLVTND Lê Mã Lương lúc ở chiến trường.

Anh hùng Lê Mã Lương tại Hội thảo khoa học “Chiến thắng Thượng Đức - ý nghĩa và bài học lịch sử” tổ chức tại huyện Đại Lộc vừa qua.

Kỷ niệm với người lính dù bên kia chiến tuyến

Ngày cập nhật: 03/09/2017 19:57:16

(QT) - Sau này tôi đã kể lại không biết bao nhiêu lần kỷ niệm giữa mình với người lính Việt Nam Cộng hòa về bài hát “Viết từ KBC”. Bài hát nói lên tâm tư của người lính nói chung dù ở phía bên nào. Dẫu trước kia là kẻ thù, thì bây giờ tôi vẫn ước ao gặp lại Lê Đức Tâm để ôn lại kỷ niệm đẹp nơi chiến trường Quảng Trị một thời máu lửa.

Nữ chiến sĩ người Pa Kô tham gia chiến dịch. Ảnh: TL

Tôi nguyên là lính Đại đội 12 hỏa lực, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 1, Sư đoàn 304 chốt giữ Điểm cao 138 thuộc miền Tây, Quảng Trị. Vào khoảng 15 giờ ngày 2/9/1972, một đại đội nhảy dù của địch đã lọt vào tầm kiểm soát của quân ta. Địch đang di chuyển về phía Điểm cao 367, ngụy trang, súng ống, nai nịt gọn gàng. Lệnh nổ súng của quân ta bắt đầu. Cối 82 cấp tập vào đội hình địch, rồi bộ binh kết hợp tấn công. Địch nhốn nháo triển khai trận địa chống trả. Hai bên đã có một trận đọ súng không cân sức, vì địch bị động lại rơi vào thế bất lợi về địa hình.

Tuy ta có hy sinh và thương vong, nhưng vẫn ở thế áp đảo. Rồi chiến sự cũng lắng dần sau gần hai tiếng đồng hồ giao tranh...Tôi là một trong những người được phân công đi bắt tù binh. Trước mắt tôi là những người lính trong bộ rằn ri đội mũ sắt nằm bất động bên những khẩu AR15, M79…Quân ta nhanh chóng thu chiến lợi phẩm và bắt được hai tù binh. Một người tên Hùng nói giọng Bắc, tiểu đội trưởng, một người tên Tâm bị thương vào gót chân, mặt tái nhợt.

Chúng tôi vội băng bó cho người lính bị thương rồi nhanh chóng đưa hai tù binh về tiểu đoàn. Hùng được hỏi cung. Vị chỉ huy có lúc nổi cáu lên vì sự khai báo tiền hậu bất nhất của Hùng. Trở về hầm chốt khi trời tối, lòng tôi biết bao niềm vui sướng. Hai ngày sau tôi được phân công theo một anh lính cũ đi cáng thương binh. Tôi không biết tên anh này, trông anh to khỏe lắm. Tới một căn hầm trong rừng, anh lính cũ bảo tôi: “Vào lôi nó ra!”.

Chương trình biểu diễn nghệ thuật “Khát vọng hòa bình” tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn. Ảnh: Quang Hiệp

Vừa chui đầu vô hầm tôi liền bị một thứ mùi ghê sợ “chặn” lại. Mau lên! Anh lính cũ như hiểu ra liền giục tôi mà như quát. Tôi thi hành ngay mệnh lệnh. Một tiếng rú lên khi tôi sờ tay vào cái thân người mà tưởng một xác chết. Người thương binh nằm trên võng, đòn khiêng bên cạnh, bầy muỗi vo vo, rợn người. Không biết người ta đưa thương binh này đến đây lúc nào? Tôi kéo người thương binh ra. Lúc này anh lính cũ cũng hỗ trợ một tay.

Dù trời tối nhưng tôi cũng nhận ra bộ rằn ri và giật mình: “một lính ngụy?”. Tôi không dám hỏi. “Vào lấy võng và đòn khiêng ra, mau lên!”, anh lính cũ bảo tôi. Nhanh như chớp, tôi và anh lính cũ đã đưa được người lính kia nằm lên võng. Chúng tôi hạ người đặt đòn khiêng lên vai. “Mày đi trước!”. Tôi lặng lẽ tiếp tục chấp hành. Tôi tưởng mình sẽ gãy xương sống, khi phải lên dốc, xuống dốc, mệt nhừ mà không dám kêu ca.

Chúng tôi đi như lao, như chạy, bất ngờ một tiếng nổ vang trời sau tiếng rít, làm chúng tôi ngã nhào. Tưởng được nằm yên, nhưng anh lính cũ lại quát: “Đi luôn! Mẹ chúng nó chưa bảnh mắt đã bắn!”. Tôi thở ra cả hai lỗ tai, thấy như có cả một núi đá đè lên vai mình mà vẫn phải cố chạy. Tới một đỉnh dốc, “giải lao!”. Ôi, sao mà sung sướng thế. Tôi cười thầm anh lính cũ, “tưởng ông chạy mãi được?”. Rồi tôi ngạc nhiên nhận ngay ra người lính Cộng hòa mà mình bắt hôm trước.

Anh lính cũ hỏi người lính Cộng hòa: - Mày tên gì? - Dạ, Lê Đức Tâm. - Mày đánh bao nhiêu trận rồi? - Dạ, chúng em vừa nhảy dù xuống thì bị các anh bắt. - Nói láo, thằng này chắc bắn chết nhiều Việt cộng lắm đây, “Thiên thần mũ đỏ”, “Nhảy dù sát Cộng” cơ mà?! - Các anh đừng bắn em! - Bắn mày làm cái gì? Thích bắn mày thì tao bắn lâu rồi, chứ ai để đến bây giờ cáng mày cho mệt, chữa xong vết thương cho mày về Sài Gòn nhảy đầm, thích không?

Thoáng trên nét mặt Tâm một niềm vui. Bây giờ thì tôi thấy quý mến anh lính cũ ấy, cứ tưởng anh ác lắm, nhìn lâu thấy nét mặt anh khắc khổ. Chúng tôi đã đưa được Tâm ra tới Trạm phẫu quân y của Trung đoàn vào khoảng 8 giờ. Tâm được thăm khám vết thương ngay lập tức. Vết thương của Tâm ở gót chân trái đã có dòi xuất hiện. Ngày đó mưa triền miên, nên các vết thương rất dễ bị nhiễm trùng. Chắc Tâm đau lắm, mặt nhăn nhó. Mấy ngày sau trong một trận đánh, tôi bị thương và cũng được vận tải đưa ra trạm phẫu Trung đoàn vào buổi tối.

Trong trạm phẫu có một máy phát điện, tiếng nổ như người lên cơn sốt rét, cung cấp điện cho một bóng đèn, chắc chỉ sáng hơn con đom đóm đực một chút. Các bác sĩ mổ vết thương ở mu bàn tay phải cho tôi và gắp đạn ra ở đùi trái. Sau đó đưa tôi lên võng nằm. Không ngờ Tâm vẫn còn ở đây. Tôi và Tâm, hai võng đặt cạnh nhau. Nhận ra tôi là người đã bắt mình, Tâm vui như muốn khóc. Tâm gọi tôi bằng anh, xưng em. Tôi bảo, xưng “mày tao” đi! (theo Tâm kể thì hai đứa tôi cùng tuổi, cùng binh nhất).

Trong ba lô tôi có bao thuốc lá Tam Đảo bữa trước được phát nhân ngày 2/9, tôi đưa Tâm hút. Tâm hút thuốc một cách ngon lành, nuốt không ra một sợi khói. Tâm nói, gia đình anh ở Nhà Bè, trốn quân dịch mà không được. Anh đã học xong trung học đệ nhất cấp. Qua Tâm tôi biết rõ hơn những danh từ mà trước đây chỉ nghe qua các anh lính cũ kể: “Cọp ba đầu rằn”; “Thiên thần mũ đỏ”; “Trâu điên”; “… giày bốt đờ sô, những tấm thẻ bài…”. Tâm kể về lính dù có mũ bê rê đỏ, mũ này chỉ đội khi duyệt binh, còn lúc ra trận đội mũ sắt.

Chúng tôi như không còn là kẻ thù của nhau, hết chuyện lính, chúng tôi nói chuyện tình yêu. Tâm đã có người yêu. Tôi nói: “Mày đã biết yêu, biết hôn, có chết cũng đã biết mùi đời”. Tâm vui trên nét mặt, rồi nói: “Cứ tưởng các anh nhỏ con không làm gãy nổi cành đu đủ”. Tôi phì cười: “Mày bị bọn tâm lý chiến nó nhồi sọ chứ gì. Nòng pháo tao còn bẻ gãy huống hồ cành đu đủ”. Tâm cười tít mắt, làm những thương binh xung quanh cũng cười theo, có người còn tham gia góp chuyện cho vui. Tâm được mọi người hỏi hết chuyện này đến chuyện khác.

Tâm say sưa kể một cách vô tư. Rồi Tâm hỏi: “Sau này các anh đưa em đi đâu?”. Một anh lính trung tuổi nói: “Đưa mày lên thay Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu, được không?”. Tâm lắc đầu, đôi mắt rưng rưng, chắc biết đây chỉ là câu nói vui. Nơi Trạm phẫu quân y Trung đoàn ta có, địch có, nhưng quyền lợi như nhau. Tôi thấy khóe mắt Tâm nhạt nhòa… Tâm mê hát nhạc vàng. Tâm hát bài: “Viết từ KBC” hay lắm. Bài hát nói lên tâm tư, nỗi lòng người lính nơi chiến trường ở miền rừng sâu mà vẫn không quên “gửi về em nụ hôn thương nhớ”, vẫn tin “mai anh về kể chuyện nhà binh” để em hiểu “lính xa nhà nhớ cô nhân tình”...

Nhạc vàng ngày ấy bị quân ta cấm hát. Nhưng có lẽ với người lính giải phóng quân, nhạc vàng chẳng làm giảm đi sức chiến đấu. Các bác sĩ quân y còn khen tôi dũng cảm, vết thương nặng mà không hề kêu ca. Tôi nghĩ, tình yêu làm nên sĩ diện, sự hào hiệp, lẽ nào ta lại ủ rũ, bỏ súng đào ngũ. Không thể như thế được. Người lính Cụ Hồ “Dù có gian nguy nhưng lòng không nề… Ra đi ra đi thà chết chớ lui…”. Người chiến sĩ giải phóng quân “ra đi dù chân không giày mà đầu đội trời ta cứ đi”.

Những người lính giải phóng đã thấm nhuần lý tưởng đó, sao mà thay đổi. Lúc đó tự nhiên tôi thấy rất thương Tâm. Tâm cũng say sưa nghe “Việt cộng” ở đây hát những bài ca truyền thống. Anh ta không bị phân biệt đối xử, ở góc độ nào đó, anh còn được ưu tiên. Nằm ở Trạm phẫu Trung đoàn hai ngày thì có bốn chiến sĩ vận tải tới ngó nghiêng như tìm người quen. Một anh chỉ vào Tâm nói: “Cho thằng này đi!”. Tâm giật mình nhìn tôi. Tôi chưa kịp hiểu gì thì anh vận tải ấy lại chỉ vào tôi: “Thằng này đi nữa!”. Hóa ra vận tải đưa thương binh ra tuyến sau.

Bốn anh vận tải cáng tôi và Tâm chạy băng băng trong rừng. Tôi nghĩ trong bụng, khỏe nhất chắc là lính vận tải. Trên trời tiếng máy bay địch vẫn gầm rú. Mọi người giải lao ở đỉnh một con dốc. Thấy tôi và Tâm chuyện trò, một anh hỏi: “Hai đứa mày quen nhau à?”. Anh khác thì nói: “Một thằng Việt cộng, một thằng Cộng hòa, quen gì mà quen!”. Khi nghe tôi kể lại chuyện bắt tù binh thì các anh vui lắm. Rồi các anh cũng hỏi Tâm đủ chuyện, khen Tâm đẹp trai.

Tâm bảo, tụi em rất sợ pháo, B40, B41 của các anh! Anh vận tải già nhất nói câu thật buồn cười: “Pháo thì thằng đếch nào chả sợ!”. Tất cả lại cười chảy nước mắt nước mũi. Tôi như quên đi vết thương. Rồi Tâm nói trong nghẹn ngào: “Cảm ơn các anh giải phóng đã cứu sống em!”. Vẫn giọng anh vận tải già: “Cảm ơn gì, đó là trách nhiệm của bọn tao.”

Tôi không thể giữ được dòng nước mắt trong người, Tâm cũng thế. Mỗi ngày chúng tôi chỉ đi được vài cây số, vì đường trơn, mưa gió và bom đạn. Tôi và Tâm có hôm đi cùng, có hôm không, rồi lại gặp nhau. Xa nhau, lúc gặp lại, đứa nào cũng rưng rưng ánh mắt... Qua sông Bến Hải thì Tâm chuyển đi đâu tôi không rõ. Chúng tôi bặt tin nhau từ giữa tháng 10/1972.

Sau này tôi đã kể lại không biết bao nhiêu lần về kỷ niệm giữa mình với người lính Việt Nam Cộng hòa và bài hát “Viết từ KBC”. Tôi nghĩ, bài “Viết từ KBC” nói lên tâm tư của người lính nói chung, dù anh ở phía bên nào. Dẫu trước kia là kẻ thù, thì bây giờ tôi vẫn ước ao gặp lại Lê Đức Tâm để ôn lại kỷ niệm nơi chiến trường một thời máu lửa. Buồn vui thời cuộc thì chúng ta vẫn là con cháu Lạc Hồng! Tâm ơi, có nghe thấy mình nói không? Mình sẽ ôm đàn ca điệu bolero bài “Viết từ KBC” tặng bạn nhé!

Đào Sĩ Quan

Tìm hiểu về chiến tranh Việt Nam (Viet Nam War) đã thêm 4 ảnh mới.