TRẦN ĐƯƠNGGoethe (1749-1832) hoạt động trên
rất nhiều lĩnh vực và ở lĩnh vực nào ông cũng thâu tóm những tri thức đồ
sộ, cũng đạt được những thành tựu xuất sắc. Tên tuổi ông trở thành niềm
tự hào của cả dân tộc, được Các Mác gọi là người Đức vĩ đại nhất”.
|
Đại thi hào J.W. Goethe. |
Sinh
thời, Goethe có người bạn rất tâm đầu ý hợp là nhà thơ, nhà soạn kịch
vĩ đại Friedrich Schiller (tác giả vở bi kịch "Âm mưu và tình yêu" trứ
danh). Ông này kém Goethe 10 tuổi song lại mất sớm (khi mới 46 tuổi).
Thi hài của Schiller được chôn cất tại lăng mộ trong nghĩa trang Jacobs ở
Weimar. Gần 30 năm sau, Goethe tạ thế và thể theo ý nguyện của ông, người ta chôn cất ông bên cạnh Schiller.
Điều oái oăm là cách đây hơn năm, báo chí Đức và nhiều nước rộ
lên thông tin: Qua so sánh ADN hộp sọ được xem là của Schiller với ADN
những người thân của ông, các chuyên gia đi đến kết luận: Hộp sọ trong
lăng mộ bên cạnh lăng mộ của Goethe không phải của Schiller. Còn hộp sọ
của Schiller ở đâu, câu hỏi hiện vẫn chưa có lời đáp. Như vậy, nói như
một nhà nghiên cứu văn học, hẳn trong lăng mộ, Goethe giờ đang rất "cô
đơn".
Nước Đức vốn có truyền thống bảo tồn, bảo tàng. Với một con
người được xem là "khổng lồ của thiên niên kỷ" như Goethe thì ngay từ
khi ông còn sống, mọi thứ liên quan đến ông đều được nâng niu trân
trọng. Tất cả các ý kiến miệng, dù lớn dù nhỏ của ông liên quan đến văn
học nghệ thuật đều được ghi lại và sau đó được xuất bản thành sách. Các
thư từ, lưu bút được bảo quản chặt chẽ. Nhiều câu nói của ông được xem
là chân lý và được truyền tụng.
Sinh ra ở Frankfurt và mặc dù chỉ sống ở thành phố này tới năm
16 tuổi, song đến nay, những vật dụng gắn liền với những kỷ niệm liên
quan tới Goethe đều được chính quyền địa phương lưu giữ cẩn thận. Ngôi
nhà thuở thiếu thời của Goethe còn đấy. Khách đến tham quan còn được
thấy cái bàn cao mà một thời Goethe phải... đứng kiễng chân để viết. Bộ
đồ bếp bằng đồng mà mẹ ông từng dùng vẫn được bảo tồn một cách trân
trọng. Cạnh ngôi nhà là bảo tàng và thư viện mang tên Goethe.
Tương tự vậy, ở thành phố Leipzig, nơi có nhiều kỷ niệm gắn bó
với Goethe, khi đi vào khu vực các tòa nhà cổ, du khách sẽ được thấy hai
bức tượng mô tả cảnh sinh hoạt của đôi nhân vật trong truyện thơ
"Faust". Nhà hàng được Goethe đưa vào cuốn truyện thơ nói trên hiện cũng
có một phòng được đặt tên là phòng Goethe.
Tại Đức, từ lâu người ta đã đặt ra một giải thưởng mang tên
Goethe. Nhiều tên tuổi sáng giá của Đức như Sigmund Freaud, như Herman
Hesse, Ingmar Bergmar đã được trao giải thưởng này. Giải thưởng được
trao hai năm một lần, tại thành phố Frankfurt. Trị giá giải thưởng lần gần đây nhất tương đương với 1 tỉ đồng Việt Nam.
Nếu như gần hai trăm năm nay, công chúng yêu văn học ở Đức đã
quá quen thuộc với câu chuyện tình nổi tiếng, có phần "trái khoáy" của
Goethe với một thiếu nữ kém ông tới...55 tuổi, thì gần đây, họ lại rộ
lên bàn tán trước một giả thuyết: Trong thời thanh xuân, Goethe từng
phải lòng và có quan hệ luyến ái với bà Anna Amali, người từng có thời
gian trị vì Waimar. Điều đáng nói là người phụ này, theo tác giả của giả
thuyết nói trên cho biết, lại trên Goethe tới...10 tuổi. Giả thuyết này
hiện không được mấy độc giả Đức "chấp nhận". Có lẽ, lòng sủng ái Goethe
của độc giả Đức lớn đến mức, họ có thể "ưng ý" với việc một ông lão
Goethe ở tuổi ngoài bảy mươi ngỏ lời cầu hôn với một cô gái mới... 17
tuổi hơn là việc một chàng trai ở tuổi ngoài ba mươi có quan hệ luyến ái
với một người đàn bà trên mình tới 10 tuổi? Tất nhiên, đây cũng chỉ là
giả thuyết
Phan Thành Thắng
Hai đại thi hào dân tộc: Nguyễn Du và J.W.Goethe
-
Nguyễn Tiến Hữu
-
Thứ hai, 16 Tháng 11 2015 11:27
-
font size
Đã có rất nhiều nghiên cứu về Nguyễn Du và truyện Kiều về mặt văn chương, triết lý,tôn giáo,bối
cảnh lịch sử, tâm trạng tác giả… Trong bài này, chúng tôi muốn đem
Nguyễn Du và truyện Kiều so sánh với một đại thi hào rất nổi tiếng thế
giới: đó là thi hào J.W.goethe của dân tộc Đức và tác phẩm nổi tiếng của
ông là truyện Faust với những điểm tương đồng và khác biệt có thể coi
như đại diện cho hai tính cách Đông phương và Tây phương.
I. Tác giả:
Nguyễn Du (1765 - 1820) sinh tại làng Tiên - Điền, Hà Tĩnh. Johann
Wolfgang von Goethe (1769 - 1832) sinh tại thành phố Frankfurt am Main
(nước Đức). Nguyễn Du lớn hơn Goethe 16 tuổi. Cả hai xuất thân từ một
gia đình quyền quý, dòng dõi thế phiệt trâm anh. Thân sinh Nguyễn Du là
Xuân quận công Nguyễn Nghiễm, mẹ là Trần Thi Tần nổi tiếng rất xinh đẹp
và hát hay, có nhiều anh em làm quan đại thần. Bản thân Nguyễn Du từng
là tri huyện, tri phủ, bố chánh, cần chánh điện đại học sĩ, hữu tham tri
bộ lễ, chánh sứ đi Trung Quốc. Ông có kiến thức rộng về văn thơ, âm
nhạc và binh thư. Ông sáng tác khá nhiều văn thơ bằng chữ Nho và chữ
Nôm, nổi tiếng nhất là truyện Kiều.
Thân sinh của Goethe là nghị viện TP.Frankfurt, mẹ là con gái vị thanh
tra giáo dục của thành phố. Gia đình thuộc dòng dõi quý tộc có học vấn
cao. Goethe tốt nghiệp cử nhân luật. Ông học thêm nhiều ngoại ngữvà cổ
ngữ châu Âu (La tinh, Do Thái… ) học thêm nhiều ngành khoa học nhân văn
(văn học, lịch sử, nghệ thuật, hội họa… ) và khoa học tự nhiên (khoáng
sản, thực vật học, kiến trúc, hóa học…) cả y học (giải phẫu). Ông đi du
khảo trong nước và nhiều nước châu Âu. Ông hoạt động trong khá nhiều
ngành: giảng dạy tại các Đại Học, giám đốc nhiều viện văn hóa và khoa
học tự nhiên, giám đốc ngành khai mỏ, ngành xây dựng và cầu đường, bộ
trưởng bộ chiến tranh (bộ quốc phòng bây giờ)thuộc lãnh địa công tước
Karl August. Công tước này đã trao cho ông nhiều trọng trách, mời ông
làm cố vấn tham gia cuộc chinh chiến đánh Pháp (1792) do chính công tước
chỉ đạo. Nhờ sự học vấn uyên bác và hoạt động trong nhiều ngành ở nhiều
cương vị lãnh đạo, Goethe giao lưu,kết bạn và trao đổi thư từ với nhiều
chính khách và nhân vật nổi tiếng đương thời như Napoléon (lúc ấy đang
chiếm đánh Đức,Áo...), các triết gia (Hegel, Kant,Schelling...) học giả (
Herder, Humboldt...), văn thi sĩ (Schiller, Hoelderlin, Lenz,...) nhạc
sĩ Beethoven và hầu hết các nhà văn thơ lớn của các
thời đại văn học Bão Táp và Xung Kích (1770 - 1785) và văn học cổ điển Đức (1786 - 1832).
Gia tài trứ tác của Goethe rất lớn, lần xuất bản mới nhất toàn bộ sáng
tác của ông gồm 60 bộ sách, bao gồm nhiều lãnh vực: thơ, kịch, tiểu
thuyết, nhật ký du khảo, thư từ trao đổi với các chính khách học giả,
văn thi sĩ, hồi ký, các khảo cứu về nhiều bộ môn khoa học tự nhiên.
II. Tác Phẩm:Truyện Kiều và Truyện Faust.
Nguyễn Du sáng tác cả văn thơ chữ Hán (202 bài thơ), phổ biến trong
giới Nho học. Về chữ Nôm là tiếng dân tộc thì truyện Kiều (3.254 câu) là
được phổ biến rộng rãi từ vua quan, trí thức đến đám dân thường, kể cả
người không biết chữ,ai cũng thuộc vài đoạn, nhớ vài ba câu câu Kiều để
ngâm nga. Kiều đã trở nên món ăn tinh thần và gắn bó vào cuộc sống của
cả dân tộc. Không chỉ biết ngâm Kiều mà còn bói Kiều, tập Kiều, lấy
Kiều, được đưa lên sân khấu tuồng, cải lương... Một số câu Kiều đã trở
thành tục ngữ, ngạn ngôn thông dụng. Kiều đã“gần như một thứ kinh
thánh”(1) để vận dụng hàng ngày. Kiều là kiệt tác, là tác phẩm cổ điển
tiêu biểu nhất của văn học Việt Nam được trích đoạn đưa vào sách giáo
khoa, được bình luận rộng rãi qua nhiều thời đại, được sau này dịch ra
nhiều tiếng nước ngoài.
Goethe đã sáng tác truyện Faust bằng thơ (dài đến 12.111 câu) có xen
vài đoạn văn xuôi mang kịch tính. Faust là kiệt tác của văn học cổ điển
Đức được phổ biến rộng rãi trong nước, được đưa vào chương trình giảng
dạy ở nhà trường, được dịch ra nhiều tiếng nước ngoài, trong đó có tiếng
Việt.(2) Nhiều câu thơ của Faust đã trở thành châm ngôn, ngạn
ngôn,những “lời hay ý đẹp” được xuất bản nhiều lần. (3) Nhà thơ người
Đức Heine đánh giá Faust là “Kinh thánh cuộc đời của dân tộc Đức” (4).
1/ Chủ đề của tác phẩm
Nàng Kiều thuộc giòng dõi danh giá, tài đức vẹn toàn, đã đính hôn với
Kim Trọng. Bọn nha lại bất lương gây oán với gia đình, Kiều phải hy sinh
tình riêng và bán mình chuộc cha cho trọn chữ hiếu làm con, chấp nhận
hiểm nguy. Từ đó, nàng bị bọn buôn người xô đẩy vào cuộc đời gian truân,
lận đận đầy oan trái trong suốt 15 năm,ba lần bị bán vào lầu xanh, ba
lần tự tử vẫn không thể thoát được duyên số “tài mệnh”. Kiều là tiếng
kêu bi thương ai oán của một người con gái tài ba đức hạnh mà phải cam
phận sống cuộc đời oan trái tủi nhục do xã hội phong kiến suy đồi gây
nên.
Chàng Faust là một thanh niên ham nghiên cứu khoa học với nghị lực phi
thường để chinh phục thiên nhiên và phục vụ xã hội. Để thỏa mãn lòng đam
mê tìm tòi hiểu biết của mình, Faust chấp nhận bán linh hồn mình cho
quỷ Mephisto với cam kết nó sẽ giúp Faust thỏa mãn sự thèm khát hiểu
biết, vươn tới sức mạnh trí tuệ cao độ. Từ đó Faust sống một cuộc đời
hết sức hoạt động theo đuổi một sự nghiệp của nhà trí thức đầy trí tuệ
và năng động. Giai cấp tư sản Đức đang thời buổi phát triển, xem chàng
Faust là một thách đố ngạo nghễ của giai cấp mình, là một anh hùng tư
sản đang chống lại nền phong kiến đang tàn lụi.
2/ Bối cảnh lịch sử của Kiều Và Faust.
Kiều được viết trong lúc xã hội phong kiến Việt Nam tan rã thối nát,
một thời loạn của thế kỷ XVIII. Triều Lê yếu kém, bị chúa Trịnh ức hiếp.
Bọn quý tộc và quan lại, bọn sai nha, bà lớn cô chủ, kể cả tầng lớp kẻ
sĩ đều tham ô, độc ác, hà hiếp dân nghèo. Đồng tiền ngự trị ở xã hội
quyền thế. Bọn kiêu binh nổi dậy chém giết, tàn phá kinh thành, cướp bóc
nhũng nhiệu. Các phong trào nông dân nổi lên khắp nơi, đặc biệt phong
trào Tây Sơn hùng mạnh. Gia đình Nguyễn Du cũng bị liên lụy: dinh cơ của
anh cả là Nguyễn Khản bị bọn kiêu binh đốt phá. Nhiều anh em họ hàng bị
Tây Sơn giết chết. Chính Nguyễn Du cũng bị tù một thời gian. Sau đó
phải sống chui lủi trốn tránh khắp nơi trong cảnh nghèo đói chia lìa.
Đến đâu cũng phải chứng kiến cuộc đời đen bạc, loạn ly. Bối cảnh lịch sử
xã hội ấy ảnh hưởng sâu xa trên thân thế và tác phẩm Kiều của Nguyễn
Du. Ông làm quan bất đắc dĩ dưới thời Gia long, luôn có thái độ thụ động
và miễn cưỡng. Tuy giữ nhiều chức vụ cao, nhưng ông không có quyền hành
chẳng qua là do chính sách chiêu dụ của triều đại mới Gia Long. Trong
18 năm sĩ hoạn mà ba lần ông xin từ chức, thích sống ẩn dật.
Truyện Faust được sáng tác trong giai đoạn văn học Bão Táp và Xung Kích
(1770 – 1780) của nước Đức, lên án chế độ phong kiến quý tộc tàn bạo
vua chúa và quý tộc địa chủ trụy lạc. Phong trào văn học này bênh vực
đẳng cấp thứ ba trong xã hội: gia sư, nhà văn nghèo, lao động bình
thường và dân cùng khổ. Họ phơi bày ra ánh sáng những mâu thuẫn giữa hai
giai cấp phong kiến quý tộc và giai cấp thứ ba: Sự ràng buộc khắt khe
của trật tự và đạo lý phong kiến khiến cho cuộc sống ngột ngạt và thiếu
tự do cá nhân.
Bản thân Goethe, tuy giữ nhiều chức vụ quan trọng giữa triều đình quận
chúa,nhưng hoạt động của ông không đem lại một lý tưởng mà ông mong đợi:
đòi lại quyền sống, ấm no, và sự tự do cho dân nghèo, tức là đi ngược
lại quyền lợi và thế lực của vua chúa quý tộc và đại địa chủ. Họ luôn
gây cản trở cho hoạt động của ông. Ông chán nản đời sống quan chức, bỏ
triều đình đi du khảo nhiều năm tại nhiều nước châu Âu trong nhiều năm
tháng và chuyên tâm học tập nghiên cứu thêm các ngành khoa học nhân văn
và khóa học tự nhiên khác.
3/ Nội dung Kiều và Faust
Nguyễn Du sáng tác truyện Kiều dựa theo cốt truyện “Kim Vân Kiều
truyện” của nhà văn Trung Quốc là Thanh Tâm tài nhân. Nhân vật Kiều là
một kỹ nữ tài hoa có thật với cuộc đời chìm nổi gian truân đã trở thành
một nhân vật trong truyện dân gian và trong nhiều tác phẩm của các nhà
văn Trung Quốc như Đới sỹ Lâm, DưHoài...
Truyện Faust của Goethe cũng lấy chất liệu trong truyện “Chàng tiến sĩ
Faust” trong văn học dân gian Đức. Faust là một nhân vật có thật (1480 -
1530) sống ở vùng Tây Nam nước Đức. Đó là một chàng bán thuốc rong ở
các chợ bằng cách xem tướng, biểu hiện những trò quỷ thuật, biết điều
khiển quỷ thần để kiếm được nhiều tiền và danh tiếng. Xã hội thời ấy xem
anh ta là kẻ thân cận của quỷ thần nên vừa sợ lại vừa khâm phục. Từ đó
trong dân gian lan truyền các chuyện huyền thoại về một chàng trai dám
tự ý đi theo con đường nhận thức riêng của mình nên bị nhà cầm quyền và
giáo hội Thiên chúa giáo lên án và bị rơi vào tay ma quỷ và chết thảm
hại. Nhà văn F.Spiess viết “Câu chuyện Tiến sĩ Faustus” đầu tiên (Xb.năm
1587) và được tái bản nhiều lần, được dịch sang tiếng Anh (1588), tiếng
Pháp và tiếng Hà Lan (1592), tiếng Tiệp (1611). Một vài nhà văn Đức
cũng viết truyện về Faust (Xb. các năm 1599, 1674, 1713) đề cao giáo
huấn đạo Thiên chúa và cảnh cáo lòng kiêu ngạo về sự hiểu biết và sự tự
nhận thức của Faust về cá nhân mình. Tại sao? Theo nghĩa đen “Faust” là
nắm tay, quả đấm, nhưng theo nghĩa bóng nó ám chỉ sự quyết tâm
tiến tới, sự tự quyền tự lập và có tính cách chống đối cấp trên. Giáo
hội Thiên chúa giáo thời ấy cho sự khao khát hiểu biết là lòng say mê
hành động,là sự kiêu ngạo cá nhân, là kết quả của việc kết bạn với ma
quỷ và xem những bộ môn khoa học tự nhiên, những kiến thức khoa học của
Copernicus, Gallilei,Darwin là những tư tưởng bạo động, thoán nghịch,
chống lại giáo hội và cho đó là sản phẩm của ma quỷ.
Nhân vật Faust tượng trưng cho sự đam mê nghiên cứu và sáng tạo của xã
hội Đức TK.XVIII. Tôn chỉ chàng Faust của Goethe là hành động và tự do.
4/ Mục tiêu diễn đạt.
Qua nhân vật Kiều, Nguyễn Du có ý diễn đạt sự đấu tranh giữa thiện và
ác, bề mặt bề trái(tính lưỡng nghi) trong nội tâm của con người Việt Nam
và dừng lại ở cảnh đoàn tụ gia đình và Kiều – Kim Trọng, nghĩa là bênh
vực quyền sống của phụ nữ, vốn bị chà đạp trong xã hội phong kiến Việt
Nam và cũng dừng lại ở đời sống tình cảm sum họp với hạnh phúc trần
gian.
Qua nhân vật Faust và quỷ Mephisto, Goethe muốn biểu đạt sự tương tác
giữa ánh sáng (bản năng cao thượng, sự vươn lên,sự hướng thiện và bóng
tối (bản năng thấp hèn, sự ác trong mỗi con người (tính lưỡng nghi)đồng
thời diễn đạt sự tranh đấu giữa thiện và ác trong nội tâm con người.
Trong Faust phần I tác giả đề cập đến tình yêu giữa Faust và nàng
Gretchen; trong Faust phần II, Goethe đề cập đến lý trí: vươn lên, hành
động, đi tìm ý nghĩa cuộc đời, từ các vấn đề cá nhân một người (Faust)
đến vấn đề lớn của loài người, khám phá và chinh phục thiên nhiên phục
vụ con người.
5/ Thời gian và không gian trong truyện Kiều và truyện Faust.
Trong truyện Kiều, cuộc đời lận đận của Kiều chỉ 15 năm, tương đối
ngắn. Không gian cũng hạn hẹp, cuộc chiến giữa thiện và ác, giới hạn
giữa hai tuyến: Kiều đối chọi với các nhân vật phản diện, khép kín trong
một xã hội phong kiến và thế kỷ 18.
Trong truyện Faust: tác giả đề cập tới toàn bộ lịch sử nhân loại. Thời
gian kéo dài suốt lịch sử loài người. Không gian rất rộng, cả toàn xã
hội Đức giai cấp tư sản đang đà phát triển, đẳng cấp thứ ba (giới trung
lưu và nghèo, buôn bán nhỏ, thợ thuyền, lao động, nông dân nghèo, trí
thức hạ giới làm gia sư, thông dịch, viết thuê...) đấu tranh với tầng
lớp phong kiến đang tàn lụi.
6/ Thể loại truyện Kiều và Faust.
Kiều được sáng tác bằng chữ Nôm, tiếng dân tộc, bằng thể truyện thơ lục
bát là một thể loại văn học rất thịnh hành tại Việt Nam ở thế kỷ XVIII.
Truyện Kiều có 3.254 câu thơ. Thời gian Nguyễn Du sáng tác Kiều còn
đang tranh cãi:hoặc trong lúc làm cai hạ ở Quảng Bình (1804 - 1809) hoặc
được viết sau chuyến đi sứ Trung Quốc về (tháng 4.1814), nhưng trong
thời gian ngắn, có truyền thuyết cho rằng chỉ trong một đêm.
Truyện Faust được viết bằng tiếng Đức là tiếng dân tộc. Faust gồm
12.111 câu xen lẫn nhiều đoạn văn xuôi mang tính kịch, là thể loại văn
học đạt đỉnh cao nhất trong thời văn học Bão Táp và Xung Kích (1770 -
1785) cũng như văn học cổ điển Đức (1786 - 1832). Truyện Faust được tác
giả viết suốt cả cuộc đời hoạt động của mình: thời trẻ ông viết truyện
Faust I (xuất bản 1808) và Faust II được sáng tác vào tuổi 50 và kết
thúc chỉ một năm trước khi mất vào tuổi 82, (năm 1831). Ông cho niêm
phong lại, chỉ cho phép xuất bản (1832) sau khi ông mất. Goethe đã dành
tất cả 60 năm đời mình để sáng tác truyện Faust, được xuất bản 4 lần sau
khi viết xong từng phần một và lần xuất bản cuối cùng sau khi mất bao
gồm 4 tập. Faust là một công trình đồ sộ của một thiên tài xuất chúng và
một đại trí thức uyên bác.
7/ Cấu trúc tác phẩm
Truyện Kiều được bố trí theo đơn tuyến: gặp gỡ, ly biệt, đoàn tụ. Cuộc
sống nàng Kiều được xây dựng theo thuyết “tài mệnh tương đố”.
Trái lại, truyện Faust được xây dựng theo đa tuyến nhưtinh thần của văn
học khai sáng (1720 - 1785). Faust là chàng thanh niên năng động, không
ngừng cố gắng vươn lên với lòng ham mê tìm hiểu và khám phá thiên nhiên
để chinh phục nó và bắt nó phục vụ con người. Đây là một trào lưu tinh
thần (triết học, văn học...) lấy lý trí làm kim chỉ nam cho mọi hoạt
động của mình với tinh thần bình đẳng và có niềm tin vào sự tiến bộ,
dùng lý trí để đi tìm chân lý và giải phóng tư tưởng cho mọi người.
8/ Nghệ thuật của Kiều và Faust.
a) Nguyễn Du và Goethe xây dựng những mẫu người lý tưởng theo
phương pháp sáng tác theo khuynh hướng chủ nghĩa cổ điển. Nguyễn Du dựng
nên những tình huống éo le cho gia đình dẫn đến Kiều vì chữ hiếu mà
chịu hy sinh tình riêng tự bán mình cứu cha để bị sa vào cuộc đời trong
chốn thanh lâu ô nhục. Tác giả Faust xây dựng ra tình huống tình cờ có
chủ ý: Faust và quỷ Mephisto gặp nhau và ký kết giao kèo bán linh hồn
của mình để thỏa mãn lòng ham mê tìm tòi hiểu biết và những dục vọng
thấp hèn tầm thường.
b) Trong cả hai tác phẩm, tác giả đều dùng đến những yếu tố tâm
linh hoang đường: bóng ma của Đạm tiên báo mộng, Kiều chết đi sống lại.
Faust gặp Chúa và bán linh hồn cho quỷ Mephisto.
c) Nhân vật nữ là Kiều và Faust là nam giới được hai tác giả chọn
để diễn đạt tính cách dân tộc của mình.Kiều mang cảm tính Đông phương:
nặng về tình cảm,cam phận, thụ động.
“Đau đớn thay phận đàn bà,
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung” (câu 83-84)
Trong suốt 15 năm sống lưu lạc, tủi nhục ở chốn thanh lâu, Kiều vẫn cố
bám víu vào sự sống và vẫn giữ được cái cốt cách cao thượng cho trọn chữ
hiếu chữ tình. Kiều là mẫu người lý tưởng về đức hạnh và tài sắc của
thời đại ấy.
Chàng trai Faust là người trí thức có học vấn cao và có bản lĩnh đàn
ông. Chàng luôn “cần cù nghiên cứu và dốc công gắng sức phi
thường”(Tr.60). Faust có bản lĩnh ý chí cương quyết, dám tự ý riêng đi
theo con đường mình ước mong để tìm tòi hiểu biết không ngừng về “những
năng lực huyền bí, những mầm sinh vạn thuở” (Tr.61)
Trong buổi giao thời phong kiến -tư sản của xã hội Đức thì Faust là một
mẫu người lý tưởng. Faust không sống thụ động mà luôn sống chủ động:
“khởi thủy là hành động”(câu 7a).Kiều luôn bị động trong mọi tình huống
éo le trắc trở, tuy chịu cam phận, nhưng vẫn giữ được bản tính cao đẹp
vốn có của tâm hồn mình. (Không trả thù độc ác hay giết Hoạn thư là
người đã cư xử rất tànác với mình, thương cảm Đạm tiên làngười tài ba mà
chết yểu...)
Faust đã gieo kèo bán linh hồn cho quỷ Mephisto với mục đích thỏa mãn
lòng ham muốn tìm tòi nghiên cứu, nhưng vẫn giữ được tâm hồn thanh tao
không bị sa lầy nơi dục vọng thấp hèn mà vươn lên được tới mục đích của
đời mình (khai khẩn đất hoang, mở thêm bờ cõi cho đất nước...). Faust đã
hoạt động và nổ lực không ngừng, đã dùng lý trí hướng dẫn đường đời của
mình không để tình cảm lấn át hoạt động mình.Kiều đại diện cá tính con
người Đông phương: sống thụ động, nặng về tình cảm và có ý thức cộng
đồng. Faust đại diện nhân cách Tây phương: sống nặng về lý,duy ý chí, cá
nhân chủ nghĩa,lấy hành động làm phương châm cuộc đời.
9/ Triết lý của Kiều và Faust
Kiều đại diện triết lý Đông phương: tài mệnh tương đố được lý giải
thông qua cái nghiệp theo luật nhân quả của Phật giáo, có khuynh hướng
nhất nguyên luận (Monism) của Đông phương, đặc biệt ở Đạo học.
Faust đại diện triết lý Tây phương: duy lý, triết lý về lẽ sống và sự
nghiệp con người thông qua hành động và nỗ lực tìm tòi hiểu biết, tìm ra
con đường chân lý. Faust hướng về thuyết nhị nguyên luận (Dualism)
10/ Tư tưởng tôn giáo:
Kiều chịu ảnh hưởng Phật, Nho, Lão, đang khi Faust chịu ảnh hưởng Thiên
chúa giáo. Cả hai đều là những tín ngưỡng của dân tộc mình.
III. Hai thiên tài dân tộc
Nguyễn Du và Goethe là hai thiên tài dân tộc mình. Kiều và Faust là
đỉnh cao của văn học hai nước. Triết gia Đức F.Nietzsche đã ca tụng
Goethe như sau:“Goethe không chỉ là một người tốt, một đại tài mà là cả
một văn hóa. Trong lịch sử dân tộc Đức, Goethe là một sự tình cờ không
có đoạn kết” (5). Cả hai đều biết tận dụng ngôn ngữ dân tộc, khai thác
một cách sáng tạo ca dao, tục ngữ và diễn đạt hợp tâm lý đại chúng.
Nguyễn Du đề cập đến những vấn đề cốt yếu trong xã hội con người Việt
Nam: thiện -ác, ghen tuông, tính tương phản (hai mặt phải trái...), số
phận và nêu bật tính cách Đông phương thiên về tình cảm. Goethe nêu lên
vấn đề cốt lõi con người: đi tìm cái lẽ sống đích thực và làm nổi bật
tính cách Tây phương thiên về lý trí và cá nhân chủ nghĩa. Tình yêu giữa
Kiều và Kim Trọng, giữa nàng Gretchen và chàng Faust đều chân thật
trong sáng. Khác nhau ở chỗ Kim Trọng chấp nhận hoàn cảnh,lấy giải pháp
dung hòa là cưới Thúy Vân em Thúy Kiều. Đang khi nàng Gretchen chết oan
ức rất trẻ, bị tử hình vì tội giết con mình (do quỷ Saphisto dụ dỗ). Thì
Faust vươn lên phấn đấu nổ lực vượt qua đau buồn, sống tiếp cuộc đời
hành động làm cho cuộc đời mình mang lợi hữu ích cho dân tộc và nhân
loại.
Truyện Kiều gói ghém tâm sự tác giả: một bầy tôi trung của nhà Lê, vì
quốc biến mà không giữ được chữ trung phải phục vụ triều mới là nhà
Nguyễn, như Kiều đã đính ước với Kim Trọng mà vì gia đình gặp nạn phải
bán mình chuộc cha không giữ được chữ trinh với người yêu. Từ Hải là một
tướng giặc chống lại triều đình được Nguyễn Du nâng lên thành “một đấng
anh hùng” (6) cố ý đề cao các phong trào nông dân nổi lên chống áp bức
độc tài của chế độ phong kiến thời ấy.
Faust là hoài bão của Goethe với ý chí vươn lên qua hoạt động và nghiên
cứu tìm tòi cũng là ý chí phấn đấu của dân tộc Đức thời tư bản chủ
nghĩa đang phấn đấu vượt qua tập đoàn phong kiến đang suy tàn. Nhưng
khác nhau ở chỗ Nguyễn Du chỉ là nhà thơ có tài, nhà tư tưởng thâm sâu.
Còn Goethe chẳng những là một đại thi hào màcòn là một học giả uyên
thâm, có trí tuệ cao siêu bao quát nhiều ngành khoa học nhân văn và khoa
học tự nhiên. Sự nghiệp văn thơ của ông nghiên cứu rất vĩ đại: dịch
kinh thánh, dịch các tác phẩm văn học Pháp (Voltaire, Diderot...) biên
khảo nhiều đề tài khoa học khác nhau và được phổ biến cả châu Âu thời
ấy. Sự khác biệt này là do hoàn cảnh giáo dục của Nguyễn Du với lối học
từchương vô bổ của Nho học và ảnh hưởng của triết lý tam giáo Nho - Phật
– Lão đặc biệt Á đông: thụ động, nhẫn nhục cam phận. Đang khi đó Goethe
được hưởng thụ một nền giáo dục tiến bộ,khoa học rất tích cực và đa
dạng và chịu ảnh hưởng sâu đậm của Thiên chúa giáo, đầy yếu tố chủ nghĩa
cá nhân và duy lý và các phong trào tiến bộ châu Âu như cách mạng Pháp
(1789). Đặc biệt là Goethe suốt đời giao lưu rất rộng rãi với nhiều
chính khách, học giả, văn nghệ sĩ lớn của Đức và cả châu Âu nhất là đi
du khảo rất nhiều và trong thời gian dài tại các nước châu Âu với tinh
thần học hỏi nghiên cứu nhiều lãnh vực, đang lúc Nguyễn Du chỉ sống gò
bó trong nước, trừ ra một lần đi sứ Trung Quốc với phương tiện eo hẹp,
lạc hậu thời bấy giờ.
Năm 1999 nước Đức và rất nhiều viện Goethe trên thế giới long trọng kỷ
niệm 200 năm sinh của đại thi hào Goethe. Nhà xb. Hanser tại TP.Munich
đã bỏ ra 14 năm trời để xuất bản toàn bộ gia tài trứ tác của Goethe gồm
32 bộ sách, giá trọn bộ là 2.700 Đức mã (khoảng 1.500 USD năm 1999). Với
công sức làm việc và với số tiền rất lớn để đưa ra thị trường một bộ
sách đắt như thế thì chúng ta thấy sự hâm mộ và kính trọng của dân tộc
Đức đối với văn học cao độ như thê nào. Năm nay đại thi hào Nguyễn Du
được dân ta tổ chức long trọng kỷ niệm 250 ngày sinh, không biết truyện
Kiều và gia tài trứ tác của cụ có được cái danh dự phổ biến và đón tiếp
nồng hậu của những thế hệ mai sau chúng ta ngày nay như thế nào?
Chú thích:
1). Trương Minh Đức, 2005 tr.25
2). Các bản dịch tiếng Việt của Đỗ Ngoạn (NXb Văn học 1955), Đỗ Ngoạn và Thế Lữ (NXb Văn học 1977)
3). Tác giả W.Hoyer trong cuốn Goethe – Maximen undReflexionen,
Wiesbaden 1954. (Goethe - châm ngôn và những suy tư) chọn lọc được 1356
câu trích từ Faust.
4). Lương văn Hồng, 2003 Đại cương văn học Đức, Nxb văn học, tr.111
5). Seehafer, 1999, tr.43
6). Khi đọc truyện Kiều vua Tự Đức phê bên lề đoạn về Từ Hải “tác giả đáng tội đòn”. Nguyễn Khắc Viện, 1971 tr.198
Tài liệu tham khảo:
Baumann, B. - Oberle, B. ,1985,
Deutsche Literatur in Epochen (Văn học Đức qua các thời kỳ) Nxb M.Hueber, Đức.
Đào Văn Vỹ, 1980,
Nguyễn Du và thân phận con người hay Thúy Kiều và định mệnh, Văn hiến tập san (LosAngles) số 1 tr.59-79.
Goethe, J.W. ,1982, Nỗi đau của chàng Werther, Quang Chiến dịch, Nxb văn học. HN
Goethe, J.W. ,1997, FaustIund Faust II. Interpretationvon R.Sudan(Truyện Faust I và Faust II, R.Sudan bình luận)
Goethe, J.W. ,1999, Thơ trữ tình, Trần Dương dịch, Nxb Văn học. HN
Nguyễn Khắc Viện,1971, Giới thiệu truyện Kiều, Viện văn học VN, kỷ niệm 200 năm sinh Nguyễn Du, Nxb. KHXH. Hanoi, tr.198
Seehafer, Klaus,1999, J.W.von Goethe – Dichter, Naturforscher, Staatsmann(Goethe – nhà thơ, nhà nghiên cứu thiên nhiên – nhà chính khách), Nxb.Inter Nationes, Bonn, Đức
Trần Ngọc Ninh,1972, Ý nghĩa truyện Kiều trong dân gian – cơ cấu và ý nghĩa, Bách khoa, Saigon số381, 13-22
Trương Minh Đức,2005, Tính lượng phân trong truyện Kiều, Nxb. Thanh niên.
Xuân Diệu,2001, Ba thi hào dân tộc: Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Nxb.Thanh Niên. HN
Chuyện Tình Danh Nhân - Johann Wolfgang Goethe
NỖI ĐAM MÊ CỦA CHÀNG GOETHE
( Đại văn hào Đức)
Goethe là ai? Napoleon đã nói với Goethe rằng: "Ông là người "(Vous etes homme). Đúng vậy! Goethe là một vĩ nhân.
Những năm tháng chiến tranh thế
giới lần thứ nhất bùng nổ, không có dân tộc nào thù ghét dân
Đức như người Pháp, thế mà nhà thơ Jean Moress đã nói: "Goethe
là người Đức duy nhất mà chúng ta có thể mến được!" (Le seul
Allemand que nous puissions aimer!)
Johann Wolfgang Goethe sinh
năm 1749 tại Frankfurt, một thành phố già nua nằm thiêm thiếp bên
bờ sông Main. Cuộc đời ông êm ả như dòng sông hiền hòa đó,
không có một phong ba nào làm xao động, họa chăng chỉ có những
sóng gió ái tình làm tinh thần ông chao đảo nhưng chính nhờ thế,
ngày nay người đời mới gọi ông là một thi hào vĩ đại nhất
của nước Đức, một tiểu thuyết gia, một kịch tác gia phi thường
nhất của nước Dức .
Ông sinh ra trong một gia
đình giàu có, cha là tham nghị viên ở triều đ̀ình. Thuở bé
Goethe được song thân cho học các tiếng Anh, Pháp, Hy Lạp và La
tinh... Năm 16 tuổi, Goethe học luật ở trường đ̣ai học Leipzig.
Nhưng chàng trai trẻ thích nằm nhà đọc các tác phẩm văn học
cổ điển và cận đại nổi tiếng, thích hí hoáy vẽ hơn là đến
trường nghe những lời giảng khô khan nằm trong các sách giáo
khoa.
Trang tình sử đầu tiên của
đời chàng bắt đầu vào một đêm đẹp như mơ, lãng mạn như tiểu
thuyết, nhưng nó ghi vào một chữ đau đớn tuyệt vọng! Mối tình
đằu thiêng liêng chết gục giữa cuộc đời nhưng hồi sinh và mãi
mãi bất tử trong nghệ thuật, hóa thân thành một áng văn bất
hủ của muôn đời: Nỗi khổ đau của chàng Werther .
Chàng không tài nào điṇh
nghĩa được những gì xảy ra trong tâm hồn chàng. Một tháng
trước đây, Kestner, người bạn thân nhất của Goethe, đã dẫn chàng
đến nhà vị hôn thê của anh ta chơi. Khốn khổ thay cho Goethe!
Chàng yêu Charlotte, vợ chưa cưới của bạn mình. Tình yêu đã đánh
gục lý trí chàng một cách thầm lặng. Goegthe đã vùng vẫy để
thoát khỏi sợi dây tơ quái ác đó, nhưng mỗi ngày nó càng siết
chặt chàng hơn.
Charlotte biết chứ, biết
ngay nhũng xao động ngấm ngầm bên trong tâm hồn Goethe lúc hai
người gặp nhau lần đầu. Một thời gian ngắn quen nhau, nàng càng
thêm kính trọng bạn của chồng mình. Goethe lịch sự và tế nhị
qúa, bộ óc đó đã toát ra những suy nghĩ độc đáo, sâu sắc
nhưng tay nàng đã đeo nhẫn đính hôn, vả lại sự kính trọng không
đủ sức cướp trái tim của một cô gái ngoan một khi nàng đã gửi
cho người khác trọn vẹn.
Chàng yêu nàng Charlotte
nhưng không hề muốn chiếm đoạt thễ xác lẫn linh hồn nàng.
Những giây phút ngồi mơ màng gần người đẹp, ngắm say mê nàng
đùa giỡn với bầy em nhỏ, thế là mãn nguyện lắm rồi. Hoặc
cảm thấy sung sướng khi được nàng nói dăm ba câu khen hay nũng
nịu trách móc.
Cuộc sống ngọt ngào qúa.
Nó đã tặng cho loài người chất đường kết tinh của tình yêu,
nhưng nguời ta chỉ nếm được cái ngọt của chiếc bánh, cây kẹo
khi nguời ta kết hợp nhiều chất liệu và thực hiện đúng quy
triǹh chế tạo. Nói theo cách khác muốn có tình yêu phải có
thiên thời, địa lợi, nhân hòa và những yếu tố khác. Chỉ có
tấm lòng say mê không cũng chưa đủ. Chàng phải ra đi. Đúng vậy.
Trốn chạy là một giải pháp khôn ngoan danh dự cho cả ba người.
Chàng đã từng nghĩ rằng "Hành vi là tấm gương phản ảnh bộ mặt
đạo đức của mỗi con người "; "Sống không có ićh là một sự
chết non". Chàng còn tương lai sự nghiệp đang chờ đón. Thế giới
nghệ thuật từ lâu đã hé mở trong tâm hồn chàng những chân
trời bao la, mặc dù tiếng nói của nó còn mơ hồ. Chàng cần
phải lên đường, tìm một nơi giam mình để học tập và sáng tạo,
không thể có tinh yêu thực thể thì phải đem nó vào giấc mộng.
Và đêm chia tay đã đến,
cũng một đêm trăng đẹp như buổi nào tình chớm nở. Geothe hẹn
gặp hai người lần cuối.
Nghe tiếng chân của Kestner
và Charlotte lao xao trên con đường rải sỏi xuyên qua vườn, Goethe
chạy ra đón rồi cùng nhau ngồi chung trên băng đá ngòai vườn,
chung quanh cây tỏa bóng âm u, hương hoa theo gió lùa ngan ngát,.
Họ ngồi im lặng ngắm vầng
trăng sáng đẹp. Cả ba đều trăm mối ngổn ngang trong lòng. Mãi
một hồi lâu Charlotte khẽ cất giọng thánh thót nói :
- Không hiểu sao cứ ngồi dưới
ánh trăng là em nghĩ ngay đến ngày chúng ta phải lià bỏ cõi
đời này. Em tin rằng có kiếp tái sinh anh Geothe nhi. Không biết
lúc đó chúng ta có gặp nhau không? Có nhận ra nhau không, hở
anh?
Goethe bàng hoàng nói .
- Em nói gì? Nhất định ta sẽ gặp nhau chứ. Bất cứ một kiếp sống nào ...
Kestner hiểu tâm trạng của
bạn. Goethe luôn luôn bị ám ảnh bởi những điều thần bí của tôn
giáo, chàng tin tưởng một cách thành thật vào đấng siêu nhiên
nào đ́ó, vào cõi thiên đường hay kiếp luân hồi của Phật giáo
phưong Đông. Từ lâu Kestner đã lờ mờ hiểu Goethe đã thầm yêu cô
vợ chưa cưói của mình, nhưng Kestner biết bạn miǹh là một nhân
cách lớn, tình yêu đ́ó là kết qủa của sự vươn đến Thiện-Mỹ,
nên chàng im lặng lắng nghe cuộc trao đổi giữa Geothe và
Charlotte.
Mặc dù có mặt Kestner ở
đó, Goethe vẫn nắm tay nàng Charlotte. Trong buổi biệt ly, hành
động đó không phải là sự qúa trớn của dục tình, nó là cảm
xúc thanh khiết sôi trào trong tâm hồn Goethe. Kestner muốn đi dạo
một vòng cho bạn mình thoải mái hơn, nhưng nàng Charlotte đ̃a
dịu dàng nói với Goethe :
- Thôi khuya rồi phải về thôi anh ạ !
Goethe vùng đứng dậy. Tiếng chàng nức nở những âm thanh ngẹn ngào trong đêm trăng tĩnh lặng :
-Chúng ta sẽ thấy lại nhau
bất cứ ở cõi đời nào. Thôi, vĩnh biệt em Charlotte. Chúc hai
bạn hạnh phúc thật sự đến bạc đầu.
Geothe nhanh chân bước ra
khỏi vườn, bóng chàng chìm trong màn đêm. Kestner nhìn Charlotte,
cả hai im lặng, thương cảm cho một mối tình đơn phương qúa ư
thánh thiện.
Bốn tuần lễ sau,tác phẩm bất hủ chào đời: Nỗi đau khổ của chàng Werther (Die Leicen des Jungen Werthers).
Cuốn sách đánh dấu một thời đại văn chương và ghi tên chàng
trên lịch sử văn học thế giới đời đời. Ngưòi ta đọc say sưa
mối tình tuyệt vọng trong ước lệ phong kiến đó. Thanh niên bắt
chưóc lối ăn mặc theo nhân vật này. Thiếu nữ đua nhau may kiểu
áo trắng có dãi thắt màu hồng mà nàng Lotte mặc trong buổi
hội ngộ đầu tiên với Werther. Văn nghệ sĩ đã làm thơ, viết
nhạc để ca ngợi mối tình của chàng Werthe. Ngoài cuốn Tan
Heloise của văn hào Pháp Jean jacques Rousseau, từ đó về sau chưa
có cuốn nào làm chấn động châu Âu như cuốn Werther của Goethe.
Cuộc đời Goethe còn mang
nặng bóng dáng của những ngườii đàn bà khác, không một ai oán
trách chàng chính tình yêu đã làm nên cuộc đời và tác phẩm và
họ cần những thành tựu nghệ thuật của chàng hơn là những đạo đức, luân
lý khô khan của thời phong kiến.
Mỗi người đàn bà đi qua đời
chàng, họ tiềm ẩn sau bức màn ngôn ngữ hay hiện lên trang giấy,
đã giúp chàng sáng tác những tác phẩm lớn như Egmont,
Iphiqenie ở Tauris, Rayneke Fuchs, Hermann và Dorothea...
Nhưng nỗ lực phi thường của
Goethe khiến ngườii đời nể trọng chính là tác phẩm Faust. Ông
đ̃a viết cuốn này từ thời trai trẻ cho đến năm ông tám mươi ba
tuổi mới hoàn thành. Fauts được kết thúc dòng chữ cuối cùng
vào năm 1832, ba ngày trước khi Goethe lìa đời.
Năm 1806, Goethe đem tình yêu
vào hôn nhân, ông cưới nàng Christiane Vulplus một cô gái hiền
hậu, đảm đang thuộc tầng lớp bình dân. Mười tám năm yêu nàng
để có quyết định đó cũng không sớm lắm, chứng tỏ Goethe dè
dặt. Nàng Christiane Vulplus là món qùa tuyệt vời mà tạo hóa
đã ban cho Goethe để chuộc lại lỗi lầm chàng ôm mối tình tuyệt
vọng đầu đời với nàng Charlotte.
Tại thành phố Weimar, vào
ngày 22 tháng 3 năm 1832, sương mù ảm đạm, đường phổ im lặng
chờ đợi giờ cuối cùng của thiên tài Goethe, ngưòi đã làm cho
dân tộc Pháp vốn khinh thường văn chương Đức phải kính trọng.
Nằm hấp hối trên gường Goethe kêu lên một tiếng trước khi nhắm
mắt viñh viễn :
- Mehrlicht! (cho thêm ánh sáng nữa)
Câu nói bất hủ được ghi vào văn học sử thế giới tượng trưng cho sự khao khát hiểu biết của loài người.
Mộ̣̣t đời đam mê yêu đương và sáng tạo đ̃ã tắt.
(Vương Trung Hiếu biên soạn)
Kim Kỳ Sưu Tầm
Johann Wolfgang von Goethe (28/8/1749 – 22/3/1832) là nhà văn, nhà khoa học, nhà viết kịch, họa sỹ người Đức. Ông được coi là một trong những vĩ nhân của nền văn chương thế giới, với những tác phẩm văn chương nổi tiếng như Nỗi đau của chàng Werther (1774), Những năm học hành của Wilhelm Meister (1796)...
Goethe là một trong những gương mặt điển hình của văn chương Đức đã
thoát khỏi trường phái cổ điển Weimar ở Đức trong cuối thế kỷ 18 và đầu
thế kỷ 19, sự đoạn tuyệt này cũng trùng với thời kỳ khai sáng, và chủ
nghĩa lãng mạn. Ông có ảnh hưởng rất lớn đến nền văn chương thế giới đặc
biệt là ở châu Âu, nhiều tác phẩm của ông là nguồn cảm hứng trong âm
nhạc cổ điển Đức, kịch, thơ, và triết học.
View: 8614 Nguồn: www.tudiendanhngon.vn Quay lại
Danh ngôn của
Johann Wolfgang von Goethe
Nine requisites for contented living:
Health enough to make work a pleasure.
Wealth enough to support your needs.
Strength to battle with difficulties and overcome them.
Grace enough to confess your sins and forsake them.
Patience enough to toil until some good is accomplished.
Charity enough to see some good in your neighbor.
Love enough to move you to be useful and helpful to others.
Faith enough to make real the things of God.
Hope enough to remove all anxious fears concerning the future.
275 người thích Thích
One
ought, every day at least, to hear a little song, read a good poem, see
a fine picture, and, if it were possible, to speak a few reasonable
words.
85 người thích Thích
Only by joy and sorrow does a person know anything about themselves and their destiny. They learn what to do and what to avoid.
76 người thích Thích
It is better to be deceived by one's friends than to deceive them.
75 người thích Thích
Error is acceptable as long as we are young; but one must not drag it along into old age.
71 người thích Thích
You can easily judge the character of a man by how he treats those who can do nothing for him.
67 người thích Thích
A useless life is an early death.
64 người thích Thích
Enjoy when you can, and endure when you must.
49 người thích Thích
If you wish to know the mind of a man, listen to his words.
48 người thích Thích
As soon as you trust yourself, you will know how to live.
46 người thích Thích
Magic is believing in yourself, if you can do that, you can make anything happen.
46 người thích Thích
Many people take no care of their money till they come nearly to the end of it, and others do just the same with their time.
44 người thích Thích
We don't get to know people when they come to us; we must go to them to find out what they are like.
39 người thích Thích
The soul that sees beauty may sometimes walk alone.
38 người thích Thích
Love is an ideal thing, marriage a real thing; a confusion of the real with the ideal never goes unpunished.
35 người thích Thích
Do not give in too much to feelings. A overly sensitive heart is an unhappy possession on this shaky earth.
35 người thích Thích
Misunderstandings and neglect occasion more mischief in the world than malice and wickedness.
31 người thích Thích
We usually lose today, because there has been a yesterday, and tomorrow is coming.
31 người thích Thích
Man is made by his belief. As he believes, so he is.
31 người thích Thích
Beauty is everywhere a welcome guest.
30 người thích Thích
Music is liquid architecture; Architecture is frozen music.
28 người thích Thích
This is the highest wisdom that I own; freedom and life are earned by those alone who conquer them each day anew.
28 người thích Thích
In the realm of ideas everything depends on enthusiasm... in the real world all rests on perseverance.
27 người thích Thích
We are never deceived; we deceive ourselves.
27 người thích Thích
Talent develops in solitude, character develops in the stream of life.
27 người thích Thích
A
man should hear a little music, read a little poetry, and see a fine
picture every day of his life, in order that worldly cares may not
obliterate the sense of the beautiful which God has implanted in the
human soul.
27 người thích Thích
All the knowledge I possess everyone else can acquire, but my heart is all my own.
25 người thích Thích
There is nothing worse than aggressive stupidity.
25 người thích Thích
One always has time enough, if one will apply it well.
25 người thích Thích
Thinking is easy, acting is difficult, and to put one's thoughts into action is the most difficult thing in the world.
25 người thích Thích
Sowing is not as difficult as reaping.
24 người thích Thích
I can tell you, honest friend, what to believe: believe life; it teaches better that book or orator.
22 người thích Thích
The man with insight enough to admit his limitations comes nearest to perfection.
22 người thích Thích
We must always change, renew, rejuvenate ourselves; otherwise, we harden.
21 người thích Thích
Wood burns because it has the proper stuff in it; and a man becomes famous because he has the proper stuff in him.
21 người thích Thích
The coward only threatens when he is safe.
21 người thích Thích
Choose well. Your choice is brief, and yet endless.
20 người thích Thích
By seeking and blundering we learn.
18 người thích Thích
Too many parents make life hard for their children by trying, too zealously, to make it easy for them.
18 người thích Thích
No one would talk much in society if they knew how often they misunderstood others.
18 người thích Thích
Đọc thêm tại:
http://www.tudiendanhngon.vn/tabid/88/itemid/11569/search/johann-wolfgang-von-goethe/default.aspx © TuDienDanhNgon.vn
Johann Wolfgang von Goethe (28/8/1749 – 22/3/1832) là nhà văn, nhà khoa học, nhà viết kịch, họa sỹ người Đức. Ông được coi là một trong những vĩ nhân của nền văn chương thế giới, với những tác phẩm văn chương nổi tiếng như Nỗi đau của chàng Werther (1774), Những năm học hành của Wilhelm Meister (1796)...
Goethe là một trong những gương mặt điển hình của văn chương Đức đã
thoát khỏi trường phái cổ điển Weimar ở Đức trong cuối thế kỷ 18 và đầu
thế kỷ 19, sự đoạn tuyệt này cũng trùng với thời kỳ khai sáng, và chủ
nghĩa lãng mạn. Ông có ảnh hưởng rất lớn đến nền văn chương thế giới đặc
biệt là ở châu Âu, nhiều tác phẩm của ông là nguồn cảm hứng trong âm
nhạc cổ điển Đức, kịch, thơ, và triết học.
View: 8614 Nguồn: www.tudiendanhngon.vn Quay lại
Danh ngôn của
Johann Wolfgang von Goethe
Nine requisites for contented living:
Health enough to make work a pleasure.
Wealth enough to support your needs.
Strength to battle with difficulties and overcome them.
Grace enough to confess your sins and forsake them.
Patience enough to toil until some good is accomplished.
Charity enough to see some good in your neighbor.
Love enough to move you to be useful and helpful to others.
Faith enough to make real the things of God.
Hope enough to remove all anxious fears concerning the future.
275 người thích Thích
One
ought, every day at least, to hear a little song, read a good poem, see
a fine picture, and, if it were possible, to speak a few reasonable
words.
85 người thích Thích
Only by joy and sorrow does a person know anything about themselves and their destiny. They learn what to do and what to avoid.
76 người thích Thích
It is better to be deceived by one's friends than to deceive them.
75 người thích Thích
Error is acceptable as long as we are young; but one must not drag it along into old age.
71 người thích Thích
You can easily judge the character of a man by how he treats those who can do nothing for him.
67 người thích Thích
A useless life is an early death.
64 người thích Thích
Enjoy when you can, and endure when you must.
49 người thích Thích
If you wish to know the mind of a man, listen to his words.
48 người thích Thích
As soon as you trust yourself, you will know how to live.
46 người thích Thích
Magic is believing in yourself, if you can do that, you can make anything happen.
46 người thích Thích
Many people take no care of their money till they come nearly to the end of it, and others do just the same with their time.
44 người thích Thích
We don't get to know people when they come to us; we must go to them to find out what they are like.
39 người thích Thích
The soul that sees beauty may sometimes walk alone.
38 người thích Thích
Love is an ideal thing, marriage a real thing; a confusion of the real with the ideal never goes unpunished.
35 người thích Thích
Do not give in too much to feelings. A overly sensitive heart is an unhappy possession on this shaky earth.
35 người thích Thích
Misunderstandings and neglect occasion more mischief in the world than malice and wickedness.
31 người thích Thích
We usually lose today, because there has been a yesterday, and tomorrow is coming.
31 người thích Thích
Man is made by his belief. As he believes, so he is.
31 người thích Thích
Beauty is everywhere a welcome guest.
30 người thích Thích
Music is liquid architecture; Architecture is frozen music.
28 người thích Thích
This is the highest wisdom that I own; freedom and life are earned by those alone who conquer them each day anew.
28 người thích Thích
In the realm of ideas everything depends on enthusiasm... in the real world all rests on perseverance.
27 người thích Thích
We are never deceived; we deceive ourselves.
27 người thích Thích
Talent develops in solitude, character develops in the stream of life.
27 người thích Thích
A
man should hear a little music, read a little poetry, and see a fine
picture every day of his life, in order that worldly cares may not
obliterate the sense of the beautiful which God has implanted in the
human soul.
27 người thích Thích
All the knowledge I possess everyone else can acquire, but my heart is all my own.
25 người thích Thích
There is nothing worse than aggressive stupidity.
25 người thích Thích
One always has time enough, if one will apply it well.
25 người thích Thích
Thinking is easy, acting is difficult, and to put one's thoughts into action is the most difficult thing in the world.
25 người thích Thích
Sowing is not as difficult as reaping.
24 người thích Thích
I can tell you, honest friend, what to believe: believe life; it teaches better that book or orator.
22 người thích Thích
The man with insight enough to admit his limitations comes nearest to perfection.
22 người thích Thích
We must always change, renew, rejuvenate ourselves; otherwise, we harden.
21 người thích Thích
Wood burns because it has the proper stuff in it; and a man becomes famous because he has the proper stuff in him.
21 người thích Thích
The coward only threatens when he is safe.
21 người thích Thích
Choose well. Your choice is brief, and yet endless.
20 người thích Thích
By seeking and blundering we learn.
18 người thích Thích
Too many parents make life hard for their children by trying, too zealously, to make it easy for them.
18 người thích Thích
No one would talk much in society if they knew how often they misunderstood others.
18 người thích Thích
Đọc thêm tại:
http://www.tudiendanhngon.vn/tabid/88/itemid/11569/search/johann-wolfgang-von-goethe/default.aspx © TuDienDanhNgon.vn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét