Năm 2012, một doanh nhân người Việt từng khiến người Mỹ và cả thế giới ngỡ ngàng khi mua lại thị trấn Buford với giá xấp xỉ 1 triệu USD. Ông trở thành thị trưởng của thị trấn này.
Một năm sau đó, ông thị trưởng Mỹ người Việt quyết định đổi tên thị trấn thành PhinDeli - Nghĩa là "Cà phê phin ngon”
Đó là ông Phạm Đình Nguyên - chủ sở hữu thị trấn nhỏ nhất nước Mỹ - Buford (nay là PhinDeli).
Ông Phạm Đình Nguyên là người gốc Bình Định nhưng sinh ra và lớn lên tại TPHCM. Sau khi tốt nghiệp Trường ĐH Kinh tế TPHCM, ông đã trải qua 15 năm làm thuê ở nhiều công ty khác nhau: Coca-Cola Việt Nam, Nokia Việt Nam, Công ty CP Hàng gia dụng quốc tế, rồi tới giám đốc toàn quốc kênh hiện đại cho Tập đoàn Kinh Đô.
Sau này, ông Nguyên đứng ra thành lập và làm giám đốc Công ty Dịch vụ Phân phối tổng hợp quốc tế (IDS).
Tình cờ từ một buổi đấu giá trực tuyến, Phạm Đình Nguyên đã mua lại thị trấn Buford ở nước Mỹ với giá 900,000 đô la, nơi mà cách đây 150 năm từng được xây dựng nhằm mục đích phục vụ tuyến đường xe lửa xuyên lục địa.
Tuy được giới thiệu là “thị trấn nhỏ nhất nước Mỹ” và chỉ có 1 công dân duy nhất, Ông Nguyên vẫn không cho rằng đó là một bất lợi. Ông đã sử dụng không gian đó và bắt đầu xây dựng một đế chế cà phê, giới thiệu cho người Mỹ một phong cách thưởng thức cà phê Việt Nam – mang tên PhinDeli.
Là một doanh nhân, vậy mục đích lớn nhất của ông Nguyên khi bỏ 1 triệu USD để mua thị trần nước Mỹ là gì? Khi bước chân vào thị trường cà phê, PhinDeli đã chọn cho mình chiến lược nào? Trong một chiến trường đã xác lập thế kiềng 3 chân như thị trường cà phê hòa tan Việt Nam, PhinDeli đang cố gắng xâm nhập như thế nào? Từng có kinh nghiệm nhiều năm xây dựng kênh phân phối cho hàng tiêu dùng nhanh, ông chủ PhinDeli đang tập trung vào phát triển kênh phân phối nào cho cà phê của mình?,...
Và rất nhiều câu hỏi khác sẽ được doanh nhân Phạm Đình Nguyên trả lời trong chương trình trực tuyến được CafeBiz thực hiện vào sáng 8h30 sáng Chủ Nhật, ngày 22/05/2016.
Đặc biệt hơn, chương trình sẽ được thực hiện trực tuyến qua live streaming trên Fanpage của CafeBiz. Điều này có nghĩa là bạn chỉ cần vào facebook, comment trực tiếp trong cuộc trò chuyện, và câu hỏi của bạn sẽ được chúng tôi tiếp nhận.
Ngay từ bây giờ, Quý độc giả muốn giao lưu cùng "ông thị trưởng Mỹ" có thể gửi câu hỏi trước theo email: info@cafebiz.vn hoặc tới Fanpage CafeBiz tại địa chỉ: https://www.facebook.com/cafebiz.vn
Trân trọng.

Thanh tra Bộ Y tế vừa ra quyết định tạm dừng lưu thông, thu hồi 3 lô sản phẩm nước giải khát C2 và nước tăng lực Rồng Đỏ từ 20/5 vì hàm lượng chì không đúng như công bố.
Trao đổi với chúng tôi vào sáng nay (21/5), TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, việc lấy mẫu kiểm nghiệm và ra quyết định tạm dừng lưu thông, thu hồi các lô sản phẩm này của URC được thực hiện theo đúng quy trình.
Lý giải về việc mẫu kiểm nghiệm sản phẩm C2 và Rồng Đỏ công bố ngày 13/5 đều có hàm lượng chì trong ngưỡng cho phép nhưng đến các mẫu này lại không đảm bảo, ông Phong cho hay, đây các mẫu khác nhau và được lấy ở các lô có thời gian sản xuất, thời hạn sử dụng khác nhau.
"Trong thời gian qua, theo chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Y tế nhằm đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng, Cục An toàn thực phẩm đã yêu cầu các đơn vị chức năng lấy nhiều mẫu ở các lô sản xuất khác nhau của những sản phẩm này để kiểm nghiệm chất lượng.
Các mẫu nước C2 và Rồng đỏ trước đó, việc kiểm nghiệm cho kết quả hàm lượng chì trong giới hạn quy định còn với các mẫu này thì kết quả chì vượt so với tiêu chuẩn công bố.
Ngay sau khi có kết quả kiểm nghiệm, chúng tôi đã công bố công khai đến báo chí, các phương tiện thông tin đại chúng để người tiêu dùng nắm được.
Đồng thời, Thanh tra Bộ cũng đã ra quyết định yêu cầu công ty tạm dừng lưu thông, thu hồi các sản phẩm không đạt này", ông Phong nói.
Cũng theo ông Phong, đối với các sản phẩm thực phẩm, nước giải khát, theo quy định thì đầu tiên doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình khi đưa ra thị trường.
Cụ thể, phải có chương trình kiểm tra, giám sát chất lượng sản phẩm, báo cáo định kỳ lên các cơ quan chức năng và chịu trách nhiệm chính khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
Ngoài ra, cơ quan quản lý cũng chủ động lấy các mẫu theo định kỳ để kiểm định. Các mẫu đạt thì tiếp tục lưu thông còn các mẫu không đạt thì sẽ phải yêu cầu dừng lưu thông, thu hồi theo quy định của pháp luật và tất cả đều phải công khai.
"Chúng tôi đã có văn bản chỉ đạo Viện Y tế cộng đồng ở TP Hồ Chí Minh, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Kiểm nghiệm ATVSTP Quốc gia ở Hà Nội sẽ tiếp tục lấy mẫu không chỉ C2, Rồng Đỏ mà nhiều mẫu nước giải khát khác để tiến hành kiểm định xem có đảm bảo theo tiêu chuẩn công bố, quy định hay không.
Nhưng về nguyên tắc, doanh nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm chính về sản phẩm khi đến tay người tiêu dùng", ông Phong nêu.
Ông cũng khẳng định, người tiêu dùng không nên quá lo lắng, bởi các cơ quan chức năng sẽ tăng cường việc kiểm tra và thường xuyên cập nhật các thông tin kiểm định đến báo chí cũng như website của Cục.
"Những sản phẩm nào không đạt chất lượng cũng như sản phẩm nào đạt chất lượng đều sẽ được công bố công khai để người tiêu dùng yên tâm.
Chúng tôi cũng mong các cơ quan thông tin truyền thông sẽ phối hợp chặt chẽ trong vấn đề này để truyền tải các thông tin chính xác nhất đến người tiêu dùng.
Còn quan điểm của Bộ trưởng cũng như lãnh đạo Bộ là phải đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng lên hàng đầu nhưng cũng cần tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp hoạt động theo đúng quy định của pháp luật", Cục trưởng Phong nhấn mạnh.
Cùng trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Nhiên, Phó Chánh Thanh tra Bộ Y tế cũng cho biết, số nước C2 và Rồng Đỏ bị tạm dừng lưu hành, thu hồi sẽ chỉ được phép tiếp tục lưu thông khi đã thực hiện việc khắc phục đạt yêu cầu chất lượng sản phẩm, phù hợp với tiêu chuẩn công bố áp dụng.
Cùng với đó, báo cáo với Thanh tra Bộ Y tế kèm theo bằng chứng khắc phục và được Thanh tra Bộ Y tế ra thông báo hàng hóa được tiếp tục lưu thông trên thị trường.
Trước đó, Thanh tra Bộ Y tế yêu cầu Công ty TNHH URC Hà Nội có trách nhiệm: Tạm dừng lưu thông các lô hàng hóa không đạt theo tiêu chuẩn công bố áp dụng nói trên.
Tiến hành thu hồi, bảo quản các lô hàng không đạt theo tiêu chuẩn công bố áp dụng để chờ xử lý tiếp theo, theo quy định của pháp luật.
Báo cáo cụ thể số lượng sản phẩm đã sản xuất, đã bán, địa bàn bán và còn tồn của từng lô hàng có kết quả kiểm nghiệm không đạt.
Số lượng cụ thể của từng lô nguyên liệu đã được sử dụng để sản xuất ra các lô sản phẩm có kết quả kiểm nghiệm không đạt như đã thông báo, gửi về Thanh tra Bộ Y tế trong ngày 23/5/2016.
Các mẫu trên được đoàn kiểm tra Bộ Y tế lấy vào ngày 10/5 và 13/5/2016 do Viện Dinh Dưỡng quốc gia kiểm nghiệm.
Cụ thể: Trà xanh hương chanh C2, ngày sản xuất 4/2/2016; HSD 4/2/2017; Kết quả kiểm nghiệm hàm lượng Chì là: 0,085 mg/L; Mức công bố là: Nhỏ hơn hoặc bằng 0,05 mg/L.
Nước tăng lực hương dâu hiệu Rồng đỏ: Ngày sản xuất 19/2/2016; HSD 19/11/2016;Kết quả kiểm nghiệm hàm lượng Chì là: 0,053 mg/L; Mức công bố là: Nhỏ hơn hoặc bằng 0,05 mg/L.
Nước tăng lực hương dâu hiệu Rồng đỏ: Ngày sản xuất 10/11/2015; HSD 10/08/2016; Kết quả kiểm nghiệm hàm lượng Chì là 0,068 mg/L; Mức công bố là nhỏ hơn hoặc bằng 0,05 mg/l.

Từ bỏ việc tại ngân hàng, mất sạch tiền tiết kiệm cho đến việc bị giễu cợt ngay trên sân khấu, cuối cùng anh cũng tìm ra cách khiến bản thân hạnh phúc.
Yoshi bắt đầu vào làm toàn thời gian tại ngân hàng Lehman Brother ở Tokyo vào năm 2005 nhưng lại không tiện nói chính xác anh làm gì ở đây mà chỉ chia sẻ “Chúng tôi tạo ra sản phẩm từ chính những rủi ro của khách hàng…Đó là việc cho vay nợ dưới tiêu chuẩn với các đối tượng nợ tiền mua nhà.” Phải chăng Yoshi cũng “góp một tay” vào cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 nên đã ngại nói ra công việc của mình?
Thời kỳ làm việc tại Lehman Brother ám ảnh Yoshi đến tận bây giờ với không biết bao lần anh tự hỏi “Hạnh phúc là gì? Tôi thực sự muốn điều gì vậy?”
Chứng kiến cảnh bạn bè đồng nghiệp lần lượt “ngã ngựa” sau cuộc khủng hoảng tài chính, anh tặc lưỡi: “Đó là thời điểm tệ hại khi 3 trong số 4 người ở nhóm của tôi rời công ty. Họ thật sự phát bệnh.”
Đó cũng là khi Yoshi bắt đầu tập các môn thể thao hạng nặng như chạy marathon để giữ hình thể, thể nhưng những giờ làm việc không mục đích kéo dài đằng đẵng cuối cùng cũng làm anh kiệt sức. “Cứ đến chỗ làm là tôi thấy phát ốm. Tôi không thể tìm ra hạnh phúc thực sự chừng nào tôi chỉ biết đi làm vì tiền”, anh nhớ lại.
Bốc hơi 50 ngàn USD
Thời điểm Yoshi chỉ tập trung hầu hết thời gian cho công việc cũng là lúc sức khỏe của bà anh xuống dốc nghiêm trọng. “Bà tôi sống một mình và nhiều lúc phải vật lộn nên tôi đã quyết định nghỉ làm chăm sóc bà.” Anh rời bỏ công việc ở ngân hàng rồi chuyển đến sống với bà, thế nhưng cuộc sống lại không hề dễ dàng với chàng trai này.
Trong nỗ lực tìm kiếm kế sinh nhai, Yoshi quay ra làm giao dịch tài chính. Thời điểm đó, anh chỉ suy nghĩ đơn giản: “Tại sao không? Mình từng sống trong ngành tài chính mà, công việc này cũng cho phép mình ở nhà thường xuyên nữa.”
Mặc dù Yoshi có khá nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực rà soát đặc biệt (due diligence), anh cũng cảm thấy rất khó khăn để kiềm chế được cảm xúc của mình trong công việc. Anh kể “Khi phải cầm tiền của chính mình tôi mới nhận ra quản lý tiền nong và đưa ra quyết định sáng suốt khó khăn đến mức nào.”
“Tôi đã mất rất nhiều tiền.”, anh thừa nhận. Sau khi làm bay sạch hơn 50.000 USD tiết kiệm, cuối cùng Yoshi cũng tìm kho báu cho chính mình. Anh chia sẻ rằng "nó chứa đựng tất cả lỗi lầm tôi từng mắc phải”.
Anh bắt đầu kiếm tiền và sống theo lịch trình của một nhân viên ngân hàng. Yoshi thức dậy từ 2h sáng để chuẩn bị cho giờ lên sàn tại Chicago, thức khuya đến khi kết thúc phiên ở New York và ngủ thiếp đi khi kiểm kê lại các giao dịch vào lúc 11h đêm.
Yoshi liên lạc lại với một người bạn là hacker mới quay lại Nhật Bản. Hai người đã chuyện với nhau về đủ thứ từ nhà cửa cho đến ý tưởng kinh doanh. “Tôi cảm thấy rất phấn khích khi người bạn của mình nghe một hiểu mười.”
Với mối quen biết với Nintendo từ người bạn này, hai người cùng thành lập AlpacaDB, công ty cung cấp dịch vụ nhận diện hình ảnh dựa trên công nghệ deep learning với Nintendo là một trong những khách hàng đầu tiên. “Khi đó cả hai chẳng biết gì về khởi nghiệp. Chúng tôi chỉ nghĩ đây là một công việc mới, một dự án mới và là một cách kiếm tiền mà thôi.” Mặc dù họ cũng có thực hiện một số công trình nghiên cứu với các tên tuổi lớn như Yahoo Nhật Bản, nhóm của Yoshi cũng phải vật lộn với việc gọi vốn.
Xin lỗi Dave, tôi e là mình không thể từ bỏ nó
Vào năm 2015, startup của Yoshi lọt vào vòng chung kết cuộc thi Slush Asia, sự kiện startup lớn nhất trong khu vực. Các nhà đầu tư đã nghi ngờ công nghệ nhận diện hình ảnh của AlpacaDB và phân vân về tính hữu dụng của nó, nhưng Yoshi nhận ra rằng trở thành đội vào chung kết cũng giúp AlpacaDB có được chút chú ý từ công chúng.
Dave McClure, Chủ tịch quỹ đầu tư danh tiếng 500Startups đã gần như “giết chết” ý tưởng này khi “xoáy” Yoshi trực diện ngay trên sân khấu: “Ai rảnh mà đi xài thứ này chứ?”. Nổi tiếng với những phát ngôn thẳng thừng, Dave đã khiến Yoshi phải suy nghĩ lại tương lai của công ty.
Cuối cùng, mọi chuyện cũng thật may mắn cho Yoshi là hãng điện tử Nhật Bản Kyocera đã cho thấy Dave đã sai khi mua lại AlpacaDB vào tháng 1 năm nay.
Tìm ra nỗi đau của người dùng
Đội ngũ AlpacaDB đã nhận ra rằng vận hành doanh nghiệp chỉ xuất phát từ một công nghệ duy nhất thực sự rất khó. Chính vì vậy mà họ học cách suy nghĩ từ góc độ của người dùng. Yoshi vẫn còn nhớ những ngày vật lộn với giao dịch tài chính.
Trong suốt 3 năm làm giao dịch tài chính, Yoshi đã nghiên cứu rất nhiều biểu đồ biến động thị trường và lưu những hình ảnh này để kiểm tra lại các giả định đầu tư của mình. Anh từng tưởng tượng ra những dịch vụ như Instagram với việc cho phép người dùng thêm một bộ lọc (filter) để làm bức ảnh trông chuyên nghiệp, hấp dẫn hơn. Anh cũng nghĩ về cách một người môi giới tài chính đưa ra những thuật toán tài chính chuyên nghiệp một cách dễ dàng ra sao.
Chính vì vậy mà AlpacaDB đã giới thiệu dịch vụ mới Capitalico cho phép người dùng tìm kiếm các xu hướng tài chính bằng cách lựa chọn các điểm đỉnh, các giai đoạn hay biến động trong trong các biểu đồ về thị trường. Các thuật toán deep learnning ban đầu được phát triển cho việc scan hình ảnh giúp người dùng tìm ra những xu hướng lặp lại trong các biểu đồ. Người dùng có thể tạo ra những thuật toán và simulation (thường được sử dụng trong phân tích rủi ro tài chính) của riêng mình mà không cần đụng gì đến lập trình cả.
Đến nay, Yoshi và nhóm của mình đã gọi được 1 triệu USD vốn mạo hiểm và đang nhắm tới các thị trường cầm cố tài sản và thuật toán tài chính.
Trong khi các ứng dụng hỗ trợ giao dịch khác như eToro đang ngày càng phổ biến, từ những kinh nghiệm của mình, Yoshi hiểu rằng loại hình kinh doanh này không nên để cảm xúc chi phối. “Bạn sẽ không bao giờ biết loại tài sản nào sẽ bùng nổ một ngày nào đó bởi dù gì bạn cũng vẫn là người mà.”
Mục tiêu của Capitalico là tự động hóa các giao dịch tài chính qua công nghệ trí tuệ nhân tạo. Người dùng chỉ cần đánh dấu lại các điểm họ kiếm được lời trên biểu đồ lịch sử giao dịch, Capitalico sẽ lo hết những khâu còn lại của các phiên giao dịch. Người dùng có thể dành toàn tâm toàn ý cho các ý tưởng giao dịch thay vì phải lo những việc như bảo trì hệ thống. Capitalico cũng liên tục gửi thông báo về các cơ hội đầu tư, giao dịch về smartphone của người dùng cho dù họ đang ở bất cứ đâu.

Tháng 3/2010, 6 doanh nghiệp phát hành và chiếu phim trong nước đã gửi đơn khiếu nại đến Cục quản lý cạnh tranh, cáo buộc Megastar (ông chủ cũ của cụm rạp hiện đã về tay CGV) lạm dụng vị thế thống lĩnh thị trường để ép buộc một tỷ lệ ăn chia không công bằng.
Nội dung tố cáo xoay quanh lợi thế của Megastar với thị trường phim nhập khẩu, bởi cụm rạp này nắm giữ hợp đồng phát hành với 4 trong số 5 hãng phim lớn nhất của Hollywood lúc bấy giờ, như Walt Disney Studios, Paramount/Dreamworks, Universal Pictures, Fox, Warner Bros/Sony.
Khi đó, câu chuyện về thị phần rạp chiếu không tương đồng như trường hợp của CGV hiện nay. Megastar từng là là cụm rạp thuộc sở hữu của công ty Phương Nam (20%) và đối tác Envoy Media Limited của British Virgin Island (sở hữu 90%) với số vốn rót vào thị trường khoảng 25 triệu USD. Hãng sở hữu 49 phòng chiếu trong 7 cụm rạp, con số không áp đảo nếu tính trên thị trường có 30 rạp với gần 200 phòng chiếu đang hoạt động vào năm 2009 của Việt Nam.
Tuy nhiên, những bộ phim bom tấn lúc đó như Avatar, Iron Man, Transformer... đều thuộc quyền phát hành của Megastar. Tại thị trường Việt Nam, đơn vị này sẽ nhập phim, sau đó phân phối lại cho các rạp khác dưới hình thức cho thuê. Vì nắm trong tay những bộ phim bom tấn, sản phẩm mà Megastar cung cấp cũng lôi kéo được nhiều người đến rạp hơn, mang lại lợi nhuận (vốn được chia đều) cho cả cụm rạp và cả nhà phát hành vào thời điểm trước năm 2009.
Tháng 6/2009, với lý do doanh thu cao thì chi phí cũng phải cao, Megastar nâng giá thuê phim, đồng thời yêu cầu một tỷ lệ ăn chia theo chính sách "giá thuê tối thiểu trên mỗi người xem". Khi đó, với các phim mà doanh nghiệp này phân phối, cụm rạp nào bán vé dưới 50.000 đồng thì Megastar sẽ được nhận phần cố định là 25.000 đồng (sau thuế), còn nếu bán vé trên 50.000 đồng thì áp dụng mức ăn chia 50-50.
Chính sách này ngay lập tức làm khó những đơn vị cùng ngành. Megastar có rạp đẹp, tiêu chuẩn hơn và sở hữu nhiều phim bom tấn hơn nên khách hàng dễ dàng rút hầu bao cao hơn để xem phim tại rạp của họ. Nhưng với Cinebox - cụm rạp mang tiêu chuẩn quốc tế từ những năm đầu 2000 hãng phim Giải Phóng - giá vé chỉ là 25.000 đồng. Hay như rạp Dân Chủ (Hà Nội), chỉ là 20.000 đồng.
Một số rạp chiếu phim sau này đã phải đóng cửa vì làm ăn không hiệu quả. Rạp Dân chủ là một ví dụ.
Để có lãi, các rạp phải thu được 45% giá vé, tức là với tỷ lệ ăn chia đạt mức 55% tương đương 25.000 đồng và 5% VAT, giá vé tối thiểu phải là 47.727 đồng. Nếu thấp hơn giá vé 47.727 đồng thì phần thu còn lại của rạp là thấp, không bù lại chi phí hoạt động.
Do đó, việc áp dụng chính sách đơn phương này khiến các rạp phải lựa chọn: hoặc không có phim hút khách để chiếu, giữ giá vé và chiếu xong thì phải chịu lỗ vì toàn bộ tiền vé phải trả hết cho Megastar, hoặc nâng giá vé cao hơn 47.727 đồng nhưng mất lượng khán giả có mức thu nhập trung bình và thấp. Không chịu được tình trạng lỗ kéo dài do chính sách ăn chia này, các doanh nghiệp trong nước quyết kiện ông lớn nước ngoài vi phạm luật cạnh tranh.
Vụ kiện nhiều lần bị gia hạn giải quyết, kéo dài tới năm 2011, trùng đúng vào thời điểm CJ-CGV (Hàn Quốc) từng bước thâu tóm, chiếm quyền khống chế tại MegaStar. Năm 2011, CJ-CGV giữ 92% cổ phần Envoy Media Limited tại đây. Đến năm 2013, CJ chuyển đổi tên của Megastar sang CGV, và vụ kiện chìm dần vào quên lãng.
Chỉ hơn 2 năm sau khi tiếp quản toàn bộ hoạt động của Megastar, CGV lại đối mặt vụ kiện về ăn chia doanh thu, nhưng lần này là trên thị trường phim Việt, với nguyên nhân đến từ thị phần rạp chiếu khống chế của hãng tại Việt Nam. Cuộc chiến giữa các cụm rạp lại tiếp tục trùng với thời điểm ra mắt của hàng loạt phim bom tấn, trong đó có X-men: Apocalyse do Galaxy phát hành.
Theo một nguồn tin riêng, CGV không chiếu X-men: Apocalypse trên hệ thống của cụm rạp này do muốn giải quyết cho xong vụ lùm xùm với các doanh nghiệp, chứ không phải là đòn đánh vào một hãng cụ thể. Tuy nhiên, nếu nhìn một cách trực quan, Galaxy đã mất 40% lượng phòng vé chiếu phim do sự "ghẻ lạnh" của CGV.

20 năm kể từ ngày bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ, đầu tư của Mỹ vào Việt Nam được cả hai phía đánh giá là chưa xứng với tiềm năng khi chỉ bằng 1/4 của Hàn Quốc và bằng 1/3 của Singapore.
Tuy nhiên, ngược dòng thời gian, nhìn lại 4 giai đoạn mà các doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Việt Nam có thể thấy một cánh cửa tương lai tốt đẹp trong hợp tác đầu tư Việt - Mỹ đang được mở ra.
Giai đoạn thứ nhất (1994 – 2001): Đây là thời điểm Mỹ bắt đầu bỏ cấm vận với Việt Nam và ký Hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Mỹ.
Đầu tư của Mỹ vào Việt Nam giai đoạn này chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghiệp nặng và dầu khí và các ngành dịch vụ. Hàng loạt tên tuổi tỷ phú hàng đầu của Mỹ đã trở lại đầu tư vào Việt Nam như Coca-Cola, PepsiCo, IBM, Cargill, Microsoft…
Điển hình là Coca-Cola. Hãng này có mặt tại Việt Nam lần đầu tiên năm 1960. Tuy nhiên, từ năm 1995 - 1998, lần lượt ba liên doanh của hãng mới được thành lập tại miền Bắc, miền Trung và miền Nam Việt Nam.
Năm 2012, Coca-Cola tiếp tục rót 300 triệu USD vào Việt Nam, đưa tổng số vốn hãng này đầu tư vào thị trường trong 5 năm lên nửa tỷ USD.
Pepsico Việt Nam, đối thủ truyền kiếp của Coca-Cola - là một trong các công ty giải khát có vốn nước ngoài đầu tiên đặt chân tới Việt Nam.
Cũng giống Coca Cola, kể từ khi thành lập cho tới năm 2007, Pepsi cũng liên tục báo lỗ, kéo dài từ năm 1991 đến 2010 là 1.206 tỷ đồng.
Chính vì lỗ liên tục, cả Coca-Cola và Pepsico đều phải đối mặt với nghi án chuyển giá. Trong khi nghi án vẫn chưa có lời giải đáp, vào ngày 23/10/2012, Pepsi bất ngờ khi công bố sẽ bán cổ phần của công ty Pepsi Việt Nam cho công ty Suntory Holdings Ltd., một công ty đồ uống và thực phẩm dinh dưỡng tại Nhật Bản.
Giá trị của bản hợp đồng không được tiết lộ nhưng có thể lên tới hàng trăm triệu USD vì đến nay, PepsiCo đã rót hơn 500 triệu USD vào Việt Nam với 5 nhà máy sản xuất đồ uống và thực phẩm.
Thương vụ hoàn tất trong năm 2012 nhưng phải tới ngày 4/4/2013, liên doanh mới giữa PepsiCo, Inc (PepsiCo) và Suntory Holdings Limited mới chính thức hoạt động.
Đối với Microsoft, gia nhập thị trường Việt Nam từ năm 1996, sau gần 20 năm hoạt động, Microsoft đã đầu tư hơn 80 triệu USD tại Việt Nam.
Năm 2014, Microsoft đã chuyển các nhà máy sản xuất điện thoại thông minh từ Trung Quốc sang Việt Nam, do chi phí nhân công tại Việt Nam rẻ hơn 50% so với Trung Quốc và mua lại Nokia. Tuy nhiên mới đây tập đoàn này lại quyết định bán mảng điện thoại feature phone cho Foxconn, Đài Loan.
Ngoài Coca-Cola, Pepsico, Microsoft... sau này còn nhiều thương hiệu nổi tiếng khác như Citigroup, Chevron, Ford, GE, AES, UPS… cũng đã thâm nhập thị trường Việt Nam.
Giai đoạn thứ hai (2001-2007): Việt Nam và Mỹ phát triển các mối quan hệ thương mại song phương.
Khi Việt Nam và Mỹ phát triển các mối quan hệ thương mại song phương, nhiều dòng thuế đã giảm mạnh từ 45% xuống còn 3%.
Tận dụng dòng thuế siêu rẻ này, dòng vốn FDI tăng trưởng mạnh trong các lĩnh vực mà Việt Nam có hàng xuất khẩu sang Mỹ, đặc biệt là các lĩnh vực thâm dụng lao động như may mặc, giày dép, chế biến gỗ và hàng nội thất.
Dòng vốn FDI đổ vào 3 lĩnh vực này chủ yếu là từ "các nhà máy đối tác" đặt tại Hàn Quốc, Hồng Kong, Đài Loan và Singapore.
Các công ty Mỹ đã tham gia trực tiếp vào chuỗi cung ứng với việc mua và phân phối sản phẩm vào thị trường Mỹ, góp phần đưa thương mại hai chiều Việt Nam - Mỹ tăng từ mức 1,5 tỷ USD (năm 2001) lên 24,9 tỷ USD (năm 2012).
Giai đoạn thứ ba (2007 - 2012): Khi Việt Nam trở thành thành viên WTO.
Đầu tư của giới nhà giàu Mỹ vào Việt Nam cũng tăng trưởng mạnh hơn. Có thể kể đến như Tập đoàn công nghệ Intel (Mỹ).
Là một trong những tên tuổi đầu tiên rót vốn vào Việt Nam, hiện nay quy mô vốn của Intel đã lên tới tỷ USD. Được cấp phép hoạt động lần đầu tiên vào ngày 21/2/2006 dưới hình thức đầu tư 100% vốn nước ngoài, Intel có tổng vốn đầu tư ban đầu là 605 triệu USD, với vốn pháp định 106 triệu USD.
Tuy nhiên, chỉ 1 năm sau, Tập đoàn này đã nâng vốn lên 1 tỷ USD. Khi đó, Intel được xem là tín hiệu khởi đầu cho sóng dự án tỷ USD vào Việt Nam.
Trong một lần chia sẻ với báo giới về định hướng phát triển của hãng trong năm 2016, hãng này cho biết Internet of Things được đánh giá là mảng quan trọng, hãng sẽ tập trung phát triển trong thời gian này.
Giai đoạn này cũng đánh dấu sự xuất hiện hàng loạt các công ty nhượng quyền thương mại của Mỹ tại Việt Nam như KFC, Burger King,… Một loạt doanh nghiệp lớn của Mỹ trong ngành ẩm thực, nhà hàng như Pollo Tropical, Dennys, Applebees, The Melting Pot, Great American Cookies… cũng đã đến Việt Nam tìm hiểu cơ hội làm ăn.
KFC (Kentucky Fried Chicken) nổi tiếng khắp toàn cầu nhờ món gà rán, trụ sở chính tại Louisville – Kentucky (Mỹ) và đã có mặt tại hơn 100 quốc gia. Chuỗi cửa hàng này gia nhập Việt Nam từ năm 1997 và là một trong những đại gia bán lẻ vào thị trường trong nước sớm nhất.
Giai đoạn năm 2012, thị phần của KFC trong lĩnh vực đồ ăn nhanh tại Việt Nam lên tới 60%. Nhưng đến năm 2015, với sự xuất hiện của nhiều hãng đồ ăn nhanh, thị phần của KFC giàm xuống còn hơn 48%.
Hay như Burger King, gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2011, đối tác nhượng quyền của Burger King tại Việt Nam là Công ty TNHH Dịch vụ Thực phẩm và Giải khát Cánh Diều Xanh (BKV) – thành viên của Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP). Hiện thương hiệu này có hơn 20 cửa hàng tại TP HCM và Hà Nội.
Giai đoạn thứ tư (bắt đầu từ năm 2013 đến nay): Làn sóng các công ty nhượng quyền thương hiệu Mỹ vào Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Các đại gia lớn nhất như Starbucks hay McDonald's cũng chính thức vào Việt Nam.
Starbucks - Thương hiệu cà phê lớn nhất thế giới bắt đầu xâm nhập thị trường Việt Nam với việc mở cửa hàng đầu tiên tại TP HCM vào đầu năm 2013 và Bắc tiến ra Hà Nội vào giữa năm 2014.
Sau hơn 3 năm vào Việt Nam, chuỗi cà phê danh tiếng này đã có gần 20 cửa hàng tại 2 đô thị lớn TPHCM và Hà Nội.
Tập đoàn McDonald's đang là chuỗi bán lẻ thức ăn nhanh lớn bậc nhất thế giới khi phục vụ tới 68 triệu khách mỗi ngày tại 119 quốc gia. Tại Việt Nam, chuỗi bán lẻ này được nhượng quyền vào năm 2013 và chính thức khai trưởng cửa hàng đầu tiên vào đầu năm 2014.
Mặc dù đặt mục tiêu 100 nhà hàng sau 10 năm vào Việt Nam, nhưng đến nay sau hơn 2 năm, số nhà hàng McDonald’s vẫn khá khiêm tốn, với chỉ 8 địa điểm ở TPHCM.
Nhiều công ty đầu tư Mỹ cũng đã rót dòng vốn gián tiếp vào Việt Nam. Ví như Quỹ đầu tư Mỹ KKR đã đầu tư 359 triệu USD vào Masan và Texas Pacific Group đầu tư 50 triệu USD vào Masan Agriculture nhằm nắm bắt cơ hội tại thị trường bán lẻ Việt Nam.
Đặc biệt giai đoạn sắp tới có thể được xem là giai đoạn thứ 5 với rất nhiều cơ hội đang rộng mở như đã nói ở trên khi VN đang tham gia vào nhiều FTA, đặc biệt với TPP sắp được ký kết.
Theo Cục Đầu tư nước ngoài, nhiều tập đoàn lớn của Mỹ đang có kế hoạch chuyển phần lớn cơ sở sản xuất sang Việt Nam, như Nike, Mast, P&G, Microsoft, Intel, Apple …
Theo thống kê, của Bộ Kế hoạch và đầu tư, lũy kế đến tháng 6/2015, Mỹ đứng thứ 7 trong số các quốc gia và vũng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 748 dự án còn hiệu lực với tổng số vốn đầu tư là 11,08 tỷ USD.
Quy mô vốn bình quân một dự án của Mỹ là khoảng 15,42 triệu USD, cao hơn so với mức bình quân chung một dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam là 14,5 triệu USD/dự án.
Xét về lĩnh vực đầu tư, các nhà đầu tư Mỹ đã đầu tư vào 17/18 ngành kinh tế, trong đó vốn đầu tư tập trung vào lĩnh vực dịch vụ lưu trú và ăn uống, công nghiệp chế biến chế tạo, kinh doanh bất động sản.
“Việc Việt Nam chủ động tham gia TPP làm cho Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư Mỹ, khiến thị trường Việt Nam khác biệt so với các quốc gia khác tại khu vực ASEAN chưa phải là thành viên TPP. Vì vậy, Việt Nam có thể sẽ là sự lựa chọn ưu tiên của các công ty Mỹ có trụ sở tại Hồng Kông trong việc dịch chuyển đầu tư ra ngoài Trung Quốc”, Cục Đầu tư nước ngoài nhận định.