Không quân Việt Nam có 2 điều đáng tự hào là: lực lượng
duy nhất bắn rơi được B-52 và là một trong số ít lực lượng không kích
được tàu chiến Mỹ.
Bí mật chuẩn bị
Từ sau cái gọi là “sự kiện vịnh Bắc Bộ”, Hải quân Mỹ liên tục triển
khai tàu chiến dọc theo bờ biển miền Bắc đêm ngày pháo kích vào bờ gây
nhiều thiệt hại cho quân dân ta.
Về phía ta, hoạt động chống trả mới chỉ dùng pháo mặt đất nên đối phó
với các mục tiêu di động như tàu chiến ở khoảng cách 10-15km hiệu quả
rất hạn chế. Một kế hoạch sử dụng không quân tập kích chiến hạm Mỹ ở Biển Đông đã ra đời vào năm 1972.
Để phục vụ cho kế hoạch này, lực lượng không quân ta đã tiến hành nhiều công việc chuẩn bị chu đáo và bí mật.
Cho đến lúc này, không quân ta chỉ có máy bay vận tải và tiêm kích,
chưa có lực lượng máy bay ném bom. Không vì thế mà bỏ cuộc, Không quân
Việt Nam sáng tạo sử dụng máy bay MiG-17 để thực hiện kế hoạch.
Trung đoàn Không quân 923 chuẩn bị một phi đội cường kích đến khu vực
Bạch Long Vĩ tập ném bom với sự giúp đỡ của các phi công Cuba – những
người có nhiều kinh nghiệm ném bom thia lia ở độ cao cực thấp.
Đại tá Lê Hải cho biết trong Hồi ký Phi công tiêm kích: “Cu Ba cử
trung úy phi công Etnéttơ và một cán bộ kĩ thuật không quân giúp ta kĩ
thuật đánh tàu chiến địch. Căn cứ huấn luyện phi đội bay biển tại sân
bay Kiến An. Phi đội tập ném bom ở quần đảo Long Châu. Anh Lưu Huy Chao -
Trung đoàn phó, ra đảo nhỏ, chỉ huy trực tiếp việc bay tập trên biển.
Sau thời gian huấn luyện, đến tháng 3/1972, Trung đoàn 923 đã có 6 phi
công thuần thục động tác bay cực thấp, ném bom”.
Đồng thời với huấn luyện kỹ thuật cho phi công, những cơ sở bảo đảm
khác cho trận đánh cũng được gấp rút chuẩn bị. Hệ thống thông tin và chỉ
huy máy bay được tổ chức ở Quân khu 4. Không quân cũng hiệp đồng với
pháo binh, hải quân để thu thập tin tình báo về hoạt động của tàu chiến
Mỹ trong khu vực.
Sân bay Gát được chọn làm nơi xuất kích. Đây là một sân bay dã chiến
nằm trên làng Gát (tỉnh Quảng Bình) được xây dựng từ năm 1968 để làm sân
bay cơ động cho máy bay ta phục kích đánh địch. Sân bay này được ngụy
trang rất kỹ lưỡng nên tuy rất gần bờ biển, máy bay địch hàng ngày qua
lại mà không phát hiện được.
Gần đến trận đánh, Phó tư lệnh không quân Nguyễn Phúc Trạch trực tiếp
vào Quảng Bình lập sở chỉ huy tiền phương. Trung Đoàn 923 lập sở chỉ huy
trực tiếp ở Đồng Hới để căn cứ vào tình hình ra lệnh cho máy bay xuất
kích. Thời điểm tiến hành trận đánh được chọn vào tháng 3 âm lịch năm
1972.
Các máy bay tiêm kích MiG-17 của Trung đoàn Tiêm kích 923.
Ngày 10/4/1972, các phi công: Nguyễn Văn Lục, Nguyễn Văn Bảy (B), Lê
Xuân Dị cùng với thợ máy Trung đoàn 923 mang theo bom loại 250 kg và đạn
23mm, 37mm hành quân bộ vào đến Gát an toàn. Ngay chiều tối đó, 2 máy
bay MiG-17 cũng được phi công Từ Đễ và Lê Hồng Điệp lái từ sân bay Kép
vào Gát an toàn, bí mật. Mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất, hải quân Mỹ
vẫn chưa hay biết một trận tập kích táo bạo của đối phương sắp giáng
xuống.
Chiến công tuyệt diệu
Sáng 19/4, các tốp tàu chiến địch lại vào gần bờ biển Quảng Bình bắn
phá. Lúc này thời tiết không thuận lợi, tầm nhìn hạn chế nên chỉ huy sở
chưa cho máy bay xuất kích. Hoạt động và vị trí của các tàu địch liên
tục được các đài quan sát của Hải quân, Pháo binh thông báo.
Vào lúc 15h, một tốp 4 tàu địch tiến vào cách cửa Lí Hòa 15km, một tốp
vào đông Quảng Trạch, cách bờ 7km, 3 tàu ở đông Lí Hòa 18km. Đài radar
403 cũng phát hiện 1 tốp 4 tàu địch đậu cách cửa Nhật Lệ 16km. Thời tiết
giờ đã tốt hơn, tầm nhìn trên 10km. Thời cơ đánh địch đã đến, biên đội
Lê Xuân Dị và Nguyễn Văn Bảy (B) được lệnh xuất kích đánh tốp 4 tàu địch
ở hướng nam 15 độ, lúc đó là 16h.
Vì sân bay dã chiến hẹp, không cất cánh cả biên đội một lúc. Số 1 Lê
Xuân Dị lên trước. Vượt qua cửa Lí Hòa, nhìn vào bờ thấy những điểm
khói, số 1 phán đoán địch đang pháo kích. Nhìn thật kỹ ra ngoài phía xa
phát hiện thấy 2 vệt trắng trên làn nước xanh thẳm. Số 1 báo cáo phát
hiện địch và xin công kích. Chỉ huy sở tiếp tục thông báo về địch và
nhắc biên đội: “Bình tĩnh, chuẩn xác, quyết tâm tiêu diệt địch”.
Ảnh vẽ tiêm kích MiG-17 Việt Nam ném bom tàu chiến Mỹ.
Lê Xuân Dị vòng ra biển, chọn hướng công kích tàu địch từ ngoài khơi
vào bờ. Anh đổi hướng vào giữa hai thân tàu địch và bay bằng ở độ cao
cách mặt nước biển 50m với tốc độ 800km/giờ. Nhìn vòng ngắm, quả trám
ánh sáng dần dần chuyển động tiến gần đến điểm mớn nước trên thân tàu.
Số 1 liền nhanh chóng cắt 2 quả bom loại 250 kg. Nhìn lại thấy 1 cột
nước vọt lên, số 1 được dẫn về hạ cánh ở sân bay Gát lúc 16h18 phút.
Trong khi đó số 1 công kích, số 2 Nguyễn Văn Bảy (B) làm nhiệm vụ cảnh
giới trên không đề phòng tiêm kích của địch. Khi không nhìn thấy số 1,
anh liền bay ra hướng biển tìm mục tiêu. Đến đông bắc cửa Dinh, vẫn
không thấy tàu địch, anh bay thêm vài phút nữa, thì phát hiện 2 tàu khu
trục Mĩ đang pháo kích vào bờ.
Được lệnh của sở chỉ huy cho công kích, Nguyễn Văn Bảy bay lướt qua
tàu khu trục, ép độ nghiêng vòng trở lại. Máy bay được hạ độ cao xuống
50m, tăng lực đạt tốc độ 800 km/h. Mọi việc diễn ra thuận lợi như trong
những lần tập luyện, Nguyễn Văn Bảy cắt bom khi điểm ngắm trạm mớn nước
thân tàu ở khoảng cách 750m rồi kéo máy bay vượt qua ăng ten của tàu.
Hai trái bom trạm mớn nước thia lia đâm thủng tàu, phía gần đuôi. Một
cột vừa nước, vừa khói màu da cam bao phủ tàu địch, cao đến 20m.
Trong hồi ký của Đại tá Lê Hải có miêu tả: “Càng về sau, lửa cháy càng
to trên tàu khu trục. Nhìn lại, anh thấy tàu địch bốc cháy và một quả
tên lửa địch bốc cháy. Một quả tên lửa địch phóng lên, nổ trên cao
khoảng 200m, tại khu tàu bị cháy. Mấy phút sau, 2 chiếc F-4 đến lượn
vòng trên khu vực tàu vừa bị đánh. Nguyễn Văn Bảy về hạ cánh an toàn sau
số 1 gần 2 phút. Trận đánh diễn ra từ khi cất cánh đến khi chiếc số 2
hạ cánh xong, chỉ trong 17 phút”.
Tháp pháo tàu USS Higbee bị phá hủy sau trận không kích "vô tiền khoáng hậu" của biên đội MiG-17 Việt Nam.
Sau trận này, Đô đốc Hạm đội Thái Bình Dương phải lệnh cho các tàu lùi
ra xa, tạm dừng pháo kích một thời gian để tìm cách đối phó với không
quân của ta.
Theo tài liệu từ phía Mỹ thừa nhận, chiếc MiG-17 của Lê Xuân Dị đã
đánh trúng tháp pháo tàu khu trục USS Higbee, còn Nguyễn Văn Bảy (B)
đánh trúng tàu tuần dương USS Oklahoma City. Hai chiếc tàu này chỉ bị hư
hỏng mà không bị đánh chìm song Không quân Nhân dân Việt Nam đã lập
được 1 chiến tích tuyệt vời.
Lần đầu tiên và cũng rất hy hữu trong lịch sử quân sự thế giới, máy
bay phản lực MiG-17 ném bom theo phương pháp thia lia trúng vào mục tiêu
di động là tàu chiến. Đáng nói hơn, kể từ sau chiến tranh thế giới thứ
2, duy nhất Không quân Nhân dân Việt Nam đánh trúng được tàu chiến của
Mỹ.
Theo báo Kiến Thức
Những trận ném bom táo bạo của Không quân Việt Nam vào lực lượng Mỹ
Trong
suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Không quân Việt Nam chưa thực sự
hình thành lực lượng cường kích. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đã có những
trận không kích táo bạo vào các mục tiêu đối phương. Đặc biệt, kể từ sau
thế chiến thứ 2 cho đến nay, không quân Việt Nam là lực lượng không
quân duy nhất trên thế giới tấn công thành công tàu chiến Mỹ.
Đó là trận đánh ngày 12/1/1968. Không quân Việt Nam đã sử dụng các
máy bay vận tải An-2 mang theo rocket và đạn cối để đánh vào căn cứ
radar của Mỹ trên đỉnh núi Pa Thí trên đất Lào.
Theo sách Lịch sử dẫn đường không quân, căn cứ Pa Thí nằm cách Sầm
Nưa 34 km về phía Tây. Căn cứ này đặt radar để dẫn bay và cung cấp thông
tin chiến trường cho các tốp máy bay Mỹ từ Thái Lan sang đánh phá miền
Bắc.
Nhận thấy đây là một căn cứ nguy hiểm của Mỹ, Không quân Việt Nam đã
xây dựng kế hoạch sử dụng máy bay tấn công để diệt trừ nó. Trung đoàn
không quân 919 từ cuối năm 1967 đã bắt đầu chuẩn bị phương án tác chiến
đánh vào Pa Thí bằng máy bay vận tải An-2.
Các tổ bay đã được luyện tập phương án bay đường dài ở độ cao thấp
trên địa hình rừng núi cũng như nhận dạng các địa tiêu lạ và nhỏ. Một
khoa mục quan trọng trong quá trình luyện tập nữa là công kích mục tiêu
trên mặt đất ở độ cao 1600m theo đội hình hàng dọc.
Trong quá trình đó, Phó Tham mưu trưởng Trung đoàn không quân 919
Nguyễn Văn Ba đi trinh sát thực địa trở về làm rõ thêm nhiều chi tiết về
mục tiêu. Tóm tắt các nét chính thì căn cứ Pa Thí nằm trên điểm cao
1667 có mặt bằng tương đối rộng, xung quanh có địa hình hiểm trở bao bọc
và có công sự che chắn vững chắc. Ngoài hệ thống radar, thông tin, còn
có 2 tiều đoàn bộ binh, một số trận địa pháo 105mm, bãi cất hạ cánh cho
trực thăng, kho tàng và nhà ở.
Sau khi có thêm các thông tin, phương án tác chiến đã được hiệu chỉnh lại cụ thể, chi tiết.
Sáng 12/1/1968, sau khi nội dung kiểm tra cuối cùng đã được hoàn tất,
sở chỉ huy binh chủng Không quân quyết định sử dụng lực lượng đánh địch
vào giữa trưa. Lúc 11h43, 4 chiếc An-2 lần lượt cất cánh theo đường bay
dự tính: Gia Lâm – Hòa Bình – Mai Châu – Mường Hàm – Mường Út – Pa Thí.
Các máy bay tận dụng khe núi để tránh radar địch phát hiện đồng thời
không liên lạc đối không trên suốt đường đi.
Đến khu vực Sầm Nưa, máy bay liên lạc với đài chỉ thị mục tiêu của ta
ở Bắc Pa Thí 15 km. Sau khi quan sát được toàn bộ đội hình An-2 trên
đoạn bay cuối cùng đến mục tiêu, đồng chí Nguyễn Văn Ba từ đài chỉ thị
mục tiêu thông báo ngắn gọn tình hình địch tại căn cứ Pa Thí và chỉ thị
mục tiêu cho từng tổ bay.
Lúc 13h7, toàn bộ đội hình bay vào lần lượt công kích. Các máy bay
lần lượt phóng toàn bộ 32 quả rocket 57mm và ném 12 quả đạn cối 120mm
trên mỗi máy bay vào mục tiêu rồi thoát ly.
Bị đánh bất ngờ, địch không kịp trở tay, toàn bộ các đài radar, thông
tin, chỉ huy đều bị phá huỷ, 2 chiếc trực thăng bị thiêu cháy, gần 200
tên chết và bị thương, cơ sở hạ tầng bị thiệt hại nghiêm trọng. Hệ thống
ra-đa ở Pa Thí phải ngừng hoạt động. Đây là chiến công đầu tiên của
Không quân nhân dân Việt nam tiến công đánh địch bằng đòn tập kích đường
không vào mục tiêu trên đất liền tại vùng rừng núi hiểm trở.
Mig-17 tập kích ném bom tàu chiến Mỹ
Sau chiến công tập kích căn cứ Pa Thí, 4 năm sau, Không quân Việt Nam
lại có một đòn tập kích táo bạo nữa vào các tàu chiến Mỹ ở ngoài khơi
vịnh Bắc Bộ. Đó là trận các máy bay Mig-17 mang bom từ sân bay dã chiến ở
Quảng Bình bất ngờ tập kích tàu chiến Mỹ tháng 4/1972.
Để hạn chế các tàu chiến Mỹ vào gần bờ bắn phá, Không quân Việt Nam
đã chuẩn bị kế hoạch chiến đấu. Trung đoàn 923 được giao nhiệm vụ cho
một phi đội đến khu vực Bạch Long Vĩ tập ném bom dưới sự hướng dẫn của
các phi công Cuba – những người có kinh nghiệm ném bom thia lia ở độ cao
cực thấp.
Theo hồi ký Phi công tiêm kích của Đại tá Lê Hải: “Cu Ba cử trung úy
phi công Etnéttơ và một cán bộ kĩ thuật không quân giúp ta kĩ thuật đánh
tàu chiến địch. Căn cứ huấn luyện phi đội bay biển tại sân bay Kiến An.
Phi đội tập ném bom ở quần đảo Long Châu. Anh Lưu Huy Chao – Trung đoàn
phó, ra đảo nhỏ, chỉ huy trực tiếp việc bay tập trên biển. Sau thời
gian huấn luyện, đến tháng 3/1972, Trung đoàn 923 đã có 6 phi công thuần
thục động tác bay cực thấp, ném bom”.
Để hỗ trợ các phi công, Trung đoàn 923 lập một sở chỉ huy tiền phương ở Đồng Hới.
Sau khi quân ta đã chuẩn bị mọi mặt xong, ngày 19/4, vào lúc 15h, một
tốp gồm 4 tàu địch tiến vào phía Đông huyện Quảng Trạch bắn phá. Sở chỉ
huy ta lệnh cho một biên đội 2 chiếc Mig-17 xuất kích từ sân bay dã
chiến Gát xuất kích.
Bay qua cửa Lí Hòa, máy bay số 1 do phi công Lê Xuân Dị điều khiển đã
phát hiện được mục tiêu và xin công kích. Được sở chỉ huy cho phép, phi
công Lê Xuân Dị vòng ra biển chọn hướng công kích tàu địch từ ngoài vào
bờ. Chiếc Mig thứ 2 do phi công Nguyễn Văn Bảy (B) điều khiển làm nhiệm
vụ cảnh giới.
Lê Xuân Dị bay ở độ cao cách mặt biển 50m với tốc độ 800 km/h. Trên
vòng ngắm, quả trám ánh sáng dần dần tiến đến điểm mớn nước của thân
tàu. Số 1 liền nhanh chóng cắt 2 quả bom loại 250 kg sau đó bay về sân
bay Gát.
Trong khi đó, số 2 Nguyễn Văn Bảy làm nhiệm vụ cảnh giới đề phòng
tiêm kích địch. Khi không nhìn thấy số 1, số 2 cũng bay ra biển tìm mục
tiêu. Bay qua khu vực cửa Dinh chừng vài phút thì số 2 gặp 2 tàu khu
trục Mỹ đang bắn vào bờ.
Được lệnh công kích, Nguyễn Văn Bảy bay lướt qua tàu khu trục rồi
vòng trở lại. Máy bay hạ xuống độ cao 50m và tăng lực để đạt tốc độ 800
km/h. Mọi việc thuận lợi như lúc tập luyện, phi công đã cắt bom khi ở
cách thân tàu 750m rồi bay vượt qua ăng ten của tàu. Hai trái bom đâm
thủng tàu ở phía gần đuôi. Một cột khói màu da cam bao phủ tàu địch.
Sau trận đánh, phía Mỹ thừa nhận chiếc Mig của Lê Xuân Dị đánh trúng
tháp pháo tàu khu trục USS Higbee còn Nguyễn Văn Bảy đánh trúng tàu tuần
dương USS Oklahoma City. Hai chiếc này tuy không bị chìm mà chỉ bị hư
hỏng nhưng Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ phải hạ lệnh cho các tàu lùi
ra xa tạm dừng pháo kích vào bờ một thời gian.
Hai trận đánh vừa nêu trên là một trong những trận đánh táo bạo của
không quân ta. Trong điều kiện lực lượng không quân cường kích gần như
chưa có, Không quân Việt Nam vẫn sáng tạo sử dụng máy bay vận tải và máy
bay tiêm kích mang theo vũ khí để thực hiện những vụ không kích và đã
giành được thắng lợi. Chiến công đó là chiến thắng của ý chí, bản lĩnh
và sự sáng tạo Việt Nam.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét