Thứ Sáu, 29 tháng 4, 2022
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/433
(ĐC sưu tầm trên NET)
Bản Tin 113 Online Cập Nhật Hôm Nay | Tin Tức 24h An Ninh Mới Nhất Ngày 28/4/2022 | ANTV
Thời sự quốc tế 28/4 | Mỹ nói gì về các cuộc tấn công của Ukraine vào đất Nga? | FBNC
Tin Biển Đông mới nhất 28/4: Vì sao TQ nhe nanh múa vuốt trên biển Đông giữa lúc chiến sự leo thang?
Bản tin sáng 29/4 • Xe khách lật trên đường hành khách mắc kẹt tiếng la khóc vang trời
Trung Quốc Kiểm Duyệt Quốc Ca của Chính Họ | Trung Quốc Không Kiểm Duyệt
Trả Nợ Tình Xa | Phương Thanh | Du Ca Việt (2015)
Toàn cảnh chiến dịch Nga Tấn Công Ukraine 28/4 Mariupol 'oằn mình' hứng 50 đợt không kích tên lửa
Thứ Năm, 28 tháng 4, 2022
THỰC TẠI VÀ HOANG ĐƯỜNG 1
THỰC TẠI VÀ HOANG ĐƯỜNG
ĐẠI CHÚNG
_________________________
"Lời quê chắp nhặt dông dài
Mua vui cũng được một vài trống canh"
Nguyễn Du
LỜI PHÂN TRẦN
Độc giả thân mến, xin thưa ngay rằng tác
giả đích thực của bộ sách không phải là tôi. Tôi chỉ có công sắp xếp lại cho hợp
lý từ “đống” ghi chép như núi của một người bạn, sửa lại lỗi chính tả chằng
chịt, trong đó, đặt lại các dấu ngắt câu cho “dễ thở” hơn và đem đi “lùng sục” nhà
xuất bản.
Bạn tôi, cái anh chàng viết câu chuyện này
là một người có lối suy nghĩ hết sức quái lạ. Điều này rồi độc giả sẽ nhận ra
thôi. Ở đây, tôi chỉ xin nói rằng lối suy nghĩ quái lạ ấy bộc lộ ngay từ khi bạn
tôi còn ở tuổi niên thiếu.
Tôi và bạn tôi quen nhau từ thời sơ sử của
mỗi đời người - thời phổ thông trung học. Hồi đó, bạn tôi là một đứa học khá và
tốt bụng, hay giúp đỡ bạn bè, nhất là luôn tạo điều kiện cho tôi “quay cóp” hết
sức hiệu quả trong những lần làm bài kiểm tra. Dù vậy, trong đám bạn của tôi hồi
ấy, tôi hay nổi cáu với nó nhất chỉ vì nó là một đứa hay đưa ra những câu đố “dở
hơi” và nhất là hay cãi, đúng sai gì cũng cãi, cãi lấy được, cãi chày cãi cối đến
gàn rở. Không riêng gì tôi, bạn bè ai cũng ngao ngán mỗi khi phải tranh luận với
nó. Còn nhớ có một lần bạn tôi đố cả bọn: “Một nhân với một là mấy?”. Cả bọn phì
cười! Có một đứa nói tọet: “Mày man mẹ nó rồi, bằng một chứ mấy!”. Bạn tôi cũng
cười: “Không đúng! Một nhân với một phải là một bình phương”. Biết tỏng là sắp
“đụng” phải “Thầy Cãi”, chúng tôi đánh trống lảng sang chuyện khác.
Thời gian trôi đi,
“Chúng tôi lớn lên mỗi người
một ngả
Kẻ sớm khuya chài lưới bên
sông
Kẻ nắng mưa cày cuốc ngoài đồng
Tôi cầm súng xa nhà đi kháng
chiến”
(Trích trong
“Nhớ con sông quê hương” của Tế Hanh)
Cuối
kỳ phổ thông, chưa kịp thi tốt nghiệp,
tôi và một số bạn cùng lớp trúng tuyển nghĩa vụ quân sự, lên đường "đền
nợ nước".
Chàng “Thầy Cãi” nằm trong đám lọt sổ, ở lại. Ngày đưa tiễn, mấy đứa bạn
gái thì sụt sịt, đám bạn trai thì cười nói động viên. Chúng tôi, những
kẻ ra trận trong
cái khí thế hừng hực chung của cả dân tộc thời ấy, cảm thấy mình mạnh mẽ
hẳn lên,
rạo rực, dù rằng đâu đó cũng có thoảng một nỗi buồn rất nhẹ, rất sâu.
Khi đã yên vị trên xe, tôi thò đầu ra ngoài
ô cửa thì bắt gặp ánh mắt của “Thầy Cãi”. Ánh mắt rất sáng, lặng thinh, bất biến.
Tôi hét về phía nó:
- Chúng mình đi nhá! Một xanh cỏ, hai đỏ
ngực! (Câu nói rất hay của tuổi trẻ thời Chống Mỹ cứu nước)
“Thầy Cãi” như giật mình, bước vội đến giơ
tay, vừa cười vừa nói to:
- Nói thế không đúng! Không được xanh cỏ,
không cần đỏ ngực. Phải chiến thắng mà trở về! Chúng mày phải quay về để cãi với
tao đấy! Còn một câu đố nữa …
- Lại hai nhân với hai là mấy chứ gì? - Đám
bạn ngồi cạnh tôi hô hố .
Cả bọn cười ồ ! ..
Xe rùng mình,
Máy nổ,
Chúng tôi đi!
Chúng tôi tham chiến những trận đầu tiên đúng
vào thời kỳ khốc liệt gọi là “Mùa hè đỏ lửa” tại một trong những chiến trường ác liệt
nhất: Quảng Trị. Chết nhiều! Lớp tôi khi đi gần chục người, khi về còn chưa tới
một nửa. Thật đau thương!
Ôi
chiến tranh! … Nhưng thôi, đó không phải
là câu chuyện của riêng tôi và bạn tôi cũng đã kể rất nhiều trong quyển
sách này
rồi. Tôi chỉ xin nói thêm rằng những người bạn đã ngã xuống của tôi, dù
có thể
vô danh, không được phong tặng một danh hiệu anh hùng dũng sĩ nào thì
đối với tôi,
họ vẫn là những anh hùng đích thực, vì tôi đã chứng kiến sự dũng cảm của
họ, sự dung dị của họ khi “đền nợ nước” và vì họ đã là những đứa con
trung hiếu của
một dân tộc anh hùng.
Tôi, may mắn hơn, đã đến được ngày Chiến
Thắng. Đó là ngày cảm động nhất, tự hào nhất và tưng bừng nhất của đại đa số nhân dân Việt Nam mà
dễ gì một đất nước khác có được: thực sự thoát khỏi ách đô hộ của ngoại bang ngót một thế kỷ; đánh
tan được hai thế lực xâm lược hùng mạnh bậc nhất thế giới (chưa kể đám chư hầu); chấm
dứt được cuộc chiến tranh tàn phá dai dẳng và thuộc loại tàn khốc nhất thế giới từ xưa đến nay; bảo toàn
được lãnh thổ và thống nhất được non sông, trở thành một đất nước độc lập tự
do.
Nhưng niềm vui lớn ấy rồi cũng mau chóng
qua đi, nhường chỗ cho nỗi ưu tư, trăn trở trước những khó khăn quá đỗi của cuộc
sống đời thường. Mơ ước và hứa hẹn, quyết tâm và nỗ lực nhưng mức sống thì vẫn
xơ xác, đói có lẽ ít thôi nhưng khổ quá! Nhiều người cho là tại cuộc chiến
tranh vừa qua. Có lẽ là như thế! Nhưng có một biển Đông mênh mông mà thiếu muối;
có hai cánh đồng bao la thẳng cánh cò bay mà thiếu gạo. Và sự thiếu ấy kéo dài
quá lâu (hơn mười năm chứ không ít!) thì tôi không hiểu nổi.
Đó là một thời kỳ đầy rẫy những khó khăn
và lạ lùng. Tôi thấy vậy thôi chứ thú thực, tôi như một kẻ ngoài cuộc. Sau chiến
tranh, tôi xuất ngũ, tiếp tục học và về làm tại một công ty vận tải biển của thành
phố Hồ Chí Minh, trở thành thủy thủ tàu viễn dương. Ai mà không biết thời ấy được
đi tàu viễn dương là “hốt bạc”, nền kinh tế bao cấp với vật tư nguyên liệu là độc
quyền quản lý của Nhà nước cùng với nạn ngăn sông cấm chợ đã làm cho “chợ đỏ”
khan hiếm đủ thứ còn “chợ đen” lại có đủ thứ nhưng quá đắt. Chính vì thế mà
trong cái nghèo đói bao la cũng xuất hiện không hiếm phè phỡn. Và cũng vì thế mà
bất cứ thứ gì tôi tha lôi từ ngoài về được, kể cả đồ phế thải, đồ xài lại
(second-hand), từ cái máy khâu lỗi thời đến cục xà phòng, nói của đáng tội, đều
trở thành vàng ròng. Tôi sống không được như vua chúa nhưng sung túc, mua nhà
mua đất và tích lũy …
***
Có đến gần chục đứa bạn hồi học phổ thông
của tôi ở Thành phố Hồ Chí Minh. Chúng tôi thường tạo dịp gặp nhau để hàn huyên
vui vẻ.
Một lần (cách đây mười bảy mười tám năm!),
tôi tổ chức nấu nướng tại nhà mời đám bạn ấy đến. Hôm đó mọi người đến đủ cả. Điều
bất ngờ nhất là sự xuất hiện của “Thầy Cãi”. Thế là sau hai mươi năm bặt tin,
chúng tôi lại gặp nhau, tay bắt mặt mừng. Thật là vui!
Tôi hỏi “Thầy Cãi”:
- Lâu nay ông ở đâu, làm gì mà bây giờ mới
hiện ra thế hả?
“Thầy Cãi” chưa kịp mở miệng thì đứa bạn
bên cạnh đã xen vào:
- Tao thấy nó ở dọc đường, lôi về đây đấy!
Nó vào Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 1979 lận. Thế mà trốn biệt anh em, tệ quá!
- Đâu có đâu! – “Thầy Cãi” cười, gãi gãi đầu.
- Thôi vào bàn đi các bạn ơi! Cây nhà lá
vườn, cứ tự nhiên như ở nhà nhé! – Tôi hô hào.
Chúng tôi vừa ăn uống vừa chuyện trò rôm
rả, khui bia lốp bốp.
Tôi cầm ly bia cụng với “Thầy Cãi”:
- Bạn đang công tác ở đâu vậy?
“Thầy Cãi” nhấp một ngụm bia, nhìn tôi tủm
tỉm:
- Làm nhà báo!
- Tôi nhớ trước đây có đứa nào nói bạn tốt
nghiệp phổ thông xong bạn đựơc sang Đông Âu học gì đó về kỹ thuật mà?
- Ừ! Nhưng bây giờ thì làm nhà báo, nghĩa
là ở nhà báo vợ, là thất nghiệp ấy mà!
- Ông đừng có đùa! – Tôi ngạc nhiên.
- Thật đấy! Tao nói dối để làm gì? – “Thầy
Cãi” trầm xuống.
Lúc này tôi mới nhìn kỹ: bạn tôi mặc chiếc
áo công nhân đã bạc màu, sờn cổ, khuôn mặt gầy gò, có lẽ vì uống bia mà xanh mét.
Tôi chợt nhận ra, bạn tôi giờ đây ít nóng hẳn, chỉ ngồi cười theo câu chuyện của
bạn bè và hút thuốc liên tục, không còn giống ngày xưa, sôi nổi và hiếu thắng, ở
đâu có tranh luận là xông vào, ngay lập tức trở thành trung tâm …
Đột nhiên, một đứa bạn ngồi ở cuối bàn nói
vang vang:
- Thầy Cãi! Bây giờ mày phải giải thích
cho chúng tao nghe một và một bình phương
khác nhau ở chỗ nào?
Tiếng cười rộ lên. Một đứa bạn thêm vào:
- Nó mà không trả lời được, phạt nó ba ly
một lúc!
Bàn tiệc đồng thanh:
-Phải đấy!
“Thầy Cãi” ngồi cười, mặt có vẻ rạng rỡ:
- Chuyện ngày xưa ấy mà! Hồi đó chúng mày
đặt tên tao là “Thầy Cãi” nên tao luôn cố thể hiện sao cho xứng đáng với tên gọi
ấy, thế thôi chứ có gì đâu!
…
Tiệc tàn, bạn bè tôi lần lượt ra về. Tiếng
xe máy nổ dòn giã.
“Thầy Cãi” về sau cùng. Nó dắt xe đạp ra,
chào tôi rồi bước đi thoăn thoắt. Nhìn theo chiếc xe đạp cũ xì, trần truồng và đã
tuột xích, lòng tôi bỗng nặng trĩu. Tôi vội chạy theo:
- Này, bạn cho tớ xin địa chỉ nhà, lúc nào
rỗi tớ đến chơi hoặc có gì còn biết chỗ mà hú hé nhau chứ!
“Thầy Cãi” có vẻ ngần ngừ nhưng rồi cũng
viết địa chỉ vào mảnh giấy nhỏ, đưa tôi:
- Nhà trong hẻm ngoằn ngòeo, khó tìm lắm
… Mình về nhé! Chào! …
- Chào! …
Tôi nghĩ mãi, không hiểu nổi một người đã
từng có một thời trẻ linh họat như thế, được ưu ái học hành đến nơi đến chốn như
thế lại lâm vào tình trạng như thế được. Tôi vội điện thọai cho đứa bạn đã dẫn
“Thầy Cãi” đến dự tiệc. Nó cũng chẳng biết gì hơn:
- Tao cũng mới gặp nó ở ngoài đường như đã
nói thôi, đã kịp hỏi han gì đâu? Khó hiểu nó lắm mày ơi! Hình như nó bị tâm thần
thì phải!
…
***
Lấn
cấn, gần một tháng sau tôi mới đi tới
nhà “Thầy Cãi”. Hẻm sâu và ngoằn ngoèo thật, số nhà nhảy lung tung. Phải
quặt
quẹo ba bốn lần, hỏi ba người ở đó tôi mới tìm ra. Đó là một căn nhà
nhỏ, mái tôn
thấp tè và cửa sát đường hẻm. Mãi sau tôi mới biết đựơc bạn tôi ở nhà
của cô em vợ theo chồng về Cần Thơ sinh sống, xem như trông coi hộ.
Cửa mở toang, tôi nhìn vào thấy “Thầy Cãi”
đang hí hoáy viết gì đó. Nó ngước lên, thấy tôi, có vẻ như giật mình, luống cuống
dọn vội đống giấy tờ rồi bước ra:
- Không ngờ mày mò ra được chỗ tao, giỏi đấy!
Hôm đó chúng tôi ngồi nói chuyện với nhau
tương đối lâu. Và tôi đã hiểu được nguyên nhân đưa đẩy bạn tôi đến chỗ phải nghỉ
việc. Đó cũng là một câu chuyện lạ lùng chỉ có thể xảy ra ở thời bao cấp, ở cái
thời mà nhiều “đồng chí” giám đốc xí nghiệp đánh giặc rất giỏi nhưng chưa kịp học
đến lớp ba, thậm chí là mất tích đâu đó ở hậu phương thời chiến tranh bỗng xuất
hiện chễm chệ ở cái thời mà có nơi người ta nói tọet ra rằng: trong một xí nghiệp, phòng kỹ thuật không
có thì kỳ mà có thì thừa …
- ...Cái số tao nó thế mày ạ. Vô duyên trên
con đường danh lợi! Cũng chẳng cần phải trách đời làm gì! Chỉ buồn một chút là
tao đã chẳng làm được chút xíu ích lợi gì cho đất nước khi đất nước của “thời
khói lửa” đã chắt chiu xương máu cho tao ăn học - ”Thầy Cãi” kết lại như vậy.
- Hay mày đi làm lại đi! Bạn bè chúng mình
ở các cơ quan Nhà nước thiếu gì. Nhờ chúng nó giúp cho một chỗ mà ổn định cuộc
sống chứ cứ thế này, tớ e, mệt lắm.
- Mày đừng quan tâm tới vấn đề này nữa!
Tao chán rồi! Ngày xưa, khi tao xin nghỉ, ai cũng cản. Có người bĩu môi: “Ngữ ấy,
bỏ biên chế nhà nước, có bốc cứt mà ăn!”. Tao cứ bỏ về ngang. Bây giờ mặt mũi nào
mà “sáng vác ô đi, tối vác về” nữa? Vả lại, đất nước đổi mới rồi, cơ chế thoáng
đãng rồi. Thời buổi bây giờ chỉ sợ không có năng lực thôi, chứ có thì ở đâu mà
không sống được? Tao, “Thầy Cãi”, muốn cãi một phen cuối cùng! Và nói một mình
mày nghe thôi: chỉ vì tao không muốn làm thuê mà muốn làm chủ, nên thất nghiệp, kể cũng đáng đời...
“Thầy Cãi” cười hà hà .
- Làm chủ thì phải có vốn! Mày có vốn chưa?
– Tôi hỏi độp.
- Chưa! – “Thầy Cãi” xìu xuống liền - ...Chắc
rồi cũng phải tìm cách xoay sở dần dần. Nói cho ngay, khi mới nghỉ việc, tao cũng
gom được ít tiền làm vốn từ việc bán cái xe máy đời “chiến tranh” và vòng vàng
nhẫn cưới của vợ. Nhưng mới xông ra mở tiệm đúng ba tháng là đứt, về nhà nằm tổng
kết lại sự ngớ ngẩn của mình cho đến nay.
- Tiệm gì vậy?
- Tiệm làm cửa sắt … Có lẽ cũng phải đi làm
công vài ba năm nữa để tích lũy vốn.
“Thầy Cãi” rít một hơi thuốc dài, thả khói
một vùng, xong ngồi nhìn ra cửa sổ, vô định. Tôi thấy thương hại nó quá!
- Hay là thế này: tớ với bạn hùn hạp làm ăn,
tớ bỏ vốn, bạn bỏ công, lời lãi chia đôi, được không?
“Thầy Cãi” quay ngoắt lại nhìn tôi chăm
chăm rồi chậm rãi:
- Mày nói đùa? Góp vốn thì phải quản lý!
Mày đi liên miên thế làm sao mà quản lý?! Thắng thua làm sao biết mà chia với
chác? Tin bạn là mất bò và mất cả bạn luôn đấy nhé!
- Không, tớ tin bạn tuyệt đối luôn! Tiền
gửi ngân hàng, lãi không bù được mức độ mất giá; đem sắm vàng thì chẳng đẻ thêm
được, chỉ có quẳng vào làm ăn mới sinh sôi nảy nở thôi. Tớ biết bạn tốt, tớ tin
bạn! Bạn chỉ cần nói cho tớ biết cần khoảng bao nhiêu tiền “chiến đấu” được để
tớ lo.
- Nếu được như thế, tao là người phải cảm
ơn mày. Nhưng cho tao một tuần suy nghĩ để trả lời dứt khoát được hay không. Nếu
được, xin nói trước là phải tin tao tuyệt đối đấy nhé!
- Ừ thì mày cứ nghĩ đi! Nhưng ba ngày thôi!
Gì mà đến những một tuần, lâu thế?!
***
Đúng một tuần sau thì “Thầy Cãi” điện thoại
cho tôi thông báo số vốn cần có và đã tìm được mặt bằng mở tiệm. Không ngờ vốn ít
đến thế, chỉ là hai lượng vàng! …
Tiệm sắt hoạt động được hơn một năm tôi mới
ghé thăm, cũng vì bạn tôi hối thúc quá: “Hùn hạp gì mà thờ ơ còn quá thằng cưỡi ngựa xem hoa!”
Tiệm sắt kể cũng rộng nhưng chỉ có ba người
đang làm tất bật. Một là bạn tôi, có lẽ là thợ chính, hai người kia, mặt non choẹt,
chắc chắn không học việc thì cũng chỉ là thợ phụ. Tiệm chẳng có gì ngoài vài ba
cái máy nhỏ xíu, một hai bộ cửa đang làm và vài cây sắt loe ngoe.
Có lần tôi hỏi:
- Làm gần hai năm rồi, được không?
- Mới gầy dựng, chưa có khách quen nên chưa
được bao nhiêu. Tao chưa tính sổ nhưng có lẽ cũng được khoảng hai triệu.
- Quá hay rồi! – Tôi động viên, dù biết “Thày
Cãi” nói dối, sợ tôi buồn.
Cuối năm ấy, tôi nhắn “Thầy Cãi” đến nhà
chơi. Sau vài ba ly bia, tôi vào thẳng vấn đề:
- Tớ không hùn hạp nữa đâu. Tiền hùn hạp,
tớ nói thật đối với tớ không đáng bao nhiêu. Tớ tặng bạn luôn. Chúc bạn thành công!
Khoan, cho tớ nói hết đã! Tớ quyết định như vậy không phải vì bất cứ điều gì
nghi kỵ hay khuất tất đâu. Vậy, chúng mình thỏa thuận thế nhé!
Ở tình thế ấy, nếu là người khác, sẽ
thanh minh, phân trần, hứa hẹn đủ kiểu, nhưng bạn tôi, “Thầy Cãi”, đã buông những
lời chắc nịch:
- Tao hiểu! Từ lâu tao đã hiểu không ai bỏ
tiền ra làm ăn mà hời hợt như vậy. Mày muốn thế, được thôi! Mày là một người bạn
tốt hiếm có ở đời. Suốt đời tao không bao giờ quên ơn mày. Cái ơn này, chắc chắn
tao không bao giờ trả được. Nhưng tao hứa, nếu ăn nên làm ra, tao sẽ giúp cho
những phận đời cơ nhỡ khác. Riêng số tiền mày đưa tao và một triệu tiền chia lãi,
tao sẽ trả mày nhưng từ từ vì mày biết đấy, mới làm ăn, từng đó vốn là hết sức
cần thiết.
Rồi tôi và “Thầy Cãi” chén tạc chén thù,
uống hết cơ man nào là bia, say bí tỷ.
***
Sau này dù rất ít khi gặp nhau, nhưng tôi
biết: “Thầy Cãi” làm ăn ngày càng khấm khá, mua được cả nhà cửa, đất đai, thành
lập công ty hẳn hoi. Bạn tôi giỏi thật! Tôi cũng có đôi chút tự hào!
Thấm thoắt từ độ ấy, thế mà đã mười lăm năm
trôi qua. Thế hệ chúng tôi tóc đã bạc, mắt đã lão, đã bắt đầu bước vào cuộc an
bài, tuân theo luật sinh tử. Và tôi nghĩ “Thầy Cãi” cũng như tôi, an nhàn và thỏa
mãn ở quãng đời cuối cùng này.
Nhưng đúng là mấy ai thuộc được chữ “ngờ”!
Đùng một cái, cách đây bốn năm, “Thầy Cãi”
ghé nhà tôi. Trông bạn tôi có vẻ rất mệt mỏi, da nhợt đi, má chảy xệ, mắt mờ đục.
Khi đã an vị, bạn tôi ậm ừ, nói như đứt hơi:
- Tao … gặp khó quá! Nghĩ nát rồi … mới đến
mày. Không biết mày … mày … có giúp tao được … lần … nữa không?
- Có chuyện gì thế hả? Làm ăn bị gì hả? –
Tôi sốt ruột thực sự.
- Nếu … mày … có khả năng … cho … cho …
tao mượn … hay vay cũng được … Ngặt quá ! …
Bạn tôi đã muốn mượn một số tiền khá lớn,
dù là trong khả năng của tôi, nhưng đối với đôi vợ chồng công chức bình thường thì lại là cả
một gia tài không đến nỗi nhỏ.
- Có thể được!... Nhưng bao giờ bạn trả lại
tớ?
- Cho tao … sáu … sáu tháng!
- Thôi được rồi! Hai ngày nữa bạn đến đây!
Một lần nữa, tôi lại nổi lòng trắc ẩn với
“Thầy Cãi”. Không biết vì sao nữa! Hay vì lời nhắn nhủ xưa kia của nó, đã trở
thành linh ứng trong tôi và không thể phai mờ: “Đừng xanh cỏ, không cần đỏ ngực,
phải chiến thắng mà trở về!”
***
Một năm sau. chờ mãi cũng chẳng thấy “Thầy
Cãi” đến trả tiền. Điện thoại di động nhiều lần không được (toàn tít tít) tôi đã
bắt đầu nghi hoặc và nổi giận. Vợ tôi vốn rất quí “Thầy Cãi” cũng bắt đầu nổi điên,
quay qua vặc tôi. Đúng là “ lòng người sâu thẳm ai đo cho tường!”.
Lúc
rảnh rỗi là tôi chở vợ tôi đi tìm “ông
bạn quí hóa”. Suốt mấy tháng liền như thế để rốt cục vợ chồng tôi cũng
rút ra được
một kết luận ngao ngán: “Thầy Cãi” khi về già đã trở thành “Thầy Chạy”.
Tất cả
mọi địa chỉ được cho là có hơi hám của gia đình “Thầy Cãi” đều là người
khác ở và tất cả họ đều không biết tung tích "Thầy Cãi". Tôi ngậm ngùi
xin lỗi vợ vì lòng tốt của mình.
Sự việc tưởng sẽ phôi pha, nào ngờ, đùng
một cái nữa! Một buổi chiều đi làm về, con tôi (đã là một chàng trai) ra mở cổng
và thông báo với tôi:
- Ba ơi, chú Cãi có đến gửi cho Ba một cái
thùng gì trong nhà đó!
- Cãi nào? Ba có quen ai là Cãi đâu? Hay
là Thầy Cãi?
- Không phải! Chú Thầy Cãi con biết mà...
Chú này cao hơn, trẻ hơn nhiều!
Tôi xăm xăm xộc vào nhà, đến cái thùng cát
tông để ở góc nhà, quên luôn cả tính thời sự đang nóng hổi của nạn khủng bố đang hoàn hoành trên thế giới (!), xé
băng keo dán ra. Trong toàn giấy là giấy, tờ nào tờ nấy viết chi chít, chắc không
dưới ba chục ký. Có một cái phong bì để trên cùng, ngoài ghi: “Thầy Cãi thân
gửi Trần Hạnh Thu”.
Tôi vội bước đến xa-lông, ngồi xuống, xé
phong bì, lấy tờ giấy đôi học trò trong đó ra. Và đây là nội dung bức thư mà “Thầy
Cãi” đã viết:
Tp.HCM, ngày … tháng … năm 2010
THU thân mến.
Tao
đã biến khỏi TP.HCM lâu rồi! Mày đừng tìm kiếm làm gì cho mất công!
Tao
rất buồn vì không trả đúng hạn số tiền mày cho tao mượn. Và cho tới sau này, chắc
cũng chẳng trả nổi nữa đâu! Cho tao ngàn lần xin lỗi vợ chồng mày nhé!
Xin
nói thật lòng: mày là đứa bạn mà tao trọng vọng nhất, quí mến nhất, tin tưởng
nhất! Vì vậy, tao khẩn khoản nhờ mày giúp cho tao một lần nữa, lần cuối cùng.
Số
là tao đã ngộ ra một cái gì đó trong cõi trần gian này và tao đã cố gắng viết mấy
năm nay, định cho ra một tác phẩm của đời mình. Giờ thì đã xong, chỉ còn phải
chỉnh sửa một vài chỗ lầm lẫn, đánh máy cho sạch sẽ, đem in. Nhưng (số nó thế!)
tao đã không còn kịp về thời gian, không đủ khả năng về … chắc mày cũng biết là
gì rồi! …
Tao
gửi gắm tất cả cho mày. Mày hãy hạ cố đọc nó! Nếu một mai này có một cuốn sách
có tựa đề “Thực Tại và Hoang Đường” nằm trên quầy của hiệu sách nào đó, thì tao
biết rằng mày đã giúp tao lần cuối cùng.
Giúp
nhé, hỡi người bạn tốt nhất trên đời, cho tao được mãn nguyện, dù có thể tao tội
lỗi, dù tao với mày, có thể, chỉ gặp lại được nhau ở bên kia chân trời thế giới.
TB:
Nếu xuất bản đựơc thì tên tác giả phải là mày, quyết không thể khác được đâu đấy!
Bởi vì tao với mày, tuy hai trong Thực Tại nhưng là một trong Hoang Đường, đồng
thời cũng ngược lại: là hai trong Hoang Đường nhưng là một trong Thực Tại
Bạn
của mày
Thầy Cãi
Khi đọc xong bức thư của “Thầy Cãi”, tôi
đã văng tục, chửi nó là đồ điên, đồ khùng, quay sang thằng con trai đang trố
mắt nhìn; ra lệnh:
- Con mang cái thùng này quăng ra ngoài
cho ba, để đây chỉ tổ dơ nhà!
Nói xong, tôi hậm hực lên lầu.
Trong cuộc đời có những hiện tượng về hành
vi con người xảy ra mà ta không thể lý giải được. Nhiều người cho đó là sự bộc lộ phản ứng của vô thức,
hoặc là tác động về tâm linh. Tôi không biết là mình có tin không nữa. Có lẽ tôi
ngờ ngợ. Như lúc này đây, khi giơ tay định mở cửa phòng, tôi mới thấy rằng mình
vẫn còn cầm lá thư của “Thầy Cãi”. Lòng mới dịu xuống lại trào dâng nỗi buồn bã
khó tả. Có một điều gì đó chộn rộn, ray rứt trong tôi. Như một cái máy, tôi hấp
tấp quay xuống lầu.
- Cái thùng của chú “Thầy Cãi” đâu rồi? –
Tôi hỏi con trai và khi nghe nó nói đã mang ra để ngoài cổng, tôi cuống quít –
Con mang nó vào đi, nhanh lên!
Thằng con tôi hình như thích mệnh lệnh này
hơn mệnh lệnh ban nãy, chạy vụt đi vác ngay cái thùng vào.
- Để đâu ba?
- Con mang vào phòng của ba, để đâu cũng được
- Thấy nó hơi có vẻ thất vọng, tôi nói thêm – Mai mốt có thích thì vào đó mà đọc.
Rồi đây có thể con sẽ phải giúp ba sắp xếp lại để in thành sách nữa đấy!
***
Chiều hôm sau tôi bắt đầu đọc câu chuyện
của “Thầy Cãi”. Vài tờ đầu toàn là những kể lể vớ vẩn không đâu vào đâu. Vài tờ
sau là những suy tư cố bắt chước kiểu “triết gia” nhưng có lẽ vì không đủ “lực”
nên thành ra hời hợt, ngây ngô và sáo mòn. “Lại một gã nông dân nữa muốn đứng vào
hàng ngũ những bậc hiền triết!”, tôi nghĩ vậy, uể oải ngáp rồi bụng bảo dạ: “Lấy
mấy tờ giữa thùng ra coi xem sao”. Để đánh giá sơ bộ một cuốn sách, người ta cũng
vẫn thường làm thế, đọc vài trang đầu rồi lật ra đọc lướt vài trang giữa, trang
cuối cùng và mục lục.
Tôi đã hành động đúng (ngẫu nhiên hay có
sự mách bảo của vô thức?!). Đọc mấy tờ ở trong “ruột”, tôi không tin vào mắt mình
nữa. “Thầy Cãi” đúng là một con người có lối suy nghĩ thực sự quái gở. Tôi không
hiểu gì cả nhưng đã lờ mờ nhận ra cái “tâm huyết” của “Thầy Cãi”. Một “tâm huyết”
có lẽ đã bắt nguồn từ rất lâu rồi, từ thuở mà câu đố “Một nhân với một bằng mấy?”
bật ra từ não nó. Không, gì thì gì cũng phải giúp “Thầy Cãi” lần cuối cùng!
Ngay lúc đó tôi đã hạ quyết tâm như vậy. Thế là tôi đã vâng theo định mệnh?
Và ngày qua ngày, tôi đã ngấu nghiến toàn
bộ cái thùng giấy ấy, không sót một tờ, rồi nghiền ngẫm, rồi sắp đặt lại cho có
lớp lang, đặt lại đề mục …
***
Khi quí độc giả đọc đến dòng này thì có
nghĩa rằng câu chuyện kể về bạn tôi đã kết thúc và chuẩn bị bước vào câu chuyện
rất dài của bạn tôi, kể về … một cái gì đó (!).
Câu chuyện của bạn tôi, bình thường thôi,
sẽ có người khen kẻ chê, người cười kẻ khóc. Được như thế đã là quí hóa rồi! Miễn
đừng nguyền rủa bạn tôi là kẻ đặt điều và nói dóc!
Đúng sai thế nào, xin quí độc giả hãy đọc
và tự đánh giá! Cầu mong sao mọi người, khi đọc xong “Thực Tại và Hoang Đường”
sẽ thấy thế giới này đẹp hơn, lung linh huyền diệu hơn, đáng yêu hơn - cái thế giới mà chúng
ta đều dự phần trong đó, dù ngắn ngủi!
Xin
“bật mí” thêm rằng trong câu chuyện dài
dằng dặc của bạn tôi, “Thầy Cãi” tùy lúc, còn có thể núp dưới những danh
xưng:
“Chúng Ta”, “Nhà Thông Thái”, “Tôi”, “Hoang Tưởng”, “Hiện Thực”, và
“tếu” hơn là
có những lúc hai ba danh xưng đó hiện ra cùng tranh luận
sôi nổi hoặc vặc nhau chí chóe. Đến tôi, kẻ hiểu bạn tôi nhất, cũng thấy
thật là kỳ dị. Nhưng thôi, quí độc giả không nên bận bịu đến chuyện nhỏ
đó làm gì mà
hãy chú tâm đến nội dung lớn ẩn chứa trong tập sách. Hơn nữa, vì tôi đã
cố gắng hết mức có thể nhằm "bảo vệ" sự trình bày cũng như câu chữ ở
dạng "nguyên thủy", nên quí độc giả cũng sẽ cảm nhận được quá trình thật
của một bộ não suy tư nhận thức từ ngây ngô (với không ít những phát
biểu ngớ ngẩn) đến già dặn (với không ít những nhận định "kinh khủng")
của một con người (hình như) có vấn đề về mặt...tâm thần!
***
Ấy chết! Rất xin lỗi độc giả vì tôi đã
quên một điều cực kỳ quan trọng, đó là tỏ lời cảm ơn đến Nhà xuất bản, đã hạ
cố, tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện cho tôi phát hành được tập sách của bạn
tôi ra xã hội. Vậy, cũng xin mạn phép nói thêm vài lời.
Thú thực là trước khi đến NXB này, tôi đã
đi tìm nhiều chỗ, từ “ông” xuất bản, “ông” in ấn, “ông” phát hành và cả “ông”
kinh doanh sách để nhờ vả nhưng rồi đều “công cốc”. Nói chung là chỉ nhận được
một sự thờ ơ: “ông” thì tế nhị giới thiệu cho một ông khác, “ông” khác nghĩ tôi
(thực ra là bạn tôi) chẳng có tên tuổi gì mà viết ra một đống sách ngồn ngộn
như thế thì có thể là tâm thần nên lờ tịt luôn, chẳng có một lời từ chối xã
giao, “ông” thì khi nghe nói tập sách nặng về suy tư triết lý đã lắc đầu nguầy
nguậy vì sợ dính líu đến chính trị. Còn “ông” này mới lạ, đến tận nhà tôi đọc
qua loa bản thảo rồi phán: “Nếu anh muốn xuất bản qua công ty tôi thì, phải để
công ty tôi biên tập, thậm chí nếu thấy cần thiết thì sẽ sửa đổi, có khi phải
sửa đổi đến 90% mới ổn, mới có thể bán được!”. “Thế còn bản quyền?” - tôi hoang
mang hỏi. Ông ta trả lời ngọt xớt: “Thì anh với công ty cùng hưởng!”. Thật đúng
là kinh “thế” thị trường!...
Nhưng nghĩ kỹ, có lẽ nên thông cảm hơn là
trách móc, vì xét cho cùng, những “ông” ấy phải chịu áp lực từ nhiều phía.
Để chứng thực điều kể trên là có cơ sở,
tôi xin đăng bức thư tôi viết gửi giám đốc một Công ty sách nọ để nhờ và chỉ vì
muốn giúp bạn tôi toại nguyện, nhưng đã bị… ghẻ lạnh. Qua đó, tôi xin gián tiếp
tỏ lời cám ơn đến Nhà xuất bản đã tạo cho bạn tôi cơ hội “khoe” được câu chuyện
hoang đường của mình ra thiên hạ.
(Xin phân trần rằng, vì tập sách này
nhuốm đẫm màu phi thực tế nên bức thư có thể là “thực” ở đây nhưng là “hư” ở
chỗ khác, mong quý độc giả lưu ý!)
***
Kính gửi anh Li
Mấy bữa trước tôi có liên hệ với anh qua
điện thoại để nhờ anh giúp đỡ xuất bản một tập sách. Anh nói hãy thông tin qua
email cho anh. Vậy, tôi gửi anh thư này để trình bày.
Thú thực là rất khó nói mạch lạc về nội
dung tập sách vì đó là một câu chuyện lớn và lan man, trải dài ra trên hơn bốn
ngàn trang sách. Có thể tạm tóm tắt thế này: có một kẻ do bị thôi thúc bởi cái
khát vọng tìm hiểu cho được căn nguyên Vũ Trụ nên đã thực hiện một cuộc hành
trình vô tiền khoáng hậu, đi khắp “chân trời, góc bể” trong lịch sử và trong
hoang tưởng. Qua cuộc hành trình ấy, kẻ đó kể lại một câu chuyện thuộc hàng
tràng giang đại hải nhất từ xưa đến nay về nhiều lĩnh vực, với nhiều sự kiện
lớn lao của lịch sử xã hội loài người cũng như về lịch sử của quá trình nhận
thức của họ (mà tất nhiên, phần lớn là nhờ góp nhặt được từ đủ loại sách báo!).
Lồng vào câu chuyện đó là rất nhiều những phỏng đoán, suy đoán, phê phán, phản
biện, nhận định mới về tự nhiên - xã hội, theo một quan niệm riêng, nhiều khi thật kỳ lạ của
kẻ kể chuyện. Trong đó cũng có nhiều những phát kiến bất ngờ
mà nếu có lý (cũng có thể là hoàn toàn vô lý vì cho đến lúc này tập sách vẫn
chưa được công bố nên chưa ai biết để thông qua kiểm chứng số đông), thì chắc
chắn sẽ làm xôn xao đương thời.
Tuy nhiên, mục đích cốt lõi nhất, sâu xa
nhất của tập sách là muốn giới thiệu với thế giới một phác thảo học thuyết triết học mới,
ẩn chứa tiềm tàng trong những trang sách mà tôi cho là giản dị và đúng đắn nhất
từ xưa đến nay. Phác thảo học thuyết này là sự kế thừa có phê phán và sáng tạo từ những
tư tưởng triết học Đông - Tây thời cổ đại và nhất là từ một triết thuyết của
phương Đông, đã xuất hiện cách nay trên dưới 2500 năm mà do trình độ nhận thức
còn hạn chế của hậu thế, cũng như do lối hành văn “kiệm chữ” của thời kỳ đầu sử
dụng văn tự, nó đã không được hiểu đúng ý tác giả, thậm chí là bị hiểu lầm, bị
xem nhẹ và cả bị quên lãng.
Rất có thể toàn bộ tập sách chỉ là một sự
hoang tưởng khổng lồ, không hơn không kém. Nhưng như tôi được biết thì bạn tôi,
kẻ kể và viết lại câu chuyện này đã phải “tốn” không dưới 30 năm suy tư nghiền
ngẫm và không dưới 8 năm miệt mài ghi chép, nên bản thân tôi, tôi vẫn đặt cược
toàn bộ niềm tin vào nó, dù thực ra tôi chưa hiểu được nhiều điều trong đó.
Thông qua sự giới thiệu của nhà báo A,
được biết anh là người có năng lực, am tường và có những mối quan hệ tốt trong
lĩnh vực đăng ký bản quyền, quảng cáo, xuất bản, in ấn, phát hành nên tôi mạnh
dạn liên hệ với anh nhờ giúp đỡ hoặc trực tiếp hợp tác trên tinh thần đôi bên
cùng có lợi.
Vì bạn tôi, tôi biết, không phải là người
viết văn chuyên nghiệp, cũng chẳng có tên tuổi gì trong xã hội nên việc kinh
doanh sao cho có lãi đối với tập sách này quả là phiêu lưu. Hiểu điều đó, tôi
sẵn sàng hợp tác với điều kiện chịu mọi phí tổn ban đầu. Tôi cho rằng, nếu
quảng cáo tốt và gặp may thì tình hình kinh doanh chắc không đến nỗi tệ lắm
đâu!
Rất mong anh Li xem xét và tận tình giúp
đỡ!
Kính chào trân trọng
Kính chào trân trọng
Ngày..., tháng..., năm...
(Khi viết những dòng trên, tôi đã chắc mẩm sẽ xuất bản được "Thực Tại và Hoang Đường". Nhưng không!...Chỉ còn cách lập blog để đăng lên mạng Internet với danh xưng Đại Chúng. Và hôm nay tôi bắt đầu "cuộc hành trình"! Dù sao thì cũng vui lòng nhé, Thầy Cãi!!!)
___________________
(Khi viết những dòng trên, tôi đã chắc mẩm sẽ xuất bản được "Thực Tại và Hoang Đường". Nhưng không!...Chỉ còn cách lập blog để đăng lên mạng Internet với danh xưng Đại Chúng. Và hôm nay tôi bắt đầu "cuộc hành trình"! Dù sao thì cũng vui lòng nhé, Thầy Cãi!!!)
___________________
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/432
(ĐC sưu tầm trên NET)
Bản Tin 113 Online Mới Nhất Hôm Nay | Tin Tức 24h An Ninh Mới Nhất Ngày 27/04/2022 | ANTV
Thời sự quốc tế 27/4 | Anh hỗ trợ Ukraine tấn công vào đất Nga khiến Nga phản ứng | FBNC
Tin Biển Đông mới nhất 27/4 Vì sao Biển Đông là “tử huyệt”trong cạnh tranh chiến lược Mỹ-Trung?Tv24h
Tin tức sáng 28/4 • Phát hiện vợ quan hệ với bạn, chồng trèo lên mui xe bị vợ kéo đi hơn 100km
Trái tim không ngủ yên - Bằng Kiều ft Mỹ Linh
Tin COVID-19 chiều 27-4: Cả nước còn 624 ca phải thở oxy, 5 ca tử vong
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)