1- “Ba Cụt” Lê Quang Vinh (Kỳ 1): Gieo rắc tội ác khắp vùng An Giang, Đồng Tháp và Cần Thơ
Thứ sáu, ngày 21/04/2023 16:32 PM (GMT+7)
AaAa+
Nhiều bậc kỳ lão sinh sống ven bờ sông
Hậu thuộc ba tỉnh An Giang, Đồng Tháp và Cần Thơ đến nay vẫn lưu giữ một
phần ký ức ảm đạm về một nhân vật có hỗn danh là Ba Cụt - người tự xưng
là Trung tướng, Tổng Tư lệnh quân đội ly khai ở miền Tây Nam Bộ thời
điểm sau Cách mạng Tháng Tám 1945.
Tàn ác và cuồng vỹ, Ba Cụt gây nhiều oan nghiệt với nhân dân suốt hơn
11 năm. Ác giả ác báo, cuối cùng Ba Cụt chết không toàn thây dưới thời
Ngô Đình Diệm.
Hỗn danh Ba Cụt
Ba
Cụt sinh năm 1923, tại Băng Tăng, Ô Môn, Cần Thơ (nay là phường Thới
Long, quận Ô Môn, TP Cần Thơ). Tên khai sinh là Lê Quang Vinh.
Huỳnh Thạnh Mậu - Một trong 3 người được Yoyo chọn làm thủ lĩnh "nghĩa quân nội ứng" cho quân đội Nhật.
Những
cụ già cao niên tại phường Thới Long đều khẳng định, gia đình Ba Cụt
rất nghèo chứ không phải khá giả như một số tài liệu ghi chép lại. Vì
nghèo, cha mẹ không cho con đi học mà gởi đi ở đợ cho điền chủ Vàng (Hội
đồng Vàng) ở cù lao Cát (ngày nay là phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt, TP
Cần Thơ). Khi ấy, Ba Cụt chỉ mới 12 tuổi. Cho đến lúc chết, Ba Cụt vẫn
mù chữ.
Mùa khô, địa chủ Vàng cho Ba Cụt theo đám trẻ mục đồng cùng nghiệp ở đợ đi chăn trâu, mùa mưa đi chăn vịt.
Cha
Ba Cụt là người mê truyện Tàu, thuộc làu bộ Thủy Hử. Khi trò chuyện với
bất kỳ ai, ông đều đem điển tích trong Thủy Hử ra ví von. Mê nghĩa khí
kiểu truyện Tàu nhưng ông lại thường dạy dỗ con trai bằng gậy gộc. Ba
Cụt thuộc tạng người hiếu động, quậy phá nên ăn đòn roi của cha hàng
ngày. Có lần, Ba Cụt ăn cắp vịt của Hội đồng Vàng. Ông Hội đồng Vàng cho
người qua nhà cha Ba Cụt mắng và đòi kiện ra tòa. Người cha lôi cổ con
trai ra đánh. Ba Cụt dùng dao thái chuối chặt đứt 1 ngón tay rồi bỏ nhà
đi bụi.
Từ đó mới sinh ra hỗn danh Ba Cụt.
Sau này, khi trở
thành đầu lĩnh đội quân ô hợp, Ba Cụt lại thường tự đề cao mình là
"người yêu nước, muốn ly khai gia đình để kháng chiến chống Pháp". Và
"bởi vì cha không cho ông tham gia kháng chiến nên đã chặt ngón tay thề:
"Nếu ngón tay nầy mọc lại, sẽ an phận về làm ruộng cho vui lòng cha!"
Sau
khi từ cha, Ba Cụt đi thẳng đến nhà người cậu ruột là ông Huỳnh Kim
Hoành ở Chắc Cà Đao (nay thuộc huyện Châu Thành, tỉnh An Giang). Lúc này
Ba Cụt 16 tuổi.
"Ông giáo Hoành", "võ sư Ba Kim", Huỳnh Kim Hoành
hay Huỳnh Kim Thành đều là bí danh của ông Huỳnh Văn Hoành. Ông cư ngụ ở
Bằng Tăng, Ô Môn - quê ngoại của Ba Cụt.
Ông Hoành dạy chữ quốc
ngữ tại một ngôi trường của chính phủ Thực dân ở Thốt Nốt. Không ai biết
ông học võ từ khi nào. Bỗng dưng, ông bỏ dạy học về quê vợ ở Chắc Cà
Đao tự xưng là võ sư Sáu Kim, mở lò chiêu sinh dạy võ.
Nhiều giai
thoại kể rằng, võ sư Sáu Kim học võ bằng tâm linh. Chỉ cần 1 đêm bái sư
trên núi Cấm là đã được hấp thụ hết mọi tinh hoa võ học.
Thật ra, ông Huỳnh Kim Hoành chưa từng là võ sư.
Năm
1939, ông Huỳnh Kim Hoành được Yoyo - Thủ lĩnh Hắc Long Đảng ở Việt Nam
giao nhiệm vụ về Chắc Cà Đao tập họp thanh niên huấn luyện quân sự,
chuẩn bị cho quân đội Nhật tiến chiếm Nam Việt Nam. Yoyo có tên Việt là
Võ Du - một võ sư thượng đẳng Hiệp Khí Đạo.
Hắc Long Đảng và phong trào Cường Để
Trong
hồ sơ tình báo từ năm 1931 đến năm 1932 của Kempeitei mang tiêu đề
"Zai-Shi Chôsenjin oyobi zaihonpô Annanjin ni kansuru Nichi Futsu jôhô
kôkan kankei ikken" (Được dịch là Hồ sơ trao đổi tin tình báo giữa Nhật
và Pháp về người Triều Tiên ở Trung Hoa và người Việt Nam ở Nhật Bản)
cho thấy Nhật đã nuôi dưỡng Cường Để như một lá bài chính trị cho cuộc
xâm lược quân sự Đông Dương năm 1940.
Một báo cáo mật về sự hiện diện Hắc Long Đảng tại miền Nam gửi Nguyễn Khánh.
Cơ
quan Tình báo Kempeitei của Nhật thông qua đảng Hắc Long mượn nhân vật
Kỳ ngoại hầu Cường Để đang tá túc chính trị tại Tokyo để tuyên truyền đề
cao chủ nghĩa "Đông Á của người Á Đông", "Việt Nam độc lập trong khối
thịnh vượng Đại Đông Á" để kích động dân Việt từ năm 1930.
Trước
khi Nhật đảo chính Pháp, tại miền Nam đã có sẵn rất nhiều lực lượng quân
sự, chính trị sẵn sàng tiếp rước quân Nhật. Nhật chọn miền Nam Việt Nam
làm nơi "dọn cỗ chính trị" vì vùng đất này trù phú có thể làm nơi trú
đóng quân để tiến chiếm toàn cõi Đông Dương, sau đó tiếp tục xâm lược về
phía Tây Đông Dương. Đầu năm 1946, trong bản phúc trình có tiêu đề
"Notes sur le Phat Giao Hoa Hao" gởi Jean Cédile - Ủy viên Cộng hòa Pháp
tại Nam Việt Nam, ông Savani (thời điểm 1946 mang hàm Thiếu tá - Trưởng
phòng tình báo quân đội Pháp khu vực miền Tây Nam Bộ) đã viết: "Mục
đích của Nhật lúc đó là lợi dụng tín đồ Hòa Hảo để chống lại thế lực
Pháp.
Từ thành quả của Hắc Long, một số địa phương ở miền Nam manh
nha thành lập đảng Nghĩa Sỹ - mật danh mới của Hắc Long Đảng tại Việt
Nam. "Nghĩa sỹ Đảng" tại Cần Thơ do một thông ngôn tiếng Nhật tên là
Huỳnh Khai, con trai một địa chủ, hội đồng họ Huỳnh ở quận Châu Thành
(Cần Thơ) làm lãnh tụ. Huỳnh Khai là "học sinh Đông Du". Huỳnh Khai đã
được tình báo Nhật đào tạo từ khi còn là du học sinh".
Năm 1937,
một số nhân sỹ như Huỳnh Khai, Huỳnh Thạnh Mậu, Huỳnh Kim Hoành được một
nhân vật có tên Yoyo đưa về Sài Gòn bí mật tham gia học một lớp chính
trị núp dưới danh nghĩa khuyến nông. Yoyo chính là thủ lĩnh Hắc Long tại
Việt Nam. Sau đó, nhóm người này được huấn luyện "rèn luyện thể lực" do
Kimura và Mochizuki - Sỹ quan quân báo Nhật kèm cặp. Thật ra là học đội
ngũ chiến đấu.
Sau khóa huấn luyện, Huỳnh Khai, Huỳnh
Thạnh Mậu và Huỳnh Kim Hoành được Yoyo yêu cầu trở về miền Tây Nam Bộ
chuẩn bị cướp chính quyền từ tay Pháp.
Bộ ba họ Huỳnh mở lò dạy võ
để quy tựu nhân sự. Đến đầu năm 1940, họ đã tuyển được 500 "nghĩa sĩ
Hắc Long Đảng" chuẩn bị làm nội ứng cho quân đội Nhật, trong đó có Ba
Cụt. Sau đó 500 người này được đưa về Sài Gòn huấn luyện quân sự tại
Trường vẽ Gia Định (Nay là Trường Đại học mỹ Thuật TP Hồ Chí Minh). Chỉ
huy 500 học viên này là Cai Tri, từng là cai đội trong hàng ngũ lính
Pháp.
Tuy mù chữ nhưng máu đánh đấm trong người Ba Cụt đã được dịp
phát huy tác dụng. Ba Cụt trở nên nổi bật trong số tân binh "nghĩa sỹ
Hắc Long Đảng".
Sau khi hoàn tất khóa huấn luyện, Huỳnh Khai đưa
một số "nghĩa sĩ" về Châu Thành (Cần Thơ) phân tán vào lực lượng lao
động bình dân đồng thời chiêu nạp thêm nhân sự cho "Hắc Long Đảng".
Vỏ bọc ban đầu
Lấy
lý do phòng chống trộm, cướp cho xóm làng, Ba Cụt và những "học trò"
của Huỳnh Kim Hoành được đưa về làng Hòa Hảo lập đội "Bảo An". Đội "Bảo
An" thuộc quyền chỉ huy trực tiếp của Nguyễn Giác Ngộ. Huỳnh Thạnh Mậu
và Huỳnh Kim Hoành đảm nhiệm vai trò cố vấn chính trị.
Ba Cụt (trong ô tròn) thời kỳ cận vệ của Năm Lửa.
Nguyễn
Giác Ngộ có tên khai sinh là Nguyễn Văn Ngượt, sinh năm 1897, ở Long
Xuyên (An Giang). Xuất thân là một trung đội trưởng lính Partisan của
quân Pháp nên đảm nhiệm vai trò chỉ huy chiến đấu đội "Bảo An".
Sau khi ổn định lực lượng, Nguyễn Giác Ngộ kéo hết đội "Bảo An" về Thốt Nốt (Cần Thơ) chờ lệnh người Nhật.
Đầu
năm 1940, Giáo chủ Phật giáo Hòa Hảo Huỳnh Phú Sổ tổ chức thuyết giảng
đạo pháp tại sân vận động Thốt Nốt. Trần Văn Soái chỉ huy tổ "xung
phong" có nhiệm vụ giữ gìn trật tự.
Trần Văn Soái có hỗn danh là
Năm Lửa, sinh năm 1889 tại Mỹ Thuận, Cần Thơ (nay thuộc Vĩnh Long) xuất
thân là dân anh chị ở bến phà Mỹ Thuận. Khi phong trào Hắc Long Đảng
tràn về Cần Thơ, Năm Lửa lôi kéo dân anh chị gia nhập. Khi lập đội "Bảo
An Hòa Hảo", Năm Lửa được giao chỉ huy nhóm thuộc hạ gốc anh chị, gọi là
tổ "xung phong". Ba Cụt thuộc tổ này.
Trong một lần thuyết giảng
tại Thốt Nốt (Ngày nay thuộc TP Cần Thơ) Giáo chủ Huỳnh Phú Sổ đã bảo
Năm Lửa chọn Ba Cụt làm "cận vệ quân"
Từ đó, Năm Lửa rút Ba Cụt
lên làm lính cận vệ cho mình. Ba Cụt gọi Năm Lửa bằng tía, xưng con. Vì
vậy, có một số người lầm tưởng Ba Cụt là con nuôi của Năm Lửa.
Gọi là cận vệ cho oai chứ thật ra, Ba Cụt cũng chỉ là lính hầu, suốt ngày nấu nước, pha trà và chèo ghe cho Trần Văn Soái.
Thời
điểm này, lính "Bảo An Hòa Hảo" chưa được trang bị súng, chỉ sử dụng
giáo mác nhưng Ba Cụt đã có đến hai cây súng mousqueton kiểu Anh và một
súng ngắn 7 ly. Ba Cụt mặc bộ bà ba đen, cột thắt lưng vải, lưng đeo
chéo 2 cây mousqueton như hiệp khách đeo gươm. Khẩu súng ngắn cột dây
bện bằng bẹ chuối khô treo lủng lẳng trước ngực.
Ngày 22/9/1940,
Sư đoàn 5 thuộc quân đoàn 21 Nhật Hoàng đã tiến vào miền Bắc Việt Nam
trước sự bất lực của quân Pháp. Trước uy thế của quân Nhật, lực lượng
Bảo An của Nguyễn Giác Ngộ công khai hoạt động.
Một nhân chứng kể:
"Hồi đó tôi đồng thời là lính của ông Năm Lửa nên biết rõ lai lịch 3
cây súng của Ba Cụt. Hồi đó, khoảng cuối năm 1942, đói quá, Ba Cụt lân
la đến nhà ông Bảy Mía ở làng Nhơn Mỹ (Chợ Mới, An Giang) xin cơm. Khi
đến nơi thì thấy 3 lính Tây đang nằm ngủ ở đó. Ba Cụt xông vô đâm chết 3
lính Tây lấy được ba cây súng mousqueton đem về. Năm Lửa lúc ấy đã có 2
cây ruleu, thưởng cho Ba Cụt 1 cây. Đổi lại, ông Năm thu 1 cây
mousqueton giao cho tôi. Trước đó, vũ khí của tôi là cây mác. Khi lực
lượng Nghĩa sỹ Hòa Hảo bắt tay với Pháp, tôi bỏ ngũ về quê làm ruộng".
Từ
khi còn là lính cận vệ, Ba Cụt đã thể hiện tính hiếu sát. Gọi là bảo vệ
trị an cho dân nhưng suốt ngày Ba Cụt chỉ biết đi từng nhà dân thu gom
lúa gạo, gia súc. Ba Cụt giải thích, đó là "thu thuế" để nuôi quân. Gọi
là "thu thuế" nhưng đội quân này xông thẳng vào nhà dân dùng vũ khí đe
dọa chủ nhà rồi tự tiện hốt hết phân nửa số lúa gạo hoặc gia súc. Người
nào chống đối, liền bị chặt đầu thả xác trôi sông. Lo sợ, người dân
trong vùng phải chôn giấu lúa gạo dưới nền nhà.
Khi vào nhà nào
không có bồ lúa, Ba Cụt trói chủ nhà vào cột rồi dùng cây đinh sắt 1 tấc
đút vào lỗ tai. Cứ sau 1 câu: "Chôn giấu lúa ở đâu?", Ba Cụt lại dùng
bá súng gõ nhẹ vào đầu cây đinh một phát. Nếu chủ nhà chỉ nơi chôn giấu
lúa thì được tha. Vô phúc cho những gia đình nghèo không có lúa, bị Ba
Cụt gõ cây đinh dần sâu vào lỗ tai. Nạn nhân không chết ngay mà đau đớn
vật vã, điên loạn đến mấy tháng sau mới chết.
(Còn tiếp)
2- “Ba Cụt” Lê Quang Vinh - Giải mã những giai thoại (kỳ 2)
Thứ Năm, 10/03/2016, 19:45
Thời thế hỗn mang trong thời kỳ Nhật - Pháp tranh
giành quyền lực ở Việt Nam đã tạo điều kiện cho Ba Cụt (lê quang vinh)
trở thành “sỹ quan” tự phong.
Vốn là người ít học, Ba Cụt đã biến đội quân của mình thành một nhóm thổ phỉ ẩn dưới danh nghĩa “quân đội Hòa Hảo”.
Rõ là thời thế tạo “anh hùng”
Rất gai mắt nhưng quân đội Pháp không dám đụng chạm đến những đội
quân “Nghĩa sĩ”. Họ biết rõ những nhóm vũ trang này được người Nhật bảo
hộ.
Ngày 9-3-1945, quân Nhật phát lệnh đảo chính Pháp. Ngày 10-3-1945,
quân Nhật do Phó Tư lệnh Sa To chỉ huy kết hợp với Huỳnh Khai chiếm Cần
Thơ. Nhiều tài liệu lịch sử ghi nhận: “Lúc đó, “Nghĩa sĩ đảng” do thông
ngôn tiếng Nhật là Huỳnh Khai, con của một địa chủ hội đồng ở quận Châu
Thành (Cần Thơ) cầm đầu tuyên truyền “Người da vàng của người da vàng”.
Huỳnh Khai tự nhận là “chí sĩ chống Tây”. Huỳnh Khai cùng các thuộc hạ
chiếm lĩnh các nhà buôn và văn phòng của Tây để lại”.
Nguyễn Giác Ngộ.
Đảo chính Pháp thành công, Nhật không đưa Cường Để làm vua như kỳ
vọng của rất nhiều nhóm “nghĩa sĩ” mà lại thành lập chính phủ bù nhìn
Trần Trọng Kim. Tại Cần Thơ, viên Chánh biện Pháp De Montaigut được thay
thế bởi tỉnh trưởng Lưu Văn Tào - một đốc phủ sứ của Pháp nhưng ngầm
ủng hộ Nhật. Lực lượng “nghĩa sĩ” ở Cần Thơ, Long Xuyên bị gạt ra ngoài.
Bất mãn, những nhóm “nghĩa sĩ” đã từng ủng hộ Nhật tự tách ra khỏi
vòng kiềm tỏa của Hắc Long Đảng để thành lập một tổ chức quân sự ly khai
mới có tên gọi là “Nghĩa quân cách mạng vệ quốc Liên đội Nguyễn Trung
Trực” gọi tắt là “Chi đội Nguyễn Trung Trực”. Mục đích của lực lượng
quân sự ly khai này là thành lập một quốc gia riêng, lấy miền Tây Nam Bộ
làm lãnh thổ.
Võ sư Kim chán ngán binh đao, trở về làm thầy giáo tiểu học.
Nguyễn Giác Ngộ tự phong là Chi đội trưởng kéo hết nhóm “nghĩa sĩ bị
quân Nhật bỏ rơi” về núi Dài (An Giang) lập căn cứ tuyển mộ tân binh.
Ông Hồ Văn Ch. (81 tuổi, cư ngụ ở Thốt Nốt, Cần Thơ) đã từng là tân
binh của “Nghĩa quân cách mạng vệ quốc Liên đội Nguyễn Trung Trực” trong
giai đoạn này. Ông kể: “Tôi thấy đội quân này không có chủ trương nhất
quán. Khi kêu gọi gia nhập, họ bảo với chúng tôi là tập quân sự để đánh
Pháp. Tôi cũng nô nức vào núi Dài tòng quân. Nhưng khi bắt đầu học quân
sự thì tôi thấy sỹ quan Pháp hướng dẫn. Tôi hỏi thì họ bảo, thời thế đã
thay đổi, bây giờ Pháp trang bị võ khí để nghĩa quân chuẩn bị giúp Pháp
trở lại Việt Nam. Thế là tôi bỏ trốn về nhà làm ruộng”.
Binh lính của Ba Cụt.
Chỉ một thời gian ngắn, lực lượng ly khai tuyển mộ được hơn 10.000
tân binh. Thế là hầu hết những người đã từng tham gia nhóm Huỳnh Khai
đều được “đôn” lên thành sỹ quan chỉ huy đám lính mới.
Từ một chú lính hầu, Ba Cụt được giao chỉ huy một phân đội quân khoảng 200 người. Khi ấy, Ba Cụt chỉ mới 22 tuổi.
Sau khi nhận ra lực lượng “Nghĩa quân cách mạng vệ quốc Liên đội
Nguyễn Trung Trực” là đội quân thiếu tôn chỉ, mục đích, rất nhiều tân
binh đào ngũ trở về quê cày cuốc. Từ con số 10.000 quân, chỉ sau 1 tuần
lễ chỉ còn hơn 500 quân. Có những phân đội chỉ còn duy nhất phân đội
trưởng. Chỉ mỗi phân đội của Ba Cụt còn gần như nguyên vẹn quân số. Để
giữ được quân số đó, Ba Cụt đã phải dùng dao rựa khất nhượng thị uy vài
người bỏ trốn.
Nhờ thiếu hụt quân số, Ba Cụt lại được “đôn” lên thành Phó chi đội.
Ba Cụt được giao chỉ huy một đại đội gồm các thành phần đầu gấu trong xã
hội. Vùng trách nhiệm của Ba Cụt trải dài từ Ô Môn (Cần Thơ) đến Long
Xuyên, sang Tri Tôn (bây giờ là tỉnh An Giang). Khu vực Tà Đét, núi Bà
Đội Om nằm trong vùng trách nhiệm của Ba Cụt.
Ngày 9-5-1945, Phát xít Đức đầu hàng quân đồng minh, quân Nhật ở Việt
Nam bắt đầu co cụm lại. Ngày 15-8-1945, Nhật chính thức đầu hàng, Pháp
tái chiếm Nam Bộ. Nguyễn Giác Ngộ lập tức bắt tay với quân Pháp để giải
giáp quân Nhật ở khu vực Tây Nam Bộ.
Nhờ biết xuôi theo chiều gió, ngày 18-12-1946 lực lượng “Nghĩa quân
cách mạng vệ quốc Liên đội Nguyễn Trung Trực” được quân Pháp sát nhập
vào lực lượng quân phụ lực (Forces supplétives) của họ. Lực lượng này
được giữ lại số vũ khí tước được từ tay quân Nhật và được quân Pháp cấp
thêm 1 lượng vũ khí mới.
Đề phòng lực lượng này phản trắc, quân Pháp chia “liên đội” thành 4
chi đội, bố trí đóng quân ở 4 khu vực khác nhau. Chi đội 1 do Năm Lửa
chỉ huy, hoạt động tại vùng Cần Thơ. Chi đội 2 do Lê Minh Điểu (tức xã
Nhiễu) chỉ huy, hoạt động tại vùng Long Xuyên. Chi đội 3 do Lê Phát
Khuynh chỉ huy, hoạt động vùng Châu Đốc. Phân đội 4 do Phan Hà chỉ huy,
hoạt động ở vùng Rạch Giá. Nhiệm vụ của 4 chi đội này là giúp Pháp tiêu
diệt Việt Minh và ủng hộ cái gọi là chính phủ Nam Kỳ tự trị thuộc Pháp.
Làm “vua” một cõi
Sau khi nhận được vũ khí của Pháp, Năm Lửa bắt đầu bất phục tùng
Nguyễn Giác Ngộ. Để tỏ rõ sự bất phục tùng, Năm Lửa giao Ba Cụt dẫn quân
đi phục kích những toán quân Pháp đi lẻ tẻ, thậm chí đánh luôn quân của
Nguyễn Giác Ngộ.
Khi đó, nhằm tập trung trí lực đối phó với lực lượng cách mạng của
ta, quân Pháp cần thâu tóm những toán quân không có tôn chỉ hoạt động
như Năm Lửa. Đại tá Cluzet - Tư lệnh Phân khu Tây Nam Bộ của Pháp phải
nhờ Savani (lúc này đã mang hàm Trung tá tình báo) tìm gặp Năm Lửa để
tìm nguyên nhân “phản bội”. Sau khi biết Năm Lửa không muốn thuộc quyền
Nguyễn Giác Ngộ, ngày 18-5-1947, Đại tá Cluzet chấp nhận ký kết một hiệp
định. Theo đó, quân của Năm Lửa là một chi đội trực thuộc lực lượng
quân sự Phân khu Tây Nam Bộ của Pháp chứ không thuộc quyền Nguyễn Giác
Ngộ. Dù chỉ là “rượu cũ trong bình mới” nhưng Năm Lửa lại đồng ý.
Năm Lửa.
Thấy Năm Lửa được Pháp ưu ái nhờ chiêu ly khai, Ba Cụt cũng thực hiện kế sách đó.
Mượn cớ Năm Lửa đầu hàng Pháp, Ba Cụt rút 2/3 quân số chạy về Bằng
Tăng (Ô Môn, Cần Thơ) đóng doanh trại rồi tuyên bố ly khai. Ba Cụt đặt
tên mới cho lực lượng quân sự của mình là “nghĩa quân Cách mạng” và tự
phong hàm đại tá, chỉ huy trưởng. Không ai biết lực lượng “nghĩa quân”
của Ba Cụt hoạt động với mục đích gì, phục vụ cho ai, bởi ông ta chống
lại tất cả mọi lực lượng quân sự khác, từ quân đội của Nguyễn Giác Ngộ,
Năm Lửa cho đến Pháp, kể cả Việt Minh…
Ba Cụt cứ thế cát cứ một cõi theo kiểu thổ phỉ và trở thành nỗi khiếp hãi của nhân dân địa phương.
Để có thêm quân số, Ba Cụt cho thuộc hạ đi lùng sục bắt thanh niên ghi tên gia nhập.
Nhớ lại giai đoạn đó, những bậc kỳ lão vẫn còn hãi hùng. Một nhân
chứng cư ngụ gần ngôi mộ gió của Ba Cụt ở Thới Long, cho biết: “Nửa đêm
lính Ba Cụt gõ cửa bảo, chúng tôi là Việt Minh, hãy cho chúng tôi cơm
ăn. Chủ nhà mở cửa là chúng đè ra chặt đầu về tội giúp đỡ Việt Minh. Nếu
chủ nhà không mở cửa, sáng hôm sau chúng quay trở lại khen ngợi là
người ủng hộ Ba Cụt. Khen xong, chúng lôi về đồn, nhét súng vào tay bắt
tập quân sự. Ai trì hoãn không đi, chúng trói giật cánh khuỷu. Khi gom
được 5 - 6 người chống lệnh, chúng xỏ cây tre vào các khuỷu tay thành
chùm người rồi thả xuống sông Hậu. Các nạn nhân không chìm ngay mà vùng
vẫy đến đuối sức rồi chết”.
Ngoài ra, Ba Cụt còn buộc người dân trong vùng phải đóng “nguyệt liễm” hàng tháng, tương đương 20 giạ lúa.
Đặc biệt, Ba Cụt tỏ ra rất căm ghét lực lượng cách mạng của ta. Có
lời truyền lại khi thuộc hạ bắt được một chiến sỹ cách mạng, Ba Cụt đã
dùng dao bầu mổ bụng người ấy.
Hung hăng với dân lành nhưng mỗi khi nghe tin quân Pháp càn quét,
trong tích tắc, bản doanh của Ba Cụt vắng hoe. Chính Ba Cụt đã làm tín
đồ Phật giáo Hòa Hảo vạ lây tai tiếng về tính cuồng sát. Hầu hết những
tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo thật tâm tu đạo đều xem Ba Cụt chỉ là người
mượn danh giáo phái để mưu lợi cá nhân.
Sau nhiều động thái chuẩn bị, tháng 7-1949, Pháp đưa Bảo Đại (vị vua
đã thoái vị trao ấn kiếm cho chính quyền Cách mạng) từ sòng bài Macau về
nước đặt ngồi vào ghế “Quốc trưởng” để lập một ván cờ chính trị mới có
tên gọi là “Quốc gia Việt Nam” hòng tiếp tục thống trị Việt Nam. Pháp
lập luận rằng “Quốc gia Việt Nam” là chính thể độc lập nhưng người Pháp
vẫn giữ quyền kiểm soát tài chính, thương mại, chính sách đối ngoại, kể
cả quân sự.
Từ chính sách đó, Pháp cần tuyển mộ nhiều binh lính người Việt để
trấn áp người Việt. Trong nhiều thao tác mua chuộc, người Pháp đã lôi
kéo được toàn bộ lực lượng vũ trang tự xưng là “quân đội Hòa Hảo”.
Lúc này, Nguyễn Giác Ngộ cát cứ ở Chợ Mới (nay thuộc An Giang), Năm
Lửa cát cứ tại Cái Vồn (nay thuộc Vĩnh Long); Hai Ngoán tức Lâm Thành
Nguyên cát cứ ở Cái Dầu (nay thuộc An Giang). Ba Cụt tách khỏi Năm Lửa,
biến thành lực lượng phỉ cát cứ một cõi riêng tại quê nhà ở Bằng Tăng, Ô
Môn.
Để mua chuộc lực lượng “quân đội Hòa Hảo”, Đại tá Cluzet - Tư lệnh
miền Tây đã ký một loạt các “hiệp định liên quân Pháp - Hòa Hảo” vào
ngày 18-5-1947. Theo đó, Pháp trao hàm Thiếu tướng cho Nguyễn Giác Ngộ
và Trần Văn Soái (Năm Lửa), trao hàm Đại tá cho Lâm Thành Nguyên.
Mặc dù đã ly khai, thấy “ông tía” Năm Lửa đeo lon Thiếu tướng, Ba Cụt
tự phong mình là Thiếu tá rồi sai lính đi lùng kiếm một bộ sắc phục sỹ
quan Pháp có lon Thiếu tá mặc vào. Đám lính lùng sục hàng tuần vẫn không
tìm đâu ra bộ sắc phục cho “ông Ba”.
Cuối cùng, một thuộc hạ của Ba Cụt nảy sáng kiến, thưa rằng: “Thiếu
tá Ba không còn là lính của cụ Năm Lửa thì hà tất phải mặc sắc phục đúng
y chang lính Pháp. Thiếu tá Ba là người của nhà trời thì phải có đồ
trận riêng”. Vị “quân sư quạt mo” này trình cho Ba Cụt một bộ đồ mới
may. Đó là bộ áo bà ba màu dà (y phục của tín đồ Phật giáo Hòa Hảo)
nhưng trên vai lại có đính cầu vai hàm Thiếu tá Pháp. Ba Cụt mặc vào
trông rất buồn cười.
Cho rằng vị “quân sư” chơi xỏ mình, Ba Cụt sai lính lôi ra đánh 20
gậy. Tuy giận vị “quân sư” nhưng Ba Cụt nảy ra ý mới: Không lùng tìm sắc
phục sỹ quan Pháp mà đặt may nhái kiểu. Đó là một bộ lễ phục cấp tướng
của quân đội Pháp nhưng mang hàm Thiếu tá. Khoác bên ngoài là chiếc áo
pardessuers dài đến nửa ống quyển chân.
(Còn nữa)
Nông Huyền Sơn
3- “Ba Cụt” Lê Quang Vinh (Kỳ 3): Đại tá tự phong và những chuyện ra nước mắt
Thứ ba, ngày 25/04/2023 08:31 AM (GMT+7)
AaAa+
Sau khi đeo hàm Thiếu tá vài ngày, Ba
Cụt (tức Lê Quang Vinh) nhận thấy đã tự phong thì đeo thế nào chẳng
được? Thế là Ba Cụt tự phong luôn hàm Đại tá. Lại thấy Việt Minh sử dụng
cờ sao vàng nền đỏ, Ba Cụt cho lính may lá cờ một ngôi sao đỏ trên nền
vàng, hàm ý đối nghịch với Việt Minh.
May xong, lại nghĩ "cờ của Ba Cụt
phải có nhiều sao hơn cờ Việt Minh", Ba Cụt cho may lại lá cờ có ba
ngôi sao màu đỏ trên nền vàng.
Lá mặt lá trái
Trong
buổi lễ "thượng cờ", Ba Cụt đi trước hàng quân dùng cây ba toong chỉ
thẳng vào mặt từng người: "Mày là trung tá. Mày là thiếu tá. Mày, mày,
mày và mày theo tao đã lâu, đáng lẽ được mang hàm thiếu tá nhưng bộ
dạng, hình dong xấu quá, mang hàm đại úy thôi. Còn thằng này mới gia
nhập nghĩa sĩ mấy ngày nhưng dáng cao ráo, đẹp trai, ăn nói dõng dạc,
tao cho mang hàm thiếu tá".
Binh lính của Ba Cụt.
Ba
Cụt phong hàm cho thuộc cấp kiểu đó nên xảy ra tình trạng bi hài trong
đội ngũ. Có người mang hàm thiếu tá nhưng lại là chiến sỹ thuộc quyền
chỉ huy của một trung úy. Lính và sỹ quan cứ cãi nhau ỏm tỏi về quyền
chỉ huy. Thuộc cấp báo cáo cho Ba Cụt tình hình rối ren.
Ba
Cụt phán lệnh: "Thằng nào lon lớn thì chỉ huy. Thằng nào lon nhỏ thì
làm lính". Hôm sau, một "thiếu tá" lại chạy vào "Tổng hành dinh" báo
cáo: "Vẫn bất ổn! Thằng thiếu tá mới tòng quân chưa từng bắn phát súng
nào, giờ chỉ huy Tiểu đội toàn trung úy có kinh nghiệm xông pha trận
suốt mấy năm. Vừa nghe súng Tây nổ, thằng thiếu tá bất tỉnh, tè dầm
trong quần. Cả Tiểu đội không còn người chỉ huy".
Ba Cụt lập ngay 1
"phiên tòa quân sự" xét xử tội trạng "viên thiếu tá tè dầm". Ba Cụt
ngồi ghế "chánh án". Người "đại diện công tố" vừa đọc xong tội trạng, Ba
Cụt phán luôn: "Cách chức, lột lon, đánh 50 hèo, tống giam 3 tháng rồi
đưa xuống làm binh nhì".
Xử phạt roi thì thuộc hạ thi hành dễ dàng
nhưng không thể phạt giam bởi không có nhà giam. Nhận được báo cáo, Ba
Cụt trả lời gọn: "Không có buồng giam thì... bắn".
"Đội thi hành
án" không nỡ bắn chết người lãng xẹt như vậy nên đem "phạm nhân" ra cánh
đồng vắng, tháo dây trói rồi bảo: "Anh phải chạy thật nhanh. Sau khi
tôi đếm từ 1 đến 10 sẽ bắt đầu bắn. Chạy chậm, anh sẽ chết".
"Viên
sỹ quan tè dầm" thoát chết. Có lẽ những người thi hành án chỉ bắn hù
dọa để đuổi "phạm nhân". Sau trận hụt chết, viên "thiếu tá" về nhà sống
an phận với ruộng vườn. Hiện nay con cháu ông vẫn còn sinh sống ở Thốt
Nốt.
Nhận xét về Ba Cụt, trong một bài nghiên cứu lịch sử Đông
Dương, nhà báo Pháp đăng trên tờ Điện Tín Paris năm 1960, viết: "Ba Cụt
là người tàn ác lạ thường và không có ý thức nhiệm vụ cộng đồng".
Đến
tháng 81950, Thống tướng De Lattre de Tassigny chấp chưởng quyền hành
quân sự và dân sự tại Đông Dương với chức vụ Cao ủy kiêm Tổng tư lệnh
quân đội viễn chinh Pháp tại Đông Dương, đã đề chỉ thị Thiếu tướng
Chanson Tổng Tư lệnh Pháp ở miền Nam phải nhanh chóng xúc tiến việc lập
quân đội cho chính quyền Bảo Đại để "dùng người Việt đánh người Việt".
Chanson lập tức yêu cầu Đại tá Cluzet Tư lệnh miền Tây chuyển giao những
lực lượng tự xưng "quân đội Hòa Hảo" cho chính quyền Bảo Đại. Nguyễn
Giác Ngộ, Lâm Thành Nguyên, Trần Văn Soái lần lượt làm lễ tuyên thệ quy
thuận chính quyền Bảo Đại.
Đại tá Cluzet lại nhờ Trung tá mật thám
Savani tiếp xúc với Ba Cụt để "chiêu dụ". Qua Savani, Chanson hứa sẽ
cho Ba Cụt chính thức đeo lon Thiếu tá.
Đang là đại tá thổ phỉ vô
tổ chức bỗng chốc được "hóa thân" thành thiếu tá chính thức thuộc "Quân
đội Quốc gia Việt Nam - Nam Kỳ tự trị", Ba Cụt hồ hởi chấp nhận ngay.
Năm Lửa (ngồi giữa).
Ngày
20/8/1950, Ba Cụt được Đại tá Cluzet thực hiện nghi lễ đeo lon "thiếu
tá phụ lực quân của quân đội viễn chinh Pháp". Các thuộc hạ của Ba Cụt
cũng được nhận cấp bậc và lương theo biên chế Phụ lực Quân. Cũng trong
buổi lễ này, Đại tá Cluzet đã trang bị vũ khí đầy đủ cho đội quân của Ba
Cụt. Đồng thời giao khoán nhiệm vụ cho Ba Cụt chịu trách nhiệm đánh phá
lực lượng quân sự của Việt Minh trong phạm vi từ Ô Môn dọc theo sông
Hậu đến Long Xuyên.
Kết thúc lễ trao hàm, Ba Cụt cho thuộc hạ đi
"càn" để bắt heo của dân về ăn mừng. Trong tiệc rượu mừng, đám "quân sư"
của Ba Cụt lao nhao phản đối: "Pháp xem thường nên chỉ cho ông Ba đeo
hàm thiếu tá. Ông Ba chỉ huy 3.000 quân. Trong khi đó, ông Năm (tức Năm
Lửa) chỉ huy có 2.000 quân mà được đeo hàm thiếu tướng".
Hôm sau,
vừa tỉnh rượu, Ba Cụt lệnh cho thuộc hạ phục kích 1 cái đồn của quân
Pháp đóng ở Cả Mít (Đồng Tháp) ven bờ Bắc sông Hậu. Để đánh cái đồn chỉ
có nửa tiểu đội lính Pháp này, Ba Cụt lùa hơn 1.000 quân bao vây suốt
nửa ngày. Nghe tin viện quân của Pháp kéo tới, lính Ba Cụt nhày ào xuống
sông bơi về bờ nam sông Hậu.
Dù vậy, Ba Cụt vẫn mở tiệc "khao
mừng chiến thắng". Tại bữa tiệc này, Ba Cụt tuyên bố: "Từ nay, quân ta
không còn trực thuộc lực lượng quân sự Nghĩa quân Cách mạng nữa. Chúng
ta là đội quân duy nhất của Đảng Dân chủ Xã hội".
Cũng cần phải
nói thêm rằng, lúc đầu, Giáo chủ Hòa Hảo Huỳnh Phú Sổ thành lập Đảng Dân
chủ Xã hội để liên kết với Việt Minh đánh Pháp. Đánh hơi được điều đó,
mật thám Pháp đã cài cắm người chui vào nội bộ Đảng Dân chủ Xã hội. Vì
vậy, ngay sau khi thành lập, viên mật thám này (tạm gọi tên là L - Tác
giả) đã chuyển mục tiêu "liên kết với Việt Minh đánh Pháp" thành "liên
kết với Pháp, đánh Việt Minh".
Chính viên mật thám này đã cố vấn
cho Ba Cụt đưa đội quân này vào Đảng Dân chủ Xã hội để được gọi là "đội
quân chính danh". Sau này khi Ngô Đình Diệm được Mỹ bế ẵm đặt vào ghế
Thủ tướng của Bảo Đại, ông L này đã tác động Ba Cụt chống Diệm dẫn đến
việc Ba Cụt bị Diệm xử chém. Khi Ba Cụt chết, nhận thấy thế lực của Mỹ
có ảnh hưởng mạnh với chính trường miền Nam, viên mật thám Pháp này đã
trở giáo với Pháp, cộng tác với CIA chống phá chính quyền cách mạng cho
đến ngày mãn kiếp người.
"Thằng con hoang của Hòa Hảo"
Trở
lại với chuyện Ba Cụt (Lê Quang Vinh). Sau khi đánh đồn Cả Mít, Ba Cụt
rút quân về Thới Long ăn nhậu. Nghe tin Ba Cụt phản phé, Đại tá Cluzet
tức giận điều 1 tiểu đoàn khinh binh từ Cần Thơ đánh thốc vào bản doanh
của Ba Cụt.
Nơi Ba Cụt chiếm đóng làm trụ sở Ban Chỉ huy.
Đang
ăn nhậu, Ba Cụt trở tay không kịp, đã cùng vài lính cận vệ bơi ào qua
cù lao Tân Lộc lẩn trốn. Binh sỹ của Ba Cụt như rắn không đầu, xách súng
chạy tản mát.
Trong những ngày ở cù lao Tân Lộc, Ba
Cụt lấy ngôi đình Tân Lộc Đông làm nơi tá túc. Ban ngày, Ba Cụt cùng
thuộc hạ chui rúc trong đình, ban đêm chui rúc trong vườn cây của dân.
Dù
chui rúc như vậy nhưng Ba Cụt vẫn không bỏ được thói hống hách với dân.
Nghe tin nhà ông Ba B. làm heo cúng giỗ cha, Ba Cụt xách súng đến đòi
truy thu thuế "nguyệt liễm" nguyên năm, tương đương giá trị con heo đã
mổ thịt đang treo trên vách nhà. Gia đình ông Ba B. quỳ sụp xuống van
xin Ba Cụt chừa nửa con heo để cúng cha. Ba Cụt đồng ý.
Ba Cụt còn
đang dùng rựa xả nửa con heo thì nghe ngoài đầu xóm có người la lớn:
"Lính Tây đi càn, bà con ơi!". Ông Ba B. ngoảnh lại thì Ba Cụt và nguyên
con heo đã biến mất.
Lính Pháp kéo đến. Người dân căm ghét Ba Cụt
đã kể lại sự việc vừa xảy ra. Lính Pháp chạy vào vườn lùng sục thì thấy
con heo còn nằm dưới mương nước còn Ba Cụt đã mất tăm.
Sau này, Ba Cụt chữa thẹn với thuộc hạ rằng, hôm đó nhờ có phép "độn thổ" nên không rơi vào tay quân Pháp.
Sau
khi trốn chui trốn lủi hàng tháng trời, Ba Cụt nhờ "quân sư" L liên lạc
với Đại tá Cluzet xin "quy thuận". Ông ta đưa ra yêu sách là phải thăng
hàm Trung tá. Lúc này, trên khắp chiến trường Việt Nam, quân và dân
cách mạng đã liên tục áp chế quân Pháp. Nhằm giảm áp lực chiến sự, Pháp
đành nhượng bộ Ba Cụt.
Thế nhưng, cứ sau khi đạt được yêu sách, Ba Cụt lại giở quẻ.
Tính đến thời điểm năm 1953, Ba Cụt đã 5 lần "quy thuận" quân Pháp. Sau mỗi lần "quy thuận", Ba Cụt lại đòi hỏi thăng cấp.
Lần cuối cùng, ngày 1/12/1953, Pháp chấp nhận trao hàm Đại tá cho Ba Cụt.
Vẫn
chưa thỏa mãn, 6 tuần sau Ba Cụt lại tuyên bố "đánh Pháp", kéo quân về
Châu Đốc (vùng giáp giới Campuchia) lập căn cứ cho đến ngày Pháp bại
trận Điện Biên Phủ.
Với kiểu tráo trở ấy, Đại tá Cluzet đã tặng
cho Ba Cụt biệt danh "L'enfant terrible des Hoa Hao", tức "thằng con
hoang của Hòa Hảo".
Lại nói, ngày 1/12/1953, Pháp chấp nhận trao
hàm Đại tá cho Ba Cụt. Thì tháng 6-1954, Ba Cụt lại đòi Pháp trao hàm
Thiếu tướng. Trước sự đòi hỏi quá đáng của Ba Cụt, Đại tá Cluzet không
thương thuyết nữa mà xua quân triệt tiêu. Lần này, Cluzet sử dụng cả xe
thiết giáp, tàu chiến, máy bay trợ chiến cho 1 trung đoàn bộ binh tấn
công.
Được trinh sát báo tin, Ba Cụt hoảng vía kéo hết binh sỹ
chạy thục mạng về khu vực biên giới ở Châu Đốc đóng quân cho đến khi
Pháp bại trận Điện Biên Phủ.
Bại trận Điện Biên Phủ, Pháp rút quân
khỏi Đông Dương. Lợi dụng cơ hội này, Ba Cụt làm lễ tự phong hàm Thiếu
tướng cho chính mình.
Ngày 7/7/1954, Mỹ bế Ngô Đình Diệm đặt vào
ghế Thủ tướng của chính quyền ngụy tạo Bảo Đại nhằm gạt bỏ quyền lực
chính trị của Pháp. Trong thời điểm nhá nhem đó, Ba Cụt thỏa sức tác oai
tác quái ở vùng biên giới Châu Đốc. Gã cho thuộc hạ thu thuế hải quan
cả trên bộ lẫn dưới sông ở vùng giáp ranh biên giới giữa Việt Nam và
Campuchia.
Bị quân sư L xúi giục, Ba Cụt tuyên bố ly khai với Ngô
Đình Diệm. Pháp không còn tồn tại để thờ, một lần nữa, Ba Cụt tự biến
mình và thuộc hạ thành đội quân thổ phỉ vô tổ chức.
Để loại hẳn
ảnh hưởng của Pháp đối với Bảo Đại, Mỹ đã cố vấn cho Ngô Đình Diệm cải
danh toàn bộ lực lượng Quân đội Quốc gia (thuộc Pháp) thành Quân đội
Việt Nam Cộng Hòa.
Để thực hiện tiến trình đó, Diệm ra tuyên cáo
tất cả các lực lượng quân sự giáo phái ở miền Nam như Bình Xuyên, Cao
Đài, Hòa Hảo, Thiên Chúa Giáo phải quy thuận Diệm.
Sau khi lôi kéo
được Trình Minh Thế (quân đội Cao Đài Ly khai), Ngô Đình Diệm giải giáp
lực lượng quân sự Cao Đài và truy bắt Giáo chủ Phạm Công Tắc.
Tháng
5/1955, Ngô Đình Diệm giao cho Đại tá Dương Văn Đức, có hỗn danh là Đức
"khùng" thành lập "Khu Chiến miền Tây" để thực hiện tiến trình giải
giáp các lực lượng quân sự tự xưng thuộc Hòa Hảo. Sau khi hoàn tất việc
thành lập bộ tham mưu "Khu Chiến miền Tây", ngày 23/5/1955, Dương Văn
Đức bắt đầu khởi động chiến dịch quân sự mang mã danh "Đinh Tiên Hoàng",
đánh thốc vào bản doanh của Nguyễn Giác Ngộ, Năm Lửa và Lâm Thành
Nguyên.
Nghe tin, Nguyễn Giác Ngộ vội gửi thư cho Diệm xin được
"đồng hóa" vào quân đội dưới trướng Diệm. Ngày 1/6/1955, Nguyễn Giác Ngộ
chính thức ăn lương của chính phủ Diệm.
Dương Văn Đức xua quân
càn vào Cái Dầu, lực lượng của Lâm Thành Nguyên chạy dài. Ngay sau đó,
Lâm Thành Nguyên cũng xin được đầu quân dưới trướng Diệm.
Chỉ còn mỗi Năm Lửa và Ba Cụt vẫn còn tồn tại.
(Còn tiếp)
4- “Ba Cụt” Lê Quang Vinh - Giải mã những giai thoại (kỳ cuối)
Thứ Tư, 16/03/2016, 21:30
Vào ngày 5-1-1956, Dương Văn Minh phát lệnh một cuộc
tấn công đại quy mô có mật danh là “Thoại Ngọc Hầu” nhằm vào lực lượng
của Ba Cụt. Chiến dịch này có cả xe bọc thép, tàu chiến, pháo binh và
máy bay yểm trợ. Đặc biệt là có sự hiện diện của nhiều loại vũ khí, khí
tài tối tân mang thương hiệu Mỹ.
Nhận được hung tin, “Trung tướng” Ba Cụt (tức Lê Quang Vinh) phát
lệnh cho binh lính tản ra “tử thủ” 4 cứ điểm Giồng Riềng, Hà Tiên (Kiên
Giang), Ba Thê và Châu Đốc (An Giang). Số quân còn lại khoảng 400 tay
súng, Ba Cụt giao quyền chỉ huy cho Ba Bụng (được Ba Cụt phong hàm Đại
tá, Phó tổng tư lệnh) hạ trại bao quanh khu vực núi Cấm.
Dù đang “nước sôi lửa bỏng”, thay vì ém quân thật kỹ, hàng ngày các
tay súng của Ba Cụt vẫn ngang nhiên đột nhập vào nhà dân cướp bóc, hãm
hiếp. Thậm chí, một vài nhóm phỉ còn nhận được lệnh bắt cóc công chức
của Ngô Đình Diệm để tạo tiếng vang.
Với vũ khí và khí tài hiện đại nhất lúc bấy giờ, cuộc tấn công chớp
nhoáng của tướng Dương Văn Minh đã quét sạch các nhóm phỉ Ba Cụt ở những
nơi trên. Một số bị tiêu diệt, một số quăng súng chạy giữ mạng. Tuy
chiến dịch thành công nhưng không ai tìm thấy thi thể của “Trung tướng”
Ba Cụt đâu cả.
Tuy “thắng lợi” nhưng chiến dịch Thoại Ngọc Hầu không được phép kết
thúc bởi Ba Cụt còn sống và quân phỉ của Ba Cụt vẫn cướp nơi này, bắt
cóc người chỗ kia.
Ba Cụt thoắt ẩn thoắt hiện khiến Ngô Đình Diệm sốt ruột như ngồi trên
đống lửa. Các bộ phận thám báo và mật thám được trưng dụng tối đa, rải
đều khắp vùng Tứ Giác Long Xuyên để lần dò dấu vết của Ba Cụt.
Mỗi khi nhận được tin báo nơi ẩn nấp của Ba Cụt, các bộ phận bảo an ở
Long Xuyên, Châu Đốc như sôi lên. Hàng chục xe quân xa các loại hú còi
ập đến, bao vây, lùng sục. Thế nhưng, hầu hết các cuộc lùng sục đó đều
bắt nhầm một ai đó.
Sau khi kết thúc chiến dịch, ông Bùi Quyền là Thiếu úy chỉ huy Trung
đội Tiền Thám của Tiểu đoàn 1 Nhảy Dù (Sau này là Đại tá Lữ đoàn trưởng
Lữ đoàn 3, Nhảy Dù) đã từng trả lời phỏng vấn một tờ báo tại Sài Gòn
rằng, có ít nhất 3 lần ông nhận được lệnh nhảy dù xuống địa điểm được
cho là nơi Ba Cụt ẩn náu. Thế nhưng tất cả những lần nhảy dù “úp chụp”
đó, ông chỉ bắt được người cải trang thành Ba Cụt.
Giữa lúc Dương Văn Minh lâm vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan” thì ông
Nguyễn Ngọc Thơ - Đại sứ của Bảo Đại tại Nhật Bản - vừa về nước. Ông Thơ
đi thẳng vào dinh thự của Diệm xin hiến kế bắt Ba Cụt.
Ngay hôm sau, ông Nguyễn Ngọc Thơ được cấp 1 sự vụ lệnh đặc biệt và
được một đoàn quân xa đưa thẳng về Long Xuyên - nơi Bộ Tham mưu lưu động
của chiến dịch Thoại Ngọc Hầu đang trú đóng.
Ông Nguyễn Ngọc Thơ sinh ngày 26-5-1908 ở làng Mỹ Phước, Long Xuyên,
An Giang. Năm 1930, ông Thơ thi đậu Tri huyện và được cắt cử làm việc ở
Phủ Toàn quyền Pháp tại Nam Kỳ. Năm 1946 - các nhóm quân sự tự xưng Hòa
Hảo của Ba Cụt làm mưa làm gió ở Ô Môn thì ông Thơ được Chính quyền
thuộc Pháp bổ làm quận trưởng tại đây. Khi Ba Cụt tự phong “tướng”, kéo
về tứ giác Long Xuyên thì ông Thơ làm Tỉnh trưởng Long Xuyên.
Trong suốt thời gian làm tỉnh trưởng Long Xuyên, ông Thơ chịu nhiều đắng cay do quân của Ba Cụt quấy nhiễu.
Ông Nguyễn Ngọc Thơ là bạn đồng liêu với ông giáo Hoành, tức võ sư
Sáu Kim - Huỳnh Kim Hoành - Người đưa Ba Cụt từ kiếp ở đợ bước vào lực
lượng “nội ứng nghĩa binh” của quân đội Nhật. Vì vậy, ông Thơ hiểu biết
rất rõ về Ba Cụt.
Kế điệu hổ ly sơn
Ngay khi về đến Long Xuyên, ông Thơ mang theo rất nhiều quà bánh và
rượu Tây đi thẳng lên Chắc Cà Đao ghé thăm xưởng cửa gỗ của võ sư Sáu
Kim. Lúc đó, Ba Cụt và người vợ thứ ba tên là Cao Thị Ng đang ẩn náu tại
nhà Sáu Kim.
Chỉ biết ông Thơ đang là Đại sứ tại Nhật Bản nên người vợ thứ ba của
Ba Cụt không đề phòng, bước ra chào hỏi. Được Đại sứ ghé thăm, Sáu Kim
vui mừng mở tiệc khoản đãi. Sau vài ly rượu, ông Thơ nói bóng gió với bà
Ng rằng: “Ông Diệm không muốn đánh nhau với Thiếu tướng đâu. Ông Diệm
đánh giá Thiếu tướng là người tài, muốn trọng dụng. Giá như Thiếu tướng
chịu quy thuận, chắc chắn ông Diệm sẽ trao lon Trung tướng cho Thiếu
tướng”. Ông Thơ cố ý nhấn mạnh những từ “Thiếu tướng, Trung tướng”. Bà
Ng hứa sẽ truyền đạt lại ý của ông Thơ “khi gặp anh Ba”.
Ba Cụt tại phiên tòa quân sự đặc biệt của chính quyền Ngô Đình Diệm.
Lúc đó, Ba Cụt chỉ cách ông Thơ non 3 mét, bên kia vách gỗ ngôi nhà nên nghe được trọn vẹn câu chuyện.
Kết thúc cuộc nhậu “mớm ý”, ông Thơ trở về Long Xuyên tìm gặp người
thuộc hạ cũ. Đó là Đại úy Hiển - Trưởng phòng mật thám Bảo an Long
Xuyên. Ông Thơ sử dụng quyền đặc cách của ông Diệm yêu cầu Đại úy Hiển
tuyển lựa 15 người giỏi võ trong số những lính Bảo an của Long Xuyên
thành lập 2 đội đặc nhiệm có mật danh là Đội Bảo an Trần Quốc Tuấn. Ngay
trong đêm, Đại úy Hiển giao cho Trung sĩ Lợi chỉ huy 1 đội đặc nhiệm
mặc thường phục bí mật bao quanh khu vực xưởng cưa gỗ của võ sư Kim suốt
24/24 giờ để theo dõi động tĩnh Ba Cụt. Một đội đặc nhiệm có vũ trang
được cử đến đồn Bảo an Chắc Cà Đao thay thế đơn vị đóng tại đó.
Dù không hay biết 2 đơn vị đặc nhiệm đang giăng lưới, nhưng Ba Cụt
vẫn giữ được bí mật hành tung của mình. Xưởng cưa gỗ của võ sư Kim vừa
giáp mặt tiền với con đường tỉnh lộ vừa giáp mặt hậu với dòng sông Hậu
Giang. Mỗi khi Ba Cụt muốn rời nơi ẩn náu, bà vợ thứ ba của ông ta dùng
xuồng chèo sang sông. Ba Cụt chỉ cần ngậm ống thở, lặn xuống nước rồi
bám bụng xuồng.
Sau một tuần mai phục vẫn không bắt được đối thủ, ngày 25-3-1956, ông
Thơ lại tìm đến xưởng cưa của võ sư Kim. Lần này ông Thơ nêu rõ thông
điệp với bà Ng: “Nếu chú Ba muốn hợp tác với ông Diệm thì tôi sẽ làm
trung gian”. Bà Ng trả lời ngay: “Ông Ba đồng ý nhưng phải có điều kiện.
Muốn biết điều kiện gì thì mời ông Đại sứ đến cù lao Tảo nằm giữa sông
Tiền, đoạn chảy qua Hồng Ngự (nay là Thường Phước, thị xã Hồng Ngự, Đồng
Tháp) để hội đàm”. Bà Ng ấn định thời gian là lúc 20 giờ, ngày
26-03-1956.
Ba Cụt bị giải ra pháp trường.
Ông Thơ khấp khởi mừng thầm vì nghĩ rằng, Ba Cụt sẽ lọt vào ổ mai phục. Ông ta báo cho Đại úy Hiển biết thông tin hấp dẫn này.
Tuy nhiên, khi ông Thơ đến nơi đúng hẹn, Ba Cụt vẫn chưa xuất đầu lộ
diện mà sai một cận vệ đến. Người cận vệ này yêu cầu ông Thơ viết 1 bản
cam kết rằng, sẽ cố vấn để Ngô Đình Diệm chấp nhận trả lương và đeo lon
quân đội chính quy cho toàn bộ thuộc hạ của Ba Cụt. Ông Thơ thất vọng
nhưng vẫn phải viết tờ cam kết.
Người cận vệ của Ba Cụt cho biết, đêm 4-4-1956, ông Thơ trở lại vị trí này sẽ gặp được Ba Cụt.
Đội đặc nhiệm bám theo người cận vệ của Ba Cụt nhưng... mất dấu!
Đến ngày 4-4-1956, Ba Cụt vẫn chưa xuất hiện mà nhờ người cận vệ đưa
cho ông Thơ “bản điều kiện” gồm 16 điểm. Trong đó có vài điểm khiến Ngô
Đình Diệm khi đọc xong đã ném bể chiếc gạt tàn thuốc lá như một cách hạ
cơn giận. Trong đó có một số điểm như: Công nhận Ba Cụt Lê Quang Vinh là
Trung tướng chính ngạch và công nhận cấp bậc sĩ quan và hạ sĩ quan cho
tất cả các thuộc hạ của ông ta; Chu cấp toàn bộ cho các gia đình của
thuộc hạ Ba Cụt; Chấp nhận cho “Trung tướng” Ba Cụt thành lập 2 sư đoàn.
Ông Diệm phải trang bị vũ khí, tư trang cho 2 sư đoàn này; Giao miền
Tây Nam bộ cho “Trung tướng” Ba Cụt quản lý và các đơn vị quân sự của
ông Diệm không được tự ý xâm nhập khu vực quản lý của “Trung tướng” Ba
Cụt…
Chấp nhận “bản điều kiện” như vậy, tức là chấp nhận Ba Cụt có lãnh
thổ riêng. Tuy nhiên, dù tức giận trước sự đòi hỏi vô lý của Ba Cụt, Ngô
Đình Diệm vẫn lệnh cho ông Thơ mềm mỏng dụ Ba Cụt vào rọ.
Ngày 6-4-1956, ông Thơ đề nghị Ba Cụt gặp mình tại cù lao Tảo để
thương thuyết những điểm trong “bản điều kiện”. Tưởng Ngô Đình Diệm đã
chấp nhận 1 phần “bản điều kiện”, Ba Cụt đi gặp Nguyễn Ngọc Thơ.
Ba Cụt hoàn toàn không hay biết Bộ tham mưu lưu động của chiến dịch
Thoại Ngọc Hầu đang bắt đầu chuyển động kể từ khi mình đồng ý gặp ông
Thơ để thương thuyết. Tướng Dương Văn Minh khi ấy đã điều động 1 trung
đoàn bí mật bủa vây phía bắc cù lao Tảo, 1 trung đoàn bí mật phục kích
khắp các điểm trọng yếu xung quanh cù lao Tảo.
Ba Cụt vừa đến điểm hẹn lúc 19 giờ thì cận vệ phát hiện có nhiều bóng
đen ôm súng nằm trong vườn chuối. Ngay lập tức, Ba Cụt nhảy ào xuống
sông lặn mất tăm.
Sau này, một tờ báo của quân đội Việt Nam Cộng Hòa tường thuật vụ vây bắt hụt Ba Cụt như sau: “…
Ba Cụt cùng cận vệ nhảy xuống sông trốn thoát vùng phong tỏa của quân
đội. Từ vùng Thường Phước (cù lao Tảo - Tác giả), Ba Cụt rút xuống Đồng
Tháp và trú ẩn tại vùng rạch Ba Răng. Ngày 11.4.1956, vào lúc tối lâu,
Ba Cụt và trợ lý Dương Thế Xương, cận vệ V, cận vệ Tốc và một số cận vệ
khác rời Đồng Tháp để về khu vực Long Xuyên với mục đích trốn thoát vùng
phong tỏa.
Nội bọn dùng một xuồng và một ghe khởi hành từ ngọn rạch Ba Răng
và tiến về phía nam dọc theo sông Hậu Giang đến Chợ Mới vào lúc 24 giờ
và số cận vệ nghỉ đêm tại nơi đây.
Sáng ngày 12-4-1956, Ba Cụt cùng Thế Xương qua sông, đến Chắc Cà
Đao để gặp người cậu ruột tên là Hoành (võ sư Kim - tác giả) và một số
người khác.
Đến 6 giờ 00 sáng 13-4-1956, Ba Cụt và toán cận vệ vừa băng qua
sông ngang vàm Chắc Cà Đao, vừa cập bến thì bị tiểu đội tình báo Bảo An
bắt được”.
Ngôi mộ gió của Ba Cụt ở Thới Long, Cần Thơ.
Ông V. - Người cận vệ được bài báo nhắc tên, vừa qua đời năm 2013.
Khi ông V. còn sống, đã kể chi tiết như sau: “Khi chúng tôi đang lẩn
trốn ở Chợ Mới, ông Thơ nhờ ông Huỳnh Kim Hoành nhắn tin là: Quân đội
ông Diệm không hay biết gì về cuộc thương thuyết nên họ đi ruồng. Ông
Thơ đề nghị ông Ba về nhà ông Huỳnh Kim Hoành tiếp tục cuộc thương
thuyết. Ông Thơ bảo đảm rằng, tiểu đội Bảo an ở đồn Chắc Cà Đao sẽ bảo
vệ ông Ba. Cả tin, ông Ba và 7 cận vệ, trong đó có tôi qua sông đến nhà
ông Huỳnh Văn Hoành. Tôi và các cận vệ khác mang tiểu liên mặc bà ba
đen. Ông Ba cũng mặc bà ba đen nhưng mang súng lục. Khi chúng tôi đang
lên bờ thì lính tình báo trang bị vũ khí phục kích hai bên lộ nhảy ra hô
đưa tay lên. Tụi tôi đứng sững người vì bất ngờ. Không ai kịp phản ứng
gì thì đã bị trói gô”. (Vì con cháu ông V. còn sinh sống nên chúng tôi
không tiện nêu tên và chân dung của ông V.).
7 cận vệ mang súng bị bắt cùng với Ba Cụt là Nguyễn Văn Hộ, Nguyễn
Văn Phú, Nguyễn Văn Thơ, Nguyễn Văn Tóc, Phan Văn Hoành, Trần Tấn Hanh
và ông V.
Để dẫn giải Ba Cụt về Cần Thơ, Nguyễn Ngọc Thơ phải xin 10 xe quân xa chở đầy lính hộ tống.
Ngày 31-5-1956, chiến dịch Thoại Ngọc Hầu kết thúc trong tai tiếng.
Người dân miền Tây không ưa lính phỉ Ba Cụt nhưng cũng không chấp nhận
cách lừa phỉnh của Ngô Đình Diệm.
Ngày 4-7-1956, Diệm cho mở 1 phiên tòa Quân sự tuyên án tử hình Ba Cụt và tịch thu toàn bộ tài sản.
Lúc 5 giờ 45 phút sáng ngày 13-7-1956, Ba Cụt bị hành quyết bằng cách
chặt đầu. Người được giao nhiệm vụ xử tử Ba Cụt là Thiếu úy Nguyễn Văn
Nhung. Thay vì chôn tử thi Ba Cụt như bao nhiêu tử tội khác, Ngô Đình
Nhu bí mật sai Nhung xả tử thi Ba Cụt thành nhiều mảnh nhỏ rồi vất rải
rác khắp sông Hậu. Thời điểm này, Ba Cụt chỉ mới 32 tuổi.
Dù gây nhiều oan nghiệt nhưng sau khi chết thảm, người dân vẫn vị tha
xây cho Ba Cụt Lê Quang Vinh một ngôi mộ gió ở Thới Long, Ô Môn, Cần
Thơ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét