Trải qua hàng triệu năm kể từ khi xuất hiện trên Trái đất, sau thời kỳ tiến hóa từ loài vượn cổ, con người đã có hình dáng cũng như cấu tạo cơ thể hoàn thiện như hiện nay. Tốc độ tiến hóa của chúng ta đã tăng lên hơn 100 lần trong vòng 10.000 năm qua. Có thể bạn không nhận ra nhưng sự thật, thế hệ mới càng ngày càng phát triển hơn rất nhiều. Dưới đây là các dấu hiệu chứng tỏ chúng ta vẫn đang trên con đường tiến hóa phát triển.

1. Uống sữa hàng ngày

Đứa trẻ nào khi mới sinh ra cũng đều phải bú sữa mẹ trong những năm tháng đầu đời. Trong lịch sử, người ta chứng minh được rằng, sau khi cai sữa, những gene chuyển hóa đường lactose trong cơ thể vốn giúp con người hấp thụ sữa sẽ ngừng hoạt động. Nghĩa là cách đây nhiều triệu năm, con người không thể uống sữa bò hay loại sữa nào khác khi đã cai sữa mẹ. Tuy nhiên, với sự tiến hóa, cùng sự thuần hóa các loại gia súc như bò, dê, cừu…  hiện tại ta có thể hấp thụ lactose trong suốt cuộc đời, sữa đã trở thành nguồn dinh dưỡng quý, thuận lợi cho sự phát triển của trẻ nhỏ.

Theo một nghiên cứu, 95% trẻ em mới sinh ở Bắc Âu có khả năng hấp thụ sữa cực tốt ngay cả khi cai sữa mẹ. Con số ấy chứng minh sự tiến hóa vượt bậc của loài người trong hệ thống hấp thụ dinh dưỡng qua quá trình sinh sống trên địa cầu.

2. Răng khôn dần dần biến mất

Tổ tiên của con người có bộ hàm to lớn và khỏe hơn hàm răng của chúng ta ngày nay rất nhiều. Nguyên nhân chủ yếu là do tập quán sinh hoạt khó khăn và khắc nghiệt. Trong quá trình sống, họ ăn hạt, rau, thịt sống… điều này đòi hỏi họ phải có một bộ nhai thật sự rắn chắc, đủ sức xé được những miếng thịt dai và dày. Với tần suất hoạt động như vậy, những chiếc răng khôn mọc sâu hai bên hàm giúp tổ tiên ta thích ứng cuộc sống tốt hơn.

Trên con đường tiến hóa, chúng ta đã tìm ra lửa và cải tiến những công cụ lao động, gồm cả vật dụng dùng để cắt, xé. Điều đó có nghĩa, bộ hàm to khỏe hay những chiếc răng khôn không còn quá cần thiết. Hàm của con người đã dần nhỏ lại cho phù hợp, chỗ dành cho răng khôn cũng vì thế mà thu nhỏ và dần mất đi. Theo ước tính của các chuyên gia, khoảng 35% dân số mới sinh sẽ không còn răng khôn nữa. Đây lại là một minh chứng cho những bước đi không ngừng của loài người trên hành trình tiến hóa và hoàn thiện giống nòi.

3. Sự hoàn thiện của hệ thống miễn dịch

Bên trong cơ thể, một đặc trưng khác không thể không nhắc đến đó là sự phát triển của hệ thống miễn dịch. Trong năm 2007, người ta đã phát hiện ra hơn 1.800 gene chống bệnh truyền nhiễm, mới xuất hiện ở người trong vòng 40.000 năm qua. Chính điều kiện sống khó khăn và nguy cơ đối diện thường trực với các dịch bệnh đã kích thích sự tiến hóa không ngừng nghỉ của cơ thể chúng ta. Tiến sĩ Ian Barnes thuộc Đại học Royal Holloway (Anh) cho biết: “Hiện tại, ta đang tiến hóa theo xu hướng hoàn thiện từ bên trong cùng với việc củng cố các chức năng cơ thể. Kết quả nói trên đóng vai trò cực kì quan trọng bởi nó làm thay đổi nhận thức của chúng ta về những dấu hiệu tiến hóa bên ngoài cơ thể". 

4. Não bộ ngày càng nhỏ đi

Nhiều người cho rằng, đầu to tức là não to và sẽ thông minh hơn những người bình thường. Trong thực tế, đây chỉ là một câu nói đùa. Trong vòng 30.000 năm, dù kích thước bộ não đã thu hẹp lại một cách đáng kể từ 1.500cm3 xuống còn 1.350cm3 nhưng sự thật là con người ngày càng thông minh hơn.

Lý giải cho hiện tượng trên, các nhà khoa học đưa ra khá nhiều giả thuyết khác nhau. Về cơ bản, kích thước não nhỏ đi nhưng số lượng và diện tích nếp nhăn trên bề mặt não lại tăng lên đáng kể. Chính những nếp nhăn này khiến con người thông minh lên chứ không phải não to hay nhỏ. Thêm nữa, sự gấp nếp cũng giúp chúng ta có thể xử lý thông tin một cách hiệu quả, với tốc độ nhanh hơn, đồng thời cho phép ta có thể làm việc tập thể dễ dàng, tăng xu hướng hòa nhập cộng đồng. Do đó, thực chất sự tiêu giảm về kích thước não bộ là một đặc điểm thích nghi, phù hợp với sự phát triển không ngừng của xã hội loài người.

Con người chúng ta ai cũng sở hữu 5 giác quan: thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác. Nhờ các cơ quan cảm giác này mà con người nhận biết được thế giới tự nhiên xung quanh, từ đó có phản ứng và hành động phù hợp.

Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chứng minh rằng, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể đặt trọn niềm tin vào chúng. Và dưới đây là những khoảnh khắc mà các giác quan cố tình “chơi khăm” bộ não.

1. Hiện tượng tấm gương cảm xúc

Khi nhìn vào một chữ cái, phần lớn chúng ta đều chỉ cảm nhận đó là một kí tự mà thôi. Nhưng thực tế, một số ít người khi nhìn vào các chữ cái ấy lại tưởng tượng ra màu sắc hay hương vị. Chẳng hạn với họ, chữ A sẽ có vị ngọt, chữ B có vị đắng hoặc màu xanh…

Đây là biểu hiện của người mang chứng “lẫn lộn” giác quan. Theo đó, những người này thường cảm nhận một vật bằng các giác quan trái với thông thường, điển hình là việc dùng thị giác nhìn song kết quả thu được lại là hương vị hay âm thanh. 

Một dạng thức kỳ quái hơn của tình trạng trên được gọi là tấm gương cảm xúc. Con người gặp hiện tượng này khi các tế bào thần kinh hoạt động quá mức, khiến chúng ta đôi khi trải nghiệm cảm xúc của người khác. Chẳng hạn, khi nhìn thấy một người đứt tay, ta cũng thấy tay mình đau dù rằng đó không phải thực tế.

Hiện tượng tấm gương cảm xúc xuất hiện để giúp cho một người cảm thông hơn với những người khác. Một trong những người mắc chứng gương cảm ứng mô tả nó rằng: "Tôi chưa bao giờ có thể hiểu mọi người có thể thưởng thức những bộ phim kinh dị như thế nào, hoặc cảm nhận được sự đau đớn, nỗi bất hạnh của người khác khi tôi không thể nhìn thấy và cũng chẳng cảm nhận được nó".

2. Ảo ảnh bóng ma

4. Luôn cảm thấy điện thoại rung  

Não bộ con người là một cỗ máy gần như hoàn hảo nhưng vẫn là một ẩn số lớn với giới khoa học. Nhiều tài liệu khoa học đã phần nào giúp chúng ta hiểu hơn về cỗ máy bí ẩn này, tuy nhiên, ẩn sau đó vẫn là những suy nghĩ "mặc định" có phần sai lầm về não bộ mà ai cũng tin.

Dưới đây là một vài sai lầm mà không ít người trong chúng ta đang vướng phải.

Sai lầm 1: Có người sinh ra chỉ để học giỏi toán

Nhiều người cho rằng có những người não bộ “thiết kế” để học toán, người thì không. Thậm chí một số nước phương Tây còn có hẳn một quan niệm “người châu Á học toán rất tốt”(Asians are good at math).

Tuy nhiên, dù đúng là một số dạng thông minh phụ thuộc vào gene nhưng toán học không nằm trong số đó. Việc có giỏi toán chỉ phản ánh mức tập trung của một người. Quan niệm người châu Á giỏi toán là do nền văn hóa của người châu Á chú trọng vào Toán học mà thôi. 

Theo các chuyên gia, bí quyết để giỏi toán đơn giản chỉ là luyện tập. Việc một số người không học giỏi toán là do họ luôn tâm niệm rằng, não mình không phải “não toán”. Điều này vô tình khiến não bộ cũng “tin” vào điều đó và vô thức khiến cho những bài toán trở nên vô cùng khó khăn. 

Để cải thiện điều này, bạn có thể hình thành thói quen yêu toán và học toán mà không cần tài năng. Việc sớm nhận thức được điều này sẽ giúp bạn học tốt hơn rất nhiều. 

Như trường hợp của Edward Witten, nhà vật lý học người Mỹ - dù ông học ngành lịch sử và ngôn ngữ để trở thành nhà báo, nhưng ông lại trở thành nhà kinh tế, sau đó lại theo học ngành toán và vật lý. 

Ông là người đã nghĩ ra “Lý thuyết M” (M-theory), đoạt giải Nobel Vật lý năm 2004, và là một trong những nhà vật lý học vĩ đại nhất mọi thời đại.

Sai lầm 2: Chơi trò chơi rèn luyện trí não giúp bạn thông minh hơn

Những trò chơi giúp rèn luyện trí não từ lâu đã được “đồn” rằng có tác dụng tuyệt vời, giúp tăng cường tư duy, trí não cho mọi người. Và không ngạc nhiên khi game trí tuệ cho trẻ em đã trở thành ngành công nghiệp thu về 300 triệu USD/năm (hơn 6.000 tỷ VND). Nhưng còn sự thật thì sao?

Sự thật là dù cho người chơi có thực sự thích thú thì trò chơi trí tuệ có thể không đem lại lợi ích gì. Hầu hết các nghiên cứu về trò chơi trí tuệ đem lại lợi ích như quảng cáo thường không đạt tiêu chuẩn.

Một số trò chơi thành công chủ yếu nhờ chiến dịch quảng cáo. Và tác dụng phổ biến nhất cho hầu hết các trò chơi trí tuệ hiện nay là: giúp người chơi chơi giỏi hơn, thay vì trở nên thông minh hơn. 

Đây là kết quả được đưa ra từ cuộc khảo sát của BBC với 11.430 người cùng chơi các trò chơi trí tuệ trong 6 tuần. Giống như những gì đã quảng cáo, thành tích của họ đã tiến bộ đáng kể, tuy nhiên khi phải thực hiện bài kiểm tra trí tuệ tổng hợp sau 6 tuần, những người chơi “giỏi” nhất lại là những người đạt kết quả thấp nhất.

Tuy nhiên điều này không có nghĩa các trò chơi trí tuệ vô tác dụng. Dù không thể khiến người ta thông minh hơn nhưng chúng cũng góp phần giúp ta rèn luyện tính tư duy, logic trong cuộc sống.

Sai lầm 3: Omega-3 là thức ăn rất tốt cho não bộ 

Nhiều người vẫn luôn tin rằng, acid béo Omega-3 có trong cá, dầu cá, đậu... được xem như thần dược của não bộ với các công dụng thuộc hàng “đỉnh” như tăng cường trí nhớ, thúc đẩy tư duy.  Tuy nhiên, sự thực là chưa có bằng chứng khoa học cụ thể và đủ tin cậy rằng, Omega-3 thực sự có nhiều công dụng như vậy cho não bộ. 

Một nghiên cứu về Omega-3 từ đầu thập niên 2000 chưa thực sự đáng tin bởi các chuyên gia đã bỏ qua một số phương pháp nghiên cứu như phân nhóm nhỏ hoặc double-blind (phương pháp mà nghiên cứu viên và đối tượng tham gia đều uống thuốc nhưng không theo thứ tự nhằm hạn chế tính chủ quan của nghiên cứu). 

Cũng vì thế, những kết quả nghiên cứu đưa ra chưa được chính thức công bố hay đánh giá. Do đó, đây chưa phải là một nghiên cứu có kết quả xác thực, đáng tin cậy về mặt khoa học.

Một nghiên cứu khác ứng dụng cả double-blind và hiệu ứng giả dược placebo đã cho kết quả không có gì khác biệt về khả năng tư duy giữa những người sử dụng Omega-3 và nhóm tưởng rằng mình được uống Omega-3. 

Nhưng theo các nhà khoa học, dù Omega-3 có tác dụng hay không thì lời khuyên ở đây là bạn nên ăn uống đa dạng, thay vì quá tập trung vào việc chỉ sử dụng một dạng thực phẩm bổ não nhằm đảm bảo sức khỏe tốt nhất.

Nguồn: Cracked, Livescience