Ngày 7/11/1941, nhân kỷ niệm 24 năm Cách mạng Tháng Mười, nước Nga đã tổ chức một buổi diễu binh, bất chấp những khó khăn, phức tạp của thời chiến khi quân phát xít Ðức đang ở cửa ngõ Moskva.

Sau lễ duyệt binh, từ Quảng trường Ðỏ, các chiến sĩ Hồng quân đã tiến thẳng ra mặt trận chiến đấu với quân thù, bảo vệ thủ đô và đất nước thân yêu của mình, đồng thời cứu loài người khỏi thảm họa phát xít. Sự kiện lịch sử này đã ghi một dấu ấn sâu đậm về lòng dũng cảm của chiến sĩ và nhân dân Xô Viết, và là một cột mốc lịch sử quan trọng của toàn nhân loại.
Ngược thời gian, trở lại thời điểm ngày này cách đây 73 năm, sau khi chiếm hầu hết châu Âu, phát xít Đức đã xóa bỏ mọi điều ước đã ký kết trước đó giữa hai nước, tung một lực lượng mạnh nhất bao gồm bộ binh, thiết giáp, không quân bất ngờ tấn công Liên Xô.
Cuộc chiến tranh Liên Xô - Đức bắt đầu và cũng mở màn cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại và thiêng liêng của nước Nga. Kéo dài suốt 1.418 ngày đêm với hàng nghìn trận đánh lớn, nhỏ diễn ra vô cùng khốc liệt, cuộc Chiến tranh Vệ quốc đã lôi cuốn hàng triệu người con của Liên bang Xô Viết cùng nhân dân các quốc gia châu Âu tham gia.
Sau những năm tháng chiến đấu trong điều kiện bất lợi, phía Liên Xô đã phải chịu những tổn thất nặng nề. Quân Đức triển khai chiến dịch bao vây đánh chiếm Moskva mang tên "Bão biển” từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10/1941 và dự định chiếm thủ đô của nước Nga trước ngày 7/11.
Để thực hiện kế hoạch này, máy bay Đức liên tục ném bom oanh kích Moskva. Một bộ phận quân Đức đã chọc thủng hai vị trí thuộc phòng tuyến bảo vệ Moskva. Và ở một số vị trí, quân Đức chỉ cách thủ đô Liên Xô khoảng 25-30 km.
Trước tình thế ngàn cân treo sợi tóc, Liên Xô vẫn quyết định tổ chức lễ duyệt binh kỷ niệm Cách mạng tháng 10 vào ngày 7/11 tại Quảng trường Đỏ như truyền thống bao năm trước đó. Đây là một sự kiện đột phá, có tác dụng cực kỳ lớn lao khích lệ tinh thần quân và dân Liên Xô vào thời điểm nước sôi lửa bỏng.
Đúng 7h50 ngày 7/11/1941, Stalin và các thành viên chính phủ Liên Xô bước ra lễ đài.
Tham gia lễ duyệt binh có một không hai này có 15 chiếc xe tăng T-34; các tiểu đoàn học viên Trường Sĩ quan Chính trị Quân khu; Trường Sĩ quan Pháo binh cờ đỏ; trung đoàn thuộc Sư đoàn Bộ binh số 2 của Quân khu Moskva; trung đoàn thuộc Sư đoàn 332 mang tên Frungie; các đơn vị bộ binh, kỵ binh và xe tăng thuộc Sư đoàn mang tên Dzeginski; tiểu đoàn đặc biệt của Hội đồng quân sự Bộ Quốc phòng; Tiểu đoàn cận vệ Cờ Đỏ; hai trung đoàn pháo binh thuộc khu vực phòng thủ Moskva; Trung đoàn phòng không; hai tiểu đoàn xe tăng dự bị của Bộ Tổng tư lệnh và một số đơn vị khác.
Đích thân Stalin chủ trì cuộc duyệt binh. Phát biểu tại buổi lễ, ông nhấn mạnh, cuộc chiến tranh mà Liên Xô đang tiến hành là cuộc chiến tranh giải phóng, chiến tranh chính nghĩa. Nhân danh Ðảng và Nhà nước Liên Xô, Stalin kêu gọi các chiến sĩ Xô-viết: "Các dân tộc bị nô dịch của châu Âu đang sống dưới ách của bọn xâm lược Ðức trông chờ vào các đồng chí như là những người sẽ giải phóng cho họ. Sứ mệnh giải phóng vĩ đại đã trao cho các đồng chí. Các đồng chí hãy tỏ ra xứng đáng với sứ mệnh đó... Dưới ngọn cờ của Lênin, tiến lên giành thắng lợi!"
Diễn ra vỏn vẹn trong 25 phút, lễ duyệt binh năm 1941 không chỉ là lễ duyệt binh ngắn nhất trong số các lễ duyệt binh trong lịch sử Liên Xô trước đây mà còn là lễ duyệt binh mạo hiểm nhất. Bởi lẽ, ngay sau đó, từ Quảng trưởng Đỏ, các chiến sĩ Hồng quân đã tiến thẳng ra tiền tuyến, cách thủ đô Moskva không xa, để viết nên trang sử bất hủ, mở ra cục diện mới cho Chiến tranh thế giới lần thứ Hai.
Đối với toàn thể nước Nga, cuộc duyệt binh này là một sự kiện bất ngờ, một niềm hân hoan cực độ. Đó là cuộc duyệt binh truyền thống, nhưng thật khác thường và đầy ý nghĩa.
Lễ duyệt binh này là lời thách thức, miệt thị kẻ thù, là lễ duyệt binh diễn ra vào buổi bình minh của Chiến thắng, tuy còn rất xa, nhưng đã được linh cảm là sẽ đến. Nó nâng tinh thần nhân dân lên một tầm cao chưa từng có, và đồng thời cũng giáng một đòn trí mạng vào tinh thần quân phát xít.
Kẻ địch đã không thể động đến Moskva. Vẫn còn có ném bom, đột kích, vẫn còn những cuộc oanh tạc từ pháo tầm xa nhưng bánh xe chiến tranh kể từ sau lễ duyệt binh huyền thoại ấy đã bắt đầu quay ngược trở lại. Ngày 5-12 năm ấy quân đội Liên Xô phản công, và kẻ thù phải lùi xa, cách Moskva 250-300 km.
Tiếp đó, quân đội Liên Xô từng bước đánh bại hoàn toàn quân Đức trên các mặt trận và trong các trận đánh quyết định: Trận Stalingrad (mùa Đông 1942), Vòng cung Kursk (1943)…Tới cuối năm 1944, quân đội Liên Xô giành lại phần lớn lãnh thổ bị Đức chiếm đóng. Trên đà thắng lợi, quân đội Liên Xô không chỉ giải phóng Tổ quốc mình mà còn giải phóng một loạt nước Đông Âu khỏi ách phát xít Đức, tiến thẳng tới Berlin vào năm 1945, buộc quân Đức phải đầu hàng vô điều kiện, chấm dứt cuộc chiến tranh khốc liệt nhất trong lịch sử nhân loại.
Các chuyên gia quân sự và các nhà sử học Nga cũng như toàn thế giới đánh giá, cuộc duyệt binh nãm 1941 có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc chiến ngang với một chiến dịch quân sự. Nó cho cả thế giới thấy rõ Moskva trong thời điểm khó khăn ác liệt của thời kỳ đầu chiến tranh ấy vẫn đứng vững và chắc chắn sẽ chiến thắng. Hơn 70 nãm đã đi qua nhưng phẩm chất của những người lính Xô Viết vẫn sáng mãi trong lòng những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới.
Theo TTXVN

Những người lính Việt Nam trong chiến dịch bảo vệ Moscow

Phát xít Đức tấn công Moscow từ ngày 30-9-1941 bằng 74 sư đoàn (1,8 triệu quân), 14.500 khẩu pháo, súng cối, 1.700 xe tăng và khoảng 1.400 máy bay. Với ưu thế về quân số và vũ khí, quân Đức đã phá vỡ một vành đai phòng thủ của Hồng quân, tràn tới ngoại ô Tula, cửa ngõ Moscow.

Lực lượng bảo vệ Moscow ít hơn quân Đức, chỉ có 7.600 khẩu pháo, súng cối, 900 xe tăng, 677 máy bay bố trí tại 4 tuyến phòng ngự. Hơn 360.000 đảng viên và đoàn viên cộng sản ra mặt trận trong khi nửa triệu người dân Moscow xây dựng các công trình phòng thủ. Nửa đầu tháng 11-1941, tình hình Moscow rất nghiêm trọng nên được cả nước chi viện để bảo vệ thủ đô. Ngày 7-11-1941 lễ duyệt binh kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười vẫn được tổ chức tại Quảng đường Đỏ, bất chấp bom đạn của quân Đức.
Giữa tháng 11, quân Đức phát động đợt tấn công dữ dội nhất với 51 sư đoàn, có 14 sư đoàn xe tăng và 8 sư đoàn cơ giới, nhưng không thể phá vỡ tuyến phòng thủ vòng trong bảo vệ Moscow. Từ ngày 5-12-1941, Hồng quân chuyển sang phản công. Tháng 1-1942 cuộc phản công tiến về phía Tây, giải phóng hoàn toàn vùng ven Moscow cùng hàng chục thành phố khác. Trận đánh bảo vệ Moscow tiêu diệt nửa triệu quân Đức, phá hủy 1.300 xe tăng, 2.500 khẩu pháo, 15.000 ô tô quân sự.
Trong chiến dịch kéo dài từ tháng 10-1941 đến tháng 1-1942 đã có 5 chiến sĩ tình nguyện Việt Nam tham gia Hồng quân bảo vệ Moscow và 4 người đã hy sinh. Đó là Vương Thúc Tỉnh, Lý Nam Thanh, Lý Anh Tạo, Lý Thúc Chất. Ngoài chiến sĩ Tỉnh, tên thật của 3 người còn lại là Nguyễn Sinh Thân, Hoàng Phan Tứ, Vương Thúc Thoại. Chiến sĩ thứ 5 là Lý Phú San (Lê Phan Chiến) sau này trở về Việt Nam làm việc tại Đại sứ quán Liên Xô ở Hà Nội và mất năm 1980, thọ 80 tuổi. Họ được Bác Hồ đặt bí danh và gửi từ Quảng Châu (Trung Quốc) sang Moscow học Trường Quốc tế Lenin và Đại học Phương Đông từ năm 1926. Năm 1986, tất cả 5 chiến sĩ tình nguyện đã được Liên Xô truy tặng Huân chương Chiến tranh vệ quốc hạng nhất.
 

Hồng quân Liên Xô đánh bại phát xít Đức ở Matxcơva ra sao?

Thứ Sáu, 08/05/2015 07:13 AM GMT+7