Có thể thắng cử chức tổng thống Mỹ!
Zhukov rất biết cách dùng những biện pháp có sức thuyết phục để nhắc nhở cho cấp dưới chấp hành mệnh lệnh. Có lần, sau khi nghe viên sĩ quan trực ban báo cáo trước các chiến sĩ của một đội cảnh vệ xong, ông quyết định đi kiểm tra quân phong quân kỷ của các chiến sĩ trực ban.
Tuy tỏ ra hài lòng với hầu hết các chiến sĩ, nhưng ông nhận thấy có một chiến sĩ không chà láng đôi ủng của mình đang mang. Zhukov liền hỏi viên sĩ quan trực ban mới được giữ nhiệm vụ này về cảm tưởng đối với đôi ủng của người chiến sĩ kia như thế nào? Viên sĩ quan trực ban không trả lời mà ra lệnh cho người chiến sĩ kia giải thích tại sao không chịu chà láng đôi ủng của mình.
Zhukov liền ngắt lời: "Tôi hỏi anh chứ không phải hỏi anh ta. Tôi không muốn nghe câu trả lời của anh ta, mà muốn nghe ý kiến của anh, vì chỉ giải thích suông thì đôi ủng kia cũng không thể sạch được!". Viên sĩ quan trực ban tỏ ra hết sức lúng túng, không biết phải nói gì.

Từ trái sang: Tư lệnh tối cao các lực lượng Đồng minh tại châu Âu Dwight D.Eisenhower, Nguyên soái Liên Xô G.K Zhukov và Tư lệnh không quân Mỹ Arthur Tedder, tháng 6-1945.

Zhukov dịu giọng nói tiếp: "Đối với vấn đề này, điều quan trọng không phải là đôi ủng kia không được chà sạch, mà là anh không xem chuyện đó. Anh ta có thể quên chà sạch đôi ủng của mình, nhưng anh phải yêu cầu tất cả các chiến sĩ của mình khi đi trực ban phải chà sạch đôi ủng, mọi việc trở nên tồi tệ là do ngoài đoàn trưởng ra, rõ ràng cả đoàn còn ai có thể giúp anh ta chà sạch đôi ủng?".
Zhukov ra lệnh cho viên phó trực ban lấy dụng cụ đánh giày tới, rồi đích thân ông đánh sạch một chiếc ủng cho người chiến sĩ kia. Sau đó, ông trao bàn chải lại cho người chiến sĩ, bảo anh ta tiếp tục đánh sạch chiếc ủng còn lại. Tuy câu chuyện này về sau đã trở thành một câu chuyện vui của các sĩ quan và binh sĩ trong đoàn xe tăng nhưng cũng từ đó trở đi, tất cả các chiến sĩ đều không xem chuyện đánh đôi ủng của mình cho sạch bóng là một chuyện nhỏ nữa.
Trên đây chỉ là một trong các cách thức mà Zhukov sử dụng để thúc đẩy cho toàn thể đoàn xe tăng hình thành một nếp sống có trật tự. Trong cả đoàn, từ trên xuống dưới ai ai cũng có cảm giác cần thiết đến sự có mặt của ông, đến uy tín của ông. Ông không làm ai có cảm giác xa cách hay sợ hãi mà trái lại, ông được mọi người tin yêu, luôn lấy ông làm chỗ dựa.
Tất cả mọi người đều nhận thấy, với tư cách là một vị thống soái quân sự kiệt xuất, Zhukov là người xây dựng quân đội có phương pháp, thúc đẩy một cách có nghiêm khắc tất cả những người dưới quyền mình đều phải dốc hết sức ra làm việc, và phải chú ý đến những chi tiết dù là nhỏ nhất. Đó là sự thể hiện của ông ngay từ khi bắt đầu cuộc sống trong quân ngũ. Do phẩm chất của ông như vậy nên ông được mọi người xem là một vị chỉ huy có sự đòi hỏi nghiêm khắc đối với tất cả sĩ quan và binh sĩ dưới quyền.
Nguyên soái Zhukov chưa đầy 50 tuổi khi thống lĩnh những binh đoàn Hồng quân (về mặt chính danh thì ông đang giữ vị trí Tư lệnh Phương diện quân Belorusia) đánh vào Berlin-thành trì của Đức Quốc xã. Phát xít Đức đầu hàng, Zhukov đảm nhận chức vụ Tổng tư lệnh Quân đội Liên Xô ở Đông Đức.
Trong quyển sách của nhà văn, sử gia quân sự Mỹ Albert Axell mang tựa đề: "Zhukov - Vị tướng đánh bại Hitler" ấn hành năm 2003 (quyển sách được viết với sự giúp đỡ của hai con gái của vị nguyên soái), tiết lộ tình bạn sâu sắc giữa Zhukov và Tướng Eisenhower, người sau này là Tổng thống Hoa kỳ. Axell chỉ ra hai người bạn này, sau chiến tranh, đã hợp tác tốt đẹp với nhau trong việc giám sát sự chiếm đóng nước Đức và tự hỏi liệu Chiến tranh Lạnh có xảy ra nếu hai bên đã không rút các tổng tư lệnh của họ?
Ông còn viết: "Cuộc chiến tranh đó không thể mang lại chiến thắng theo bất kỳ một cách nào khác. Cuộc chiến đó không thể chặn đứng Hitler, nếu không có sự mất mát lớn lao của loài người, đặc biệt là Liên Xô. Pháp, một nước có quân đội mạnh nhất châu Âu, vậy mà họ đã phải đầu hàng chỉ sau có 6 tuần giao tranh. Pháo đài Brest của Liên Xô thì lại trụ vững ròng rã hơn một tháng trời, chỉ với một lực lượng quá nhỏ. Lúc này, nếu như Pháp cũng chiến đấu với những ý chí hy sinh quên mình như vậy, và trụ vững lâu hơn nữa trên 'pháo đài' của họ, thì nước Nga có thể đã không phải tổn thất lớn lao đến như vậy".
Gần như đồng thuận với ý kiến của Albert Axell, Joseph McCabe, một nhà lịch sử và trí thức người Anh, người được giới nghiên cứu lịch sử phương Tây hiện đại xếp hạng là "một trong những người có trí tuệ lỗi lạc nhất của thế kỷ XX", nói rằng: "Thế chiến thứ II vốn là một cơn khủng hoảng nhân loại to lớn nhất. Và nước Nga dẫn đầu trên con đường vượt qua cơn khủng hoảng đó". Đến khi cuộc chiến tranh kết thúc, tướng Zhukov không những đã quá nổi tiếng trong các nước Đồng minh mà còn có thể thắng cử chức tổng thống Mỹ.
Những kỷ niệm trong ngày mừng chiến thắng
Ngày 10-6-1945, Nguyên soái Zhukov trở về Moskva chuẩn bị cho cuộc diễu hành mừng chiến thắng phát xít tại Quảng trường Đỏ. Ít ngày trước khi diễn ra lễ duyệt binh, Stalin cho gọi Zhukov đến rồi bảo: "Lễ diễu binh lần này, đồng chí sẽ duyệt quân đội. Rokoshovsky chỉ huy bộ đội diễu binh".
Zhukov nói: "Xin cảm ơn đồng chí đã dành cho tôi vinh dự ấy. Nhưng tôi thấy ngoài đồng chí ra thì chẳng ai thích hợp hơn làm nhiệm vụ duyệt binh. Đồng chí là Thống soái tối cao, xét về lý và trách nhiệm thì đồng chí nên ra duyệt binh". Stalin im lặng một lúc rồi bảo: "Tôi quá già rồi. Nên để đồng chí làm việc đó thì hơn, vì đồng chí còn trẻ mà".
Hồi ấy Stalin đã 66 tuổi. Hôm ấy, sau khi cưỡi ngựa đi duyệt các đoàn quân chuẩn bị diễu binh, Zhukov quay trở lên lễ đài, đứng cạnh Stalin. Sau này, ông nhớ lại: "Trời mưa rất to. Tôi định dựng cổ áo lên và vuốt nước trên vành mũ. Nhưng khi liếc nhìn sang bên cạnh, bất giác lại thôi, vì thấy Stalin vẫn đứng im bất động mặc cho mưa rơi vào trong cổ áo ông".

Nguyên soái Zhukov và người vợ đầu – Alexandra.

Bà Era, con gái của Nguyên soái Zhukov nhớ lại: "Ngày duyệt binh chiến thắng trên Quảng trường Đỏ là một sự kiện lớn trong cuộc đời của cha tôi, trong cuộc sống của gia đình tôi. Khi cha sắp về đến nơi, bộ quân phục duyệt binh của ông đã chuẩn bị xong, là phẳng phiu, sạch bóng. Tôi và em gái Ella cứ đi quanh ngắm nghía ông và những tấm huân chương vốn đã lấp lánh nhưng vẫn được chúng tôi lau chùi để cho sáng chói hơn nữa".
Chuẩn bị cho cuộc duyệt binh, mặc dù vốn là một kỵ binh cừ khôi, thời trẻ từng giành rất nhiều giải thưởng trong các cuộc đua ngựa, Zhukov vẫn luyện tập ở bãi tập. Nguyên soái tập với con ngựa có tên là Kumir (Thần tượng). Đây cũng chính là con ngựa ông cưỡi trong lễ duyệt binh. "Tôi nhớ bố tôi còn luyện rất nhiều lần những lời nói tại cuộc duyệt binh và chúng tôi trở thành những thính giả đầu tiên của ông.
Ông nói và chúng tôi vỗ tay. Hôm diễn ra cuộc duyệt binh, tôi và em gái đứng trên lễ đài, không hề nhận ra mưa rơi. Khi cha tôi xuất hiện trên lưng con Kumir, đẹp và trang trọng, tôi quá tự hào và cứ nhắc đi nhắc lại trong đầu: đó là cha tôi". Cũng vào trong ngày 24-6 ấy, Nguyên soái Zhukov được bổ nhiệm làm Tổng tham mưu trưởng Quân đội Liên Xô.
Sau cuộc duyệt binh chiến thắng, Nguyên soái Zhukov mời các bạn chiến đấu đến nhà nghỉ của mình. Trong số những người được mời có nữ danh ca Lidia Ruslanova và chồng bà là tướng Vladimir Kruykov. Zhukov quen với Lidia Ruslanova trong chiến tranh do nữ nghệ sĩ thường ra mặt trận hát phục vụ các chiến sĩ.
Hôm đó, tại bữa tiệc, đến lượt mình, bà Lilia đề nghị nâng cốc chúc mừng không phải các vị tướng mà vợ của họ. Bà Era kể: "Bà ấy nói rằng các tướng đã có chính phủ tặng thưởng huân chương và danh hiệu, còn vợ của họ thì không được trao phần thưởng nào cả. Mà các bà vợ thì chờ đợi, yêu thương và làm hậu phương vững chắc cho chồng. Nói rồi bà rút trong ví tay ra một chiếc trâm cài áo kim cương, bảo rằng muốn tặng nó cho Alexandra Dievna- mẹ tôi".
Theo lời bà Era thì chiếc trâm cài áo này từng thuộc về Natalia Nikolaevna Goncharova - vợ của thi hào A. Pushkin. Lidia Ruslanova thường hay đến chơi nhà Zhukov. Nguyên soái thích nghe bà hát các bài "Thảo nguyên bát ngát", "Khi nào có núi vàng", "Valenka"...
Một lần Zhukov và bà còn cùng nhau song ca. Hát xong, Lidia nói: "Hoàn toàn không tồi với một nguyên soái". "Bố tôi có chơi đàn baian. Tôi không muốn nhưng đã học accordeon để ông hài lòng. Thỉnh thoảng chúng tôi cùng ông hát bài "Đêm đen" (bài hát nói về tình yêu của người vợ chiến sĩ đợi chờ chồng) mà ông rất thích" - Bà Era kể. Bà cũng nói rằng mẹ bà cũng rất yêu bài hát này. "Không thể khác đi được, mẹ yêu tất cả những gì bố thích, bởi bà tôn thờ ông" - Bà Era nhận xét.
Trong thời kỳ Nội chiến, khi Zhukov chỉ huy một đơn vị Hồng quân chiến đấu với lực lượng của Antonov, đơn vị của ông đóng ở làng Anna, tỉnh Voronezh. Tại đây, trong một ngôi nhà, ông đã lần đầu nhìn thấy Alexandra - người vợ tương lai của mình đang… nấp sau thành một cái bếp lò.
Alexandra cùng em gái Nadezhda sợ rằng Hồng quân sẽ bắt họ vì người anh Alexei của họ đang chiến đấu cho quân Bạch vệ. Trước khi gặp Zhukov, Alexandra dạy ở một trường làng. Do cô gái có học nên Zhukov đã đưa vào đội quân của mình làm người ghi chép sổ sách. Năm 1922, họ cưới nhau, nhưng giấy đăng ký kết hôn bị lạc mất do cuộc đời quân ngũ di chuyển quá nhiều. Hơn 30 năm sau, vào tháng 11-1953 hai người "hợp pháp hóa" bằng lễ cưới lần hai ở Moskva.
Vợ ông vốn là một giáo viên, chỉ vì yêu ông mà tình nguyện gia nhập Hồng quân, với cương vị trợ lý giấy tờ, sát cánh với chồng trên từng nẻo đường chinh chiến. Zhukov ngoài mặt luôn đối xử với vợ mình bằng sự nghiêm khắc của một thủ trưởng, hệt như đối với các cấp dưới khác. Vợ ông biết vậy nên luôn luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ, chỉ có một lần mắc lỗi khiến chồng suýt nữa thì ra lệnh kỷ luật...
Bà Zhukov yêu chồng đến mức gần như suốt cả đời chỉ dành sức lực và thời gian để phục vụ cho chồng, và con cái nữa (họ có hai người con gái, người con đầu sinh năm 1928, người con út sinh năm 1937). Đối với bà, ông vừa là mối tình đầu tiên và cũng là mối tình cuối cùng trong đời.
Đời binh nghiệp di chuyển liên miên đã ảnh hưởng đến sức khỏe của Alexandra. Không lâu sau khi lấy Zhukov, bà bị sảy thai. Mãi đến năm 1928, cô con gái Era mới ra đời. Con gái của vị Nguyên soái kể: "Tôi là đứa con muộn màng được chờ đợi quá lâu. Khi sinh tôi, bố tôi đã 32, còn mẹ 28. Bố mẹ tôi giải thích rằng do chờ đợi tôi quá lâu nên đã đặt tên cho tôi là Era (trong tiếng Nga có nghĩa là Kỷ nguyên)".
Quang Hiếu (tổng hợp)

Trong rất nhiều tướng lĩnh nổi danh thế giới của Thế chiến thứ II, G.K. Zhukov được xếp đầu bảng về số lượng trận thắng, được công nhận về tài năng chỉ đạo chiến dịch và chiến lược. Những chiến tích của ông đóng góp rất lớn vào kho tàng di sản kiến thức quân sự nhân loại. Nhưng vào thời bình, khi trở về với sân khấu chính trị, hào quang trên chiến trận, tài năng quân sự thiên bẩm lại biến thành mối đe dọa khi uy danh lừng lẫy của ông vượt lên trên cả những quyền lực chấp chính.
Bài 1: Vị tướng bách thắng
Nhà cầm quân được đặt tên theo vị thánh của người La Mã
G.K Zhukov chào đời ngày 1-12-1896 tại làng Strelkovka gần thủ đô Moskva, trong một gia đình nông dân nghèo. Từ nhỏ, Zhukov đã buộc phải quen với những công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn và nặng nhọc. Trong quyển hồi ký "Nhớ lại và suy nghĩ" của ông ấn hành năm 1969 (5 năm trước khi qua đời), ông viết: "7 tuổi đã cùng người lớn đi cắt cỏ, cố quá sức nên làm tay phồng lên... xấu hổ không dám nói với ai cả, cố hết sức chịu đựng và đến mùa gặt lúa mì... hấp tấp đưa liềm vào ngón tay út bên trái... đã bao nhiêu năm qua, vết sẹo ở đấy vẫn còn...".
Ông được đi học mấy năm ở trường làng, năm 12 tuổi lên Moskva làm ở cửa hàng đồ da, ngày ngày làm từ 7 giờ sáng đến 7giờ tối, chỉ có một tiếng buổi trưa để nghỉ ăn cơm. Vất vả như vậy nhưng ông vẫn kiên trì học thêm buổi tối về tiếng Nga, toán, địa lý, đọc sách khoa học phổ thông...
Năm 15 tuổi, Zhukov đã kịp tốt nghiệp khóa học hai năm của trường trung cấp thành phố và trở thành thợ cả. Năm 1915, nước Nga tổn thất nhiều trên các mặt trận khi đó đang diễn ra Thế chiến thứ I. Đến đợt tổng động viên, Zhukov bị bắt lính và phục vụ cho quân đội Sa hoàng.

Nguyên soái G.K Zhukov năm 1916.

Không những hoàn thành khóa huấn luyện trong trung đoàn Dự bị kỵ binh và bộ binh, vượt qua kỳ thi dành cho cấp bậc hạ sĩ quan, Zhukov còn nắm vững mọi thủ thuật của kỵ mã, tinh thông về các loại vũ khí và phương pháp rèn luyện của người lính. Một sự kiện quan trọng diễn ra trong đời binh nghiệp của Zhukov: Ngày 27-2-1917, ông gia nhập hàng ngũ Cách mạng. Tháng 8-1918, ông phục vụ trong đoàn kỵ binh 4, sư đoàn kỵ binh Moskva của Hồng quân và tham gia cuộc nội chiến 1918 - 1921.
Người dân gian Nga tin rằng, các cậu bé được đặt tên theo vị thánh quân sự nổi tiếng người La Mã George (St.George) sẽ trở thành chiến binh quả cảm. Lịch sử cho thấy điều đó đúng với Zhukov. Giáo sư-Tiến sĩ khoa học lịch sử Yuri Rubtsov của Trường Đại học Tổng hợp Quân sự Nga nhận xét: "Lý thuyết cầm quân từng lĩnh hội ở nhà trường được Zhukov lần lượt thay thế bằng kinh nghiệm thực tiễn của cuộc Thế chiến thứ I và Nội chiến. Ông chỉ huy đơn vị nghiêm minh, quản lý đúng phương pháp, đơn vị ông phụ trách bao giờ cũng là đơn vị lập nhiều chiến tích xuất sắc".
Năm 27 tuổi, ông giữ chức trung đoàn trưởng; đến năm 42 tuổi, đã là phó Tư lệnh đại quân khu Belorussia. Tháng 5-1939, quân Nhật khiêu khích vũ trang tại vùng Khalkhyn Gol (Mông Cổ). Tên tuổi và tài năng thống lĩnh quân sự của Zhukov bắt đầu được khẳng định khi vào tháng 7-1939, ông được Thống soái Joseph Stalin giao trọng trách chỉ huy Tập đoàn quân số 1 của quân đội Xôviết tại Mông Cổ.
Trong chiến dịch phản công ở Khalkhyn Gol, Zhukov đã sử dụng lực lượng xe tăng, cơ giới, máy bay và hỏa pháo mạnh để phản kích quân Nhật; mạnh dạn đánh chia cắt và bao vây tập đoàn trang bị vũ khí nặng của Nhật, gây cho quân địch tổn thất nặng nề. Sau chiến thắng này, ông được trao danh hiệu Anh hùng Liên Xô và được phong tướng. Năm 1940, ông được phong hàm Đại tướng, giữ chức Tư lệnh đại quân khu Kiev.
Với nhận xét tinh tường, Zhukov đã đoán chắc rằng, quân đội Liên Xô không thể tránh khỏi cuộc đối đầu sống mái với quân Đức, nên về mặt xây dựng quân đội, ông đã đề xuất thành lập các đơn vị xe bọc thép độc lập phòng khi nổ ra chiến tranh. Tuy nhiên ý kiến của ông đã không được giới lãnh đạo Liên Xô coi trọng. Điều này chỉ được chứng thực vào tháng 6-1941, khi nước Đức phát xít bất ngờ tấn công Liên Xô, thực tế chiến trường đã xác minh hầu hết các luận điểm của ông.
Có thể nói ở Zhukov hội đủ mọi tố chất của một vị tướng tài ba: Ông có "thiên nhãn" quan sát và phán đoán địch tình; dự kiến tình huống phát triển một cách chính xác; biết xử trí linh hoạt, ứng phó hữu hiệu với sự thay đổi của tình hình; điều chỉnh bố trí binh lực một cách hợp lý. Trong tình huống quân Đức tiến như vũ bão về hướng Moskva, nhiều chiến tuyến của Liên Xô nhanh chóng bị sụp đổ, mọi thứ mở toang trước quân Đức.
Nói theo cựu Đại tướng Makhmud Gareyev, nguyên Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Quân sự Nga, thì "không thể tưởng tượng là có ai khác, kể cả Napoléon trong thời điểm đó có thể tìm ra được giải pháp chống lại sức tấn công như chẻ tre của quân Đức và khôi phục lại các chiến tuyến. Nhưng Zhukov đã làm được. Và sau này đến bất cứ đâu, tướng Zhukov cũng tự làm rất nhiều việc, thay đổi rất nhiều thứ, đưa mọi sự trở về dòng chảy cần thiết".
Trên cơ sở những tư liệu xác thực, nhà sử học Aleksey Asayev đã chứng minh rằng Georgy Zhukov không phải là vị tướng "nướng quân", phung phí tính mạng cấp dưới. Bởi từ mệnh lệnh đầu tiên tới mệnh lệnh cuối cùng, bao giờ Zhukov cũng chú trọng tới yêu cầu hạn chế tối đa tổn thất về người và ông đã rất nghiêm khắc đối với những viên chỉ huy để cho đơn vị chịu nhiều thương vong.
Bên cạnh đó, Zhukov còn đưa ra những chỉ dẫn cụ thể, sát thực giúp các cấp chỉ huy giảm thiểu tổn thất binh lực. Thống kê cho thấy, tại tất cả các mặt trận và trong tất cả các chiến dịch mà Zhukov đã chỉ huy hoặc chỉ đạo, thiệt hại tính theo phần trăm trên số quân thường thấp hơn so với các tướng lĩnh Liên Xô, kể cả so với Nguyên soái Konstantin Rokossovsky, người thường được nêu như một ví dụ ngược lại với Georgy Zhukov.
Không chỉ là "Vị cứu tinh của Moskva"
Tháng 6-1941, khi Zhukov đang làm Tư lệnh Mặt trận Leningrad, lãnh tụ Stalin gọi điện cho ông nói rõ tình hình nguy cấp sát cửa ngõ Moskva và ra lệnh cho ông tức tốc về thủ đô. Lúc này vận mệnh quốc gia Liên Xô vô cùng nguy cấp. Ngay cuối mùa hè năm 1941, Zhukov từng đề xuất việc di tản Bộ Tư lệnh mặt trận, bảo toàn đơn vị đầu não chỉ huy cuộc phòng ngự bảo vệ thủ đô.

Nguyên soái Zhukov tại lễ ký văn bản chấp nhận đầu hàng của Đức.

Trong quyển sách nổi tiếng "140 cuộc trò chuyện với Molotov" (Ngoại trưởng Liên Xô thời trước và sau Thế chiến thứ II), tác giả Feliks Chuyev đã dẫn lời Molotov tiết lộ: chính Zhukov đã đề nghị Stalin bỏ trống Moskva vào mùa thu năm 1941! Khi ấy, Ngoại trưởng Molotov đã kiên quyết không để cho Chuyev ghi âm lại các cuộc trò chuyện.
Nhưng Chuyev đã tìm cách lén ghi lại. Nguyên soái Stalin gọi điện cho Zhukov và hỏi: "Đồng chí có xẻng không?". Zhukov bối rối: "Thưa đồng chí Stalin, xẻng để làm gì ạ?". "Xẻng dùng để đào đất ấy". Zhukov vẫn còn bối rối: "Có ạ, thưa đồng chí Stalin". Stalin nói rõ từng chữ: "Vậy thế này nhé, đồng chí Zhukov, hãy lấy xẻng đào mồ mình ở đây, nhưng chúng ta sẽ không chuyển Bộ Tư lệnh mặt trận ra xa Moskva!". Sau cuộc nói chuyện điện thoại này, Zhukov đã hiểu ra rằng, không còn gì khác được nữa, hoặc là hy sinh và đào mộ mình trước, hoặc là phòng ngự thành công Moskva!
Ngày 23-6-1941, ông được chỉ định làm thành viên Bộ Tổng chỉ huy tối cao. Rồi đến tháng 8 năm ấy, Zhukov đã thành Phó chỉ huy thứ nhất của Hội đồng Dân ủy Quốc phòng, là Phó của Tổng Tư lệnh tối cao Stalin.
Đầu mùa đông năm 1941, Hitler không ngừng lớn tiếng huênh hoang rằng, "những binh đoàn của Đệ tam Đế chế đã nhìn thấy các đỉnh chóp dát vàng của điện Kremli. Moskva sẽ thất thủ trong nay mai" và ra lệnh cho chở tới gần thủ đô Liên Xô mấy toa tàu hỏa đầy đá hoa cương Italy để nếu chiếm được Moskva sẽ dựng tượng đài cao 15m kỷ niệm chiến thắng to lớn đó của nước Đức phát xít trên đỉnh đồi Poklonnaya! Dưới sự lãnh đạo của Zhukov, Hồng quân Liên Xô đã đánh tan cuộc tấn công của đạo quân Đế chế Quốc xã tưởng chừng bất khả chiến bại ngay ở cửa ngõ Moskva.
Cuộc chiến chớp nhoáng "đánh nhanh thắng nhanh" như tham vọng của phát xít Đức đã chuyển sang giai đoạn cuộc giằng co đối đầu kéo dài. Vì vậy, chặn đứng đội quân hùng hậu của Đệ tam đế chế Quốc xã ở ngoại vi Moskva là chiến tích to lớn của Zhukov. Đích thân Zhukov không dưới một lần nói thế này: "Khi người ta hỏi, điều gì đáng nhớ nhất trong cả cuộc đời binh nghiệp của tôi, tôi luôn khẳng định: Đó là trận đánh vì Moskva".
Georgy Zhukov đã giữ các chức vụ: Tư lệnh Phương diện quân Dự bị, Tư lệnh Phương diện quân Tây, Tư lệnh Phương diện quân Beloussia 1, Tổng Tham mưu trưởng quân đội Liên Xô, Thứ trưởng Bộ dân ủy Quốc phòng kiêm Phó Tổng tư lệnh tối cao quân đội Liên Xô… Zhukov luôn được phái đến những khu vực khó khăn nhất, nơi đòi hỏi trước hết là sức mạnh ý chí và bản lĩnh cứng rắn của người chỉ huy cao cấp. Các dự báo chiến lược, chiến dịch của ông đều đúng.
Ngày 1-11-1941, giữa trăm ngàn gian khó, khi về đại bản doanh, Stalin hỏi tình hình có thể bảo vệ cho Lễ duyệt binh diễn ra vào ngày 7-11 được không, ông khẳng định: Được! Lễ duyệt binh có một không hai đã diễn ra đúng ngày kỷ niệm Cách mạng tháng Mười và từ Quảng trường Đỏ, các đơn vị Hồng quân đã tiến thẳng ra chiến trường sát Moskva.
Nguyên soái Liên Xô A. M. Vasilevsky từng đưa ra nhận định: "Không có một trận đánh lớn nào mà trong đó Zhukov không đóng vai trò nổi bật, và trong phần lớn trường hợp ông giữ vị trí quan trọng hàng đầu. Zhukov thể hiện chính mình một cách rực rỡ đến mức ngay cả Stalin cũng phải thừa nhận và theo cách không chính thức trao cho ông danh hiệu "Vị cứu tinh của Moskva".
Tên tuổi của ông còn gắn liền với hầu hết các chiến thắng lớn của Hồng quân Liên Xô như trận Stalingrad, trận Kursk (Tháng 7-1943, Zhukov cùng với Aleksandr Vasilevsky chỉ huy quân đội Liên Xô trong trận Kursk- trận chiến xe tăng lớn nhất trong lịch sử. Với người Liên Xô, thất bại của quân Đức ở Kursk là bước ngoặt của cuộc chiến), cuộc chiến giải phóng Belarusia, chiến dịch "Bagration", Chiến dịch Visla-Oder…
Ở bất cứ đâu, tài thao lược của Zhukov cũng đều nổi lên sắc nét, cả như một vị thống lĩnh, cả như một nhà tư tưởng quân sự. Ông bao giờ cũng chọn đúng điểm đột phá, biết sử dụng binh đoàn xe tăng, chia cắt và đánh vu hồi, nhanh chóng đập tan tập đoàn địch. Là một nhà chiến thuật tài năng, ông hiểu rõ tầm quan trọng của yếu tố địa hình và khí hậu.
Trước khi nổ ra chiến dịch, bao giờ ông cũng tiến hành đo đạc địa hình, tính toán cân nhắc cẩn thận, so sánh lực lượng giữa hai bên, dựa vào sức mạnh của các quân binh chủng, nhằm bảo đảm về các mặt hàng không, pháo, công trình và thông tin. Ông không bao giờ chấp nhận một cuộc giao tranh không nắm chắc phần thắng.
Ngày 18-1-1943, ông được phong Nguyên soái Liên Xô, là người đầu tiên được phong Nguyên soái trong chiến tranh. Ngày 29-7-1944, ông nhận danh hiệu Anh hùng Liên Xô lần 2. Ngày 20-4-1945, trận công phá lịch sử Berlin bắt đầu. 15 giờ ngày 30-4-1945, ông là người được sự ủy  nhiệm của Thống soái Stalin chủ trì Lễ duyệt binh mừng chiến thắng trên Quảng trường Đỏ của thủ đô Moskva.
Quang Hiếu (tổng hợp)