Ông
Renato DeCastro và ông Daniel Schaeffer trả lời phỏng vấn của báo chí
liên quan đến những tuyên bố sai trái của Trung Quốc tại biển Đông vào
sáng 20-6 - Ảnh: Đoàn Cường
Tham gia hội thảo có 100 học giả, nhà nghiên cứu quốc tế và Việt Nam.
Phải chơi bằng luật quốc tế
Mở đầu hội thảo, giáo sư Carlyle A. Thayer - Học viện
Quốc phòng Úc - nói tranh chấp hiện nay về quyền và chủ quyền trong các
vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa chỉ có thể giải quyết dựa trên
luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS)
năm 1982. Việt Nam cần tranh thủ mạnh mẽ điểm này trong các trao đổi
cấp chính phủ với Trung Quốc.
Cùng quan điểm, giáo sư Jerome A. Cohen, giám đốc Viện
luật Mỹ - Á tại Trường đại học Luật New York, cho rằng giờ đây Trung
Quốc đang lớn mạnh hơn nhiều về quân sự và đang ngày càng quyết đoán với
những yêu sách ở biển Đông, không những chống lại Việt Nam mà cả các
nước khác trong khu vực. Philippines, trong hoàn cảnh giống như Việt Nam
hiện nay, đã quyết định đề xuất cơ chế trọng tài để chống lại Trung
Quốc trên cơ sở giải quyết tranh chấp theo UNCLOS mà Trung Quốc,
Philippines cũng như Việt Nam cam kết tuân thủ. Giáo sư Jerome A. Cohen
nhấn mạnh: “Luật quốc tế luôn là thứ vũ khí phòng vệ có giá trị đối với
nước yếu”. Theo giáo sư Jerome A. Cohen, chắc chắn giải pháp hòa bình sẽ
phụ thuộc vào ngoại giao nhưng cũng không nên bỏ qua sự trợ giúp mà các
thể chế pháp lý quốc tế có thể cung cấp.
Áp lực dư luận quốc tế
Trao đổi bên lề hội thảo về những rủi ro mà Việt Nam có
thể gặp phải khi kiện Trung Quốc ra tòa, giáo sư Erik Franckx - ĐH Tự
do Brussels, Bỉ, thành viên tòa trọng tài thường trực - cho biết khi
khởi kiện ra tòa án công lý quốc tế (ICJ) bắt buộc phải có hai bên chấp
nhận. Trong tình hình hiện nay, khả năng kiện ra tòa này rất khó vì
Trung Quốc có thể từ chối. Ví dụ như Nhật Bản, họ chủ động đưa những vụ
việc tranh chấp đảo Senkaku ra tòa công lý nhưng phía Trung Quốc không
có phản hồi. Tuy nhiên, giáo sư Erik Franckx cũng nói những cơ chế giải
quyết tranh chấp bằng UNCLOS. Trung Quốc cũng tham gia ký UNCLOS nên
phải có trách nhiệm thực hiện.
Giáo sư Erik Franckx nhìn nhận Việt Nam và Philippines
có thể cùng chọn một vấn đề cần tập trung yêu cầu Trung Quốc định nghĩa,
giải thích, chứng minh về đường chín đoạn. Nhưng Việt Nam cần lưu ý là
Trung Quốc có những tuyên bố để loại bỏ mình ra khỏi những ràng buộc với
các nước, các tổ chức quốc tế. “Kết quả xấu nhất có thể là tòa nói
không đủ thẩm quyền xử lý vấn đề của Việt Nam và Philippines trong vụ
kiện với Trung Quốc. Nhưng ít nhất Việt Nam cũng sẵn sàng chứng minh
điều này” - giáo sư Erik Franckx nói.
Đề cập việc Trung Quốc một mặt đưa các vấn đề tranh
chấp biển Đông ra Liên Hiệp Quốc nhưng mặt khác họ lại phủ nhận vai trò
của trọng tài quốc tế, giáo sư Erik bình luận: Trung Quốc muốn thể hiện
lòng tin với cộng đồng quốc tế nên đưa vấn đề này ra. Nhưng Trung Quốc
lại không muốn có sự can thiệp của bên thứ ba. “Điều đó cho thấy Trung
Quốc phải có những phản hồi trước lập luận của Việt Nam và buộc phải
biện hộ cho hành động của mình, phải lên tiếng trước áp lực của dư luận
quốc tế” - giáo sư Erik nêu rõ.
Theo ông Jerome A. Cohen, Việt Nam vẫn nên đưa ra tòa
án quốc tế, coi đây là sự thể hiện cho thế giới thấy mong muốn chân
thành về một giải pháp hòa bình, công bằng.
HỮU KHÁ - ĐOÀN CƯỜNG
Cảnh giác với trò “vỏ bọc ngư dân”
Học giả Lưu Anh Rô, tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử Đà
Nẵng, đưa ra cảnh báo: nhìn lại lịch sử về quá trình cướp đoạt Hoàng Sa
của Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975 cho thấy Trung Quốc âm thầm trong
một thời gian dài về việc sử dụng “vỏ bọc ngư dân” hiện diện tại Hoàng
Sa. Đây là động thái nhằm tạo ra sự hiện hữu trong hoạt động kinh tế
trên thực địa, sau đó là thu thập tin tức tình báo, tiếp đến là lén đổ
bộ lên đảo cắm cờ, rồi khi có cơ hội thì huy động một lực lượng quân sự
lớn, giả dạng ngư dân để đánh chiếm toàn bộ quần đảo Hoàng Sa.
Theo ông Rô, lợi dụng lúc Pháp rút khỏi Việt Nam, ngày
30-5-1956 Trung Quốc đưa lực lượng quân sự giả dạng ngư dân bất ngờ
đổ bộ lên chiếm đóng đảo Phú Lâm - đảo lớn nhất trong quần đảo
Hoàng Sa của Việt Nam. Để che mắt dư luận thế giới, Trung Quốc lén lút
huy động các “tàu cá” chở ximăng, sắt, cát... ra đảo Phú Lâm. Trung Quốc
còn sử dụng “tàu cá” ngụy trang chở đến hàng trăm “ngư dân” (thực
chất là quân đội chính quy Trung Quốc) cùng vũ khí, đạn dược áp sát
quần đảo Hoàng Sa chờ... ngày khai hỏa. “Theo chúng tôi, có một
bài học lớn là cần hết sức cảnh giác sự thỏa hiệp ngấm ngầm giữa các
cường quốc cũng như quái chiêu “ngư dân, cờ lạ” nhằm liên tục tạo ra sự
tranh chấp giả hiệu, để khi có điều kiện thì thực hiện một cuộc tiểu
chiến tranh xâm lăng chớp nhoáng, đặt dư luận quốc tế trước một việc đã
rồi như Trung Quốc từng làm đối với Hoàng Sa của chúng ta” - ông Rô nói.
|
Góc bình luận
* Ông LÊ CÔNG PHỤNG (
nguyên thứ trưởng Bộ Ngoại giao):
Có thể Nam Hải 9 sẽ thay thế Hải Dương 981
Việc Trung Quốc tiếp tục đưa các giàn khoan vào biển
Đông, trong đó có giàn khoan Nam Hải 9 đến cửa vịnh Bắc bộ, theo tôi là
hành động không thiện chí giữa lúc hai bên đang có những tiếp xúc và
Việt Nam kiên trì giải quyết vụ việc giàn khoan Hải Dương 981 bằng các
biện pháp hòa bình. Hành động tiếp tục đưa giàn khoan là vi phạm thỏa
thuận giữa lãnh đạo hai nước.
Cụ thể, khu vực giàn khoan Nam Hải 9 dự kiến được đưa
đến là gần khu vực cửa vịnh Bắc bộ. Thực chất đây là khu vực Việt Nam và
Trung Quốc đã đàm phán để phân định nhiều lần nhưng chưa đạt được kết
quả và thực tế cũng khó đạt được kết quả. Lý do, việc phân định này lại
liên quan trực tiếp đến các đảo ở Hoàng Sa mà các đảo đó Trung Quốc vẫn
luôn nói là không có tranh chấp, trong khi đây là các đảo của Việt Nam
mà Trung Quốc dùng vũ lực cưỡng chiếm. Theo tôi nhớ, khu vực Trung Quốc
dự kiến đưa giàn khoan Nam Hải 9 đến thì trước đây họ từng cho tàu và
giàn khoan vào khu vực đó, Việt Nam đã phản đối.
Tại tọa độ mà giàn khoan Nam Hải 9 dự kiến đặt có ý
kiến nói nằm ở phía đông đường phân định (về phía Trung Quốc), thật ra
nó khá gần khu vực đảo Tri Tôn. Do đó, Việt Nam vẫn cần cảnh giác trước
những hành vi mới của Trung Quốc. Rất có khả năng Trung Quốc kéo giàn
khoan Nam Hải 9 ra, sau đó dần đưa đến thay thế giàn khoan Hải Dương
981. Giàn khoan Nam Hải 9 là giàn khoan nửa nổi nửa chìm, được mua từ
nước ngoài, trong khi giàn khoan Hải Dương 981 là giàn khoan nổi, Trung
Quốc tự đóng. Nam Hải 9 có sức chịu sóng biển, chống chịu các yếu tố
thời tiết trong mùa mưa bão... tốt hơn. Không loại trừ khả năng họ đưa
Nam Hải 9 ra để chuẩn bị duy trì giàn khoan trong mùa biển động. Đây sẽ
là hành động làm phức tạp thêm tình hình và Việt Nam cần tiếp tục phản
đối hành động này của Trung Quốc.
C.V.KÌNH ghi
* Chuẩn đô đốc LÊ KẾ LÂM:
Tiếp tục “trở mặt”
Hôm nay tôi chú ý đến chi tiết Trung Quốc cho trực
thăng bay sáu vòng phía trên các tàu thực thi pháp luật Việt Nam, chụp
ảnh, quay phim. Tôi cho rằng họ muốn quan sát thật kỹ các tàu của ta,
tìm bằng chứng chứng minh đây là tàu hải quân trá hình (như Trung Quốc
đang cải trang cho các tàu của họ), đồng thời tìm điểm yếu của các tàu
để dễ bề gây tổn thất nhiều hơn trong đụng độ, va chạm.
Việc tàu cảnh sát biển 8003 nhận ra “bạn” từng tuần tra
chung với mình cách đó hai tháng, là tàu hải cảnh 3210 quyết liệt truy
cản tàu của ta cũng là một điểm bất ngờ, dù vẫn nằm trong bản chất chung
của toàn bộ sự việc. Điều này cũng chứng minh rằng sự trở mặt như trở
bàn tay của Trung Quốc được thể hiện xuyên suốt từ cấp chiến lược tới
chiến thuật.
Cục Hải sự Trung Quốc lại mới thông báo về ba giàn
khoan nữa sắp vào hoạt động tại biển Đông, tập trung sát vùng thềm lục
địa Việt Nam. Rõ ràng Trung Quốc muốn gia tăng uy hiếp trong khu vực,
đồng thời phân tán sự chú ý, đấu tranh của Việt Nam và nhiều nước khác
ra nhiều hướng. Không loại trừ các hành động điên cuồng hơn như: sử dụng
lực lượng vũ trang, đe dọa đưa hàng ngàn tàu cá ra tranh chấp ngư
trường, bắt tàu bắt người, đóng thêm những bãi đá ngầm, tiếp tục xây
dựng ở Chữ Thập, Châu Viên...
P.VŨ ghi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét