Đại Chúng

Don Quixote

 

BỨC TƯỢNG ĐÀI

                 

                   (Kính tặng hương hồn Xervantex)

Hỡi dòng người lại qua
Ai kết án ta
Là viển vông mù lòa
Tật nguyền, bệnh hoạn
Dại khờ, ngẩn ngơ, điên loạn?

Không! Hãy hiểu cho lòng ta
Dù người ngựa khẳng khiu, queo quắt xương da
Tơi tả hình hài, lưu đày khổ ải
Mê mải chiến công để suốt đời chất chồng thất bại
Trả giá niềm tin cho toàn chuyện bông phèng
Ta lê la rong ruổi mọi miền
Nhận gánh trên vai cán cân công lý
Múa may quay cuồng thây ma hiệp sĩ
Mò mẫm khua ngọn giáo quáng gà
Chặt xích phá xiềng cứu Vũ Trụ bao la
Bênh kẻ yếu hèn
Diệt gian trừ bạo
Chịu bao phen u đầu, sứt tai, mềm xương, xịt máu
Vẫn tận thủy, tận chung
Giữa cảnh đời mờ mịt mông lung
Bốn bề trắng đen hư ảo
Thật giả tùng phèo bát nháo...

Hỡi dòng người lại qua
Ai kết án ta
Là viển vông mù lòa
Tật nguyền bệnh hoạn
Dại khờ, ngẩn ngơ, điên loạn
Ghê rợn bóng ma
Nấp trong thân xác xấu xí úa già
Đầu thai sống lầm thế kỷ
Một hình nhân khôi hài, mất hồn, vô lý?

Không!
Hãy hiểu cho lòng ta
Hỡi thiên hạ, anh em bầu bạn gần xa
Ta tài giỏi vô song, cực kỳ tỉnh táo
Dù nát thịt nhừ xương vẫn không hề khát máu
Ta là kẻ thù của man rợ chiến tranh
Huynh đệ tương tàn
Lương tri tan nát
Ta chưa từng bắt Vũ Trụ bao la về cho riêng một kiếp
Ta xả thân mình vạch trần những băng hoại thế gian
Chỉ rõ thau vàng...
Hãy hiểu cho lòng ta, xin đừng lẫn lộn!
Nếu đã là hồn ma bệnh hoạn
Thì làm gì còn nỗi khát khao giúp ích cho đời?...
Ta chỉ nói thế thôi!

Hỡi dòng người hối hả lại qua
Hãy hiểu thấu lòng ta!
Ta chính là Con Người lòng lành phúc hậu
Con Người là ta: vui vẻ yêu đời, chứa chan hoài bão
Từ rác rưởi, phù sa
Tự kết thành tinh hoa
Vô giá, vượt tầm thời đại
Bức tượng đài của tâm hồn nhân loại
Muôn đời ngợi ca
Đôn Kihôtê,
              chàng quí tộc tài ba
                                    của xứ Mantra!*


                                                 Trần Hạnh Thu



Chú thích: *Đôn Kihôtê là tên nhân vật chính trong bộ tiểu thuyết bất hủ "Đôn Kihôtê, chàng qúi tộc tài ba của xứ Mantra" của Xervantex (1547-1616), nhà đại văn hào người Tây-ban-nha.
    Xervantex (Miguel de Cervantes Saavedra) sinh tại thị trấn Alcala đê Enarêx, gần thủ đô Mađrít, trong một gia đình quí tộc nhỏ đã sa sút. Cha ông làm nghề thầy thuốc. Lúc nhỏ, Xervantex phải theo cha lang thang đó đây để kiếm tiền nuôi gia đình nên việc học hành cũng thất thường. Khoảng năm 22 tuổi, Xervantex
theo làm người hầu cho một vị hồng y giáo chủ ở Ý. Đây là cơ hội tốt cho ông được đọc nhiều sách và tiếp thu kiến thức văn chương. Tiếp đó, ông gia nhập quân đội Tây-ban-nha đồn trú trên đất Ý. Năm 1571, trong trận thủy chiến giữa một bên là hạm đội của đế quốc Thổ-nhĩ-kỳ và một bên là hạm đội của liên minh Cộng hòa Venise với Tây-ban-nha, Xervantex bị trọng thương, bàn tay phải bị dập nát. Sau thời gian điều trị, ông tiếp tục ở trong quân ngũ thêm ba năm nữa. Năm 1575, Xervantex lên đường về nước, mang theo bức thư giới thiệu của vị tướng chỉ huy hạm đội với hy vọng được nhà vua trọng dụng. Nhưng không may, giữa đường tàu của ông bị cướp biển tấn công và ông bị bắt giải về An-giê. Trong thời gian bị giam cầm, Xervantex đã nhiều lần tổ chức vượt ngục nhưng không thành, cũng nhiều lần cầu cứu triều đình Tây-ban-nha giải thoát nhưng vô vọng. Mãi đến năm 1580, nhờ sự nỗ lực lo liệu tiền bạc của gia đình mình và của nhà dòng, ông mới được cứu chuộc về nước. Dù đã từng lập nên công trạng nhưng Xervantex vẫn không được triều đình đoái hoài, cất nhắc. Năm 1585 ông lấy vợ và đồng thời cũng chính thức bước vào con đường văn chương với mục đích trước mắt là kiếm thêm tiền nuôi gia đình.
     Bộ tiểu thuyết "Đôn Kihôtê, chàng quí tộc tài ba của xứ Mantra" được Selinh (Schelling), triết gia người Đức đánh giá: "Chúng ta sẽ không quá lời khi khẳng định rằng cho tới nay chỉ có hai cuốn tiểu thuyết, đó là cuốn "Đôn Kihôtê" của Xervantex và cuốn "Vinhem Maixtơ" của Gớt". Còn Sơlêgơn (Schlegel), nhà phê bình văn học người Đức, thì cho rằng đó là "tác phẩm có một không hai trong loại của nó, mở đầu cho tiểu thuyết cận đại".

Tìm lại 'cha đẻ' của Don Quixote

Ngày 28/4/2014, Tây Ban Nha đã khởi động một kế hoạch tìm kiếm và khôi phục hài cốt của một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Tây Ban Nha Miguel de Cervantes, tác giả cuốn tiểu thuyết nổi tiếng "Don Quixote - nhà quý tộc tài ba xứ Mancha", nhằm trả lại cho ông những vinh quang xứng đáng. Chương trình tìm kiếm dự kiến kéo dài tới cuối năm nay gồm 3 giai đoạn với tổng chi phí ước tính vào khoảng 138.000 USD. Giai đoạn 1 sẽ bắt đầu tại Tu viện của những người tin thuyết ba ngôi chân trần tại thủ đô Madrid. Theo những ghi chép còn lưu lại, đây chính là nơi Cervantes được chôn cất khi ông qua đời vào năm 1616. Theo nhà sử học Fernando Prado, người phụ trách chương trình tìm kiếm, chỉ có 5 người từng được chôn cất trong tu viện này, trong đó có nhà văn Cervantes. Vì các tu viện và nhà thờ không được phép vứt bỏ hài cốt của người đã khuất nên chắc chắn hài cốt của nhà văn vẫn đang nằm đâu đó trong khuôn viên tu viện này. Giai đoạn 1 của công cuộc khai quật sẽ bao gồm việc thăm dò dưới lòng đất sử dụng hệ thống dò tìm radar. Hài cốt tìm thấy sẽ được chuyển sang cho các chuyên gia giám định để xác định thân thế. Sử gia Prado cho biết đây là công đoạn phức tạp và khó khăn nhất do hiện không còn con cháu nào của nhà văn còn sống. Điều tra sẽ dựa vào những dấu vết nhận dạng ghi lại trong lịch sử như hai vết thương trên ngực và một bàn tay tàn phế, hậu quả của thời gian phục vụ trong quân đội. Sau khi tìm thấy, hài cốt của Cervantes sẽ được chôn cất lại tại tu viện xứng đáng với tên tuổi và những gì đại văn hào đã cống hiến cho nền văn học thế giới. Miguel de Cervantes là nhà văn, nhà thơ, nhà soạn kịch nổi tiếng của Tây Ban Nha. Cuốn tiểu thuyết "Don Quixote - nhà quý tộc tài ba xứ Mancha" của ông được đánh giá là tác phẩm vĩ đại nhất của ngôn ngữ Tây Ban Nha trong thời kỳ Phục hưng. Nhân vật chính của tác phẩm, qua hình tượng Don Quixote, phản ánh được tính đa diện của con người, bên cạnh tính cách gàn dở là sự tế nhị, thương yêu đồng loại, yêu quý tự do và ghét thói xa hoa ăn bám của bọn quý tộc đương thời và biết trọng đạo lý. Qua tác phẩm, tác giả Miguel de Cervantes chế giễu những tàn dư của lý tưởng hiệp sĩ phiêu lưu thời phong kiến, đả kích một thị hiếu tầm thường phổ biến trong công chúng và biểu lộ khát khao hướng đến một xã hội phong kiến công bằng và nhân đạo hơn. Mặc dù được công nhận là một trong những đại văn hào của thế giới, song Cervantes lại có một cuộc đời khốn khó. Vào thời điểm xuất bản lần đầu năm 1606, "Don Quixote - nhà quý tộc tài ba xứ Mancha" đã thu hút được sự chú ý của công chúng song hào quang này không đủ để đưa nhà văn khỏi cảnh nghèo túng và lận đận. Sự nổi tiếng chỉ đến với ông sau khi ông đã qua đời nhưng tiếc là vào thời điểm đó, không ai còn nhớ được nơi ông được chôn cất. Theo TTXVN/Tin tức. (ĐC chép từ .nguoivietkharkov.com)