THƠ NGUYỄN TẤT NHIÊN
THƠ NGUYỄN TẤT NHIÊN
1/ Khúc tình buồn:
1
người từ trăm năm
về qua sông rộng
ta ngoắc mòn tay
trùng trùng gió lộng
(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)
người từ trăm năm
về khơi tình động
ta chạy vòng vòng
ta chạy mòn chân
nào hay đời cạn
(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)
người từ trăm năm
về như dao nhọn
ngọt ngào vết đâm
ta chết âm thầm
máu chưa kịp đổ
(thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
thà như giọt mưa
khô trên tượng đá
có còn hơn không
mưa ôm tượng đá)
2
thà như giọt mưa
gieo xuống mặt người
vỡ tan vỡ tan
nào ta ân hận
bởi còn kịp nghe
nhịp run vồi vội
trên ngọn lông măng
(người từ trăm năm
vì ta phải khổ)
1970
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát Thà như giọt mưa.
2/ Hai năm tình lận đận
1.
hai năm tình lận đận
hai đứa cùng xanh xao
mùa đông, hai đứa lạnh
cùng thở dài như nhau
hai năm tình lận đận
hai đứa cùng hư hao
(em không còn thắt bím
nuôi dưỡng thời ngây thơ
anh không còn lính quýnh
giữa sân trường trao thư)
hai năm tình lận đận
hai đứa đành xa nhau
em vẫn còn mắt liếc
anh vẫn còn nôn nao
ngoài đường em bước chậm
trong quán chiều anh ngóng cổ cao
2.
em bây giờ có lẽ
toan tính chuyện lọc lừa
anh bây giờ có lẽ
xin làm người tình thua
chuông nhà thờ đổ mệt
tượng Chúa gầy hơn xưa
Chúa bây giờ có lẽ
rơi xuống trần gian mưa
(dù sao thì Chúa cũng
một thời làm trai tơ
dù sao thì Chúa cũng
là đàn ông... dại khờ)
anh bây giờ có lẽ
thiết tha hơn tín đồ
nguyện làm cây thánh giá
trên chót đỉnh nhà thờ
cô đơn nhìn bụi bậm
làm phân bón rêu xanh
(dù sao cây thánh giá
cũng được người nhân danh)
3.
hai năm tình lận đận
em đã già hơn xưa!
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát cùng tên.
3/ Ma Soeur
đưa em về dưới mưa
nói năng chi cũng thừa
phất phơ đời sương gió
hồn mình gần nhau chưa?
tay ta từng ngón tay
vuốt lưng em tóc dài
những trưa ngồi quán vắng
chia nhau tình phôi thai
xa nhau mà không hay
(hỡi em cười vô tội
đeo thánh giá huy hoàng
hỡi ta nhiều sám hối
tính nết vẫn hoang đàng!)
em hiền như ma-sơ
vết thương ta bốn mùa
trái tim ta làm mủ
ma-sơ này ma-sơ
có dịu dàng ánh mắt
có êm đềm cánh môi
ru ta người bệnh hoạn
ru ta suốt cuộc đời
(cuộc đời tên vô đạo
vết thương hành liệt tim!)
đưa em về dưới mưa
xe lăn đều lên dốc
chở tình nhau mệt nhọc!
đưa em về dưới mưa
áo dài sầu hai vạt
khi chấm bùn lưa thưa
đưa em về dưới mưa
hỡi em còn nít nhỏ
chuyện tình nào không xưa?
vai em tròn dưới mưa
ướt bao nhiêu cũng vừa
cũng chưa hơn tình rụng
thấm linh hồn ma-sơ
1971
Ma Soeur: tiếng Pháp, nghĩa là nữ tu sĩ (sơ).
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc thành bài hát Em hiền như Ma Soeur.
4/ Duyên của tình ta con gái Bắc
ta sẽ về thương lại nhánh sông xưa
thương lại bóng hình người năm năm trước...
em nhớ giữ tính tình con gái Bắc
nhớ điêu ngoa nhưng giả bộ ngoan hiền
nhớ dịu dàng nhưng thâm ý khoe khoang
nhớ duyên dáng, ngây thơ... mà xảo quyệt!
ta sẽ nhớ dặn dò lòng nên tha thiết
nên vội vàng tin tưởng chuyện vu vơ
nên yêu đương bằng khuôn mặt khờ khờ
nên hùng hổ... để đợi giờ thua thiệt!
nghe nói em vừa thi rớt Luật
môi trâm anh tàn héo nụ-xa-vời
mắt công nương thầm khép mộng chân trời
xin tội nghiệp lần đầu em thất vọng!
(dù thật sự cũng đáng đời em lắm
rớt đi Duyên, rớt để thương người!)
ta - thằng ôm hận tú tài đôi
không biết tìm ai mà kể lể
chim lớn thôi đành cam rớt lệ
ngày ta buồn thần thánh cũng thôi linh!
nếu vì em mà ta phải điên tình
cơn giận dữ đã tận cùng mê muội
thì đừng sợ, Duyên ơi, thiên tài yếu đuối
tay tre khô mối mọt ăn luồn
dễ gãy dòn miểng vụn tả tơi xương
khi tàn bạo siết cổ người yêu dấu!
em chẳng bao giờ rung động cũ
ta năm năm nghiệt ngã với tình đầu
nên trở về như một con sâu
lê chân mỏng qua những tàn cây rậm
nuôi hy vọng sau ngàn mưa nắng lậm
lá-xanh-em chưa dấu lở loang nào
để ta còn thi sĩ nhất loài sâu
nhìn lá nõn, tiếc, thèm... đâu dám cắn!
nếu vì em mà thiên tài chán sống
thì cũng vì em ta ngại bước xa đời!
1972
5/ Trúc đào
Trời nào đã tạnh cơn mưa
Mà giông tố cũ còn chưa muốn tàn
Nhà người tôi quyết không sang
Thù người tôi những đêm nằm nghiến răng
Quên người - nhất quyết tôi quên
Mà sao gặp lại còn kiên nhẫn chào
Chiều xưa có ngọn trúc đào
Mùa thu lá rụng bay vào sân em
Mùa thu lá rụng êm đềm
Như cô với cậu cười duyên dại khờ
Bởi vì hai đứa ngây thơ
Tình tôi dạo ấy là... ngơ ngẩn nhìn
Thế rồi trăng sáng lung linh
Em mười sáu tuổi giận hờn vu vơ
Sang năm mười bảy không ngờ
Tình tôi nít nhỏ ngồi mơ cũng thừa
Tôi mười bảy tuổi buồn chưa
Đầu niên học mới dầm mưa cả ngày
Chiều nay ngang cổng nhà ai
Nhủ lòng tôi chỉ nhìn cây trúc đào
Nhưng mà không hiểu vì sao
Gặp người xưa lại nhìn nhau mỉm cười?
1973
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Anh Bằng phổ nhạc thành bài hát cùng tên.
6/ Nên sầu khổ dịu dàng
1.
Những kỷ niệm đời xin hãy còn xanh
(Có một ngày mình bỏ trường bỏ lớp
Anh cũng đi như luật định trời dành
Em cũng đi như luật định trời dành)
2.
Nắng bờ sông như màu trang vở cũ
Thuở học trò em làm khổ ai chưa?
3.
Anh muốn khóc trong buổi đầu niên học
Bàn tay xương cầm hờ hẫng văn bằng
4.
Em hãy đứng trước gương làm dáng
Tự khen mình đẹp quá đi em
(Lỡ mai kia mốt nọ theo chồng
Còn đôi chút luyến lưu thời con gái)
Em hãy ra bờ sông nhìn nắng trải
Nhớ cho mình dáng dấp người yêu
(Lỡ dòng đời tóc điểm muối tiêu
Còn giây phút chạnh lòng như... mới lớn)
Mình hãy trách đời nhau nhiều hư hỏng
Rồi giận hờn cho kỷ niệm đầu tay
Thu miên man không thấy lá vàng bay
Anh phải nói: buồn chúng ta màu trắng
5.
Tình cứ đuổi theo người như chiếc bóng
Người thì không bắt bóng được bao giờ
6.
Anh muốn khóc trong buổi đầu niên học
Bởi yêu em nên sầu khổ dịu dàng
1970
Có nơi chép tên bài thơ là Bởi yêu em sầu khổ dịu dàng.
7/ Hai hàng me ở đường Gia Long
Hôn rách mặt mà sao còn nghi ngại?
Nhớ điên đầu sao cứ sợ chia tan?
Mỗi lòng người một lý lẽ bất an
Mỗi cuộc chết, có một hình thức, khác
Mỗi đắm đuối có một mầm gian ác
Mỗi đời tình, có một thú, chia ly
Chiều nắng âm thầm chào biệt lũ lá me
Lá me nhỏ, như nụ cười hai đứa, nhỏ
Tình cũng khó theo thời cơm áo, khó
Ta dìu nhau đi dưới bóng nợ nần
Em bắt đầu thấy ân hận, chưa em?
Vì lỡ nói thương anh, cái thằng quanh năm túng thiếu
Ân hận, có, thì hãy nên, ráng chịu
Hãy xem như cảnh ngộ đã an bài
Như địa cầu không thể ngược vòng quay
Như Chúa, Phật phải gay go trước giờ lên ngôi Phật, Chúa
Tình cũng khó theo thời cơm áo, khó
Nên mới yêu, mà cư xử rất vợ chồng
Rất thiệt tình khi lựa quán bình dân
Khi nói thẳng: "Anh gọi cà phê đen bởi hụt tiền uống cà phê đá"
Mỗi cuộc sống thăng trầm, phải mua bằng nhục nhã
Mỗi mặt trời, phải trả giá một hoàng hôn
Đêm, chẳng còn cách khác tối tăm hơn
Nên mặt mũi ta đây, bùn cứ tạt
Môi thâm tím bận nào tươi tắn, hát
Em nhớ vờ hoan hỉ vỗ tay khen
Để anh còn cao hứng cười duyên
Còn tin tưởng nụ hôn mình, vẫn ngọt
Khăn tăm tối hãy ngang đầu quấn nốt
Quấn cho nhau, quấn bạo, quấn cuồng điên
Vòng sau cùng sẽ gặp quỷ Sa Tăng
Bởi hạnh phúc mơ hồ như, Thượng Đế
Đời, vốn không nương người thất thế
Thì thôi, ô nhục cũng là danh
Mình nếu chọn đời nhau làm dấu chấm
Mỗi câu văn đâu được chấm hai lần
1973
8/ Sáng nay
Sáng nay trên những hình hài
Những xương da thịt đổi thay tế bào
Những xanh tươi nõn nà chào
Cám ơn em nhớ lời nào đã quên
Sáng nay trên những trinh nguyên
Những trang giấy mới bình yên mở đời
Những dòng óng ả êm trôi
Ơn em tóc thả mây trời bâng khuâng
Sáng nay trên những mộ phần
Những khai quật sẽ… những lần chôn đang…
Cánh con hải điểu thanh nhàn
Lượn trên sóng biển thương bàn chân qua
Sáng nay trên những thật thà
Những bông hoa mở tình ra với tình
Những vui vui lấy một mình
Đôi chim cải cọ linh tinh mái nhà
Garden Grove, Ca. 07/03/1991
chàng về nay đã cụt tay
đêm đêm dạ hội lấy ai dắt dìu?
thương chàng nay hết nâng niu
theo chồng ngoại quốc nó chiều tuổi xuân!
chàng về nay đã cưa chân
thương chàng thương một – thương thân thương mười
trời sinh em cũng là người
bỏ anh em cũng… chín mười đắng cay!
chàng về nay tắt tròng ngươi
mấy năm chinh chiến – nửa đời âm u
thế gian ai thích chồng mù?
khuyên chàng đừng trách bể dâu cuộc đời!
anh nay đã phế nhân rồi
thương anh lạnh bấy cuộc đời tàn binh
thương anh… cũng muốn chung tình
chị em, chúng bạn, gia đình… không ưng!
chàng về án tích “nguỵ quân”
thân tàn “nợ máu nhân dân” lút đầu
anh nay cầm cuốc nổi đâu
lấy chồng bộ đội… làm dâu Bác Hồ!
Paris 21/4/80
một góc trời xanh cửa kính ngoài
môi em hôm ấy bình minh ửng
mi nhung nắng đẹp quá tình ơi!
tình ơi, tay ngón dài năm tháng
có bớt giùm anh chút tháng năm?
buổi sáng lăng xăng chim chóc sớm
lụp chụp làm sao rớt miếng mồi
ích kỷ tôi mừng em lụp chụp
cái lần tôi… giúi ẩn tình tôi!
tình anh, em bước vào nhung nhớ
sao chẳng coi chừng đau nhớ nhung?
buổi sáng trên cao lồng nắng xuống
yêu nhau cho mắt lộng vuông trời
tôi cấm ai ngồi chung nỗi nhớ
nhìn ra cửa sổ ngoại trừ tôi!
anh thương từng chớp mắt
né nhìn nhau kẻo tim bị phơi bày
(né là giấu làm chi vô ích
hay giấu làm duyên?
ừ nhỉ, cũng nên thay!)
trong nỗi nhớ
anh thơm từng hơi thở
là ngồi gần thêm chút nữa chỉ đụng thôi!
anh muốn đố em tìm đâu khắp đất
thứ mỹ phẩm nào bằng hương con gái tự nhiên, ôi!
trong nỗi nhớ
có bàn tay nắm ẩu
mà kể ra cũng… không ẩu lắm đâu!
anh muốn đố em lần khẽ tay thứ nhất
là hết hồn hay chiếu lệ với tình yêu?
Nguyễn Tất Nhiên (30/5/1952 - 3/8/1992) tên thật là Nguyễn Hoàng Hải,
sinh tại xã Bình Trước, quận Đức Tu, tỉnh Biên Hoà. Sau 5-1975 sống tại
Hoa Kỳ, mất tại California. Lúc còn trẻ ông còn có biệt danh là Hải ngáo
hay Hải khùng do bạn bè đặt do tâm hồn luôn mơ mộng, không tập trung
ngay cả khi đang học.
Theo lời nhà thơ Thái Thuỵ Vy (người cùng
quê với ông), hồi chưa nổi tiếng, trời nắng chang chang mà ông ưa mặc
cái manteau mua ở khu dân sinh, mồ hôi nhễ nhại, ưa đạp xe đạp đi cua cô
em Bắc Kỳ nho nhỏ tên Duyên, ông thường làm thơ in ronéo đi phát không
cho nữ sinh, họ đều quăng vào thùng rác. Thời gian này, ông thành lập
thi văn đoàn với bạn học là Đinh Thiên Thọ (bút danh Đinh Thiên Phương),
cùng chung nhau xuất bản tập thơ Nàng thơ trong mắt năm 1966,
khi mới 14 tuổi. Trong tập thơ này ông lấy bút hiệu là Hoài Thi Yên Thi.
Mối tình vô vọng với cô Duyên, nỗi đam mê, niềm đau khổ làm người đã
tạo nên phong cách thơ của ông.
Thời gian sau, đến lúc Vĩnh Phúc và Nguyễn Xuân Hoàng dạy trường Ngô Quyền gửi đăng ở tạp chí Sáng tạo của Mai Thảo, được Phạm Duy và Nguyễn Đức Quang phổ các bản Thà như giọt mưa, Trúc đào, Vì tôi là linh mục, Em hiền như ma soeur, Cô em Bắc Kỳ nho nhỏ, Hai năm tình lận đận thì nữ sinh ùn ùn tìm mua thơ ông.
Năm
1980, ông sang định cư tại Pháp, rồi cuối cùng sang Mỹ sống ở Quận Cam,
sau lấy vợ tên là Nguyễn Thị Minh Thuỷ, có 2 con trai. Ngày 3-8-1992,
người ta thấy ông nằm chết trong một xe hơi cũ đậu dưới bóng cây trong
sân chùa tại California, được cho là quyên sinh.
Tác phẩm đã in:
- Nàng thơ trong mắt (thơ, 1966, in cùng Đinh Thiên Phương)
- Dấu mưa qua đất (thơ, 1968, in cùng bút đoàn Tiếng Tâm Tình)
- Thiên tai (thơ, 1970)
- Thơ Nguyễn Tất Nhiên (thơ góp nhặt từ 1969-1980, NXB Nam Á, Paris, in lần đầu tiên 1982)
- Những năm tình lận đận (tập nhạc 1977-1984, NXB Tiếng hoài nam)
- Chuông mơ (thơ từ năm 1972-1987, NXB Văn nghệ, California, 1987)
- Tâm dung (thơ, NXB Người Việt, California, 1989)
_____________________________________
Nhận xét
Đăng nhận xét