Thứ Sáu, 21 tháng 7, 2023
MẮT...ĐIẾC*
NHỔ TÓC BỆNH LÝ
Tổng quan về chứng nhổ tóc bệnh lý
Nhổ tóc bệnh lý có tên khoa học là trichotillomania. Ở hội chứng này, bệnh nhân buộc phải thường xuyên bứt lông hay tóc ra khỏi các vùng như da đầu, lông mày và lông mi. Mặc dù, người mắc chứng bệnh này biết hậu quả, nhưng vẫn không thể kiềm chế bản thân. Khi cảm thấy chán nản, người bệnh sẽ giật tóc để làm dịu bản thân. Kết quả là người bệnh bị hói và tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến ngoại hình cũng như khả năng làm việc.
Đối với một số bệnh nhân, hoạt động này có phần tự động (nghĩa là không có sự nhận thức đầy đủ); những người khác thì ý thức hơn về hoạt động này. Sự nhổ tóc không phải do những ám ảnh hay những mối quan ngại về ngoại hình mà có thể gây ra bởi sự căng thẳng hay lo âu mà có thể giảm bớt bởi sự nhổ tóc, thường thì sau đó là cảm giác hài lòng.
Tật nhổ tóc là một rối loạn tâm lý ảnh hưởng tới 1–2% dân số thế giới. Bệnh gặp ở cả nam và nữ bất kỳ tuổi nào nhưng ở trẻ em hay gặp hơn, nhất là độ tuổi trước khi đi học và tuổi vị thành niên, dậy thì. Ở độ tuổi càng lớn, bệnh gặp ở trẻ gái nhiều hơn ở trẻ trai.
Tật nhổ tóc có thể dẫn đến những hậu quả như nhiễm trùng, tổn thương da và rụng tóc vĩnh viễn. Tình trạng rụng tóc và tổn thương da có thể dẫn đến các vấn đề về lòng tự trọng và hình ảnh bản thân. Trong trường hợp cực đoan, một số người có thể tránh giao tiếp xã hội để che giấu việc bị rụng tóc.
Nguyên nhân dẫn đến nhổ tóc bệnh lý
Nguyên nhân chính xác gây nhổ tóc bệnh lý hiện vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, bệnh có thể do những bất thường trong não có liên quan đến khu vực điều khiển cảm xúc, vận động, hình thành thói quen và kiểm soát xung động.
- Yếu tố di truyền: Di truyền có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của bệnh, và rối loạn này có thể xảy ra ở những người có họ hàng gần gũi với chứng rối loạn này.
- Do lo lắng thường xuyên: Một nghiên cứu cho thấy trong số 894 người bị hội chứng nghiện bứt tóc, có tới 84% là do vấn đề có liên quan đến lo lắng. Khi càng lo lắng thì hành vi bứt tóc càng trở nên nghiêm trọng và thường xuyên hơn. Trong một số trường hợp, hành động bứt tóc giúp giải phóng cảm xúc. Đây cũng là một cách để tập trung vào cảm giác đau nhất định nào đó như bứt tóc để xoa dịu cảm xúc.
- Do căng thẳng hoặc áp lực: Một trong những lý do cho hiện tượng này là việc bứt tóc giúp giảm căng thẳng và áp lực. Khi một người lo lắng, sức ép lên cơ thể họ sẽ tăng lên. Một chút đau khi kéo tóc và cảm giác giải phóng ngay lập tức có thể giúp giảm tình trạng căng thẳng. Việc tập trung vào hành động bứt tóc cũng giống như là hành động chú tâm, và việc tập trung vào hành động ở tay này giúp giảm bớt sự căng thẳng.
- Do vô thức hoặc mất kiểm soát: Lo lắng làm cơ thể mất khả năng kiểm soát hành vi nhận thức, vì vậy cơ chế điều khiển xung không hoạt động hiệu quả. Đối với một số người, bứt tóc khiến họ vui thích hoặc hài lòng. Không phải tất cả mọi người đều thực hiện hành vi bứt tóc một cách có ý thức. Nhiều trường hợp là do thói quen vô thức và thậm chí họ không hề chú ý điều gì đang diễn ra.
- Các rối loạn khác: Những người mắc chứng này cũng có thể có các rối loạn khác, như trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Triệu chứng của bệnh
- Các đặc điểm về giảm số lượng tóc khác nhau từ bệnh nhân này đến bệnh nhân khác. Một số khu vực có thể hói hoàn toàn hoặc không có lông mi và/hoặc lông mày; những người khác chỉ có mái tóc mỏng đi.
- Một loạt các hành vi (nghi thức) có thể đi kèm với nhổ tóc.
- Bệnh nhân có thể tìm kiếm kỹ lưỡng một loại tóc đặc biệt để nhổ; họ có thể cố gắng đảm bảo rằng tóc được nhổ ra theo một cách cụ thể.
- Họ có thể quấn tóc giữa các ngón tay của họ, kéo các sợi giữa các răng, hoặc cắn tóc một khi nó được nhổ ra. Nhiều bệnh nhân nuốt tóc.
- Bệnh nhân có thể cảm thấy bối rối hoặc xấu hổ về diện mạo của họ.
- Nhiều người cố gắng ngụy trang sự mất tóc bằng cách che các khu vực hói (ví dụ, đội tóc giả hoặc khăn quàng cổ).
- Một số bệnh nhân nhổ tóc rải rác từ nhiều khu vực để che giấu sự mất tóc.
- Họ có thể tránh những tình huống mà người khác có thể thấy sự mất tóc; thường thì họ không nhổ tóc trước người khác, ngoại trừ các thành viên trong gia đình.
- Một số bệnh nhân nhổ tóc từ tóc của người khác hoặc từ vật nuôi hoặc kéo sợi từ các vật liệu dạng sợi (ví dụ như quần áo, chăn).
- Hầu hết bệnh nhân cũng có các hành vi lặp đi lặp lại tập trung vào cơ thể, như là cấu da hoặc cắn móng tay.
Chẩn đoán nhổ tóc bệnh lý
Bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng cách:
- Kiểm tra lượng tóc bị mất đi
- Thảo luận về tình trạng rụng tóc và tìm nguyên nhân
- Loại bỏ các nguyên nhân giật tóc hoặc rụng tóc thông qua các xét nghiệm lâm sàng
Chẩn đoán nhổ tóc bệnh lý khi có đủ các tiêu chuẩn DSM-IV:
- Nhổ tóc thường xuyên gây rụng tóc đáng kể.
- Tăng cảm giác căng thẳng trước khi nhổ tóc hoặc khi cố gắng chống lại hành vi nhổ tóc.
- Hài lòng hoặc nhẹ nhõm sau khi nhổ tóc.
- Rối loạn không do một rối loạn tâm thần khác hay một bệnh lý chung khác gây ra.
- Bệnh gây ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động xã hội, nghề nghiệp.
Phòng ngừa nhổ tóc bệnh lý
Triệu chứng của bệnh là tự phát và không có cách nào có thể ngăn chặn chứng bệnh này. Tuy nhiên, người bệnh cần kiểm soát các hành vi tiềm ẩn và điều trị bệnh ngay khi có các triệu chứng. Ngoài ra, người bệnh cần học cách quản lý căng thẳng để giúp tránh tình trạng nghiện giật tóc về sau.
Điều trị nhổ tóc bệnh lý
Nhổ tóc bệnh lý một bệnh mạn tính, nhưng ngày nay, đã có nhiều biện pháp hữu hiệu để điều trị và kiểm soát hội chứng này.
- Liệu pháp thay đổi hành vi: Về cơ bản, liệu pháp này nhằm thay thế những thói quen không tốt bằng những thói quen khác không có hại. Khi được điều trị bằng liệu pháp này, trước hết những người bị hội chứng nghiện bứt tóc sẽ ghi lại những trải nghiệm hành vi của mình. Sau đó, họ được học cách thư giãn và thực hiện một số hành vi khác vô hại nhưng giúp giảm căng thẳng.
- Luyện tập suy nghĩ tích cực: Những suy nghĩ tiêu cực về bản thân có thể dẫn đến hành vi bứt tóc do tâm lý lo lắng và căng thẳng. Liệu pháp điều trị cũng có thể tập trung giải quyết những suy nghĩ không hữu ích, nâng cao lòng tự trọng và sự tự tin để giảm bớt sự thôi thúc hành vi bứt tóc.
- Sử dụng thuốc điều trị: Dùng thuốc cũng có thể là một phần của chương trình điều trị. Một loại thuốc trị trầm cảm có tên là chất ức chế tái hấp thụ serotonin có chọn lọc (SSRI) có thể hữu ích trong việc giúp kiềm chế các cưỡng chế rất mãnh liệt. Một số loại thuốc chống rối loạn tâm thần không điển hình như olanzapine hoặc aripiprazole đôi khi được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với thuốc SSRI.
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/869
(ĐC sưu tầm trên NET)
Chiến sự tối 20.7: Odessa chưa thoát cơn cuồng nộ, Wagner ở gần biên giới Ba Lan
Thứ Năm, 20 tháng 7, 2023
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/868
(ĐC sưu tầm trên NET)
Nam Phi thông báo Tổng thống Putin không đến Hội nghị BRICS
60.000 tấn ngũ cốc Ukraine cháy thành tro do bị Nga tấn công
Thứ Tư, 19 tháng 7, 2023
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/867
(ĐC sưu tầm trên NET)
Nga không kích căn cứ UAV của Hải quân Ukraine, trả đũa vụ tấn công cầu Crimea
Nga tiến sâu hơn ở Kharkov, bẻ gẫy mũi phản công của Ukraine ở Zaporizhia
Thứ Ba, 18 tháng 7, 2023
Tích xưa 23
CỔ HỌC TINH HOA (St)
76. Phúc Đấy, Họa Đấy
Một người nhà quê tải cỏ phơi ờ chân dậu. Hôm sau ra vơ cỏ, nghe thây tiếng kêu "tích tích", lật lên xem, thì bắt ngay được một con trĩ.
Anh ta thấy thế, lại cứ để cỏ đấy, có ý mong ngày mai lại được con trĩ nữa. Mai ra, lắng tai nghe lại thấy tiếng "tích tích" như hôm trước, trong bụng mừng thầm. Nhưng vừa bới cỏ lên, thì ra một con rắn, nó cắn ngay vào tay anh ta bị thương rồi chết.
Uc Ly Tử nói rằng: "Một việc nhỏ ấy đủ làm gương cho ta: Trong thiên hạ có cái phúc không tưởng được thế, mà may được thế, cũng có cái hoạ không ngờ đến thế, mà xẩy ra thế!
ỨC LY TỬ
Lời Bàn
Sự may, sự rủi người ta không thể lường trước được. Trong cái may, biết đâu mà chẳng có cái không may, trong cái chẳng may, biết đâu rằng không có cái may? Cũng một việc, bận trước là chẳng may, bận sau lại may, hay bận trước may mà bận sau chẳng may, như người trước gặp trĩ có lợi, sau gặp rắn bị chết, nói trong truyện này! Cho nên việc gì đã làm, thì ta cứ làm cho tận tâm, còn cái may rủi phó mặc sự ngẫu nhiên chẳng nên mơ mộng cũng chớ tham lam.
Chú thích
- Trĩ: giống chim có lông đẹp và thịt ăn ngon.
- Phúc: sự may, sự sung sướng.
- Hoạ: sự rủi, sự tai vạ.
77. Họa Phúc Khôn Lường
Một ông lão ở gần cửa ải có con ngựa tự nhiên đi sang nước Hồ mất. Người quen kẻ thuộc đều đến hỏi thăm. Ông lảo nói: "Mất ngựa thế mà phúc cho tôi đây biết đâu!"
Cách mấy tháng, con ngựa về lại quyến thêm được một con ngựa hay nữa. Người quen kẻ thuộc đều đến mừng rỡ. Ông lão nói: "Được ngựa thế mà hoạ cho tôi biết đâu!"
Từ khi được ngựa hay, con ông lão thích cưỡi, chẳng may ngã què chân. Người quen kẻ thuộc đều đến hỏi thăm. Ông lâo nói: "Con què thế mà phúc cho tôi đấy biết đâu!"
Cách một năm, có giặc Hồ. Nhà vua bắt lính đi đánh giặc. Quân lính mười người chết đến chín. Chỉ con ông lão, vi què, không phải đi lính, mà cha con vẫn có nhau.
HOÀI NAM TỬ
Lời Bàn
Hoạ phúc xoay vần, khó lòng biết được. Trong cái phúc, thường thì có cái hoạ; trong cái hoạ, thường khi lại có cái phúc. Cho nên, đối với sự hoạ phúc, ta không nên vội lấy việc chỉ có một thời, mà quyết định cho là hay mãi, hay dở mãi được. Ta chỉ nên, khi gặp phúc, thì giữ gìn cẩn thận, đừng có phóng túng, may mà giữ được phúc lâu dài; khi gặp hoạ, thì tu tỉnh lẩy thân, đừng có ngã lòng, may mà qua được hoạ lại gặp được phúc chăng.
Chú thích
- Khôn lường: khó lòng dò biết được.
- Cửa ải: chỗ hai nước giáp nhau mà có đường đi lại,
- Phúc, hoạ: (xem bài trên).
- Quyến: rủ rê đem về.
- Hồ: tức là Hung nô ờ phía bắc nước Tàu hay vào nhiễu loạn nước Tàu.
- Hoài Nam Tử: tên là Lưu An, Tôn Thất nhà Tây Hán, tức Hoài Nam Vương, làm sách nói về đạo đức
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/866
(ĐC sưu tầm trên NET)
Nga cáo buộc phương Tây đồng lõa Ukraine tấn công cầu nối Crimea
Ukraine khẳng định tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc qua hành lang Biển Đen
Bắt nghi phạm giết người trước cửa quán bar ở Quảng Ninh
Thứ Hai, 17 tháng 7, 2023
NỖI BUỒN VƯƠNG
Nỗi buồn vương em hay em ươm nỗi buồn Mà khuôn mặt em tỏa hương sầu vĩnh cửu Đôi mắt em như chiều trầm nắng héo Đôi môi buồn, mím ủy mị dung nhan
Em bước đi những bước buồn tênh Nỗi buồn hiển hiện qua từng cử chỉ Tình yêu là buồn hay vui em nhỉ? Mà em nhìn anh, mắt ứa ưu phiền?
Lòng em cưu mang biết bao nỗi
niềm
Có mấy nỗi niềm khiến em phiền
muộn?
Để nụ cười em phảng phất hoài u
uất?
Để khuôn mặt em thấp thoáng mãi hoàng hôn?
Nỗi buồn nảy mầm trong mỗi tâm hồn? Hay nỗi buồn tiết ra từ sông núi? Mà mỗi lần ưu tư lên vời vợi Là mỗi lần trời đất cũng trầm tư!?
Nỗi buồn đầm đìa loang lổ vần thơ Anh đọc thơ em như bơi trong hồ lệ Em ơi em sao cuộc đời buồn thế Phải chăng thơ là phải nhuốm buồn thương?
Em nhuộm nỗi buồn hay buồn là nguồn cơn Mà dung nhan vương nỗi buồn bất diệt Nỗi buồn hoang vu, nỗi buồn thất thiệt Nỗi buồn rưng rưng ứ đọng đẫm tâm hồn!
Ôi nỗi buồn tràn chảy khắp nhân gian Lệ tích ngàn đời xô bờ bốn biển Muôn ấm ức bùng gầm gào sấm sét Trời giãi bày thành mưa bão mịt mùng
Cảnh sắc buồn thiu khi nắng úa chiều đông Em rầu rĩ trước gió mùa đông bắc Mắt em quầng xanh, đượm buồn sâu lắng Tóc xõa bờ vai, sướt mướt nhớ hoa cài
Anh tìm niềm vui, đến bên em buồn lây Từ độ anh theo, em không cười nữa? Tình nào phụ em, mà em buồn chan chứa Hóa thành đơn thân mang nét buồn vương!?
Anh chỉ là một thất vọng yêu thương Con thuyền tình không bao giờ cặp bến! Lênh đênh hoài, nhớ thương bờ trìu mến Tình nào buồn hơn tình của đôi ta?
Một tình yêu vô phước, chẳng đậm đà Tình yêu trái mùa chẳng kết thành hạnh phúc Chỉ là cuộc tình trĩu buồn, vô vọng Lẽo đẽo theo người, ám ảnh kiếp hoa
Một đời người gặp mấy nỗi xót xa? Mà chịu mãi cảnh đìu hiu, quạnh quẽ Mà dấu mặt vào nỗi buồn nhân thế Giả vẻ lạnh đanh, xua hết tình người!...
Trước mặt anh, em lãnh đạm, khinh đời Sau lưng anh, sao đầm đìa nước mắt? Đời bản lĩnh là mặc tình tan nát Vẫn vươn mình hướng tới tương lai!
Bình thản mà đi trước cuộc an bài Ngẩng đầu, thẳng lưng giữa đời chua chát Biết sống yêu thương, vui cười, ca hát Mà đừng cố gồng đến rời rã gân xương!?
Mai hồn anh đi, mang theo hết buồn vương Em ở lại giữ gìn yêu thương nhé! Cứ sống hồn nhiên, mở lòng tươi trẻ Chẳng ai gây phiền, hay quấy rối nữa đâu!...
(Muốn em bớt nỗi
buồn
đau
Nên anh nán lại chứ đâu mong gì!)
Trần Hạnh Thu
MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG II/865
(ĐC sưu tầm trên NET)
Tổng thống Putin cảnh báo đáp trả Ukraine về bom chùm
Tông chết người phụ nữ đi bộ trên cao tốc, tài xế xe tải nhấn ga bỏ chạy