Thợ săn xác - những kẻ chuyên đi trộm xác chết để bán cho các bệnh viện - là những người hoạt động trong bóng tối trong giới xã hội ngầm. Tuy nhiên, khi y học còn sơ khai ở Anh vào thế kỷ 18, cách duy nhất để các nhà nghiên cứu nghiêm túc có thể tiếp cận tử thi là đi "khám phá" các nghĩa địa - hoặc thuê người làm việc đó cho họ.

Thời điểm này, John Hunter, một bác sĩ chuyên nghiên cứu cơ thể người qua việc phẫu thuật tử thi, là người đã vô tình tạo ra một kỉ nguyên trộm mộ kinh hoàng ở Anh.

Được mệnh danh là "Người dao", "Bác sĩ thây ma" vì những tội lỗi của mình, tuy nhiên vị bác sĩ này cũng được nhiều người coi là "cha đẻ của ngành phẫu thuật khoa học".

Bác sĩ kỳ lạ trong lịch sử

Trước khi có kiến thức giải phẫu, John Hunter đã có kinh nghiệm làm thợ mộc và nha sĩ. Ông là một trong những người được nhiều bác sĩ hiện đại ở Anh ngưỡng mộ nhưng công chúng gần như không biết gì mấy về ông.

Được biết, vào thời điểm thế kỉ 18, gần như không có đủ thi thể hợp pháp để giới y học có thể sử dụng cho mục đích nghiên cứu. Nếu có người muốn tìm hiểu về phẫu thuật, họ không có lựa chọn nào khác ngoài trộm xác. John Hunter là một trong số đó, và là người dùng nhiều thi thể nhất trong thời đại của mình. Sau đó, ông thậm chí còn thuyết phục chính quyền cho phép khám nghiệm tử thi để mở rộng kiến thức khoa học. Cuối thế kỉ 18, đã có rất nhiều người nổi tiếng được John Hunter khám nghiệm.

Bác sĩ John Hunter có niềm đam mê lớn với giải phẫu.

Các quan chức thời đó có xu hướng thờ ơ trước nạn trộm mộ vì 2 lý do chính. Thứ nhất, hầu hết các quan chức đều giàu có và quyền lực. Trong khi đó, hầu hết các thi thể bị trộm đều là người nghèo. Do đó, các quan chức có thể bỏ qua cho việc trộm mộ mà không sợ người thân của họ trở thành nạn nhân.

Thứ hai, các nhà chức trách cũng hiểu rằng các bác sĩ và bác sĩ phẫu thuật mới bắt đầu cần cơ thể để thực hành - và nói thẳng ra là để mắc sai lầm. Nếu không có thi thể, bác sĩ sẽ chỉ có thể học giải phẫu bằng bệnh nhân còn sống và phạm sai lầm ngay trên cơ thể người sống. Nhiều quan chức đã muốn hợp pháp hóa việc giải phẫu vì lý do này, nhưng dư luận đã ngăn cản điều đó. Kết quả là giới y khoa Anh rơi vào một cuộc đình chiến không mấy dễ dàng khi liên quan đến việc mua bán các thi thể. Họ rơi vào thế "không người hỏi, không kẻ đáp".

Hoạt động trộm mộ tại Anh

John Hunter đã phá vỡ tình thế tiến thoái lưỡng nan này. Ông là con thứ 10 trong một gia đình người Scotland. Ông quyết tâm học y do 6 anh chị của ông qua đời khi còn khá trẻ do bệnh tật.

Anh trai William, một bác sĩ sản khoa ở London, là tấm gương của John Hunter. William thành danh nhờ công việc đỡ đẻ cho các tình nhân của các nhân vật cấp cao. William cũng dạy giải phẫu nhưng ông không có thi thể để thực hành. Vì vậy, vào năm 1748, ở tuổi 20, Hunter chuyển đến London để trở thành trợ lý giải phẫu cho anh trai mình. Ông chưa từng mổ cơ thể người trước đó, nhưng sau vết rạch đầu tiên, ông biết rằng mình sẽ không thể dứt khỏi đam mê này.

Niềm đam mê của Hunter bắt nguồn từ 2 điều. Thứ nhất, John Hunter là một bác sĩ đặc biệt do ông mắc chứng bệnh khó đọc từ nhỏ. Do "không có niềm tin vào chữ nghĩa", ông khám phá mọi thứ thông qua việc thực hành. Từ bé John Hunter đã bắt đầu giải phẫu các con thú nhỏ và thích mổ xác tất cả các loài vật, không chỉ là con người.

Việc trộm xác trở nên "sôi động" khi bác sĩ John Hunter trở thành khách hàng ưa thích của nhóm trộm mộ.

Thứ hai, Hunter cho rằng giải phẫu là cách để cải tiến ngành y. Hunter muốn hiện đại hóa y học, và coi giải phẫu là nền tảng của cải cách: để chữa bệnh, các bác sĩ cần có kiến thức sâu sắc về cơ thể. Đối với ông, việc này không chỉ bao gồm cách các bộ phận khớp với nhau mà còn là cảm giác, mùi và thậm chí cả mùi vị của các loại cơ khác nhau. Ông từng mô tả dịch dạ dày của tử thi là "mặn hoặc lợ". Táo bạo hơn, ông còn từng mô tả vị của tinh dịch. Trước đó, ông Hunter thậm chí còn mổ và nếm thử xác ướp Ai Cập.

Tuy nhiên, Hunter vẫn bị chỉ trích, đặc biệt vì giao dịch với những kẻ trộm mộ. Hầu hết các nhà giải phẫu học đều coi thường và cho rằng "thợ săn xác" và "dân trộm mộ" là những tên côn đồ hèn hạ. Ngược lại, cách cư xử của Hunter lại khiến ông trở thành một khách hàng rất được những kẻ trộm mộ ưa thích.

Ngôi nhà của ông thậm chí còn có một lối vào thứ 2 chỉ dành cho những người mang xác chết đến. Lối vào này nhìn ra một con hẻm và vào lúc 2 giờ sáng, họ sẽ bắt đầu chuyển "hàng" đến. Một sinh viên nhớ lại, những căn phòng tại đây đặc biệt nồng mùi xác chết.

Những kẻ trộm mộ thường làm việc theo nhóm. Các nhóm kém tinh vi hơn sẽ săn trộm từ các ngôi mộ tập thể, những mộ mở không được giám sát cho đến khi chúng chứa đầy xác của những kẻ xấu số.

Các đội trộm mộ chuyên nghiệp thực hiện thủ thuật công phu hơn. Họ thuê một số cô gái đến thám thính ở các bệnh viện để chờ người chết. Những "gián điệp" này sẽ tham gia tang lễ, đi theo các hòm quan tài đến nghĩa địa để ghi lại vị trí chôn cất. Gián điệp cũng cần để mắt xem liệu gia đình người chết có đặt bẫy nguy hiểm hay không.

Nhóm trộm mộ thường thực hiện việc đào xới vào lúc trời tối nhất. Tranh minh họa: Mattson

Có một số loại bẫy phức tạp như súng trường đã lên đạn, bẫy nổ, nhưng cũng có những hình thức đơn giản như xếp cành cây, đá hoặc vỏ sò thành hình trên mặt đất để người nhà biết mộ có bị xới lên hay không. Gián điệp sẽ chuyển toàn bộ thông tin này cho các băng đảng để nhận tiền.

Việc đào mộ sẽ diễn ra vào ban đêm. Trên thực tế, đội trộm mộ phải có kiến thức thiên văn để biết thời điểm trời tối nhất. Bảo vệ ở nghĩa trang sẽ được xử lí bằng cách hối lộ hoặc được chuốc rượu đến bất tỉnh. Sau đó, nhóm trộm sẽ lẻn vào ngôi mộ mới đào, vô hiệu hóa bẫy, nhớ vị trí của cành cây hoặc vỏ sò, sau đó bắt đầu đào nhẹ nhàng gài xà beng bên dưới nắp và sử dụng sức nặng của lớp đất bên trên để cậy nắp quan tài.

Nhóm trộm sau đó luồn dây qua 2 tay của thi thể và kéo ra ngoài. Chúng thường làm biến dạng khuôn mặt một cách tàn bạo để không ai có thể nhận dạng nạn nhân. Trước khi rời đi, những tên trộm lột tấm vải liệm và bất kỳ đồ trang sức nào trên cơ thể nạn nhân và vứt bỏ vì ăn cắp vàng hoặc quần áo sẽ biến hành vi trở thành tội cố ý trộm cắp tài sản.

Những thợ chuyên nghiệp có thể dọn sạch một ngôi mộ trong vòng mười lăm phút và trộm mộ là đội ngũ bậc thầy có thể "phù phép" để ngôi mộ trở lại trạng thái ban đầu như chưa có chuyện gì xảy ra. Nhiều lúc nhóm trộm mộ tới sau còn không biết rằng mình đã bị "nẫng tay trên" do một nhóm đối thủ tới trước.

*Phần tiếp theo của bài viết sẽ được đăng tải vào ngày 15/8