Chuyển đến nội dung chính

KÝ ỨC CHÓI LỌI 117

(ĐC sưu tầm trên NET)
 
Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh: Tiêu biểu nghệ thuật quân sự Việt Nam

 
TIẾNG HÁT TRÊN ĐƯỜNG QUÊ HƯƠNG
 
Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh Xuân - Hè 1968 nhìn từ phía bên kia
Kể từ khi Chiến dịch tiến công Đường 9 - Khe Sanh Xuân - Hè 1968 kết thúc đến nay, tại Mỹ và một số nước phương Tây đã xuất bản nhiều ấn phẩm, công trình nghiên cứu cùng nhiều bài báo, tạp chí bình luận của các nhà nghiên cứu, học giả, trong đó có các tướng lĩnh Mỹ trực tiếp tham chiến. Tuy nhìn nhận ở nhiều góc độ khác nhau, nhưng phần lớn đều cho rằng, Mỹ đã thất bại thảm hại trong Chiến dịch có một không hai này.
Khe Sanh địa bàn có vị trí chiến lược đối với cả hai bên tham chiến. Với Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam, đây là cầu nối giữa hậu phương lớn miền Bắc xã hội chủ nghĩa với tiền tuyến lớn miền Nam. Còn đối với quân Mỹ, đây là tuyến phòng ngự chiến lược, ngăn chặn mọi cuộc tiến công, chi viện của quân Bắc Việt, bảo vệ chế độ Việt Nam cộng hòa ở miền Nam Việt Nam; bởi thế, cả hai bên đều quyết tâm chiếm, giữ bằng được. Xuất phát từ vị trí đó, hai bên theo dõi nhất cử, nhất động của nhau để hoạch định chiến lược của mình. Từ nửa cuối năm 1967, khi phát hiện nhiều đơn vị chủ lực Quân Giải phóng miền Nam di chuyển khắp chiến trường, Lầu Năm Góc phán đoán sẽ có một kế hoạch quân sự rất lớn của Bắc Việt.
Trước tình hình đó, từ Nhà trắng đến Sài Gòn đã tổ chức nhiều cuộc họp bất thường, các quan chức, tướng lĩnh, sĩ quan Mỹ bàn luận, phán đoán, tranh cãi: Bắc Việt muốn lập một “Trận Điện Biên Phủ” đối với quân Mỹ tại Đường 9 - Khe Sanh. Quá lo ngại sự việc trên, Tổng thống Mỹ Lin-đơn B. Giôn-xơn (Lyndon B. Johnson) yêu cầu các tướng lĩnh “ký tên bằng máu” cam kết rằng, Khe Sanh sẽ không sụp đổ”1. Theo đó, tướng Uy-li-am C. Oét-mo-len (William C.Westmoreland) - Tổng chỉ huy quân Mỹ tại Việt Nam lập tức điều động gần 03 sư đoàn quân Mỹ ra phía Bắc của Nam Việt Nam. Mặc dù đã coi hành động của Quân giải phóng miền Nam tại Khe Sanh là “một sự kiện chính yếu của cuộc tấn công từ phe cộng sản”2, nhưng tướng Oét-mo-len vẫn “tự tin” tuyên bố rằng, với lối đánh, vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện đại, hỏa lực mạnh và đặc biệt là căn cứ được xây dựng kiên cố, vững chắc thì “Khe Sanh sẽ mang lại một chiến thắng của Hoa Kỳ”. Nhận định về sự kiện này, tác giả Neil Sheehan đã viết “Những người cộng sản Việt Nam không hề có ý định làm một “Điện Biên Phủ thứ hai” ở đấy. Mục tiêu của họ là Uy-li-am C. Oét-mô-len chứ không phải là pháo đài bị bao vây. Chỗ ấy chỉ là một cái bẫy làm viên tướng tổng chỉ huy không ngờ đến mục đích thật sự”3. Đúng như vậy, Bộ Quốc phòng Việt Nam chủ động mở Chiến dịch tiến công Đường 9 - Khe Sanh nghi binh chiến lược, nhưng cũng vừa là chiến dịch tiến công thực hiện quyết tâm đánh chiếm bằng được địa bàn này nhằm nối thông tuyến vận tải chiến lược từ miền Bắc vào miền Nam Việt Nam.
Là người theo dõi sát hoạt động của hai bên trong suốt chiến sự diễn ra tại khu vực Đường 9 - Khe Sanh, nhà sử học Mai-cơn Mác-lia (Maicol Maclia) đã mô tả tính chất ác liệt của trận đánh ngay từ ngày đầu tiên: “Rạng sáng ngày 21-01-1968, pháo tầm xa của Bắc Việt mở màn cuộc bao vây Khe Sanh với sự chính xác tai hại”4. Còn báo chí Pháp, nhất là các tờ nhật báo đều đăng tải chiến sự tại Khe Sanh và cho rằng, Mỹ gặp rất nhiều khó khăn về việc bảo đảm: “Ở những ngọn đồi cứ điểm xung quanh Khe Sanh, nạn thiếu thực phẩm và nước uống đã trở nên nghiêm trọng. Cơn đói, khát, cảnh rách rưới đã giày vò những người lính Mỹ bảo vệ Đồi 881 và 861”5. Còn Tập san Quốc tế thì thẳng thắn: “Nhìn vào thực tế của Mỹ và chính quyền Sài Gòn thì tình hình xấu đi về mọi mặt, không hiểu số phận của cuộc chiến đi đến đâu, nhân dân yêu chuộng tự do và hòa bình ở các nước phương Tây đều bất bình. Bản thân cuộc chiến có lẽ sắp đến hồi kết”6.
Qua khối tài liệu mật được giải mã cho thấy, lời thú nhận của tướng lĩnh Mỹ được thể hiện qua các báo cáo gửi về bộ phận an ninh Tòa Đại sứ Mỹ tại Sài Gòn thời điểm tháng 6-1968, ghi rõ: “Khe Sanh đã trở thành nơi mà lần đầu tiên quân đội Mỹ phải rút bỏ một căn cứ quân sự trọng yếu bởi áp lực của đối phương”7. Báo Tia sáng tại Sài Gòn số ra ngày 27-6 đã miêu tả chi tiết: “Các cuộc rút quân của Mỹ tại Khe Sanh rất bài bản, nhưng vẫn bị đối phương phát hiện và nỗ lực chặn đánh,…”. Tờ Baltimore (Mặt trời) tại Pháp số ra ngày 28-6-1968 cũng đồng tình việc “Mỹ vừa buộc phải rút khỏi Khe Sanh, một căn cứ quân sự được phòng thủ với giá đắt, kết cục thật bi thảm”.
Sau khi quyết định rút quân, Mỹ lo lắng phải đối mặt với các phương tiện truyền thông trong nước. Vì, trước đó 4 tháng, Tổng thống Lin-đơn B. Giôn- xơn đã tuyên bố “sẽ giữ Khe Sanh bằng mọi giá”, thậm chí, phát ngôn viên của Chính phủ Mỹ còn tuyên bố “chiến thắng” và “Khe Sanh đã được giải vây”. Thực tế, phóng viên Giôn Ca-rôn (John Carol) của tờ Mặt trời Ban-ti-mo (Baltimore) đã phơi bày sự thật này, ngày 24-6, quân Mỹ “vừa buộc phải rút bỏ Khe Sanh”. Bộ chỉ huy Mỹ lập tức phản bác tin này, nhưng Giôn Ca-rôn khẳng định, “Các thủy quân lục chiến biết việc này, người Bắc Việt Nam biết việc này”. Sự che đậy vụng về của Nhà Trắng đã bị lật tẩy, làn sóng đấu tranh của nhân dân tiến bộ, yêu chuộng hòa bình ở cả Mỹ và các nước trên thế giới tăng cao. Như vậy, mọi toan tính của Mỹ hòng cắt đứt tuyến chi viện chiến lược của Bắc Việt Nam từ các căn cứ quân sự vùng giới tuyến không thực hiện được. “Phán quyết của lịch sử về Khe Sanh cho là Mỹ đã thua và buộc tội Tướng Uy-li-am C. Oét-mô-len hơn là công nhận một sự thực về bản hùng ca đã bảo vệ được cả quốc gia đứng vững trong thời gian tổng công kích từ tháng Giêng đến tháng Tư năm 1968”8.
Tựu trung lại, tuy còn có sự nhận thức chưa đồng thuận xung quanh một số vấn đề liên quan đến chiến sự tại Đường 9 - Khe Sanh; song, về phía Quân Giải phóng miền Nam, thắng lợi của Chiến dịch tiến công Đường 9 - Khe Sanh Xuân - Hè 1968 đã góp phần giáng đòn nặng nề vào ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, buộc chính quyền của Tổng thống B. Giôn-xơn phải xuống thang chiến tranh, ngừng ném bom miền Bắc từ vĩ tuyến 20 trở ra, cử đại diện đàm phán với Hà Nội tại Hội nghị Pa-ri (Paris). Còn về phía Hoa Kỳ, thất bại ở Đường 9 - Khe Sanh làm sâu sắc thêm sự phân hóa, chia rẽ nội bộ Mỹ; thúc đẩy phong trào phản chiến trong các tầng lớp nhân dân. Đúng như nhà sử học Ronald Spector nhận xét: “Không có lý do nào hợp lý để coi trận đánh Khe Sanh là một chiến thắng của Hoa Kỳ như họ đã tuyên bố. Với việc rút bỏ căn cứ Khe Sanh đã khắc sâu trong tâm trí của nhiều người Mỹ như là một biểu tượng của sự hy sinh vô nghĩa và những chiến thuật lộn xộn đã khiến cuộc chiến tranh của Hoa Kỳ ở Việt Nam đi đến thất bại”9.
Từ khi chiến sự Đường 9 - Khe Sanh kết thúc cho đến nay, các nhà hoạch định chiến lược, nhiều tướng lĩnh và các nhà báo, phóng viên các tạp chí lớn của Mỹ và một số nước phương Tây tập trung nghiên cứu phân tích, đánh giá và thống nhất đưa ra một số nguyên nhân thất bại của Mỹ.
Một là, Hoa Kỳ thua vì không đảm bảo được vật chất phục vụ sinh hoạt của binh lính Mỹ ở Khe Sanh. Số phận của hơn 6.000 lính Mỹ trong căn cứ Khe Sanh hoang mang, dao động và nỗi ám ảnh nhất là cái chết đang cận kề. Đến tận bây giờ, cựu binh Mỹ John Scott Jones vẫn không thôi bị ám ảnh và than thở rằng: “Chúng tôi đã ở dưới những căn hầm trú ẩn nhỏ, có rất nhiều bom đạn thả xuống, rất nhiều người chết và bị thương”. Chia sẻ với binh lính Mỹ, Hãng tin AP đưa ra bình luận rằng, “Sống ở Khe Sanh nào khác gì kẻ bị kết án ngồi trên ghế điện”.
Hai là, Quân Giải phóng miền Nam đã thiết lập hệ thống công sự, trận địa vây, lấn được kiểm nghiệm trong chiến dịch Điện Biên Phủ (năm 1954) để đối phó với vũ khí, trang bị, kỹ thuật hiện đại, hỏa lực mạnh của Mỹ. Để lý giải cho điều này, Tư lệnh quân chiến đấu Mỹ tại Khe Sanh viết trong báo cáo rằng, chúng phải sử dụng đến 1.000 viên đạn pháo chỉ để phá hủy 30 mét đường hào cùng một vài người lính của Quân Giải phóng miền Nam.
Ba là, Quân Giải phóng miền Nam vừa thực hiện được đòn nghi binh chiến lược, vừa quyết tâm chiếm giữ Đường 9 - Khe Sanh. Đúng như tác giả Mai-cơn Mác-lia trong cuốn “Việt Nam cuộc chiến tranh mười nghìn ngày” đã nhận xét: “Các trận đánh trong Tết Mậu Thân làm cho người ta có cảm tưởng rằng Khe Sanh có vẻ như là cuộc bao vây để đấy mà thôi. Nếu vậy, thì Bắc Việt Nam là bậc thầy trong việc nghi binh”10. Điều này còn được khẳng định trong chuyến thăm Việt Nam tháng 9-1994 của đại tá Hoa Kỳ khi ông phỏng vấn đại tướng Võ Nguyên Giáp về cuộc tiến công Đường 9 - Khe Sanh năm 1968. Đại tướng cho biết: “ông biết khả năng không quân của Mỹ là cực mạnh khiến việc lặp lại Điện Biên Phủ là không thể, mục tiêu thực tế mà ông theo đuổi là gây cho quân Mỹ thương vong lớn khiến họ phải sa lầy, nhụt chí và cuối cùng phải tự rút khỏi đó. Thực tế ông đã đạt được mục tiêu đó sau 6 tháng giao chiến khiến quân Mỹ liên tục bị tiêu hao sinh mạng ở mức độ cao”.
Bốn là, Quân Giải phóng miền Nam có đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy tài giỏi, cùng với tất cả cán bộ, chiến sĩ và các lực lượng khác đã kiên quyết, liên tục tiến công đối phương (quân Mỹ) là một yếu tố quan trọng tạo sức đột phá mạnh, giành thắng lợi nhanh, hạn chế thương vong, tổn thất. Đặc biệt là, công tác xây dựng yếu tố chính trị, tinh thần và nhiệm vụ tác chiến của từng đơn vị, từng hướng, từng mũi, góp phần củng cố ý chí quyết tâm, tinh thần dũng cảm chiến đấu, giành thắng lợi.
Tuy nhiên, cũng có một số sách, báo được phát hành tại Mỹ đã cố tình bào chữa cho những sai lầm của Mỹ kể từ khi họ tính toán để thiết lập tuyến phòng thủ Khe Sanh (từ năm 1962) cho đến khi chiến sự Đường 9 - Khe Sanh kết thúc. Dù thế nào đi chăng nữa thì thất bại thảm hại tại Khe Sanh là không thể đảo ngược. Tờ Thời báo New York đưa tin từ Hồng Công cũng nhấn mạnh rằng: “70% người Châu Á tin rằng lý do Mỹ phải bỏ Khe Sanh là bởi họ đã bị đối phương đánh bại”.
Đại tá, TS. TRƯƠNG MAI HƯƠNG, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam
________________
1 - Mai-cơn Mác-lia, Việt Nam - Cuộc chiến tranh mười nghìn ngày, Nxb Sự thật, H. 1990, tr. 149.
2 - Theo Tài liệu Mật của Bộ Quốc phòng Mỹ, lưu Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng.
3 - Neil Sheehan - Sự lừa dối hào nhoáng, Nxb CAND, H. 2003, tr. 844.
4 - Mai-cơn Mác-lia - Việt Nam - Cuộc chiến tranh mười nghìn ngày, Nxb. Sự thật, H. 1990, tr. 148.
5 - Báo Pháp Paris Pret (Paris X.press), số ra ngày 10-3-1968.
6 - Sđd, số ra ngày 02-3-1968.
7 - Theo Tài liệu Mật của Bộ Quốc phòng Mỹ, lưu Thư viện Quân đội.
8 - Trần Hồng Tâm dịch từ “5 điều bạn chưa biết về Khe Sanh” của Thomas E.Ricks, FP, May 5, 2014; điểm cuốn “Gian hàng cuối cùng tại Khe Sanh” của Gnegg Jones.
9 - Tài liệu Mật Bộ Quốc phòng Mỹ, lưu tại Thư viện Trung ương Quân đội.
10 - Mai-cơn Mác-lia - Việt Nam - cuộc chiến tranh mười nghìn ngày, Nxb Sự thật, H. 1990, tr. 149.

Khe Sanh - Điện Biên phủ thứ 2 (Kỳ 1): Cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân

Cả Hoa Kỳ và Bắc Việt đều khát khao giành chiến thắng trong năm 1968 và Khe Sanh đã nổi bật trong kế hoạch của cả hai bên.

Trong chiến tranh Việt Nam, khu vực Đường 9 - Khe Sanh có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đối với cả Mỹ, chính quyền Sài Gòn và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Khe Sanh là nơi có thể chia cắt và ngăn chặn tuyến chi viện chiến lược của miền Bắc cho miền Nam, nhưng lại là nơi hạn chế khả năng Mỹ tiến công ra miền Bắc và là lá chắn để bảo vệ tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn. Hai bên đã có 66 ngày đêm quyết chiến chiến lược tại đây. 
Vào đầu năm 1968, cuộc bao vây căn cứ thủy quân lục chiến hẻo lánh tại Khe Sanh đã tràn ngập trên các kênh tin tức về cuộc chiến ở Việt Nam của Hoa Kỳ. Tướng William Westmoreland, chỉ huy tối cao của quân đội Hoa Kỳ tại Sài Gòn, gọi hành động của quân đội Bắc Việt Nam tại Khe Sanh là một “sự kiện chính yếu” của cuộc tấn công từ Bắc Việt.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky 1): can nhac su dung vu khi hat nhan hinh anh 1
Các bản tin đồng loạt so sánh cuộc tấn công với trận Điện Biên Phủ, một cứ điểm quân sự xa xôi của người Pháp bị bao vây và buộc phải đầu hàng trước lực lượng Quân đội Việt Nam năm 1954. Vào ngày 18.2, ngay cả khi cuộc tổng tiến công Tết Mậu Thân đang diễn ra trên khắp cả nước, tờ New York Times đã gọi cuộc đụng độ đang diễn ra tại Khe Sanh là một trận đánh lớn của Chiến tranh Việt Nam.
Trận đánh diễn ra hơn 66 ngày với các diễn biến chính đầy căng thẳng được phát hàng đêm trên các kênh truyền hình. Bốn tuần sau khi cuộc bao vây diễn ra, Tổng thống Lyndon B. Johnson và các chỉ huy quân đội của ông đã cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật để giải cứu Khe Sanh.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky 1): can nhac su dung vu khi hat nhan hinh anh 2
Lính Mỹ đã phải gánh chịu các cuộc pháo kích, đạn bắn tỉa, các cuộc tấn công thăm dò và tấn công trên mặt đất. Tuy nhiên, cuối cùng Khe Sanh đã không trở thành một thảm kịch kiểu Alamo như người ta e ngại lúc đầu.
Qua thời gian, các sự kiện diễn ra tại Khe Sanh năm 1968 không còn thu hút được nhiều sự chú ý bằng việc diễn giải những gì đã diễn ra. Một quan điểm lịch sử xét lại đã đã trở nên thịnh hành trong những năm 1980 và Khe Sanh trở thành phép ẩn dụ cho sự quản lý cuộc chiến yếu kém của tướng Westmoreland.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky 1): can nhac su dung vu khi hat nhan hinh anh 3
Gần đây hơn, cuộc bao vây đã được coi như là một phương pháp xuất sắc của Bắc Việt nhằm đánh lạc hướng cuộc tổng tiến công Tết Mậu Thân sắp sửa diễn ra. Cách diễn giải này đã tràn ngập trong các sách lịch sử hiện thời cũng như trong bộ phim tài liệu mới đây của Ken Burns và Lynn Novick về Chiến tranh Việt Nam.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky 1): can nhac su dung vu khi hat nhan hinh anh 4
Trong thực tế, có rất ít chứng cứ về các ý định của Bắc Việt tại Khe Sanh và cuộc tranh luận còn lâu mới kết thúc.
Khi năm 1968 bắt đầu, cả Hoa Kỳ và Bắc Việt đều khát khao giành chiến thắng trong năm đó. Khe Sanh đã nổi bật trong kế hoạch của cả hai bên. Mỏ neo của Mỹ tại Khe Sanh là một căn cứ thủy quân lục chiến đóng tại một vùng đồi núi nằm giữa một cung đường cũ của người Pháp, Đường 9, và sông Rào Quán, cách biên giới với Lào khoảng 7 dặm và nằm cách Khu phi quân sự chia cắt Bắc và Nam Việt Nam 15 dặm.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky 1): can nhac su dung vu khi hat nhan hinh anh 5
Một loạt các cứ điểm hình quạt, bao gồm một căn cứ lực lượng Biệt kích Lục quân Hoa Kỳ, đã giúp bảo vệ các cung đường tiếp cận tới căn cứ từ hướng Bắc và hướng Tây.
Vào tháng Giêng năm 1968, hai sư đoàn Bắc Việt gồm khoảng 20 nghìn lính đã tiếp cận Khe Sanh từ hướng Tây, một sư đoàn khác di chuyển tới một vị trí phía Đông Bắc Khe Sanh.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky 1): can nhac su dung vu khi hat nhan hinh anh 6
Giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch của Bắc Việt dành cho cuộc tổng tiến công và nổi dậy là kêu gọi binh lính tiến hành một loạt các trận đánh ở bên trong nội địa nhằm kéo giãn lực lượng Mỹ ra khỏi các khu vực duyên hải đông dân cư. Một trong những trận đánh đó sẽ diễn ra tại Khe Sanh.
Các cuộc tấn công vào các đô thị miền Nam diễn ra khi Việt Nam đang chào mừng Tết Nguyên Đán vào cuối tháng Giêng năm 1968.
Theo PV (Khám Phá)

Khe Sanh - Điện Biên phủ thứ 2 (Kỳ cuối): Địa ngục của lính Mỹ

Tại Sài Gòn, tướng Westmoreland đã đợi sẵn cuộc tấn công của quân đội miền Bắc ở Khe Sanh. Tại Washington, tướng về hưu Maxwell Taylor đã khuyên Tổng thống Johnson từ bỏ Khe Sanh.

Trong chiến tranh Việt Nam, khu vực Đường 9 - Khe Sanh có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đối với cả Mỹ, chính quyền Sài Gòn và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Khe Sanh là nơi có thể chia cắt và ngăn chặn tuyến chi viện chiến lược của miền Bắc cho miền Nam, nhưng lại là nơi hạn chế khả năng Mỹ tiến công ra miền Bắc và là lá chắn để bảo vệ tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn. Hai bên đã có 66 ngày đêm quyết chiến chiến lược tại đây.
Tại Sài Gòn, tướng Westmoreland đã đợi sẵn cuộc tấn công của quân đội miền Bắc tại Khe Sanh. Ông đã lên kế hoạch tiến hành các cuộc pháo kích và không kích chưa từng có để làm tê liệt các đối thủ trong một cuộc đối đầu sử dụng vũ khí truyền thông hiếm có từ trước tới nay.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky cuoi): dia nguc cua linh my hinh anh 1
Tướng Westmoreland.
Vở bi kịch tại Khe Sanh đã diễn ra với một loạt các cuộc tấn công của quân đội miền Bắc vào rạng sáng Chủ nhật ngày 21 tháng Giêng. Một cuộc tấn công của bộ binh miền Bắc đã thâm nhập vào cứ điểm Thủy quân lục chiến tại đồi 861 trước khi thất bại. Pháo binh đã dội vào căn cứ tác chiến Khe Sanh, làm nổ một kho đạn lớn. Các nhóm bộ đội miền Bắc khác đã tấn công sở chỉ huy căn cứ tại làng Khe Sanh gần đó.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky cuoi): dia nguc cua linh my hinh anh 2

Trong vòng hai tuần tiếp theo, căn cứ Khe Sanh cũng như các tiền đồn của nó phải gánh chịu các đợt tấn công bằng pháo và súng bắn tỉa hàng ngày. Vào ban đêm, các binh lính của quân đội miền Bắc cũng tìm cách thăm dò khả năng phòng thủ của Khe Sanh.
Các lo ngại về một cuộc tấn công bộ binh quy mô lớn vào Khe Sanh đã gia tăng sau khi các cuộc tấn công của lực lượng quân đội miền Bắc vào các khu vực đô thị bắt đầu vào ngày 31 tháng Giêng.
Ngày hôm sau, Tổng thống Johnson, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Trưởng Liên quân, Tướng Earle Wheeler, đã hỏi Tướng Westmoreland liệu có cần sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật nhằm giải cứu Khe Sanh hay không.
Westmoreland đã nói nước đôi về lựa chọn của mình. Ông nói trong một bức điện mật rằng trong trường hợp xấu nhất “tôi nghĩ cả vũ khí hạt nhân chiến thuật hoặc vũ khí hóa học có thể là những vũ khí được ưu tiên triển khai”.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky cuoi): dia nguc cua linh my hinh anh 4
Vào ngày 5.2 khi giao tranh vẫn tiếp diễn tại Sài Gòn, Huế và các đô thị khác, quân đội miền Bắc đã tấn công vào cứ điểm chính của Khe Sanh tại đồi 861A.
Các lực lượng miền Bắc đã xuyên thủng hàng rào phòng thủ của lực lượng thủy quân lục chiến, nhưng cuộc tấn công cuối cùng đã bị bẻ gãy bởi một cuộc phản kích lớn được hỗ trợ bởi các cảm biến điện tử và kết thúc với một cuộc phản công bằng bộ binh.
Đêm hôm sau, doanh trại đơn vị Đặc nhiệm Mỹ nằm ở phía Tây Nam căn cứ đã bị san phẳng trong một cuộc tấn công bộ binh được hỗ trợ bởi 11 xe tăng hạng nhẹ PT-76 do Liên Xô sản xuất. Vào ngày mùng 8.2, các chiến sĩ Bắc Việt đã tấn công vào một tiền đồn thủy quân lục chiến nhỏ nằm cách căn cứ chưa đầy một dặm về phía Tây Nam.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky cuoi): dia nguc cua linh my hinh anh 5
Quân đội miền Bắc tìm cách bao vây căn cứ với các đường hào và các vị trí pháo được ngụy trang cẩn thận, đe dọa con đường tiếp tế bằng đường không của căn cứ. Tại Washington, tướng về hưu Maxwell Taylor, một cựu binh Thế chiến II được kính trọng và là cựu đại sứ của Mỹ tại Nam Việt Nam, đã khuyên Tổng thống Johnson từ bỏ Khe Sanh.
Binh lính Mỹ phải chia nhau từng khẩu phần nước và lương thực tại các cứ điểm và binh lính bị thương đôi khi tử vong trong lúc chờ các chuyến bay sơ tán bằng trực thăng. Cảm giác khủng hoảng càng gia tăng vào ngày 10.2 khi một máy bay vận tải C-130 của Thủy quân lục chiến bị trúng đạn và buộc phải hạ cánh khẩn cấp tại Khe Sanh làm chết 8 lính Mỹ.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky cuoi): dia nguc cua linh my hinh anh 6
Cũng trong tuần đó, Tướng Westmoreland và lực lượng Thủy quân lục chiến không hề biết rằng các chỉ huy cộng sản đã điều chuyển 1/3 lực lượng bao vây từ Khe Sanh tới Huế nằm cách căn cứ khoảng 50 dặm về phía Đông Nam. Nhiều năm sau cuộc chiến, chỉ huy tình báo của Westmoreland, Trung tướng Phillip B. Davidson, vẫn còn bị bối rối trước quyết định này.
Miền Bắc đã “giữ quá nhiều lính tại Khe Sanh nếu chỉ muốn đe dọa nó, nhưng quá ít để có thể giành được nó”. Đây vẫn là một trong những bí ẩn bao quanh trận Khe Sanh mà chưa được làm sáng tỏ.
 khe sanh - dien bien phu thu 2 (ky cuoi): dia nguc cua linh my hinh anh 7
Cuộc bao vây đạt tới đỉnh điểm vào tuần cuối cùng của tháng 2.1968, mặc dù mãi sau này điều đó mới trở nên rõ ràng.
Theo PV (Khám Phá)

“Nghi binh” Đường 9 - Khe Sanh để đánh thẳng vào đô thị miền Nam

08/07/2018 - 6:41
Biên phòng - Ngày 9-7-2018, Bộ Quốc phòng sẽ tổ chức Hội thảo "Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968: Tầm vóc và bài học lịch sử” nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng lịch sử Đường 9 - Khe Sanh. Phóng viên (PV) báo Biên phòng đã phỏng vấn Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên, nguyên Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ).
7iez_10a
Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên. Ảnh: Hải Luận
Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên mở đầu câu chuyện: Đường 9 (Quảng Trị) là tuyến đường chiến lược quan trọng vận chuyển súng đạn, lương thực, thực phẩm... cho toàn bộ chiến trường miền Nam. Mỹ sử dụng không quân ngăn chặn, ta không sợ. Nhưng âm mưu của địch sử dụng bộ binh để cắt đứt tuyến đường chiến lược và lập bức tường chắn ngang rừng Trường Sơn, đây mới là vấn đề ta quan tâm nhất.
Nếu như quân ta không đập tan “hàng rào bộ binh” ở đây thì không thể nào có những cuộc đánh lớn ở miền Nam được. Đây là bước phiêu lưu đầy chủ quan của các chiến lược gia Hoa Kỳ. Vùng này là chiến trường có địa hình rừng núi hiểm trở, không phải đất “dụng võ” của lính Mỹ lẫn ngụy. Từ lâu trong tầm nhìn Bộ Chính trị, xác định đây là chính diện rộng nhất của tuyến chi viện bao gồm cả hành lang Đông - Tây Trường Sơn, một cửa mở quyết định nhất cho các chiến trường. Do vậy, ta tập trung lực lượng chủ lực tinh nhuệ nhất, đặc biệt lực lượng dự bị chiến lược ở miền Bắc sẽ không buông tha trước mọi thái độ của địch.
“Đòn” lừa địch
PV: Ý đồ, âm mưu của địch đổ quân ra Đường 9 - Khe Sanh với mục đích gì?
Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên: Mỹ - ngụy đã đổ quân ra khu vực Đường 9 - Khe Sanh nhằm cắt đứt tuyến chi viện chiến lược, cả Đông và Tây Trường Sơn ngang khu vực Đường 9, bằng sức mạnh quân sự của không quân, bộ binh với sự tham gia các sư đoàn thiện chiến.
Theo công thức: Bộ binh, cộng với chỉ huy, hỏa lực và hậu cần của Mỹ. Mưu đồ “chặt đầu, khóa đuôi” tuyến chi viện chiến lược của ta đã được Mỹ thực thi ở tầm chiến lược. Cuộc chiến đấu của các lực lượng trên tuyến chi viện chiến lược luôn đối mặt với thực tế: Cuộc chiến tranh ngăn chặn và chống ngăn chặn nơi đây đan cài vào nhau. Địch đánh, ta đánh trả và khắc phục tổn thất, hư hại; địch lại đánh và ta lại khắc phục. Vòng quay cứ lặp đi lặp lại gần như quy luật. Ngày nối ngày, tháng nối tháng, năm nối năm...
PV: Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh có ý nghĩa như thế nào?
Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên: Trong đỉnh cao nghệ thuật quân sự của ta có hoạt động nghi binh lừa địch. Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh mở màn trước Tết Mậu Thân (1968) 10 ngày, đã làm cho Bộ chỉ huy quân sự Mỹ ở Sài Gòn và những kẻ đứng đầu Nhà Trắng bị lạc hướng, trúng “đòn” nghi binh của ta. Trong khi chúng dồn cả tâm trí và huy động lực lượng ra Đường 9 - Khe Sanh, hòng giữ bằng được Khe Sanh, đừng để nơi này thành một “Điện Biên Phủ mới”.
Ta bất ngờ Tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt trên khắp các chiến trường miền Nam. Vào thời điểm đêm giao thừa Tết Mậu Thân, ta bất ngờ đánh thẳng vào các đô thị, trung tâm quân sự, chính trị, kinh tế của Mỹ - ngụy. Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta đã tạo được bất ngờ lớn về chiến lược chiến tranh, đồng thời “giải quyết” xong tuyến phòng ngự bộ binh khét tiếng cắt ngang đường Trường Sơn.
PV: Tập đoàn quân sự Đường 9 - Khe Sanh của địch bị đập tan, sau đó địch có “bày trò” nào để ngăn chặn bước tiến trên đường chi viện?
Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên: Bộ Tổng tư lệnh đã thông báo với chúng tôi, địch có khả năng mở một cuộc hành quân chiến thuật “trực thăng vận” ra khu vực Đường 9. Cuộc hành quân này mang tên “Lam Sơn - 719”. Bộ Tư lệnh Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh họp bàn và triển khai nhiệm vụ ngay. Tập trung vận chuyển chi viện chiến lược, tranh thủ dồn nhanh hàng vào phía Nam Đường 9, phòng khi địch đánh tràn lên, chốt chặn dọc con đường này, dẫn đến “tắc đường” chi viện vào miền Nam.
Ý đồ của Mỹ lập “hàng rào bộ binh” cắt ngang đường chi viện của ta tiếp theo. Bộ Tư lệnh nhanh chóng tổ chức vận chuyển bảo đảm hậu cần trực tiếp cho mặt trận Đường 9, trước khi chiến sự xảy ra ở đây. Hơn nửa tháng phát lệnh “hỏa tốc”, bất chấp máy bay địch ném bom đánh phá, chúng tôi đã đưa 15.000 tấn hàng từ miền Bắc vượt qua Đường 9. Riêng mặt trận Đường 9, chúng tôi giao 2.000 tấn. Đúng là một kết quả phi thường.
Trận đánh “đẹp” của thế giới
PV: Ngoài nhiệm vụ vận tải, Bộ đội Trường Sơn đã sử dụng các đơn vị chiến đấu tham gia “mở cửa” Đường 9 như thế nào?
Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên: Bộ Tư lệnh Chiến dịch Đường 9-Khe Sanh đã sử dụng những đơn vị đánh công kiên thọc thẳng vào đội hình của địch, kết hợp nghi binh lừa địch vào đúng “túi lửa” phòng không mạnh nhất của Bộ đội Trường Sơn. Lúc đầu pháo phòng không, tên lửa của ta vẫn nằm im lìm dưới những tán cây rừng già, chỉ cho các loại súng đại liên, súng bộ binh ra đánh “kéo” máy bay đến.
Nhận được Chỉ thị của Bộ Tư lệnh chiến dịch và của đồng chí Văn Tiến Dũng, cuộc hành quân “Lam Sơn - 719” của địch đã bắt đầu, tôi điện ngay cho các đơn vị, binh trạm: “Phải nhử máy bay địch vào thật sâu, đúng vòng vây, sẵn sàng chủ động tiến công nhanh nhất vào đội hình trực thăng của chúng.
Sử dụng tất cả các vũ khí, phát huy mọi tầm hỏa lực, kiên quyết tiêu diệt, với khẩu hiệu: “Cứ cho nó đến, quyết không cho về”. Chờ khi nào có trên 30 chiếc bay vào “túi lửa” phòng không mới xả đạn”. Bộ đội kiên trì nhử đến ngày thứ 6, địch đi một đoàn 50 trực thăng ào ào đổ quân xuống. Lập tức ta phụt “túi lửa” ra tiêu diệt, chỉ 2 ngày quét sạch hơn 100 máy trực thăng. Đây là trận đánh “đẹp” hiếm có trên thế giới.
Cuộc hành quân “Lam Sơn – 719” là cố gắng cuối cùng trong cơn “giẫy chết” của cuộc chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” thất bại thảm hại của Mỹ - ngụy. Âm mưu cắt đứt tuyến đường Trường Sơn bằng sức mạnh tổng lực trong tổng thể chiến lược chiến tranh ngăn chặn tuyến chi viện chiến lược của địch đã hoàn toàn thất bại.
kgs1_10b
Máy bay trực thăng là phương tiên cơ động của Mỹ - ngụy tại Đường 9 – Khe Sanh (trưng bày tại sân bay Tà Cơn, Khe Sanh, Quảng Trị). Ảnh: Hải Luận
PV: Đập tan toàn bộ phòng tuyến bộ binh Đường 9 của địch, Bộ đội Trường Sơn có những thay đổi gì để đáp ứng với sự phát triển lớn mạnh ở các chiến trường miền Nam?
Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên: Cánh “cửa chốt” chiến trường Trường Sơn dọc Đường 9 được mở vĩnh viễn. Bộ đội Trường Sơn bắt đầu nâng cấp, mở rộng nhiều tuyến đường, cơ cấu lại tổ chức để ngang tầm với nhiệm vụ và đáp ứng sự lớn mạnh ở các chiến trường miền Nam. Lúc đó tôi có suy nghĩ, thắng lợi Đường 9 là thời cơ đến rồi, chúng ta phải có những bước chuẩn bị trước khi ký Hiệp định Paris về lập lại hòa bình ở Việt Nam. Vì muốn đánh lớn ở miền Nam, các lực lượng vận tải phải ngang tầm, nhưng Bộ đội Trường Sơn của chúng ta đã làm vượt tầm.
Theo quy định của Bộ Quốc phòng, chỉ cần sử dụng trung đoàn xe vận tải là ngang tầm rồi, bây giờ tôi cho thành lập hai sư đoàn xe độc lập. Sau đó, Tổng Bí thư Lê Duẩn, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp rất ủng hộ và phê chuẩn sư đoàn xe vận tải. Nắm trong tay nhiều sư đoàn binh chủng hợp thành, Bộ đội Trường Sơn bỏ cách hoạt động đi theo từng cung đường, từng binh trạm. Nhằm rút ngắn thời gian tối đa công tác vận tải, Bộ đội Trường Sơn tổ chức hành quân, vận chuyển theo đội hình các đơn vị xe chạy thẳng vào chiến trường miền Nam.
PV: Xin cảm ơn Trung tướng!
Hải Luận (thực hiện)

50 năm chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh: Biểu tượng sáng ngời của ý chí kiên cường

 - Hội thảo khoa học với chủ đề “Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968: Tầm vóc và bài học lịch sử” do Bộ Quốc phòng tổ chức hôm nay tại Nghệ An.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Quốc phòng, thượng tướng Lê Chiêm nhấn mạnh, 5 thập niên trôi qua, nhưng chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh vẫn mãi là biểu tượng sáng ngời của ý chí kiên cường, tinh thần quật khởi, quyết tâm chiến đấu hy sinh vì nền độc lập, tự do của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên - Viện trưởng Viện lịch sử quân sự cho biết, ban tổ chức hội thảo đã nhận được gần 80 bài tham luận của các lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Bộ Tổng tham mưu, các quân khu, bộ ban ngành, địa phương…
50 năm chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh: Biểu tượng sáng ngời của ý chí kiên cường
Thượng tướng Lê Chiêm phát biểu khai mạc hội thảo

Đánh dấu bước phát triển về nghệ thuật quân sự

Các tham luận tập trung làm rõ: Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 thể hiện thành công xuất sắc trong chỉ đạo chiến lược của Ban chấp hành TƯ Đảng Lao động VN đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh; là dấu ấn đặc biệt quan trọng trong quá trình lãnh đạo, điều hành chiến tranh cách mạng của Đảng.
Đường 9 - Khe Sanh là nơi đấu trí, đấu lực quyết liệt giữa ta và địch. Thất bại của Mỹ tại đây là sự thất bại trước ý chí, quyết tâm chiến đấu, mưu trí sáng tạo của cán bộ chiến sĩ ta; Thể hiện tư thế chủ động của quân và dân trong lựa chọn cách đánh, thực hiện thành công vây hãm, tập kích, truy kích tiêu hao, tiêu diệt và đẩy quân Mỹ, quân đội Sài Gòn vào tình thế khốn quẫn, buộc phải rút khỏi Khe Sanh.
Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nghi binh chiến lược, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968.
Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 đánh dấu bước phát triển về nghệ thuật quân sự trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Nhiều tác giả có tham luận tại hội thảo đã khẳng định, chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh thể hiện tinh thần quyết chiến, quyết thắng của quân và dân ta.
Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa - Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị đánh giá, chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh viết nên “câu chuyện thần kỳ”, góp phần làm đảo lộn thế chiến lược của địch trên chiến trường, trở thành biểu tượng sức mạnh, ý chí quyết tâm và lòng tự hào của quân và dân trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Theo thượng tướng, hội thảo góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ; xây dựng quân đội ngày càng vững mạnh, tăng cường quốc phòng an ninh trong thời kỳ đẩy mạnh hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 góp phần đưa kháng chiến sang giai đoạn mới

(PLO) - Trải qua hơn 170 ngày đêm chiến đấu gian khổ, quyết liệt, ngày 15/7/1968, Chiến dịch kết thúc thắng lợi; ta đã phá tan hệ thống phòng thủ chiến lược của Mỹ trên Đường 9, tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, giải phóng huyện Hướng Hóa (Quảng Trị), giữ vững tuyến đường chi viện Bắc - Nam; tạo điều kiện cho hướng tiến công chiến lược chủ yếu đánh vào các thành phố, thị xã trên toàn miền Nam.
Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 góp phần đưa kháng chiến sang giai đoạn mới
Quân Giải phóng xung phong chiếm các mục tiêu của địch tại Khe Sanh.
Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh, ngày 9/7, tại tỉnh Nghệ An, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội thảo khoa học “Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 - Tầm vóc và bài học lịch sử”.  
Sau 177 ngày đêm (20/1 đến 15/7/1968) chiến đấu liên tục, chiến dịch kết thúc. Kết quả, Quân đội nhân dân Việt Nam đã loại khỏi vòng chiến đấu gần 12 nghìn quân địch (chủ yếu là Mỹ), bắn rơi và phá hủy hàng trăm máy bay cùng nhiều vũ khí. Trong tham luận về chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh, Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Lịch sử quân sự Việt Nam cho rằng, các đơn vị tham gia đã thực hành nhiều hình thức chiến thuật để đạt được mục tiêu lớn.
Nổi bật là dùng phương pháp tiến công hiệp đồng binh chủng để tiêu diệt cứ điểm riêng lẻ trong thời gian ngắn, hay như chiến thuật vây hãm, vây lấn, xây dựng trận địa bám trụ dài ngày dưới hỏa lực máy bay Mỹ. Bộ đội cũng sử dụng chiến thuật chốt kết hợp vận động tiến công để đánh quân Mỹ đổ bộ đường không ngay khi họ tiếp đất…
Cách đây tròn 50 năm, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị; Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh đã quyết định mở Chiến dịch tiến công Đường 9 - Khe Sanh, nhằm nghi binh chiến lược, thu hút, giam chân, tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận chủ lực quân Mỹ - Ngụy. Đòn nghi binh chiến lược này đã giành thắng lợi to lớn, cả về chính trị và quân sự; góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, làm thay đổi cục diện chiến trường, đập tan ý chí xâm lược của Mỹ, đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam sang giai đoạn mới. 
Báo cáo đề dẫn tại hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị khẳng định: “Chiến thắng này là kết quả của đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh; tiêu biểu cho trí tuệ, bản lĩnh, tinh thần chiến đấu kiên cường, anh dũng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, đặc biệt là các lực lượng trực tiếp chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong suốt chiến dịch; thể hiện sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa hậu phương với tiền tuyến; đồng thời, đánh dấu sự phát triển vượt bậc của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
Chiến thắng mang tầm vóc và ý nghĩa chiến lược quan trọng, gây chấn động nội tình nước Mỹ và thế giới, viết nên “một câu chuyện thần kỳ”, góp phần đảo lộn thế chiến lược của địch trên chiến trường, giáng đòn nặng nề vào ý chí xâm lược của giới cầm quyền Nhà Trắng, trở thành biểu tượng sức mạnh, ý chí quyết tâm và lòng tự hào của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.
Ban Tổ chức hội thảo đã nhận được gần 80 báo cáo, tham luận của các cơ quan Trung ương, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, các địa phương, các tướng lĩnh, sĩ quan, nhân chứng lịch sử, các nhà khoa học trong và ngoài Quân đội. Các tham luận khoa học đã đề cập một cách toàn diện, phong phú, sâu sắc xoay quanh chủ đề Hội thảo, tiếp tục khẳng định và làm rõ sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương, sự kịp thời linh hoạt và kiên quyết trong chỉ đạo, điều hành chiến dịch, nghệ thuật chỉ huy tác chiến của các lực lượng vũ trang, tinh thần chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, mưu trí sáng tạo của các lực lượng tham gia chiến dịch. 
Hội thảo cũng làm rõ âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt, bản chất hiếu chiến ngoan cố của Mỹ và chính quyền Sài Gòn trong việc thiết lập phòng tuyến Đường 9 - Khe Sanh nhằm ngăn chặn nguồn chi viện chiến lược từ hậu phương lớn miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam qua tuyến vận tải Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.  
Quân Mỹ tháo chạy trước hỏa lực của Quân Giải phóng tại Khe Sanh.
Trong bản tham luận “Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN) trong giai đoạn hiện nay”, Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh: “Đây là dịp để chúng ta ôn lại truyền thống của dân tộc, về những ngày tháng hào hùng của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước; đồng thời, nhận thức sâu sắc hơn về những bài học kinh nghiệm đã làm nên thắng lợi của chiến dịch để tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, có hiệu quả vào quá trình xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng; thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN”. 
Theo ông Lịch, thắng lợi của Chiến dịch không chỉ có ý nghĩa chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước mà còn để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, cần được tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, hiệu quả vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã nêu 5 bài học kinh nghiệm từ thắng lợi của Chiến dịch gồm: Một là, bài học về sự lãnh đạo, chỉ đạo chiến lược đúng đắn, sáng tạo, chủ động nắm vững tình hình, lựa chọn chính xác mục tiêu, địa bàn chiến dịch và khu vực (hướng) tác chiến chủ yếu; Hai là, bài học về quán triệt tư tưởng liên tục tiến công, nêu cao ý chí quyết tâm chiến đấu, xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị; Ba là, bài học về xác định chính xác phương châm chỉ đạo tác chiến, vận dụng linh hoạt các hình thức chiến thuật để giành thắng lợi; Bốn là, bài học về tổ chức sử dụng lực lượng, phối hợp chặt chẽ giữa các chiến trường; Năm là, bài học về phát huy vai trò hậu phương chiến tranh nhân dân và công tác bảo đảm hậu cần chiến dịch.
Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch khẳng định: “Để phát huy sức mạnh của hậu phương chiến tranh nhân dân, cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các đoàn thể, trong đó lực lượng vũ trang nhân dân là nòng cốt phải thấm nhuần đường lối, chủ trương của Đảng; phải coi trọng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh, thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở các bộ, ngành Trung ương và địa phương, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức của cán bộ, đảng viên và toàn dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tập trung xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh, xây dựng tiềm lực và thế trận khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc trên từng địa bàn chiến lược, xây dựng “thế trận lòng dân”, nhằm huy động và phát huy cao độ sức mạnh toàn dân trong bảo vệ Tổ quốc. Phát huy sức mạnh toàn dân, toàn xã hội, với thế trận quốc phòng toàn dân phải được chuẩn bị từ thời bình, sẵn sàng chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân khi có chiến tranh xảy ra, bảo đảm giành thắng lợi trong mọi tình huống”.
Tối 8/7, tại thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cũng đã diễn ra Lễ kỷ niệm 50 năm chiến thắng Đường 9- Khe Sanh. Đây là dịp tôn vinh những chiến công hào hùng của quân và dân ta, đồng thời tưởng nhớ, tri ân sâu sắc những anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. “50 năm, sau ngày giải phóng, từ trong hoang tàn đổ nát do hậu quả chiến tranh để lại, Hướng Hóa đã đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vươn lên, khắc phục khó khăn nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh, ra sức kiến thiết, xây dựng và phát triển quê hương khá toàn diện, nhờ vậy mà đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện. Đường 9 - Khe Sanh một thời hoa lửa, giờ đây đã trở thành con đường của hội nhập và phát triển trên tuyến Hành lang kinh tế Đông-Tây”- ông Nguyễn Văn Hùng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị nhấn mạnh tại buổi lễ.
Lam Hạnh

Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh: Tầm vóc và bài học lịch sử

(ĐCSVN) - Ngày 9/7, tại Nghệ An, Bộ Quốc phòng đã tổ chức hội thảo khoa học “Chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh: Tầm vóc và bài học lịch sử”.

Các đồng chí chủ trì Hội thảo.
Thượng tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm tổng cục Chính trị; Trung tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Quân khu 4; đồng chí Phạm Đức Châu, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy tỉnh Quảng Trị; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam chủ trì hội thảo. 
Tham dự có các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Quốc phòng; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, Trung ương, các đồng chí lão thành cách mạng, tướng lĩnh, sỹ quan, các nhà khoa học; lãnh đạo các tỉnh thành phố; các đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng. 
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thượng tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh, trên cơ sở của quá trình nghiên cứu trước đây, hội thảo lần này nhằm tiếp tục khẳng định tầm vóc, ý nghĩa to lớn, nguyên nhân thắng lợi, những bài học kinh nghiệm của chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh Xuân Hè 1968, đồng thời làm sáng tỏ hơn một số vấn đề cơ bản: Sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, sự chủ động, sáng tạo của các cơ quan trong chỉ đạo, điều hành chiến dịch; tinh thần chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, mưu trí của các lực lượng tham gia chiến dịch; âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt, bản chất hiếu chiến, ngoan cố của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn trong việc thiết lập phòng tuyến Đường 9 – Khe Sanh để ngăn chặn nguồn chi viện chiến lược từ hậu phương lớn miền Bắc cho tiền tuyến miền Nam qua tuyến vận tải Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh. 
Hội thảo “Chiến thắng Đường  9 – Khe Sanh: Tầm vóc và bài học lịch sử”.
Báo cáo đề dẫn tại hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam khẳng định, chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh là biểu tượng sáng ngời của ý chí kiên cường, tinh thần quật khởi, quyết tâm chiến đấu, hy sinh vì nền độc lập, tự do của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Với chiến dịch Đường 9 – Khe Sanh, lần đầu tiên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, quân dân ta mở chiến dịch tiến công hiệp đồng quân binh chủng, đột phá trực tiếp vào tuyến phòng ngự mạnh của quân Mỹ, đánh bại các sư đoàn thủy quân lục chiến, kỵ binh không vận của quân đội viễn chinh Mỹ, buộc chúng phải tháo chạy khỏi Khe Sanh. 
Gần 80 tham luận gửi tới hội thảo của các đồng chí lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị, Bộ Tổng tham mưu, các địa phương, quân khu, quân đoàn, các học viện nhà trường, viện nghiên cứu, nhân chứng lịch sử, các nhà khoa học trong và ngoài quân đội thể hiện rõ sự kế thừa kết quả nghiên cứu về cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Mậu Thân 1968, nói chung, Chiến dịch Đường 9 – Khe Sanh nói riêng.
Các tham luận tập trung luận giải 5 vấn đề chủ yếu như: “Chiến thắng Đường 9- Khe Sanh 1968 - thành công xuất sắc trong chỉ đạo chiến lược, của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam”; “Đường 9 – Khe sanh – nơi đấu trí, đấu lực quyết liệt giữa ta và địch”; “Chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nghi binh chiến lược, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968”; “Chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh 1968, đánh dấu bước phát triển về nghệ thuật quân sự trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước”; “Chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh 1968 thể hiện tinh thần quyết chiến, quyết thắng của quân và dân ta”.
Các tham luận tại Hội thảo đã tập trung phân tích tình hình, bối cảnh trong nước và quốc tế khi diễn ra chiến dịch, quá trình chuẩn bị, đảm bảo tác chiến hiệp đồng quân binh chủng của các lực lượng, sự chi viện của hậu phương miền Bắc, đóng góp của quân, dân trên địa bàn chiến dịch; nét đặc sắc của nghệ thuật tổ chức, điều hành chiến dịch, ảnh hưởng của chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh 1968 đến thế và lực của ta trong Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, qua đó tiếp tục nghiên cứu, bổ sung thêm những kinh nghiệm có giá trị lý luận và thực tiễn từ thành công của chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh; nhận định chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh là kết quả hợp thành của nhiều nhân tố cơ bản, trong đó nghệ thuật chỉ đạo, điều hành chiến tranh độc lập, sáng tạo của Đảng giữ vai trò quyết định.
Các tham luận cũng đã thể hiện rõ sự kết thừa kết quả nghiên cứu về cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968 nói chung, chiến dịch Đường 9 – Khe Sanh nói riêng, đồng thời đi sâu luận giải những vấn đề về nguyên nhân thắng lợi, diễn biến, ý nghĩa to lớn của chiến dịch.
Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Việt Nam cho rằng, với độ lùi 50 năm, sự kiện chiến thắng Đường 9 – Khe Sanh đã được nhận thức đầy đủ, toàn diện, sâu sắc hơn, đặc biệt về tầm vóc, bài học lịch sử để làm cơ sở vận dụng trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Đặc biệt, nhiều kinh nghiệm, bài học được đúc rút ra từ sự kiện lịch sử này thực sự là những bổ sung quan trọng cho lý luận nghệ thuật quân sự Việt Nam; còn nguyên giá trị nghiên cứu, vận dụng vào sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.
Tin, ảnh: Mạnh Hùng

Khẳng định tầm vóc và ý nghĩa lịch sử của Chiến thắng Đường 9-Khe Sanh

(Chinhphu.vn) – Chiến thắng Đường 9-Khe Sanh (1968-2018) có ý nghĩa lịch sử to lớn cả về chính trị và quân sự; góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, làm thay đổi cục diện chiến trường, đập tan ý chí xâm lược của Mỹ, đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta bước sang giai đoạn mới.
Toàn cảnh họp báo. Ảnh VGP/Nguyễn Hoàng

Bộ Quốc phòng tổ chức họp báo giới thiệu về Hội thảo khoa học cấp Bộ Quốc phòng “Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968 – Tầm vóc và bài học lịch sử” vào sáng 4/7.
Hội thảo khoa học này sẽ được diễn ra vào sáng 9/7 tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An với sự tham dự của các đại biểu là lãnh đạo, đại diện Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu Cần, Tổng cục Kỹ thuật; Viện lịch sử Đảng; Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; tỉnh ủy các tỉnh: Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Bình; các nhân chứng lịch sử, tướng lĩnh quân đội, các nhà khoa học;…
Hội thảo được tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Đường 9-Khe Sanh (1968-2018) với mục đích tiếp tục khẳng định và làm rõ: Sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương; sự kịp thời, linh hoạt và kiên quyết trong chỉ đạo, điều hành chiến dịch; nghệ thuật chỉ huy tác chiến của các lực lượng vũ trang; tinh thần chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo của các lực lượng tham gia chiến dịch.
Đồng thời làm rõ âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt, bản chất hiếu chiến, ngoan cố của đế quốc Mỹ và Ngụy quyền Sài Gòn trong việc thiết lập phòng tuyến Đường 9-Khe Sanh nhằm ngăn chặn nguồn chi viện chiến lược từ hậu phương lớn miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam qua tuyến vận tải Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Hội thảo cũng nhằm khẳng định tầm vóc, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi, đúc rút những bài học kinh nghiệm về lãnh đạo, chỉ đạo chiến lược, sự phát triển của nghệ thuật quân sự; phát huy, vận dụng sáng tạo vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Từ mục đích nêu trên, nội dung Hội thảo sẽ tập trung vào các nhóm vấn đền lớn là: Bối cảnh diễn ra Chiến dịch Đường 9-Khe Sanh 1968. Chủ trương chiến lược của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh – nhân tố quyết định thắng lợi của Chiến dịch Đường 9-Khe Sanh; quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy, Bộ Quốc phòng, các cấp ủy địa phương trên địa bàn chiến dịch.
Diễn biến, nghệ thuật chỉ đạo, điều hành, phối hợp hiệp đồng chiến đấu của các lực lượng, công tác tổ chức, bảo đảm tạo sức mạnh tổng hợp trong Chiến dịch Đường 9-Khe Sanh.
Bước phát triển mới của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong chiến dịch. Đánh giá tầm vóc, ý nghĩa thắng lợi của Chiến dịch đối với sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; chỉ ra nguyên nhân, bài học kinh nghiệm vận dụng vào thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay…
Các tham luận tại hội thảo, bài viết của các nhân chứng lịch sử sẽ được biên tập, in thành sách; đây là nguồn tài liệu tuyên truyền, học tập, giáo dục, nghiên cứu về lịch sử có giá trị, bổ ích, thiết thực đối với lực lượng vũ trang và nhân dân.
Cách đây tròn 50 năm, thực hiện chủ trương của Đảng; Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh đã quyết định mở Chiến dịch tiến công Đường 9-Khe Sanh, nhằm nghi binh chiến lược, thu hút, giam chân, tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận chủ lực quân Mỹ-Ngụy.
Đòn nghi binh chiến lược Đường 9-Khe Sanh đã giành thắng lợi to lớn, cả về chính trị và quân sự; góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, làm thay đổi cục diện chiến trường, đập tan ý chí xâm lược của Mỹ, đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam bước sang giai đoạn mới.
Chiến thắng Đường 9-Khe Sanh 1968 là kết quả của đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh; tiêu biểu cho trí tuệ, bản lĩnh, tinh thần chiến đấu kiên cường, anh dũng của toàn Đảng, toàn dân toàn quân ta, đặc biệt là các lực lượng trực tiếp chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong suốt quá trình chiến dịch; thể hiện sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa hậu phương với tiền tuyến; đồng thời đánh dấu sự phát triển vượt bậc của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh./.
Nguyễn Hoàng

Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh gây chấn động thế giới tròn 50 năm

(Baonghean.vn) - Sáng 9/7, tại TP Vinh (Nghệ An), Bộ Quốc phòng tổ chức Hội thảo khoa học “Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh 1968, tầm vóc và bài học lịch sử".
Dự hội thảo có Thượng tướng Lê Chiêm - Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị; Trung tướng Nguyễn Tân Cương - Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân khu 4.
Từ phải qua: Đại tướng Phùng Quang Thanh, Thượng tướng Phạm Thanh Ngân và Trung tướng Nguyễn Tân Cương tại hội thảo. Ảnh: Tiến Hùng
Cùng dự hội thảo còn có Đại tướng Phùng Quang Thanh - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Phạm Thanh Ngân - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Ngoài ra, còn có đại diện Tỉnh ủy các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế; các tướng lĩnh, sỹ quan cao cấp đang là lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các đơn vị quân đội.
Cách đây tròn 50 năm, các đơn vị chủ công của Quân đội nhân dân Việt Nam đã mở Chiến dịch tiến công Đường 9 - Khe Sanh, nhằm mục đích nghi binh chiến lược, thu hút, giam chân, tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận sinh lực quân Mỹ. Đòn nghi binh này đã giành thắng lợi to lớn cả về chính trị lẫn quân sự, góp phần vào thành quả của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968; làm thay đổi cục diện chiến trường, đập tan ý chí xâm lược của Mỹ, đưa sự nghiệp kháng chiến bước sang giai đoạn mới.
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Tiến Hùng
Điểm lại cục diện chiến trường thời điểm đó, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa cho hay, đầu năm 1965, trước sự phá sản của chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, Mỹ nhanh chóng triển khai chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, ồ ạt đưa lính Mỹ cùng quân đồng minh vào miền Nam. Tuy nhiên, Mỹ đã không những không thực hiện được âm mưu phá hoại, kết thúc chiến tranh bằng quân sự của mình mà ngày càng sa lầy trong cuộc chiến….
“Nhận thấy sự lúng túng, bế tắc của Mỹ, Bộ Chính trị đã quyết định mở cuộc  Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968, dùng đòn tiến công của bộ đội chủ lực vào hệ thống phòng thủ của Mỹ ở Đường 9 - Khe Sanh, kết hợp với đòn tiến công chiến lược chủ yếu đánh vào thị xã, thành phố trọng điểm là Sài Gòn, Huế, Đà Nẵng đồng thời phát động người dân nổi dậy”, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa nói.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Lê Chiêm phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Tiến Hùng
Từ đêm 20/1/1968, quân và dân ta bắt đầu tổ chức tiến công tập đoàn phòng ngự Đường 9 - Khe Sanh của Mỹ. Trải qua hơn 170 ngày đêm chiến đấu gian khổ, ngày 15/7/1968, Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh kết thúc thắng lợi.
“Chiến thắng Đường 9 - Khe Sanh mang tầm vóc và ý nghĩa chiến lược quan trọng, gây chấn động nội tình nước Mỹ và thế giới, viết nên một “câu chuyện thần kỳ”. Góp phần đảo lộn thế chiến lược trên chiến trường, giáng đòn nặng nề vào ý chí xâm lược của giới cầm quyền Nhà Trắng…”, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.
Các tướng lĩnh quân đội trao đổi bên lề hội thảo. Ảnh: Tiến Hùng
Hội thảo lần này, Ban Tổ chức đã nhận được gần 80 báo cáo, bài tham luận khoa học của một số cơ quan Trung ương, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Quân ủy Trung ương…. Tham luận tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung đi sâu, luận giải những vấn đề như chiến thắng gắn liền với dấu ấn chỉ đạo chiến lược của Bộ Chính trị; phân tích đặc điểm, tính chất của cuộc đối đầu giữa ta và địch tại Đường 9- Khe Sanh….

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

BÍ ẨN ĐƯỜNG ĐỜI 156

MUÔN MẶT ĐỜI THƯỜNG I/30

KIẾP GIANG HỒ 4